Bệnh nhồi máu cơ tim cấp pot

Bệnh nhồi máu cơ tim cấp

Nhồi máu cơ tim (NMCT) cấp là một trong những nguyên nhân
hàng đầu gây tử vong và tàn phế ở các nước phát triển và đang có
xu hướng gia tăng nhanh chóng ở các nước đang phát triển. Hàng
năm trên thế giới, NMCT cấp đã cướp đi sinh mạng của hàng chục
triệu người và nhiều chục triệu người sống sót nhưng có di chứng
sau NMCT.
Chỉ riêng tại Mỹ, có khoảng 1 triệu bệnh nhân nhập viện mỗi năm
vì NMCT cấp và khoảng 200.000 đến 300.000 bệnh nhân tử vong
hàng năm vì NMCT cấp. Sau chiến tranh thế giới thứ 2, các nước
phát triển mới giật mình kinh ngạc khi thấy số bệnh nhân chết do
NMCT cấp hàng năm còn nhiều hơn nạn nhân chết do chiến tranh.
Hàng loạt các biện pháp được giáo dục và áp dụng đã làm giảm
đáng kể sự phát triển bệnh này ở các nước phát triển nhưng nó vẫn
là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Tại các
nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam số bệnh nhân NMCT
ngày càng có xu hướng gia tăng nhanh chóng. Những tiến bộ trong
chẩn đoán và điều trị NMCT cấp đã làm giảm đáng kể tỷ lệ tử
vong do NMCT cấp. Sự ra đời của đơn vị cấp cứu mạch vành
(CCU) đầu những năm 60, tiếp đến là các thuốc tiêu huyết khối
những năm 80 và hiện nay là can thiệp động mạch vành cấp cứu và
những tiến bộ về các thuốc phối hợp đã làm cho tỷ lệ tử vong do
NMCT cấp trên thế giới hiện nay giảm xuống chỉ còn khoảng <
7% so với trước đây là > 30 %.
Tại sao lại xảy ra NMCT?
Tim được nuôi dưỡng bởi các động mạch vành (ĐMV). Khi một
hoặc nhiều nhánh của ĐMV bị tắc nghẽn đột ngột thì vùng cơ tim
phía sau đó không có máu nuôi dưỡng dẫn đến hoại tử và được gọi
là NMCT. Trong quá trình sống của chúng ta, nhiều khi dưới các
tác động của các yếu tố nguy cơ mà hình thành nên mảng xơ vữa

trong lòng ĐMV. Có rất nhiều bệnh nhân cứ bị hẹp ĐMV dần dần
cho đến khi tắc mà không bị NMCT, chỉ bị đau ngực khi gắng sức
(gọi là cơn đau thắt ngực ổn định). NMCT có thể xảy ra trên bệnh
nhân đã có tiền sử đau thắt ngực từ trước hoặc xảy ra đột ngột.
Việc tắc hoàn toàn ĐMV nhanh chóng gây NMCT là do mảng xơ
vữa bị nứt ra và máu đông đến bám lại gây tắc hoàn toàn.
Bên cạnh nguyên nhân kinh điển là xơ vữa ĐMV như đã đề cập ở
trên, NMCT cấp có thể gây ra bởi một số nguyên nhân khác gây
tắc hoàn toàn ĐMV như: cục máu đông từ nơi khác bắn tới, do
dùng các chất gây nghiện (cocain gây co thắt và tắc ĐMV)

Hình ảnh động mạch vành bị hẹp gây nhồi máu cơ tim.
Biểu hiện của NMCT
Cơn đau thắt ngực điển hình là đau như bóp nghẹt phía sau xương
ức hoặc hơi lệch sang trái, lan lên vai trái và mặt trong tay trái cho
đến tận ngón đeo nhẫn và ngón út. Nhiều khi bạn có cảm giác như
bị “voi giẫm lên ngực”. Cơn đau thường kéo dài hơn 20 phút và
không đỡ khi dùng nitroglycerin. Một số trường hợp đau có thể lan
lên cổ, cằm, vai, sau lưng, tay phải, hoặc vùng thượng vị. Một số
trường hợp NMCT có thể xảy ra mà bệnh nhân không hoặc ít cảm
giác đau (NMCT thầm lặng), hay gặp ở bệnh nhân sau mổ, người
già, bệnh nhân đái tháo đường hoặc tăng huyết áp.
Kèm theo đau người bệnh có thể rất hoảng sợ, vã mồ hôi, khó thở,
hồi hộp đánh trống ngực, nôn hoặc buồn nôn, lú lẫn
Khi bạn bị đau ngực như vậy hãy nằm yên và gọi người ngay gần
giúp đỡ hoặc gọi điện thoại. Không được cố gắng đi lại hoặc tiếp
tục làm việc gì đó.
Nguyên nhân gây đột tử
Khá nhiều trường hợp khi bệnh nhân bị NMCT đã biểu hiện ngay
là đột tử. Hiện tượng này do biến chứng rối loạn nhịp trầm trọng

khi NMCT xảy ra. Hiện nay ở các nước phát triển nhờ giáo dục tốt
công tác hồi sinh tim phổi và trang bị các máy phá rung thất đã có
thể cứu sống được những trường hợp đột tử do tim.
Có thể có NMCT mà không bị đau ngực không?
Thực tế có một số trường hợp bị NMCT mà không có cảm giác
đau ngực rõ rệt (còn gọi là NMCT thầm lặng). Hiện tượng này hay
xảy ra ở một số bệnh nhân cao tuổi, đái tháo đường, tăng huyết
áp Do vậy, cần cảnh giác khi bạn là người có nhiều yếu tố nguy
cơ mà có những triệu chứng mơ hồ về đau ngực và thấy khó thở
hoặc khó chịu về tim thì nên đi đến bác sĩ khám ngay.
Ðiểm khác biệt giữa cơn đau thắt ngực ổn định và NMCT
Đau thắt ngực là do ĐMV bị hẹp hoặc có thể tắc hoàn toàn nhưng
quá trình xảy ra từ từ và vẫn có đủ máu nuôi dưỡng cơ tim khi
nghỉ. Bệnh nhân xuất hiện đau ngực khi có gắng sức và đỡ khi
nghỉ hoặc được dùng nitroglycerin. Trong đau thắt ngực ổn định,
cơn đau thường ngắn. Còn NMCT là do tắc đột ngột một nhánh
ĐMV làm cho phía sau cơ tim không có máu nuôi dưỡng ngay cả
khi nghỉ dẫn đến hoại tử. Đau ngực do NMCT thường dữ dội, kéo
dài và không đỡ khi nghỉ.
Những yếu tố đánh giá mức độ nặng nhẹ của NMCT?
Người bệnh và gia đình bệnh nhân thường rất lo lắng và muốn biết
mức độ nặng nhẹ của NMCT. Bản thân người thày thuốc cũng rất
cần biết mức độ nặng nhẹ để có kế hoạch điều trị và theo dõi tốt
cho bệnh nhân. Vậy những yếu tố nào dự đoán mức độ nặng của
bệnh? Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra những yếu tố sau dự đoán bệnh
nặng: Tuổi cao (đặc biệt trên 70 tuổi), có nhiều bệnh đi kèm (đái
tháo đường, suy thận, suy tim ), nhịp tim lúc nhập viện nhanh
hoặc rất chậm, huyết áp tụt, vị trí NMCT: nếu NMCT vùng trước
rộng thì tỷ lệ tử vong cao hơn đáng kể so với NMCT phía sau,
bạch cầu trong máu tăng cao.