CÂN BẰNG SỬ DỤNG NƯỚC TRÊN VÙNG ĐẤT BAZAN – TÂY NGUYÊN pptx

www.vncold.vn Hi p ln Vit Nam
CÂN BNG S DNG NC
TRÊN VÙNG T BAZAN – TÂY NGUYÊN
GS. TS. BÙI HIU
NGUY N QUANG PHI
I HC THY LI
H Easúp (ak Lak) và mt thng lu p
1. Gii thi u, #$t v&n #(. Các t&nh Tây Nguyên là mt vùng s0n xu2t
nông nghip quan tr6ng 7y ti8m n9ng c:a n;c ta vi tài nguyên quý
hi=m ;>c thiên nhiên ban t@ng là vùng 2t A Bazan rng ln thun l>i
cho canh tác các cây trCng, nh2t là các cây trCng @c s0n nhit i có giá
trF kinh t= cao nh; Cà phê, HC tiêu, chè và các cây trCng c7n thi=t khác.
Ngoài ti8m n9ng, yêu c7u nhim vI phát triJn nông nghip, vùng 2t
Bazan - Tây Nguyên còn phát triJn mMnh các ngành kinh t= - xã hi khác.
Tài nguyên 2t Bazan ch& có thJ phát huy hiu qu0 khi ;>c các tài nguyên
khác hO tr>, k=t h>p ch@t chP mà tài nguyên n;c có t7m quan tr6ng hàng
7u. Do vy c7n thi=t ph0i nghiên cRu tính toán cân bTng và sU dIng n;c
trên vùng 2t Bazan - Tây Nguyên.
Chính vì vy mà B Khoa h6c Công ngh ã giao cho Vin Quy hoMch và
Thi=t k= Nông nghip thXc hin 8 tài NCKH c2p nhà n;c có tên “Xây
dXng gi0i pháp t[ng thJ nhTm sU dIng h>p lý và b0o v 2t Bazan” thXc
hin t] n9m 2003 ÷ 2005 trong ó có 8 tài nhánh vi tiêu 8 “bánh giá tài
www.vncold.vn Hi p ln Vit Nam
nguyên n;c m@t, n;c ng7m trong mci quan h vi kh0 n9ng t;i cho
cây trCng và phIc vI di scng vùng Bazan - Tây Nguyên” do các tác gi0
thXc hin.
Báo cáo khoa hc này trình by tóm tt k t qu# nghiên c'u v) ngu*n
n+,c và yêu cu n+,c c-a vùng /0t Bazan - Tây Nguyên t5 /ó so sánh
cân b7ng n+,c c-a vùng và /+a ra các /ánh giá, /) xu0t, ki n ngh: /;
nâng cao hi<u qu# s= d?ng tài nguyên /0t Bazan, tài nguyên n+,c c-a
vùng /; phát tri;n kinh t – xã hCi.

2. Ph+,ng pháp nghiên c2u
2.1. Ti(m n4ng ngu5n n+c c6a vùng #&t Bazan - Tây Nguyên
Do không có : tài liu J tính toán riêng bit ti8m n9ng n;c c:a vùng
2t Bazan - Tây Nguyên nên chúng tôi dXa vào k=t qu0 tính toán ti8m n9ng
n;c f Tây Nguyên c:a b8 tài NCKH c2p Nhà n;c ã ;>c nghim thu
KC08.05: “Nghiên cRu xây dXng ci sf khoa h6c và 8 xu2t các gi0i pháp
b0o v và sU dIng h>p lý tài nguyên n;c vùng Tây Nguyên”.
Trong 8 tài KC08.05, l;>ng n;c ti8m n9ng ;>c tính cho toàn vùng
Tây Nguyên bao gCm m6i loMi din tích, Fa hình, 2t ai. Do vy J tính
riêng cho vùng 2t Bazan, chúng tôi dùng ph;ing pháp ni suy thu phóng
theo tk sc K.

