Xuất khẩu gạo và sản phẩm của một số cây công nghiệp. doc

Đ
Ò
án môn h
ọ
c

1

P
HẦN

MỞ

ĐẦU



Đấ
t n
ướ
c ta v
ớ
i hơn 70% dân s
ố
s
ố
ng b
ằ
ng ngh
ề
nông v

ớ
i tr
ồ
ng tr
ọ
t
và chăn nuôi là ch
ủ
y
ế
u. Trong các lo
ạ
i cây tr
ò
ng mang l
ạ
i thu nh
ậ
p khá cao
trong đó có cây mía là nguyên li
ệ
u ch
ủ
y
ế
u s
ả
n xu
ấ
t ra s

ả
n ph
ẩ
m
đườ
ng. S
ả
n
ph
ẩ
m này th
ườ
ng không
ổ
n
đị
nh
đã
làm cho s
ả
n xu
ấ
t
đườ
ng
đứ
ng trong t
ì
nh
tr

ạ
ng “Ngàn cân treo s
ợ
i tóc”. Trong khi n
ề
n kinh t
ế
n
ướ
c ta không ng
ừ
ng
phát tri
ể
n v
ượ
t b
ậ
c, do s
ự
đóng góp l
ớ
n c
ủ
a s
ả
n ph
ẩ
m nông nghi
ệ

p. Trong
đó
đ
ỉ
nh cao l
à xu
ấ
t kh
ẩ
u g
ạ
o v
à s
ả
n ph
ẩ
m c
ủ
a m
ộ
t s
ố
c
ây công nghi
ệ
p. C
ò
n
c
ây mía v

ẫ
n đang trong t
ì
nh tr
ạ
ng tr
ì
tr
ệ
không
đượ
c c
ả
i thi
ệ
n thêm.
Đế
n lúc
này chúng ta kêu g
ọ
i k
ế
ho
ạ
ch s
ả
n xu
ấ
t
đườ

ng li
ệ
u có ph
ả
i là quá mu
ộ
n
không? Dù sao chúng ta không th
ể

để
t
ì
nh tr
ạ
ng này kéo dài. Đây là l
ý
do
em ch
ọ
n
đề
tài này.

Em xin chân thành c
ả
m ơn th
ầ
y
đã

giúp
đỡ
em hoàn thi
ệ
n
đề
án này.
Voí kién th
ứ
c chưa
đầ
y
đủ
c
ủ
a m
ì
nh em mong th
ầ
y thông c
ả
m cho em
nh
ữ
ng ph
ầ
n c
ò
n thi
ế

u sót.


Đ
Ò
án môn h
ọ
c

2
P
HẦN

NỘI
DUNG

I .
TỔNG
QUAN
VỀ

KẾ

HOẠCH
TRONG DOANH
NGHIỆP

1.T
ổ
ng quan v

ế
doanh nghi
ệ
p
1.1. Khái ni
ệ
m v
ề
doanh nghi
ệ
p
Trong nh
ữ
ng n
ăm qua th
ế
gi
ớ
i n
ói chung và các t
ổ
ch
ứ
c kinh t
ế
n
ói
ri
êng
đã

t
ừ
ng tr
ả
i qua nh
ữ
ng s
ự
thay
đổ
i nhanh chóng, cơ b
ả
n và quy
ế
t li
ệ
t
và
đầ
y k
ị
ch tính hơn b
ấ
t k
ỳ
đi
ề
u g
ì
chúng ta

đề
u có th
ể
ngh
ĩ

đế
n. Quá tr
ì
nh
c
ạ
nh tranh toàn c
ầ
u, vi
ệ
c s
ử
d
ụ
ng r
ộ
ng r
ã
i m
ạ
ng máy vi tính và thông tin
vi
ễ
n thông, các chính sách m

ở
r
ộ
ng t
ự
do c
ủ
a các n
ướ
c trên th
ế
gi
ớ
i, s
ự

đổ

v
ỡ
c
ủ
a b
ứ
c t
ườ
ng Berlin t
ừ
ng chia c
ắ

t mi
ề
n ĐôngTây n
ướ
c
Đứ
c hàng nhi
ề
u
th
ậ
p k
ỷ
, c
ũ
ng như s
ự
bi
ế
n
độ
ng khôn l
ườ
ng c
ủ
a các n
ướ
c Đông Âu. R
ồ
i l

ạ
i
d
ế
n c
ác cu
ộ
c kh
ủ
ng b
ố
v
ào các n
ư
ớ
c s
ừ
ng s
ỏ

đ
ã
bi
ế
n
đi
ề
u b
ấ
t th

ư
ờ
ng tr
ở

thành đi
ề
u b
ì
nh thu
ờ
ng.Vi
ệ
t Nam v
ớ
i ch
ính sách m
ở
c
ử
a, chuy
ể
n
đ
ổ
i n
ề
n
kinh t
ế

t
ậ
p trung sang n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng theo
đị
nh h
ướ
ng XHCN có s
ự

đi
ề
u ti
ế
t c
ủ
a nhà n
ướ
c đang v
ừ
a là
độ
ng l

ự
c, v
ừ
a là cú s
ố
c l
ớ
n cho nhi
ề
u
doanh nghi
ệ
p.
V
ào năm 1995 nhà n
ướ
c ban hành lu
ậ
t doanh nghi
ệ
p, trong b
ộ
lu
ậ
t
này có gi
ả
i thích “doanh nghi
ệ
p” là t

ổ
ch
ứ
c có tên riêng, có tái s
ả
n, có tr
ụ
s
ở

giao d
ị
ch
ổ
n
đị
nh,
đượ
c đăng k
ý
kinh doanh theo quy
đị
nh c
ủ
a pháp lu
ậ
t
nh
ằ
m th

ự
c hi
ệ
n c
ác ho
ạ
t
đ
ộ
ng kinh doanh.

D
ự
a tr
ên các đi
ề
u 1(lu
ậ
t doanh nghi
ệ
p nh
à n
ư
ớ
c ng
ày 20- 4- 1995),
đ
i
ề
u 2 (lu

ậ
t doanh nghi
ệ
p tư nhân, ngày21-12-1990), đi
ề
u 3 (lu
ậ
t công ty
ngày 21 - 12 - 1990), đi
ề
u 4 (lu
ậ
t h
ợ
p tác x
ã
, ngày 20 – 3 - 1996) có th
ể

đị
nh
ngh
ĩ
a doanh nghi
ệ
p như sau:
“Doanh nghi
ệ
p là m
ộ

t đơn v
ị
kinh t
ế
do nhà n
ướ
c ho
ặ
c các đoàn th
ể

tư nhân
đầ
u tư v
ố
n nh
ằ
m m
ụ
c đích ch
ủ
y
ế
u th
ự
c hi
ệ
n các ho
ạ
t

độ
ng s
ả
n xu
ấ
t
Đ
Ò
án môn h
ọ
c

3
kinh doanh ho
ặ
c ho
ạ
t
đ
ộ
ng c
ông ích góp ph
ầ
n th
ự
c hi
ệ
n c
ác m
ụ

c ti
êu kinh t
ế

x
ã
h
ộ
i c
ủ
a
đấ
t n
ướ
c”
Theo lu
ậ
t doanh nghi
ệ
p (12 - 6 - 1999 - Ngh
ị

đị
nh s
ố
03: H
ướ
ng d
ẫ
n

th
ự
c hi
ệ
n lu
ậ
t doanh nghi
ệ
p 3-2-2000): Doanh nghi
ệ
p là m
ộ
t t
ổ
ch
ứ
c kinh t
ế

có tên , có tái s
ả
n, có tr
ụ
s
ở
giao d
ị
ch
ổ
n

đị
nh,
đượ
c đăng k
ý
kinh doanh theo
qui

đị
nh pháp lu
ậ
t nh
ằ
m th
ự
c hi
ệ
n các ho
ạ
t
độ
ng kinh doanh.Trong đó ho
ặ
t
đ
ộ
ng kinh doanh là công vi
ệ
c th
ự

c hi
ệ
n m
ộ
t ho
ạ
c m
ộ
t s
ố
công đo
ạ
n s
ả
n
xu
ấ
t,
đế
n tiêu th
ụ
cung
ứ
ng d
ị
ch v
ụ
trên th
ị
tr

ườ
ng nh
ằ
m m
ụ
c đích sinh l
ờ
i.
T
ừ
kh
ái ni
ệ
m tr
ên ta th
ấ
y r
ằ
ng:
Doanh nghi
ệ
p l
à m
ộ
t t
ổ
ch
ứ
c kinh
t

ế
.T
ổ
ch
ứ
c là m
ộ
t nhóm t
ố
i thi
ể
u là hai ng
ườ
i cùng ho
ạ
t
độ
ng v
ớ
i nhau m
ộ
t
cách có quy c
ủ
theo nh
ữ
ng nguyên t
ắ
c, th
ể

ch
ế
và các tiêu chu
ẩ
n (văn hoá)
nh
ấ
t
đị
nh, nh
ằ
m
đặ
t ra m
ụ
c tiêu chung. Như v
ậ
y m
ộ
t t
ổ
ch
ứ
c có các
đặ
c
trưng cơ b
ả
n sau đây:
+ M

ộ
t nhóm ng
ườ
i cùng ho
ặ
t
độ
ng v
ớ
i nhau.
+ Có m
ụ
c tiêu chung.
+
Đượ
c qu
ả
n l
ý
theo th
ể
ch
ế
,nguyên t
ắ
c nh
ấ
t
đị
nh. Các nguyên t

ắ
c
đượ
c quan ni
ệ
m nh
ư là các chu
ẩ
n m
ự
c ti
êu chu
ẩ
n c
ầ
n thi
ế
t
đ
ể

đi
ề
u h
ành t
ổ

ch
ứ
c m

ộ
t c
ách có tr
ậ
t t
ự
nh
ằ
m
đ
ạ
t
đư
ợ
c m
ụ
c t
iêu
đ
ã

đ
ặ
t ra.

C
ó nhi
ề
u lo
ạ

i t
ổ
ch
ứ
c tu
ỳ
theo m
ụ
c đích phân lo
ạ
i, n
ế
u xét theo tính
ch
ấ
t ho
ạ
t
độ
ng s
ẽ
có các t
ổ
ch
ứ
c khác nhau:
Tổ
ch
ứ
c chính tr

ị
, t
ổ
ch
ứ
c x
ã

h
ộ
i, t
ổ
ch
ứ
c kinh doanh N
ế
u xét theo m
ụ
c tiêu s
ẽ
có t
ổ
ch
ứ
c nh
ằ
m m
ụ
c
ti

êu l
ợ
i nhu
ậ
n và t
ổ
ch
ứ
c nh
ằ
m m
ụ
c tiêu phi l
ợ
i nhu
ậ
n, xét theo tính t
ồ
n t
ạ
i
th
ì
s
ẽ
có t
ổ
ch
ứ
c

ổ
n
đị
nh và t
ổ
ch
ứ
c t
ạ
m th
ờ
i.
V
ậ
y
để
xác
đị
nh đâu là t
ổ
ch
ứ
c kinh t
ế
, chúng ta ph
ả
i d
ự
a vào m
ụ

c
đích ho
ạ
t
đ
ộ
ng c
ủ
a doanh nghi
ệ
p.
Đây là đi
ề
u c
ơ b
ả
n
đ
ể
ta ph
ân bi
ệ
t n
ó v
ớ
i
các t
ổ
ch
ứ

c kh
ác.

Đ
Ò
án môn h
ọ
c

4
1.2.M
ụ
c ti
êu ho
ạ
t
đ
ộ
ng c
ủ
a doanh nghi
ệ
p

V
ào năm 1986 Đa
ị
H
ộ
i

Đả
ng l
ầ
n VI tuyên b
ố

đườ
ng l
ố
i
đổ
i m
ớ
i b
ắ
t
đầ
u th
ự
c hi
ệ
n chương tr
ì
nh
đổ
i m
ớ
i. Tr
ướ
c năm 1986 chúng ta đang n

ằ
m
trong cái b
ọ
c c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
quan liêu bao c
ấ
p. Ph
ạ
m trù xí nghi
ệ
p
đượ
c
sinh sôi n
ả
y n
ở
, nó
đượ
c hi
ể
u là t
ổ
ch

ứ
c kinh t
ế
do nhà n
ướ
c
đầ
u tư v
ố
n,
th
ành l
ậ
p và t
ổ
ch
ứ
c qu
ả
n l
ý
, ho
ạ
t
độ
ng công ích nh
ằ
m th
ự
c hi

ệ
n m
ụ
c tiêu
chung do nhà n
ướ
c giao cho. Ho
ạ
t
độ
ng s
ả
n xu
ấ
t th
ụ

độ
ng, trông ch
ờ
t
ừ
c
ấ
p
trên đưa xu
ố
ng, v
ớ
i m

ụ
c tiêt hoàn thành đúng,
đủ
, k
ị
p th
ờ
i s
ố
l
ượ
ng t
ừ
trên
đưa xu
ố
ng, kh
ông c
ầ
n quan t
âm
đ
ế
n kh
ách hàng. Đi
ề
u n
ày d
ẫ
n

đ
ế
n kh
ủ
ng
ho
ả
ng kinh t
ế
tr
ầ
m tr
ọ
ng. Cái ng
ộ
t ng
ạ
t c
ủ
a cơ ch
ế
c
ũ

đã
khi
ế
n cho làn gió
KTTT ùa vào
đã

làm thay
đổ
i c
ụ
c di
ệ
n n
ề
n kinh t
ế
. M
ụ
c tiêu ho
ạ
t
độ
ng kinh
t
ế
là t
ố
i đa hoá l
ợ
i nhu
ậ
n. Đây là m
ụ
c tiêu cu
ố
i cùng mà m

ọ
i doanh nghi
ệ
p
đề
u h
ướ
ng t
ớ
i.
Để
th
ự
c hi
ệ
n
đượ
c đi
ề
u đó doanh nghi
ệ
p c
ầ
n ph
ả
i làm nhi
ề
u
m
ụ

c tiêu trung gian khác nhau
để

đạ
t
đượ
c m
ụ
c tiêu cu
ố
i cùng đó. Các m
ụ
c
tiêu trung gian ch
ồ
ng chéo lên nhau,
để

đạ
t
đượ
c m
ụ
c tiêu trung gian này l
ạ
i
c
ầ
n hoàn thành m
ụ

c tiêu trung gian khác.
M
ặ
c d
ù có nhi
ề
u quan ni
ệ
m kh
ác nhau song có th
ể
kh
ẳ
ng
đ
ị
nh trong
cơ ch
ế
th
ị
tr
ư
ờ
ng m
ọ
i doanh nghi
ệ
p
đ

