Nâng cao chất lượng tín dụng tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh nghệ an

i
L I CAM OAN
Tôi xin cam oan lu n văn “Nâng cao ch t lư ng tín d ng t i Ngân hàng nông
nghi p và Phát tri n nông thôn t nh Ngh An” là công trình nghiên c u
khoa h c
c
l p do chính tác gi th c hi n dư i s giúp c a giáo viên hư ng d n, chưa ư c
công b trên b t kỳ phương ti n thông tin nào. M i s giúp hoàn thành tài
nghiên c u này ã ư c c m ơn y , các s li u ph n ánh trong lu n văn là trung
th c chính xác, có ngu n g c rõ ràng.
Tác gi
tài
ii
L I C M ƠN
Tác gi xin chân thành c m ơn các Th y giáo, Cô giáo c a Trư ng
ih c
Nha Trang,
c bi t là cô giáo - Ti n sĩ Nguy n Th Hi n ã t n tình hư ng d n,
giúp
tác gi hoàn thành lu n văn này. Tác gi cũng xin c m ơn Ban lãnh o và
các anh, ch cán b Ngân hàng Nhà Nư c t nh Ngh An, Ngân hàng Nông nghi p
và Phát tri n Nông thôn t nh Ngh An, gia
ình, b n bè và
ki n thu n l i v th i gian, cung c p v s li u
và giúp
chu n b lu n văn.
Trân tr
ng!
ng nghi p ã t o i u
tác gi trong quá trình
iii

DANH M C CÁC T
VI T T T
CBTD
DNNN
NHNN
NHTM
NHNo& PTNT
NHTW
NQH
Cán b tín d ng
Doanh nghi p Nhà nư c
Ngân hàng Nhà Nư c
Ngân hàng thương m i
Ngân Hàng Nông Nghi p và Phát Tri n Nông Thôn.
Ngân hàng trung ương
N quá h n
QSD
Quy n s d ng t
SXKD
TCTD
TDTM
TDNH
UBND
XHTD
S n xu t kinh doanh
T ch c tín d ng
Tín d ng thương m i
Tín d ng ngân hàng
y ban nhân dân
X p h ng tín d ng

iv
DANH M C B NG
B ng 2.1: T ng ngu n v n NHNo & PTNT Chi nhánh Ngh An 2009 -2011 52
B ng 2.2: Cơ c u ngu n v n huy
ng NH No & PTNT Chi nhánh Ngh An
Phân theo b n t giai o n t 2009-2011 53
B ng 2.3: Ngu n v n huy
ng NH No & PTNT Chi nhánh Ngh An Phân theo
nhóm khách hàng, giai o n t 2009-2011. 53
B ng 2.4: Ngu n v n huy
ng NH No & PTNT Chi nhánh Ngh An phân theo
kỳ h n huy
ng t 2009-
2011
. 54
B ng 2.5: Quy mô tín d ng NHNo & PTNT Ngh An giai o n 2009-2011 55
B ng 2.6: Tình hình s d ng v n NHNo & PTNT Ngh An giai o n 2009-2011
phân theo th i gian 56
B ng 2.7: Cơ c u dư n theo thành ph n
kinh t
NHNo & PTNT Chi nhánh
Ngh An giai o n 2009-2011 57
B ng 2.8: Quan h gi a th i h n huy
ng v n và th i h n cho vay NHNo &
PTNT Ngh An 2009-2011 58
B ng 2.9: Cơ c u tín d ng theo tài s n b o
m giai o n t 2009-2011 59
B ng 2.10: Th ph n v ngu n v n huy
ng c a NHNo & PTNT Chi nhánh Ngh
An trên

