Người cao tuổi cần phòng tránh "đỉnh huyết áp lúc sáng sớm" potx

Người cao tuổi cần phòng
tránh "đỉnh huyết áp lúc sáng
sớm"
Mỗi khi hừng đông khởi đầu một ngày mới
thì cũng là lúc người cao tuổi (có hoặc không
có bệnh tăng huyết áp) bước vào "vùng nguy
hiểm".
Sự tăng vọt huyết áp sau khi thức dậy dẫn đến
tình trạng "đỉnh huyết áp lúc sáng sớm", làm
tăng 70% nguy cơ bị các biến chứng trầm trọng
như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim.
Tai biến mạch máu não đang gia tăng tại một
số nước châu Á
Tai biến mạch máu não
(TBMMN) là tình trạng
bệnh lý nặng, thường gặp
ở người cao tuổi. Bệnh
có tỷ lệ tử vong đứng
hàng đầu trong các bệnh
về não, đứng hàng thứ hai trong các bệnh tim

mạch; Hoặc nếu còn sống sót, thường gây tàn
phế, là gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Theo số liệu thống kê, TBMMN ở nhiều nước
châu Á đang có chiều hướng gia tăng, nhất là ở
Trung Quốc, Nhật Bản và Ðài Loan. Do vậy,
việc dự phòng bị TBMMN lần đầu cũng như tái
diễn là một mục tiêu trị liệu quan trọng ở tất cả
các quốc gia, trong đó việc khống chế bệnh tăng
huyết áp là yêu cầu cấp thiết hàng đầu. Vì tăng
huyết áp là yếu tố nguy cơ lớn, là nguyên nhân

chính gây TBMMN nên việc kiểm soát tốt mức
huyết áp là một thách thức không dễ dàng đối
với công tác y tế.
Sự biến thiên của mức huyết áp 24 giờ
Huyết áp là một đại lượng thay đổi và luôn luôn
tuân theo quy luật đặc trưng riêng của nó: Huyết
áp hạ khi ngủ và tăng nhanh vào lúc thức dậy. Ở
người bình thường, đỉnh huyết áp tâm thu hoặc
tâm trương thường cao hơn đỉnh khi ngủ là
20mmHg và cao hơn đỉnh buổi chiều là
10mmHg. Trên nền biến thiên hàng ngày này,
huyết áp còn chịu ảnh hưởng, có khi rất mạnh
của hoạt động thể chất và những xúc cảm. Hơn
nữa, ngoài sự biến thiên hàng ngày, còn có sự
biến thiên hàng tuần (với mức huyết áp cao vào
những ngày làm việc) và biến thiên theo mùa
(với mức huyết áp cao vào mùa lạnh). Những
thay đổi huyết áp này càng tăng nặng ở người bị
tăng huyết áp.
Với bệnh nhân tăng huyết áp, buổi sáng sớm
là thời điểm nguy hiểm nhất
Theo một nghiên cứu mới thực hiện vào năm
2003 trên một quần thể người châu Á, cho thấy
người cao tuổi có mức huyết áp tăng khi thức
giấc là những người có nguy cơ cao bị TBMMN
hoặc những biến chứng tim mạch khác. Sự gia
tăng huyết áp có thể suy đoán được bằng cách
đo huyết áp ở nhà và khi mức huyết áp buổi
sáng > 140/90mmHg. Những người này nhất
thiết phải được điều trị bằng loại thuốc hạ áp có

tác dụng liên tục 24 giờ. Ðó là các thuốc thuộc
nhóm kháng thụ thể Angiotesin II (như
Micardis).
Ðiều cốt yếu là bảo vệ tim mạch lúc sáng sớm
Người cao tuổi bị tăng huyết áp vẫn có thể sống
tốt và tích cực ở tuổi 70, 80 hay thậm chí 90.
Ngoài việc khống chế huyết áp bằng loại thuốc
tác dụng kéo dài, cần kiểm soát được cả thời
điểm nguy cơ cao nhất vào lúc sáng sớm. Khi
thức giấc, dù đêm hay ngày, người cao tuổi nên
bình tĩnh nằm yên ở tư thế cũ khoảng 3-5 phút.
Nếu tập thở nhịp nhàng thì càng tốt, sau đó hãy
dậy. Như vậy, cơ thể sẽ thích nghi dần với nhu
cầu tăng nhanh của hệ tuần hoàn; Tim, não
không bị thiếu máu, thiếu oxygène, có thể tránh
được biến cố cấp thời về tim mạch.
Theo kết luận gần đây của Tổ chức Y tế Thế
giới: "TBMMN có khả năng dự phòng hiệu
quả". Do vậy, vấn đề dự phòng TBMMN đã trở
thành mục tiêu chỉ đạo ở nhiều nước trên thế
giới. Bên cạnh việc can thiệp làm giảm các yếu
tố nguy cơ gây bệnh khác, việc phòng tránh
"đỉnh huyết áp lúc sáng sớm" là biện pháp quan
trọng trong kế hoạch dự phòng TBMMN.