Tiểu luận: Sự điều tiết kinh tế của nhà nước tư sản hiện đại pptx

Tiểu luận

Sự điều tiết kinh tế của
nhà nước tư sản hiện
đại













1
L
ỜI

MỞ

ĐẦU


h

ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n v
ớ
i tư cách là m
ộ
t phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i t
ừ

khi ra
đờ
i cho
đế
n nay, nó
đã
tr
ả

i qua nhi
ề
u giai đo
ạ
n phát tri
ể
n. M
ỗ

giai đo
ạ
n phát tri
ể
n nó
đề
u d
ự
a trên n
ề
n t
ả
ng c
ủ
a giai đo
ạ
n tr
ướ
c nó,
nó v
ừ

a k
ế
th
ừ
a c
ủ
a giai đo
ạ
n tr
ướ
c, v
ừ
a là s
ự
vươn lên ho
ặ
c ph
ủ

đị
nh l
ạ
i giai đo
ạ
n tr
ướ
c. Trong quá tr
ì
nh phát tri
ể

n đó ta
đã
th
ấ
y r
ằ
ng
s
ự
can thi
ệ
p c
ủ
a nhà n
ướ
c vào n
ề
n kinh t
ế
là m
ộ
t t
ấ
t y
ế
u khách quan,
vai tr
ò
c
ủ

a nhà n
ướ
c ngày càng tr
ở
nên quan tr
ọ
ng. B
ở
i v
ì
, x
ã
h
ộ
i
m
ớ
i mà chúng ta mu
ố
n xây d
ự
ng trong ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n là m
ộ
t nhà n

ướ
c tư s
ả
n
hi
ệ
n
đạ
i – ph
ả
i tính
đế
n m
ộ
t cách
đầ
y
đủ
nh
ữ
ng
đặ
c đi
ể
m m
ớ
i v
ề
s
ố

l
ượ
ng và
ch
ấ
t l
ượ
ng c
ủ
a s
ự
phát tri
ể
n x
ã
h
ộ
i ho
ặ
c nói r
ộ
ng hơn c
ủ
a n
ề
n văn minh tri
th
ứ
c, phát tri
ể

n cao nh
ấ
t v
ề
con ng
ườ
i tri th
ứ
c, c
ủ
a nh
ữ
ng khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t
hi
ệ
n
đạ
i. Nhưng
để
đáp
ứ
ng và đièu khi
ể
n n

ề
n kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i mà khoa h
ọ
c k
ỹ

thu
ậ
t công ngh
ệ
ngày càng phát tri
ể
n, t
ì
nh h
ì
nh chính tr
ị
th
ế
gi
ớ
i ngày càng
ph

ứ
c t
ạ
p, b
ấ
t
ổ
n c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n hi
ệ
n
đạ
i đó th
ì
nhà n
ướ
c tư s
ả
n hi
ệ
n đ
ạ
i

ph
ả
i t
ự
đièu ch
ỉ
nh vai tr
ò
c
ủ
a m
ì
nh trong s
ự
đi
ề
u ti
ế
t n
ề
n kinh t
ế
. S
ự
đi
ề
u ti
ế
t
ca

ủ
nhà n
ướ
c tư s
ả
n hi
ệ
n
đạ
i đó ph
ả
i d
ự
a trên nh
ữ
ng m
ố
i tương quan khách
quan gi
ữ
a l
ự
c s
ả
n xu
ấ
t và quan h
ệ
s
ả

n xu
ấ
t. S
ự
đi
ề
u ti
ế
t kinh t
ế
đó c
ũ
ng chính
là n
ộ
i dung c
ủ
a
Đề
án Kinh t
ế
chính tr
ị
này. Do tr
ì
nh
độ
và ki
ế
n th

ứ
c càn h
ạ
n
ch
ế
, trong bài vi
ế
t này tôi ch
ỉ

đề
c
ậ
p
đế
n nh
ữ
ng v
ấ
n
đề
chính c
ủ
a s
ự
thay
đổ
i
trong s

ự
đi
ề
u ti
ế
t kinh t
ế
c
ủ
a nhà n
ướ
c tư s
ả
n hi
ệ
n nay, bài vi
ế
t ch
ắ
c không
tránh kh
ỏ
i nh
ữ
ng h
ạ
n ch
ế
và thi
ế

u sót, kính mong th
ầ
y cô và các b
ạ
n góp
ý

để

ki
ế
n th
ứ
c c
ủ
a tôi v
ề
v
ấ
n
đề
này
đượ
c hoàn ch
ỉ
nh hơn.
Đề
tài: S
ự
đi

ề
u ti
ế
t kinh t
ế
c
ủ
a nhà n
ướ
c tư s
ả
n hi
ệ
n
đạ
i









c


2

CHƯƠNG 1
QUÁ
TRÌNH
PHÁT
TRIỂN

CỦA

CHỦ

NGHĨA
TƯ
BẢN


1. Ch
ủ
ngh
ĩ
a Tư b
ả
n.
Trong qúa tr
ì
nh ra
đờ
i và phát tri
ể
n, ch

ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
đã
th
ự
c hi
ệ
n
đượ
c
s
ự
phát tri
ể
n v
ề
phân công lao
độ
ng, hi
ệ
p tác lao
độ
ng, t
ậ
p trung hoá và liên
hi

ệ
p hoá s
ả
n xu
ấ
t. K
ế
t qu
ả
là bi
ế
n nhi
ề
u qua s tr
ì
nh kinh t
ế
riêng l
ẻ
thành quá
trùnh kinh t
ế
th
ố
ng nh
ấ
t h
ữ
u cơ v
ớ

i nhau.
Cùng v
ớ
i phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, quá tr
ì
nh x
ã
h
ộ
i hoá s
ả
n xu
ấ
t
c
ũ
ng
đạ

t nh
ữ
ng b
ướ
c ti
ế
n l
ớ
n, v
ớ
i tr
ì
nh
đọ
cao. Hi
ệ
p tác đơn gi
ả
n, công tr
ườ
ng
th
ủ
công, n
ề
n
đậ
i công nghi
ệ
p cơ khí là nh

ữ
ng giai đo
ạ
n phát tri
ể
n x
ã
h
ộ
i ho
ã

s
ả
n xu
ấ
t tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a. L
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ

t và x
ã
h
ộ
i hoá s
ả
n xu
ấ
t
đã
đưa
năng suát lao
độ
ng tăng lên chưa t
ừ
ng có trong l
ị
ch s
ử
. Nh
ờđó
s
ự
ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a

quy lu
ậ
t giá tr
ị
th
ặ
ng dư, quy lu
ậ
t tích lu
ỹ
cùng v
ớ
i các quy lu
ậ
t kinh t
ế
khác,
đã
làm cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng v
ậ
n
độ
ng và phát tri
ể

n. Ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n vqcàng có
nhi
ề
u đi
ề
u ki
ệ
n và kh
ả
năng l
ợ
i d
ụ
ng nhưng thành t
ự
u khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t
để

phát tri
ể
n l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, tăng năng su
ấ
t lao
độ
ng, s
ử
d
ụ
ng có hi
ệ
u qu
ả
hơn
n
ữ
a c ơ s
ở
v
ậ
t chát k

ỹ
thu
ậ
t
đã

đự
oc t
ạ
o ra. C.Mác
đã
nh
ậ
n xét xác đáng r
ằ
ng
tronh v
ò
ng chưa
đầ
y m
ộ
t th
ế
k
ỷ
th
ố
ng tr
ị

c
ủ
a m
ì
nh, ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
đã
t
ạ
o
đướ
c m
ộ
t s
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t kh
ổ
ng l
ồ
b
ằ

ng t
ấ
t c
ả
các th
ế
h
ẹ
loài ng
ườ
i tr
ướ
c đó
đã

t
ạ
o ra.
Bên c
ạ
nh m
ặ
t tích c
ự
c nói trên, ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả

n trong qua tr
ì
nh phát
sinh và phát tri
ể
n c
ủ
a nó
đã
gây ra khoong ít h
ậ
u qu
ả
. Ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n là th
ủ

ph
ạ
m gây ra hàng trăm cu
ộ
c chi
ế
n tranh, đángchú
ý

là hai cu
ộ
c chi
ế
n tranh th
ế

gi
ớ
i l
ầ
n th
ứ
nhát và l
ầ
n th
ứ
hai. Trong quá tr
ì
nh công ngi
ệ
p hoá và ch
ạ
y dua v
ũ

trang, ch
ủ
ngh
ĩ

a tư b
ả
n làm cho môi tr
ườ
ng b
ị
ô nhi
ễ
m. Ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n c
ũ
ng
ph
ả
i ch
ị
u trách nhi
ệ
m v
ề
n
ạ
n nghèo đói, b
ệ
nh t

ậ
t c
ủ
a hàng trăm tri
ệ
u ng
ườ
i,
nh
ấ
t là c
ủ
a các n
ướ
c phát tri
ể
n.
Có th
ể
nói, loài ng
ưò
i
đã
s
ố
ng lâu dài trong n
ề
n s
ả
n xu

ấ
t nh
ỏ
và l
ạ
c h
ậ
u
phân tán và th
ủ
c
ự
c, v
ớ
i năng su
ấ
t vô cùng tháp kém, không
đả
m b
ả
o duy tr
ì
tái
s
ả
n xu
ấ
t gi
ả
n đơn. T

ừ

đầ
u thé k
ỷ
XVI
đế
n nay, l
ầ
n
đầ
u tiên trong l
ị
ch s
ử
, ch
ủ



3
ngh
ĩ
a tư b
ả
n v
ớ
i nhngx
đặ
c trưng khác v

ề
ch
ấ
t so v
ớ
i s
ả
n xu
ấ
t nh
ỏ
. S
ự
th
ắ
ng l
ợ
i
này di
ễ
n ra
đầ
u tiên
ở
n
ướ
c Anh r
ồ
i l
ầ

n l
ượ
t sang các n
ướ
c khác. N
ề
n s
ả
n xu
ấ
t
l
ớ
n hi
ệ
n
đạ
i
đã
và đang là ni
ề
m mơ
ứ
oc c
ủ
a hàng trăm n
ướ
c trên hành tinh
chúng ta.
2.Ch

ủ
ngh
ĩ
a
đế
qu
ố
c
Khi xác
đị
nh
đị
a v
ị
c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a
đế
qu
ố
c trong l
ị
ch s
ử
V.I.Lênin cho
r

ằ
ng ch
ủ
ngh
ĩ
a
đế
qu
ố
c là m
ộ
t giai đo
ạ
n
đặ
c bi
ệ
t c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n, tính ch
ấ
t
đặ
c bi

ệ
t đó th
ể
hi
ệ
n trên ba m
ặ
t sau đây :

2.1.Ch
ủ
ngh
ĩ
a
đế
qu
ố
c là ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
độ
c
quy
ề
n.
Phương th

ứ
c s
ả
n xu
ấ
t tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a
đã
phát tri
ể
n qua hai giai đo
ạ
n
:t
ự
do canh tranh và
đế
qu
ố
c ch
ủ
ngh
ĩ
a. G
ì

ai đo
ạ
n
đế
qu
ố
c ch
ủ
ngh
ĩ
a c
ò
n g
ọ
i là
độ
c quy
ề
n, là giai đo
ạ
n cao nh
ấ
t và là giai đo
ạ
n cu
ố
i cùng c
ủ
a ch
ủ

ngh
ĩ
a tư b
ả
n,
2.1.1.S
ự
h
ì
nh thành c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n.
Khi nghiên c
ứ
u b
ả
n ch
ấ
t c
ủ

a ch
ủ
ngh
ĩ
a
đế
qu
ố
c Lênin
đã
nói “ t
ự
do
canh tranh
đẻ
ra t
ậ
p trung s
ả
n xu
ấ
t và s
ự
t
ậ
p trung s
ả
n xu
ấ
t này khi phát tri

ể
n
t
ớ
i m
ộ
t m
ứ
c
đọ
nh
ấ
t
đị
nh l
ạ
i d
ẫ
n t
ớ
i
độ
c quy
ề
n. ”
Như v
ậ
y s
ự
h

ì
nh thành c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n là m
ộ
t t
ấ
t y
ế
u v
ì
:
do thành t
ự
u c
ủ
a ti
ế
n b
ộ

khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t làm cho l
ự
c l
ứợ
ng s
ả
n xu
ấ
t phát
tri
ể
n, h
ì
nh thành ngày càng nhi
ề
u nghành m
ớ
i, có tr
ì
nh
độ
tích t
ụ
cao,

đò
i h
ỏ
i
nh
ữ
ng hinh th
ứ
c kinh t
ế
t
ổ
ch
ứ
c m
ớ
i, đó là nh
ữ
ng xí nghi
ệ
p l
ớ
n, do năng súât
đã
nâng cao t
ỷ
su
ấ
t và kh
ố

i l
ượ
ng giá tr
ị
th
ặ
ng dư nên
đã
m
ỏ
r
ộ
ng kh
ả
năng tích
lu
ỹ
tư b
ả
n, thúc
đẩ
y sưj phát tri
ể
n s
ả
n xu
ấ
t l
ớ
n, tăng tích lu

ỹ
tư b
ả
n và s
ả
n xu
ấ
t.
Hơn n
ữ
a kh
ả
năng c
ạ
nh tranh
để
giành l
ợ
i nhu
ậ
n cao
đượ
c đo b
ằ
ng s
ự
ti
ế
n b
ộ

c
ủ
a khoa h
ọ
c, các xí nghi
ệ
p l
ớ
n ra s
ứ
c c
ả
i ti
ế
n k
ỹ
thu
ậ
t, làm cho các xí nghi
ệ
p
nh
ỏ
phá s
ả
n, các xí nghi
ệ
p có tr
ì

nh
độ
k
ỹ
thu
ậ
t kém phát tri
ể
n liên k
ế
t v
ớ
i nhau,
do v
ậ
y ch
ỉ
c
ò
n m
ộ
t s
ố
ít nh
ữ
ng nhà tư b
ả
n l
ớ
n l

ắ
m đi
ạ
v
ị
th
ố
ng tr
ị
trong nghành
hay trong m
ộ
t s
ố
nghành công nghi
ệ
p. Cùng v
ớ
i quá tr
ì
nh t
ậ
p trung s
ả
n xu
ấ
t th
ì

tín d

ụ
ng tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a m
ở
r
ộ
ng h
ì
nh thành công ty c
ổ
ph
ầ
n, t
ạ
o ti
ề
n
đề
cho
s
ự
ra
đờ
i c
ủ

a t
ổ
ch
ứ
c
độ
c quy
ề
n. M
ặ
t khác các công ty, xí nghi
ệ
p có ti
ề
m l
ự
c
kinh t
ế
m
ạ
nh ti
ế
p t
ụ
c c
ạ
nh tranh v
ớ
i nhau th

ì
vô cùng kh
ố
c li
ệ
t, khó phân th
ắ
ng


4
b
ạ
i mà h
ậ
u qu
ả
thi
ệ
t h
ạ
i v
ề
kinh t
ế
là r
ấ
t l
ớ
n, v

ì
th
ế
n
ẩ
y sinh xu h
ướ
ng tho
ả

hi
ệ
p, t
ừ
đó h
ì
nh thành các t
ổ
ch
ứ
c
độ
c quy
ề
n.
2.1.2
Đặ
c đi
ể
m kinh t

ế
cơ b
ả
n c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
độ
c
quy
ề
n.
Như
đã
phân tích
ở
trên ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n là s
ự
t

ậ
p trung s
ả
n xu
ấ
t và các
t
ổ
ch
ứ
c
độ
c quy
ề
n v
ớ
i h
ì
nh th
ứ
c kinh t
ế
th
ố
ng tr
ị
là công ty c
ổ
ph
ầ

n, h
ì
nh thành
s
ở
h
ữ
u t
ậ
p th
ể
c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n. Nh
ờ
l
ắ
m
đượ
c
đị
a v
ị
th

ố
ng tri trong l
ĩ
nh
v
ự
c s
ả
n xu
ấ
t và lưu thông, các t
ổ
ch
ứ
c
độ
c quy
ề
n có kh
ả
năng
đị
nh giá c
ả

độ
c
quy
ề
n cao hơn giá c

ả
s
ả
n xu
ấ
t
đố
i v
ớ
i nh
ữ
ng hàng hóa mà h
ọ
bán ra và giá c
ả

độ
c quy
ề
n th
ấ
p d
ướ
i gía c
ả
s
ả
n xu
ấ
t

đố
i v
ớ
i nh
ữ
ng hàng hoá mà h
ọ
mua, qua đó
mà h
ọ
thu
đượ
c l
ợ
i nhu
ậ
n
độ
c quy
ề
n. Nh
ữ
ng gía c
ả

độ
c quy
ề
n c
ũ

ng g
ặ
p ph
ả
i
gi
ớ
i h
ạ
n kinh t
ế
đó là s
ự
t
ồ
n t
ạ
i c
ủ
a c
ạ
nh tranh nói chung,
độ
c quy
ề
n v
ả
c
ạ
nh

tranh t
ồ
n t
ạ
i song song và th
ố
ng nh
ấ
t v
ớ
i nhau m
ộ
t cách bi
ệ
n ch
ứ
ng
Cùng v
ớ
i quá tr
ì
nh tích t
ụ
và t
ậ
p trung s
ả
n xu
ấ
t trong công nghi

ệ
p, c
ĩ
ng
di
ễ
n ra quá tr
ì
nh tích tuj và t
ậ
p trung tư b
ả
n trong ngân hàng d
ẫ
n
đế
n h
ì
nh
thành các tô ch
ứ
c
độ
c quy
ề
n trong ngân hàng. Ngân hàng
đã
chi ph
ố
i toàn b