ề
u ph
ả
i nh
ằ
m v
ào m
ụ
c bao tr
ùm, lâu
d
ài là t
ố
i đa hoá l
ợ
i nhu
ậ
n. Ch
ỉ
trên cơ s
ở
này doanh nghi
ệ
p m
ớ
i
đứ
ng v
ữ
ng

trên trong c
ạ
nh tranh, có đi
ề
u ki
ệ
n th
ự
c hi
ệ
n tái s
ả
n xu
ấ
t m
ở
r
ộ
ng, c
ả
i thi
ệ
n
vi
ệ
c làm , nâng cao
đờ
i ích ng
ườ
i lao

độ
ng và th
ự
c hi
ệ
n ngh
ĩ
a v
ụ
x
ã
h
ộ
i.
M
ộ
t doanh nghi
ệ
p luôn ph
ả
i theo đu
ổ
i nhi
ề
u m
ụ
c tiêu khác nhau, h
ì
nh
thành h

ệ
th
ố
ng m
ụ
c tiêu, trong đó m
ụ
c tiêu nâu dài là t
ố
i đa hoá l
ợ
i nhu
ậ
n,
trong doanh nghi
ệ
p, nhi
ề
u b
ộ
ph
ậ
n khác nhau cùng tham gia ho
ặ
c có
ả
nh
h
ư
ở

ng t
ớ
i qu
á trính xác
đ
ị
nh m
ụ
c ti
êu: Ch
ủ
s
ở
h
ữ
u, c
ác nhà qu
ả
n l
ý
, t
ậ
p th
ể

ng
ư
ờ
i lao
đ

ộ
ng (ngu
ồ
n l
ự
c ). Ch
ính v
ì

v
ậ
y trong su
ố
t th
ờ
i k
ỳ
t
ồ
n t
ạ
i c
ũ
ng
nh
ư th
ờ
i k
ỳ
phát tri

ể
n c
ụ
th
ể
h
ệ
th
ố
ng m
ụ
c tiêu c
ủ
a doanh nghi
ệ
p th
ườ
ng
Đ
Ò
án môn h
ọ
c

5
mang t
ính tho
ả
hi
ệ

p.
Đi
ề
u n
ày d
ẵ
n
đ
ế
n trong t
ừ
ng th
ờ
i k
ỳ

đ
ề
u ph
ả
i x
ác
đ
ị
nh
th
ứ
t
ự
ưu tiên c

ủ
a h
ệ
th
ố
ng. M
ặ
t khác, không nh
ấ
t thi
ế
t h
ệ
th
ố
ng m
ụ
c tiêu
c
ủ
a m
ọ
i th
ờ
i k
ỳ
phát tri
ể
n c
ủ

a doanh nghi
ệ
p
đề
u ph
ả
i l
ấ
y m
ụ
c tiêu t
ố
i đa hoá
l
ơị
nhu
ậ
n
ở
v
ị
trí ưu tiên th
ứ
nh
ấ
t.
Như trên em
đã
nói
để

đạ
t
đượ
c m
ụ
c tiêu cu
ố
i cùng là t
ố
i đa hoá l
ợ
i
nhu
ậ
n doanh nghi
ệ
p c
ầ
n
đạ
t nhi
ề
u m
ụ
c tiêu trung gian khác nhau. Trong đó
có hai m
ụ
c tiêu trung gian quan tr
ọ

ng c
ầ
n th
ự
c hi
ệ
n đó là t
ổ
ch
ứ
c qu
ả
n l
ý
t
ố
t
và có k
ế
ho
ạ
ch kinh doanh phù h
ợ
p trong t
ừ
ng gian đo
ạ
n kinh doanh khác
nhau.
1.3.C

ác giai đo
ạ
n k
ế
ho
ạ
ch kinh doanh
Trong giai đo
ạ
n h
ì
nh thành: th
ườ
ng l
ậ
p k
ế
ho
ạ
ch
đị
nh h
ướ
ng, th
ờ
i k
ỳ

này r
ấ

t c
ầ
n s
ự
m
ề
m d
ẻ
o và linh ho
ạ
t v
ì
m
ụ
c tiêu có tính thăm d
ò
, ngu
ồ
n
chưa
đượ
c xác
đị
nh r
õ
, th
ị
tr
ườ
ng chưa có g

ì
ch
ắ
c ch
ắ
n.
Giai
đo
ạ
n phát tri
ể
n: Các k
ế
ho
ạ
ch có xu h
ướ
ng ng
ắ
n h
ạ
n và thiên v
ề

các m
ụ
c tiêu
đượ
c xác
đị

nh r
õ
hơn, các ngu
ồ
n đưa vào th
ị
tr
ườ
ng cho
đầ
u ra
đang phát tri
ể
n.
Giai đo
ạ
n ch
ín mu
ồ
i c
ó tính
ổ
n
đ
ị
nh v
à tính d
ự

đoán c

ủ
a doanh ghi
ệ
p
l
ớ
n n
ên k
ế
ho
ặ
ch d
ài h
ạ
n v
à c
ụ
th
ể
trong t
ừ
ng giai
đo
ạ
n n
ày là thích h
ợ
p.

Giai

đo
ạ
n suy thoái có k
ế
ho
ạ
ch chuy
ể
n t
ừ
dài h
ạ
n sang ng
ắ
n h
ạ
n, t
ừ

c
ụ
th
ể
sang
đị
nh h
ướ
ng. Gi
ố
ng giai đo

ạ
n
đầ
u, th
ờ
i k
ỳ
suy thoái c
ầ
n m
ề
m
d
ẻ
o.V
ì
các m
ụ
c tiêu ph
ả
i
đượ
c xem xét và đánh giá l
ạ
i, ngu
ồ
n cung
đượ
c
ph

ân ph
ố
i l
ạ
i và đi
ề
u ch
ỉ
nh khác.
1.4 Qu
ả
n l
ý
s
ả
n xu
ấ
t trong doanh nghi
ệ
p





Ch
ấ
t l
ượ
ng

T
ố
c
độ

TÝnh linh hoạ
t
Đ
Ò
án môn h
ọ
c

6


Dù b
ấ
t k
ỳ
m
ộ
t t
ổ
ch
ứ
c nào c
ũ
ng c
ầ

n ph
ả
i có qu
ả
n l
ý
. Nh
ấ
t là trong
m
ộ
t doanh nghi
ệ
p th
ì
nó không th
ể
thi
ế
u
đượ
c. Ch
ỉ
khi có qu
ả
n l
ý
các doanh
nghi
ệ

p m
ớ
i h
ướ
ng các thành viên cùng theo đu
ổ
i m
ộ
t m
ụ
c tiêu chung, và
ho
ạ
t
độ
ng có hi
ệ
u qu
ả
. N
ế
u không có qu
ả
n l
ý
th
ì
doanh nghi
ệ
p không c

ò
n là
m
ộ
t t
ổ
ch
ứ
c n
ữ
a, ngày nay cùng v
ớ
i s
ự
v
ượ
t b
ậ
c s
ả
n xu
ấ
t th
ì
năng l
ự
c c
ủ
a
ng

ườ
i qu
ả
n l
ý
không ng
ừ
ng
đượ
c nâng cao.
Nh
ì
n v
ào sơ
đ
ồ
ta th
ấ
y b
ố
n
đ
ỉ
nh c
ủ
a t
ứ
gi
ác là ch
ấ

t l
ư
ợ
ng, t
ố
c
đ
ộ
, hi
ệ
u
qu
ả
, tính linh ho
ạ
t. B
ố
n
đỉ
nh đó ch
ị
u
ả
nh h
ưở
ng c
ủ
a môi tr
ườ
ng kinh doanh.

Như chúng ta
đã
bi
ế
t môi tr
ườ
ng kinh doanh không ph
ả
i lúc nào c
ũ
ng
ổ
n
đ
ị
nh. S
ự

đỏ
ng
đả
nh c
ủ
a nó khi
ế
n cho chúng ta ph
ả
i qu
ả
n l

ý
t
ố
t.
Đúng v
ậ
y k
ế
ho
ạ
ch và qu
ả
n l
ý
là hai v
ấ
n
đề
l
ớ
n t
ạ
o ra s
ự
thành công
c
ủ
a doanh nghi
ệ
p. V

ậ
y k
ế
ho
ạ
ch kinh doanh là g
ì
?
2. Khái quát k
ế
ho
ạ
ch kinh doanh trong doanh nghi
ệ
p.
2.1. Khái ni
ệ
m k
ế
ho
ạ
ch kinh doanh trong doanh nghi
ệ
p.
Đứ
ng tr
ên góc
đ
ộ
ng

ư
ờ
i qu
ả
n l
ý
l
ậ
p k
ế
ho
ạ
ch l
à vi
ệ
c x
ác
đ
ị
nh c
ầ
n l
àm
g
ì
v
à làm như th
ế
n
ào v

ì
v
ậ
y n
ó tr
ở
th
ành vi
ệ
c l
ự
a ch
ọ
n nh
ữ
ng c
ơ h
ộ
i v
ề

lâu
d
ài c
ầ
n ph
ả
i bi
ế
t phân tích cơ h

ộ
i và l
ự
a ch
ọ
n ra cơ h
ộ
i t
ố
t nh
ấ
t. Ví d
ụ
, c
ầ
n
ph
ả
i quy
ế
t
đị
nh chào bán nh
ữ
ng ch
ủ
ng lo
ạ
i s
ả

n ph
ẩ
m nào, giá bán, phương
pháp s
ả
n xu
ấ
t s
ẽ
s
ử
d
ụ
ng, m
ứ
c lương s
ẽ
tr
ả
và nhi
ề
u v
ấ
n
đề
khác vvv
M
ộ
t
đị

nh ngh
ĩ
a k
ế
ho
ạ
ch kinh doanh
đượ
c đưa ra là: Đó là vi
ệ
c đưa ra
m
ụ
c tiêu mà doanh nghi
ệ
p c
ầ
n
đạ
t t
ớ
i và nh
ữ
ng phương th
ứ
c th
ự
c hi
ệ
n

để

đạ
t
đượ
c m
ụ
c tiêu đó.
Dù trong b
ấ
t k
ỳ
th
ờ
i k
ỳ
n
ào th
ì
k
ế
ho
ạ
ch kinh doanh c
ũ
ng
đư
ợ
c hi
ể

u
theo nghi
ã
nh
ư trên nhưng khác nhau
ở
m
ụ
c ti
êu và phương th
ứ
c th
ự
c hi
ệ
n.
N
ế
u như trong th
ờ
i k
ỳ
k
ế
ho
ạ
ch hoá t
ậ
p trung quan liêu bao c
ấ

p m
ụ
c tiêu
Hi
ệ
u qu
ả


Môi tr
ườ
ng kinh doanh
Đ
Ò
án môn h
ọ
c

7
c
ủ
a doanh nghi
ệ
p l
à s
ả
n xu
ấ
t
đúng và

đ
ủ
theo y
êu c
ầ
u c
ủ
a c
ấ
p tr
ên giao, c
ò
n
trong th
ờ
i k
ỳ
kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng m
ụ
c tiêu c
ủ
a doanh nghi
ệ
p s

ả
n xu
ấ
t sao cho
t
ạ
o ra l
ợ
i nhu
ậ
n t
ố
i đa. Chính s
ự

đố
i l
ậ
p trong m
ụ
c tiêu d
ẫ
n
đế
n ngh
ị
ch l
ý

trong phương th

ứ
c th
ự
c hi
ệ
n. S
ự

ấ
u tr
ĩ
c
ủ
a cơ ch
ế
c
ũ

đượ
c th
ể
hi
ệ
n trong
đi
ề
u này, h
ọ
s
ả

n xu
ấ
t hàng hoá mà không quan tâm t
ớ
i s
ở
thích c
ủ
a khách
h
àng chính v
ì
v
ậ
y v
ấ
n
đề
c
ử
a quy
ề
n m
ệ
nh l
ệ
nh
đã
làm cho x
ã

h
ộ
i đi xu
ố
ng.
V
ì
v
ậ
y chuy
ể
n sang n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng là đi
ề
u t
ấ
t y
ế
u. Trong th
ờ
i k
ỳ
này

ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a doanh nghi
ệ
p có nhi
ề
u thu
ậ
n l
ợ
i và c
ũ
ng r
ấ
t nhi
ề
u khó khăn.
2.2. Nh
ữ
ng th
ử
th
ách và thu
ậ
n l
ợ

i c
ủ
a doanh nghi
ệ
p trong n
ề
n kinh t
ế

th
ị
tr
ườ
ng.
V
ớ
i b
ấ
t k
ỳ
m
ộ
t doanh nghi
ệ
p nào đi t
ớ
i m
ụ
c tiêu cu
ố

i cùng là l
ợ
i
nhu
ậ
n t
ố
i đa, không ph
ả
i đi trên “th
ả
m
đỏ
”. S
ự
th
ấ
t b
ạ
i và thành công d
ườ
ng
như là h
ì
nh và bóng, m
ộ
t ng
ườ
i qu
ả

n l
ý
gi
ỏ
i ph
ả
i bi
ế
t t
ạ
o ra nhi
ề
u thành
c
ông, ph
ả
i
đứ
ng v
ữ
ng trên thương tr
ườ
ng. L
ý
do cu
ả
s
ự
khó khăn này là môi
tr

ườ
ng kinh doanh.
Trong đi
ề
u ki
ệ
n hi
ệ
n nay cơ ch
ế
ngày càng thông thoáng là đi
ề
u ki
ệ
n
t
ố
t
đ
ể
doanh nghi
ệ
p m
ở
r
ộ
ng s
ả
n xu
ấ

t kinh doanh, giao l
ưu buôn bán v
ớ
i
n
ư
ớ
c ngo
ài. Ngu
ồ
n FDI l
à vô cùng quan tr
ọ
ng trong t
ì
nh h
ì
nh n
ư
ớ
c ta
đang
thi
ế
u v
ố
n, v
ớ
i ngu
ồ

n v
ố
n này nó t
ạ
o ra s
ự
thay
đổ
i toàn b
ộ
b
ộ
m
ặ
t kinh t
ế
t
ừ

khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t t
ớ
i cơ s
ở
h

ạ
t
ầ
ng.Trên th
ự
c t
ế
doanh nghi
ệ
p s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a
ta đang t
ậ
n d
ụ
ng cơ h
ộ
i do cơ ch
ế
m
ớ
i mang l
ạ
i nhưng g
ặ

p ph
ả
i nhi
ề
u khó
kh
ăn. Tuy có s
ự

ả
nh h
ưở
ng c
ủ
a khoa h
ọ
c công ngh
ệ
nhưng vi
ệ
c n
ắ
m b
ắ
t
chúng c
ò
n ch
ậ
m, cơ s