a bàn t nh Ngh An giai o n 2009-
2011 60
B ng 2.11: T c
tăng trư ng ngu n v n c a NHNo & PTNT Chi nhánh Ngh
An so v i toàn ngành ngân hàng trên
i bàn t nh Ngh An giai o n 2009-2011 61
B ng 2.12: Th ph n v dư n
c a NHNo & PTNT Chi nhánhNgh An 2009-2011 62
B ng 2.13. T c
tăng trư ng dư n tín d ng c a NHNo & PTNT Chi nhánh
Ngh An và các NHTM trên
a bàn t nh Ngh An giai o n 2009-2011 63
B ng 2.14:
N quá hán và cơ c u n quá h n theo thành ph n kinh t
NHNO&PTNT Chi nhánh Ngh An giai o n t 2009 -2011 65
B ng 2.15: Tình hình n quá h n phân theo th i gian giai o n t năm 2009 -2011 66
B ng 2.16: Tình hình cơ c u n x u theo nhóm n NHNo & PTNT Chi nhánh
t nh Ngh An 67
v
B ng 2.17: T l n x u NHNo & PTNT Chi nhánh Ngh An t 2009-2011 68
B ng 2.18: Vòng quay v n tín d ng NHNo & PTNT Chi nhánh Ngh An giai
o n t 2009-2011 69
B ng 2.19: T ng thu nh p t ho t
ng tín d ng d ng NHNo & PTNT Chi nhánh
Ngh an giai ô n 2009-2011 70
B ng 2.20:
vi c ra quy t
ng d ng k t qu ch m i m tín d ng và x p h ng khách hàng trong
nh c p tín d ng và giám sát sau khi cho vay 76
vi

DANH M C BI U
Bi u
Bi u
2.1: Cơ c u kinh t theo ngành c a t nh Ngh An t 2009-2011 43
2.2: Tăng trư ng GDP bình quânt i t nh Ngh An và c nư c giai o n t
2009-2011 44
Bi u
2.3: Th ph n v ngu n v n huy ng c a Agribank Ngh An
trên
a bàn t nh Ngh An giai o n 2009-
2011 60
Bi u
2.4: T c tăng trư ng ngu n v n c a NHNo & PTNT Ngh An 2009-2011 61
Bi u
2.5: Th ph n v dư n tín d ng c a NHNo & PTNT Ngh An
2009-2011 62
Bi u
2.6:. T c tăng trư ng dư n tín d ng c a NHNo & PTNT Ngh An và các
NHTM trên
a bàn t nh Ngh An giai o n 2009-
2011 63
vii
DANH M C SƠ
Sơ
Sơ
Sơ
Sơ
1.1: H th ng qu n lý r i ro tín d ng c a ngân hàng UOB 39
2.1: Cơ c u t ch c c a NHNo & PTNT Chi nhánh Ngh An 47
2.2: Quy trình tín d ng chung 71

2.3 : B máy giám sát tín d ng t i Chi nhánh và Ngân hàng cơ s 72
Sơ
2.4 : Sơ quy trình ch m i m tín d ng và x p h ng khách hàng trong h
th ng NHNO&PTNT Chi nhánh Ngh An 75
viii
M CL C
M
U 1
1. Tính c p thi t c a
tài 1
2. M c ích nghiên c u 2
3. i tư ng nghiên c u 2
CHƯƠNG I. LÝ LU N CHUNG V TÍN D NG VÀ CH T LƯ NG TÍN
D NG TRONG HO T NG C A NGÂN HÀNG THƯƠNG M I 4
1.1. Ngân hàng thương m i 4
1.1.1. Khái ni m ngân hàng thương m i 4
1.1.2. Các ho t ng ch y u c a NHTM 6
1.2. Tín d ng Ngân hàng thương m i 7
1.2.1. Khái ni m tín d ng Ngân hàng thương m i 7
1.2.1.1. Khái ni m tín d ng Ngân hàng thương m i 7
1.2.1.2. Nguyên t c cho vay c a NHTM 9
1.2.1.3. i u ki n vay v n i v i khách hàng 9
1.2.2. Các hình th c tín d ng c a Ngân hàng thương m i 9
1.2.3. Vai trò c a tín d ng NHTM i v i n n kinh t 13
1.3. Ch t lư ng tín d ng NHTM 14
1.3.1. Quan ni m ch t lư ng tín d ng Ngân hàng 14
1.3.2. Các ch tiêu ánh giá ch t lư ng tín d ng 16
1.3.3. Các nhân t nh hư ng n ch t lư ng tín d ng 22
1.3.4. M i tương quan gi a tăng cư ng tín d ng, ch t lư ng tín d ng và hi u qu
ho t ng tín d

