HÛÚÁNG DÊỴN ƯN THI MƯN KINH TÏË CHĐNH TRÕ MẤC - LÏNIN 55
nhâ nûúác?
Ch nghơa tû bẫn àưåc quìn nhâ nûúác lâ hònh thûác phất triïín
cao ca ch nghơa tû bẫn àưåc quìn. Nố lâ sûå kïët húåp sûác mẩnh
ca cấc tưí chûác àưåc quìn vúái sûác mẩnh nhâ nûúác thânh mưåt cú chïë
thưëng nhêët bẫo vïå lúåi đch ca giai cêëp tû bẫn àưåc quìn, duy trò vâ
cng cưë chïë àưå tû bẫn ch nghơa.
Tiïìn àïì khấch quan cho ch nghơa tû bẫn àưåc quìn nhâ nûúác
ra àúâi lâ tđch t tû bẫn vâ têåp trung sẫn xë
t trong àiïìu kiïån
thưëng trõ ca cấc tưí chûác àưåc quìn cng vúái nhûäng ngun nhên
trûåc tiïëp lâ hâng loẩt mêu thỵn bïn trong vâ bïn ngoâi ca ch
nghơa àïë qëc, àùåc biïåt lâ mêu thỵn sêu sùỉc giûäa tđnh chêët xậ
hưåi hốa ca sẫn xët vâ sûå chiïëm hûäu tû nhên tû bẫn ch nghơa
vïì tû liïåu sẫn xët. Viïå
c xậ hưåi hốa cao ca lûåc lûúång sẫn xët do
quấ trònh têåp trung, chun mưn hốa, tưí húåp liïn húåp hốa nïìn
sẫn xët xậ hưåi cng vúái nhûäng thânh tûåu múái ca tiïën bưå khoa
hổc - k thåt àậ tẩo nïn mưåt cú cêëu kinh tïë àưì sưå; nố àôi hỗi cố
sûå àiïìu tiïët xậ hưåi àư
ëi vúái quấ trònh sẫn xët.
Mùåt khấc, cåc cấch mẩng khoa hổc - k thåt àêíy nhanh quấ
trònh xậ hưåi hốa lûåc lûúång sẫn xët, biïën àưíi cú cêëu sẫn xët. Àiïìu
àố àôi hỗi lûúång tû bẫn lúán àïí cẫi tẩo cú cêëu sẫn xët, àưíi múái tû
bẫn cưë àõnh, nghiïn cûáu, thûåc nghiïåm, ûáng dng thânh tûåu khoa
hổc - k thåt, nhûng cấc tưí chûác àưåc quìn khưng tûå giẫi quët
nưíi, cêìn cố sûå tham gia ca nhâ nûúác.
- Sûå thu hểp hïå thưëng thåc àõa ca chu
ã nghơa àïë qëc cng vúái
sûå ra àúâi ca hïå thưëng àưëi lêåp lâ cấc nûúác xậ hưåi ch nghơa, båc
bổn tû bẫn àưåc quìn phẫi nùỉm lêëy nhâ nûúác, biïën nhâ nûúác thânh
cưng c bẫo vïå, phc v lúåi đch ca ch nghơa tû bẫn àưåc quìn.
Vúái sûå cẫi biïën nâo àố vïì hònh thûác quan hïå sẫn xët, nhûng
ch nghơa tû bẫn àưåc quìn nhâ nûúác vêỵn mang nhûäng àùåc trûng
cú bẫn ca phûúng thûác sẫn xët tû bẫn ch nghơa; nố chó lâ sûå
PTS. NGUỴN VÙN HẪO 56
phất triïín úã mûác àưå cao ca ch nghơa tû bẫn àưåc quìn vúái nhûäng
àùåc trûng sau:
+ Nhâ nûúác thûåc hiïån chûác nùng àiïìu tiïët kinh tïë vơ mư, lậnh
àẩo àúâi sưëng kinh tïë tûâ mưåt trung têm.