ở
h
ạ
t
ầ
ng phát tri
ể
n nhưng v
ẫ
n c
ò
n nhi
ề
u b
ấ
t c
ậ
p.
Chính v
ì
v
ậ
y lên đi
ề
u ki
ệ
n s
ả
n xu
ấ

t c
ủ
a ta c
ò
n khó khăn, chi phí cao làm cho
giá thành cao đây là m
ộ
t trong nh
ữ
ng l
ý
do khi
ế
n cho n
ăng l
ự
c c
ạ
nh
tranh
yêú.
Đ
Ò
án môn h
ọ
c

8
C
ác lo

ạ
i s
ả
n ph
ẩ
m vi
ệ
t nam c
ó giá thành cao hơn t
ừ
20%
- 40% giá
th
ành các n
ướ
c trong khu v
ự
c như là :
đườ
ng, gi
ấ
y, xi măng, v
ả
i, phân bón,
hoá ch
ấ
t cơ b
ả
n, thép mà nguyên nhân chính
ở

đây là chi phí trong gian
cao, m
ứ
c chi phí này trong công nghi
ệ
p chi
ế
m t
ớ
i 60% trong đó có 80% là
chi phí v
ậ
t ch
ấ
t nh
ữ
ng con s
ố
tương
ứ
ng trong nông nghi
ệ
p là 40 % và 70%.
Chi ph
í
đầ
u vào c
ủ
a m
ỗ

i sanr ph
ẩ
m nh
ấ
t là nông ph
ẩ
m có chi
ề
u h
ướ
ng gia
tăng. Chi phí
đầ
u vào c
ủ
a c
ả
n
ề
n kinh t
ế
cao là do l
ệ
thu
ộ
c nhi
ề
u vào nh
ậ
p

kh
ẩ
u, ph
ẩ
n nguyên li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t trong đó ch
ấ
t l
ượ
ng không cao, không
ổ
n
đị
nh. Ngo
ài ra chi phí d
ị
ch v
ụ
sau s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh
ở
m

ứ
c cao( nh
ư là chi
ph
í kho b
ã
i, thông tin, l
ệ
phí , h
ả
i quan ) tr
ì
nh
độ
trang thi
ế
t b
ị
l
ạ
c h
ậ
u t
ừ

hai
đế
n ba th
ế
h

ệ
so v
ớ
i các n
ướ
c trong khu v
ự
c. Công nhân k
ỹ
thu
ậ
t thi
ế
u,
tay ngh
ề
th
ấ
p. T
ấ
t c
ả
đi
ề
u đó
đã
làm cho năng xu
ấ
t lao d
ộ

ng th
ấ
p, 80% tăng
tr
ưở
ng d
ự
a vào v
ố
n. Ph
ầ
n đóng góp tăng tr
ưở
ng t
ừ
năng xu
ấ
t lao
độ
ng ch
ỉ

chi
ế
m kho
ả
ng 20%( con s
ố
này
ở

các n
ướ
c trong khu v
ự
c t
ừ
35% - 45%) và
v
ẫ
n c
ò
n xu h
ướ
ng gi
ả
m.
Đứ
ng tr
ướ
c t
ì
nh h
ì
nh h
ộ
i nh
ậ
p ta ph
ả
i

đố
i phó v
ớ
i hàng lo
ạ
t v
ấ
n
đề

như trên, không lo
ạ
i tr
ừ
v
ấ
n
đ
ề
b
ả
o h
ộ
thu
ế
quan. Trong khi ch
ính ph
ủ

khuy

ế
n kh
ích t
ự
l
ự
c th
ì
c
ác doanh nghi
ệ
p c
ò
n tr
ông ch
ờ
v
ào h
ỗ
tr
ợ
c
ủ
a nh
à
n
ướ
c d
ướ
i các h

ì
nh th
ứ
c khác nhau. Tuy v
ậ
y đi
ề
u nh
ứ
c nh
ố
i nh
ấ
t c
ủ
a ta là
v
ấ
n
đề
qu
ả
n l
ý
, qu
ả
n l
ý
không t
ố

t là m
ộ
t v
ấ
n
đề
quan tr
ọ
ng kéo theo nhi
ề
u
v
ấ
n
đề
nh
ấ
t là v
ấ
n
đề
s
ử
d
ụ
ng v
ố
n
đầ
u tư.

T
ừ
thu
ậ
n l
ợ
i và khó khăn trên th
ì
s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a các doanh nghi
ệ
p
không ph
ả
i là đơn gi
ả
n v
ớ
i bi
ế
n
độ
ng không ng
ừ
ng t

ừ
cu
ộ
c chi
ế
n tranh vùng
v
ị
nh mà m
ụ
c đích là s
ở
h
ữ
u d
ầ
u m
ỏ
, rr
ồ
i
đế
n chi
ế
n tranh m
ộ
t s
ố
n
ướ

c trên
th
ế
gi
ớ
i
đ
ã
l
àm cung c
ầ
u s
ả
n ph
ẩ
m h
àng hoá bi
ế
n
đ
ộ
ng m
ạ
nh. V
ấ
n
đ
ề
d
ự

b
áo
s
ả
n xu
ấ
t
đ
ã
kh
ó khăn l
ạ
i c
àng tr
ở
l
ên khó khăn hơn
đ
ố
i v
ớ
i doanh nghi
ệ
p
vi
ệ
t nam. B
ở
i chúng ta b
ị

h
ạ
n h
ẹ
p trong thu th
ậ
p thông tin, nhưng không
Đ
Ò
án môn h
ọ
c

9
ph
ả
i v
ì
v
ậ
y m
à các doanh nghi
ệ
p s
ả
n xu
ấ
t c
ứ
s

ả
n xu
ấ
t d
àn tr
ả
i m
à không d
ự
a
v
ào đâu
để
s
ả
n xu
ấ
t. H
ọ
ph
ả
i có k
ế
ho
ạ
ch kinh doanh phù h
ợ
p.
3. H
ệ

th
ố
ng k
ế
ho
ạ
ch kinh doanh trong doanh nghi
ệ
p.
Trong doanh nghi
ệ
p có k
ế
ho
ạ
ch s
ả
n xu
ấ
t, tài chính
đượ
c mô t
ả

trong sơ
đồ
sau:

Đúng là s
ả
n xu
ấ
t r
ấ
t quan tr
ọ
ng nhưng
để

đạ
t
đượ
c m
ụ
c tiêu c
ủ
a m
ì
nh,
các doanh nghi
ệ
p không ch

ỉ
có k
ế
ho
ạ
ch s
ả
n xu
ấ
t mà c
ầ
n ph
ả
i có k
ế
ho
ạ
ch
khác n
ữ
a. C
ó s
ự
k
ế
t h
ợ
p
ăn
ý

gi
ữ
a c
ác k
ế
ho
ạ
ch m
ớ
i t
ạ
o ra s
ự
th
ành công.
Trong đi
ề
u ki
ệ
n ng
ày nay k
ế
ho
ạ
ch marketing
đư
ợ
c coi l
à hoa tiêu, dù
đ

ã
c
ó
s
ự
thay
đổ
i v
ị
trí song các k
ế
ho
ạ
ch không th
ể
tách r
ờ
i nhau
đượ
c, chúng
ho
ạ
t
độ
ng v
ớ
i ch
ứ
c năng riêng c
ủ

a m
ì
nh nhưng d
ướ
i s
ự
ch
ỉ
huy chung c
ủ
a
doanh nghi
ệ
p. Các m
ụ
c đích c
ủ
a nó c
ũ
ng h
ướ
ng t
ớ
i m
ụ
c đích cu
ố
i cùng c
ủ
a

doanh nghi
ệ
p là l
ợ
i nhu
ậ
n không ng
ừ
ng tăng lên.
Có th
ể
th
ấ
y r
õ
hai ki
ể
u l
ậ
p k
ế
ho
ạ
ch. K
ế
ho
ạ
ch dài h
ạ
n, ng

ắ
n h
ạ
n. K
ế

ho
ạ
ch dài h
ạ
n hi
ể
n nhiên b
ắ
t ngu
ồ
n t
ừ
m
ụ
c tiêu lâu dài c
ủ
a doanh nghi
ệ
p và
có liên quan t
ớ
i nh
ữ
ng b

ư
ớ
c th
ự
c hi
ệ
n
đ
ể
ti
ế
n
đ
ế
n m
ụ
c ti
êu đó. Ví d
ụ
, m
ụ
c
tiêu chen chân vào m
ộ
t th
ị
tr
ư
ờ
ng nh

ấ
t
đ
ị
nh n
ào đó, càn ph
ả
i s
ả
n xu
ấ
t s
ả
n
ph
ẩ
m này trong năm nay, năm sau th
ì
s
ả
n xu
ấ
t như th
ế
nào, năm sau n
ữ
a có
KH s
ả
n xu

ấ
t
KHMKT
Doanh nghi
ệ
p
KH tài
chÝnh

KH nhân s
ự


KH KH - CN
Đ
Ò
án môn h
ọ
c

10
l
ên xây d
ự
ng nh
à máy m
ớ
i n
ữ
a kh

ông. Tuy nhiên trong k
ế
hoach ng
ắ
n h
ạ
n,
ng
ườ
i qu
ả
n l
ý
v
ạ
ch ra m
ộ
t cách chính xác, nh
ữ
ng b
ướ
c tri
ể
n khai và d
ự
a vào
s
ả
n xu
ấ

t s
ả
n ph
ẩ
m m
ớ
i. Trong t
ừ
ng
đợ
t ng
ắ
n ph
ả
i xác
đị
nh th
ờ
i h
ạ
n hoàn
thành, th
ứ
t
ự
yêu tiên, lên đơn hàng v
ậ
t tư, và thuê tuy
ể
n hu

ấ
n luy
ệ
n công
nhân, k
ỳ
h
ạ
n càng ng
ắ
n th
ì
k
ế
ho
ạ
ch càng ph
ả
i r
õ
ràng.
R
ấ
t nhi
ề
u vi
ệ
c l
ậ
p k

ế
ho
ạ
ch có th
ể
giao cho nhóm nhân viên th
ự
c
hi
ệ
n. Trong nh
ữ
ng năm g
ầ
n đây r
ấ
t nhi
ề
u k
ỹ
thu
ậ
t, như quy ho
ạ
ch tuy
ế
n
tính, PERT, các cơ s
ở
d

ữ
li
ệ
u tính toán, phương pháp tái t
ạ
o
đượ
c nhân viên
s
ử
d
ụ
ng
đ
ể
gi
úp h
ọ
ph
ân tích và đưa ra quy
ế
t
đ
ị
nh tuy v
ậ
y ta kh
ông
đư
ợ

c
qu
ên r
ằ
ng k
ỹ
thu
ậ
t đó không đưa ra quy
ế
t
đị
nh mà ng
ườ
i ra quy
ế
t
đị
nh là
ng
ườ
i qu
ả
n l
ý
. M
ộ
t ví d
ụ
v

ề
vi
ệ
c l
ậ
p d
ự
án Satur c
ủ
a Generalmotors, trong
đó công ty d
ự
ki
ế
n xây d
ự
ng m
ộ
t nhà s
ả
n xu
ấ
t ôtô m
ớ
i
để
ch
ế
t
ạ

o và bán lo
ạ
i
xe nh
ỏ
“dùng cho gia
đì
nh” vi
ệ
c l
ậ
p k
ế
ho
ạ
ch
đượ
c xúc ti
ế
n kh
ẩ
n trương
để

đả
m b
ả
o ch
ắ
c ch

ắ
n thành công trong m
ộ
t t
ổ
ng th
ể
công tr
ì
nh trên m
ặ
t b
ằ
ng
r
ộ
ng 4 tri
ệ
u phít vuông và áp d
ụ
ng nh
ữ
ng khái ni
ệ
m tiên ti
ế
n như tôt l
ắ
p ráp,
ch

ứ
không ph
ả
i h
ệ
th
ố
ng dây chuy
ề
n l
ắ
p rap, nh
ữ
ng ngu
ồ
n cung c
ấ
p duy
nh
ấ
t v
à kh
ố
i l
ư
ợ
ng d
ự
tr
ữ

v
ậ
t t
ư ch
ỉ
d
ùng cho 3 gi
ờ
.

Như v
ậ
y vi
ệ
c l
ậ
p k
ế
ho
ạ
ch kh
ông ph
ả
i l
à đơn gi
ả
n, n
ó
đ
ò

i h
ỏ
i ph
ả
i c
ó
s
ự
công phu t
ừ
khâu xây d
ự
ng
đế
n khâu th
ự
c hiên.
Dù cho n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng có k
ế
ho
ạ
ch Marketing là hoa tiêu

nhưng chúng ta không th
ể
ph
ủ
nh
ậ
n vai tr
ò
c
ủ
a k
ế
ho
ạ
ch s
ả
n xu
ấ
t. M
ộ
t
doanh nghi
ệ
p ch
ỉ
t
ồ
n t
ạ
i khi h

ọ
s
ả
n xu
ấ
t b
ở
i nó là ho
ạ
t
độ
ng t
ạ
o
đầ
u vào
thành
đầ
u ra. K
ế
ho
ạ
ch s
ả
n xu
ấ
t l
ạ
i càng không th
ể

thi
ế
u
đượ
c.
II. K
Ế

HOẠCH

SẢN

XUẤT
VÀ
KẾ

HOẠCH

DỮ

TRỮ
TRONG DOANH
NGHIỆP
.