ng
28
1.3.5. nh hư ng c a x p h ng tín d ng i v i ch t lư ng tín d ng 29
1.3.6. Công tác qu n lý ho t ng tín d ng t i các Ngân hàng thương m i nư c
ngoài và bài h c kinh nghi m cho Vi t Nam 34
1.3.6.1. Ngân hàng Hongkong and Shanghai Banking Corporation 34
1.3.6.2. Ngân hàng United Overseas Bank (UOB) 38
1.3.6.3. Bài h c kinh nghi m cho các NHTM Vi t Nam 40
ix
K t lu n chương 1 41
CHƯƠNG II. TH C TR NG HO T NG TÍN D NG VÀ CH T LƯ NG
TÍN D NG T I NHNO&PTNT CHI NHÁNH T NH NGH AN 42
2.1. Khái quát chung v NHNO&PTNT Chi nhánh t nh Ngh An 42
2.1.1. Khái quát chung v tình hình kinh t - xã h i t nh Ngh An 42
2.1.2. Quá trình hình thành và phát tri n NHNO &PTNT Chi nhánh Ngh An 44
2.1.3. Cơ c u t ch c c a NHNO&PTNT Chi nhánh Ngh An 46
2.1.4. M t s k t qu ho t
ng kinh doanh c a NHNO&PTNT Chi nhánh Ngh
An 50
2.2. Tình hình huy
ng v n và cho vay t i NHNO&PTNT Chi nhánh Ngh An 51
2.2.1. Ho t ng huy ng v n 51
2.2.2. Ho t ng cho
vay
55
2.2.3. Th ph n ngu n v n và
u tư tín d ng c a NHNO&PTNT Chi nhánh Ngh
An 59
2.2.3.1. Th ph n v huy ng v n
59

2.2.3.2. Th ph n v u tư tín d
ng 61
2.3. Nh ng c i m nh hư ng n ch t lư ng ho t ng tín d ng c a
NHNO&PTNT Chi nhánh Ngh An 64
2.3.1. V khách hàng 64
2.3.2. V tài s n b o m
64
2.3.3. V th c hi n nhi m v chính tr 64
2.4. Th c tr ng qu n lý ch t lư ng tín d ng t i NHNO&PTNT Chi nhánh Ngh An 64
2.4.1. Các ch tiêu ánh giá ch t lư ng tín d ng c a NHNO&PTNT Chi nhánh
Ngh An 64
2.4.2. Quy trình ki m soát tín d ng t i NHNO&PTNT Chi nhánh Ngh An 70
2.1.2.1. Quy trình xét duy t cho vay 70
2.4.2.2. Quy trình ki m soát tín d ng 72
2.4.2.3. Th c tr ng công tác ch m i m, x p h ng khách hàng t i NHNO&PTNT
Chi nhánh Ngh An 73
2.5. ánh giá ch t lư ng tín d ng t i NHNO&PTNT Chi nhánh Ngh An 78
2.5.1. Nh ng k t qu t ư c trong vi c nâng cao ch t lư ng tín d ng
78
2.5.2. Nh ng m t h n ch 79
x
2.5.3. Phân tích các nguyên nhân nh hư ng n ch t lư ng tín d ng t i
NHNO&PTNT Chi nhánh Ngh An trong th i gian qua 80
2.5.3.1. Nguyên nhân khách quan 80
2.5.3.2. Nguyên nhân thu c v khách hàng vay 81
2.5.3.3. Nguyên nhân thu c v năng l c qu n tr ngân hàng (Nhân t bên trong) 82
K t lu n chương 2 85
CHƯƠNG III: GIÀI PHÁP NÂNG CAO CH T LƯ NG TÍN D NG T I
NGÂN HÀNG NHNO&PTNT T NH NGH AN 86
3.1. nh hư ng phát tri n kinh t - xã h i t nh Ngh An giai o n t 2010 n