ộ

ho
ạ
t
độ
ng kinh t
ế
, x
ã
h
ộ
i , nó k
ế
t h
ợ
p v
ớ
i tư b
ả
n công nghi
ệ
p do có cùng l
ợ
i ích
kinh t
ế
h
ì
nh thành nên tư b

ả
n tài chính. S
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a tư b
ả
n tài chính d
ẫ
n
đế
n sư h
ì
nh thành m
ộ
t nhóm nh
ỏ

độ
c quy
ề
n chi ph
ố
i toàn bô
đờ
i s
ố
ng kinh t

ế

và chinh tr
ị
c
ủ
a x
ã
h
ộ
i tư b
ả
n
M
ặ
t khác
ở
các n
ướ
c tư b
ả
n phát tri
ể
n
đã
tích l
ữ
y
đượ
c m

ộ
t kh
ố
i l
ượ
ng tư
b
ả
n l
ớ
n và n
ả
y sinh t
ì
nh tr
ạ
ng “thưa tư b
ả
n”, do không t
ì
m
đượ
c ơi đâu tư có
l
ợ
i nhu
ậ
n cao
ở
trong n

ướ
c. Ti
ế
n b
ộ
k
ỹ
thu
ậ
t
ở
các n
ướ
c này
đã
d
ẫ
n
đế
n tăng
c
ấ
u t
ạ
o h
ữ
u cơ c
ủ
a tư b
ả

n và h
ạ
th
ấ
p t
ỷ
su
ấ
t l
ợ
i nhu
ậ
n, trong khi
ở
các n
ướ
c
kém phát tri
ể
n d
ồ
i dào nhiên li
ệ
u, nhân công r
ẻ
nhưng l
ạ
i thi
ế
u v

ố
n và k
ỹ
thu
ậ
t
nên
đã
h
ì
nh thành s
ự
xu
ấ
t kh
ẩ
u tư b
ả
n tư n
ướ
c tư b
ả
n phát tri
ể
n sang n
ướ
c kém
phát tri
ể
n. Làm m

ở
r
ộ
ng quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a ra n
ướ
c ngoài, các
n
ướ
c tư b
ả
n phát tri
ể
n ra s
ứ
c bóc l
ộ
t n
ề

n kinh t
ế

ở
các n
ướ
c kem phát tri
ể
n.
Vi
ệ
c xu
ấ
t kh
ẩ
u v
ề
tư b
ả
n tang nên và m
ở
r
ộ
ng ph
ạ
m vi t
ấ
t y
ế
u d

ẫ
n
đế
n phân
chia th
ế
gi
ớ
i v
ề
m
ặ
t kinh t
ế
ngh
ĩ
a là phân chia l
ĩ
nh v
ự
c
đầ
u tư tư b
ả
n d
ẫ
n
đế
n
cu

ộ
c
đấ
u tranh giành th
ị
tr
ườ
ng tiêu th
ụ
, ngu
ồ
n nguyên li
ẹ
u và l
ĩ
nh v
ự
c
đầ
u tư
có l
ợ
i nhu
ậ
n cao, cu
ộ
c
đấ
u tranh kh
ố

c li
ệ
t t
ấ
t y
ế
u d
ẫ
n
đế
n tho
ả
hi
ệ
p
để
c
ủ
ng c
ố

đị
a v
ị

độ
c quy
ề
n c
ủ

a chúng, t
ừ
đó h
ì
nh thành các liên minh
độ
c quy
ề
n qu
ố
c t
ế
.


5
Ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n c
ũ
ng do đó m
ở
r
ộ
ng l
ã

nh th
ổ

để
khai thác và
đầ
u tư d
ẫ
n
đế
n
s
ự
phân chia th
ế
gi
ớ
i gi
ữ
a các c
ườ
ng qu
ố
c l
ớ
n v
ề
l
ã
nh th

ổ
và th
ị
tr
ườ
ng.

2.2. Ch
ủ
ngh
ĩ
a Tư b
ả
n là ch
ủ
ngh
ĩ
a ăn bám th
ố
i nát
S
ự
th
ố
ng tr
ị
c
ủ
a các t
ổ

ch
ứ
c
độ
c quy
ề
n
đớ
i v
ớ
i toàn x
ã
h
ộ
i làm cho ch
ủ

ngh
ĩ
a
đế
qu
ố
c co
đặ
c tính ăn bám hay th
ố
i nát.
Đặ
c tính đó m

ộ
t s
ố
bi
ể
u hi
ệ
n
sau:
Th
ứ
nh
ấ
t :xu h
ướ
ng k
ì
m h
ã
m s
ự
ti
ế
n b
ộ
, các t
ổ
ch
ứ
c

độ
c quy
ề
n có th
ể

không c
ầ
n c
ả
i ti
ế
n k
ỹ
thu
ậ
t mà v
ẫ
n thu
đượ
c l
ợ
i nhu
ậ
n
độ
c quy
ề
n cao.Trong
nhi

ề
u tr
ườ
ng h
ợ
p, bon
độ
c quy
ề
n s
ợ
các phát minh sáng ch
ế
làm cho chúng,
m
ấ
t
đị
a v
ị

độ
c quy
ề
n ho
ặ
c ph
ả
i
đầ

u tư thêm nhi
ề
u tư b
ả
n, ho
ặ
c làm cho tư b
ả
n
đô s
ộ
c
ủ
a chúng m
ấ
t giá v
ì
hao m
ò
n vô h
ì
nh, nên
đã
t
ì
m cách bác b
ỏ
ho
ặ
c th

ủ

tiêu c
ấ
c phát minh sáng ch
ế
. Nhưng trong t
ừ
ng nghành, t
ừ
ng th
ờ
i k
ỳ
,
ở
nh
ữ
ng
n
ướ
c nh
ấ
t
đị
nh k
ỹ
thu
ậ
th v

ẫ
n phát tri
ể
n do vi
ệ
c theo đu
ổ
i l
ợ
i nhu
ậ
n
độ
c quy
ề
n
cao, và vi
ệ
c ch
ạ
y dua v
ũ
trang.
Th
ứ
hai :t
ầ
ng l
ớ
p ăn bám và s

ố
ng
ưò
i không lao
độ
ng ngày càng tăng.
Do s
ự
ti
ế
n b
ộ
c
ủ
a khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t, do n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t
đự
oc x
ã

h
ộ
i hoá cao, nên
tr
ự
c ti
ế
p qu
ả
n l
ý
s
ả
n xu
ấ
t d
ầ
n d
ầ
n
đượ
c giao cho m
ộ
t s
ố

đố
c công, k
ỹ
sư, nhân

viên k
ỹ
thu
ậ
t làm thêu
đả
m nhi
ệ
m, c
ò
n h
ầ
u h
ế
t b
ọ
n tư b
ả
n tr
ờ
thành k
ẻ
th
ụ
l
ợ
i,
ngh
ĩ
a là nh

ữ
ng k
ẻ
chuyên s
ố
ng vè ti
ề
n l
ã
i c
ổ
ph
ầ
n. M
ặ
t khác, vi
ệ
c xu
ấ
t kh
ẩ
u tư
b
ả
n, nh
ữ
ng s
ố
ti
ề

n l
ờ
i kh
ổ
ng l
ồ
t
ừ
các nơi ùn ùn chày v
ề
chính qu
ố
c, làm cho
các t
ầ
ng l
ớ
p ht
ự
c l
ợ
i tăng nên. B
ọ
n này ăn không ng
ồ
i r
ồ
i bi
ế
n thành k

ý
sinh
trùng ăn bám vào các dân t
ộ
c b
ị
áp b
ứ
c.
Th
ứ
ba : quân s
ự
hoá n
ề
n kinh t
ế
, ch
ạ
y đua v
ũ
trang đe.
Để
đàn áp các
phong trao ti
ế
n b
ộ
cu
ả

dân nhân,
để
c
ướ
p gi
ậ
t th
ị
tr
ườ
ng và l
ã
nh th
ổ
th
ế
gi
ớ
i
b
ọ
n tư b
ả
n tài chính ra s
ứ
c ch
ạ
y đua v
ũ
trang, quân s

ự
hoá n
ề
n kinh t
ế
và phát
tri
ể
n ch
ủ
ngh
ĩ
a quân phi
ệ
t. Do đó các nghành công nghi
ệ
p tr
ự
c ti
ế
p ph
ụ
c v
ụ

chi
ế
n tranh tăng nhanh, các nghành s
ả
n xu

ấ
t dân d
ụ
ng gi
ả
m b
ớ
t, khi
ế
n n
ề
n kinh
t
ế
cang m
ấ
t cân
đố
i.
Thư tư : s
ự
ph
ả
n
độ
ng toàn di
ệ
n v
ề
chính tr

ị
tư t
ưở
ng.
ở
đâu có s
ự
th
ố
ng
tr
ị
c
ủ
a tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n th
ì

ở
đó quy
ề
n s
ố
ng c
ủ

a con ng
ườ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a c
ủ
a các
dân t
ộ
c b
ị
chà
đạ
p. Chúng
đã
chia r
ẽ
giai c
ấ
p công nhân b
ằ
ng cách t
ạ
o ra m
ộ
t
t
ầ

ng l
ớ
p công nhân qu
ý
t
ộ
c, làm suy y
ế
u phong trào cách m
ạ
ng vô s
ả
n


6
T
ấ
t c
ả
nh
ữ
ng bi
ẻ
u hi
ệ
n trên đây chưng t
ỏ
r
ằ

ng ch
ủ
ngh
ĩ
a
đế
qu
ố
c
đã
tr
ở
thành
l
ự
c l
ượ
ng k
ì
m h
ã
m s
ự
ti
ế
n b
ộ
c
ủ
a loài ng

ườ
i.
2.3. Ch
ủ
ngh
ĩ
a
đế
qu
ố
c là ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n g
ã
y ch
ế
t.
Độ
c quy
ề
n ch
ẳ
ng nh
ữ
ng làm cho ch
ủ

ngh
ĩ
a tư b
ả
n tr
ỏ
thành ăn bám hay
th
ố
i nát mà c
ò
n d
ẫ
n ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
đế
n ch
ôỗ
g
ã
y ch
ế
t do nh
ữ
ng mâu thu

ẫ
n x
ã

h
ộ
i c
ủ
a nó phát tri
ể
n c
ự
c k
ỳ
gay g
ắ
t,
- Mâu thu
ẫ
n gi
ữ
a tư b
ả
n v à vô s
ả
n.
Đây là mâu thu
ẫ
n giai c
ấ

p cơ b
ả
n trong x
ã
h
ộ
i tư b
ả
n,. D
ướ
i ách th
ố
ng tr
ị
c
ủ
a
tư b
ả
n tài chính, giai c
ấ
p vô s
ả
n ngày càng b
ị
bóc n
ộ
t n
ặ
ng n

ề
v
ề
kinh t
ế
và b
ị

bóc n
ộ
t tàn nh
ẫ
n v
ề
chính tr
ị
và tinh th
ầ
n. Chính ph
ủ
các n
ướ
c
đế
quóc không
ng
ừ
ng ti
ế
n công vào quy

ề
n dân sinh dân ch
ủ
c
ủ
a giai c
ấ
p công nhân, đàn áp và
t
ì
m cách th
ủ
tiêu phong trào
đấ
u tranh c
ủ
a h
ọ
. T
ì
nh h
ì
nh đó làm cho mâu thu
ẫ
n
giai c
ấ
p ngay cangs sâu s
ắ
c,

đấ
u tranh ngày càng quy
ế
t li
ệ
t. Cách m
ạ
ng vô s
ả
n,
v
ề
khách quan tr
ở
thành nhi
ệ
m v
ụ
tr
ự
c ti
ế
p tr
ướ
c m
ắ
t c
ủ
a giai c
ấ

p vô s
ả
n.
- Mâu thu
ẫ
n gi
ữ
a m
ộ
t nhóm b
ọ
n
đế
qu
ố
c và đông
đả
o qu
ầ
n chúng b
ị
áp
b
ứ
c trong h
ệ
th
ố
ng thu
ộ

c
đị
a.
S
ự
th
ố
ng tri và bóc l
ộ
t tàn b
ạ
o c
ủ
a các n
ướ
c
đế
qu
ố
c
đố
i v
ớ
i h
ệ
th
ố
ng
thu
ộ

c
đị
a làm cho qu
ầ
n chúng lao
độ
ng và các dân t
ộ
c b
ị
áp b
ứ
c ngày câng
không chu
ị
n
ổ
i, ph
ả
i
đứ
ng d
ậ
y
đấ
u tranh. Cách m
ạ
ng gi
ả
i phóng dân t

ộ
c xu
ấ
t
hi
ệ
n và phát tri
ể
n không s
ứ
c g
ì
ngăn c
ả
n
đượ
c. Cách m
ạ
ng gi
ả
i phóng dan t
ộ
c
bi
ế
n thu
ộ
c
đị
a t

ừ
ch
ỗ
là h
ậ
u b
ị
quân c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a
đế
qu
ố
c thành h
ậ
u quân c
ủ
a
cách m
ạ
ng vô s
ả
n, làm cho h
ậ
u phương c
ủ

a ch
ủ
ngh
ĩ
a
đế
qu
ố
c b
ị
lung lay.
-Mâu thu
ẫ
n gi
ữ
a
đế
qu
ố
c và
đế
qu
ố
c.
Khi nghiên c
ứ
u
đặ
c đi
ể

m kinh t
ế
cơ b
ả
n c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a
đế
qu
ố
c ta
đã
th
ấ
y
r
ằ
ng trong quá tr
ì
nh xu
ấ
t kh
ẩ
u tư b
ả
n, giành gi

ậ
t nguyên v
ậ
t li
ệ
u cùng v
ớ
i vi
ệ
c
phân chia thi tr
ườ
ng “khu v
ự
c
ả
nh h
ưở
ng “ và phân chia l
ã
nh th
ổ
th
ế
gi
ớ
i, các
t
ậ
p đoàn tư b

ả
n tài chính và các nhà n
ướ
c
độ
c quy
ề
n
đã
mâu thuân v
ớ
i nhau h
ế
t
s
ứ
c gay g
ắ
t. Trong nh
ữ
ng đi
ề
u ki
ệ
n nh
ấ
t
đị
nh nh
ữ

ng cu
ộ
c
đấ
u tranh gay g
ắ
t đó
d
ẫ
n
đế
n chi
ế
n tranh th
ế
gi
ớ
i, gây nhi
ề
u đau kh
ổ
cho nhân lo
ạ
i.
Như v
ậ
y, ba mâu thu
ẫ
n này có nh
ữ

ng bi
ể
u hi
ệ
n khác nhau, nhưng
đề
u
phát tri
ể
n c
ự
c k
ỳ
gay g
ắ
t, tác
độ
ng l
ẫ
n nhau, đang thúc
đẩ
y ch
ủ
ngh
ĩ
a
đế
qu
ố
c

đi vào con
đườ
ng suy s
ụ
p và không g
ì
c
ứ
u v
ã
n n
ổ
i.
3.Ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n nhà n
ướ
c.


7
3.1Quá tr

ì
nh chuy
ể
n bi
ế
n t
ừ
ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n
thành ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n nhà n
ướ

c.
Ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n ra
đờ
i trong m
ộ
t th
ờ
i k
ỳ
l
ị
ch s
ử
h
ế
t s
ứ
c ng
ắ
n

ng
ủ
i, h
ì
nh th
ứ
c
độ
c quy
ề
n tư nhán tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a không đáp
đượ
c yêu c
ầ
u
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ưọ
ng s

ả
n xu
ấ
t, t
ừ
đó s
ự
phát tri
ể
n t
ấ
t y
ế
u c
ủ
a s
ự
th
ố
ng tr
ị
c
ủ
a
các t
ổ
ch
ứ
c
độ

c quy
ề
n đó là ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n nhà n
ướ
c.
Vi
ệ
c chuy
ể
n sang ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n nhà n

ướ
c là do:
Tích t
ụ
và t
ậ
p trung tư b
ả
n cang l
ớ
n th
ì
tích t
ụ
và t
ậ
p trung s
ả
n xu
ấ
t càng
cao, d
ẫ
n
đế
n yêu c
ầ
u khách quan là nhà n
ướ
c ph

ả
i
đạ
i bi
ể
u cho toàn b
ộ
x
ã
h
ộ
i
qu
ả
n l
ý
n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t. Khi đó l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ

t x
ã
h
ộ
i hoá ngày càng cao mâu
thu
ẫ
n gay g
ắ
t v
ớ
i h
ì
nh th
ứ
c chi
ế
m h
ữ
u tư nhân tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a do đó t
ấ
t y
ế
u

đò
i h
ỏ
i m
ộ
t h
ì
nh m
ớ
i c
ủ
a quan h
ệ
tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a
để
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t ti

ế
p
t
ụ
c phát tri
ể
n trong đi
ề
u ki
ệ
n c
ò
n s
ự
th
ố
ng tr
ị
c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n, h
ì
nh th
ứ

c
m
ớ
i đó là ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n nhà n
ướ
c.
S
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a phân công lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i làm xu
ấ

t hi
ệ
n m
ộ
t nghành
mà các t
ổ
ch
ứ
c
độ
c quy
ề
n tư b
ả
n tư nhân không th
ể
ho
ặ
c không mu
ố
n kinh
doanh v
ì

đầ
u tư l
ớ
n, thu h
ồ

i v
ố
n ch
ậ
m. Nhà n
ướ
c Tư s
ả
n trong khi
đả
m nhi
ệ
m
kinh doanh nh
ữ
ng nghành đó, t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n cho các t
ổ
ch
ứ
c
độ
c quy
ề
n tư nhân

kinh doanh nh
ữ
ng các nghành khác có l
ợ
i,
S
ự
th
ố
ng tr
ị
c
ủ
a
độ
c quy
ề
n làm sâu s
ắ
c thêm mâu thu
ẫ
n gi
ữ
a giai c
ấ
p Tư
s
ả
n v
ớ

i giai c
ấ
p vô s
ả
n và nhân dân lao
độ
ng nhà n
ướ
c ph
ả
i có nh
ữ
ng chính
sách
để
xoa d
ụ
i nh
ữ
ng mâu thu
ẫ
n đó như :tr
ợ
c
ấ
p th
ấ
t nghi
ệ
p, đi