1.
Vai tr
ò
c
ủ

a ho
ạ
t
độ
ng s
ả
n xu
ấ
t:
Đ
Ò
án môn h
ọ
c

11
Con ng
ư
ờ
i mu
ố
n t
ồ
n t
ạ
i th
ì
ph
ả
i s

ả
n xu
ấ
t, t
ừ
th
ờ
i nguy
ên thu
ỷ
ch
ính
lo
ài ng
ườ
i bi
ế
t t
ậ
p h
ợ
p thành nhóm
để
cùng ta
ọ
ra s
ả
n ph
ẩ
m, duy tr

ì
s
ự
s
ố
ng.
Cùng v
ớ
i ti
ế
n hóa c
ủ
a loài ng
ườ
i th
ì
s
ả
n xu
ấ
t c
ũ
ng ti
ế
n tri
ể
n theo, nó không
c
ò
n là ho

ạ
t
độ
ng hái l
ượ
m săn b
ắ
n mà nó là ho
ạ
t
độ
ng s
ả
n xu
ấ
t, m
ụ
c đích
không ch
ỉ
d
ừ
ng
ở
lo
đủ
mà mong mu
ố
n gi
ầ

u có. Vào 1778 có cu
ộ
c cách
m
ạ
ng KHCN t
ạ
i đây đánh d
ấ
u m
ộ
t b
ướ
c v
ượ
t tr
ộ
i trong s
ả
n xu
ấ
t. Nó kh
ẳ
ng
đ
ị
nh s
ự
phát tri
ể

n v
ượ
t b
ậ
c c
ủ
a loài ng
ườ
i. S
ả
n xu
ấ
t d
ướ
i tác
độ
ng c
ủ
a khoa
h
ọ
c công ngh
ệ

đã
làm cho năng xu
ấ
t lao đông không ng
ừ
ng tăng lên cho

đế
n
khi s
ả
n xu
ấ
t qu
á nhi
ề
u so v
ớ
i nhu c
ầ
u,
đó là l
ý
do t
ạ
o ra cu
ộ
c kh
ủ
ng ho
ả
ng
th
ừ
a trong s
ả
n xu

ấ
t vào nh
ữ
ng năm 1929 – 1933. V
ấ
n
đề

đặ
t ra cho s
ả
n xu
ấ
t
ngày càng kh
ắ
t khe hơn v
ì
v
ậ
y n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t hi
ệ
n
đạ

i mang nh
ữ
ng
đặ
c đi
ể
m
sau.
2.
Đặ
c đi
ể
m c
ủ
a n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t hi
ệ
n
đạ
i.
C
ó l
ẽ

đặ

c di
ể
m quan trong nh
ấ
t c
ủ
a n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t hi
ệ
n
đạ
i là tri
ế
t l
ý
cơ
b
ả
n cho r
ằ
ng, s
ả
n xu
ấ
t là quan tr

ọ
ng đáng
để
cho các ông ch
ủ
quan tâm xem
xét hàng
đầ
u. S
ả
n xu
ấ
t
đã

đế
n th
ờ
i k
ỳ

đò
i h
ỏ
i có k
ế
ho
ạ
ch đúng
đắ

n, các k
ỹ

sư gi
ỏ
i,
đ
ộ
i ng
ũ
c
ông nhân
đư
ợ
c
đào t
ạ
o t
ố
t v
à trang thi
ế
t b
ị
hi
ệ
n
đ
ạ
i. Ch

ỉ
c
ó
nh
ữ
ng c
ông ty h
ạ
ng nh
ấ
t m
ớ
i c
ó hy v
ọ
ng c
ạ
nh tranh tr
ên th
ị
tr
ư
ờ
ng th
ế
gi
ớ
i.

Đặ

c đi
ể
m th
ứ
hai c
ủ
a s
ả
n xuât hi
ệ
n
đạ
i là ngày càng chú tr
ọ
ng
đế
n ch
ấ
t
l
ượ
ng. Trên th
ị
tr
ườ
ng qu
ố
c t
ế
ngày nay, ch

ấ
t l
ượ
ng là con
đườ
ng duy nh
ấ
t
dành th
ắ
ng l
ợ
i.
Đã
bao nhiêu l
ầ
n chúng ta
đượ
c nghe th
ấ
y câu “ chi
ế
c
Toyota c
ủ
a tôt th
ậ
t tuy
ệ
t v

ờ
i, nó t
ố
t hơn h
ẳ
n xe c
ủ
a M
ỹ
s
ả
n xu
ấ
t” và c
ũ
ng
không l
ấ
y làm ng
ạ
c nhiên r
ằ
ng Ford qu
ả
ng cáo “ ch
ấ
t l
ượ
ng là công vi
ệ

c s
ố

m
ộ
t”.
Đặ
c
đi
ể
m th
ứ
ba c
ủ
a s
ả
n
xu
ấ
t hi
ệ
n
đ
ạ
i l
à ngày càng nh
ậ
n th
ứ
c r

õ
h
ơn
con ng
ư
ờ
i l
à tài s
ả
n l
ớ
n nh
ấ
t c
ủ
a c
ông ty. Ngày càng công ty xoá b
ỏ
c
ác
chuy
ên viên
ở
b
ộ
t
ổ
ng tham mưu
để
cho nh

ữ
ng ng
ườ
i th
ự
c s
ẹ
tham gia s
ả
n
Đ
Ò
án môn h
ọ
c

12
xu
ấ
t t
ạ
o ra s
ả
n ph
ẩ
m c
ó th
ể
th
ông qua quy

ế
t
đ
ị
nh ngay tr
ên “tuy
ể
n l
ử
a”.
Ng
ày càng th
ấ
y r
õ
hơn c
ầ
n có m
ộ
t cơ c
ấ
u t
ổ
ch
ứ
c ngang c
ấ
p, không có
nh
ữ

ng hàng rào ch
ứ
c năng.
Đ
ặ
c đi
ể
m th
ứ
tư c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t là l
ỗ
i b
ậ
n tâm v
ề
ki
ể
m soát chi phí.
Nh
ữ
ng nhà qu
ả
n l
ý

c
ấ
p cao luôn rà soát t
ừ
ng ch
ứ
c năng, xoá b
ỏ
m
ộ
t s
ố
vi
ệ
c,
g
ép m
ộ
t s
ố
vi
ệ
c l
ạ
i,
đề
cao trách nhi
ệ
m c
ủ

a c
ấ
p d
ướ
i, l
ậ
p k
ế
ho
ạ
ch m
ạ
nh
nh
ấ
t là
đố
i v
ớ
i ch
ứ
c năng tham mưu, l
ậ
p k
ế
ho
ạ
ch đào t
ạ
o, công vi

ệ
c văn
ph
ò
ng là vi
ệ
c
đượ
c xem như là t
ố
n kém.
Đặ
c
đi
ể
m th
ứ
n
ăm : T
ậ
p trung v
à chuyên môn hoá. Nhi
ề
u c
ông ty th
ấ
y
r
ằ
ng h

ọ
không th
ể
gi
ỏ
i m
ọ
i th
ứ
và c
ầ
n ph
ả
i t
ậ
p trung vào cái h
ọ
làm t
ố
t nh
ấ
t.
H
ọ
ph
ả
i xác
đị
nh
đượ

c s
ở
tr
ườ
ng c
ủ
a m
ì
nh, m
ộ
t s
ố
nhà s
ả
n xu
ấ
t t
ậ
p trung
vào s
ả
n xu
ấ
t m
ộ
t m
ặ
t hàng m
ộ
t s

ố
khác th
ì
gi
ớ
i h
ạ
n s
ả
n xu
ấ
t m
ộ
t ch
ủ
ng lo
ạ
i
s
ả
n ph
ẩ
m có liên quan. K
ế
t c
ủ
a c
ủ
a vi
ệ

c chuyên m
ộ
t hoá như v
ậ
y th
ườ
ng là
h
ạ
th
ấ
p
đượ
c chi phí s
ả
n xu
ấ
t và nâng cao ch
ấ
t l
ượ
ng. Vi
ệ
c chuyên môn hoá
c
ũ
ng có là phân công vi
ệ
c và trách nhi
ệ

m, đi
ề
u này tác
độ
ng c
ả
công nhân
và ng
ườ
i qu
ả
n l
ý
.
Đặ
c
đi
ể
m th
ứ
s
áu: Th
ừ
a nh
ậ
n r
ằ
ng nh
ữ
ng nh

à máy s
ả
n xu
ấ
t h
àng lo
ạ
t,
l
ớ
n, c
ũ
c
ủ
a ch
úng ta có th
ể
g
ặ
p tr
ở
ng
ạ
i l
ớ
n do s
ự
ti
ế
n b

ộ
. Ng
ày càng nhi
ề
u
c
ác đơn v
ị

độ
c l
ậ
p, nh
ỏ
có tính m
ề
m d
ẻ
o.
Đ
ặ
c đi
ể
m th
ứ
b
ẩ
y: Cơ khí hoá hi
ệ
n

đạ
i hoá. Cách m
ạ
ng công nghi
ệ
p
là
ứ
ng d
ụ
ng
ý
t
ưở
ng cơ khí hoá.
Đế
n nay vi
ệ
c cơ gi
ớ
i hoá
đã
đi quá xa
đế
n
n
ỗ
i chúng ta không c
ò
n xem nó là m

ộ
t
đặ
c đi
ể
m s
ả
n xu
ấ
t n
ữ
a. Vi
ệ
c s
ử
d
ụ
ng
máy móc
đã
tr
ở
thành m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n c
ủ

a
đờ
i s
ố
ng, dù ta đang c
ắ
t c
ỏ
hay đang
đi
ề
u hành m
ộ
t x
ưở
ng máy. Tuy nhiên c
ũ
ng c
ầ
n nh
ắ
c m
ộ
t đi
ề
u vi
ệ
c robot hoá
và t
ự

đ
ộ
ng ho
á có th
ể
d
ẫ
n
đ
ế
n
đ
ỉ
nh cao
nhưng qúa t
ố
n k
ém. Đi
ề
u
đáng quan
tâm là vi
ệ
c c
ả
i ti
ế
n th
ư

ờ
ng xuy
ên, có k
ế
ho
ạ
ch nh
ằ
m n
âng c
ấ
p hi
ệ
n
đ
ạ
i ho
á
nh
ữ
ng máy móc hi
ệ
n
đạ
i
để
k
ế
t h
ợ

p t
ậ
n d
ụ
ng m
ọ
i thi
ế
t b
ị
máy móc. M
ặ
c dù
Đ
Ò
án môn h
ọ
c

13
bao nhi
êu năm nay con ng
ư
ờ
i
đ
ã
chuy
ề
n

đư
ợ
c nh
ữ
ng k
ỹ
n
ăng th
ủ
c
ông cho
m
áy móc, nhưng ch
ỉ
m
ớ
i đây chúng ta m
ớ
i có kh
ả
năng chuy
ề
n
đượ
c m
ộ
t s
ố

nh

ấ
t
đị
nh nh
ữ
ng kh
ả
năng c
ủ
a trí óc cho máy móc. Nói cách khác, ngày nay
m
ộ
t s
ố
máy móc có th
ể
hoàn thành công vi
ệ
c c
ủ
a m
ì
nh không c
ầ
n ph
ả
i h
ỗ

tr

ợ
c
ủ
a tư duy con ng
ườ
i trong su
ố
t c
ả
quá tr
ì
nh. Đi
ề
u đó
đã
d
ẫ
n
đế
n s
ử
d
ụ
ng
r
ộ
ng r
ã
i đi
ề

u khi
ể
n b
ằ
ng s
ố
, t
ự

độ
ng hoá các ki
ể
u và nh
ữ
ng h
ệ
th
ố
ng s
ả
n
xu
ấ
t m
ề
m d
ẻ
o, và d
ẫ
n

đế
n
ướ
c mơ v
ề
m
ộ
t x
ưở
ng may hoàn toàn t
ự

độ
ng.
Đặ
c đi
ể
m th
ứ
tám : Ngày càng s
ử
d
ụ
ng nhi
ề
u máy đi
ệ
n t
ử
hơn nó cho

phép lưu tr
ữ
r
ấ
t nh
i
ề
u s
ố
li
ệ
u thi
ế
t l
ậ
p c
ác cơ s
ở
d
ữ
li
ệ
u, gi
ả
i quy
ế
t c
ác v
ấ
n

đề
v
ề
k
ỹ
thu
ậ
t và kinh doanh ph
ứ
c t
ạ
p v
ớ
i m
ộ
t t
ố
c
độ
nhanh không th
ể

t
ưở
ng t
ượ
ng n
ổ
i. Ph
ạ

m vi
ứ
ng d
ụ
ng r
ộ
ng r
ã
i và các thi
ế
t b
ị
s
ử
l
ý
s
ố
li
ệ
u
đư
ợ
c m
ở
r
ộ
ng nhanh chóng nh
ữ
ng k

ỹ
thu
ậ
t m
ớ
i
đượ
c mang ra
ứ
ng d
ụ
ng.
Vi
ệ
c ti
ế
p t
ụ
c phát tri
ể
n nh
ữ
ng b
ộ
vi s
ử
l
ý
và kh
ả

năng c
ủ
a máy tính h
ứ
a h
ẹ
n
m
ộ
t s
ự
h
ỗ
tr
ợ

đắ
c l
ự
c hơn n
ữ
a trong công tác qu
ả
n l
ý
, săn xu
ấ
t cho phep
nhanh chóng đưa ra nh
ữ

ng câu tr
ả
l
ờ
i cho nh
ữ
ng v
ấ
n
đề
liên quan
đế
n m
ẫ
u
m
ã
, xoá b
ỏ
nhi
ề
u công vi
ệ
c văn ph
ò
ng không c
ầ
n thi
ế
t, đi

ề
u khi
ể
n nhi
ề
u lo
ạ
i
quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t v
à cung c
ấ
p th
ông tin nhan chóng.
Đ
ặ
c
đi
ể
m th
ứ
ch
ín : Vi
ệ
c s

ử
d
ụ
ng c
ác mô h
ì
nh m
ô ph
ỏ
ng to
án h
ọ
c
đ
ể

h
ỗ
tr
ợ
cho vi
ệ
c đưa ra quy
ế
t
đị
nh. S
ự
phát tri
ể

n ngày càng nhi
ề
u ph
ầ
n m
ề
m
máy vi tính cho phép th
ử
nghi
ệ
m các c
ấ
u h
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t khác nhau khi lăp
đặ
t và l
ự
a ch
ọ
n phương pháp đáp
ứ
ng t
ố
t nh

ấ
t nh
ữ
ng tiêu chu
ẩ
n
đặ
t ra. Đi
ề
u
đó
cung c
ấ
p cho công tác qu
ả
n l
ý
m
ộ
t công c
ụ
l
ậ
p k
ế
ho
ạ
ch r
ấ
t

đắ
c l
ự
c, giúp
ngăn ng
ừ
a vi
ệ
c quy
ế
t
đị
nh nh
ữ
ng b
ướ
c đi sai l
ầ
m và t
ố
n kém.
Nh
ữ
ng
đặ
c đi
ể
m trên ch
ỉ
nói lên

đượ
c m
ộ
t ph
ầ
n trong đăc đi
ể
m s
ả
n
xu
ấ
t. B
ở
i t
ì
nh h
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t lu
ôn bi
ế
n
đ
ộ
ng. Ng
ày này v

