Kết quả điều trị ung thư: Khẳng định bước đi đúng của y học hạt nhân và xạ trị pdf

Kết quả điều trị ung thư: Khẳng định bước đi
đúng của y học hạt nhân và xạ trị


Sau 6 tháng đưa vào sử dụng những thiết bị hiện đại để chẩn đoán và
điều trị ung thư bằng y học hạt nhân (YHHN) và xạ trị, Khoa Y học
hạt nhân và ung bướu Bệnh viện Bạch Mai đã có thể khẳng định bước
đi đột phá của mình là hoàn toàn đúng đắn. Để có những đánh giá cụ
thể về những kỹ thuật cao này, phóng viên (PV) báo Sức khỏe & Đời
sống đã có cuộc trao đổi với PGS.TS. Mai Trọng Khoa, Phó Giám đốc
bệnh viện - Trưởng khoa Y học hạt nhân và ung bướu.
PV: Thưa PGS, sau một thời gian đưa vào sử dụng các thiết bị chẩn đoán
và điều trị ung thư bằng YHHN và xạ trị tiên tiến đã mang lại cho người
bệnh những kết quả cụ thể gì?
PGS. Mai Trọng Khoa: Việc đưa vào sử dụng
hai máy xạ hình SPECT một và hai đầu thu để
phát hiện sớm các tổn thương ung thư, các ung
thư di căn hoặc tái phát sau điều trị đã mang lại
nhiều kết quả tốt đẹp. Hàng ngàn bệnh nhân ung
thư đã được phát hiện sớm các tổn thương do
ung thư, đặc biệt các ung thư di căn và ung thư
tái phát sau điều trị. Trong tương lai, nếu chúng
ta có một máy PET/CT thì việc chẩn đoán sớm,
đúng các ung thư và di căn sẽ tương đương như
các nước trên khu vực và thế giới. Ngoài ra rất
nhiều bệnh nhân mắc bệnh thần kinh, phổi, nội
tiết cũng được làm xạ hình bằng máy SPECT để chẩn đoán bệnh.
Hai hệ thống máy xạ trị (máy gia tốc tuyến tính và dao gamma quay) đều
được gắn kết với hệ thống CT mô phỏng để tái tạo và định vị khối u với
phần mềm chuyên dụng nên có độ chính xác cao trong việc lập kế hoạch

điều trị và được tự động hóa trong suốt quá trình xạ trị nên có độ chính xác
và an toàn rất cao, rút ngắn thời gian điều trị. Hiện đã có hàng trăm bệnh
nhân ung thư phổi, vòm họng, vú, tuyến tiền liệt, đại trực tràng, u não đã
được điều trị bằng máy gia tốc tuyến tính đạt kết quả điều trị rất tốt. Hàng
trăm bệnh nhân ung thư não di căn, u máu, u màng não, u tuyến yên, tuyến
tùng, dị dạng động tĩnh mạch trong não, u dây thần kinh số 8, số 5 đã được
điều trị thành công bằng hệ thống dao gamma quay.
PV: Rất nhiều người bệnh còn chưa phân biệt rõ sự khác biệt giữa xạ trị và
YHHN. Tại sao lại gọi YHHN là bước đi đột phá trong phát hiện và điều trị
ung thư, ông có thể nói rõ về điều này?

