phòng và điều trị loãng xương ở phụ nữ mãn kinh

Phòng và điều trị
Phòng và điều trị
loãng xơng
loãng xơng
ở phụ nữ mãn kinh
ở phụ nữ mãn kinh
Giáo s Trần ngọc Ân
Giáo s Trần ngọc Ân
12-2007
12-2007

C¸c thuèc dïng cho
C¸c thuèc dïng cho
lo·ng x¬ng
lo·ng x¬ng
1.
1.
Canxi
Canxi
2.
2.
Vitamin D
Vitamin D
3.
3.
Hormon thay thÕ
Hormon thay thÕ

4.
4.
SERM
SERM
5.
5.
Calcitonin
Calcitonin
6.
6.
Bisphosphonat
Bisphosphonat
7.
7.
C¸c thuèc kh¸c: PTH, Strontium,
C¸c thuèc kh¸c: PTH, Strontium,
RANKL .…
RANKL .…

Canxi và vitamin d
Canxi và vitamin d

Nhu cầu 1300-1000-1200mg/ngày; không quá
Nhu cầu 1300-1000-1200mg/ngày; không quá
2500mg
2500mg
( sỏi thận, suy thận )
( sỏi thận, suy thận )

Loại : Citrat > Phosphat > Carbonat

Loại : Citrat > Phosphat > Carbonat

Thực phẩm: sữa, tép, tôm cua cá, vừng .
Thực phẩm: sữa, tép, tôm cua cá, vừng .

Vitamin D đợc tính bằng lợng 25-hydroxy-
Vitamin D đợc tính bằng lợng 25-hydroxy-
vitamin D = 15-32 ng/ml.
vitamin D = 15-32 ng/ml.

Nhu cầu 400-800 đv/ngày
Nhu cầu 400-800 đv/ngày

Dùng liều cao
Dùng liều cao
> 1000 đv/ngày
> 1000 đv/ngày
có thể gây tăng
có thể gây tăng
Canxi máu và niệu
Canxi máu và niệu

Liệu pháp hormon thay thế
Liệu pháp hormon thay thế




-
Viên kép (0,6mg+2,5mg/ngày)

Viên kép (0,6mg+2,5mg/ngày)
-
Có khá nhiều tác dụng phụ: K vú, tử cung
Có khá nhiều tác dụng phụ: K vú, tử cung
-
Chỉ dùng khi có chỉ định chặt chẽ, theo dõi tốt
Chỉ dùng khi có chỉ định chặt chẽ, theo dõi tốt
-




(Tibolol)
(Tibolol)
-
Sau khi uống giải phóng 3 chất estrogen, progesterol,
Sau khi uống giải phóng 3 chất estrogen, progesterol,
androgen
androgen
-
Viên 2,5mg : Tác dụng với các triệu chứng sinh dục
Viên 2,5mg : Tác dụng với các triệu chứng sinh dục
phụ, loãng xơng
phụ, loãng xơng
-
Tác dụng phụ: Ra máu âm đạo, tắc mạch, căng vú,
Tác dụng phụ: Ra máu âm đạo, tắc mạch, căng vú,
-
-
!"#

!"#

LiÖu ph¸p hormon thay thÕ
LiÖu ph¸p hormon thay thÕ
$%&'&( )*–
$%&'&( )*–
+,-(./
+,-(./
-
T¸c dông râ víi c¸c dÊu hiÖu rèi lo¹n tiÒn m·n
T¸c dông râ víi c¸c dÊu hiÖu rèi lo¹n tiÒn m·n
kinh vµ m·n kinh
kinh vµ m·n kinh
-
T¸c dung gi¶m mÊt x¬ng sau sö dông 6-8
T¸c dung gi¶m mÊt x¬ng sau sö dông 6-8
th¸ng
th¸ng
-
RÊt Ýt t¸c dông phô
RÊt Ýt t¸c dông phô
-
-
012&3. 
012&3. 
$%&'&( )*–
$%&'&( )*–
+,-(./
+,-(./
-

T¸c dông râ víi c¸c dÊu hiÖu rèi lo¹n tiÒn m·n
T¸c dông râ víi c¸c dÊu hiÖu rèi lo¹n tiÒn m·n
kinh vµ m·n kinh
kinh vµ m·n kinh
-
T¸c dung gi¶m mÊt x¬ng sau sö dông 6-8
T¸c dung gi¶m mÊt x¬ng sau sö dông 6-8
th¸ng
th¸ng
-
RÊt Ýt t¸c dông phô
RÊt Ýt t¸c dông phô