ớ
i s
ự
ph
át tri
ể
n v
ư
ợ
t
b
ậ
c c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t th
ì
d
ị
ch v
ụ
ng
ày càng phát tri
ể
n m
ạ
nh m

ẽ
, d
ù b
ấ
t k
ể
s
ự
ph
át
tri
ể
n m
ạ
nh m
ẽ
t
ớ
i đâu th
ì
ng
ườ
i ta v
ẫ
n không th
ể
ph
ủ
nh
ậ

n
đượ
c vai tr
ò
to
Đ
Ò
án môn h
ọ
c

14
l
ớ
n c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t. H
ọ

ứ
ng d
ụ
ng c
ác lo
ạ
i h

ì
nh s
ả
n xu
ấ
t v
ào s
ả
n xu
ấ
t kinh
doanh sao cho ph
ù h
ợ
p.
3. Các lo
ạ
i h
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t.
3.1 S
ả
n xu
ấ
t liên t
ụ

c
Là s
ả
n xu
ấ
t hàng trên cơ s
ở
dây chuy
ề
n v
ớ
i m
ộ
t t
ố
c
độ

đị
nh tr
ướ
c.
Ph
ương pháp dây chuy
ề
n
đò
i h
ỏ
i s

ả
n ph
ẩ
m chuy
ể
n
độ
ng không ng
ừ
ng t
ừ

công đo
ạ
n này sang công đo
ạ
n khác, không d
ừ
ng l
ạ
i
để
ki
ể
m tra t
ạ
i m
ộ
t
đi

ể
m nào trong s
ả
n xu
ấ
t. S
ả
n xu
ấ
t liên t
ụ
c th
ườ
ng
đượ
c áp d
ụ
ng trong các
nhà máy
đ
ể
ch
ế
bi
ế
n th
ự
c ph
ẩ
m l

ớ
n v
à trong công nghi
ệ
p ho
á ch
ấ
t. C
ông
đ
o
ạ
n lăp ráp trong s
ả
n xu
ấ
t th
ườ
ng là công đo
ạ
n liên t
ụ
c. Ví d
ụ
, k
ỹ
thu
ậ
t
băng chuy

ề
n lăp ráp
đượ
c s
ử
d
ụ
ng
ở
nhà máy ch
ế
t
ạ
o ôtô, radio, t
ủ
l
ạ
nh và
các s
ả
ph
ẩ
m tương t
ự
. S
ả
n xu
ấ
t liên tuc c
ũ

ng có th
ể

đượ
c s
ử
d
ụ
ng trong s
ả
n
xu
ấ
t máy thân h
ộ
p s
ố
. Trong tr
ườ
ng h
ợ
p này m
ộ
t dây chuy
ề
n các máy công
c
ụ
trong công đo
ạ

n
đượ
c b
ố
trí tương x
ứ
ng. Ví d
ụ
, ng
ườ
i đi
ề
u khi
ể
n máy th
ứ

nh
ấ
t s
ẽ
l
ấ
p phôi đúc
ở
kho ra và th
ự
c hi
ệ
n công đo

ạ
n th
ứ
nh
ấ
t. Sau đó chi
ti
ế
t
đã

đượ
c gia công m
ộ
t ph
ầ
n th
ườ
ng
đượ
c đưa lên băng t
ả
i chuy
ể
n ti
ế
p
cho ng
ư
ờ

i ti
ế
p theo
đ
ể
th
ự
c hi
ệ
n c
ông đo
ạ
n sau. C
ứ
nh
ư v
ậ
y, h
ế
t c
ông đo
ạ
n
này
đ
ế
n c
ông đo
ạ
n kh

ác phôi đúc
đư
ợ
c gia c
ông cho
đ
ế
n khi m
ộ
t chi ti
ế
t
may
đượ
c hoàn thành.
3.2 S
ả
n xu
ấ
t gián đo
ạ
n.
Khi không th
ể
th
ự
c hi
ệ
n
đượ

c s
ả
n xu
ấ
t liên t
ụ
c th
ì
ng
ườ
i ta áp d
ụ
ng
lo
ạ
i h
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t này.Tu
ỳ
thu
ộ
c s
ố
l
ượ
ng s

ả
n xu
ấ
t l
ớ
n hay nh
ỏ
, th
ì
ng
ườ
i ta
s
ử
d
ụ
ng ki
ể
u s
ả
n xu
ấ
t gián đo
ạ
n v
ớ
i ki
ể
u s
ả

n xu
ấ
t là s
ả
n ph
ẩ
m gia công theo
lô ch
ứ
không ph
ả
i trên cơ s
ở
s
ả
n ph
ẩ
m liên t
ụ
c. Ch
ứ
c năng c
ủ
a ng
ườ
i k
ỹ
sư
thi
ế

t k
ế
quy tr
ì
nh kinh t
ế
x
ác
đ
ị
nh m
ô h
ì
nh c
ủ
a l
ô s
ả
n xu
ấ
t sao cho kinh t
ế

đ
ố
i v
ớ
i ng
ành, ti
ế

t ki
ệ
m c
ụ
m v
à kh
ố
i, s
ả
n xu
ấ
t gi
án đo
ạ
n
đ
ặ
c bi
ệ
t th
ích h
ợ
p
v
ớ
i nh
ữ
ng doanh nghi
ệ
p ch

ế
t
ạ
o nhi
ề
u lo
ạ
i s
ả
n ph
ẩ
m , ch
ẳ
ng h
ạ
n như m
ộ
t
Đ
Ò
án môn h
ọ
c

15
v
ài thi
ế
t k
ế

m
ộ
t v
ài máy bơm n
ư
ớ
c theo c
ùng m
ộ
t thi
ế
t k
ế
. Trong nh
ữ
ng
tr
ườ
ng h
ợ
p như v
ậ
y ng
ườ
i ta th
ườ
ng tiêu chu
ẩ
n hoá các chi ti
ế

t c
ấ
u thành
để

có th
ể
s
ử
d
ụ
ng nhi
ề
u lo
ạ
i s
ả
n ph
ẩ
m khác nhau hay nhi
ề
u s
ả
n ph
ẩ
m kích c
ỡ

khác nhau. Càng có nhi
ề

u yêu c
ầ
u s
ả
n ph
ẩ
m th
ì
càng
đả
m b
ả
o đ
ượ
c nh
ữ
ng
quy mô lô s
ả
n xu
ấ
t t
ố
i ưu v
ề
kinh t
ế
.
S
ả

n xu
ấ
t đơn chi
ế
c lo
ạ
i nh
ỏ
, s
ả
n xu
ấ
t gián đo
ạ
n th
ườ
ng c
ò
n có ngh
ĩ
a
là s
ả
n xu
ấ
t đơn chi
ế
c lo
ạ
i nh

ỏ
, t
ứ
c là s
ả
n xu
ấ
t theo đơn hàng c
ủ
a khách hàng
hay theo yêu c
ầ
u
đặ
c bi
ệ
t. S
ả
n xu
ấ
t đơn chi
ế
c nh
ỏ
là nét
đặ
c trưng c
ủ
a doanh
nghi

ệ
p ch
ế
t
ạ
o nh
ữ
ng m
áy móc thi
ế
t b
ị
l
ớ
n
đ
ắ
t ti
ề
n. Kh
ách hàng có th
ể

đ
ặ
t
m
ộ
t hai hay nhi
ề

u đơn v
ị
s
ả
n ph
ẩ
m: L
ệ
nh s
ả
n xu
ấ
t ch
ỉ
bao g
ồ
m m
ộ
t lô và
v
ậ
t tư c
ũ
ng
đượ
c mua s
ắ
m theo lô do nh
ữ
ng đơn v

ị
s
ả
n ph
ẩ
m làm xong,s
ẽ

đư
ợ
c giao luôn. S
ả
n ph
ẩ
m này có th
ể

đượ
c xem là thông th
ườ
ng khi nhà ch
ế

t
ạ
o v
ẫ
n đang s
ả
n xu

ấ
t nó, nhưng các đơn v
ị
s
ả
n ph
ẩ
m
đượ
c xem là s
ả
n xu
ấ
t
xong khi ch
úng
đượ
c bán h
ế
t.
M
ặ
c dù trong m
ộ
t s
ố
tr
ườ
ng h
ợ

p có th
ể
có nh
ữ
ng đơn hàng l
ặ
p l
ạ
i,kh
ả

năng này không
đượ
c tính
đế
n trong khi thi
ế
t k
ế
các quy tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t và
trong khi tính giá thành s
ả
n ph
ẩ

m . M
ặ
t kh
ác các công c
ụ
,khu
ôn m
ẫ
u chuy
ên
dùng v
ẫ
n
đư
ợ
c l
ưu gi
ữ
l
ạ
i
đ
ề
ph
ò
ng nh
ữ
ng tr
ư
ờ

ng h
ợ
p
đ
ộ
t xu
ấ
t nh
ư v
ậ
y.
Đ
i
ề
u này
đặ
t ra v
ấ
n
đề
khó khăn cho ng
ườ
i s
ả
n xu
ấ
t đơn chi
ế
c lo
ạ

i nh
ỏ
ph
ả
i
b
ả
o qu
ả
n nh
ữ
ng th
ứ
đó.
Các ki
ể
u s
ả
n xu
ấ
t h
ỗ
n h
ợ
p,trong s
ả
n xu
ấ
t hàng hoá h
ầ

u h
ế
t các ngành
c
ông nghi
ệ
p
đề
u s
ử
d
ụ
ng hai lo
ạ
i s
ả
n xu
ấ
t liên t
ụ
c và gián đo
ạ
n. Trong khi
các công đo
ạ
n l
ắ
p ráp liên t
ụ
c

đã
tr
ở
lên ph
ổ
bi
ế
n, th
ì
vi
ệ
c s
ả
n xu
ấ
t liên t
ụ
c
t
ấ
t c
ả
các chi ti
ế
t c
ấ
u thành s
ả
n ph
ẩ

m là đương nhiên. M
ụ
c tiêu ph
ấ
n
đấ
u c
ủ
a
nhà máy t
ự

đ
ộ
ng v
ẫ
n ch
ưa
đư
ợ
c ph
ổ
bi
ế
n
ở
m
ứ
c
đ

ộ
mong mu
ố
n, l
ý
do l
à
khó có th
ể
c
ân b
ằ
ng th
ờ
i gian ch
ế
t
ạ
o m
ộ
t
đơn v
ị
s
ả
n ph
ẩ
m cho t
ấ
t c

ả
y
êu
c
ầ
u v
ề
c
ấ
u thành chi ti
ế
t.
Đ
Ò
án môn h
ọ
c

16
M
ộ
t th
ách th
ứ
c th
ự
c t
ế

ph

ả
i t
ăng tính ch
ấ
t m
ề
m d
ẻ
o c
ủ
a c
ác thi
ế
t b
ị
c
ơ
kh
í hoá và t
ự

độ
ng hoá làm sao có th
ể
s
ử
d
ụ
ng chúng
để

ch
ế
t
ạ
o các chi ti
ế
t
nhi
ề
u kích c
ỡ
khác nhau hay nhi
ề
u chi ti
ế
t khác nhau có th
ể
gia công trong
cùng m
ộ
t dây truy
ề
n cơ khí hoá .Vi
ệ
c gi
ả
i quy
ế
t thành công v
ấ

n
đề
này cho
phép k
ế
t h
ợ
p s
ả
n xu
ấ
t liên t
ụ
c v
ớ
i th
ự
c t
ế
s
ả
n xu
ấ
t gián đo
ạ
n thông th
ườ
ng
ở

m
ứ
c
độ
l
ớ
n hơn.
4.K
ế
ho
ạ
ch s
ả
n xu
ấ
t trong doanh nghi
ệ
p:
S
ả
n xu
ấ
t vô cùng quan tr
ọ
ng ,các lo
ạ
i h
ì
nh s
ả

n xu
ấ
t cho ta th
ấ
y không
ph
ả
i b
ấ
t k
ỳ

đ
ầ
u v
ào nào c
ũ
ng t
ạ
o r
a
đ
ầ
u ra h
ữ
u hi
ệ
u. Mu
ố
n c

ó k
ế
t qu
ả
t
ố
t th
ì

ph
ả
i có k
ế
ho
ạ
ch s
ả
n xu
ấ
t sao cho phù h
ợ
p.V
ớ
i m
ụ
c đích c
ủ
a nó là:
T
ừ

phía khách hàng: Ta không th
ể
nói r
ằ
ng k
ế
ho
ạ
ch s
ả
n xu
ấ
t ch
ỉ

nh
ằ
m v
ề
phía doanh nghi
ệ
p, m
ụ
c đích c
ủ
a nó c
ò
n v
ề
phía khách hàng, đó là

th
ượ
ng
đế
mà doanh nghi
ệ
p ph
ả
i ph
ụ
c v
ụ
.
K
ế
ho
ạ
ch s
ả
n xu
ấ
t s
ẽ
giúp cho hàng hoá s
ả
n xu
ấ
t ra đúng lúc k
ị
p th

ờ
i,
hàng hoá
đượ
c trao bán không ch
ậ
m tr
ễ
. L
ý
do này giúp cho doanh nghi
ệ
p
gi
ữ

đượ
c uy tín v
ớ
i khách hàng,đây là tài s
ả
n vô cùng qu
ý
giá
đố
i v
ớ
i doanh
nghi
ệ

p, k
hông nh
ữ
ng th
ế
c
ó k
ế
ho
ạ
ch s
ả
n xu
ấ
t doanh nghi
ệ
p gi
ữ
v
ữ
ng ti
ế
n
đ
ộ
s
ả
n xu
ấ
t c

ủ
a m
ì
nh, doanh nghi
ệ
p s
ẽ
x
ác
đ
ị
nh
đư
ợ
c s
ả
n xu
ấ
t bao nhi
êu,
d
ự
tr
ữ
bao nhiêu, mua bán bao nhiêu T
ấ
t c
ả
nh
ữ

ng đi
ề
u này khi
ế
n cho l
ợ
i
nhu
ậ
n doanh nghi
ệ
p
đạ
t t
ố
i đa có th
ể
có.
Trong k
ế
ho
ạ
ch s
ả
n xu
ấ
t doanh nghi
ệ
p ph
ả

i tr
ả
l
ờ
i các câu h
ỏ
i:
+ S
ả
n xu
ấ
t bao nhiêu?
+ S
ả
n xu
ấ
t
ở
đâu?
+ S
ử
d
ụ
ng
đầ
u vào như th
ế
nào ?
+ S
ả

n ph
ẩ
m ph
ụ
c
ủ
a n
ó là g
ì
?