Tunhieni
Bazani
i
K


=
K
i
: H sc thu phóng c:a huyn thR i nào ó

Bazani
: Din tích 2t Bazan c:a huyn i

Tunhieni
: Din tích tX nhiên c:a huyn i
Nh; vy, l;>ng n;c ti8m n9ng trên vùng 2t Bazan c:a t]ng huyn sP
là:

(W
tn
)
Bazani
= K
i
.(W
tn
)
tX nhiêni

(W
tn
)
Bazani
: L;>ng n;c ti8m n9ng trên vùng 2t Bazan c:a huyn i
(W
tn
)
tX nhiêni
: L;>ng n;c ti8m n9ng trên toàn huyn i
Ti8m n9ng n;c bao gCm: N;c m@t (n;c trên sông, suci và ao hC),
n;c m;a và n;c ng7m. Tính t[ng l;>ng ti8m n9ng nguCn n;c cho t]ng
huyn c:a t]ng t&nh trong vùng, rCi t[ng h>p lMi cho c0 t&nh.

2.2. Ph+,ng pháp xác #>nh các nhu c?u dùng n+c
www.vncold.vn Hi p ln Vit Nam
2.2.1. Ph+Hng pháp xác /:nh nhu cu n+,c t+,i cho cây tr*ng
a) Ci sf khoa h6c áng tin cy J xác Fnh nhu c7u n;c và ch=  t;i
cho các cây trCng là cân bTng n;c rung và quan h 2t - n;c - cây

trCng - khí hu.
b) Ph;ing pháp xác Fnh ch=  t;i trên ci sf gi0i ph;ing trình cân
bTng n;c
2.2.2. Nhu cu n+,c cho chIn nuôi
Nhu c7u dùng n;c cho ch9n nuôi ;>c tính cho 7u các súc vt ch9n
nuôi, n;c sU dIng cho ch9n nuôi gCm có n;c cho 9n ucng, n;c v sinh
chuCng trMi. Tiêu chuqn Fnh l;>ng n;c dùng cho vt nuôi ;>c l2y theo
các tài liu tham kh0o và theo kinh nghim ch9n nuôi f các trang trMi tp
trung
NguCn tài liu TK 5
2.2.3. N+,c dùng cho th-y s#n
Nuôi trCng thuk s0n n;c ng6t gCm nuôi cá lCng trên các dòng ch0y
n;c ng6t, nuôi cá trong các hC chRa thuk l>i . Hai loMi này không c7n c2p
thêm n;c ng6t.
Nuôi trCng thuk s0n trong ao theo ch;ing trình VAC: LoMi nuôi trCng
này c7n cung c2p n;c ng6t th;dng xuyên J thau chua và tMo môi tr;dng
cho thuk s0n sinh tr;fng và phát triJn. Tính toán nhu c7u n;c theo các
quy Fnh c:a nghành Th:y s0n
2.2.4. N+,c dùng cho sinh hoMt
N;c dùng cho sinh hoMt gCm 2 khu vXc: ô thF và nông thôn, l;>ng
n;c này ;>c tính theo Fnh mRc cho 7u ng;di.
Theo nguCn c:a B Xây dXng, thì xác Fnh tiêu chuqn c2p n;c cho ô
thF và nông thôn c:a Tây Nguyên nh; sau:
- bci vi ô thF: 100 ÷120 lít/ng;di/ngày
- bci vi nông thôn: 50 ÷ 60 lít/ng;di/ngày
2.2.5. N+,c dùng cho công nghi<p
L;>ng n;c dùng cho công nghip gCm l;>ng n;c trXc ti=p tMo ra s0n
phqm, n;c tMo ra môi tr;dng và v sinh công nghip, n;c J pha loãng
ch2t th0i và n;c sinh hoMt cho công nhân trong khu vXc nhà máy. T[ng
l;>ng n;c dùng trong công nghip ;>c tiêu chuqn hoá theo in vF s0n

