CÂY CÂU ĐẰNG pot

CÂY CÂU ĐẰNG
Tên khoa học Uncaria
rhynchophylla (Miq) Jack. Thuộc họ
cà phê Rubiaceae.
Câu đằng Rynchophylla - Ramulus et
Uncus Uncariae - gai móc câu là mẩu
thân có gai của cây câu đằng.
Mô tả cây
Câu đằng là một loại dây leo, thường
mọc nơi mát. Lá mọc đối có cuống, hình
trứng đầu nhọn, mặt dưới như có phấn, ở
mặt lá có gai mọc cong xuống trông như
lưỡi câu nên có tên câu đằng. Mùa hạ nở
hoa nhỏ màu vàng trắng, hình cầu.
Phân bố, thu hái và chế biến
Cây mọc hoang ở vùng thượng du Cao
Bằng, Lào Cai, chưa được trồng. Người
ta cắt những mẩu cành đem về, chỉ lấy
phần đót có móc câu phơi hay sấy khô.
Có đốt có 1 móc, có đốt có 2 móc câu.
Loại 2 móc câu được coi là tốt hơn.
Tác dụng dược lý
Liều nhỏ rhynchophylin có tác dụng
hưng phấn trung khu hô hấp, đồng thời
làm giãn mạch máu ngoại biên, làm cho
huyết áp hạ xuống rõ rệt.
Tiêm rhynchophylin vào tĩnh mạch của
thỏ làm cho thỏ thở hổn hển và tê liệt vận
động. Nếu dùng liều độc gây chết thì con
vật chết do hô hấp bị tê liệt. Nếu tiêm
liều độc thấp gây chết (30-40mg cho 1kg

thể trọng) thì chỉ thấy hiện tượng thở hổn
hển mà thôi.
Vì cấu tạo hóa học của rhynchophylin
gần giống như cấu tạo hóa học của chất
yohimbin nên có tác giả (T. Sollmann,
1984) đã cho rằng cơ chế tác dụng của
câu đằng là do ức chế sự hưng phấn thần
kinh giao cảm.
Liều nhỏ rhynchophylin có tác dụng
hưng phấn trung khu hô hấp, làm giãn vi
huyết quản, làm cho huyết áp giảm
xuống.
Công dụng và liều dùng
Tính chất theo tài liệu cổ: Vị ngọt, tính
hàn, vào 2 kinh can và tâm bào. Có tác
dụng thanh nhiệt, bình can, trấn kinh.
Chữa trẻ em hàn nhiệt kinh giản, người
lớn đầu nhức mắt hoa.
Hiện nay câu đằng được dùng làm thuốc
trấn kinh, trấn tĩnh, bệnh cao huyết áp,
mắt hoa, trẻ con kinh giật, khóc đêm, phụ
nữ xích bạch đới. Ngày dùng 6-15g dưới
dạng thuốc sắc.
Ngoài ra nhân dân nhiều nơi còn dùng
cây câu đằng làm nguồn chất chát để ăn
trầu.
Đơn thuốc có câu đằng chữa bệnh cao
huyết áp
Câu đằng 10g, xuyên khung 5g, cam thảo
2g, quế chi 3g, nước 600ml, sắc còn

200ml. Chia 3 lần uống trong ngày (Diệp
Quyết Tuyền)
Ở Việt Nam còn khai thác với tên câu
đằng một số loài câu đằng khác, trong đó
có loài Uncaria tonkinensis Havil.