ề
u ti
ế
t thu nh
ậ
p
qu
ố
c dân, phát tri
ể
n phúc l
ợ
i x
ã
h
ộ
i ,
S
ự
bành tr
ướ
ng c
ủ
a các liên minh
độ
c quy
ề
n qu
ố
c t

ế
v
ấ
p ph
ả
i nh
ữ
ng
phong trào qu
ố
c gia dân t
ộ
c và xung
độ
t l
ợ
i ích v
ớ
i c
ấ
c
đố
i th
ủ
trên thi tr
ườ
ng
th
ế
gi

ớ
i. T
ì
nh h
ì
nh đó
đò
i h
ỏ
i ph
ả
i có s
ự
đi
ề
u ti
ế
t c
ủ
a các quan h
ệ
chính tr
ị
và
kinh t
ế
qu
ố
c t
ế

, nhà n
ướ
c tư s
ả
n có vai tr
ò
quan tr
ọ
ng
để
gi
ả
i quy
ế
t các quan h
ệ

đó.
3.2.
Đặ
c đi
ể
m kinh t
ế
c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ

a tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n nhà n
ướ
c.
T
ừ
s
ự
phân tích nh
ữ
ng ngưyên nhân h
ì
nh thành c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
độ
c
quy
ề

n nhà n
ướ
c
ở
trên
đã
cho ta th
ấ
y r
ằ
ng :
Ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n nhà n
ướ
c là s
ự
k
ế
t h
ợ
p s

ứ
c m
ạ
nh c
ủ
a các t
ổ

ch
ứ
c
độ
c quy
ề
n tư nhân v
ớ
i m
ạ
nh c
ủ
a nhà n
ướ
c tư b
ả
n thành m
ộ
t thi
ế
t ch
ế

và
th
ể
ch
ế
th
ố
ng nh
ấ
t nh
ằ
m ph
ụ
c v
ụ
l
ợ
i ích c
ủ
a các t
ổ
ch
ứ
c
độ
c quy
ề
n và c
ứ
u

8
nguy cho ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n. Trong ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n nhà n
ướ
c, nhà
n
ướ
c tư s
ả
n xu
ấ
t hi
ệ

n như m
ộ
t ch
ủ
s
ở
h
ữ
u tư b
ả
n, m
ộ
t nhà tư b
ả
n x
ã
h
ộ
i ,
đồ
ng
th
ờ
i là ng
ườ
i qu
ả
l
ý
x

ã
h
ộ
i b
ằ
n pháp lu
ậ
t và b
ộ
máy b
ạ
o l
ự
c to l
ớ
n.
Nhà n
ướ
c tư s
ả
n xu
ấ
t hi
ẹ
n k
ế
t h
ợ
p v
ề

nhân s
ự
v
ớ
i các t
ổ
ch
ứ
c
độ
c quy
ề
n
đượ
c th
ự
c hiên thông qua các d
ả
ng phái tư s
ả
n th
ố
ng tri và tr
ứ
c ti
ế
p xay d
ự
ng
độ

i ng
ũ
cho b
ộ
máy nhà n
ướ
c. Cùng v
ớ
i các
đả
ng phái tư s
ả
n là các h
ộ
i ch
ủ
xí
nghi
ệ
p, nó tr
ở
thành l
ự
c l
ượ
ng chính tr
ị
to l
ớ
n, cung c

ấ
p kinh phí cho các
đả
ng
phái tham gia vào vi
ệ
c l
ậ
p pháp.
Ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n nhà n
ướ
c ra
đờ
i d
ẫ
n
đế
n s
ự
h

ì
nh thành c
ủ
a
s
ở
h
ữ
u tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n nhà n
ướ
c, nó đan k
ế
t vào s
ở
h
ữ
u
độ
c quy
ề
n tư nhân,
bao g
ồ
m nh

ữ
ng ho
ạ
t
độ
ng s
ả
n và b
ấ
t
độ
ng s
ả
n c
ủ
a nhà n
ướ
c, nh
ữ
ng doanh
nghi
ệ
p trong công nghi
ệ
p và trong l
ĩ
nh v
ự
c k
ế

t c
ấ
u h
ạ
t
ầ
ng kinh t
ế
–x
ã
h
ộ
i ,
như giao thông v
ậ
n t
ả
i, giáo d
ụ
c, y t
ế
. Ph
ạ
m vi m
ứ
c
độ
phát tri
ể
n c

ủ
a sơ h
ữ
u tư
b
ả
n nhà n
ướ
c tu
ỳ
thu
ộ
c vào l
ợ
i ích c
ủ
a giai c
ấ
p Tư s
ả
n th
ố
ng tr
ị
.
Do s
ự
phát tri
ể
n c

ủ
a tr
ì
nh
độ
x
ã
h
ộ
i hoá l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
đã
vu
ợ
t qua
s
ự
đi
ề
u ti
ế
t c
ủ

a cơ ch
ế
thi tr
ườ
ng vf
độ
c quy
ề
n tư nhân
đò
i h
ỏ
i ph
ả
i
đượ
c b
ổ

sung b
ằ
ng s
ự
đi
ề
u ti
ế
t c
ủ
a nhà n

ướ
c. Nhưng s
ự
đi
ề
u ti
ế
t này l
ạ
i có m
ặ
t tích c
ự
c
và h
ạ
n ch
ế
:th
ị
trương,
độ
c quy
ề
n tư nhân và đi
ề
u ti
ế
t c
ủ

a nhà n
ướ
c. Nó như
m
ộ
t t
ổ
ng th
ể
nh
ữ
ng thi
ế
t ch
ế
kinh t
ế
c
ủ
a nhà n
ướ
c, đi
ề
u ti
ế
t s
ự
v
ậ
n

độ
ng c
ủ
a
toàn b
ộ
nên kinh t
ế
qu
ố
c dân, toàn b
ộ
c
ủ
a quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i .
Như v
ậ
y ch
ủ
ngh

ĩ
a tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n nhà n
ướ
c n
ả
y sinh như m
ộ
t t
ấ
t y
ế
u
kinh t
ế
, đáp
ứ
ng yêu c
ầ
u x
ã
h
ộ
i hóa cao
độ

c
ủ
a lưc l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t trong khuôn
kh
ổ
ch
ế

độ
tư b
ả
n, đóng vai tr
ò
quan tr
ọ
ng
đố
i v
ớ
i s
ự
phát tri
ể
n c

ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a
tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n nhưng v
ẫ
n v
ấ
p ph
ả
i nh
ữ
ng giơi h
ạ
n mâu thu
ẫ
n mà ch
ủ
ngh
ĩ
a
tư b

ả
n không th
ể
v
ượ
t qua kh
ỏ
i.

4.Ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n hi
ệ
n
đạ
i.
Khi nói t
ớ
i “hi
ệ
n
đạ
i “ ng
ườ
i ta th
ườ

ng ngh
ĩ
t
ớ
i tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n cao
nh
ấ
t có th
ể

đạ
t
đượ
c và trong th
ự
c t
ế

đã

đạ
t t
ớ
i.Th

ậ
t ra “hi
ệ
n
đạ
i “ có ngh
ĩ
a là
“thu
ộ
c v
ề
hôm nay”, nhưng đó là cách hi
ể
u thông th
ưò
ng, chưa mang
đầ
y
đủ

tính khoa h
ọ
c. Trong nh
ữ
ng nghiên c
ứ
u v
ề
“ch

ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n hi
ệ
n
đạ
i “, ph
ầ
n
l
ớ
n các tác gi
ả
tr
ự
c ti
ế
p hay gián ti
ế
p mu
ố
n nói t
ớ
i ch
ủ
ngh
ĩ

a tư b
ả
n mang b
ộ

m
ặ
t m
ớ
i c
ủ
a nó. Nh
ữ
ng
đặ
c đi
ể
m m
ớ
i c
ủ
a nó g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i nh
ữ
ng bi

ế
n
độ
ng v
ề

tr
ì
nh
độ
s
ả
n xu
ấ
t cao chưa t
ừ
ng th
ấ
y do cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c m
ớ
i đem l
ạ
i. Noi
cách khác “ch
ủ
ngh

ĩ
a tư b
ả
n hi
ệ
n
đạ
i “ là ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n t
ự
bi
ế
n
đổ
i trên cơ


9
s
ở
áp d
ụ
ng nh
ữ
ng thành t

ự
u c
ủ
a cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t vào s
ả
n xu
ấ
t,
kinh doanh c
ủ
a nó trên quy mô th
ế
gi
ớ
i. Nhưng phương h
ướ
ng chính c
ủ
a cách
m
ạ
ng khoa h

ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t là t
ự

độ
ng hoá t
ổ
ng h
ợ
p c
ủ
a quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t, ki
ể
m
tra và qu
ả
n l
ý
b
ằ

ng cách áp d
ụ
ng r
ộ
ng r
ã
ih
ệ
th
ố
ng máy tính đi
ệ
n t
ử
, khám phá
và s
ử
d
ụ
ng nh
ữ
ng lo
ạ
i năng l
ượ
ng m
ớ
i, t
ạ
o ra và s

ử
d
ụ
ng ng
ữ
ng lo
ạ
i v
ạ
t li
ệ
u
xây d
ự
ng m
ớ
i, c
ố
t l
õ
i c
ủ
a nó là “tin h
ọ
c hoá” toàn b
ộ

đờ
i s
ố

ng x
ã
h
ộ
i. Ch
ủ

ngh
ĩ
a tư b
ả
n hi
ệ
n
đạ
i –nhà n
ướ
c tư s
ả
n hi
ệ
n
đạ
i, m
ộ
t m
ặ
t g
ắ
n li

ề
n v
ớ
i l
ợ
i ích
c
ủ
a tư b
ả
n l
ớ
n ( nh
ấ
t là c
ủ
a tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n) và m
ặ
t khác g
ắ
n v
ớ
i l
ợ

i ích c
ả
u
toàn x
ã
h
ộ
i tư s
ả
n,. Nó không ch
ỉ
ph
ụ
c v
ụ
gai c
ấ
p c
ầ
m quy
ề
n m
ầ
c
ò
n ph
ụ
c v
ị

toàn x
ã
h
ộ
i
Ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n hi
ệ
n
đạ
i b
ắ
t
đầ
u s
ự
v
ạ
n và phát tri
ể
n c
ủ
a nó trên m
ộ
t cơ

s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t k
ỹ
thu
ậ
t m
ớ
i v
ề
ch
ấ
t k
ỹ
thu
ậ
t c
ủ
a x
ã
h
ộ
i sau nó đang
đượ
c h
ì

nh
thành, V
ớ
i s
ự
phát tri
ể
n m
ạ
nh m
ẽ
c
ủ
a khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t, cùng vói s
ự
xu
ấ
t hi
ẹ
n
c
ủ
a máy tính đi
ệ

n t
ử
, lao đôngj trí óc ngày cang gi
ữ
vai tr
ò
quan tr
ọ
ng
đố
i v
ớ
i
s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ứ
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h

ộ
i, s
ở
h
ữ
u trí tu
ệ
đang ngày gi
ữ
v
ị
trí
quan tr
ọ
ng trong m
ố
i tương quan v
ớ
i s
ỏ
h
ữ
u tư b
ả
n và s
ở
quy
ề
n l
ự

c.
Nhà n
ướ
c phát tri
ể
n nh
ữ
ng ch
ứ
c năng v
ớ
i m
ộ
t trung tam đi
ề
u ti
ế
t v
ĩ
mô,
như ng
ườ
i t
ổ
ch
ứ
c
đờ
i s
ố

ng kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i. Nhà n
ướ
c
đã
k
ế
t h
ợ
p th
ườ
ng xuyên,
ch
ặ
t ch
ẽ
v
ớ
i tư b
ả
n
đọ
c quy
ề
n thành b

ộ
máy th
ố
ng nh
ấ
t đi
ề
u ti
ế
t kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i
b
ằ
ng m
ộ
t h
ệ
th
ố
ng các bi
ệ
n pháp kinh t
ế
, hành chính. lu
ậ

t pháp …Nhà n
ướ
c
can thi
ệ
p vào m
ọ
i nghành kinh t
ế
, m
ọ
i linh v
ự
c tái s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i, m
ọ
i ho
ạ
t
độ
ng kinh t
ế
trong và ngoài n

ướ
c nh
ằ
m thúc
đẩ
y nghành kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i. Duy tr
ì

ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n, th
ự
c hi
ệ
n ch
ắ
c năng giai c
ấ
p và ch
ứ

c năng x
ã
h
ộ
i c
ủ
a nhà
n
ướ
c.
H
ệ
th
ố
ng tài chính, tín d
ụ
ng ngân hành phát tri
ể
n chưa t
ừ
ng có,
ả
nh
h
ưở
ng quan tr
ọ
ng
đế
n s

ự
đi
ề
u ti
ế
t v
ĩ
m
ồ
c
ủ
a nhà n
ướ
c.
Trong giai
đọ
an c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n hi
ệ
n
đạ
i, các công ty b
ả

o hi
ể
m và
các cơ quan tài chích
đã
phát tri
ể
n r
ấ
t m
ạ
nh, ngân hàng và các cơ quan tài chính
ngày càng
đượ
c chuyên nghi
ệ
p hoá và phân công chi ti
ế
t, h
ì
nh thành h
ệ
th
ố
ng
tài chính l
ớ
n m
ạ
nh. Các t

ậ
p đoàn truy
ề
n th
ố
ng phân hoá m
ạ
nh, màu s
ắ
c gia t
ộ
c
nh
ạ
t d
ầ
n, pháp nhân có nhi
ề
u có c
ổ
phi
ề
u ngày m
ộ
t nhi
ề
u, xu h
ướ
ng liên k
ế

t
gi
ữ
a các t
ậ
p đoàn tài chính tăng nhanh, ho
ạ
t
độ
ng nghi
ệ
p v
ụ
ngân hàng lơn
c
ũ
ng v
ượ
t kh
ỏ
i ranh gi
ớ
i qu
ố
c gia tr
ở
thành các ngân hang xuyên qu
ố
c gia.

10
Các t
ổ
ch
ứ
c
độ
c quy
ề
n tư nhân phát tri
ể
n m
ạ
nh m
ẽ
, quy mô c
ủ
a chúng
l
ớ
n hơn tr
ướ
c r
ấ
t nhi
ề
u, ho
ạ
t

độ
ng kinh doanh c
ủ
a chúng
đã
v
ượ
t qua gi
ớ
i h
ạ
n
c
ủ
a nghành ngh
ề
, qu
ố
c gia, tr
ở
thành các công ty xuyên qu
ố
cgia

Đầ
u tư tr
ự
c ti
ế
p ra n

ướ
c ngoài phát tri
ể
n chưa t
ừ
ng th
ấ
y, th
ế
gi
ớ
i th
ự
c t
ạ
i
b
ướ
c vào quá tr
ì
nh toàn c
ầ
u hoá s
ả
n xu
ấ
t, buôn bán qu
ố
c t
ế

, xu
ấ
t kh
ẩ
u lao
độ
ng, chuy
ể
n nh
ượ
ng k
ỹ
thu
ậ
t qu
ố
c t
ế
, ho
ạ
t
độ
ng tài chính qu
ố
c t
ế
, trao
đổ
i
thông tin qu

ố
c t
ế
, trao
đổ
i nhân viên gi
ữ
a các n
ướ
c …
đề
u
đạ
t t
ớ
i quy mô chưa
t
ừ
ng có, ch
ủ
th
ể
ti
ế
n hành nh
ữ
ng ho
ạ
t
độ

ng kinh t
ế
qu
ố
c t
ế
là các công ty qu
ố
c
gia.
-Các n
ướ
c tích c
ự
c tham gia các ho
ạ
t
độ
ng kinh t
ế
qu
ố
c t
ế
h
ì
nh thành các
t
ổ
ch

ứ
c kinh t
ế
qu
ố
c t
ế
và t
ậ
p đoàn kinh t
ế
m
ả
ng khu v
ự
c. M
ặ
t khác các n
ướ
c
này không ng
ừ
ng ho
ạ
t
độ
ng
đấ
u tranh giành thi tr
ườ

ng, m
ở
r
ộ
nh ph
ạ
m vi quy
ề
n
l
ự
c d
ẫ
n
đế
n h
ì
nh thành các khu vưvj kinh t
ế
do các nhà n
ướ
c l
ớ
n làm trung tâm
-Các n
ướ
c tư b
ả
n hi
ệ

n
đạ
i không ng
ừ
ng bóc l
ộ
t và kh
ố
ng ch
ế
các n
ướ
c
đang phát tri
ể
n, m
ỏ
r
ộ
ng ph
ạ
m vi băng nhi
ề
u bi
ệ
n pháp kit như xu
ấ
t kh
ẩ
u tư

b
ả
n vi
ẹ
n tr
ợ
kinh t
ế
…bi
ế
n các nư
ớ
c đang phát tri
ể
n tr
ở
thành th
ị
tr
ườ
ng tiêu
th
ụ
hàng hoá, cung c
ấ
p nguyên li
ệ
u r
ẻ
….