phqm
www.vncold.vn Hi p ln Vit Nam
Trong i8u kin c:a Vit Nam hin nay n;c dùng cho công nghip
;>c tiêu chuqn hoá theo 10 ngành thuc 3 nhóm ngành là công nghip
n@ng, ngành công nghip nhu và ngành công nghip ch= bi=n l;ing thXc,
thXc phqm) tính theo giá trF s0n phqm t;ing Rng vi 1000 USD. bFnh mRc
dùng cho các ngành này nh; sau:
- Công nghip n@ng: 200 m
3
/1000 USD
- Công nghip nhu: 400 m
3
/1000 USD
- Công nghip ch= bi=n l;ing thXc, thXc phqm: 1000 m
3
/1000 USD
NguCn TLTK 5
2.2.6. Nhu cu n+,c cho các d:ch v?
N;c dùng cho các hoMt ng dFch vI bao gCm n;c dùng trong th;ing
mMi, du lFch, gi0i trí, vn t0i th:y, các công trình công cng Trong dFch
vI, khi kinh t= càng phát triJn, mRc scng càng cao thì l;>ng n;c dùng
cho mt in vF s0n phqm càng cao… Trong báo cáo này, tính l;>ng n;c
dùng cho 1000 USD và ci vi i8u kin Vit Nam có thJ áp dIng các ch&
tiêu v8 nhu c7u n;c cho in vF giá trF s0n phqm c:a Trung Qucc, trung
bình l2y bTng 320 m
3
/1000 USD.
3. KCt quE nghiên c2u, tính toán
3.1. L+Ing n+c ti(m n4ng trên vùng #&t Bazan c6a Tây Nguyên
B#ng 1. Ti)m nIng n+,c cho vùng /0t Bazan – Tây Nguyên

TT
T&nh
Trx l;
>ng
n;c m;a
trung bình
n9m (10
6
m
3
/n9m)
Trx l;
>ng
n;
c m@t
trung bình
n9
m
(10
6
m
3
/n9m)
Trx l;
>ng
khai thác
n;c d;i
2t (10
6
m

3
/n9m)
T[ng trx l;
>ng
(10
6
m
3
/n9m)
1 T&nhKon Tum 418,575 351,123 55,348 825,046
2 T&nh Gia Lai 7.852,236 4.103,014 320,802 12.276,052
3 T&nh b9k Lzc 4.884,455 2.414,698 233,717 7.532,870
4 T&nh b9k Nông 8.710,209 4.407,332 463,717 13.581,258
5 T&nh Lâm bCng 4.102,006 2.586,134 317,409 7.005,549
6 Toàn vùng 25.967,481 13.862,301 1.390,993 41.220,775
www.vncold.vn Hi p ln Vit Nam
Ti8m n9ng n;c c:a vùng 2t Bazan - Tây Nguyên là khá ln bao gCm
n;c m@t (sông, suci, ao hC…), n;c m;a và n;c ng7m. Vi t[ng trx
l;>ng kho0ng 41.220,775 triu m
3
mt n9m. Trong ó trx l;>ng n;c m;a
là ln nh2t (x2p x& 26.000 triu m
3
/n9m, l;>ng n;c này phân bc r2t không
8u gixa mùa m;a, mùa khô và còn ph0i kh2u tr] nhi8u t[n th2t) rCi =n
n;c m@t (13.862,301 triu m
3
/ n9m), cuci cùng là n;c ng7m (1.390,993
triu m
3

/n9m).
3.2. KCt quE tính toán, xác #>nh các nhu c?u n+c trên vùng #&t Bazan
3.2.1. Xác /:nh nhu cu n+,c dùng cho các cây tr*ng
a) Ch /C t+,i cho lúa các v? canh tác (ông Xuân và Hè Thu)
B#ng 2. TVng hWp k t qu# tính m'c t+,i cho các loMi lúa
Lúa bông xuân
TT T&nh
MRc t;i
0i (m
3
/ha)
MRc t;i
d;}ng (m
3
/ha)
Lúa Hè
Thu
(m
3
/ha)
T[ng
(m
3
/ha-
n9m)
1 Kon Tum 3.197,0 11.400 2.700 17.279,0
2 Gia Lai 3.243,5 12.300 2.700 18.243,5
3 b9k Lzc 3.246,5 13.200 2.100 18.546,5
4 b9k Nông 2.731,5 10.800 2.700 16.231,5
5 Lâm bCng 3.123,5 9.600 2.100 14.823,5

6 T[ng 15.524,0 57.3000 12.3000 85.124,0
B#ng 3. TVng nhu cu n+,c t+,i cho các loMi lúa trên vùng /0t Bazan
TT
T&nh
Din tích lúa
(ha)
Nhu c7u
(10
6
m
3
/n9m)
1 T&nh Kon Tum 787,5 13,615
2 T&nh Gia Lai 20.159,0 367,766
3 T&nh b9k Lzc 19.665,0 364,711
4 T&nh b9k Nông 6.267,0 101,729
5 T&nh Lâm bCng 7.567,0 112.166
6 Toàn vùng Bazan 54.445,5 959,987
www.vncold.vn Hi p ln Vit Nam
B#ng 4. K t qu# tVng hWp m'c t+,i cho cây tr*ng cMn (m
3
/ha-v?)
LoMi cây
trCng
Kon
Tum
Gia Lai b9k Lzc
b9k
Nông
Lâm