+ V
ấ
n
đ
ề
d
ự
tr
ữ
ra sao

Đ
Ò
án môn h
ọ
c

17
Vi

ệ
c tr
ả
l
ờ
i c
âu h
ỏ
i
đ
ặ
t doanh nghi
ệ
p
ở

đâu? Không ph
ả
i d
ễ
d
àng xác
đị
nh
đị
a đi
ể
m cho m
ộ
t nhà máy m

ớ
i, hay m
ộ
t chi nhánh
ở
m
ộ
t nơi thích h
ợ
p
l
ạ
i có
ý
ngh
ĩ
a to l
ớ
n, b
ở
i v
ì
các t
ổ
ch
ứ
c này hoàn toàn không cơ
độ
ng, m
ộ

t
khi
đã
xây d
ự
ng
ở
m
ộ
t nơi nào th
ì
s
ẽ

ở
đó m
ã
i m
ã
i. Hơn n
ữ
a,
đị
a đi
ể
m nhà
máy có th
ể

ả

nh h
ưở
ng r
ấ
t l
ớ
n chi phí khai thác l
ợ
i nhu
ậ
n.V
ì
v
ậ
y, c
ầ
n ph
ả
i
ph
ân tích k
ỹ
l
ưỡ
ng
đị
a đi
ể
m c
ủ

a nhà máy. Đi
ề
u này
đồ
ng ngh
ĩ
a v
ớ
i câu tr
ả

l
ờ
i s
ả
n xu
ấ
t
ở
đâu.V
ấ
n
đề
này ph
ụ
thu
ộ
c vào giao thông v
ậ
n t

ả
i, ngu
ồ
n nhân
l
ự
c g
ầ
n th
ị
tr
ườ
ng, g
ầ
n ngu
ồ
n nguyên li
ệ
u, g
ầ
n nhà máy hi
ệ
n có, chi phí
đấ
t
đai, tài nguyên thiên nhiên.
S
ả
n xu
ấ

t bao nhiêu? Tr
ả
l
ờ
i câu h
ỏ
i này doanh nghi
ệ
p ph
ả
i căn c
ứ

vào th
ị
tr
ườ
ng.Trong vi
ệ
c này, th
ì
d
ự
báo th
ị
tr
ườ
ng là vi
ệ
c làm c

ầ
n thi
ế
t và
c
ầ
n ph
ả
i chính xác. S
ử
d
ụ
ng
đầ
u vào và các s
ả
n ph
ẩ
m ph
ụ

đầ
u ra như th
ế

nào
để
ti
ế
t ki

ệ
m
đượ
c chi phí sao cho l
ợ
i nhu
ậ
n
đượ
c cao. Nh
ấ
t là v
ấ
n
đề
d
ự

tr
ữ
c
ầ
n ph
ả
i
đượ
c
đả
m b
ả

o sao cho h
ợ
p l
ý
. Đây là v
ấ
n
đề
nh
ạ
y c
ả
m b
ở
i nó là
m
ộ
t chu
ỗ
i các mâu thu
ẫ
n
đò
i h
ỏ
i doanh nghi
ệ
p c
ầ
n ph

ả
i gi
ả
i quy
ế
t.

III. K
Ế

HO
ẠCH

D
Ự

TR
Ữ

TRONG DOANH NGHI
ỆP
.

1. L
ý
do d
ự
tr
ữ

Kh
ông ph
ả
i ng
ẫ
u nhiên mà doanh nghi
ệ
p mu
ố
n d
ự
tr
ữ
, có r
ấ
t nhi
ề
u l
ý

do, d
ướ
i đây là m
ộ
t trong nh
ữ
ng l
ý
do mà em

đề
c
ậ
p t
ớ
i.
Vi
ệ
c d
ự
tr
ữ
giúp doanh nghi
ệ
p ngăn ng
ừ
a nh
ữ
ng tr
ụ
c tr
ặ
c v
ề
v
ậ
t ch
ấ
t
kinh t

ế

đố
i v
ớ
i các ho
ặ
t
độ
ng cung
ứ
ng v
ậ
t tư hàng hoá,
để

đả
m b
ả
o đúng
nơi nó c
ầ
n
đế
n.
Th
ứ
hai, ch
ố
ng l

ạ
i s
ự
gián đo
ạ
n c
ủ
a quá tr
ì
nh cung c
ấ
p do các nguyên
nhân không mong
đ
ợ
i nh
ư th
ờ
i ti
ế
t, tai n
ạ
n,
đ
ì
nh c
ông
Đ
Ò
án môn h

ọ
c

18
Th
ứ
ba n
ó
đ
ả
m b
ả
o qu
á tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t v
à cung
ứ
ng d
ị
ch v
ụ
li
ên t
ụ
c,

nh
ằ
m tho
ả
m
ã
n t
ố
t nh
ấ
t nhu c
ầ
u khách hàng, kh
ắ
c ph
ụ
c
đượ
c các sai sót
trong d
ự
đoán c
ầ
u v
ề
hàng hoá c
ủ
a doanh nghi
ệ
p .

Th
ứ
tư là có th
ể
gi
ả
m thi
ể
u hoá
đượ
c m
ộ
t s
ố
chi phí trong
đặ
t và mua
hàng.
Nh
ư v
ậ
y d
ự
tr
ữ

đượ
c xét trên các phương di
ệ
n sau :

+
Để
gi
ả
m th
ờ
i gian c
ầ
n thi
ế
t đáp
ứ
ng nhu c
ầ
u.
+ Làm b
ằ
ng ph
ẳ
ng m
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t trong khi nhu c
ầ
u thay
đổ
i.

+ B
ả
o v
ệ
c
ông ty tr
ư
ớ
c c
ác r
ủ
i ro do nh
ữ
ng d
ự

đoán th
ấ
p v
ề
nhu c
ầ
u.

M
ặ
t khác d
ự
tr
ữ

bao gi
ờ
c
ũ
ng
đượ
c coi là ngu
ồ
n nhàn r
ỗ
i. Do đó khi
d
ự
tr
ữ
càng cao th
ì
càng gây ra l
ã
ng phí, v
ậ
y d
ự
tr
ữ
bao nhiêu
đượ
c coi là
h
ợ

p l
ý
?
Các nhà qu
ả
n l
ý
tài chính th
ì
mu
ố
n gi
ữ
m
ứ
c d
ự
tr
ữ
th
ấ
p và s
ả
n xu
ấ
t
m
ề
m d
ẻ

o
để
công ty có th
ể
đáp
ứ
ng nhu câu nhưng s
ẽ
h
ạ
th
ấ
p m
ứ
c
đầ
u vào
t
ồ
n kho. Th
ự
c t
ế
d
ự
tr
ữ
như là m
ộ
t l

ớ
p
đệ
m lót gi
ữ
a nhu c
ầ
u và kh
ả
năng s
ả
n
xu
ấ
t. Khi nhu c
ầ
u bi
ế
n
đổ
i mà h
ệ
th
ố
ng s
ả
n xu
ấ
t có th
ể

đi
ề
u ch
ỉ
nh kh
ả
năng
s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a m
ì
nh, h
ệ
th
ố
ng s
ả
n xu
ấ
t kh
ông c
ầ
n
đ
ế
n l

ớ
p
đ
ệ
m l
ót t
ồ
n kho.
V
ớ
i c
ách nh
ì
n nh
ậ
n nh
ư v
ậ
y c
ác l
ỗ
l
ự
c
đ
ầ
u t
ư s
ẽ
h

ư
ớ
ng v
ào m
ộ
t h
ệ
th
ố
ng
s
ả
n xu
ấ
t linh ho
ạ
t, đi
ề
u ch
ỉ
nh s
ả
n xu
ấ
t nhanh, thi
ế
t l
ậ
p quan h
ệ

t
ố
t v
ớ
i các
nhà cung c
ấ
p
để
có th
ể

đặ
t hàng th
ậ
t nhanh v
ớ
i quy mô nh
ỏ
.
C
ò
n các nhà s
ả
n xu
ấ
t th
ì
mu
ố

n có th
ờ
i gian v
ậ
n hành s
ả
n xu
ấ
t dài
để

s
ử
d
ụ
ng hi
ệ
u qu
ả
máy móc thi
ế
t b
ị
, lao
độ
ng. H
ọ
tin r
ằ
ng hi

ệ
u qu
ả
s
ả
n xu
ấ
t
đ
ặ
t hàng v
ớ
i quy mô l
ớ
n có th
ể
bù
đắ
p nh
ữ
ng l
ã
ng phí mà d
ự
tr
ữ
cao gây ra,
đi
ề
u nay d

ẫ
n
đế
n mong mu
ố
n d
ự
tr
ữ
cao.
M
ặ
c d
ù dùng m
ụ
c ti
êu gi
ả
m th
ấ
p c
ác phí t
ổ
n li
ên quan
đ
ế
n d
ự
tr

ữ

song cách nh
ì
n nh
ậ
n v
ấ
n
đ
ề
theo nh
ữ
ng chi
ề
u h
ư
ớ
ng kh
ác nhau. R
õ
r
àng
trong nh
ữ
ng đi
ề
u ki
ệ
n nh

ấ
t
đị
nh l
ượ
ng d
ự
tr
ữ
h
ợ
p l
ý
c
ầ
n ph
ả
i xác
đị
nh m
ộ
t
Đ
Ò
án môn h
ọ
c

19
c

ách toàn di
ệ
n. N
ế
u d
ự
tr
ữ
qu
á cao s
ẽ
l
àm tăng
đ
ầ
u t
ư vào t
ồ
n kho. D
ự
tr
ữ

th
ấ
p s
ẽ
, t
ố
n k

ế
m trong vi
ệ
c mua hàng,thi
ế
t b
ị
s
ả
n xu
ấ
t ,b
ỏ
l
ỡ
cơ h
ộ
i kinh
doanh.
Khi xem xét v
ấ
n
đề
chi phí d
ự
tr
ữ
có hai khuynh h
ướ
ng trái ng

ượ
c
nhau. Có chi phí tăng lên khi d
ự
tr
ữ
tăng, có chi phí gi
ả
m khi d
ự
tr
ữ
tăng.V
ì

v
ậ
y c
ầ
n ph
ả
i phân tích k
ỹ
l
ưỡ
ng các chi phí d
ự
tr
ữ
tr

ướ
c khi đi
đế
n m
ộ
t
phương th
ứ
c h
ợ
p l
ý
sao cho làm c
ự
c ti
ể
u chi phí có th
ể
có.
2.Chi phí c
ủ
a d
ự
tr
ữ
:
2.1 Chi phí tăng lên khi tăng d
ự
tr
ữ

:

-
Chi phí v
ố
n :
Đầ
u vào d
ự
tr
ữ
ph
ả
i
đượ
c xem xét như t
ấ
t c
ả
các cơ
h
ộ
i
đầ
u tư ng
ắ
n h
ạ
n khác. Trong đi
ề

u ki
ệ
n ngu
ồ
n v
ố
n gi
ớ
i h
ạ
n,
đầ
u tư vào
d
ự
tr
ữ
ph
ả
i ch
ấ
p nh
ậ
n phí t
ổ
n v
ề
cơ h
ộ
i c

ủ
a v
ố
n
đầ
u tư vào d
ự
tr
ữ
và t
ỷ
su
ấ
t
sinh l
ờ
i c
ủ
a d
ự
án có l
ợ
i
đã
b
ị
b
ỏ
qua. S
ự

gia tăng d
ự
tr
ữ
làm tăng v
ố
n cho
d
ự
tr
ữ
và ch
ấ
p nh
ậ
n phí t
ổ
n cơ h
ộ
i v
ố
n cao.
- Chi phí kho: Bao g
ồ
m chi phí lưu gi
ữ
như chi phí kho b
ã
i, ti
ề

n lương
nhân viên, qu
ả
n l
ý
kho b
ã
i, các đi
ề
u ki
ệ
n b
ả
o qu
ả
n d
ự
tr
ữ
(gi
ữ
nóng, ch
ố
ng
ẩ
m, l
àm l
ạ
nh)

- Thu
ế
v
à b
ả
o hi
ể
m: Ch
ố
ng l
ạ
i r
ủ
i ro g
ắ
n v
ớ
i qu
ả
n l
ý
d
ự
tr
ữ
, c
ông ty
c
ó th
ể

ph
ả
i t
ổ
n chi phí b
ả
o hi
ể
m, chi phí này s
ẽ
tăng khi t
ồ
n kho tăng. D
ự
tr
ữ

là m
ộ
t tài s
ả
n, nó có th
ể
b
ị
đánh thu
ế
do đó d
ự
tr

ữ
tăng chi phí thu
ế
tăng.
- R
ủ
i ro kinh doanh: Trong th
ờ
i gian d
ự
tr
ữ
s
ả
n ph
ẩ
m
để
lâu có th
ể
b
ị

l
ạ
c h
ậ
u và gi
ả
m giá.