2015 86
3.1.1. Nh n nh các nhân t tác ng n ho t ng kinh doanh ngân hàng
thương m i giai o n 2012 – 2020 86
3.1.2. nh hư ng phát tri n kinh t - xã h i t
nh Ngh An giai o n t 2010
n
2015 87
3.2. inh hư ng ho t ng và m c tiêu t ng quát v nâng cao ch t lư ng tín d ng
t i NHNO&PTNT Chi nhánh Ngh An 88
3.2.1. inh hư ng ho t
ng c a NHNO&PTNT Chi nhánh Ngh An giai o n
2012 – 2020 88
3.2.2. M c tiêu phát tri n c a NHNO&PTNT Chi nhánh Ngh An 2012 – 2020 88
3.2.3. M c tiêu t ng quát v nâng cao ch t lư ng tín d ng t i NHNO&PTNT Chi
nhánh Ngh An 88
3.3. M t s gi i pháp nh m nâng cao ch t lư ng tín d ng t i NHNO&PTNT Chi
nhánh Ngh An 89
3.3.1. Gi i pháp nâng cao ch t lư ng công
tác th m
nh 89
3.3.2. Gi i pháp hoàn thi n công tác ch m i m, x p h ng khách hàng 90
3.3.3. Gi i pháp ào t o nâng cao năng l c, ph m ch t cán b ngân hàng g n v i
s p x p b trí công vi c cán b 91
3.3.4. Gi i pháp hoàn thi n quy trình ki m
soát ho t
ng tín d ng t i
NHNo&PTNT Chi nhánhNgh An 92
3.3.5.
Gi i
pháp th

c hi n
nghiêm
cơ ch
trách
nhi m
liên
quan
n o c nhân
viên 94
3.3.5.1. V lu t pháp 95
xi
3.3.5.2. V cơ ch trách nhi m do NHNo&PTNT Vi t Nam quy nh 95
3.3.6. Gi i pháp thu h i n x u 96
3.3.7. Gi i pháp v công tác t ch c và m ng lư i ngân hàng 98
3.3.8. Gi i pháp h tr ho t ng tín d ng 99
3.4. M t s ki n ngh 101
3.4.1. Ki n ngh v i các cơ quan Nhà nư c có th m quy n 101
3.4.2. Ki n ngh v i Ngân hàng Nhà nư c Vi t Nam 102
3.4.3. Ki n ngh v i NHNo & PTNT Vi t Nam 102
K T LU N 104
TÀI LI U THAM KH O 105
1
M
U
1. Tính c p thi t c a
tài
Ngân hàng thương m i v i ch c năng là kinh doanh ti n t tín d ng và các d ch v ngân
hàng, trong ó ho t ng tín d ng là m t nghi p v truy n th ng. Cho n nay tín d ng
NHTM v n là m t kênh ch y u thu hút và i u hoà v n cho n n kinh t , là c u n i trung
gian gi a nơi th a và nơi thi u v n, óng

vai trò quan tr ng
i v i s phát tri n kinh t xã
h ic a t nư c.
Ho t ng tín d ng là m t m ng ho t ng l n và óng m t vai trò h t s c quan
tr ng trong toàn b ho t ng c a NHTM. Tính quan tr ng c a ho t ng tín d ng
ư c th hi n trư c h t là mang l i ngu n thu nh p chi m t tr ng l n, ch y u trong
t ng thu nh p c a NHTM. Bên c nh ó nh ho t ng tín d ng mà t o ti n có
th thu hút, phát tri n các m ng ho t ng khác thông qua bán chéo s n ph m như b o
lãnh, thanh toán, chuy n ti n, m th , mua bán ngo i t ,v.v. Tuy nhiên, cùng v i
nh ng l i ích t ư c thì lĩnh v c tín d ng cũng là lĩnh v c có r i ro l n nh t.
R i ro tín d ng luôn song hành v i
ho t
ng tín d ng, chúng ta không th lo i
b hoàn toàn ư c r i ro tín d ng mà ch có
th áp d ng các bi n pháp
và gi m thi u thi t h i do r i ro tín d ng.
Th c hi n qu n tr t t ho t
phòng ng a
ng tín d ng
không ch nâng cao hi u qu , làm tăng kh năng c nh tranh c a NHTM trong b i c nh
n n kinh t h i nh p ngày nay mà còn óng góp tích c c vào s v n hành c a n n kinh
t thông qua s tác ng c a cung - c u ti n t làm thúc y tăng trư ng kinh t , h n
ch l m phát, giúp cho Nhà nư c th c hi n t
t vai trò qu n lý Nhà nư c v ho t
ng
ti n t - tín d ng. V n t ra hi n nay là tăng trư ng tín d ng ph i g n li n v i nâng
cao ch t lư ng tín d ng. Ch t lư ng tín d
ng ã, ang và luôn là v n
mà các TCTD,
cơ quan qu n lý nhà nư c và Chính ph c bi t quan tâm.