bCng
bu Hè Thu 2.033 1.645 793 525 103
bu Mùa 0 41 146 0 0
Ngô Hè Thu 655 556 16 45 0
Ngô Mùa 5 835 1.730 0 116
Mía c0 n9m 7.121 7.788 8.456 4.190 3.772
Tiêu c0 n9m 4.610 4.984 4.161 3.539 2.266
Cà phê 4.500 4.300 4.500 3.600 3.500
Chè 3.750 3.600 3.750 3.000 2.900
bi8u 2.500 2.400 2.500 2.000 2.000
T] mRc t;i tính ;>c cho các loMi cây trCng cMn và lúa nh; b0ng trên,
tính ;>c nhu c7u n;c cho các loMi cây trCng này cho vùng 2t Bazan -
Tây Nguyên trong c0 n9m nh; trong b0ng 5.

B#ng 5. TVng hWp nhu cu dùng n+,c cho ngành tr*ng trt (10
6
m
3
)
T&nh
Lúa
Ngô
b
u
Cà phê
Mía
Tiêu bi8u Chè
T
[ng
Kon Tum

Din
tích
(ha)
787

286
122 110 275

0 0
0 1582
Nhu
c7u
13,6
0,19
0,25
0,5
1,96
0 0
0 15,58
www.vncold.vn Hi p ln Vit Nam
Gia Lai
Din
tích
(ha)
20159
10692
14,2
41674
1392
1942

2007
475
78357
Nhu
c7u
367,7
14,87
0,024
179,2
10,84
9,681 4,82
1,712 588,89
b9k Lzc
Din
tích
(ha)
19665
45327
6941 109331 2703 1793 3273
30,0
189065
Nhu
c7u
364,7 79,14 6,51
492
22,85
7,46 8,18
0,11 980,8
b9k Nông
Din

tích
(ha)
6.267
8.157
4983
52247
294
5541
4638
53,6
82183
Nhu
c7u
101,7
0,36 2,61
188,1
1,23
19,6
9,28
0,16 322,5
Lâm bCng
Din
tích
(ha)
7.567
3.581
991
38017
377,4
78,5

1424
13306
65344
Nhu
c7u
112,1 0,41 0,1
133,06
1,46
0,21
2,85
38,59 288,1
T[ng
nhu
c7u
959 94,9 9,51 992,8 38,3 36,9
25,1 40,5 2.198
So sánh nhu cu nc cho ngành trng trt gia các tnh c xp hng
nh sau: ln nh2t là t&nh b9k Lzc, ti=p sau là t&nh Gia Lai, bzc Nông, Lâm
bCng và cuci cùng là t&nh Kon Tum. Lý do vì t&nh b9k Lzc có din tích
www.vncold.vn Hi p ln Vit Nam
canh tác trên 2t Bazan ln nh2t (chi=m 43,5% t[ng din tích 2t Bazan
c:a Tây Nguyên), còn t&nh Kon Tum ch& chi=m 0,45% t[ng din tích canh
tác trên 2t Bazan.
3.2.2. Nhu cu dùng n+,c cho chIn nuôi
a) Nhu c7u n;c cho ch9n nuôi gia súc
b) Nhu cu n+,c cho chIn nuôi gia cm
Toàn vùng 2t Bazan - Tây Nguyên ;c tính có kho0ng 0,550 triu con
gia c7m,
Nh; vy, t[ng nhu c7u n;c dùng cho ch9n nuôi là: 20,804 triu
m

3
/n9m.
3.2.3. Nhu cu dùng n+,c cho sinh hoMt
T[ng nhu c7u n;c dùng cho sinh hoMt c:a nhân dân thành thF và nông
thôn vùng 2t Bazan - Tây Nguyên vào thdi iJm tính toán là 84,992 triu
m
3
/n9m.

