Cây ớt, vị thuốc quý trong y học cổ truyền ppt

Cây ớt, vị thuốc quý trong y học cổ truyền
Ớt là loại cây đã được con người trồng trọt và thu
hái từ lâu đời. Với không ít người, ớt là loại gia vị
không thể thiếu trong các bữa ăn, giúp làm tăng cảm
giác ngon miệng. Nhưng có lẽ ít ai biết ớt còn là một vị
thuốc rất quý trong y học cổ truyền.
TÁC DỤNG CHỮA BỆNH CỦA ỚT
Quả ớt còn có nhiều tên gọi khác nhau như Lạt tiêu, Lạt
tử, Ngưu giác tiêu, Hải tiêu Tên khoa học Capsium
frutescens L; Capsium annuum L., thuộc họ Cà
Solanaceae. Là một cây nhỏ có thể sống vài năm, thân
dưới hóa gỗ. Cây có nhiều cành, nhẵn. Lá mọc so le, hình
thuôn dài, đầu nhọn. Hoa mọc đơn độc ở kẽ lá. Quả mọc
rủ xuống đất, chỉ riêng ở cây ớt chỉ thiên thì quả lại quay
lên trời. Có thể được trồng hoặc mọc hoang. Các bộ phận
của cây ớt như quả, rễ và lá đã được dùng làm thuốc từ
nhiều đời nay.
Theo y học cổ truyền, ớt có vị cay, nóng. Tác dụng khoan
trung, tán hàn, kiện tỳ, tiêu thực, chỉ thống (giảm đau),
kháng nham (chữa ung thư ) Nhân dân thường dùng để
chữa đau bụng do lạnh, tiêu hóa kém, đau khớp, dùng
ngoài chữa rắn rết cắn Ngoài dùng làm thuốc, nhân dân
ta còn thường dùng lá ớt nấu canh ăn.
Nghiên cứu của y học hiện đại cũng thống nhất với y học
cổ truyền về tác dụng chữa bệnh của ớt. Kết quả nghiên
cứu của các nhà khoa học Trung Quốc cho thấy quả ớt có
rất nhiều ích lợi cho sức khỏe. Trong ớt có chứa một số
hoạt chất sau: Capsicain là một Alkaloid chiếm tỷ lệ
khoảng 0,05-2%. Cấu trúc hóa học đã được xác định là
acid isodexenic vanilylamit, có đặc điểm bốc hơi ở nhiệt
độ cao, gây hắt hơi mạnh. Ngoài ra còn có Capsaicin, là

hoạt chất gây đỏ, nóng, chỉ xuất hiện khi quả ớt chín,
chiếm tỷ lệ từ 0,01-0,1%. Một điều lý thú là Capsaicin có
tác dụng kích thích não bộ sản xuất ra chất Endorphin,
một chất Morphin nội sinh, có đặc tính như những thuốc
giảm đau, đặc biệt có ích cho những bệnh nhân bị viêm
khớp mạn tính và các bệnh ung thư. Ngoài ra, ớt còn giúp
ngăn ngừa bệnh tim do chứa một số hoạt chất giúp máu
lưu thông tốt, tránh được tình trạng đông vón tiểu cầu dễ
gây tai biến tim mạch. Ớt còn có tác dụng ngăn ngừa tình
trạng huyết áp tăng cao. Một số nghiên cứu cho thấy,
những loại ớt vỏ xanh, trái nhỏ có hàm lượng capsaicin
nhiều hơn. Ngoài ra, trong quả ớt còn chứa nhiều loại
vitamin như vitamin C, B1, B2, acid citric, acid malic,
beta caroten
Ngoài việc dùng làm thực phẩm, quả ớt còn được nhân
dân ta sử dụng làm thuốc chữa bệnh từ ngàn xưa. Trong
kho tàng y học dân gian, có không ít bài thuốc quý trong
đó có ớt.
MỘT SỐ BÀI THUỐC NAM
THÔNG DỤNG CÓ ỚT
- Chữa rụng tóc do hóa trị liệu: Ớt trái 100g, ngâm với
rượu trắng trong 10-20 ngày. Dùng rượu này bôi lên da
đầu có tác dụng kích thích mọc tóc.
- Giảm đau do ung thư, đau khớp: ăn 5-10g ớt mỗi ngày.
- Chữa ăn uống kém tiêu do ung thư: ớt 100g, hắc đậu xị
100g, tán bột ăn hàng ngày.
- Chữa ăn uống chậm tiêu: ớt trái dùng làm gia vị, ăn hàng
ngày.
- Chữa đau thắt ngực: ớt trái 2 quả, đan sâm 20g, nghệ
đen 20g. Sắc uống ngày 1 thang.

- Chữa đau dạ dày do lạnh: ớt trái 1-2 quả, Nghệ vàng
20g, tán bột uống ngày 2-3 lần.
- Chữa viêm khớp mãn tính: ớt trái 1-2 quả; Dây đau
xương, thổ phục linh (củ khúc khắc) mỗi vị 30g. Sắc uống
ngày 1 thang.
- Chữa bệnh chàm (eczema): lá ớt tươi 1 nắm, mẻ chua 1
thìa. Hai thứ giã nhỏ, lấy vải sạch gói lại, đắp lên nơi bị
chàm đã rửa sạch bằng nước muối.
- Chữa tai biến mạch máu não: lá ớt (loại ớt chỉ thiên quả
nhỏ) đem giã nhỏ, thêm nước và ít muối, chắt nước cho
người bệnh uống, bã đắp vào răng sẽ tỉnh.
- Chữa rắn rết cắn: lá ớt giã nhỏ, đắp vào nơi bị thương,
băng lại. Ngày làm 1-2 lần cho đến khi hết đau, 2-3 giờ là
khỏi.
- Chữa bệnh vẩy nến: Lá ớt cay 1 nắm to (1 nắm chặt tay
và đem sao chín nhưng không cháy), tinh tre đằng ngà cạo
lấy 1 bát, lá sống đời (lá thuốc bỏng) 7-9 lá, thiên niên
kiện khoảng 300g. Tất cả cho vào nồi với 2 lít nước, đun
sôi kỹ, uống dần thay nước chè, uống chừng 3 ấm là khỏi.
- Đau bụng kinh niên: Rễ cây ớt, rễ chanh, rễ hoàng lực,
mỗi thứ khoảng 10g. Sao vàng, sắc uống ngày 1 thang.
- Chữa đau lưng, đau khớp: Ớt chín 15 quả, lá đu đủ 3 cái,
rễ chỉ thiên 80g. Tất cả đem giã nhỏ ngâm cồn với tỷ lệ
1/2, dùng để xoa bóp sẽ mau khỏi.
- Chữa mụn nhọt: Lá ớt giã nát với ít muối, dùng đắp vào
nhọt đang mưng mủ sẽ bớt đau nhức, dễ vỡ mủ, mau lành.
- Chữa khản cổ: Dùng ớt làm thuốc súc miệng (dưới dạng
cồn thuốc).
- Chữa rắn rết cắn: Lá ớt giã nhỏ, đắp vào vết thương cho
đến khi hết đau nhức thì bỏ đi. Ngày đắp 1-2 lần cho đến

khi hết đau. Thường chỉ 15-30 phút thì hết đau.