+ Nhâ nûúác phc v toân diïån nhu cêìu ca tû bẫn àưåc quìn;
ngûúåc lẩi, tû bẫn àưåc quìn nùỉm vâ sûã dng sûác mẩnh bưå mấy nhâ
nûúác bùçng mưåt hïå thưëng tấc àưång qua lẩi phûác tẩp giûäa nhâ nûúác
vâ cấc tưí chûác àưåc quìn.
+ Nhâ nûúác tham gia cố mûác àưå viïåc àiïìu tiïë
t, giúái hẩn sûå tûå do
hoẩt àưång ca tû bẫn, gùỉng àiïìu hôa mêu thỵn vâ hêåu quẫ tiïu
cûåc do thưëng trõ ca àưåc quìn sinh ra.
Nhûäng hònh thûác biïíu hiïån ca ch nghơa tû bẫn àưåc quìn nhâ
nûúác:
+ Nhâ nûúác lâ ch kinh doanh, tûác lâ hònh thânh, phất triïín súã
hûäu nhâ nûúác: súã hûäu ca àưåc quìn nhâ nûúác phc v lúåi đch tû
bẫn àưåc quìn. Súã hûäu nhâ nûúác hònh thânh bùçng cấch qëc hûäu
hốa tû bẫn ch nghơa, àêìu tû xêy dûång múái, gốp cưí phêìn vúái tû bẫn
tû nhên Nha
â nûúác qëc hûäu hốa àïí cûáu tû bẫn tû nhên khỗi phấ
sẫn; àêìu tû xêy dûång kïët cêëu hẩ têìng đt lúåi nhån, vưën lúán; àêìu tû
nghiïn cûáu, ûáng dng khoa hổc - k thåt
+ Nhâ nûúác thûåc hiïån chđnh sấch thu nhêåp: phên phưëi lẩi thu
nhêåp ca cấc xđ nghiïåp nhâ nûúác cố lúåi cho tû bẫn àưåc quìn. Vúái
"hïå thưëng bẫo hiïím xậ hưåi" nhâ nûúác àiïìu tiïët cấc quan hïå phên
phưëi, lâm lúåi cho cấc tưí chûác àưåc quìn.
+ Nhâ nûúác àiïìu tiïët nïìn kinh tïë bùçng viïåc sûã dng cấc hïå thưëng
tâi chđnh, tđn d
ng, tẩo thõ trûúâng, can thiïåp vâo quan hïå kinh tïë
qëc tïë.
Vúái sûå xët hiïån ca ch nghơa tû bẫn àưåc quìn nhâ nûúác, cú
chïë àiïìu tiïët nïìn sẫn xët xậ hưåi cố bûúác ngóåt lúán. Àố lâ sûå kïët
húåp hûäu cú giûäa sûå àiïìu tiïët ca quan hïå thõ trûúâng vúái sûå àiïìu tiïët
HÛÚÁNG DÊỴN ƯN THI MƯN KINH TÏË CHĐNH TRÕ MẤC - LÏNIN 57
têåp trung ca nhâ nûúác. Cấc tưí chûác àưåc quìn àiïìu tiïët vi mư
bùçng cấc kïë hoẩch trïn cú súã nghiïn cûáu k lûúäng thõ trûúâng. Nhâ
nûúác giûä vai trô àiïìu tiïët vơ mư bùçng viïåc dûå bấo, dûå àoấn vâ àõnh
hûúáng tûâng thúâi k, vúái cấc cưng c chûúng trònh hốa kinh tïë chđnh
sấch cú cêëu vâ cấc hïå thưëng tâi chđnh tđn dng, chđnh sấch àêìu tû
Nhû vêåy, cú chïë àiïìu tiïët nïìn kinh tïë ca ch nghơa tû bẫn àưåc
quìn nhâ nûúác tẩo ra sûå phưëi húåp àiïìu tiïët húåp l hún tđnh tûå
phất ca cú chïë thõ trûúâng trong tûå do cẩnh tranh tû bẫn ch
nghơa.
