Lý thuyết Kinh mạch và Huyệt đạo: ÂM GIAO pot

ÂM GIAO
Tên Huyệt:
Huyệt là nơi giao nhau (giao) của các mạch Âm là Nhâm, Xung và kinh túc Thiếu
Âm Thận, vì vậy gọi là Âm Giao.


Tên Khác:
Hoành Hộ, Thiếu Quan.
Xuất Xứ:
Giáp Ất Kinh.
Đặc Tính:
+ Huyệt thứ 7 của mạch Nhâm.
+ Huyệt Mộ của Tam Tiêu.
+ Huyệt Hội của mạch Xung, Nhâm và kinh Túc Thiếu Âm (Thận).
+ Nơi tiếp nhận khí của Thận và mạch Xung qua các lạc mạch.

+ Nơi tiếp nhận khí của 1 nhánh của Tam Tiêu.
Vị Trí:
Thẳng dưới lỗ rốn 1 thốn.
Giải Phẫu:
Huyệt ở trên đường trắng, sau đường trắng là mạc ngang, phúc mạc. Vào sâu có
ruột non hoặc tử cung khi có thai 5-6 tháng.
Chủ Trị:
Trị bụng và quanh rốn đau, bệnh hệ sinh dục ngoài, bệnh về kinh nguyệt, đau do
thoát vị, rử cung sa.
Phối Huyệt:
1. Phối Thạch Môn (Nh.5) trị băng trung (Tư Sinh Kinh).
2. Phối Thạch Môn (Nh.5) + Thái Xung (C.3) trị chứng đồi sán (Tư Sinh Kinh).
3. Phối Thạch Môn (Nh.5)+ Uỷ Dương (Bq.39) trị bụng dưới đau cứng, tiểu khó
(Tư Sinh Kinh).
4. Phối Dũng Tuyền (Th.1) trị tiểu trường đau do khí (Châm Cứu Tụ Anh).

5. Phối Thạch Quan (Th.18) trị không có con (Bách Chứng Phú).
6. Phối Âm Giao (Nh.7) + Dương Trì (Ttu.4) trị phụ nữ bị chứng huyết vận (Tiêu
U Phú).
7. Phối Thuỷ Phân (Nh.9) + (Túc) Tam Lý (Vi.36) trị cổ trướng (Ngọc Long Ca).
8. Phối Bá Hội (Đc.20) + Chiếu Hải (Th.6) + Thái Xung (C.3) trị bệnh ở họng
(Tịch Hoằng Phú).
9. Phối Ẩn Bạch (Ty.1) + Can Du (Bq.18) + Tam Âm Giao (Nh.7) + Tỳ Du
(Bq.20) trị rử cung xuất huyết do cơ năng (Châm Cứu Học Thượng Hải ).
Châm Cứu:
Châm thẳng sâu 0, 5 - 1, 5 thốn. Cứu 10 - 40 phút.
Ghi Chú: Có thai nhiều tháng không châm sâu.
THUỶ PHÂN

Tên Huyệt:
Huyệt có tác dụng làm cho nước (thuỷ) tiêu đi (phân), vì vậy

gọi là Thuỷ Phân.
Tên Khác:
Phân Thủy, Trung Thủ, Trung Thủy.
Xuất Xứ:
Giáp Ất Kinh.
Đặc Tính:
+ Huyệt thứ 9 của mạch Nhâm.
+ Là huyệt có tác dụng tháo nước ra khỏi cơ thể.
Vị Trí:
Lỗ rốn thẳng lên 1 thốn.
Giải Phẫu:
Huyệt ở trên đường trắng. Sau đường trắng là mạc ngang, phúc mạc, vào sâu là t
ụy
tạng và tá tràng hoặc tử cung khi có thai 8-9 tháng.

Da vùng huyệt chi phối bởi tiết đoạn thần kinh D10.
Tác Dụng:
Vận Tỳ thổ, lợi Thuỷ thấp.
Chủ Trị:
Trị bụng sôi, bụng và quanh rốn đau, phù thũng, cổ trướng.
Phối Huyệt:
1. Phối Tam Âm Giao (Ty.6) + Tỳ Du (Bq.20) trị vú sưng (Châm Cứu Tập Thành).

