Cẩn thận với tăng huyết áp giả tạo ppsx

Cẩn thận với tăng
huyết áp giả tạo
Trong thực tế, có nhiều người gặp phải hiện tượng tăng
huyết áp (HA) giả tạo, nghĩa là bản thân không bị cao HA
nhưng lại được chẩn đoán là cao HA và được điều trị như
cao HA.
Hậu quả là có người bị tụt HA do dùng thuốc hạ HA không đúng
chỉ định, có khi phải đến bệnh viện cấp cứu. Dù chẩn đoán cao HA
là trách nhiệm của thầy thuốc chuyên môn, nhưng chúng ta cũng
cần biết đôi chút về hiện tượng tăng HA giả tạo này, để tránh
những tác hại do việc dùng thuốc hạ HA không đúng chỉ định.
Như chúng ta đã biết, số HA trung bình của người Việt Nam là
120/80mmHg, thường được gọi tắt là 12/8. Trong đó, 12 là số HA
trên, 8 là số HA dưới. Gọi là cao HA khi số HA trên cao hơn
140mmHg và/hoặc số HA dưới cao hơn 90mmHg. Hiện nay vẫn
còn quan điểm sai lầm cho rằng ở người cao tuổi, HA 160 – 170
vẫn xem là bình thường không cần điều trị. Nhiều nghiên cứu cho
thấy, mức HA 160 –170 vẫn gây hại cho tim, não, mạch máu…
nên cần phải điều trị đưa HA về dưới 140/90.

Ảnh: gettyimages.com
Cao HA có năm triệu chứng chính:
1. Nhức đầu: phía sau gáy hay trước trán, thường vào buổi sáng,
đôi khi kéo dài cả ngày.
2. Chóng mặt: cảm giác đi đứng không vững và hơi nặng đầu.
3. Mệt: cảm giác nặng ở ngực và hơi khó thở.
4. Yếu liệt tay chân vài giây đến vài phút.
5. Chảy máu cam tái phát nhiều lần, mỗi lần chảy, máu giọt nhanh
và nhiều do áp lực máu cao làm vỡ mạch máu nhỏ ở niêm mạc
mũi.
Tuy nhiên, các triệu chứng này còn gặp trong nhiều căn bệnh khác,

nên chúng ta cần lưu ý: khi đo HA thấy cao có thể là tăng HA thực
sự, nhưng một số trường hợp cũng có thể là tăng HA giả tạo. Hiện
tượng cao HA giả tạo thường có hai dạng như sau:
1. Hội chứng áo choàng trắng: là tình trạng bệnh nhân có cảm giác
hồi hộp, lo lắng lúc đến khám bệnh gặp bác sĩ, điều dưỡng mặc áo
choàng trắng, khiến bệnh nhân xuất hiện tình trạng hồi hộp, tim
đập nhanh, làm HA tăng lên, có khi tăng từ 160 đến 180mmHg
nhưng hiếm khi tăng đến 200mmHg. Những trường hợp tăng HA
giả tạo luôn đi kèm với nhịp tim nhanh, người bệnh có cảm giác
hồi hộp, đánh trống ngực… Sau khi trấn an và nghỉ ngơi khoảng
30 phút, HA và nhịp tim có thể trở về bình thường. Nhiều trường
hợp phải theo dõi HA suốt 24 giờ bằng hệ thống HA holter mới
xác định được tình trạng tăng HA giả tạo.
2. Tăng HA giả tạo do xơ cứng động mạch cánh tay làm cho số
HA trên đo được cao hơn thực tế. Hiện tượng này có thể gặp ở
khoảng 10% người lớn tuổi. Trong những trường hợp này, bác sĩ
sẽ cho thực hiện một nghiệm pháp có tên là nghiệm pháp Osler để
xác định tình trạng tăng HA giả tạo ở người cao tuổi này.
Nếu không xác định được tăng HA giả tạo mà điều trị như cao HA
thực sự có thể gây nguy hiểm cho người bệnh như tình trạng tụt
HA, hạ HA tư thế đứng. Đây là hiện tượng người đang nằm hoặc
ngồi mà đứng dậy nhanh thì thấy bị hoa mắt, không đứng vững
được, có thể bị té ngã đột ngột và nhiều trường hợp té ngã đã gây
chấn thương sọ não…
Do vậy, khi đo HA tại nhà thấy cao, chúng ta không nên tự ý dùng
thuốc mà phải đến cơ sở y tế khám lại xem có phải là cao HA thực
sự hay không.