21. Chû
áng minh rùçng tiïën lïn ch nghơa xậ hưåi lâ quấ trònh phất
triïín lõch sûã tûå nhiïn.
Lõch sûã phất triïín ca xậ hưåi loâi ngûúâi lâ quấ trònh biïën àưíi ca
nhûäng hònh thấi kinh tïë - xậ hưåi kïë tiïëp nhau, thay thïë nhau, tûâ
thêëp àïën cao: chïë àưå cưng xậ ngun thy, chïë àưå chiïëm hûäu nư lïå,
chïë àưå phong kiïën, chïë àưå tû bẫn ch nghơa, vâ têët ëu chuín
sang mưåt chïë àưå xậ hưåi múái, mưåt nïìn vùn minh cao hún - chïë àưå xậ
hưåi ch nghơa.
Sûå phất triïín têët ëu ca lõch sûã àố lâ do tấc àưång ca quy låt
quan hïå sẫn xët phẫi ph
húåp vúái tđnh chêët vâ trònh àưå phất triïín
ca lûåc lûúång sẫn xët quy àõnh. Àêy lâ quy låt cú bẫn ca sûå
phất triïín xậ hưåi loâi ngûúâi.
Trong xậ hưåi cưng xậ ngun thy, lûåc lûúång sẫn xët thêëp kếm,
do àố, sẫn phêím xậ hưåi côn đt, ngûúâi ngun thy bùỉt båc phẫi
dûåa trïn chïë àưå cưng hûäu vïì tû liïåu sẫn xët vâ phên phưëi kiïíu
bònh qn múái tưìn tẩi àûúåc.
Khi lûåc lûúång sẫn xët phất triïín lïn mưåt mûác àưå nhêët àõnh,
ngûúâi lao àưång cố khẫ nùng sẫn xët à mûác sưëng tưëi thiïíu va
â dû
thûâa àưi cht thò bùỉt àêìu xët hiïån chïë àưå chiïëm hûäu nư lïå.
Quan hïå sẫn xët phong kiïën ra àúâi lẩi lâm cho lûåc lûúång sẫn
xët phất triïín lïn mưåt bûúác múái. Nhûng khi lûåc lûúång sẫn xët
PTS. NGUỴN VÙN HẪO 58
phất triïín hún nûäa, quan hïå sẫn xët phong kiïën trúã nïn lưỵi thúâi,
kòm hậm sûå phất triïín lûåc lûúång sẫn xët, nố àôi hỗi cố mưåt quan
hïå sẫn xët khấc tiïën bưå hún, ph húåp vúái tđnh chêët vâ trònh àưå
phất triïín ca nố. Thay thïë cho quan hïå sẫn xët phong kiïën àố lâ
quan hïå sẫn xët tû bẫn ch nghơa.
Cëi thúâi k trung cưí, phûúng thûác sẫn xët tû bẫn ch nghơa
hònh thânh trong lông xậ hưåi phong kiïën. Sûå hònh thânh vâ phất
triïín ca phûúng thûác sẫn xët tû bẫn ch nghơa trong cưng nghiïåp
àûú
åc C.Mấc khấi quất thânh ba giai àoẩn: hiïåp tấc giẫn àún, phên
cưng cưng trûúâng th cưng vâ mấy mốc àẩi cưng nghiïåp.
Nïìn àẩi cưng nghiïåp tû bẫn ch nghơa ngây câng phất triïín,
tđnh chêët xậ hưåi hốa lao àưång ngây câng cao, nhûng quan hïå sẫn
xët vêỵn dûåa trïn chïë àưå chiïëm hûäu tû nhên tû bẫn ch nghơa,
lâm cho quan hïå sẫn xët tû bẫn ch nghơa ngây câng trúã nïn
khưng ph húåp vúái lûåc lûúång sẫn xët do chđnh nố tẩo ra. Tònh
hònh àố dêỵn àïën mêu thỵn giûäa lûåc lûúång sẫn xët vúái quan hïå
sẫn xët tû bẫn ch nghơa ngây câng gay gùỉt, àïën mûác àư
å nâo àố,
quan hïå sẫn xët tû bẫn ch nghơa têët ëu phẫi bõ phấ vúä àïí thay
thïë bùçng mưåt quan hïå sẫn xët múái, ph húåp hún, àố lâ quan hïå
sẫn xët xậ hưåi ch nghơa.
