TÀI LIỆU TẬP HUẤN NÂNG CAO GIẢI TOÁN THCS TRấN MÁY TÍNH CẦM TAY 08, 09, 10/10/2009 (PHẦN 3) pps

TÀI LIỆU TẬP HUẤN NÂNG CAO
GIẢI TOÁN THCS TRấN MÁY TÍNH CẦM TAY
08, 09, 10/10/2009 (PHẦN 3)

VI. CÁC BÀI TOÁN VỀ ĐA THỨC
Một số kiến thức cần nhớ:
1. Định lý Bezout
Số dư trong phép chia f(x) cho nhị thức x – a chính là f(a)
Hệ quả: Nếu a là nghiệm của f(x) thì f(x) chia hết cho x – a
2. Sơ đồ Hor nơ
Ta có thể dùng sơ đồ Hor nơ để thìm kết quả của phép chia đa thức f(x) cho nhị
thức x – a.
Ví dụ:
Thực hiện phép chia (x
3
– 5x
2
+ 8x – 4) cho x – 2 bằng cách dùng sơ đồ Hor
nơ.
Bước 1: Đặt các hệ số của đa thức bị chia theo thứ tự vào các cột của dòng trên.




Bước 2: Trong 4 cột để trống ở dòng dưới, ba cột đầu cho ta các hệ số của đa
thức thương, cột cuối cùng cho ta số dư.
- Số thứ nhất của dòng dưới = số tương ứng ở dòng trên
- Kể từ cột thứ hai, mỗi số ở dòng dưới được xác định bằng cách lấy a nhân với
số cùng dòng liền trước rồi cộng với số cùng cột ở dòng trên

a = 2

-5

8

-4

1

a = 2
-5

8

-4

1

1

-3

2

0



Vậy (x
3
– 5x

2
+ 8x – 4) = (x – 2)(x
2
– 3x + 2) + 0
* Nếu đa thức bị chia là a
0
x
3
+ a
1
x
2
+ a
2
x + a
3
, đa thức chia là x – a, ta được
thương là b
0
x
2
+ b
1
x + b
2
dư là r. Theo sơ đồ Hor nơ ta có:

Bài 1: Tìm số dư trong các phép chia sau:
a) x
3
– 9x
2
– 35x + 7 cho x – 12.
b) x
3
– 3,256 x + 7,321 cho x – 1,1617.
c) Tính a để x
4
+ 7x
3
+ 2x
2
+ 13x + a chia hết cho x + 6
d)
5 3 2
6,723 1,857 6,458 4,319
2,318
x x x x
x
   


e) Cho P(x) = 3x
3
+ 17x – 625
+ Tính P(2

2
)
+ Tính a để P(x) + a
2
chia hết cho x + 3
Bài 2 :
Cho P(x) = x
5
+ ax
4
+ bx
3
+ cx
2
+ dx + f .
Biết P(1) = 1 , P(2) = 4 , P(3) = 9 , P(4) = 16 , P(5) = 15 . Tính P(6) , P(7) , P(8) ,
P(9)
Giải:
Ta có P(1) = 1 = 1
2
; P(2) = 4 = 2
2
; P(3) = 9 = 3
2
; P(4) = 16 = 4
2
; P(5) = 25 = 5
2
Xét đa thức Q(x) = P(x) – x
2

.
Dễ thấy Q(1) = Q(2) = Q(3) = Q(4) = Q(5) = 0.
a

a
1
a
2
a
3
a
0
b
0
r
b
1
b
2
a
0
ab
0
+ a
1
ab
1
+ a
2
ab

2
+ a
3
Suy ra 1; 2; 3; 4; 5 là nghiệm của đa thức Q(x).
Vì hệ số của x
5
bằng 1 nên Q(x) có dạng:
Q(x) = (x – 1)(x – 2)(x – 3)(x – 4)(x – 5).
Vậy ta có Q(6) = (6 – 1)(6 – 2)(6 – 3)(6 – 4)(6 – 5) = P(6) - 6
2

Hay P(6) = 5! + 6
2
= 156.
Q(7) = (7 – 1)(7 – 2)(7 – 3)(7 – 4)(7 – 5) = P(7) – 7
2

Hay P(7) = 6! + 7
2
= 769
Bài 3:
Cho Q(x) = x
4
+ mx
3
+ nx
2
+ px + q . Biết Q(1) = 5 , Q(2) = 7 , Q(3) = 9 ,
Q(4) = 11 .
Tính các giá trị của Q(10) , Q(11) , Q(12) , Q(13)