11
Chương 2
S
ự
đi
ề
u ti
ế
t c
ủ
a nhà n
ướ
c Tư s
ả
n hi
ệ
n
đạ
i

1. Cơ s
ở
th
ự
c ti
ễ
n c
ủ

a đi
ề
u chinh kinh t
ế
cua nha n
ướ
c tư
s
ả
n hi
ệ
n
đạ
i
1.1.Nh
ữ
ng ch
ỉ
tiêu v
ề
l
ượ
ng th
ể
hi
ệ
n vai tr
ò
ngày càng tăng
c

ủ
a nhà n
ướ
c
đố
i v
ớ
i quá tr
ì
nh tái s
ả
n xu
ấ
t tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a
Qua s
ự
bi
ế
n
đổ
i v
ề
s
ự

phát tri
ể
n c
ủ
a kinh t
ế
và chinh tr
ị
ta
đã
th
ấ
y r
õ
vai
tr
ò
đi
ề
u ti
ế
t c
ủ
a nhà n
ướ
c. Ngay sau chi
ế
n tranh th
ế
gi

ớ
i th
ứ
hai
ở
cac tư b
ả
n
phát tri
ể
n ch
ủ
ch
ố
t, cac xí nghi
ệ
p nhà n
ướ
c do chinh ph
ủ
qu
ố
c h
ữ
u hoá và tr
ự
c
ti
ế
p

đầ
u tư xây d
ự
ng, t
ạ
i Pháp s
ố
cong nhân viên ch
ứ
c trong khu v
ự
c qu
ố
c
doanh chi
ế
m 11% t
ổ
ng s
ố
cong nhân viên ch
ứ
c nhà n
ướ
c, s
ố
doanh nghi
ệ
p
qu

ố
c doanh chi
ế
m 10% trong t
ổ
ng s
ố
doanh nghi
ệ
p công thuơng toàn qu
ố
c.
Nhà n
ướ
c chuy
ể
n m
ộ
t ph
ầ
n l
ớ
n thu nh
ậ
p tài chính thành tư b
ả
n tài chính, và nó
tr
ở
thành m

ộ
t b
ộ
ph
ậ
n quan tr
ọ
ng trong c
ấ
u thành tư b
ả
n nhà n
ướ
c, theo th
ố
ng
kê c
ủ
a “qu
ỹ
ti
ề
n t
ệ
qu
ố
c t
ế
“
đế

n năm 1989 s
ố
thu nh
ậ
p tài chính do chính ph
ủ

trung ương c
ủ
a n
ướ
c tư b
ả
n phát tri
ể
n n
ắ
m gi
ữ
chi
ế
m t
ỉ
tr
ọ
ng 27% t
ổ
ng s
ố
giá

tr
ị
s
ả
n xu
ấ
t cac n
ướ
c này, M
ỹ
là 20, 5%.Ngoài ra thông qua ngân hàng trung
ưong nhà n
ướ
c tư b
ả
n phát hành ti
ề
n và ki
ể
m soát trong lưu thông ti
ề
n t
ệ
. Nhà
n
ướ
c s
ử
d
ụ

ng các công c
ụ
tài chính ti
ề
n t
ệ

để
can thi
ệ
p và đi
ề
u ch
ỉ
nh kinh t
ế
.
GNP c
ủ
a cac n
ứ
oc tư b
ả
n phát tri
ể
n ngày càng t
ậ
p trung trong tay nhà n
ướ
c như

m
ộ
t cong c
ụ
m
ạ
nh m
ẽ

để
đi
ề
u ch
ỉ
nh kinh t
ế
(tăng t
ừ
1/3 lên 1/2 GNP ).Nhà
kinh t
ế
h
ọ
c ng
ườ
i Anh A.Carncross nói :”tr
ứơ
c nh
ữ
ng năm 70, quy mô ho

ạ
t
độ
ng c
ủ
a chính ph
ủ
Anh r
ấ
t h
ạ
n ch
ế
, có th
ể
th
ấ
y r
õ
đi
ề
u đó qua ngân sách năm
1911.LeoydGeorge tăng thu
ế
t
ừ
1 siling lên siling 2 pêxô ch
ỉ
tiêu công c
ộ

ng
m
ỗ
i năm 200 tri
ệ
u b
ả
ng Anh, chi
ế
m 10%GNP…
1.2Nh
ữ
ng ch
ỉ
tiêu ch
ấ
t l
ượ
ng ph
ả
n ánh đi
ề
u ch
ỉ
nh kinh t
ế
c
ủ
a nhà n
ướ

c
ngày càng tr
ỏ
thành nhân t
ố
quy
ế
t
đị
nh
đố
i v
ớ
i quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t tư b
ả
n
ch
ủ
ngh
ĩ
a
Nhà n
ướ
c tu s

ả
n
đã
tích c
ụ
c can thi
ệ
p vào
đờ
i sông kinh t
ế
, x
ã
h
ộ
i, vào th
ờ
i k
ỳ

kh
ủ
ng ho
ả
ng kinh t
ế
, nhà n
ướ
c ra tang nhau c
ủ

a
ầ
u x
ã
h
ộ
i, làm d
ị
u mâu thu
ẫ
n
gi
ữ
a s
ả
n và tiêu dùng, sau đó nhà n
ướ
c tu s
ả
n
đã
can thi
ệ
p toàn di
ệ
n vào đơif


12
s

ố
ng kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i, m
ọ
i nghành kinh t
ế
, m
ọ
i l
ĩ
nh v
ự
c và m
ọ
i khâu c
ủ
a taí s
ả
n
xu
ấ
t x
ã
h
ộ

i, bao trùm c
ả
ho
ạ
t
độ
ng kinh t
ế
trong n
ướ
c và quan h
ệ
kinh t
ế
qu
ố
c
te. Nhà n
ướ
c
đã

đặ
t ra m
ộ
t th
ể
ch
ế
can thi

ệ
p vào kinh t
ế
như th
ể
ch
ế
tài chính
ti
ề
n t
ệ
, k
ế
t h
ợ
p s
ắ
c l
ệ
nh hành chính và
đạ
o lu
ậ
t kinh doanh. Nhà n
ướ
c đi
ề
u ti
ế

t
kinh t
ế
theo chương tr
ì
nh, ké ho
ạ
ch trung h
ạ
n và dai h
ạ
n k
ế
t h
ợ
p v
ớ
i đi
ề
u ti
ế
t
ng
ắ
n h
ạ
n,
đò
ng th
ờ

i tang cuơng ph
ố
i h
ợ
p kinh t
ế
qu
ố
c t
ế

Do có s
ự
hoà b
ì
nh lâu, các n
ướ
c tư b
ả
n phát tri
ể
n
đã
chuy
ể
n các gi
ả
i pháp hành
chính, qu
ả

n chê sang dùng gi
ả
i pháp kinh t
ế
và k
ế
t h
ợ
p kinh t
ế
v
ớ
i gi
ả
i pháp
hành chính,
đặ
c bi
ệ
t v
ớ
i khu v
ự
c kinh t
ế
tư nhân, nhà n
ướ
c ch
ủ
y

ế
u dùng các
công c
ụ
và đong b
ẩ
y kinh t
ế
h
ướ
ng
đẫ
n kinh doanh theo
đị
nh h
ướ
ng c
ủ
a nhà
n
ướ
c. Do h
ì
nh th
ứ
c đi
ề
u ti
ế
t kinh t

ế
nhà n
ướ
c
đã

đổ
i m
ớ
i nên nhà n
ướ
c đi
ề
u
ti
ế
t kinh t
ế
có hi
ệ
u qu
ả
r
õ
r
ệ
t, tăng s
ứ
c s
ố

ng kinh t
ế
cho các xí nghi
ệ
p tư nhân,
v
ừ
a
đả
m b
ả
o cho k
ế
ho
ạ
ch kinh t
ế

đượ
c th
ự
c hi
ệ
n cách thuân l
ợ
i.
1.3 Nh
ữ
ng nguyên nhân kinh t
ế

, chính tr
ị
, x
ã
h
ộ
i
đẫ
n
đế
n tăng c
ườ
ng vai
tr
ò
kinh t
ế
c nhà n
ướ
c tư s
ả
n
S
ự
suy y
ế
u v
ề
kinh t
ế

c
ủ
a các n
ướ
c tư b
ả
n sau chi
ế
n tranh thé gi
ớ
i th
ứ

hai. Thoát kh
ỏ
i n
ề
n kinh t
ế
c
ủ
a
đấ
t
đò
i h
ỏ
i s
ự
c

ố
g
ắ
ng v
ượ
t b
ậ
c c
ủ
a toàn x
ã

h
ôị
, s
ự
t
ậ
p trung cao
độ
các ti
ề
m năng c
ủ
a
đấ
t n
ướ
c và s
ự

th
ố
ng nh
ấ
t trên quy
mô x
ã
h
ộ
i. Ngoài nhà n
ướ
c, không c
ò
n m
ộ
t t
ổ
ch
ứ
c tư b
ả
n nào th
ự
c hi
ệ
n
đượ
c,
cho dù đó là m
ộ

t t
ậ
p toàn tư b
ả
n kh
ổ
ng lô
Phong trào
độ
c l
ậ
p đân t
ộ
c trên th
ế
gi
ớ
i nâng cao, h
ệ
th
ố
ng th
ự
c đân c
ũ

tan r
ã
. Các cu
ộ

c cách m
ạ
ng x
ã
h
ộ
i
đã
n
ổ
ra, các đân t
ộ
c
đã
có xu h
ướ
ng b
ướ
c
lên con
đườ
ng Xă h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a làm cho l
ự
c l

ượ
ng th
ế
gi
ớ
i xă h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a
c
ũ
ng l
ớ
n m
ạ
nh, lúc này cán cân s
ứ
c m
ạ
nh
đã
g
ầ
n như ngang b
ằ
ng, m
ộ

t thác
th
ứ
c có tính “s
ố
ng c
ò
n “ “ai th
ắ
ng ai “
đò
i h
ỏ
i t
ấ
t c
ả
n
ướ
c tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a ph
ả
i
liên k
ế

t nh
ằ
m ch
ố
ng l
ạ
i các l
ự
c l
ượ
ng phá v
ỡ
h
ệ
th
ố
ng tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a,
đò
ng
th
ờ
i ch
ố
ng l

ạ
i “kh
ủ
ng bô “ ngày càng phát tri
ể
n và đang đe do
ạ
s
ự
hoà b
ì
nh và
an toàn,
ổ
n
đị
nh chính tr
ị
cho các n
ướ
c tư b
ả
n. Các n
ướ
c tư b
ả
n ph
ả
i có ss
ự

li
ệ
n
minh qu
ố
c t
ế
toàn di
ệ
n c
ả
v
ề
kinh t
ế
, chính tr
ị
, quân s
ự
gi
ữ
a các qu
ố
c gia, nhà
n
ướ
c tư b
ả
n ph
ả

i ch
ủ

độ
ng c
ả
i cách l
ạ
i m
ố
i quan h
ệ
kinh t
ế
truy
ề
n th
ố
ng
đồ
ng
th
ờ
i thúc
đấỵ
s
ự
h
ợ
p tác v

ớ
i các khu v
ự
c
để
ch
ố
ng kh
ủ
ng bô
Do s
ự
phát tri
ể
n nhanh chóng c
ủ
a s
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ôị
. Cu
ộ
c cách m
ạ

ng
khoa h
ọ
c công ngh
ệ
l
ầ
n th
ứ
ba và b
ướ
c nh
ả
y v
ọ
t m
ớ
i cu
ả
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t
khi
ế

n tr
ì
nh đô x
ã
h
ộ
i hoá s
ả
n xu
ấ
t tăng lên m
ạ
nh m
ẽ
làm cho
độ
c quy
ề
n tư
nhân không th
ẻ
thích
ứ
ng n
ổ
i,
đồ
ng th
ờ
i do s

ự
xu
ấ
t hi
ệ
nc
ủ
a hàng lo
ạ
t nghành


13
s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i, đi
ệ
n t
ử
năng l
ượ
ng h
ạ
t nhân hàng không v
ũ
tr

ụ
. .phát tri
ể
n nh
ữ
ng
nghành này
đò
i h
ỏ
i có ngu
ồ
n v
ố
n kh
ổ
ng lô, cơ s
ở
h
ạ
t
ầ
ng hi
ệ
n
đạ
i, có
độ
i ng
ũ

công nhân lành ngh
ề
Như v
ậ
y là trong cơ ch
ế
thi tr
ườ
ng, hoàn c
ả
nh c
ủ
a s
ự

c
ạ
nh tranh l
ả
quy
ế
t li
ệ
t,
để
có
đượ
c nh
ữ

ng đi
ề
u ki
ệ
n thu
ậ
n l
ợ
i đó cho quá tr
ì
nh
s
ả
n xuát, tái s
ả
n xuát tư b
ả
n các nàh tư b
ả
n ph
ả
i
đự
a vào nhà n
ướ
c,
ủ
ng h
ộ
nhà

n
ướ
c như ng
ườ
i
đạ
i di
ệ
n chung cho lơik ích c
ủ
a m
ì
nh và ch
ấ
p nh
ậ
n và đi
ề
u
ph
ố
i kinh t
ế
c
ủ
a nhà n
ướ
c như m
ộ
t y

ế
u t
ố
c
ầ
n thi
ế
t cho s
ự
t
ồ
n t
ạ
i, phát tri
ể
n c
ủ
a
h
ọ
.
Đặ
c bi
ệ
t,
đầ
u tư vào nghiên c
ứ
u khoa h
ọ

c, phát tri
ể
n s
ự
nghi
ệ
p giáo d
ụ
c và
đào t
ạ
o
đò
i h
ỏ
i m
ộ
t kho
ả
n
đầ
u tư vô cùng l
ớ
n. L
ợ
i ích mà cá ho
ạ
t
độ
ng này

mang l
ạ
i, xét trên góc
độ
kinh doanh tư nhân l
ạ
i r
ấ
t nh
ỏ
, do đó tư b
ả
n tư nhân
chuy
ể
n sang vai nhà n
ứ
oc v
ớ
i tư cách
đạ
i bi
ể
u cho x
ã
h
ộ
i gách trách nghi
ệ
p xây

đự
ng k
ế
t c
ấ
u h
ạ
t
ầ
ng, phát tri
ể
n khoa h
ọ
c, giáo d
ụ
c. .
L
ợ
i nhu
ậ
n cao và s
ự
đi
ề
u ch
ỉ
nh k
ế
t c
ấ

u c
ủ
a các t
ậ
p đoàn tư nhân.
Để
thu
đượ
c l
ợ
i nhu
ậ
n cao, các t
ậ
p đoàn
độ
c quy
ề
n tư nhân ra s
ứ
c áp d
ụ
ng k
ỹ
thu
ậ
t
m
ớ
i, đi

ề
u ch
ỉ
nh k
ế
t c
ấ
u n
ộ
i bô các xí nghi
ệ
p và tăng c
ứờ
ng quy
ể
n l
ý
kinh
doanh, tăng cương tính tô ch
ứ
c và tính k
ế
ho
ạ
ch s
ả
n xu
ấ
t c
ủ

a xí nghi
ệ
p. T
ì
nh
h
ì
nh đó
đò
i h
ỏ
i ph
ả
i có
đị
nh h
ướ
ng
ở
t
ầ
m v
ĩ
mô, t
ứ
c là ph
ả
i h
ạ
n ch

ế
t
ự
phát vi
mô b
ằ
n ho
ạ
t
độ
ng đi
ề
u ch
ỉ
nh kinh t
ế
c
ủ
a nhà n
ướ
c
đẻ

đả
m b
ả
o cho s
ự
phát tri
ể

n
có tính cân
đố
i c
ả
v
ề
ch
ấ
t và l
ượ
ng c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế

Do l
ự
c l
ưọ
ng s
ả
n xuát phát tri
ể
n chưa t
ừ
ng th
ấ

y, năng su
ấ
t lao
đọ
ng tăng
lên r
ấ
t cao làm n
ả
y sinh mâu thu
ẫ
n gi
ữ
a s
ả
n xu
ấ
t
đượ
c m
ở
r
ộ
ng m
ộ
t cách tuy
ệ
t
đôí v
ớ

i th
ị
tr
ườ
ng bij thu h
ẹ
p tương
đố
i. Nhà n
ướ
c ph
ả
i can thi
ệ
p vào các khâu
c
ủ
a quá tr
ì
nh tái s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i nh
ằ
m b

ả
o
đả
m s
ự
v
ậ
n
độ
ng binhg th
ườ
ng c
ủ
a
n
ỏ

S
ự
phân công lao
độ
ng và m
ở
r
ộ
ng quan h
ệ
kinh t
ế
làm cho môí quan h

ệ

gi
ữ
a các n
ướ
c xo
ắ
n xu
ý
t vào nhau, ph
ụ
thu
ộ
c,
đấ
u tranh l
ẫ
n nhau.
Để
tăng
c
ườ
ng v
ị
trí kinh t
ế
, chi
ế
m l

ĩ
nh th
ị
tr
ưò
ng r
ộ
ng l
ớ
n hơn,
đồ
ng th
ờ
i tăng c
ườ
ng
ph
ố
i h
ợ
p và h
ợ
p tác, các nhà n
ướ
c tư b
ả
n ph
ả
i
đứ

ng ra áp d
ụ
ng các phương
pháp ph
ố
i h
ợ
p qu
ố
c t
ế


Đạ
i kh
ủ
ng b
ố
toàn c
ầ
u. Tr
ướ
c s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a khoa h
ọ

c k
ỹ
thu
ậ
t, th
ì
s
ự

phát tri
ể
n c
ủ
a kinh t
ế
là r
ấ
t m
ạ
nh m
ẽ
, ngày càng làm cho nh
ữ
ng mâu thu
ẫ
n v
ố
n
có c
ủ

a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n tr
ở
nên gay g
ắ
t,
đồ
ng tth
ờ
i s
ự
xu
ấ
t h
ịê
n c
ủâ
chi
ế
n tranh
hi
ệ
n
đạ
i, di

ễ
n bi
ế
n hoà b
ì
nh th
ế
gi
ớ
i, s
ự
mâu thu
ẫ
n s
ắ
c t
ộ
c l
ạ
i càng m
ạ
nh m
ẽ
,
đã
làm xu
ấ
t hi
ệ
n các b

ọ
n kh
ủ
ng b
ố
. S
ự
kh
ổ
ng b
ố
toàn c
ầ
u đó
đã
gây lên s
ự

b
ấ
t
ổ
n
đị
nh x
ã
h
ộ
i, c
ũ

ng như s
ự
b
ấ
t an toàn s
ả
n.Nhà n
ướ
c các tư s
ả
n ph
ả
i phát


14
tri
ể
n kinh t
ế
k
ế
t h
ợ
p v
ớ
i qu
ố
c ph
ò

ng, an ninh chính tr
ị
qu
ố
c gia, có ngh
ĩ
a là s
ự

phát tri
ể
n kinh t
ế
ph
ả
i ph
ụ
c v
ụ
cho qu
ố
c ph
ò
ng an ninh.

