Càng tập: càng đau, càng mỏi pot

Càng tập: càng đau, càng mỏi
Không ít người quan tâm đến sức khỏe, dành
thêm thời gian luyện tập thể dục, nhưng càng tập
cơ thể càng đau và mỏi, sức khỏe ngày càng giảm.

Ảnh: minh họa - Internet

Cũng có người thấy các loại máy giúp tập thể dục có
nhiều chức năng hay, nhưng khi mua về kết quả tập
lại không như ý.
Các kiểu tập
Về mặt lý thuyết tập luyện, trên phương diện sinh
hóa, tạm chia (vì không phải lúc nào cũng rõ ràng)
thành ba kiểu luyện tập:
- Kiểu tập làm tăng sức cơ, làm cơ to ra. Các cơ phải
được luyện tập với kháng lực lớn trong thời gian
ngắn như tập cử tạ, thể hình.
- Kiểu tập thứ hai là tập cho cơ thể đốt cháy năng
lượng bằng oxy (aerobic fitness). Ở kiểu tập này,
người tập không làm các động tác mạnh mẽ mà chỉ
làm các động tác bình thường với tốc độ nhanh hơn
một chút. Đây là kiểu tập đa số chúng ta đang áp
dụng như đi bộ hay chạy bộ nhẹ, đi bơi hay đạp xe.
Cơ thể cung cấp năng lượng cho cơ hoạt động bằng
việc đốt cháy glucose và đặc biệt chất béo bằng quá
trình oxy hóa, tim tăng thể tích tống máu để cung
cấp đủ oxy (kiểu tập này làm tim khỏe hơn, cơ tốt
hơn, giảm dư lượng mỡ trong cơ thể).
- Kiểu tập cuối cùng là tập dùng năng lượng cung
cấp cho cơ hoạt động dưới dạng đốt cháy nguyên
liệu không có oxy hay gọi là chuyển hóa yếm khí,

giúp kéo dài thời gian hoạt động của cơ thể, tuy
nhiên sẽ tạo ra acide lactique là nguyên nhân gây
đau và mỏi cơ.
Trị đau thế nào?
Nguyên nhân gây đau đầu tiên dễ thấy và dễ hiểu
nhất là tổn thương cơ gián tiếp, gây rách cơ bán
phần hay toàn bộ cơ, do các bài tập, các động tác
mạnh, đột ngột gây ra trong khi cơ chưa được làm
“nóng” và chưa chịu được cường độ lớn như thế.
Kiểu đau này chính người bệnh cũng chẩn đoán
được vì liên quan đến chấn thương dễ nhận thấy.
Tuy nhiên có nhiều người không đau ngay mà 24-72
giờ sau mới thấy đau cơ, các cơ co cứng và sưng,
làm giảm sức mạnh của cơ. Cơn đau được gọi là đau
cơ trễ (delayed muscle soreness). Với loại tổn
thương này, việc nghỉ ngơi sẽ đem lại sự hồi phục từ
từ, việc luyện tập nên bắt đầu ở cường độ thấp và
tăng dần.
Nhưng có khi người tập không thấy đau thật sự, chỉ
thấy mỏi mệt, càng tập càng mỏi mệt, ăn không
ngon, ngủ không yên, sức khỏe kém hơn trước. Đó
chính là hội chứng luyện tập quá mức (overtraining
syndrome), gây ra các rối loạn thần kinh - nội tiết do
một chuỗi quá trình tập quá sức (overtraining) mà
không đủ thời gian nghỉ ngơi hay nghỉ ngơi không
hợp lý. Ví dụ như việc đánh quần vợt vào giữa trưa
đến chiều rồi tiếp tục “chiến đấu” trên bàn nhậu. Đối
với quý cô đó là việc nóng lòng đạt mục tiêu giảm
béo bằng việc tăng cường độ, nhịp độ tập.
Biểu hiện của hội chứng này gồm: người tập thấy

mình mau mệt dù tập y như hôm trước, mệt mỏi
triền miên, nhịp tim không giảm mà tăng, các cơ bị
đau, sụt ký, ăn không ngon miệng, ngủ không ngon
giấc. Việc giải quyết hậu quả chủ yếu là cần thời
gian nghỉ ngơi dài (tính bằng tháng), vẫn giữ chế độ
tập luyện nhưng mức độ rất thấp, thấp hơn cả người
bình thường cùng lứa và sẽ tăng dần lên thật chậm,
về tâm lý thì cần sự động viên của người thân hay
huấn luyện viên.
Khi sự mệt mỏi kéo dài lâu hơn sáu tháng, chúng ta
có hội chứng mệt mỏi mãn tính (chronic fatigue
syndrome). Các triệu chứng cũng như trên, tuy nhiên
chỉ nên nghĩ đến hội chứng này sau khi cố gắng tìm
các nguyên nhân khác mà không thấy. Việc điều trị
cũng là sự nâng đỡ về tinh thần, tập luyện (chứ
không nên bỏ) thật nhẹ và điều trị triệu chứng.
Ở phụ nữ còn một nguyên nhân khác gây mệt mỏi
khi tập là do kinh nguyệt hằng tháng. Kinh nguyệt
làm phụ nữ thiếu máu, gây tình trạng cung cấp oxy
không đủ và mỏi mệt dù khối lượng bài tập vẫn như
mọi ngày.
Bản thân các máy móc giúp tập thể dục không có lỗi
mà nguyên nhân chính là do chúng ta chưa biết phải
tập như thế nào, từ đâu, cường độ ra sao. Điều này
không thể có công thức chung mà phải tùy thuộc
mỗi cá nhân. Người huấn luyện sẽ phải nắm bắt đặc
điểm của từng người tập để có lời khuyên và chế độ
tập thích đáng, đặc biệt đúng với các vận động viên
chuyên nghiệp