B#ng 6. Tính toán nhu cu n+,c dùng cho chIn nuôi [ vùng /0t Bazan
- Tây Nguyên

TT
T&nh
Trâu,
Bò
(con)
Nhu c7u
(10
6
m
3
/n9m)
L>n
(con)
Nhu c7u
(10
6
m
3

/n9m)
T
[ng nhu
c7u (10
6
m
3
/n9m)
1 T&nh Kon Tum 3461 0,171 5374 0,098 0,269
2 T&nh Gia Lai 77613 3,794 168466 3,075 6,868
3 T&nh b9k Lzc 42789 2,108 285631 5,213 7,321
4 T&nh b9k Nông 9930 0,489 69200 1,263 1,752
5 T&nh Lâm bCng 19367 0,954 98227 1,793 2,747
6 Toàn vùng Bazan
153160
7,516
626898
11,441 18,957
www.vncold.vn Hi p ln Vit Nam
B#ng 7. Tính toán nhu cu n+,c dùng cho sinh hoMt [ vùng /0t Bazan -
Tây Nguyên

TT
T&nh
Dân sc
Thành th
F
(ng;di)
Nhu c
7u

(10
6
m
3
/n9m)
Dân sc
Nông
thôn
(ng;di)
Nhu c7u
(10
6
m
3
/n9m)
T[ng Nhu
c7u (10
6
m
3
/n9m)
1 T&nh Kon Tum 16866 0,7 34083 1 1,7
2 T&nh Gia Lai 144866 6,3 446718 13,0 19,3
3 T&nh b9k Lzc 247026 10,8 788252 23,0 33,8
4 T&nh b9k Nông 32106 1,4 223892 6,5 7,9
5 T&nh Lâm bCng 248937 10,9 383051 11,1 22,0
6 Toàn vùng Bazan 689802 30,2
1875995
54,7 84,9
3.2.4. Nhu cu dùng n+,c cho th-y s#n

• Tây Nguyên thau rUa mOi n9m kho0ng 8000 m
3
/ha-vI. DXa vào niên
giám thcng kê và các tài liu c:a các t&nh Tây Nguyên, chúng tôi tính toán
;>c nhu c7u dùng n;c cho nuôi trCng th:y s0n trong n9m 2005 c:a mOi
t&nh trên vùng 2t Bazan nh; sau (t&nh Gia Lai không có sc liu).

T&nh Kon Tum
Gia Lai b9k Lzc b9k Nông Lâm bCng
Nhu c7u
(10
6
m
3
)
0,088 - 6,308 7,706 3,880
3.2.5. Nhu cu n+,c cho công nghi<p
Nhu c7u n;c cho các ngành công nghip J Mt t[ng giá trF nh; trên
;c tính 73,184 triu m
3
/n9m.
3.2.6. Nhu cu n+,c cho các hoMt /Cng d:ch v?
Vy t[ng nhu c7u dùng n;c cho các hoMt ng dFch vI trên vùng 2t
Bazan - Tây Nguyên là 47,620 triu m
3
/n9m.
3.2.7. TVng hWp các nhu cu dùng n+,c giai /oMn hi<n tMi
www.vncold.vn Hi p ln Vit Nam
Trong các nhu c7u dùng n;c c:a các ngành kinh t= kJ trên, thì nhu cu
dùng nc cho trng trt chim t" trng ln nh$t (gn 90% t)ng nhu cu)

do n+n kinh t vùng này ch/ yu v0n là nông nghi2p ;có giá trF nhA nh2t là
nhu c7u n;c cho ch9n nuôi và nuôi trCng thuk s0n (do th:y s0n tMi các
t&nh Tây Nguyên ;>c nuôi trCng ch: y=u trên các hC chRa th:y l>i ã có
s•n n;c).

B4ng 8. Tính toán nhu cu nc dùng cho Công nghi2p : vùng $t Bazan -
Tây Nguyên
TT
T&nh
T[ng giá trF (10
6
USD)
Nhu c7u
(10
6
m
3
/n9m)
1 T&nh Kon Tum 1,967 1,377
2 T&nh Gia Lai 34,977 24,484
3 T&nh b9k Lzc 41,914 29,340
4 T&nh b9k Nông 7,416 5,191
5 T&nh Lâm bCng 18,274 12,792
6 Toàn vùng Bazan 104,548 73,184
B#ng 9. Nhu cu nc dùng cho các hot @ng dAch vB
TT T&nh
T[ng giá trF (10
6
USD)
Nhu c7u