2.Cơ s
ở
l
ý
lu

ậ
n
2.1. Quan đi
ể
m maxít v
ề
vai tr
ò
kinh t
ế
c
ủ
a nhà n
ướ
c trong ch
ủ

ngh
ĩ
a tư b
ả
n
Trong tác ph
ẩ
m “s
ự
phát tri
ể
n c
ủ

a ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i t
ừ
không t
ưở
ng
đế
n
khoa h
ọ
c “ F.Ăngghen
đã
lu
ậ
n gi
ả
i ch
ứ
c năng x
ã
h
ộ
i c

ủ
a nhà n
ướ
c ng
ườ
i vi
ế
t :.
. t
ừ
tr
ướ
c t
ớ
i nay các x
ã
h
ộ
i v
ậ
n
độ
ng trong nh
ữ
ng s
ự

đố
i l
ậ

p gai c
ấ
p
đã
d
ẫ
n
đế
n
nhà n
ướ
c, ngh
ĩ
a là m
ộ
t tô chúc c
ủ
a giai c
ấ
p bóc l
ộ
t
để
duy tr
ì
nh
ữ
ng đi
ề
u ki

ệ
n
s
ả
n xu
ấ
t bên ngoài c
ủ
a nó. nhà n
ướ
c là
đạ
i bi
ể
u chính th
ứ
c c
ủ
a toàn th
ể
x
ã
h
ộ
i,
là s
ự
t
ổ
ng h

ợ
p toàn c
ủ
a th
ể
x
ã
h
ộ
i thành m
ộ
t nghi
ệ
p đoàn có th
ể
trông th
ấ
y
đượ
c, nhưng nó ch
ỉ
như th
ế
ch
ừ
ng nào nó là nhà n
ướ
c c
ủ
a b

ả
n thân các giai
c
ấ
p
đạ
i bi
ể
u trong th
ờ
i
đạ
i c
ủ
a m
ì
nh, cho toàn th
ể
m
ộ
t x
ã
h
ộ
i . X
ã
h
ộ
i
đẻ

ra
m
ộ
t ch
ứ
c năng trung nh
ấ
t
đị
nh mà thi
ế
u chúng th
ì
không th
ể

đượ
c. nhà n
ướ
c
xu
ấ
t hi
ệ
n l
ự
c l
ượ
ng m
ớ

i xu
ấ
t hi
ệ
n có tính
độ
c l
ậ
p m
ớ
i này tác
độ
ng ng
ượ
c l
ạ
i
nh
ữ
ng đi
ề
u ki
ệ
n và quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t nh

ờ
tính
độ
c l
ậ
p tương
đố
i c
ủ
a m
ì
nh
“ Qua phân tích c
ủ
a Angghen, ta có th
ể
rút ra tư t
ưở
ng quan tr
ọ
ng sau :
Nhà n
ướ
c sinh ra nh
ằ
m th
ự
c hi
ệ
n nh

ữ
ng ch
ứ
c năng x
ã
h
ộ
i chung, nhưng
khi t
ồ
n t
ạ
i là m
ộ
t l
ự
c l
ượ
ng chính tr
ị
m
ớ
i nó không ch
ỉ
có
đượ
c nh
ờ
nh
ữ

ng l
ợ
i
ích
đặ
c bi
ệ
t, mà c
ò
n có tính
độ
c l
ậ
p tương
đố
i trong quan h
ệ
v
ớ
i các l
ự
c l
ượ
ng
x
ã
h
ộ
i , ng
ườ

i
đã
giao trách nhi
ệ
m cho nó.
Nh
ờ
có tính
độ
c l
ậ
p tương
đố
i này, nhà n
ướ
c có kh
ả
năng tác
độ
ng tr
ở
l
ạ
i
quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ

t x
ã
h
ộ
i. Do l
ự
c l
ượ
ng phát tri
ể
n m
ạ
nh m
ẽ
, quá tr
ì
nh tích t
ụ
và
t
ậ
p trung tư b
ả
n
đã
d
ạ
t t
ớ
i quy mô to l

ớ
n, tính x
ã
h
ộ
i hoá c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t
đạ
t t
ớ
i
tr
ì
nh
đôộ
cao, trong n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t di
ễ
n ra nhi
ề

u quá tr
ì
nh kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i v
ượ
t
kh
ỏ
i t
ầ
m tay c
ủ
a các nhà tư s
ả
n, làm cho n
ề
n kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i m
ấ
t

ổ
n
đị
nh, l
ạ
m
phát gia tăng,
đồ
ng th
ờ
i th
ấ
t nghi
ệ
p c
ũ
ng tăng, bu
ộ
c nhà n
ướ
c ph
ả
i can thi
ệ
p
sâu vào s
ự
v
ậ
n c

ủ
a n
ề
n kinh t
ế
, đi
ề
u ti
ế
t quá tr
ì
nh kinh t
ế
,
ổ
n
đị
nh tr
ậ
t t
ự
x
ã
h
ộ
i
2.2.Quan đi
ể
m tư s
ả

n v
ề
vai tr
ò
kinh t
ế
c
ủ
a nhà n
ướ
c trong ch
ủ

ngh
ĩ
a tư b
ả
n hi
ệ
n
đạ
i
Khác v
ớ
i nhà l
ý
lu
ậ
n macxít, nh
ữ

ng ng
ườ
i căn nguyên s
ự
tăng c
ườ
ng vai
tr
ò
kinh t
ế
là s
ự
chín mu
ồ
i các ch
ứ
c năng kinh t
ế
vi mô c
ủ
a nhà n
ướ
c tư b
ả
n
ở

các m
ố

i quan h
ệ
kinh t
ế
n
ộ
i t
ạ
i c
ủ
a quá tr
ì
nh tái s
ả
n xu
ấ
t tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a.
J.M.Key t
ì
mn nó
ở
“quy lu
ậ
t tâm l

ý
x
ã
h
ộ
i cơ b
ả
n “ t
ứ
c là
ở
các m
ố
i liên h
ẹ



15
kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i nói nên b
ề
m
ặ
t c

ủ
a quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t tr
ự
c ti
ế
p và
ở
th
ị
tr
ườ
ng,
trong các hành vi ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a các ch
ủ
th
ể
kinh t
ế

do quy lu
ậ
t tâm l
ý
chi ph
ố
i,.
trong tác ph
ẩ
m : ‘ l
ý
thuy
ế
t t
ổ
ng quát v
ề
vi
ệ
c làm, l
ợ
i t
ứ
cvà ti
ề
n t
ệ
“. J.Key cho
r
ằ

ng : ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n phát tri
ể
n
đế
n m
ộ
t giai đo
ạ
n nh
ấ
t
đị
nh th
ì
cơ ch
ế
t
ự
đi
ề
u
ch
ỉ
nh c

ủ
a thi tr
ườ
ng d
ậ
p t
ắ
t kh
ủ
ng ho
ả
ng kinh t
ế
và th
ấ
t nghi
ệ
p, Tai ho
ạ
do
kh
ủ
ng ho
ả
ng kinh t
ế
và th
ấ
t nghi
ệ

p
đổ
lên
đầ
u ng
ưò
i lao
độ
ng
đã
thúc
đẩ
y h
ọ

n
ổ
i d
ậ
y l
ậ
t
đổ
ch
ế

độ
tư b
ả
n

Nguyên nhân
đầ
u tiên c
ủ
a tai ho
ạ
này là s
ự
tăng tr
ưở
ng c
ủ
a n
ề
n làm cho
thu nh
ậ
p tăng nên và cùng v
ớ
i nó là tăng tiêu dùng, nhưng m
ứ
c tiêu dùng tăng
lên khong cùng m
ứ
c tăng thu nh
ậ
p. Nguyên nhân th
ứ
hai d
ẵ

n
đế
n t
ì
nh tr
ạ
ng
t
ỏ
ng c
ầ
u không
đủ
là t
ỷ
su
ấ
t l
ợ
i nhu
ậ
n th
ấ
p hơn t
ỷ
su
ấ
t l
ợ
i túc làm cho các nhà

tư b
ả
n thích duy tr
ì
tư b
ả
n c
ủ
a m
ì
nh d
ướ
i h
ì
nh th
ứ
c ti
ề
n t
ệ
.Ông c
ò
n cho r
ằ
ng
:S
ự
v
ậ
n

độ
ng c
ủ
a n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a có nh
ạ
y c
ả
m r
ấ
t cao đôí v
ớ
i
m
ứ
c l
ợ
i t
ứ

c . N
ề
n kinh t
ế
s
ẽ
gánh ch
ị
u h
ậ
u qu
ả
ngay n
ế
u l
ợ
i t
ứ
c tăng cao, s
ố
dư
ti
ế
t ki
ệ
m l
ớ
n,
đầ
u tư gi

ả
m và th
ấ
t nghi
ệ
p tăng lên, đi
ề
u đó gây ra nguy cơ bùng
n
ổ
x
ã
h
ộ
i . Mu
ố
n cho x
ã
h
ộ
i
ổ
n
đị
nh, nhà nư
ớ
c ph
ả
i can thi
ệ

p vào n
ề
n kinh t
ế

làm cho nó v
ậ
n nh
ị
p nhàng và tăng tr
ưỏ
ng theo chi
ề
u h
ướ
ng lành m
ạ
nh. S
ự
can
thi
ệ
p này ph
ả
i tác
độ
ng vào các nhân t
ố
kích thích t
ổ

ng c
ầ
u
đầ
y
đủ
.
Tán thành v
ớ
i quan đi
ể
m c
ủ
a J.Keynes v
ề
vi
ệ
c nhà n
ướ
c ph
ả
i can thi
ệ
p
sâu vào quá tr
ì
nhv
ậ
n
độ

ng c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
song M.Friedman cho r
ằ
ng :s
ự
v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a có m
ố
i quan h
ệ

tương h
ỗ
v
ớ
i s
ự
v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a kh
ố
i l
ượ
ng ti
ề
n trong lưu thông. S
ở
d
ĩ
n
ề
n kinh t
ế
lâm vào tr
ạ
ng thái
tr

ì
tr
ệ
ho
ặ
c th
ườ
ng xuyên x
ả
y ra các cu
ộ
c kh
ủ
ng ho
ả
ng và các cú s
ố
c kinh t
ế
là
do nhà n
ướ
c đưa vào lưu thông m
ộ
t khôí l
ượ
ng ti
ề
n quá l
ớ

n ho
ặ
c qúa nh
ỏ
.
Mu
ố
n kh
ắ
c ph
ụ
c nh
ữ
ng sai l
ệ
nh này c
ầ
n ph
ả
i v
ạ
ch r
õ
m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a s

ự
cáu
thành nhu c
ầ
u tièn t
ệ
c
ầ
n thi
ế
t cho lưu thông. M.Friedman nh
ậ
n xét :n
ế
u trong
th
ự
c ti
ễ
n, nhà n
ướ
c đưa vào lưu thông m
ộ
t kh
ố
i l
ượ
ng ti
ề
n t

ệ
l
ớ
n hơn kh
ố
i
l
ượ
ng c
ầ
n thi
ế
t s
ẽ
làm cho thu nh
ậ
p danh ngh
ĩ
a tăng cao hơn thu nh
ậ
p th
ự
c t
ế
,
do đó s
ẽ
kich l
ã
i su

ấ
t th
ị
tr
ườ
ng tăng cao, làm bi
ế
n d
ạ
ng t
ỷ
l
ệ
l
ã
i su
ấ
t. T
ừ
đó
d
ẫ
n
đế
n
đồ
ng ti
ề
n m
ấ

t giá, tăng t
ố
c
độ
l
ạ
m phát và giá c
ả
. H
ệ
qu
ả
nàykhông ch
ỉ

làm x
ấ
u đi nhanh đi
ề
u ki
ệ
n tái s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i , mà c

ò
n l
ả
m mât
ổ
n
đị
nh x
ã
h
ộ
i .
M
ặ
t khác, ông đưa ra nh
ậ
n xét :b
ố
n y
ế
u tô tác
độ
ng tr
ự
c ti
ế
p
đế
n s
ự

thay
đổ
i
c
ủ
a kho
ố
i l
ượ
ng ti
ề
n t
ệ
trong lưu thông và có
ả
nh h
ưở
ng tr
ự
c ti
ế
p s
ự
v
ậ
n
độ
ng
c
ủ

a n
ề
n kinh t
ế
, là m
ứ
c giá c
ả
hàng hóa, d
ị
ch v
ụ
, m
ứ
c thu nh
ậ
p th
ự
c t
ế
và s
ả
n
l
ượ
ng trong n
ề
n kinh t
ế
, nó n

ạ
n
độ
ng cùng chi
ề
u v
ớ
i kh
ố
i l
ượ
ng ti
ề
n t
ệ
trong


16
lưu thông và có
ý
ngh
ĩ
a quy
ế
t
đị
nh v
ớ
i s

ự
v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
. Và hai y
ế
u
t
ố
l
ã
i su
ấ
t th
ự
c t
ế
và ch
ỉ
s
ố
tăng c
ủ

a giá c
ả
, nó v
ậ
n
độ
ng ng
ượ
c chi
ề
u. Trái v
ớ
i
J.Keynes, ng
ườ
i cho r
ằ
ng nhu c
ầ
u ti
ề
n t
ệ
có nh
ạ
y c
ả
m cao
đố
i v

ớ
i t
ỷ
l
ệ
l
ã
i su
ấ
t,
c
ò
n M.Friedman quan ni
ệ
m nó nh
ạ
y c
ả
m cao v
ớ
i nhu càu v
ề
hàng hoá và d
ị
ch
v
ụ
. Nhưng sau M.Friedma, th
ế
gi

ớ
i tư b
ả
n th
ậ
t s
ự
lâm vào kh
ủ
ng ho
ả
ng đi
ề
u
ch
ỉ
nh kinh t
ế
do n
ề
n kinh t
ế
d
ã
lâm vào suy thái sâu s
ắ
c. Lúc này giai c
ấ
p tư
s

ả
n
đã
ph
ả
n
ứ
ng gay g
ắ
t tr
ướ
c s
ự
b
ấ
t l
ự
c c
ủ
a nhà n
ướ
c trong vi
ệ
c chèo lái kinh
t
ế
và s
ự
phát tri
ể

n h
ợ
p logich c
ủ
a các quan đi
ể
m toàn di
ệ
n th
ự
c d
ụ
ng trong l
ý

lu
ậ
n đi
ề
u ch
ỉ
nh kinh t
ế
trên, nh
ậ
n th
ấ
y v
ấ
n

đề
c
ấ
p bách này Willam Bolepat
đã

đựơ
c đưa ra quan đi
ể
m:l
ý
thuy
ế
t k
ỳ
v
ọ
ng trong mô h
ì
nh kinh t
ế
macrô, ông d
ã

phát tri
ể
n quan đi
ể
m này tư Thomas Sargent và Neil Wallance.Các ông cho
r

ằ
ng, các ho
ạ
ch
đị
nh c
ủ
a và th
ự
c h
ịê
n trong nhi
ề
u th
ờ
i k
ỳ
tr
ướ
c đây
đề
u d
ự
a
hoàn toàn vào m
ộ
t h
ướ
ng l
ý

thuy
ế
t như;tr
ọ
ng c
ầ
u, tr
ọ
ng ti
ề
n, tr
ọ
ng cung nên r
ấ
t
c
ự
c đoan và không phù h
ợ
p v
ớ
i s
ự
v
ậ
n
độ
ng th
ự
c t

ế
c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
, do đó b
ị

th
ấ
t b
ạ
i. L
ý
do c
ủ
a s
ự
th
ấ
t b
ạ
i là
ở
ch
ỗ
:m
ỗ

i h
ướ
ng l
ý
thuy
ế
t ch
ỉ
t
ậ
p trung đưa
ra các gi
ả
i pháp nh
ằ
m vào m
ộ
t m
ụ
c tiêu. Ví d
ụ
mô h
ì
nh tr
ọ
ng c
ầ
u ch
ỉ
nh

ằ
m gi
ả
i
quy
ế
t nh
ữ
ng nhi
ệ
m v
ụ
ng
ắ
n h
ạ
n (t
ì
nh th
ế
).c
ò
n mô h
ì
nh tr
ọ
ng cung l
ấ
y nh
ữ

ng
m
ụ
c tiêu dài h
ạ
n
để
xác
đị
nh nhi
ệ
n v
ụ
cho đi
ề
u ch
ỉ
nh kinh t
ế
. Trong th
ự
c t
ế
,
để

nèn kinh t
ế
phát tri
ể

n
ổ
n
đị
nh
đò
i h
ỏ
i nhà n
ướ
c ph
ả
i có
đố
i sách toàn di
ệ
n.
Hơn n
ữ
a, các ch
ủ
th
ể
ho
ạ
t
độ
ng trong n
ề
n kinh t