2.2 Các chi phí gi
ả
m khi t
ồ
n kho tăng:
- Chi phí
đặ
t hàng: Là các chi phí phát sinh theo m
ỗ
i l
ầ
n
đặ
t hàng và
nh
ậ
n h
àng như chi phí
ư
ớ
c l
ư
ợ
ng, th
ương l
ư
ợ
ng do chu
ẩ
n b

ị

đơn hàng, ti
ế
p
nh
ậ
n Quy m
ô lô hàng l
ớ
n s
ẽ
c
ó ít l
ầ
n
đ
ặ
t h
àng hơn th
ì
chi ph
í
đ
ặ
t h
àng
Đ
Ò
án môn h

ọ
c

20
trong n
ăm ít hơn v
ì
s
ố
l
ầ
n
đ
ặ
t h
àng ít. Song
đ
ặ
t h
àng quy mô l
ớ
n d
ự
tr
ữ
b
ì
nh
qu
ân tăng lên và hi

ể
n nhiên ch
ấ
p nh
ậ
n chi phí d
ự
tr
ữ
cao.
- Gi
ả
m giá do chi
ế
t kh
ấ
u kh
ố
i l
ượ
ng l
ớ
n:
Đặ
t hàng quy mô l
ớ
n có th
ể

đư

ợ
c h
ưở
ng s
ự
gi
ả
m giá chi
ế
t kh
ấ
u.
- Chi phí chu
ẩ
n b
ị
s
ả
n xu
ấ
t: Các h
ệ
th
ố
ng s
ả
n xu
ấ
t ch
ế

t
ạ
o c
ầ
n chi phí
cho m
ỗ
i l
ầ
n chu
ẩ
n b
ị
s
ả
n xu
ấ
t g
ồ
m, chi phí chu
ẩ
n b
ị
tài li
ệ
u, máy móc nhàn
r
ỗ
i, chi phí nhân công chu
ẩ

n b
ị
,ph
ế
ph
ẩ
m do s
ả
n xu
ấ
t th
ử

Khi d
ự
tr
ữ
tăng th
ì
nó s
ẽ
làm gi
ả
m m
ộ
t s
ố
chi phí và làm tăng các chi
phí khác. M
ứ

c d
ự
tr
ữ
h
ợ
p l
ý
l
à c
ự
c ti
ể
u ho
á t
ổ
ng chi ph
í có liên quan, mu
ố
n
l
àm t
ố
t vi
ệ
c này
đò
i h
ỏ
i ph

ả
i có m
ộ
t k
ế
ho
ạ
ch d
ự
tr
ữ
h
ợ
p l
ý
.
IV.
TIẾP

CẬN

VẤN

ĐỀ

LÝ

THUYẾT

KẾ

HOẠ
CH
SẢN

XUẤT
VA
DỰ

TR
Ữ
TRONG DOANH
NGHIỆP

SẢN

XUẤT

ĐƯỜNG
:
1.Vai tr
ò
k
ế
ho
ạ
ch s
ả
n xu
ấ

t và d
ự
tr
ữ
trong doanh nghi
ệ
p s
ả
n xu
ấ
t
đư
ờ
ng:
1.1S
ự
c
ầ
n thi
ế
t t
ồ
n t
ạ
i các doanh nghi
ệ
p s
ả
n xu
ấ

t
đườ
ng:
Di
ệ
n t
ích mía
đư
ờ
ng
đ
ế
n n
ăm 2003
đ
ạ
t 317.4 ngh
ì
n ha, c
ó 44 nhà máy
đư
ờ
ng l
ớ
n t
ậ
p trung l
ớ
n
ở

ĐBSCL. Cây mía gi
ờ

đây không ch
ỉ

đư
ợ
c xem l
à
tr
ồ
ng
để
l
ấ
y
đườ
ng mà c
ò
n cho ra nhi
ề
u lo
ạ
i s
ả
n ph
ẩ
m khác. Cung c

ấ
p m
ậ
t,
ch
ế
bi
ế
n nhi
ế
u trong nhi
ề
u nghành công nghi
ệ
p, t
ậ
n thu b
ã
mía
để
làm ván
ép,làm phân bón, làm th
ự
c ph
ẩ
m
để
nuôi b
ò
, tr

ồ
ng n
ấ
m, làm nguyên li
ệ
u cho
nhi
ề
u nghành năng l
ượ
ng như s
ả
n xu
ấ
t đi
ệ
n,
đố
t l
ò
Các nhà máy này t
ồ
n t
ạ
i
khá nâu
đờ
i t
ố
n r

ấ
t nhi
ề
u ti
ề
n c
ủ
a c
ủ
a nhà n
ướ
c,
ở
nhi
ề
u nơi ngh
ề
tr
ồ
ng mía
cung c
ấ
p nguyên li
ệ
u cho nhà máy
đườ
ng là m
ộ
t ngh
ề

truy
ề
n th
ố
ng.V
ớ
i vai
tr
ò
nh
ư v
ậ
y th
ì
s
ự
t
ồ
n t
ạ
i c
ủ
a c
ác nhà máy này là c
ầ
n thi
ế
t. Nh
ưng hi
ệ

n nay
các doanh nghi
ệ
p s
ả
n xu
ấ
t
đư
ờ
ng th
ư
ờ
ng xuy
ên b
ị
thua l
ỗ
,
đi
ề
u n
ày khi
ế
n
cho c
ác nhà qu
ả
n l
ý

đang băn khoăn gi
ữ
a s
ự
t
ồ
n t
ạ
i c
ủ
a chúng. Đơn c
ử
ra ví
d
ụ
v
ề
cây mía
ở
DBSCL hi
ệ
n là
đò
n cân kinh t
ế
, m
ộ
t bên treo hơn 400 t
ỷ

Đ
Ò
án môn h
ọ
c

21
đồ
ng l
ỗ
l
à lu
ỹ
k
ế
3 n
ăm (1999-2002) c
ủ
a 7 nh
à máy
đư
ờ
ng, b
ên kia là món
n
ợ
khó
đò
i c
ủ

a nông dân tr
ồ
ng miá.Đi
ề
u đáng ng
ạ
i là c
ả
hai bên
đố
i kháng
càng lúc càng n
ặ
ng thêm ,chi
ế
c
đò
n cân v
ố
n mang hương v
ị
ng
ọ
t ngào
nhưng v
ừ
a nh
ỏ
v
ừ

a gi
ò
n này ch
ắ
c ch
ắ
n có lúc g
ậ
p g
ẫ
y. Khi
ấ
y không nh
ữ
ng
không th
ể
c
ứ
u n
ổ
i nông dân mà t
ì
m đâu ra ngu
ồ
n tài chính
để
tr
ả
n

ợ

đã
vay
đầ
u tư ban
đầ
u và bù l
ỗ
cho các nhà máy.
Hi
ề
n gi
ờ
chúng ta đang
đố
i m
ặ
t v
ớ
i t
ì
nh tr
ạ
ng giá mía h
ạ
, giá
đườ
ng
tăng nhưng không ph

ả
i v
ì
v
ậ
y mà nông dân không tr
ồ
ng mía các doanh
nghi
ệ
p s
ả
n xu
ấ
t
đư
ờ
ng kh
ông t
ồ
n t
ạ
i. B
ở
i ch
úng ta không th
ể
ph
ủ
nh

ậ
n
đượ
c vai tr
ò
c
ủ
a các doanh nghi
ệ
p này. H
ọ
chính là ng
ườ
i tiêu th
ụ
s
ả
n ph
ẩ
m
c
ủ
a nông dân.Ví như tr
ồ
ng mía
ở
Trà Vinh
đã
có t
ừ

nâu
đờ
i, nó tr
ở
thành
ngh
ề
là ngu
ồ
n thu nh
ậ
p chính c
ủ
a ng
ườ
i dân, nh
ấ
t là nông dân vùng ven
sông H
ậ
u. Trong chuy
ể
n d
ị
ch cơ c
ấ
u s
ả
n xu
ấ

t nông nghi
ệ
p, cây mía
đượ
c
hai huy
ệ
n Trà Cú và Ti
ể
u C
ầ
n xem là cây ch
ủ
l
ự
c. T
ừ
khi có nhà máy
đườ
ng
công su
ấ
t 15000t
ấ
n mía cây /ngày c
ủ
a t
ổ
ng công ty mía
đườ

ng I chuy
ể
n v
ề

đị
a phương t
ạ
i x
ã
Lưu Nghi
ệ
p Anh, huy
ệ
n Trà Cú, cây mía b
ắ
t
đầ
u phát
tri
ể
n m
ạ
nh
ở
v
ùng lân c
ậ
n nh
à máy.

Đó là ví d
ụ

đi
ể
n h
ì
nh v
ề
vai tr
ò
to l
ớ
n c
ủ
a c
ác doanh nghi
ệ
p s
ả
n xu
ấ
t
đườ
ng. Chúng ta không th
ể
ph
ủ
nh
ậ

n đi
ề
u đó, nhưng chúng ta không th
ể
làm
ngơ tr
ướ
c nh
ữ
ng khó khăn mà doanh nghi
ệ
p m
ắ
c ph
ả
i do nh
ữ
ng
đặ
c đi
ể
m
đặ
c thù c
ủ
a s
ả
n ph
ẩ
m gây ra.

1.2. C
ác
đặ
c đi
ể
m c
ủ
a s
ả
n ph
ẩ
m
đườ
ng.
Sóc trăng là vùng tr
ồ
ng mía có năng xu
ấ
t cao nh
ấ
t
ở
ĐBSCL, mùa thu
ho
ạ
ch mía năm 2002 các h
ộ
bán
đượ
c giá mía r

ấ
t cao, b
ì
nh th
ườ
ng là 200-
390
đ
ồ
ng/kg. Cu
ố
i v
ụ
c
ó h
ộ
b
án
đư
ợ
c v
ớ
i gi
á 500đ/kg.C
ò
n n
ăm 2003 cây
mía tr
ồ
ng ngo

ài
đ
ồ
ng kh
ông ai mua. Nguyên nhân do năng xu
ấ
t m
ía lên cao,
ngu
ồ
n d
ự
tr
ữ

đườ
ng c
ủ
a các nhà máy t
ừ
năm tr
ướ
c
để
l
ạ
i nhi
ề
u, n
ế

u th
ờ
i k
ỳ

Đ
Ò
án môn h
ọ
c

22
thu
ậ
n l
ợ
i th
ì
l
àm s
ả
n l
ư
ợ
ng t
ăng lên n
ữ
a. V
ụ
m

ía năm 2001 –2002 càng v
ề

cu
ố
i giá mía lên càng cao ( 350000 – 370000đ/t
ấ
n)
đã
kích thích nông dân
gia tăng tr
ồ
ng mía cho v
ụ
2002 –2003, đi
ề
u này
ả
nh h
ưở
ng t
ớ
i m
ứ
c d
ự
tr
ữ

s

ả
n ph
ẩ
m
đườ
ng,
đặ
c bi
ệ
t v
ấ
n
đề
d
ự
báo r
ấ
t khó khăn b
ở
i không ph
ả
i cái g
ì

c
ũ
ng có th
ể
d
ự

đoán chính xác
đặ
c bi
ệ
t là v
ấ
n
đề
liên quan
đế
n th
ờ
i v
ụ
.
M
ộ
t
đặ
c trưng n
ữ
a c
ủ
a s
ả
n ph
ẩ
m
đườ
ng là r

ấ
t khó b
ả
o qu
ả
n b
ở
i nó
liên quan
đế
n th
ờ
i ti
ế
t, nhi
ệ
t
độ
chi phí d
ự
tr
ữ
và b
ả
o qu
ả
n tăng lên. V
ì
v
ậ

y
đố
i v
ớ
i d
ự
tr
ữ
và b
ả
o qu
ả
n s
ả
n ph
ẩ
m
đườ
ng sao cho h
ợ
p l
ý
.
Ngoài ra nó c
ò
n r
ấ
t nh
ạ
y c

ả
m v
ớ
i th
ị
tr
ư
ờ
ng th
ế
gi
ớ
i v
à ngu
ồ
n nguy
ên
li
ệ
u
đầ
u vào. N
ế
u s
ả
n l
ượ
ng mía quá nhi
ề
u c

ộ
ng v
ớ
i l
ượ
ng dư th
ừ
a c
ủ
a k
ỳ

tr
ướ
c, nhu c
ầ
u tăng không tương x
ứ
ng gây
ả
nh h
ưở
ng tiêu c
ự
c
đế
n s
ả
n ph
ẩ

m
đư
ờ
ng. D
ự
đoán s
ả
n ph
ẩ
m
đườ
ng c
ủ
a liên linh châu Âu trong liên v
ụ
01-02
tăng t
ừ
16 –17,4 tri
ệ
u t
ấ
n
đẩ
y giá
đườ
ng gi
ả
m xu
ố

ng
đế
n m
ứ
c k
ỷ
l
ụ
c. L
ượ
ng
đườ
ng t
ạ
i liên minh châu âu, th
ổ
nh
ĩ
k
ỳ
, Nam phi, úc, M
ỹ
và Braxin tăng
m
ạ
nh s
ẽ
gây áp l
ự
c

đố
i v
ớ
i các n
ướ
c s
ả
n xu
ấ
t
đườ
ng khác. Trung qu
ố
c h
ầ
u
như không tham gia th
ị
tr
ườ
ng nh
ậ
p kh
ẩ
u và s
ả
n l
ượ
ng
đườ

ng M
ỹ
tăng. Ch
ỗ

d
ự
a chung c
ủ
a th
ị
tr
ư
ờ
ng nh
ậ
p kh
ẩ
u s
ẽ

đ
ổ
d
ồ
n v
ào Nga. Nơi d
ự

đoán không

có s
ự
t
ăng lên c
ủ
a s
ả
n ph
ẩ
m n
ộ
i
đ
ị
a. M
ặ
c d
ù v
ậ
y th
ị
tr
ư
ờ
ng th
ế
gi
ớ
i kh
ông

tr
ánh kh
ỏ
i suy thoái. Các nhà s
ả
n xu
ấ
t
đườ
ng trên th
ế
gi
ớ
i ph
ả
i
đứ
ng tr
ướ
c
t
ì
nh tr
ạ
ng giá
đườ
ng th
ấ
p cho
đế

n khi m
ứ
c cân b
ằ
ng cung -c
ầ
u
đượ
c thi
ế
t
l
ậ
p.
Để
s
ả
n xu
ấ
t
đườ
ng th
ì
nguyên li
ệ
u không th
ể
thi
ế
u đó là mía, giá nguyên

li
ệ
u này tăng th
ì
giá
đườ
ng tăng, đây là đi
ề
u hi
ể
n nhiên mà các doanh nghi
ệ
p
đề
u nh
ì
n th
ấ
y. V
ụ
mía năm 2001-2002 giá mía lên quá cao
đã
kích thích
nông dân tr
ồ
ng m
ía cho liên v
ụ
2002
– 2003. Giá

đư
ờ
ng c
ũ
ng h
ạ
, li
ên v
ụ
01
–02 s
ự
g
ặ
t h
ái thành công c
ủ
a ng
ư
ờ
i
dân tr
ồ
ng m
ía do gía mía quá cao
nh
ưng giá
đườ
ng l
ạ

i tăng
đã
không làm cho các doanh nghi
ệ
p s
ả
n xu
ấ
t
Đ
Ò
án môn h
ọ
c

23
đườ
ng s
áng s
ủ
a h
ơn,
đ
ể
n
ó c
ò
n ph
ụ
thu

ộ
c v
ào giá
đư
ờ
ng tr
ên th
ế
gi
ớ
i. Gi
á
đườ
ng trong n
ướ
c cao là m
ộ
t đi
ề
u thu
ậ
n l
ợ
i cho hàng n
ướ
c ngoài tràn vào.
Nh
ấ
t là đ
ườ

ng l
ậ
u, theo s
ố
liêu năm 2001 l
ượ
ng
đườ
ng nh
ậ
p l
ậ
u t
ừ
Thái Lan
qua biên gi
ớ
i Tây Nam t
ậ
p trung t
ạ
i các c
ưả
kh
ẩ
u thu
ộ
c An Giang,
Đồ
ng