Mùåt khấc, trong quấ trònh phất triïín ca nố, ch nghơa tû bẫn àậ
tẩo ra tiïìn àïì vêåt chêët - k thåt vâ xậ hưåi ngây câng àêìy à cho sûå
ra àúâi xậ hưåi múái cao hún nố - xậ hưåi xậ hưåi ch nghơa. Phên tđch
khoa hổc sûå hònh thânh vâ phất triïín ca ch nghơa tû bẫn, nhûäng
mêu thỵn nưåi tẩi vâ xu hûúáng vêån àưång ca nố, C.Mấc cho rùçng
phûúng thûác sẫ
n xët tû bẫn ch nghơa, khưng thïí tưìn tẩi vơnh viïỵn
mâ lâ sûå quấ àưå lõch sûã.
Dûå àoấn thiïn tâi àố ca Mấc àậ diïỵn ra trong thûåc tïë. Cåc
cấch mẩng xậ hưåi ch nghơa Thấng Mûúâi Nga vơ àẩi àậ múã ra mưåt
thúâi àẩi múái, thúâi àẩi quấ àưå lïn ch nghơa xậ hưåi. Sau Chiïën
HÛÚÁNG DÊỴN ƯN THI MƯN KINH TÏË CHĐNH TRÕ MẤC - LÏNIN 59
tranh thïë giúái lêìn thûá hai, cấch mẩng xậ hưåi ch nghơa àậ thânh
cưng trong mưåt loẩt nûúác úã chêu Êu, chêu Ấ vâ chêu M.
Nhûng ch nghơa xậ hưåi vúái mư hònh kinh tïë kïë hoẩch hốa têåp
trung, quan liïu, bao cêëp ngây câng tđch t vâ bưåc lưå nhûäng khuët
têåt lúán, dêỵn àïën tònh trẩng khng hoẫng. Trong tònh hònh àố, cẫi tưí,
cẫi cấch, àưíi múái lâ têët ëu khấch quan vâ phẫi àûúåc thûåc hiïån cố
ngun tùỉc, cố phûúng phấp vâ bûúác ài àng àùỉn, nhùçm khùỉc phc
nhûäng khuët, nhûúåc àiïím ca mư hònh c, bẫo àẫm cho ch nghơa
xậ hưåi phất triïín vúái sûác sưëng múái.
Nhûng àấng tiïëc lâ
nhiïìu nûúác xậ hưåi ch nghơa qua cẫi tưí, cẫi
cấch, àậ tûâ bỗ nhûäng ngun tùỉc ca ch nghơa xậ hưåi, thûåc hiïån
phûúng phấp vâ bûúác ài sai lêìm, lẩi bõ ch nghơa àïë qëc vâ kễ th
cấc loẩi lúåi dng nhûäng sai lêìm àố àïí phấ hoẩi ch nghơa xậ hưåi
nïn àậ dêỵn àïën hêåu quẫ tai hẩi khưng chó àưëi vúái àẫng cưång sẫn,
àưëi vúái dên tưåc mâ àưëi vúái cẫ phong trâo cấch mẩng trïn thïë giúái
nhû chng ta àậ thêëy qua sûå sp àưí ca nhâ nûúác xậ hưåi ch
nghơa úã Liïn Xư vâ úã cấc nûúác Àưng Êu hưìi cë
i nhûäng nùm 80 -
àêìu nhûäng nùm 90 ca thïë k XX.
Mùåc d ch nghơa tû bẫn hiïån àang côn khẫ nùng thđch nghi vúái
àiïìu kiïån múái, nhûng nhûäng khuët têåt cú bẫn, nhûäng mêu thỵn
ch ëu vâ sûå lẩc hêåu vïì mùåt lõch sûã ca nố àậ bưåc lưå rộ râng.