NHNo&PTNT t nh Ngh An là Chi nhánh lo i 1, h ng 1 tr c thu c
NHNo&PTNT Vi t Nam, ơn v nhi u năm
li n là lá c
u c a khu v c B c mi n
trung, có th ph n v ngu n v n và dư n l n nh t trong các NHTM óng trên
a bàn,
là ngân hàng óng vai trò ch o và ch l c trong lĩnh v c nông nghi p, nông thôn
cũng như cho vay h gia ình, cá nhân,
doanh nghi p nh và v a. V i t c
tăng
trư ng ngu n v n và dư n bình quân hàng năm trên 20% ã óng góp tích c c vào
vi c tăng trư ng kinh t hàng năm c a t nh Ngh An trên 10,5%. Nh ng năm qua ch t
lư ng tín d ng c a NHNo&PTNT Chi
nhánh Ngh An tương
i t t. Tuy nhiên, ch t
2
lư ng tín d ng t i chi nhánh hi n nay ang ti m n nhi u r i ro do có s c nh tranh
ngày càng quy t li t gi a các NHTM ho t ng trên a bàn, vi c y nhanh t c tín
d ng dành th ph n d n n vi c h th p các i u ki n vay; trình th m nh c a
cán b làm công tác
th m
nh còn y u; cán b có th m quy n
trong vi c quy t
nh
cho vay tư l i cá nhân; qu n tr r i ro chưa
ư c quan tâm úng m c ã d n
n ch t
lư ng tín d ng không m b o.
Vì v y, vi c nâng cao ch t lư ng tín d ng c a NHNo & PTNT Chi nhánh Ngh
An nh m nâng cao hi u qu ho t ng kinh doanh, tăng kh năng c nh tranh và phát

tri n b n v ng là h t s c c n thi t. Xu t phát t tình hình trên, qua quá trình làm vi c
t i Chi
nhánh
cùng s
giúp
c a các th y cô và các b n ng nghi p, tôi ch n tài
“Nâng cao ch t lư ng tín d ng t i Ngân hàng nông nghi p và Phát tri n nông thôn
t nh Ngh An” Làm n i dung lu n văn t t nghi p Th c s chuyên ngành qu n tr -
kinh doanh c a mình.
2. M c tiêu nghiên c u
M c tiêu nghiên c u c a tài t p trung vào ba n i dung sau:
- Làm sáng t thêm nh ng lý lu n cơ b n v tín d ng Ngân hàng, ch t lư ng tín
d ng ngân hàng.
- Qua ho t ng th c ti n, ánh giá th c tr ng ho t ng tín d ng và ch t lư ng
tín d ng c a NHNo& PTNT Chi nhánh Ngh An
- Xây d ng
các gi i pháp
ng b và các ki n ngh nâng cao ch t lư ng ho t
ng tín d ng c a NHNo& PTNT Chi nhánh Ngh An; làm cho công tác tín d ng th c
s là bà ph c v t t cho chương trình phát tri n
kinh t c a t nh nhà và
NHNo&PTNT Chi nhánh Ngh An ho t ng có hi u qu , phát tri n m t cách b n
v ng cũng qua ó các Chi nhánh khác trong h th ng NHNo& PTNT Vi t Nam
tham kh o, v n d ng vào ho t ng kinh doanh c a mình.
3. i tư ng và ph m vi nghiên c u
-
i tư ng nghiên c u c a lu n văn là ho t ng tín d ng t i NHN o& PTNT
Chi Nhánh Ngh An
- Ph m vi nghiên c u :
+ V không gian : T i NHNo & PTNT Chi Nhánh t nh Ngh An.