(10
6
m
3
/n9m)
1 T&nh Kon Tum 0,640 0,205
2 T&nh Gia Lai 11,877 3,801
3 T&nh b9k Lzc 36,148 11,567
4 T&nh b9k Nông 44,156 14,130
5 T&nh Lâm bCng 55,993 17,918
6 Toàn vùng Bazan 148,814 47,620
www.vncold.vn Hi p ln Vit Nam
B#ng 10. TVng hWp nhu cu n+,c dùng cho các ngành (nIm 2005)
(10
6
m
3
)
TT
T&nh
TrCng
tr6t
Công
nghip
Ch9n
nuôi
Th:y
s0n
Sinh
hoMt

DFch
vI
T[ng
cng
1 Kon Tum 15,5 1,3 0,3 0,1 1,7 0,2 18,6
2 Gia Lai 588,8 24,4 6,8 - 19,3 3,8 643,3
3 b9k Lzc 980,8 29,3 7,8 6,3 33,8 11,5 1069,2
4 b9k Nông 322,5 5,1 2,3 7,7 7,9 14,1 359,8
5 Lâm bCng 288,1 12,7 3,0 3,8 22,0 17,9 347,8
6 T[ng cng 2198,3 73,1 20,3 17,9 84,9 47,6 2442,5
3.2.8. Da báo nhu cu dùng n+,c / n nIm 2010 và 2020
K=t qu0 này ch& mang tính g7n úng J Fnh h;ng phát triJn.
a) Nhu cu dùng nc cho nông nghi2p
DXa vào ph;ing h;ng, nhim vI phát triJn nông nghip c:a vùng Tây
nguyên trong các n9m ti, si b tính vi mRc t9ng yêu c7u n;c =n n9m
2010 là 2%/n9m và mRc t9ng hàng n9m t] n9m 2010 =n 2020 là 1%.
b) Nhu cu dùng nc cho sinh hot
Vi mRc t9ng dân sc bình quân hàng n9m c:a Tây Nguyên =n n9m
2010 là 3,8% và =n n9m 2020 là 3,2% thì nhu c7u dùng n;c cho sinh
hoMt c:a toàn vùng 2t Bazan sP t9ng t;ing Rng
c) Nhu cu dùng nc cho chDn nuôi
MRc t9ng tr;fng hàng n9m c:a ch9n nuôi là 3,8%. Do ó, nhu c7u n;c
cho ch9n nuôi sP t9ng mMnh là 24,581 triu m
3
và 35,693 triu m
3
vào các
n9m 2010 và 2020.
d) Nhu cu nc cho th/y s4n
MRc t9ng trung bình 2%/n9m, nhu c7u n;c cung c2p cho th:y s0n n9m

2005 là 17,982 triu m
3
sP t9ng lên 19,854 triu m
3
và 24,201 triu m
3
vào
n9m 2010 và 2020.
e) Nhu cu dùng nc cho công nghi2p
www.vncold.vn Hi p ln Vit Nam
Nhu c7u dùng n;c cho công nghip c:a toàn vùng 2t Bazan - Tây
Nguyên vào các n9m 2010 và 2020 sP là: 81,996 triu m
3
và 102,932 triu
m
3
, t;ing Rng vi mRc t9ng tr;fng công nghip bình quân hàng n9m 2,3%
f) Nhu cu dung nc cho các ngành dAch vB
Nhu c7u dùng n;c cho các ngành dFch vI c:a vùng n9m 2005 là 47,620
triu m
3
, n9m 2010 là 58,218 triu m
3
và n9m 2020 là 87,009 triu m
3
.
Trong các nhu c7u dùng n;c c:a các ngành kinh t= kJ trên, thì nhu cu
dùng nc cho trng trt v0n chim t" trng ln nh$t (gn 90% t)ng nhu
cu), tip n là nhu cu nc cho sinh hot, ri cho công nghi2p, có giá
trA nhI nh$t là nhu cu nc cho chDn nuôi và nuôi trng thu" s4n.