PGS. Mai Trọng Khoa.
PGS. Mai Trọng Khoa: Lâu nay, khái niệm xạ trị thường được hiểu là chỉ
dùng tia X và tia gamma vì chúng có khả năng đâm xuyên sâu vào tổ chức
cần điều trị nên thường dùng cho xạ trị chiếu ngoài (các tia bức xạ chiếu từ
bên ngoài vào vùng tổn thương trên cơ thể người bệnh) và xạ trị áp sát (đưa
các nguồn phát tia bức xạ vào sát vùng tổn thương ở các hốc tự nhiên như cổ
tử cung ). Cần phải hiểu xạ trị là dùng bức xạ ion hóa để điều trị, trong đó
có thể dùng tia X, tia gamma, tia bêta hay thậm chí là tia anpha để điều trị
bệnh.
Còn YHHN là dùng các tia bức xạ bêta và anpha để điều trị. Các tia đó có
quãng chạy và khả năng đâm xuyên trong tổ chức rất ngắn nên phải đưa vào
tận từng tế bào và tổ chức bệnh. Các tia bức xạ này được phát ra từ các đồng
vị phóng xạ (ĐVPX) hay dược chất phóng xạ dưới dạng nguồn hở (dạng
lỏng, khí, hỗn dịch ). Các ĐVPX này được đưa vào trong cơ thể qua đường
uống, tiêm , nó sẽ đến từng tế bào bệnh, tế bào ác tính và tiêu diệt chúng
một cách rất chọn lọc và đặc hiệu, nhưng các tổ chức lành xung quanh lại bị
tổn hại một cách ít nhất Chính vì vậy nó rất hữu hiệu và được cho rằng là
một trong những bước đi đột phá trong điều trị ung thư. Phương pháp này rất
hiệu quả trong điều trị ung thư di căn đa ổ, nhỏ, rải rác như ung thư di căn

vào xương
Bệnh viện Bạch Mai là cơ sở đầu tiên áp dụng thành công mô hình YHHN
kết hợp với xạ trị. Hai phương pháp này hỗ trợ, bổ sung cho nhau nên đạt
hiệu quả rất cao cho chẩn đoán và điều trị bệnh.
PV: Hiện nhiều bệnh nhân ung thư phải
sang Trung Quốc, Singapore, Hàn Quốc…
điều trị, vậy xin ông cho biết những biện
pháp điều trị ung thư ở những nước này
có khác gì so với nước ta? Người bệnh có
thể yên tâm điều trị trong nước được
không?
PGS. Mai Trọng Khoa: Sự khác biệt dễ
thấy nhất giữa ta và họ đó là thiết bị cho
chẩn đoán và điều trị. Tuy nhiên hiện nay
các thiết bị về YHHN và xạ trị của chúng
ta đã có những máy móc hiện đại ngang bằng hoặc thậm chí có một số thiết
bị còn hiện đại và cập nhật hơn như các máy xạ hình SPECT một và hai đầu
thu, máy xạ trị gia tốc tuyến tính gắn với hệ thống CT mô phỏng, Cyber
knife, xạ trị áp sát , đặc biệt hệ thống máy dao gamma quay được tự động
hóa do Hoa Kỳ sản xuất lần đầu tiên có ở Việt Nam và trong khu vực. Sắp
tới chúng ta có PET/CT thì sự khác biệt trên là rất ít
Về điều trị, sự khác biệt về phẫu thuật và hóa trị giữa họ và chúng ta là
không có hoặc không đáng kể. Họ hơn chúng ta về chăm sóc toàn diện, cơ
sở phòng ốc.
Nếu ở giai đoạn muộn, bệnh nhân ung thư được điều trị trong nước và sang
các nước trong khu vực thì kết quả sẽ không khác nhau. Nếu ở giai đoạn
sớm, chúng ta hoàn toàn có thể điều trị khỏi cho một số loại ung thư, hoặc
đạt được các kết quả rất tốt. Do vậy việc phát hiện sớm ung thư và được điều
trị đúng phương pháp thì kết quả trong nước và nước ngoài sẽ là tương tự.
Những bệnh nhân ung thư điều trị trong nước sẽ được theo dõi, tái khám,

Xạ trị bằng máy gia tốc tuyến
tính tại Bệnh viện Bạch Mai.
Ảnh: PV
chăm sóc theo chu kỳ thuận lợi hơn, giảm nhiều chi phí. Bởi vì việc điều trị
ung thư là phải lặp lại trong nhiều đợt, nên việc phát hiện sớm các tổn
thương, tái phát, nhất là các tác dụng phụ của hóa chất, xạ trị sẽ dễ dàng
thực hiện sớm và sẽ có biện pháp xử lý thuận lợi nếu ở trong nước.