U nang buồng trứng để lâu thành ung thư doc

U nang buồng
trứng để lâu thành
ung thư
U nang buồng trứng là tên thường gọi để chỉ một khối phát triển
bất thường trên buồng trứng.
U nang buồng trứng là bệnh hay gặp của phụ nữ. Có thể đây chỉ là
khối u cơ năng do hoạt động nội tiết, cũng có thể là khối ung thư
cần được phát hiện sớm và xử trí nhằm bảo toàn mạng sống và
chức năng người phụ nữ.
Khối u lâu ngày sẽ trở thành ung thư?
U nang buồng trứng là tên thường gọi để chỉ một khối phát triển
bất thường trên buồng trứng. Khối này có thể là tổ chức mới khác
với buồng trứng bình thường (tổ chức tân sinh) hay là sự tích tụ
dịch tạo thành một nang chứa dịch trên buồng trứng bình thường.
Có nhiều cách phân loại u: phân chia theo kích thước hay hình
dạng trên siêu âm, u đặc hay lỏng… nhưng quan trọng nhất với
bệnh nhân là xem xét u nang buồng trứng này lành tính hay ác
tính. Cách phân loại lành hay ác chính xác nhất là lấy khối u ra
khỏi cơ thể rồi đem thử tế bào (xét nghiệm giải phẫu bệnh). Một
khối u phát triển nhanh, làm ảnh hưởng trên sức khoẻ nhiều, có thể
gợi ý đến ung thư. Khi siêu âm, tuỳ các đặc điểm mà u được phân
loại theo các nhóm từ 1 – 6, từ nhóm 4 trở đi khả năng ác tính càng
cao.

Các diễn biến tự nhiên có thể xảy ra: khối u không gia tăng kích
thước (thường hiếm khi gặp); khối u biến mất (thường xảy ra trên
những khối cơ năng, hay gọi đúng hơn là nang cơ năng buồng
trứng); khối u ngày càng to, có thể kèm thêm các biến chứng do
chèn ép như đau, bí tiểu, rối loạn đi tiêu, báng bụng…; khối u bị
xoắn quanh cuống: giống như quả trên cành, cuống vốn là các
mạch máu đến và đi từ buồng trứng, tình trạng này sẽ làm ngưng

trệ tuần hoàn đến buồng trứng, khối u ngày càng to do ứ đọng máu
bẩn trong khi thiếu máu đến nuôi đi đến hoại tử hay vỡ, phải phẫu
thuật ngay.
Như vậy, không có hiện tượng một khối u để lâu ngày trở thành
ung thư buồng trứng, chỉ có ung thư buồng trứng mà không được
chẩn đoán và xử trí sớm để khối ung thư có thời gian phát triển
trầm trọng thêm.
Điều trị chủ yếu: phẫu thuật
Ai dễ bị u nang buồng
trứng?
U nang buồng trứng có
thể gặp ở mọi độ tuổi,
càng trẻ hay càng lớn
tuổi thì khả năng ác tính
càng dễ gặp. Có thể gặp
ở người độc thân hay đã
có gia đình, chưa thấy
yếu tố di truyền hay gia
đình có liên quan đến u
nang buồng trứng. Phụ
nữ ít con hay độc thân
có khả năng bị ung thư
buồng trứng cao hơn
nhiều so với người có
sinh con, hay nuôi con
bằng sữa mẹ.
Việc khám phụ khoa
định kỳ sẽ giúp phát
hiện bệnh sớm. Phụ nữ
độc thân, ngại thăm

khám phụ khoa, có thể
dùng siêu âm bụng như
một phương tiện tìm
bệnh. Khi phát hiện u
nang buồng trứng, nên
điều trị sớm nhằm tránh
trường hợp bỏ sót ung
Khi chưa có biến chứng, khối u buồng
trứng thường gây ra các triệu chứng rất
mơ hồ, đa số chỉ phát hiện một cách tình
cờ khi siêu âm bụng kiểm tra hay khi
khám phụ khoa định kỳ. Các triệu
chứng có thể gặp: sờ thấy khối u trên bụng, đau bụng, rối loạn kinh
nguyệt, rối loạn bài tiết…
Các triệu chứng này có thể là triệu chứng của một bệnh khác như
khối u ở bụng, một bệnh lý phụ khoa thông thường (như viêm
nhiễm phụ khoa) hay u xơ tử cung. Rất nhiều phụ nữ cứ lầm tưởng
đang có u buồng trứng với tình trạng cơn đau quặn bụng kèm khối
gò ở bụng. Phần lớn đây là dấu hiệu của tình trạng đau do tiêu hoá,
khối gò đa số là do ruột co thắt, đặc biệt khi có tình trạng táo bón.
Triệu chứng của u nang buồng trứng xoắn là cơn đau bụng cấp
tính: đau quặn bụng, thành từng cơn, diễn tiến ngày càng dồn dập
và gia tăng cường độ, thường kèm nôn ói, nhiều khi trầm trọng dẫn
đến mất nước và điện giải, hay suy thận. Khám bệnh phụ khoa
thông thường có thể phát hiện được khối u buồng trứng, siêu âm sẽ
cho biết thêm tính chất khối u.
Một số xét nghiệm máu có thể giúp định hướng tính chất lành hay
ác của khối u (xét nghiệm máu định lượng Alpha Feto Protein hay
CA 125). Khối u cơ năng có thể chờ vài tháng để có chẩn đoán rõ
ràng. Một khối u thực thể (do bệnh lý) nên được xử lý sớm nhằm

biết rõ tính chất lành hay ác, cũng như tránh các biến chứng có thể.
Khối u để quá to sẽ gây khó khăn cho phẫu thuật, mất nhiều máu,
nhiều nguy cơ tổn thương các cơ quan lân cận.
Điều trị chủ yếu là phẫu thuật, có thể qua nội soi ổ bụng hay mổ
bụng hở tuỳ kích thước và tính chất khối u. Thuốc chỉ dùng một
vài loại đặc biệt hay trong thời gian chờ đợi phẫu thuật. Phẫu thuật
sẽ cố gắng bóc đi phần u nang, để lại buồng trứng lành nếu được,
nhất là khi bệnh nhân trẻ tuổi. Khi phải cắt đi một buồng trứng,
buồng trứng còn lại vẫn làm việc, khả năng mang thai dĩ nhiên đã
kém hơn. Khi u nang buồng trứng là ác tính, phẫu thuật không chỉ
lấy đi buồng trứng bệnh, mà có khi còn phải lấy cả buồng trứng
thư buồng trứng, một
trong những nguy cơ tử
vong chiếm tỷ lệ cao ở
phụ nữ.
còn lại và tử cung. Trong trường hợp này, sau điều trị ổn định,
bệnh nhân nếu còn trẻ sẽ phải dùng nội tiết tố sinh dục nữ để tránh
tình trạng mãn kinh sớm.
Chưa có cách phòng ngừa
Nguyên nhân gây ra u nang buồng trứng, lành tính hay ác tính,
hiện nay còn chưa biết rõ, do đó chưa có cách phòng tránh. Chế độ
ăn uống hay sinh hoạt cũng không ảnh hưởng gì đến việc thành lập
u nang, làm thay đổi u nang buồng trứng.
Nếu có chăng, thì đã có bằng chứng khoa học cho thấy khi buồng
trứng được nghỉ ngơi, không có sự rụng trứng thường xuyên thì
khả năng hình thành khối u giảm đáng kể (có thể tới 40%). Việc
nghỉ ngơi này có thể là lúc người phụ nữ mang thai, đang nuôi con
bằng sữa mẹ, dùng thuốc ngừa thai.