B#ng 11. TVng hWp và da báo nhu cu dùng n+,c nIm 2010 và 2020
(10
6
m
3
)
T
T
T&nh
Nông
nghip
Công
nghip
Ch9n
nuôi
Th:y
s0n
Sinh
hoMt
DFch
vI
T
[ng
N9m 2010
1 Kon Tum 20,6 1,5 0,3 0,1 2,1 0,2 24,2
2 Gia Lai 710,3 27,4 8,2 - 23,3 4,6 774,0
3 b9k Lzc 1181,1 32,8 9,4 6,9 40,7 14,1 1285,2
4 b9k Nông 397,3 5,8 2,8 8,5 9,5 17,2 441,3
5 Lâm bCng 384,0 14,3 3,7 4,2 26,6 21,9 454,9
6 T[ng 2696,7 81,9 24,5 19,8 102,4 58,2 2983,8

N9m 2020
1 Kon Tum 22,7 1,9 0,5 0,1 2,8 0,3 27,5
2 Gia Lai 784,6 34,4 11,9 - 32,0 6,9 870,0
3 b9k Lzc 1304,6 41,2 13,6 8,4 55,8 21,1 1744,1
4 b9k Nông 438,9 7,3 4,1 10,3 13,1 25,8 499,6
5 Lâm bCng 424,2 17,9 5,3 5,2 36,4 32,7 522,0
6 T[ng 2.978,8 102,9 35,6 24,2 140,3 87,0 3369,1
www.vncold.vn Hi p ln Vit Nam
B#ng 12. Tính toán tVng cân b7ng n+,c nIm 2005
(10
6
m
3
)
T
T
T&nh
L;>ng n;c
yêu c7u
L;>ng n;c
ti8m n9ng
L;>ng
n;c th]a
L;>ng
n;c thi
=u
1 Kon Tum 18,6 825,1 806,3 0
2 Gia Lai 643,3 12276,1 11632,6 0
3 b9k Lzc 1069,7 7.532,8 6463,1 0
4 b9k Nông 359,8 13581,2 13221,3 0

5 Lâm bCng 347,8 7005,5 6657,6 0
6 T[ng 2442,5 41220,7 38778,2 0
3.3. ánh giá cân bLng n+c trên vùng #&t Bazan – Tây Nguyên
3.3.1. Cân b7ng n+,c cho giai /oMn hi<n tMi nIm 2005
T[ng l;>ng n;c yêu c7u trong n9m r2t nhA so vi t[ng l;>ng nguCn
n;c ti8m n9ng trong ó t&nh Kon Tum t[ng l;>ng n;c yêu c7u bTng
2,26% l;>ng n;c ti8m n9ng, f t&nh Gia Lai tk l này là 5,24%, t&nh b9k
Lzc là 14,20%, t&nh bzc Nông là 2,65% và t&nh Lâm bCng là 4,97%, tính
chung cho toàn vùng Tây Nguyên tk l trên là bTng 5,93% l;>ng n;c
ti8m n9ng.
Nh; vy v8 m@t lý thuy=t thì có mt l;>ng n;c ti8m n9ng d; th]a r2t
ln, J bi=n thành hin thXc òi hAi có các bin pháp khai thác sU dIng
h>p lý cho phát triJn kinh t= - xã hi c:a vùng và 2t n;c
3.3.2. ánh giá cân b7ng n+,c cho các nIm 2010, 2020
Qua si b tính toán cho th2y sX chênh lch - t9ng ít v8 yêu c7u dùng
n;c gixa n9m 2005 vi các n9m 2010, 2020: Ngành trCng tr6t c:a các
t&nh trong vùng v‚n sU dIng n;c nhi8u nh2t (chênh lch ch& t] 15% =n
20%.)
Còn t[ng các nhu c7u dùng n;c cƒng chênh lch - t9ng ít vi mRc t9ng
tr;fng t] 14% =n 19%.
T] k=t qu0 tính toán cân bTng n;c n9m 2005 cho th2y tMi t2t cá các
t&nh, l;>ng n;c yêu c7u r2t nhA so vi l;>ng n;c ti8m n9ng, n=u tính
chung cho toàn vùng Tây Nguyên tk l trên là bTng 5,93% l;>ng n;c
www.vncold.vn Hi p ln Vit Nam
ti8m n9ng. Nh; vy có mt l;>ng n;c ti8m n9ng d; th]a r2t ln, cho nên
=n n9m 2010, và 2020 dù t[ng các nhu c7u dùng n;c có t9ng thêm 20%
hay hin nxa thì cƒng ch„ng th2m vào âu so vi ti8m n9ng các nguCn
n;c c:a vùng,
3.3.3. ánh giá chung v) cân b7ng n+,c vùng Tây Nguyên và /:nh
h+,ng gi#i pháp khc ph?c