điều hòa chọn lọc thụ thể
điều hòa chọn lọc thụ thể
estrogen - Serm
estrogen - Serm


-
Raloxifen (Evista, Bone-max ), viên 60mg
Raloxifen (Evista, Bone-max ), viên 60mg
-
Tamoxifen đợc dùng nếu có tiền sử K vú
Tamoxifen đợc dùng nếu có tiền sử K vú
-
Tác dụng giảm nguy cơ loãng xơng đã đợc
Tác dụng giảm nguy cơ loãng xơng đã đợc
chứng minh rõ sau khi sử dụng nhiều năm
chứng minh rõ sau khi sử dụng nhiều năm

-
Tác dụng phụ ít trên vú và tử cung; có thể có
Tác dụng phụ ít trên vú và tử cung; có thể có
các dấu hiệu trên hệ tim mạch và toàn thân
các dấu hiệu trên hệ tim mạch và toàn thân
-
-
-

Calcitonin
Calcitonin
-
Có tác dụng ức chế quá trình hủy xơng
Có tác dụng ức chế quá trình hủy xơng
-
Có 2 dạng tiêm và xịt mũi, liều tiêm 50-
Có 2 dạng tiêm và xịt mũi, liều tiêm 50-
100đv/ngày; xịt mũi 100-200đv/ngày
100đv/ngày; xịt mũi 100-200đv/ngày
-
Tác dụng trên cột sống nhiều hơn trên xơng
Tác dụng trên cột sống nhiều hơn trên xơng
ngoại biên
ngoại biên
-
Phản ứng phụ thờng thấy: nóng bừng ngời,
Phản ứng phụ thờng thấy: nóng bừng ngời,
đau chỗ tiêm,sổ mũi
đau chỗ tiêm,sổ mũi
-

Có thể thấy giảm đau ngay sau khi tiêm vài
Có thể thấy giảm đau ngay sau khi tiêm vài
ngày
ngày

Bisphosphonat
Bisphosphonat
-
Gồm một nhóm nhiều thuốc có cấu trúc P-C-P , đặc
Gồm một nhóm nhiều thuốc có cấu trúc P-C-P , đặc
biệt dùng ức chế mạnh quá trình hủy xơng, thuốc đ
biệt dùng ức chế mạnh quá trình hủy xơng, thuốc đ
ợc cố định ở bề mặt xơng lâu dài
ợc cố định ở bề mặt xơng lâu dài
-
Alendronat (Fosamax, Alenta) 70mg: uống 1 lần/tuần,
Alendronat (Fosamax, Alenta) 70mg: uống 1 lần/tuần,
lúc đói 200ml nớc; sau đó đi,đứng 30. Không dùng
lúc đói 200ml nớc; sau đó đi,đứng 30. Không dùng
khi có hẹp, co thắt thực quản, loét tiêu hóa
khi có hẹp, co thắt thực quản, loét tiêu hóa
-
Pamidronat (Aredia) 30mg x 1-3ống +200ml NaCl 9
Pamidronat (Aredia) 30mg x 1-3ống +200ml NaCl 9
hoặc Glucose 5% truyền t/m trong 2-3h; cách tuần hay
hoặc Glucose 5% truyền t/m trong 2-3h; cách tuần hay
tháng
tháng
-

Zoledronic acid (Zometa) 4mg x1-3ống + 200ml 9
Zoledronic acid (Zometa) 4mg x1-3ống + 200ml 9
họăc 5% Glucose trong 30-60truyền t/m
họăc 5% Glucose trong 30-60truyền t/m

Các thuốc khác
Các thuốc khác
* Hormon cận giáp (PTH) mới đợc dùng từ
* Hormon cận giáp (PTH) mới đợc dùng từ
2002. Teriparatid 20mg ống tiêm d/d; tiêm
2002. Teriparatid 20mg ống tiêm d/d; tiêm
hằng ngày trên 6 tháng. Tác dụng chống loãng
hằng ngày trên 6 tháng. Tác dụng chống loãng
xơng mạnh và rõ rệt (tăng tạo xơng xốp)
xơng mạnh và rõ rệt (tăng tạo xơng xốp)
* Strontium đang đợc nghiên cứu
* Strontium đang đợc nghiên cứu
* RANKL (receptor activator of nuclear factor-
* RANKL (receptor activator of nuclear factor-
kappa B ligand)
kappa B ligand)