2. Phối Bá Lao + Đại Lăng (Tb.7) + Ủy Trung (Bq.40) trị trúng nắng (Châm Cứu
Đại Thành).
3. Phối Hành Gian (C.2) + Khí Hải (Nh.6) + Nội Đình (Vi.44) + Thạch Quan
(Th.18) + Túc Tam Lý (Vi.36) trị đơn cổ trướng (Châm Cứu Đại Thành).
4. Phối Khúc Tuyền (C.8) + Trung Phong (C.4) trị quanh rốn đau (Châm Cứu Đại
Thành).
5. Phối Tam Âm Giao (Ty.6) + Túc Tam Lý (Vi.36) trị cổ trướng (Ngọc Long
Kinh).
6. Phối Âm Giao (Nh.7) + Thiên Xu (Vi.25) + Túc Tam Lý (Vi.36) trị quanh rốn
đau (Loại Kinh Đồ Dực).
7. Phối cứu Khí Hải (Nh.6) + Túc Tam Lý (Vi.36) trị đổng tiết thuộc Giáp Ất
phong mộc (Nho Môn Sự Thân).
8. Phối cứu Can Du (Bq.18) + Tỳ Du (Bq.20) trị thủy thũng (Cảnh-Nhạc Toàn
Thư).
9. Cứu Thủy Phân (Nh.9) 100 tráng + cứu Thần Khuyết (Nh.8) [tùy theo tuổi] +
Trường Cườg 3 tráng trị thoát giang do khí huyết hư mà hạ hãm (Châm Cứu Ph
ùng
Nguyên).

10. Phối Khí Hải (Nh.6) + Thần Khuyết (Nh.8) trị quanh rốn đau (Thần Cứu Kinh
Luân).
11. Phối Đại Đôn (C.1) + Hành Gian (C.2) + Lãi Câu (C.5) + Lan Môn + Quan

Nguyên (Nh.4) + Thái Xung (C.3) + Trung Phong (C.4) tr
ị các chứng sán khí (Y
Học Cương Mục).
12. Phối Đại Trường Du (Bq.24) + Khúc Tuyền (C.8) + Phúc Kết (Ty.14) + Quan
Nguyên (Nh.4) + Th
ần Phong (Th.23) + Thần Khuyết (Nh.8) + Thi
ên Xu (Vi.25) +
Thượng Liêm (Đtr.9) + Tứ Mãn (Th.14) trị trong ruột đau như cắt mà sôi, ngay r
ốn
đau (Vệ Sinh Bảo Giám).
13. Phối Thủy Câu (Đc.26) trị thủy thủng, trên bụng ra nước (Cổ Kim Y Án).
14. Phối Tỳ Du (Bq.20) + Phế Du (Bq.13) + Túc Tam Lý (Vi.36) + Tam Âm Giao
(Ty.6) trị bụng trướng nước (Châm Cứu Học Giản Biên).
15. Phối Thuỷ Đạo (Vi.28) trị phù (Châm Cứu Học Thượng Hải ).
16. Phối Liệt Khuyết (P.7) + Phục Lưu (Th.7) + Quan Nguyên (Nh.4) + Thận Du
(Bq.23) + Thiên Xu (Vi.25) + Túc Tam Lý (Vi.36) + Tỳ Du (Bq.20) trị phù thũng
thể dương hư (Phù Thũng Bệnh Trung Y Giản Dị Phương Tuyển).
17. Phối Khí Hải (Nh.6) + Tam Ti
êu Du (Bq.22) + Túc Tam Lý (Vi.36) + Tam Âm
Giao (Ty.6) trị bụng trướng nước (Tứ Bản Giáo Tài Châm Cứu Học)
Châm Cứu:
Châm thẳng sâu 0, 3 - 1, 5 thốn. Cứu trên 20 phút.
Ghi Chú:
(Chữa phù và cổ trướng chỉ cứu, không châm.
(Có thai nhiều tháng không châm sâu.
(Nếu lỡ ngộ châm làm cho người bệnh bị phù thũng, nên châm 2 huyệt Thiên Xu
và Hoang Du để giải . Có thể dùng vị thuốc Huyết Kiệt hoặc Hòe Hoa, tán b
ột, dán
vào đó cũng được (Danh Từ Huyệt Vị Châm Cứu).
*Tham Khảo:

(“Có thầy thuốc chữa bệnh thủy thũng cho họ Lý, cho uống thuốc đã lâu không
hiệu quả. Một hôm, bỗng nhiên cứu huyệt Thủy Phân và Khí Hải, hôm sau thấy
mặt hết phù” (Châm Cứu Tư Sinh Kinh).