Thận trọng khi dùng thuốc chữa tăng huyết áp ở bệnh nhân hen

Thận trọng khi dùng thuốc chữa tăng
huyết áp ở bệnh nhân hen

Hình ảnh phế quản.
Một số loại thuốc được công nhận là có hiệu quả nhất trong việc điều
trị tăng huyết áp thì lại có tác dụng không tốt lên bệnh nhân hen. Do vậy,
người ta phải hết sức cẩn trọng trong việc điều trị bệnh nhân tăng huyết áp
có hen phế quản kèm theo.
Tăng huyết áp và hen phế quản là những bệnh khá phổ biến, do vậy chúng
ta sẽ gặp khá nhiều bệnh nhân có cả hai bệnh này. Sự kết hợp "hai trong một" này
thường không gây nguy hiểm, nhưng lại gây một số khó khăn trong quá trình điều
trị.

Những loại thuốc điều trị tăng huyết áp có thể gây nguy hiểm
Trong số rất nhiều loại thuốc khác nhau được chỉ định để điều trị tăng huyết
áp thì thuốc chẹn bêta (betalock, betalock zok) và thuốc ức chế men chuyển
(coversyl, lopril, tanatril) đứng hàng đầu về khả năng gây biến chứng cho bệnh
nhân hen phế quản.
Sự hiện diện của các cơ quan thụ cảm bêta trên đường hô hấp là nguyên
nhân khiến việc sử dụng thuốc chẹn bêta có thể gây nguy hiểm cho bệnh nhân. Để
điều trị tăng huyết áp, dược phẩm này sẽ phong tỏa hoạt động của các cơ quan thụ
cảm bêta trên mạch máu (gây giãn nở mạch máu).
Sự phong tỏa tương tự cũng diễn ra với các cơ quan thụ cảm bêta trên các
đường hô hấp và gây co thắt phế quản, điều này dễ dàng khởi phát cơn hen và
nguy hiểm cho bệnh nhân.
Việc dùng thuốc chẹn bêta để điều trị tăng huyết áp thường không được
ứng dụng rộng rãi bởi chúng không thể phân biệt được cơ quan thụ cảm trên mạch
máu và các cơ quan thụ cảm trên đường hô hấp. Điều này hoàn toàn trái ngược với
các chất kích thích bêta dùng trong điều trị bệnh hen (salbutamon, ventolin) bởi
các chất này chỉ tác dụng vào các cơ quan thụ cảm trên đường hô hấp.
Tuy nhiêm, do thuốc chẹn bêta tỏ ra cực kỳ hiệu quả trong điều trị tăng

huyết áp nên người ta đã nỗ lực để cải tiến nó thành những sản phẩm tiên tiến hơn
nhằm nâng cao khả năng phân biệt cơ quan thụ cảm ở mạch máu và đường hô hấp.
Các dược phẩm này được gọi là thuốc chẹn bêta thế hệ 1 đã trải qua rất nhiều các
thử nghiệm lâm sàng nhằm kiểm chứng độ an toàn của nó với bệnh nhân hen.
Các thử nghiệm cho thấy, dù thuốc chẹn bêta thế hệ 1 đã an toàn hơn với
bệnh nhân hen nhưng nó vẫn gây co thắt đường hô hấp ở một số bệnh nhân. Vì lý
do này, dù các thế hệ sau được cải tiến hơn chúng cũng hiếm khi được chỉ định
cho người bị mắc bệnh hen.
Cùng với thuốc chẹn bêta, các thuốc ức chế men chuyển cũng có thể gây ra
các vấn đề cho bệnh nhân hen. Một trong những ảnh hưởng thường gặp nhất của
các thuốc này là các cơn ho khan dai dẳng. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, các cơn ho
này là hệ quả của một dạng hoạt động đường hô hấp có tên "asthma equivalent".
Cụm từ "asthma equivalent" ám chỉ một hoạt động bên trong đường hô hấp
có những biểu hiện giống như bệnh hen và rất dễ dàng khởi phát cơn hen. Mặc dù
bệnh nhân hen hiếm khi có những phản ứng quá nghiêm trọng với các thuốc ức
chế men chuyển nhưng chúng vẫn có thể được ứng dụng nếu bác sĩ đã cân nhắc kỹ
lưỡng những ảnh hưởng của chúng.

Các loại thuốc an toàn hơn

Có rất nhiều dược phẩm điều trị tăng huyết áp vẫn an toàn với bệnh nhân có
kèm bệnh hen phế quản, bao gồm:

Thuốc ức chế thụ thể angiotensin như irbesartan (như aprovel, nhưng cần
chú ý đề phòng đối với bệnh nhân suy thận), telmisartan (micardis) không dùng
thuốc này cho phụ nữ có thai và cho con bú, bệnh nhân có tắc mật, suy gan nặng.

Thuốc lợi tiểu: Hay dùng là furosemid (lasix), khi dùng cần chú ý bù kali
cho bệnh nhân vì đây là thuốc lợi tiểu đào thải muối.

Thuốc ức chế canxi: Hiện nay có hai loại phổ biến thường dùng là amlor,
nifedipin... Cần chú ý, không sử dụng cho bệnh nhân xơ gan, phụ nữ có thai và
cho con bú. Khi dùng phải theo dõi huyết áp.