áp dụng thực tế
áp dụng thực tế


Dự phòng
Dự phòng
-

45&&6#2.&&78
45&&6#2.&&78
1.
1.
Vận động, thể dục phù hợp
Vận động, thể dục phù hợp
2.
2.
Tiếp xúc ánh nắng
Tiếp xúc ánh nắng
3.
3.
Dinh dỡng hợp lý
Dinh dỡng hợp lý
4.
4.
Bổ xung Canxi và vitamin D nếu thấy cần
Bổ xung Canxi và vitamin D nếu thấy cần
-
9:;<8
9:;<8
1.
1.
Nh trên
Nh trên
2.
2.
Estrogen thực vật (trớc,trong và sau mãn kinh)
Estrogen thực vật (trớc,trong và sau mãn kinh)

estromineral
estromineral
=.)>?
=.)>?
-
-
Isoflavon ( ®Ëu nµnh) 60mg
Isoflavon ( ®Ëu nµnh) 60mg
- Men lactic
- Men lactic
- Calci 141mg
- Calci 141mg
- Vitamin D3 5mcg
- Vitamin D3 5mcg
- Cao méc tÆc
- Cao méc tÆc
=&9?
=&9?
-
Bæ xung estrogen
Bæ xung estrogen
-
Bæ xung calci vµ vitamin D
Bæ xung calci vµ vitamin D
-
DÔ hÊp thu
DÔ hÊp thu
-
RÊt Ýt t¸c dông phô
RÊt Ýt t¸c dông phô

-
@A9&)9:12&3. 
@A9&)9:12&3. 

¸p dông thùc tÕ
¸p dông thùc tÕ


§Æc biÖt
§Æc biÖt
-
BCDC$7
BCDC$7
1. Livial hay Bone-max
2. Estrogen tù nhiªn hay thùc vËt
3. Canxi vµ vitamin D (CanxiD, Calcinol )
-
@A9&& E.
@A9&& E.
1.
1.


Bisphosphonat uèng (Fosamax, Alenta )
Bisphosphonat uèng (Fosamax, Alenta )
2.
2.


Canxi vµ vitamin D ?

Canxi vµ vitamin D ?

áp dụng thực tế
áp dụng thực tế


Điều trị loãng xơng
Điều trị loãng xơng
-
FG*H1IJ+3&H1I/
FG*H1IJ+3&H1I/
-
Bisphosphonat tiêm truyền ( Aredia, Zometa )
Bisphosphonat tiêm truyền ( Aredia, Zometa )
-
Calcitonin duy trì
Calcitonin duy trì
-
=K<8&5HL)"M#-%%3-
=K<8&5HL)"M#-%%3-
J
J
-
Calcitonin tiêm hoặc xịt (Myacalcic,Rocalcic)
Calcitonin tiêm hoặc xịt (Myacalcic,Rocalcic)
-
Bisphosphonat uống (Fosamax,Alenta)
Bisphosphonat uống (Fosamax,Alenta)
-
Canxi và vitamin D

Canxi và vitamin D

¸p dông thùc tÕ
¸p dông thùc tÕ
=&NM#3 -3 JAO*H
=&NM#3 -3 JAO*H
1.
1.
Fosamax hay Alenta
Fosamax hay Alenta
2.
2.
Canxi D
Canxi D
3.
3.
Bone-max hay Estrogen thùc vËt (nÕu lµ n÷)
Bone-max hay Estrogen thùc vËt (nÕu lµ n÷)
=&M"3-PM#3-JQ&&5JAO*H
=&M"3-PM#3-JQ&&5JAO*H
1.
1.
Gièng nh trªn
Gièng nh trªn
2.
2.
Calcitonin tiªm hoÆc xÞt
Calcitonin tiªm hoÆc xÞt
Ngêi trªn 80 tuæi
Ngêi trªn 80 tuæi

1.
1.


Fosamax hay Alenta
Fosamax hay Alenta
2.
2.
Canxi D
Canxi D

Xin c¸m ¬n
Xin c¸m ¬n