Tháp, Long An, Tây Linh, r
ồ
i to
ả
đi tiêu th
ụ

ở
nhi
ề
u nơi.
ướ
c tính t
ạ
i An
Giang th
ờ
i đi
ể
m này có kho
ả
ng 300 t
ấ
n
đườ
ng nh
ậ
p l
ậ
u, n

ế
u c
ứ
gi
ữ
t
ố
c
độ

như v
ậ
y ch
ỉ
trong v
ò
ng 2 tháng , nh
ậ
p
đườ
ng nh
ậ
p l
ậ
u
ở
An Giang có th
ể

g

ầ
n b
ằ
ng s
ả
n l
ượ
ng 1 năm c
ủ
a nhà máy s
ả
n xu
ấ
t c
ỡ
l
ớ
n
ở
mi
ề
n Đông Nam
B
ộ
. L
ư
ợ
ng
đư
ờ

ng nh
ậ
p l
ậ
u 2001 l
à 163 t
ấ
n b
ắ
t
đư
ợ
c kh
ông b
ằ
ng m
ộ
t n
ử
a
l
ượ
ng nh
ậ
p l
ậ
u qua c
ử
a kh
ẩ

u An Giang trong v
ò
ng m
ộ
t ngày. Th
ự
c t
ế
ngành
đườ
ng
đượ
c nhà máy b
ả
o h
ộ
khá toàn di
ệ
n là m
ộ
t trong 4 m
ặ
t hàng khi nh
ậ
p
kh
ẩ
u ph
ả
i có h

ạ
n ng
ạ
ch do nhà n
ướ
c c
ấ
p,
đườ
ng nh
ậ
p vào Vi
ệ
t Nam ph
ả
i
ch
ụ
i thu
ế
nh
ậ
p kh
ẩ
u lên t
ớ
i 50%( c
ả
VAT). Tuy v
ậ

y
đườ
ng nh
ậ
p l
ậ
u không
d
ễ
g
ì
ngăn c
ả
n, nó làm l
ũ
ng đo
ạ
n th
ị
tr
ườ
ng trong n
ướ
c.
V
ớ
i s
ả
n ph
ẩ

m
đườ
ng ngu
ồ
n nguyên li
ệ
u mía là vô cùng quan tr
ọ
ng.
Nó ph
ụ
thu
ộ
c r
ấ
t l
ớ
n vào th
ờ
i v
ụ
, v
ì
v
ậ
y s
ả
n xu
ấ
t

đườ
ng ph
ả
i tăng tính m
ề
m
d
ẻ
o, h
ì
nh th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t li
ên t
ụ
c. V
ớ
i t
ì
nh h
ì
nh th
ị
tr
ư
ờ

ng m
ía luôn th
ấ
t
th
ư
ờ
ng th
ì
v
ấ
n
đ
ề
d
ự
b
áo khó khăn nhưng c
ấ
n thi
ế
t cho vi
ệ
c
đưa ra k
ế
ho
ạ
ch
s

ả
n xu
ấ
t và d
ự
tr
ữ
. Tuy d
ự
tr
ữ

đườ
ng r
ấ
t m
ạ
o hi
ể
m nhưng nó ch
ố
ng l
ạ
i s
ự

dán đo
ạ
n c
ủ

a quá tr
ì
nh cung
ứ
ng do nguyên nhân không mong
đợ
i như th
ờ
i
ti
ế
t,
đả
m b
ả
o quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t và cung
ứ
ng d
ị
ch v
ụ
liên t
ụ
c nh

ằ
m tho
ả
m
ã
n
t
ố
i ưu
đò
i h
ỏ
i c
ủ
a khách hàng kh
ắ
c ph
ụ
c s
ự
sai xót trong d
ự
đoán c
ầ
u, gi
ả
m
m
ộ
t s

ố
chi phí trong
đặ
t và mua hàng
2. Hi
ệ
n tr
ạ
ng cung c
ấ
p nguyên li
ệ
u cho s
ả
n ph
ẩ
m
đườ
ng.
Theo b
ộ
N
ông nghi
ệ
p v
à phát tri
ể
n n
ông thôn v
ụ

m
ía đương 01 – 02
di
ệ
n t
ích mía
ư
ớ
c t
ính
đ
ạ
t 310000 ha, t
ăng 2,3 % so v
ớ
i v
ụ
tr
ư
ớ
c. Trong
đó
di
ệ
n tích tr
ồ
ng mía thu
ộ
c ph
ầ

n quy ho
ạ
ch c
ủ
a các nhà máy
đườ
ng là 233100
Đ
Ò
án môn h
ọ
c

24
ha chi
ế
m 75,2 % t
ổ
ng di
ệ
n t
ích tr
ồ
ng m
ía c
ả
n
ư
ớ
c. N

ăng xu
ấ
t m
ía b
ì
nh v
ụ

01
- 02
ướ
c
đạ
t 50 t
ấ
n/ha tăng 3 t
ấ
n/ha so v
ớ
i v
ụ
tr
ướ
c, s
ả
n l
ượ
ng mía
ướ
c

đạ
t 15,5 tri
ệ
u t
ấ
n tăng g
ầ
n 1 tri
ệ
u t
ấ
n. Tuy nhiên so v
ớ
i t
ổ
ng công xu
ấ
t cán
ép c
ủ
a các nhà máy ch
ế
bi
ế
n
đườ
ng công nghi
ệ
p v
ụ

01- 02 kho
ả
ng 82800
t
ấ
n mía cây/ngày th
ì
s
ả
n l
ượ
ng mía v
ẫ
n c
ò
n thi
ế
u h
ụ
t l
ớ
n. đây là nguyên
nh
ân làm giá mía cây v
ụ
01- 02 liên t
ụ
c tăng. Trong v
ụ
02-03 m

ộ
t s
ố
nhà
máy
đườ
ng
đã
v
ậ
n hành v
ớ
i công xu
ấ
t g
ấ
p đôi, ba công xu
ấ
t thi
ế
t k
ế
. Th
ế

nhưng t
ạ
i nhi
ề
u vùng mía nguyên li

ệ
u, mía quá tu
ổ
i thu ho
ạ
ch
đã
ch
ế
t khô
trên
đ
ồ
ng m
à không có ng
ư
ờ
i
đ
ế
n mua. Ng
ư
ờ
i tr
ồ
ng m
ía quá b
ố
i r
ồ

i ph
ả
i
ch
ạ
y ng
ượ
c ch
ạ
y xuôi t
ì
m
đườ
ng đưa cây mía t
ớ
i tr
ự
c ti
ế
p nhà máy, m
ộ
t
vi
ệ
c làm không d
ễ
chút nào! Do
ả
nh h
ưở

ng c
ủ
a v
ụ
tr
ướ
c
đã
làm cho s
ả
n
l
ượ
ng tr
ồ
ng mía m
ở
r
ộ
ng thêm, theo s
ố
li
ệ
u 2002- 2003 di
ệ
n tích mía là
317,4 ng
ì
n ha s
ả

n l
ượ
ng
đạ
t 16823,5 ngh
ì
n t
ấ
n tăng 14,8% so v
ớ
i v
ụ
tr
ướ
c.
Tuy v
ậ
y ch
ấ
t l
ượ
ng gi
ố
ng mía chưa t
ố
t,
để
t
ì
m gi

ả
i pháp
ổ
n đinh cho các nhà
máy s
ả
n xu
ấ
t
đườ
ng, b
ộ
NN & PTNT m
ớ
i đây đưa ra d
ự
th
ả
o
đề
án “ phát
ti
ể
n gi
ố
ng mía cho vùng nguyên liêu cho các nhà máy đương giai đo
ạ
n 03-
08” nhi
ề

u nh
à qu
ả
n l
ý
cho r
ằ
ng n
ăng xu
ấ
t m
ía trên m
ộ
t s
ố
di
ệ
n t
ích dù có
tăng cao nhưng s
ự
gia t
ăng
ấ
y c
ò
n ch
ậ
m v
à không

đ
ề
u. Nguy
ên nhân v
ì
v
ẫ
n
c
ò
n t
ì
nh tr
ạ
ng thi
ế
u gi
ố
ng mía t
ố
t giá h
ợ
p l
ý
đáp
ứ
ng đúng yêu c
ầ
u trông
m

ớ
i t
ạ
i ch
ỗ
. Ngành mí
đườ
ng nh
ữ
ng năm qua
đã
nh
ậ
p n
ộ
i và ch
ọ
n l
ọ
c t
ừ
các
n
ứơ
c
đượ
c hơn 10 gi
ố
ng mía thâm canh có năng xu
ấ

t cao. Các lo
ạ
i gi
ố
ng
n
ày
đượ
c kh
ả
o nghi
ệ
m, khu v
ự
c hoá
ở
28 đi
ể
m
đạ
i di
ệ
n cho các vùng
nguyên li
ệ
u mía c
ả
n
ướ
c, bư

ớ
c
đầ
u lai t
ạ
o ch
ọ
n
đượ
c 26 lo
ạ
i gi
ố
ng t
ố
t
để

xây d
ự
ng cơ c
ấ
u b
ộ
gi
ố
ng cho t
ừ
ng vùng theo quy tr
ì

nh thâm canh. V
ì
v
ậ
y
c
ầ
n x
ây d
ự
ng h
ệ
th
ố
ng s
ả
n xu
ấ
t gi
ố
ng g
ắ
n v
ớ
i v
ùng nguyên li
ệ
u m
à l
ò

ng c
ố
t
là các tr
ạ
i gi
ố
ng c
ủ
a ch
ính nhà máy
đư
ờ
ng, nh
à máy g
ắ
n v
ớ
i v
ùng nguyên
li
ệ
u chính là cơ s
ở

để
th
ự
c hi
ệ

n quy
ế
t
đị
nh 80 ngày 20 – 06 năm 2002 c
ủ
a
Đ
Ò
án môn h
ọ
c

25
Th
ủ
t
ư
ớ
ng ch
ính ph
ủ
v
ề
ch
ính sách khuy
ế
n kh
ích tiêu th
ụ

n
ông ph
ẩ
m th
ông
qua h
ợ
p
đồ
ng. Vi
ệ
c quy ho
ạ
ch vùng mía nguyên li
ệ
u, ph
ả
i
đượ
c th
ự
c hi
ệ
n
t
ố
t, nhưng v
ấ
n
đề

này g
ặ
p nhi
ề
u tr
ở
ng
ạ
i v
ề
h
ệ
th
ố
ng giao thông khó khăn
d
ẫ
n
đế
n vi
ệ
c
đầ
u tư quy ho
ạ
ch ch
ỉ

đạ
o vùng nguyên li

ệ
u c
ủ
a nhà máy chưa
đượ
c quan tâm đúng m
ứ
c. Nhà máy phó m
ặ
c s
ả
n xu
ấ
t ho ng
ườ
i dân.khó
kh
ăn trong k
ý
k
ế
t h
ợ
p
đồ
ng mua mía c
ủ
a nông dân, ví như trong liên v
ụ

2002 –2003 kh
ở
i v
ụ
s
ả
n xu
ấ
t, nhi
ề
u nông dân lo s
ợ
mía thu ho
ạ
ch đông ken
giá công, v
ậ
n chuy
ể
n
đế
n nhà máy
đề
u tăng s
ẽ

đẩ
y giá thành cao hơn giá bao
tiêu lên không dám k
ý

h
ợ
p
đ
ồ
ng s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i c
ông ty mía
đư
ờ
ng h
ơn n
ữ
a
vi
ệ
c s
ả
n xu
ấ
t theo h
ợ
p
đồ
ng d

ễ
phát sinh các v
ấ
n
đề
r
ắ
c rôí khi giao s
ả
n
ph
ẩ
m mà nông dân lo ng
ạ
i ph
ầ
n thi
ệ
t s
ẽ
thu
ộ
c v
ề
m
ì
nh. Chính v
ì
th
ế

mà
công ty ch
ỉ
k
ý
h
ợ
p
đồ
ng v
ớ
i 6% di
ệ
n tích mía c
ủ
a toàn t
ỉ
nh Sóc Trăng. ông
nguy
ễ
n Minh Châu giám
đố
c công ty mía
đườ
ng Sóc Trăng cho bi
ế
t “
đầ
u
v

ụ
công ty
đã
k
ý
h
ợ
p
đồ
ng hoa tiêu g
ầ
n 800ha cho nông dân v
ớ
i giá 200 –
220 đ/kg, tuy nhiên khi nông dân giao mía cho nhà máy đi
ề
u h
ọ
lo ng
ạ
i
đã

x
ả
y ra. Nhi
ề
u tr
ườ
ng h

ợ
p ch
ấ
p nh
ậ
n giá 140đ/kg. Tr
ướ
c t
ì
nh c
ả
nh này v
ừ
a
m
ấ
t c
ủ
a, v
ừ
a mang n
ợ
c
ủ
a n
ông dân công ty s
ẽ

ưu tiên thu mua h
ế

t s
ố
m
ía
trong h
ợ
p
đ
ồ
ng, tr
ợ
c
ư
ớ
c v
ậ
n chuy
ể
n 20
đ/kg. Không c
ò
n
đư
ờ
ng n
ào khác
n
ông dân giao mía theo h
ợ
p

đồ
ng gi
ố
ng như vi
ệ
c “ h
ố
i l
ạ
i c
ủ
a
đổ
”, l
ỗ
ít c
ò
n
hơn tr
ắ
ng tay!
V
ề
phí nguyên li
ệ
u khó khăn là v
ậ
y nhưng doanh nghi
ệ
p không có g

ì

t
ố
t
đẹ
p hơn, đi
ề
u hành s
ả
n xu
ấ
t c
ò
n y
ế
u năng l
ự
c ho
ạ
t
độ
ng kém máy móc
thi
ế
t b
ị
l
ạ
c h

ậ
u s
ả
n ph
ẩ
m ch
ấ
t l
ượ
ng kém chi phí cao d
ẫ
n
đế
n giá cao,
đố
i
m
ặ
t v
ớ
i v
ấ
n
đề
này chúng ta ph
ả
i bi
ế
t
đượ

c nhu c
ầ
u s
ả
n xu
ấ
t
đượ
c h
ợ
p l
ý

để

tho
ả
l
ò
ng ng
ư
ờ
i d
ân và s
ự
mong
đ
ợ
i c
ủ

a doanh nghi
ệ
p.

3. Nhu c
ầ
u s
ả
n xu
ấ
t
đư
ợ
c.