ế
th
ị
tr
ườ
ng luôn luôn
ch
ị
u nhi
ề
u bi
ế
n
độ
ng và r
ủ
i ro, h
ọ
c
ầ
n
đượ
c cung c
ấ
p các thông tin k
ị
p th
ờ
i và
chính xác.Tr

ứơ
c h
ế
t các thông tin
đầ
y
đủ
và chính xác và s
ự
thay
đổ
i c
ủ
a các
chính sách c
ủ
a nhà n
ướ
c đưa ra
để
đi
ề
u ch
ỉ
nh kinh t
ế
. Th
ứ
n
ữ

a là nh
ữ
ng bi
ế
n
độ
ng c
ủ
a th
ị
tr
ườ
ng và nhà n
ướ
c
ở
t
ầ
m v
ĩ
mô có th
ể
bi
ế
t và d
ự
đoán đư
ợ
c c
ũ

ng
c
ầ
n ph
ả
i thông báo k
ị
p th
ờ
i cho các ch
ủ
th
ể
kinh t
ế
. V
ì
,
đố
i v
ớ
i các nhà kinh
doanh, đi
ề
u đó s
ẽ
giúp h
ọ
đưa ra các quy
ế

t
đị
nh k
ị
p th
ờ
i
để
ch
ỉ

đạ
o s
ả
n xu
ấ
t.
C
ò
n ng
ườ
i tiêu dùng, thông tin đó c
ũ
ng h
ọ
thu x
ế
p vi
ệ
c chi tiêu, mua s

ắ
m h
ợ
p
l
ý
,
đặ
c bi
ệ
t giúp h
ọ
l
ườ
ng tr
ướ
c
đượ
c nh
ữ
ng nguy cơ m
ấ
t vi
ệ
c làm
để
có nh
ữ
ng
ứ

ng phó k
ị
p th
ờ
i, Nhà n
ướ
c, ngoài vi
ệ
c thu nh
ậ
p thông tin cho các ch
ủ
kinh t
ế

bi
ế
t v
ề
ho
ạ
t đông kinh t
ế
c
ủ
a m
ì
nh, c
ũ
ng càn ph

ả
i n
ắ
m
đượ
c
ý
ki
ế
n c
ủ
a c
ấ
c nha
kinh doanh và nguy
ệ
n v
ọ
ng kinh t
ế
c
ủ
a nhân dân
để
ra các quy
ế
t
đị
nh k
ị

p thơi,
Đó là các quan h
ệ
kinh t
ế
hài hoà, h
ợ
p l
ý
, b
ả
o
đả
m cho n
ề
n kinh t
ế
v
ậ
n
độ
ng
phát tri
ể
n và
ổ
n
đị
nh.

Đặ
c đi
ể
m quan tr
ọ
ng nh
ấ
t trong quá tr
ì
nh ti
ế
n tri
ể
n c
ủ
a tư t
ửơ
ng kinh t
ế

tư s
ả
n v
ề
đi
ề
u ch
ỉ
nh kinh t
ế

băng nhà nư
ớ
c hi
ệ
n nay là s
ự
ph
ụ
c h
ồ
và tôn tr
ọ
ng


17
các nguyên t
ắ
c t
ự
đi
ề
u ti
ế
t c
ủ
a thi tr
ườ
ng, Đó là k
ế

t qu
ả
không ch
ỉ
do quá tr
ì
nh
tư duy logích mà c
ò
n do kinh nghi
ệ
p th
ự
c ti
ễ
n đau
đớ
n v
ì
m
ở
r
ộ
ng thái quá s
ự

can thi
ệ
p c
ủ

a nhà n
ướ
c vao quá tr
ì
nh v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
, V
ấ
n
đề

ở
đây
không ph
ả
i là vi
ệ
c nhà n
ướ
c can thi
ệ
p vào n

ề
n kinh t
ế
nhi
ề
u hay ít, tăng c
ườ
ng
hay n
ớ
i l
ỏ
ng mà là nhà n
ướ
c can thi
ệ
p b
ằ
ng các bi
ệ
n pháp tr
ự
c ti
ế
p th
ì
càng làm
s
ấ
u đi các đi

ề
u ki
ệ
n c
ủ
a tái s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i mà khong mang l
ạ
i hi
ệ
u qu
ả
tích
c
ự
c, Chính v
ì
v
ậ
y, các l
ý
thuy
ế

t hi
ệ
n
đạ
i vè đi
ề
u ch
ỉ
nh kinh t
ế
ngày nay
đã
t
ạ
p
trung h
ẳ
n vào h
ướ
ng xác
đị
nh k
ị
p th
ờ
i các mô h
ì
nh đi
ề
u ch

ỉ
nh kinh t
ế
thícnh
h
ợ
p và các chính sách kinh t
ế
có hi
ệ
u qu
ả
khác.
3. Mô h
ì
nh đi
ề
u ti
ế
t c
ủ
a nhà n
ướ
c tư s
ả
n hi
ệ
n
đạ
i

3.1. Quá tr
ì
nh h
ì
nh thành h
ẹ
th
ố
ng đi
ề
u ti
ế
t kinh t
ế
c
ủ
a nhà n
ướ
c tư
s
ả
n
3.1.1. Cơ ch
ế
thi tr
ườ
ng trong ch
ủ
ngh
ĩ

a tư b
ả
n hi
ệ
n
đạ
i
Cơ ch
ế
thi tr
ườ
ng là cơ ch
ế
v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t hàng hoá, nó ra
d
ờ
i và phát tri
ể

n cùng n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t hàng hoá trong l
ị
ch s
ử
. Nó
đã
t
ạ
o ra trong
n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i nh
ữ
ng h
ì
nh th

ứ
c s
ả
n xu
ấ
t, lưu thông hàng hoá ngày m
ộ
t
hoàn thi
ệ
n b
ằ
ng cách đào th
ả
i, lo
ạ
i b
ỏ
nh
ữ
ng h
ì
nh th
ứ
c n
ỗ
i th
ờ
i, y
ế

u kém, g
ạ
n
l
ọ
c l
ự
a ch
ọ
n và gi
ữ
a l
ạ
i nh
ữ
ng h
ì
nh th
ứ
c phù h
ợ
p v
ớ
i s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l

ự
c
lư
ợ
ng s
ả
n xu
ấ
t và phân công lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i .
Cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng là s
ự
th
ể
hi
ệ
n c
ủ
a quy lu

ậ
t giá tr
ị
là b
ề
m
ặ
t c
ủ
a n
ề
n
s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i . Quy lu
ậ
t này
đượ
c xem là trung tâm đi
ề
u ch
ỉ
nh kinh t
ế

vô h
ì
nh
nhưng
đầ
y quy
ề
n l
ự
c và hi
ệ
n th
ự
c, trong đó giá c
ả
th
ị
trư
ờ
ng
đượ
c xem là công
c
ụ
đi
ề
u ch
ỉ
nh kinh t
ế

ch
ủ
y
ế
u c
ủ
a cơ ch
ế
hti tr
ườ
ng. Ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a cơ ch
ế
th
ị

tru
ờ
ng di
ễ
n ra sau lưng nh
ữ
ng ng
ườ
i s

ả
n xu
ấ
t kinh doanh, song nó lai
đưa ra nh
ữ
ng tín hi
ệ
u tr
ệ
n th
ị
tr
ườ
ng, làm cho các ch
ủ
th
ể
kinh t
ế
k
ị
p th
ờ
i
đưa ra nh
ữ
ng gi
ả
i pháp

để
gi
ả
m b
ớ
t chi phí s
ả
n xu
ấ
t, nâng cao chát l
ượ
ng ho
ặ
c
thay
đổ
i m
ẫ
u m
ã
và d
ị
ch v
ụ
.
Khi quy mô tích t
ụ
và t
ậ
p trung tư b

ả
n trong m
ỗ
i ch
ủ
th
ể
ho
ạ
t
độ
ng trên
th
ị
tr
ườ
ng
đã

đạ
t t
ớ
i m
ộ
t m
ứ
c
độ
cao th
ì

do nguyên nhân t
ự
phát c
ủ
a cơ ch
ế
thi
tr
ườ
ng v
ì
v
ậ
y mà b
ổ
sung vào h
ệ
th
ố
ng đi
ề
u ch
ỉ
nh tái s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h

ộ
i cơ ch
ế

đi
ề
u ti
ế
t
đố
c qu
ỳê
n tư b
ả
n là m
ộ
t khách quan do yêu c
ầ
u c
ủ
a n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t tư
b
ả
n ch

ủ
ngh
ĩ
a.
3.1.2.Cơ ch
ế

độ
c quy
ề
n trong n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a
hi
ệ
n
đạ
i

18
Ta biêt r
ằ
ng, khi quá tr
ì
nh tích t
ụ
và t
ậ
p trung tư b
ả
n
đạ
t t
ớ
i m
ộ
t
đôộ

cao, th
ì
s
ở
h
ữ
u tư b
ả

n và s
ử
d
ụ
ng tư b
ả
n tách r
ờ
i nhau, t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n cho tư b
ả
n
tài chính ra
đờ
i và tr
ở
thành h
ì
nh th
ứ
c ph
ỏ
bi
ế
n trong n

ề
n kinh t
ế
tư b
ả
n ch
ủ

ngh
ĩ
a.
Đẳ
c trưng k
ế
t c
ấ
u
độ
c quy
ề
n c
ủ
a tư b
ả
n tài chính là t
ậ
p đoàn kinh t
ế

kh

ổ
ng l
ồ
thông qua ch
ế

đọ
tham d
ự
tư b
ả
n tài chính
đã
cu
ố
n hút ngày càng
nhi
ề
u ch
ủ
th
ể
kinh t
ế
ho
ạ
t
độ
ng riêng l
ẻ

ở
t
ấ
t các khâu c
ủ
a quá tr
ì
nh tái s
ả
n xu
ấ
t
vào gu
ồ
ng máy kh
ố
ng ch
ế
c
ủ
a m
ì
nh. Như v
ậ
y
độ
c quy
ề
n tư nhân

đã
thu h
ẹ
p và
làm gi
ả
m b
ớ
t tính bi
ệ
t l
ậ
p trong ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a các ch
ủ
th
ể
th
ị
tr
ườ
ng, nhưng l
ạ
i
làm tăng thêm tính ác li

ệ
t và s
ứ
c c
ạ
nh tranh len cao hơn và do đó gây ra s
ự
s
ụ
p
đô v
ỡ
n
ặ
ng n
ề
hơn, nhanh chóng
đẩ
y n
ề
n kinh t
ế
lâm vào kh
ủ
ng ho
ả
ng cơ c
ấ
u
và t

ì
nh tr
ạ
ng phá s
ả
n c
ủ
a các t
ậ
p đoàn l
ớ
n.
3.1.3. Mâu thu
ẫ
n trong ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng, cơ ch
ế

độ

c
quy
ề
n là s
ự
su
ấ
t hi
ệ
n h
ệ
th
ố
ng đi
ề
u ti
ế
t c
ủ
a nhà n
ướ
c Tư S
ả
n.
Trong s
ự
đi
ề
u ti
ế

t kinh t
ế
do có s
ự
đi
ề
u ti
ế
t
đồ
ng th
ờ
i c
ủ
a hai cơ ch
ế
:
độ
c quy
ề
n và th
ị
tr
ườ
ng
đã
làm cho quá tr
ì
nh tái s
ả

n xu
ấ
t tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a bu
ộ
c
ph
ả
i v
ậ
n
độ
ng d
ướ
i s
ự
kh
ố
ng ch
ế
c
ủ
a hai nguyên t
ắ
c trái ng

ượ
c nhau :t
ự
do và
độ
c đoán. M
ộ
t m
ặ
t
độ
c quy
ề
n không ng
ừ
ng bành tr
ướ
ng và m
ở
r
ộ
ng s
ự
kh
ố
ng
ch
ế
c
ả

u m
ì
nh
đớ
i v
ớ
i t
ừ
ng m
ả
ng r
ộ
ng c
ủ
a th
ị
tr
ườ
ng. M
ặ
khác cơ ch
ế
th
ọ
i
tr
ườ
ng như m
ộ
t cơ ch

ế
v
ậ
n
độ
ng t
ự
nhiên cuc
ả
n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t hàng hoá, t
ự
m
ở

đườ
ng v
ượ
t qua các nguyên t
ắ
c c
ủ
a
độ
c quy

ề
n, thúc
đẩ
y n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t v
ậ
n
độ
ng
thoe yêu c
ầ
u c
ủ
a các quy lu
ậ
t th
ị
tr
ườ
ng. S
ự
xung
độ
t và mâu th
ẫ

un đó không
ch
ỉ
làm gi
ả
m hi
ệ
u l
ự
c đi
ề
u ch
ỉ
nh cu
ả
hai cơ ch
ế
, mà c
ò
n làm lu m
ờ
đi nh
ữ
ng
d
ấ
u hi
ệ
u tích c
ự

c cu
ả
th
ị
tr
ưò
ng và làm tăng thêm tính gay go c
ủ
a c
ạ
nh tranh,
đẩ
y n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a vào tr
ạ
ng thái phát tri
ể
n m
ấ

t cân
đố
i tr
ầ
m
tr
ọ
ng hơn. Tr
ướ
c th
ự
c tr
ạ
ng đó, s
ự
can thi
ệ
p c
ủ
a nhà n
ướ
c vào quá tr
ị
nh tái s
ả
n
xu
ấ
t tư b
ả

n ch
ủ
ngh
ĩ
a là m
ộ
t nhu c
ầ
u khách quan nh
ằ
m khôi ph
ụ
c l
ạ
i nh
ữ
ng
m
ấ
t cân
đố
i,
đặ
c bi
ệ
t là m
ặ
t cân
đố
i có tính cơ c

ấ
u,
để
m
ở

đườ
ng cho s
ứ
c s
ả
n
xu
ấ
t phát tri
ể
n. Nhưng trên giác
độ
t
ổ
ng th
ể
:kinh t
ế
, chính tr
ị
, x
ã
h
ộ

i th
ì

độ
c
quy
ề
n tư nhân và nhà n
ướ
c tư b
ả
n
đã
hoà nh
ậ
p vào nhau t
ạ
o thành m
ộ
t kh
ố
i
liên k
ế
t ch
ặ
t ch
ẽ
.Đó là s
ự

liên k
ế
t s
ứ
c m
ạ
nh c
ủ
a
độ
c quy
ề
n v
ớ
i s
ứ
c m
ạ
nh c
ủ
a
nhà n
ướ
c thành m
ộ
t cơ ch
ế
th
ố
ng nh

ấ
t nh
ằ
m làm giàu cho tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n.
Nhưng do s
ự
đi
ề
u ti
ế
t c
ủ
a nhà n
ướ
c ch
ị
u áp l
ự
c t
ừ
nhi
ề
u phía, nhi
ề

u l
ự
c l
ượ
ng
s
ả
n xu
ấ
t do đó nó ph
ả
i dung hoà
đượ
c l
ợ
i ích c
ủ
a m
ọ
i t
ầ
ng l
ớ
p x
ã
h
ộ
i
để
b

ả
o
đả
m cho n
ề
n kinh t
ế
phát tri
ể
n trong đi
ề
u ki
ệ
n x
ã
h
ộ
i
ổ
n
đị
nh.
3.2. H
ệ
th
ố
ng đi
ề
u ti
ế

t c
ủ
a nhà n
ướ
c Tư s
ả
n hi
ệ
n
đạ
i.