Sûå phất triïín ca loâi ngûúâi lïn ch nghơa xậ hưåi lâ sûå tiïën hốa
húåp quy låt ca lõch sûã, mùåc d àố lâ quấ trònh lêu dâi, phûác tẩp
vâ khưng đt khố khùn, thêåm chđ phẫi trẫi qua nhûäng bûúác li vâ
quanh co nhû giai àoẩn hiïån nay.
22. Tđnh têët ëu khấch quan vâ thûåc chêë
t ca thúâi k quấ àưå lïn
ch nghơa xậ hưåi?
1. Tđnh têët ëu ca thúâi k quấ àưå lïn ch nghơa xậ hưåi:
Xết dûúái giấc àưå tiïën hốa ca lõch sûã, thò ch nghơa xậ hưåi - giai
àoẩn thêëp ca xậ hưåi cưång sẫn phẫi lâ mưåt xậ hưåi vùn minh hún,
PTS. NGUỴN VÙN HẪO 60
nhên àẩo hún vâ nối chung phẫi cố trònh àưå phất triïín cao hún,
trûúác hïët trïn mưåt sưë mùåt vâ cëi cng trïn têët cẫ cấc mùåt, so vúái
cấc xậ hưåi àậ cố trong lõch sûã. Ch nghơa xậ hưåi àang àûúåc xêy
dûång úã nûúác ta cố cấc àùåc trûng:
- Do nhên dên lao àưång lâm ch vâ nïìn dên ch xậ hưåi ch nghơa
khưng ngûâng àûúåc xêy dûång vâ tùng cûúâng.
- Cố kinh tïë phất triïín, àúâi sưëng àûúåc nêng cao, dûåa trïn lûåc lûúång
sẫn xët hiïån àẩi vâ chïë àưå cưng hûäu vïì cấc tû liïåu sẫn xët ch ëu.
Cố nïìn kinh tïë nhiïìu thânh phêìn vêån hânh theo cú chïë thõ trûúâng
dûúái sûå quẫ
n l ca nhâ nûúác theo àõnh hûúáng xậ hưåi ch nghơa.
- Cố nïìn vùn hốa tiïn tiïën, àêåm àâ bẫn sùỉc dên tưåc.
- Con ngûúâi àûúåc giẫi phống khỗi ấp bûác, bốc lưåt, bêët cưng, lâm
theo nùng lûåc, hûúãng theo lao àưång, cố cåc sưëng êëm no, tûå do,
hẩnh phc, cố àiïìu kiïån phất triïín toân diïån cấ nhên.
- Cấc dên tưåc trong nûúác bònh àùèng, àoân kïët vâ gip àúä lêỵn
nhau cng phất triïín, cng tiïën bưå.
- Cố quan hïå hûäu nghõ, húåp tấc vâ phất triïín vúái nhên dên têët cẫ
cấc nûúác trïn thïë giúái.
Àïí xêy dûång mưåt xậ hưåi vúái nhû
äng àùåc àiïím nhû trïn, phẫi thûåc
hiïån cấc nhiïåm v quan trổng:
- Tiïën hânh xêy dûång, phất triïín vâ hoân thiïån quan hïå sẫn
xët múái - quan hïå sẫn xët xậ hưåi ch nghơa vúái nhiïìu hònh thûác
vâ bûúác ài thđch húåp ph húåp vúái tđnh chêët vâ trònh àưå phất triïín
ca lûåc lûúång sẫn xët.
- Xêy dûång cú súã vêåt chêët - k thåt cho ch nghơa xậ hưåi.
- Xêy dûång mưåt chïë àưå xậ hưåi múái - xậ hưåi xậ hưåi ch nghơa, tûâng
bûúác tẩo ra nïìn dên ch xậ hưåi ch nghơa, cng cưë vâ hoân thiïån
nhâ nûúác kiïíu múá
i "Nhâ nûúác ca dên, do dên, vò dên".