Ngun nc Tây Nguyên là không thiu mà còn phong phú, d thLa
nhi+u
Tuy nhiên, ti+m nDng to ln trên ch có nghMa v+ tài li2u - lý thuyt là
ch/ yu vì vi2c khai thác sO dBng ngun nc trên li gPp nhi+u khó khDn
tr: ngi, ó là:
- SX phân bc nguCn n;c r2t không Cng 8u theo không gian và nh2t
là theo thdi gian,
- - SX cMn kit nguCn n;c có xu h;ng ngày càng t9ng do tác ng
c:a bi=n [i khí hu theo h;ng b2t l>i, do r]ng và  che ph: bF
gi0m sút
- - Tài nguyên n;c m@t và c0 n;c ng7m Tây Nguyên ang bF e d6a
suy thoái và cMn kit do hu qu0 c:a vic khai thác n;c ng7m t7ng
nông J t;i Cà phê vi quy mô ngày càng ln còn gây ra làm suy
gi0m và ô nhi…m nguCn n;c ng7m.
- Vic khai thác sU dIng nguCn n;c Tây Nguyên g@p nhi8u khó kh9n
trf ngMi do din tích 2t ai canh tác bF tr0i rng, chia czt, manh mún lMi
thêm Fa hình phRc tMp, 2t Bazan có tính th2m n;c ln nên vic ‚n n-
;c qua h thcng kênh m;ing nhi8u c2p tr0i rng J cung c2p n;c ti
t]ng ci t;>ng sU dIng là r2t khó kh9n, tcn kém.
- Cho dù các t&nh Tây Nguyên ã có hin 1.000 công trình th:y l>i ln,
nhA ã ;>c xây dXng, nh;ng thi=u Cng b, không hoàn ch&nh lMi h;
hAng, xucng c2p nhi8u, hiu qu0 phát huy kém (ch& 40% ÷ 60% n9ng lXc
thi=t k=).
- Hu qu0 tác ng c:a nhxng y=u tc nêu trên trong khi các nhu c7u
dùng n;c ngày càng gia t9ng, khai thác sU dIng lMi khó kh9n tcn kém,
các công trình th:y l>i xucng c2p d0n ti sQ thiu hBt lng nc khai
thác c R thQc sO dBng c ngày càng gay gSt.
- bJ khzc phIc tình trMng khô hMn nhTm 0m b0o n;c cung c2p cho
phát triJn kinh t= - xã hi vùng Tây Nguyên c7n thi=t áp dIng các
www.vncold.vn Hi p ln Vit Nam

gi0i pháp ti=t kim n;c, gix n;c gix qm J gi0m l;>ng n;c J
t;i cho các cây trCng, vcn là ngành sU dIng n;c nhi8u nh2t, chi=m
ti 90% t[ng các nhu c7u dùng n;c c:a vùng,
- M@t khác, còn òi hAi ph0i c:ng cc, nâng c2p và phát triJn thêm các
công trình thuk l>i (ch: y=u là các hC chRa n;c), khôi phIc và phát
triJn các din tích r]ng, th0m thXc vt .
KCt luNn
- Trong các nhu cu dùng nc c/a các ngành kinh t, thì nhu cu cho
trng trt chim t" trng ln nh$t (gn 90% t)ng nhu cu) do n+n
kinh t vùng này ch/ yu v0n là nông nghi2p - ngành trng trt
- Ti t$t c4 các tnh, lng nc yêu cu r$t nhI so vi lng nc
ti+m nDng, nu tính chung cho toàn vùng Tây Nguyên t" l2 trên là
bTng 5,93% lng nc ti+m nDng. Nh vW y có m@ t lng nc ti+m
nDng d thLa r$t ln, cho nên n nDm 2010, và 2020 dù t)ng các
nhu cu dùng nc có tDng thêm 20% hay hZn na thì c[ng ch\ng
áng lo ngi so vi ti+m nDng các ngun nc c/a vùng,
- ]R bin ngun nc ti+m nDng thành hi2u qu4 hi2n thQc òi hIi còn
ph4i u t nhi+u xây dQng các công trình th/y li, có các bi2n pháp
khai thác sO dBng hp lý cho phát triRn kinh t - xã h@i c/a vùng và $t
nc