§7. SỰ GIAO THOA SÓNG SÓNG DỪNG docx

§7. SỰ GIAO THOA SÓNG
SÓNG DỪNG

I- MỤC TIÊU
 Nhận biết được hiện tượng giao thoa sóng nước. Giải thích được sự
tạo thành vân giao thoa. Nêu được điều kiện để có vân giao thoa.
 Nhận biết được sóng dừng trên dây đàn hồi. Giải thích được nguyên
nhân tạo thành sóng dừng.
 Nêu được một số ứng dụng của hiện tượng giao thoa và sóng dừng.
II- CHUẨN BỊ
- Thiết bị để tạo giao thoa sóng nước.
- Lò xo để tạo sóng dừng.
- Cần rung có dây mềm để tạo sóng dừng trên dây.
III- GỢI Ý VỀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
1. Dự đoán hiện tượng xảy ra khi hai sóng kết hợp giao nhau.
Áp dụng kết quả thu được từ việc khảo sát dao động tổng hợp của hai
dao động điều hòa có cùng tần số, xuất phát từ hai tâm dao động cùng pha,
lan truyền với cùng vận tốc, ta dự đoán là :
- Những điểm dao động với biên độ cực đại (bằng tổng biên độ của
hai sóng), nối liền với nhau thành những đường hypebol.
- Những điểm dao động với biên độ cực tiểu (bằng hiệu biên độ của
hai sóng), nối liền với nhau thành những đường hypebol xen kẽ với những
đường trên.
2. Làm thí nghiệm kiểm tra dự đoán.
GV hướng dẫn HS quan sát thí nghiệm tạo vân giao thoa của sóng
nước, khẳng định dự đoán trên là đúng.
3. Tìm hiểu điều kiện để có vân giao thoa
GV phân tích, lập luận, giải thích sự tạo thành vân giao thoa để rút ra
kết luận. Muốn cho các vân giao thoa có hình dạng cố định thì hai sóng phải
có cùng tần số và hai nguồn phát sóng phải có độ lệch pha không đổi (Trong
thí nghiệm là hai nguồn dao động cùng pha)

4. Tìm hiểu hiện tượng sóng dừng trên dây đàn hồi.
GV biểu diễn thí nghiệm cho HS quan sát được sóng phản xạ ở đầu
dây cố định. Nêu đặc điểm của sóng phản xạ. Thay đổi tần số của dao động
truyền cho một đầu dây lò xo đến khi xuất hiện các điểm nút và bụng sóng.
Sau đó giải thích hiện tượng, sóng tới và sóng phản xạ được coi như
hai sóng kết hợp giao nhau.
Thông báo thêm : Sóng dừng có thể xảy ra cả trong trường hợp dây có
một đầu tự do. Nên làm thí nghiệm biểu diễn trường hợp sóng dừng trên dây
đàn hồi có một đầu tự do. Hiện tượng này sẽ được áp dụng cho hiện tượng
sóng dừng trong ống khí ở bài sóng âm.
Nêu lên nguyên tắc ứng dụng hiện tượng sóng dừng để đo vận tốc truyền
sóng trên dây đàn hồi.