19
H
ệ
th
ố
ng đi
ề
u ch
ỉ
nh kinh t
ế
là t
ổ
ng th
ể
c
ủ

a nh
ữ
ng thi
ế
t ch
ế
c
ủ
a nhà n
ướ
c
đượ
c t
ổ
ch
ứ
c ch
ặ
t ch
ẽ
v
ớ
i h
ệ
th
ố
ng công c
ụ
chính sách có kh
ả

năng th
ự
c hi
ệ
n
ch
ứ
c năng đi
ề
u ch
ỉ
nh
đố
i v
ớ
i s
ự
v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a toàn b
ộ
n
ề
n kinh t
ế
x

ã
h
ộ
i . Nó
đã
hoà nh
ậ
p m
ộ
t cách h
ữ
u cơ vào cơ ché tái s
ả
n xu
ấ
t tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a t
ồ
n t
ạ
i
như m
ộ
t b
ộ

ph
ậ
n thúc
đẩ
y ki
ể
m soát và qu
ả
n l
ý
toàn b
ộ
quá tr
ì
nh tái s
ả
n xu
ấ
t x
ã

h
ộ
i băng nh
ữ
ng công c
ụ
:ti
ề
n t

ệ
, giá c
ả
k
ế
ko
ạ
ch, tài chính, tín d
ụ
ng, ch
ứ
ng
khoán.
3.2.1Nhi
ệ
m v
ụ
c
ủ
a h
ệ
th
ố
ng đi
ề
u ch
ỉ
nh kinh t
ế
c

ủ
a nhà n
ướ
c tư s
ả
n
hi
ệ
n
đạ
i
Như
đã
bi
ế
t, nhi
ệ
m v
ụ
kinh t
ế
c
ủ
a nhà n
ướ
c tư b
ả
n hi
ệ
n

đạ
i là đièu ch
ỉ
nh
s
ự
v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a quá tr
ì
nh tái s
ả
n xu
ấ
t tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a, thúc d
ẩ
y, đi
ề
u ti
ế

t và
qu
ả
n l
ý
kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i. M
ặ
t khác do n
ề
n kinh t
ế
d
ự
a trên cơ s
ở
s
ở
h
ữ
u tư nhân
tư b
ả
n ch
ủ

ngh
ĩ
a v
ề
tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t, nên nhi
ệ
m v
ụ
thúc đây nên kinh t
ế
c
ủ
a nhà
n
ướ
c là h
ỗ
tr
ợ
và kích thích khu v
ự
c kinh t
ế
tư nhân phát tri

ể
n theo
đị
nh h
ướ
ng
c
ủ
a m
ì
nh vào m
ộ
t m
ụ
c tiêu nh
ấ
t
đị
nh, t
ứ
c là ph
ả
i có h
ướ
ng d
ẫ
n ki
ể
m soát u
ố

n
n
ắ
n b
ằ
ng c
ả
công c
ụ
kinh t
ế
và pháp lu
ậ
t, t
ứ
c là b
ằ
ng c
ả
ưu
đã
i và tr
ừ
ng ph
ạ
t
hay c
ò
n g
ọ

i là đi
ề
u ch
ỉ
nh kinh t
ế
.
Do ho
ạ
t
độ
ng trong n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng và cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đượ
c ch
ấ
p

nh
ậ
n như môt cơ c
ấ
u h
ữ
u cơ c
ủ
a h
ệ
th
ố
ng đi
ể
u ch
ỉ
nh kinh t
ế
c
ủ
a nhà n
ướ
c,
nên s
ự
đi
ề
u ch
ỉ
nh c

ủ
a nhà n
ướ
c ch
ỉ
c
ầ
n t
ậ
p trung vào nh
ữ
ng khâu chính y
ế
u có
tính quy
ế
t
đị
nh s
ự
v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a quá tr
ì
nh tái s
ả

n xu
ấ
t. Do đó đi
ề
u ch
ỉ
nh c
ủ
a
nhà n
ướ
c ch
ỉ

đặ
t các ch
ủ
th
ể
th
ị
tr
ườ
ng tr
ướ
c s
ự
l
ự
a ch

ọ
n chính y
ế
u c
ò
n nh
ữ
ng
l
ự
a ch
ọ
n b
ì
nh th
ườ
ng do h
ọ
t
ự
sáng t
ạ
o, t
ì
m ki
ế
m và nó
đượ
c th
ị

tr
ườ
ng phán
xét
3.2.2 B
ộ
máy đi
ề
u ti
ế
t kinh t
ế
c
ủ
a nhà n
ướ
c tư s
ả
n hi
ệ
n
đạ
i
Ho
ạ
t
độ
ng đi
ề
u ch

ỉ
nh
đượ
c th
ự
c hi
ệ
n b
ằ
ng nh
ữ
ng t
ổ
ch
ứ
c hành pháp mà
nh
ữ
ng t
ổ
ch
ứ
c nay
đượ
c chia làm hai lo
ạ
i. M
ộ
t là : Cơ quan hành pháp c
ủ

a
chính ph
ủ
, v
ử
a làm ch
ứ
c năng hành chính v
ừ
a làm ch
ứ
c năng đi
ề
u ch
ỉ
nh kinh
t
ế

ở
t
ầ
m t
ổ
ng th
ể
. Hai là: Nh
ữ
ng cơ quan đi
ề

u ch
ỉ
nh kinh t
ế
do lu
ậ
t
đị
nh,
chuyên trách thanh tra, ki
ể
m soát, u
ố
n n
ắ
n hành vi kinh t
ế
c
ủ
a t
ấ
t c
ả
các ch
ủ

th
ể
ho
ạ

t
độ
ng s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh theo lu
ậ
t. B
ộ
máy hành pháp
ở
các n
ướ
c tư
b
ả
n phát tri
ể
n
đượ
c t
ổ
ch
ứ
c d
ướ
i hai h
ì
nh th

ứ
c, các cơ quan đi
ề
u hành qu
ả
n l
ý

kinh t
ế
truy
ề
n th
ố
ng và m
ì
nh uan đi
ề
u ti
ế
t kinh t
ế
. T
ạ
i M
ỹ
, các b
ộ
ph
ậ

n trong
chính ph
ủ
có liên quan tr
ự
c ti
ế
p
đế
n qu
ả
n l
ý
kinh t
ế
là b
ộ
tài chính, y t
ế
, giáo


20
d
ụ
c và phuc l
ợ
i lao
độ
ng, thương m

ạ
i, nông nghi
ệ
p, công nghi
ệ
p, giao thông
v
ậ
n t
ả
i, n
ộ
i chính, nhà
ở
và phát tri
ể
n đô th
ị
. .vv.
Trong k
ế
t c
ấ
u b
ộ
máy hành pháp
ở
các n
ướ
c tư b

ả
n phát tri
ể
n, ng
ườ
i ta
c
ò
n quan sát th
ấ
y s
ự
xu
ấ
t hi
ệ
n nhanh chóng c
ủ
a các cơ quan đi
ề
u ti
ế
t kinh t
ế
.
Kinh phí ho
ạ
t
độ
ng cu

ả
các cơ quan này do chính ph
ủ
cung c
ấ
p, nhưng ki
ể
n
soát vi
ệ
c s
ử
d
ụ
ng kinh phí l
ạ
i do qu
ố
c h
ộ
i ti
ế
n hành.
3.2.3 H
ệ
th
ố
ng các công c
ụ
và gi

ả
i pháp đi
ề
u ti
ế
t kinh t
ế
cu
ả
nhà
n
ướ
c tư s
ả
n hiên
đạ
i
Khu v
ự
c s
ả
n xu
ấ
t thu
ộ
c s
ở
h
ữ
u nhà n

ướ
c : Trên giác
độ
kinh t
ế
th
ì

nó là
đố
i t
ượ
ng di
ề
u ch
ỉ
nh kinh t
ế
, nó thúc
đẩ
y s
ự
v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a n
ề

n kinh t
ế
,
nhà n
ướ
c có th
ể
h
ướ
ng ho
ạ
t
độ
ng kinh t
ế
vào vi
ệ
c t
ạ
o ra môi tr
ườ
ng “kinh
doanh thu
ậ
n l
ợ
i và c
ả
i thi
ệ

n đi
ề
u ki
ệ
n
để
thúc
đẩ
y quá tr
ì
nh tái s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i
mà không c
ầ
n l
ợ
i nhu
ậ
n cao ho
ạ
c không mang l
ạ
i l

ợ
i nhu
ậ
n”. Ví d
ụ
, nhà n
ướ
c
s
ử
d
ụ
ng ngu
ồ
n tài chính và các phương ti
ệ
n
đầ
u tư và xây d
ự
ng:
đườ
ng, c
ầ
u,
c
ả
ng, h
ệ
th

ố
ng thông tin liên l
ạ
c… nhà n
ướ
c c
ò
n m
ở
r
ộ
ng ho
ặ
c thu h
ẹ
p khu
v
ự
c s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a m
ì
nh
để
nâng
đỡ

và h
ỗ
tr
ợ
kinh doanh tư nhân, t
ạ
o ra m
ộ
t cơ
s
ở

ổ
n
đị
nh hơn cho s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a toàn b
ộ
n
ề
n kinh t
ế
,
đặ
c bi

ệ
t là
đố
i v
ớ
i các
nghành d
ị
ch v
ụ
quan tr
ọ
ng, như đương s
ắ
t, hàng không, b
ế
n c
ả
ng, truy
ề
n
thông, nghiên c
ứ
u khoa h
ọ
c công ngh
ệ
. Nhà n
ướ
c

đầ
u tư c
ả
i t
ạ
o k
ỹ
thu
ậ
t và
hi
ệ
n
đạ
i hoá các xí nghi
ệ
p c
ủ
a m
ì
nh
để
thúc
đẩ
y toàn b
ộ
n
ề
n kinh t
ế

quá l
ớ
n
phát tri
ể
n. B
ả
n thân các xí nghi
ệ
p nhà n
ướ
c không l
ấ
y l
ợ
i nhu
ậ
n làm m
ụ
c đích
mà là s
ự
cân
đố
i c
ả
v
ề
m
ặ

t ch
ấ
t l
ượ
ng và s
ố
l
ượ
ng.
Tài chính nhà n
ướ
c, là m
ộ
t phương ti
ệ
n và công c
ụ
cơ b
ả
n n
ằ
m trong tay
nhà n
ướ
c, n
ắ
m 30-40% thu nh
ậ
p qu
ố

c dân thông qua ch
ứ
c năng t
ạ
o ngu
ồ
n thu
cho ngân sách và phân ph
ố
i l
ạ
i thu nh
ậ
p qu
ố
c dân, nhà n
ướ
c
đã
tác
độ
ng vào t
ấ
t
c
ả
các khâu c
ủ
a qua tr
ì

nh tái s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i. Công c
ụ
ch
ủ
y
ế
u c
ủ
a tài chính là
h
ệ
th
ố
ng th
ế
u và tài tr
ợ
nhà n
ướ
c. B
ằ
n cách

đị
nh ra các m
ụ
c tiêu khác nhau và
đị
nh ra các kho
ả
n tài tr
ợ
ch
ủ
y
ế
u, nhà n
ướ
c có th
ể
điêu ch
ỉ
nh d
ự
oc dong
đầ
u tư
tư b
ả
n, khoa h
ọ
c –công ngh
ệ

, đi
ề
u hoà thu nh
ậ
p giưa các t
ầ
ng l
ớ
p dân cư…T
ạ
i
M
ỹ
, trong v
ò
ng 20 năm (1930-1970)
đầ
u tư c
ủ
a nhà n
ướ
c chi
ế
m kho
ả
ng 30%
GDP. T
ạ
i C
ộ

ng Hoà Liên Bang
Đứ
c t
ừ
1950-1976
đầ
u tư c
ủ
a chính ph
ủ
trên
20%GDP.
Ti
ề
n t
ệ
và tín d
ụ
ng, trong n
ề
n kinh t
ế
th
ị
trương hi
ệ
n
đạ
i, ti
ề

n t
ệ
–tín
d
ụ
ng và h
ệ
th
ố
ng ngân hàng là h
ệ
th
ầ
n kinh c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
, chinh ph
ủ
các
n
ướ
c tư b
ả
n phát tri
ề
n n
ắ

nm gi
ữ
kh
ố
ng ch
ế
các ngân hàng trung ương và h
ệ



21
th
ố
ng các ngân hàng l
ớ
n,
đồ
ng th
ưò
i
đọ
c quy
ề
n phát hành ti
ề
n gi
ấ
y d
ã

bi
ế
n h
ệ

th
ố
ng này thành các phương ti
ệ
n và c
ộ
ng c
ụ

để
đi
ề
u ch
ỉ
nh n
ề
n kinh t
ế
. Nhà
n
ướ
c ch
ủ

độ

ng di
ề
u ch
ỉ
nh kh
ố
i l
ượ
ng ti
ề
n t
ệ
c
ầ
n thi
ế
t trong lưu thông b
ằ
ng ba
công c
ụ
m
ạ
nh :thay
đổ
i t
ỷ
l
ệ
d

ự
tr
ữ
pháp
đị
nh, t
ỷ
l
ệ
tri
ế
t kh
ấ
u và ho
ạ
t
độ
ng th
ị

tr
ườ
ng m
ở
. T
ạ
i M
ỹ
, h
ạ

n m
ứ
c tiêng gi
ử
i d
ự
tr
ữ
pháp
đị
nh do c
ụ
c d
ự
tr
ữ
liên
bang (Fed) đi
ề
u ch
ỉ
nh, c
ụ
c này quy
đị
nh các kho
ả
n ti
ề
n gi

ử
i c
ủ
a ngân hàng
thành viên ph
ả
i
đượ
c gi
ữ
l
ạ
i t
ỷ
l
ệ
nh
ấ
t
đị
nh làm ti
ề
n d
ự
tr
ữ
. Năm 1975, Fed quy
đị
nh các kho
ả

n ti
ề
n gi
ử
i c
ủ
a ngân hàng thành viên t
ừ
2-10 tri
ệ
u ph
ả
i trích n
ộ
p
10% ti
ề
n d
ự
tr
ữ
pháp
đị
nh, 10-100 triêu USD th
ì
n
ộ
p 13%.
Trong ho
ạ

t
độ
ng th
ị
tr
ườ
ng m
ở
,
ỏ
th
ờ
i k
ỳ
kinh t
ế
tiêu đi
ề
u và khi c
ầ
n m
ở

r
ộ
ng tín d
ụ
ng, các ngân hàng trung ương, các n
ướ
c mua ch

ứ
ng khoán có m
ệ
nh
gía và các ch
ứ
ng ch
ỉ
có th
ể
chuy
ể
n
đổ
i trên th
ị
ti
ề
n t
ệ
, c
ò
n khi l
ạ
m phat tăng lên
ho
ặ
c c
ầ
n th

ắ
t ch
ặ
t tín d
ụ
ng, ngân hang trung ương các n
ướ
c bán ch
ứ
ng khoán
có m
ệ
nh giá trên th
ị
tr
ườ
ng ti
ề
n t
ệ

để
th
ắ
t ch
ặ
t tín d
ụ
ng và ngăn ch
ặ

n l
ạ
m phát.
Giá c
ả
, nhà n
ướ
c tư b
ả
n hi
ệ
n
đạ
i
đã
s
ử
d
ụ
ng giá c
ả
như m
ộ
t công c
ụ
ch
ủ

y
ế

u trong đi
ề
u ch
ỉ
nh kinh t
ế
. Trên b
ề
m
ặ
t th
ị
tr
ườ
ng, giá c
ả
liên quan ch
ặ
t ch
ẽ

v
ớ
i vi
ệ
c làm và thu nh
ậ
p c
ủ
a các t

ầ
ng l
ớ
p dân cư,
đầ
u th
ậ
p niên 80 chính ph
ủ

Pháp thi hành chính sách “
đồ
ng k
ế
t giá c
ả
” tri
ể
n khai “chính sách
ổ
n
đị
nh v
ậ
t
giá “,
đồ
ng th
ờ
i quy

đị
nh m
ứ
c lương t
ố
i thi
ể
u
đẻ

ổ
n
đị
nh th
ị
tr
ườ
ng t
ạ
o đi
ề
u
ki
ệ
n cho s
ả
n xu
ấ
t phát tri
ể

n. .vv
K
ế
ho
ạ
ch hoá trong n
ề
n kinh t
ế
th
ị
trương hi
ệ
n
đạ
i các quan h
ệ
k
ế
ho
ạ
ch
hoá l
ấ
y quan h
ệ
th
ị
tr
ườ

ng làm
đố
i t
ượ
ng ph
ả
n ánh, nhưng các qua h
ệ
thi tr
ườ
ng
đã

đượ
c nh
ậ
n th
ứ
c, u
ố
n n
ắ
n cho phù h
ợ
p v
ớ
i s
ự
phát tri
ể

n lành m
ạ
nh c
ủ
a n
ề
n
kinh t
ế
. Trong quá tr
ì
nh đi
ề
u ti
ế
t nhà n
ướ
c d
ã
kh
ắ
c ph
ụ
c s
ự
tr
ì
tr
ệ
do duy tr

ì

nh
ữ
ng t
ỷ
l
ệ
cân
đố
i theo k
ế
ho
ạ
ch
đã
l
ỗ
i th
ờ
i và h
ạ
n ch
ế
tính t
ự
phát do các l
ự
c
l

ượ
ng th
ị
tr
ườ
ng tác
độ
ng.
Đặ
c trưng c
ủ
a chương tr
ì
nh và k
ế
ho
ạ
ch c
ủ
a nhà
n
ướ
c tư b
ả
n là không mang tính pháp l
ệ
nh
đố
i v
ớ

i các doanh nghi
ệ
p, nh
ấ
t là
đố
i v
ớ
i các xí nghi
ệ
p tư nhân. Nó
đã

đị
nh h
ứơ
ng kinh doanh và nâng
đỡ
, h
ỗ
tr
ợ

tư b
ả
n tư nhân ….coi sáng ki
ế
n c
ủ
a tư nhân là ngu

ồ
n l
ự
c quan tr
ọ
ng c
ủ
a tăng
tr
ưở
ng kinh t
ế
.
Các công c
ụ
hành pháp, là cơ quan hành pháp t
ố
i cao, nhà n
ướ
c tư b
ả
n ra
các văn b
ả
n hành chính
để
t
ổ
ch
ứ

c h
ướ
ng d
ã
n thi hành
đạ
o lu
ậ
t kinh t
ế
:Lu
ậ
t
đầ
u tư, lu
ậ
t t
ổ
ch
ứ
c xí nghi
ệ
p, lu
ậ
t phá s
ả
n, lu
ậ
t kiêmr soát lưu thông ti
ề

n t
ệ

hàng hoá …Khi c
ầ
n thi
ế
t nhà n
ướ
c ra s
ắ
c l
ệ
nh
đì
nh ch
ỉ
s
ả
n xu
ấ
t, lưu thông, hay
m
ộ
t s
ố
hàng hoá nào đó,
đì
nh ch
ỉ

tăng gía
ở
m
ộ
t s
ố
m
ặ
t hàng,
đì
nh ch
ỉ
tăng s
ả
n


22
l
ượ
ng trong m
ộ
t th
ờ
i gian xác
đị
nh …Các văn b
ả
n pháp l
ệ

nh nhà n
ướ
c cùng v
ớ
i
b
ộ
máy t
ổ
ch
ứ
c thi hành thanh tra, giám sát, x
ử
l
ý
t
ạ
o thành m
ộ
t h
ệ
th
ố
ng công
c
ụ
hành pháp m
ạ
nh
đẻ

nhà n
ướ
c đi
ề
u ch
ỉ
nh quá tr
ì
nh v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế

theo m
ụ
c tiêu
đị
nh tr
ứ
oc c
ủ
a m
ì
nh. Nhưng theo xu h

ướ
ng hi
ệ
n
đạ
i, nhà n
ướ
c ít
s
ử
d
ụ
ng các bi
ệ
n pháp hành chính c
ứ
ng r
ắ
n trong đi
ề
u ch
ỉ
nh ho
ạ
t
độ
ng kinh t
ế

c

ủ
a m
ì
nh.
Các công c
ụ
k
ỹ
thu
ậ
t. Cùng v
ớ
i v
ớ
i s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t,
th
ì
h