Hướng dẫn
Q(1) = 5 = 2.1 + 3; Q(2) = 7 = 2.2 + 3; Q(3) = 9 = 2.3 + 3 ; Q(4) = 11 = 2.4 + 3
Xét đa thức Q
1
(x) = Q(x) – (2x + 3)
Bài 4 : Cho P(x) = x
5
+ ax
4
+ bx
3
+ cx
2
+ dx + e .
Biết P(1) = 3 , P(2) = 9 , P(3) = 19 , P(4) = 33 , P(5) = 51 . Tính P(6) , P(7) , P(8) ,
P(9) , P(10) , P(11) .
Bài 5:
Cho P(x) = x
4
+ ax
3
+ bx
2
+ cx + d. Có P(1) = 0,5 ; P(2) = 2 ; P(3) = 4,5 ;
P(4) = 8. Tính P(2002), P(2003)
Bài 6:
Cho P(x) = x
4
+ ax
3

+ bx
2
+ cx + d. Biết P(1) = 5; P(2) = 14; P(3) = 29; P(4) = 50.
Hãy tính P(5) , P(6) , P(7) , P(8)
Bài 7:
Cho P(x) = x
4
+ ax
3
+ bx
2
+ cx + d. Biết P(1) = 0; P(2) = 4 ; P(3) = 18 ; P(4) = 48.
Tính P(2007)
Bài 8 : Cho P(x) = x
5
+ 2x
4
– 3x
3
+ 4x
2
– 5x + m .
a) Tìm số dư trong phép chia P(x) cho x – 2,5 khi m = 2003 .
b) Tìm giá trị của m để P(x) chia hết cho x – 2,5
c) P(x) có nghiệm x = 2 . Tìm m .
Bài 9: Cho P(x) =
4 3
2
2 5 7
3

x x x
  
.
a) Tìm biểu thức thương Q(x) khi chia P(x) cho x – 5.
b) Tìm số dư của phép chia P(x) cho x – 5 chính xác đến 3 chữ số thập phân.
Bài 10:
Tìm số dư trong phép chia đa thức x
5
– 7,834x
3
+ 7,581x
2
– 4,568x + 3,194 cho
x – 2,652. Tìm hệ số của x
2
trong đ thức thương của phép chia trên.
Bài 11:
Khi chia đa thức 2x
4
+ 8x
3
– 7x
2
+ 8x – 12 cho x – 2 ta được thương là đa thức
Q(x) có bậc là 3. Hãy tìm hệ số của x
2
trong Q(x)
Bài 12:
Cho đa thức P(x) = 6x
3

– 7x
2
– 16x + m .
a) Tìm m để P(x) chia hết cho 2x + 3
b) Với m tìm được ở câu a ) , hãy tìm số dư r khi chia P(x) cho 3x – 2 và phân
tích P(x) thành tích của các thừa số bậc nhất
c) Tìm m và n để Q(x) = 2x
3
– 5x
2
– 13x + n và P(x) cùng chia hết cho x – 2 .
d) Với n tìm được ở trên , hãy phân tích Q(x) ra tích của các thừa số bậc nhất.
Bài 13:
Cho P(x) = x
4
+ 5x
3
– 4x
2
+ 3x + m và Q(x) = x
4
+ 4x
3
- 3x
2
+ 2x + n .
a) Tìm các giá trị của m và n để P(x) và Q(x) cùng chia hết cho x – 2 .
b) Với giá trị của m và n tìm được , chứng tỏ rằng R(x) = P(x) – Q(x) chỉ có một
nghiệm duy nhất
Bài 14 :

Cho f(x) = x
3
+ ax
2
+ bx + c . Biết : f






3
1
=
108
7
; f







2
1
=
5
3
 ; f







5
1
=
500
89
. Tính
giá trị đúng và gần đúng của f






3
2
.
Bài 15:
Xác định các hệ số a, b, c của đa thức:
P(x) = ax
3
+ bx
2
+ cx – 2007 để sao cho P(x) chia cho (x – 13) có số dư là 1, chia
cho (x – 3) có số dư là là 2, và chia cho (x – 14) có số dư là 3

(Kết quả lấy với hai chữ số ở hàng thập phân)
Bài 16:
Xác định các hệ số a, b, c, d và tính giá trị của đa thức
Q(x) = x
5
+ ax
4
+ bx
3
+ cx
2
+ dx – 2007 tại các giá trị của x = 1,15; 1,25; 1,35; 1,45