+ V th i gian : Phân tích s li u báo cáo năm 2009, 2010, 2011.
3
4. Phương pháp nghiên c u
Lu n văn s d ng các phương pháp: Phương pháp th ng kê, phương pháp phân
tích, phương pháp t ng h p và phương pháp so sánh qua ó
th c hi n.
5. T ng quan tình hình nghiên c u
xu t gi i pháp
T năm 2000
n nay, ã có m t s tài nghiên c u v ch t lư ng tín d ng c a
m t s ngân hàng thương m i như:
“Gi i pháp nâng cao ch t lư ng tín
d ng c a các NHTM trên
a bàn Thành Ph
H Chí Minh ” lu n văn Th c sĩ, tác gi Ph
m Qu c Long, trư ng
i h c kinh t
Thành ph H Chí Minh; lu n văn Th c sĩ “Nâng cao ch t lư ng tín d ng t i NHNo &
PTNT huy n Phú Bình” tác gi Minh i p, i h c Thái Nguyên; Lu n văn Th c
sĩ "Gi i pháp
m r ng và nâng cao ch t lư ng tín d ng t i NHNo& PTNT t
nh Ti n
Giang ” c a tác gi Th Liên Chi, i h c Kinh t TP H Chí Minh; vv
nhưng
trên a bàn Ngh An chưa có tài nghiên c u v ch t lư ng tín d ng c a
NHNo&PTNT.
Dư i góc
kinh t tác gi th y r ng tài này mang tính th i s và
c n thi t cho s phát tri n, an toàn cho ngân hàng NHNo & PTNT Chi nhánh Ngh An
nói riêng và h th ng NHNo & PTNT Vi t Nam nói chung.

6. K t c u c a lu n văn
Ngoài ph n m u và k t lu n, lu n văn g m 3 chương:
Chương I: Lý lu n chung v tín d ng, ch t lư ng tín d ng t i NHTM
Chương II: Th c tr ng ho t ng tín d ng, ch t lư ng tín d ng t i
NHNo&PTNT Chi nhánh Ngh An.
Chương III: Gi i pháp nâng cao ch t lư ng tín d ng t i NHNo&PTNT Chi
nhánh Ngh An.
4
CHƯƠNG I
LÝ LU N CHUNG V TÍN D NG VÀ CH T LƯ NG TÍN D NG
TRONG HO T NG C A NGÂN HÀNG THƯƠNG M I
1.1. Ngân hàng thương m i
1.1.1. Khái ni m Ngân hàng thương m i
L ch s hình thành và phát tri n c a NHTM g n li n v i s phát tri n c a n n
s n xu t hàng hóa. Ho t ng kinh t là i u ki n, s òi h i khách quan i v i
NHTM và khi Ngân hàng thương m i
phát tri n s t o i u ki n thúc
y phát tri n
kinh t . Theo gi i s h c, ngân hàng u tiên ã ra i cách ây hơn 2000 năm Hy
L p. Khi ó ngân hàng ch mang ý nghĩa là
nơi
i t ngo i t sang b n t cho khách
du l ch và chi t kh u thương phi u cho
các nhà buôn, v i cách t ch c ban
ur tg n
nh ch là m t ho c m t ít ngư i ng i chi c bàn nh ho c m t c a hi u nh . Vì v y
khái ni m “ngân hàng”, xu t phát t ch La tinh là “bancus” có nghĩa là “bàn ti n”.
Sang giai o n chi m h u nô l và phong ki n, nghi p v ngân hàng g n li n
v i vi c cho vay n ng lãi, v i nh ng ngư i i vay ch y u là t ng l p th ng tr và
nh ng ngư i s n xu t hàng hoá gi n ơn.