ệ
th
ố
ng máy móc thu nh
ậ
p thông tin phân tích các t
ì
nh hu
ố
ng, x
ử
l
ý
thông
tin và truy
ề
n tin kinh t
ế
, nh
ờ
h
ệ
th
ố
ng công c
ụ
hi
ệ
n
đạ

i này mà hi
ệ
u qu
ả
đi
ề
u
ch
ỉ
nh kinh t
ế
c
ủ
a nhà n
ướ
c tăng cao. Nó cho phép nhà n
ướ
c n
ắ
m và x
ử
l
ý
các
t
ì
nh hu
ố
ng kinh t
ế

k
ị
p th
ờ
i. Toàn b
ộ
các công c
ụ
đi
ề
u ti
ế
t kinh t
ế
trên
đã
t
ạ
o
thành m
ộ
t k
ế
t c
ấ
u h
ữ
u cơ trong h
ệ
th

ố
ng đi
ề
u ch
ỉ
nh kinh t
ế
c
ủ
a nhà n
ướ
c tư b
ả
n
hi
ệ
n
đạ
i.
3.3. Mô h
ì
nh th
ể
ch
ế
trong h
ệ
th
ố
ng đi

ề
u ti
ế
t kinh t
ế
và nhà n
ướ
c tư
s
ả
n hi
ệ
n
đạ
i
Khi nghiên c
ứ
u s
ự
đi
ề
u ti
ế
t kinh t
ế
c
ủ
a nhà n
ướ
c tư s

ả
n hi
ệ
n, ta th
ấ
y
trong h
ệ
th
ố
ng đi
ề
u ti
ế
t đó th
ì
mô h
ì
nh th
ể
ch
ế
có nh
ữ
ng
đặ
c đi
ể
m n
ổ

i b
ậ
t sau :
Th
ứ
nh
ấ
t: h
ạ
n ch
ế
s
ự
quan liêu hóa c
ủ
a nhà n
ướ
c
đã
th
ấ
m sâu vào
đờ
i
s
ố
ng kinh t
ế
, gi
ả

m b
ớ
t ch
ứ
c năng c
ủ
a nhà n
ướ
c, th
ự
c hi
ệ
n “gi
ả
i quan liêu băng
cách xem xét l
ạ
i h
ẹ
th
ố
ng lu
ậ
t kinh t
ế
, đơn gi
ả
n hóa các pháp quy và xây d
ự
ng

nh
ữ
ng
đạ
o lu
ậ
t m
ớ
i thích h
ợ
p và cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng có s
ự
đi
ề
u ti
ế
t c
ủ
a nhà
n
ướ
c.
Th
ứ

hai, xác
đị
nh l
ạ
i tr
ợ
c
ấ
p c
ủ
a nhà n
ướ
c. Quy
đị
nh v
ề
m
ứ
c tr
ợ
c
ấ
p
hàng năm c
ủ
a nhà n
ướ
c
đã
t

ạ
o ra nh
ữ
ng nghành và nh
ữ
ng xí nghi
ệ
p ch
ỉ
s
ố
ng
nh
ờ
s
ự
tài tr
ợ
c
ủ
a nhà n
ướ
c d
ướ
i h
ì
nh th
ứ
c yêu
đã

i v
ề
thu
ế
ho
ặ
c chi tiêu tr
ự
c
ti
ế
p c
ủ
a nhà n
ướ
c. Tr
ợ

đượ
c th
ự
c hi
ệ
n nhân danh l
ợ
i ích qu
ố
c gia nhưng th
ự
c t

ế

th
ườ
ng là do tác
độ
ng c
ủ
a các th
ế
l
ự
c tư b
ả
n.
Th
ứ
ba : th
ự
c hi
ệ
n làn sóng tư nhân hóa v
ớ
i quy mô l
ớ
n. Đi
ề
u đó là do
nhu c
ầ

u c
ủ
ng c
ố
canh tranh c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
m
ớ
i c
ủ
a các c
ướ
c tư b
ả
n. Do t
ổ

ch
ứ
c
đờ
i s
ố
ng kinh t
ế
phù h

ợ
p v
ớ
i quy lu
ậ
t th
ị
tr
ườ
ng là s
ự
c
ạ
nh tranh b
ì
nh
đẳ
ng trên th
ị
tr
ườ
ng. Do tính không hi
ệ
u qu
ả
c
ủ
a khu v
ự
c kinh doanh c

ủ
a nhà
n
ướ
c v
ề
kinh t
ế
k
ỹ
thu
ậ
t và kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i c
ầ
n ph
ả
i kh
ắ
c ph
ụ
c. Tuy nhiên nhà
n
ướ
c tư s

ả
n hi
ệ
n
đạ
i không ch
ủ
trương xóa b
ỏ
khu v
ự
c kinh t
ế
nhà n
ướ
c mà ch
ỉ

đi
ề
u ch
ỉ
nh, thu h
ẹ
p duy tr
ì
doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ

c
ở
m
ứ
c thích h
ợ
p
đẻ
th
ự
c
hi
ệ
n các ch
ắ
c năng kinh t
ế
v
ĩ
mô.


23
Th
ứ
tư: m
ở
c
ử
a th

ị
tr
ườ
ng, n
ớ
i l
ỏ
ng s
ự
đi
ề
u ti
ế
t c
ủ
a nhà n
ướ
c có th
ể
d
ẫ
n
đế
n s
ự
h
ạ
n ch
ế
c

ủ
a c
ạ
nh tranh th
ị
tr
ườ
ng. Trong n
ề
n kinh t
ế
c
ủ
a các tbcn phát
tri
ể
n có t
ớ
i 50% GNP không theo cơ ch
ế
thi tr
ườ
ng ho
ặ
c th
ị
tr
ườ
ng ch
ỉ

đóng
vai tr
ò
c
ụ
c b
ộ
.
Th
ứ
năm : xác
đị
nh l
ạ
i th
ứ
t
ự
yêu tiên trong chính sách kinh t
ế
, h
ướ
ng
ch
ủ
y
ế
u vào s
ự
tăng tr

ưở
ng lâu dài, ti
ế
n b
ộ
khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t, gi
ả
m chi tiêu
ngân sách cho nhu c
ầ
u x
ã
h
ộ
i, ch
ố
ng l
ạ
m phát, gi
ả
m th
ế
u
đẻ

khuy
ế
n khích kinh
doanh, khuy
ế
n khích h
ợ
p tác gi
ữ
a kinh doanh tư nhân c
ò
n c
ạ
nh tranh v
ớ
i nhau
Th
ứ
sáu : tăng c
ườ
ng s
ự
ph
ố
i h
ợ
p tác kinh t
ế
gi
ữ

a các n
ướ
c trong l
ĩ
nh
v
ự
c có t
ầ
m quan tr
ọ
ng
đố
i v
ớ
i
ổ
n
đị
nh t
ì
nh h
ì
nh kinh t
ế
–x
ã
h
ộ
i. Chú tr

ọ
ng
nhi
ề
u hơn vi
ệ
c th
ự
c hi
ệ
n các chính sách x
ã
h
ộ
i nh
ằ
m v
ừ
a đáp
ứ
ng yêu c
ầ
u phát
tri
ể
n s
ả
n xu
ấ
t, v

ừ
a duy tr
ì
tính
ổ
n
đị
nh chính tr
ị
–x
ã
h
ộ
i.
Th
ứ
b
ả
y : đi
ề
u ti
ế
t th
ị
tr
ườ
ng s
ứ
c lao
độ

ng, cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c công
ngh
ệ

đã
làm thay
đổ
i cơ c
ấ
u lao
độ
ng, nhu c
ầ
u v
ề
lao
độ
ng khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t
ngày càng tăng nhanh,. c
ò

n nhu c
ầ
u v
ề
lao
độ
ng gi
ả
n đơn ho
ặ
c lao
độ
ng có k
ỹ

năng th
ấ
p gi
ả
m xu
ố
ng, t
ỷ
tr
ọ
ng lao
độ
ng trong l
ĩ
nh v

ự
c d
ị
ch v
ụ
trong t
ổ
ng s
ố

lao
độ
ng tăng lên (có n
ướ
c t
ớ
i trên 70%), t
ỷ
tr
ọ
ng lao
độ
ng nông nghi
ệ
p và
công nghi
ệ
p gi
ả
m xu

ố
ng. T
ì
nh h
ì
nh trên
đò
i h
ỏ
i nhà n
ướ
c ph
ả
i phát tri
ể
n giáo
d
ụ
c đào t
ạ
o và đào t
ạ
o l
ạ
i,
đồ
ng th
ờ
i ph
ả

i có chính sách b
ả
o hi
ể
m th
ấ
t nghi
ệ
p.
Cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
làm tăng năng su
ấ
t lao
độ
ng v
ượ
t b
ậ
c,
nâng cao năng su
ấ
t và đa d
ạ
ng hóa s
ả

n ph
ẩ
m d
ẫ
n
đế
n tăng giá tr
ị
th
ặ
ng dư
tương
đố
i và t
ỷ
su
ấ
t giá tr
ị
th
ặ
ng dư tăng nên, đi
ề
u đó bi
ể
u hi
ệ
n bóc l
ộ
t tăng

nên.
Đờ
i s
ố
ng c
ủ
a ngu
ờ
i lao
độ
ng có k
ỹ
năng tăng làm cho s
ự
phân s
ự
phân
c
ự
c giàu nghèo trong x
ã
h
ộ
i tư s
ả
n hi
ệ
n
đạ
i nên ph

ứ
c t
ạ
p hơn, bu
ộ
c nhà n
ướ
c tư
s
ả
n ph
ả
i đi
ề
u ti
ế
t thu nh
ậ
p c
ủ
a dân cư, gi
ả
m nhưng b
ấ
t công x
ã
h
ộ
i
để

đả
m b
ả
o
ổ
n
đị
nh chính tr
ị
–x
ã
h
ộ
i.
4.Nh
ữ
ng thay
đổ
i trong s
ự
đi
ề
u ti
ế
t kinh t
ế
c
ủ
a nhà n

ướ
c tư
s
ả
n hi
ệ
n
đạ
i.
Đó là phương th
ứ
c đi
ề
u ti
ế
t c
ủ
a nhà n
ướ
c linh ho
ạ
t, m
ề
m d
ẻ
o v
ớ
i ph
ạ
m

vi r
ộ
ng hơn.Đó là s
ự
k
ế
t h
ợ
p đi
ề
u ti
ế
t t
ì
nh th
ế
v
ớ
i đi
ề
u ti
ế
t dài h
ạ
n, các công c
ụ

và ph
ạ
m vi đi

ề
u ti
ế
t c
ả
u nhà n
ướ
c c
ũ
ng đa d
ạ
ng và càng m
ở
r
ộ
ng hơn
Đi
ề
u ti
ế
t b
ằ
ng chương tr
ì
nh và k
ế
ho
ạ
ch. Thí d
ụ

, chi ngân sách
đượ
c
th
ự
c hi
ệ
n theo các chương tr
ì
nh kinh t
ế
–x
ã
h
ộ
i trung h
ạ
n và dài h
ạ
n, như
chưong tr
ì
nh ph
ụ
c h
ồ
i kinh t
ế
, chương tr
ì

nh phát tri
ể
n và
ứ
ng d
ụ
ng ti
ế
n b
ộ
khoa


24
h
ọ
c và công ngh
ệ
, chương tr
ì
nh c
ả
i bi
ế
n cơ c
ấ
u kinh t
ế
, chương tr
ì

nh k
ế
t c
ấ
u h
ạ

t
ầ
ng.M
ỗ
i chương tr
ì
nh dài h
ạ
n và trung h
ạ
n
đượ
c c
ụ
th
ể
hóa thành các k
ế
ho
ạ
ch
nh
ằ

m gi
ả
i quy
ế
t nhi
ệ
m v
ụ
kinh t
ế
–x
ã
h
ộ
i nh
ấ
t
đị
nh trong m
ộ
t tài khóa. M
ỗ
i
chương tr
ì
nh c
ụ
th
ể

đượ
c phân chia thành nhi
ề
u d
ự
án, nh
ữ
ng d
ự
án này
đượ
c
nhà n
ướ
c k
ý
k
ế
t v
ớ
i các doanh nghi
ệ
p b
ằ
ng m
ộ
t h
ợ
p và kèm theo h
ợ

p
đồ
ng là
đơn
đặ
t hàng c
ụ
th
ể
cho nh
ữ
ng lo
ạ
i hàng hóa và d
ị
ch v
ụ
nh
ấ
t
đị
nh.
Đi
ề
u ti
ế
t cơ c
ấ
u kinh t
ế

b
ằ
ng quan h
ệ
th
ị
tr
ườ
ng thông qua h
ợ
p
đồ
ng,
đồ
ng th
ờ
i h
ỗ
tr
ợ
nh
ữ
ng nghành truy
ề
n th
ố
ng c
ầ
n
đượ

c duy tr
ì
và c
ủ
a nh
ữ
ng
nghành m
ũ
i nh
ọ
n v
ớ
i công ngh
ệ
cao.
Đi
ề
u ti
ế
t ti
ế
n b
ộ
khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
b
ằ

ng tăng chi ngân sách cho
nghiên c
ứ
u và phát tri
ể
n, tăng tài tr
ợ
cho nghiên c
ứ
u và
ứ
ng d
ụ
ng c
ủ
a các công
ty tư nhân,
đễ
xu
ấ
t h
ướ
ng yêu tiên nghiên c
ứ
u khoa h
ọ
c công ngh
ệ
ho
ặ

c mua
công ngh
ệ
n
ướ
c ngoài.
Đi
ề
u ti
ế
t mô hinh phát tri
ể
n s
ả
n xu
ấ
t. Phát tri
ể
n s
ả
n xu
ấ
t là s
ự
s
ố
ng c
ò
n
c

ủ
a các n
ướ
c nói chung và các n
ướ
c tư b
ả
n hi
ệ
n
đạ
i nói riêng, quá tr
ì
nh đó
đã

di
ễ
n ra liên t
ụ
c và luôn có s
ự
thay
đổ
i
để
phù h
ợ
p v
ớ

i s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a con
ng
ườ
i, nh
ữ
ng thành t
ự
u c
ủ
a khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t mang l
ạ
i. Trong quá tr
ì
nh thay
đổ
i này các n
ướ
c tư b

ả
n hi
ệ
n
đạ
i
đã
:
Xây d
ự
ng m
ộ
t mô h
ì
nh phát tri
ể
n s
ả
n xu
ấ
t ti
ế
t ki
ệ
m
ở
t
ầ
m v
ĩ

mô. Cách
m
ạ
ng hóa sâu s
ắ
c cơ s
ở
v
ạ
t ch
ấ
t k
ỹ
thu
ậ
t công ngh
ệ
c
ủ
a nèn s
ả
n xu
ấ
t, đi vào
h
ì
nh thành m
ộ
t n
ề

n s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a c
ả
v
ậ
t ch
ấ
t và phi v
ậ
t ch
ấ
t m
ớ
i. V
ề
nguyên t
ắ
c
v
ớ
i
đặ
c trưng tiêu bi
ể
u c

ủ
a nó là ti
ế
t ki
ệ
m
đế
n m
ứ
c tôi đa các ngu
ồ
n c
ủ
a c
ả
i, tài
nguyên thiên nhiên môi tr
ườ
ng
đề
cao ch
ấ
t l
ượ
ngk hi
ệ
u qu
ả
và tôn tr
ọ

ng nhaan
cách sáng t
ạ
o c
ủ
a con ng
ườ
i,
để
gi
ả
i quy
ế
t các cu
ộ
c kh
ủ
ng kho
ả
ng kinh t
ế
, s
ự

khan hi
ế
m v
ề
tài nguyên và giá c
ả

c
ủ
a chúng ta tăng lên, ti
ế
t ki
ệ
m lao
độ
ng và
gi
ả
i quy
ế
t th
ấ
t nghi
ệ
p, c
ả
i t
ạ
o ch
ấ
t l
ượ
ng cu
ộ
c s
ố
ng và ch

ạ
y đau v
ũ
trang.
Do s
ự
c
ạ
nh tranh gay g
ắ
t trên th
ị
tr
ườ
ng nhà n
ướ
c tư b
ả
n hi
ệ
n
đạ
i mu
ố
n
gi
ả
i quy
ế
t

đượ
c nh
ữ
ng nhi
ệ
m v
ụ
c
ấ
p bách c
ủ
a n
ề
n kinnh t
ế
th
ì
ph
ả
i :
-
Đẩ
y m
ạ
nh t
ự

độ
ng hóa tren cơ s
ở

k
ỹ
thu
ậ
t thông tin đi
ệ
n t
ử
t
ấ
t c
ả
các
l
ĩ
nh vưc s
ả
n xu
ấ
t, trao
đổ
i, phân ph
ố
i lưu thông và
đẩ
y m
ạ
nh tư nhân hóa
kinnh t
ế

.
- Chuy
ể
n n
ề
n kinh t
ế
sang ki
ể
u tái s
ả
n xu
ấ
t, ti
ế
t ki
ệ
m các ngu
ồ
n l
ự
c
(nguyên li
ệ
u, nhiên li
ệ
u, năng lương, s
ử
d
ụ

ng các nguyên li
ệ
u th
ứ
c
ấ
p, t
ạ
o ra
các lo
ạ
i v
ậ
t li
ệ
u và năng l
ượ
ng m
ớ
i, khai thác ti
ề
m năng sáng t
ạ
o c
ủ
a con.