Trong ch tư b n ch nghĩa, s n xu t và lưu thông hàng hoá phát tri n,
nhu
c u v n vay tăng lên. Nhưng các nhà tư b n không ch u vay v n c a các ngân hàng vì
lãi su t quá cao, chi m h t toàn b l i nhu n
và m t ph n v n t có c a h . H
ã hùn
v n l p ra các ngân hàng cho vay v i m c lãi su t v a ph i th p hơn l i nhu n bình
quân, làm cho các ngân hàng cho vay n
ng lãi theo ki u cũ b t
u bu c ph i h lãi
su t và chuy n sang kinh doanh như các ngân hàng tư b n. H th ng ngân hàng ã ra
i hàng lo t t i Châu Âu, B c M trong th k 18, vi c ng d ng phương th c s n
xu t l n trong th i kỳ này òi h i m t s m r ng tương ng trong thương m i toàn
c u tiêu th các s n ph m công nghi p, do ó kéo theo yêu c u
phát tri n các
phương th c thanh toán và tín d ng m i.
Chính vì v y ã làm cho ho t
ng ngân
hàng tr nên a d ng hơn v lo i hình.
Ngày nay, h th ng NHTM là h th ng ngân hàng hai c p, có m i quan h tr c
ti p v i m i thành ph n kinh t . Và NHTM ã tr thành m t trong nh ng t ch c tài
chính quan tr ng nh t b i nó không ch
óng vai trò là trung gian thanh toán, là
ơn thu n nh n ti n g i và cho vay mà còn
i lý, ngư i b o lãnh, hay góp ph n th c hi n
5
chính sách c a Chính ph nh m th c hi n các m c tiêu kinh t - xã h i. Do ó, khái
ni m v NHTM cũng r t phong phú.
Trên nhi u góc , các cơ quan ch c năng c a các nư c ưa ra nh ng cách ti p
c n khác nhau v khái ni m NHTM. Trong khi t i Vi t Nam, h th ng ngân hàng Vi t

Nam su t g n 40 năm (1951 - 1987) là h th ng ngân hàng m t c p, v a làm nhi m v
c a ngân hàng phát hành, v a th c hi n ch c năng c a ngân hàng kinh doanh ti n t .
Giai o n này Ngân hàng Nhà nư c Vi t Nam ã góp ph n không nh vào s nghi p
xây d ng và phát tri n kinh t trong i u ki n chi n tranh. Trư c yêu c u i m i toàn
di n n n kinh t , h th ng ngân hàng Vi t Nam như trư c ây không còn phù h p do
ó c n ph i ư c thay i và Ngh nh 53 ngày 26/03/1988 c a Chính ph là bư c sơ
khai ã chuy n h th ng Ngân hàng Vi t Nam thành h th ng ngân hàng hai c p. Các
NHTM ư c thành l p và ho t ng dư i s i u ch nh c a pháp l nh ngân hàng, sau
ó là lu t các t ch c tín d ng và các văn b n pháp lu t khác có liên quan.
NHTM là m t nh ch tài chính có vai trò vô cùng quan tr ng i v i n n kinh
t nói chung và i v i t ng c ng ng dân cư nói riêng. Theo Lu t các t ch c tín
d ng ư c Qu c h i nư c C ng hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam khóa X thì:
“Ngân hàng là lo i hình t ch c tín
d ng ư c th c hi n toàn b ho t
ng
ngân hàng và các ho t
ng kinh doanh khác có liên quan. Theo tính ch t và m c
tiêu
ho t
ng, các lo i hình ngân hàng g m ngân hàng thương m i,
ngân hàng phát tri n,
ngân hàng
hàng khác”.
u tư, ngân hàng chính sách, ngân hàng h p tác và các lo i
hình ngân
Mà “t ch c tín d ng là doanh nghi
p ư c thành l p theo quy
nh c a Lu t
này và các quy
nh khác c a pháp lu t ho t ng kinh doanh ti n t , làm d ch v

ngân hàng v i n i dung nh n ti n g i và s
d ng ti n g i
các d ch v thanh toán.”
c p tín d ng, cung ng
Như v y,
NHTM
Vi t Nam là: “ngân hàng ư c th c hi
n toàn b ho t
ng
ngân hàng và các ho t
ng kinh doanh khác có liên quan vì m c tiêu l i nhu n, góp
ph n th c hi n các m c tiêu kinh t c a nhà nư c”.
Do ó, NHTM v i tư cách là m t trung gian tài chính, tương t các t ch c kinh
doanh khác là l y l i nhu n làm m c tiêu ho t ng, nhưng khác ch i tư ng kinh
doanh vì
là ti n t .
i tư ng kinh doanh c a các ngân hàng
thương m i là hàng hoá
c bi t ó
6
1.1.2. Các ho t
ng ch y u c a NHTM
NHTM là lo i hình t ch c tài chính cung c p các d ch v tài chính a d ng
nh t,
c bi t là tín d ng, ti t ki m và d ch v thanh toán. Ho t ng c a m t NHTM
cũng khá gi ng như m t doanh nghi p kinh doanh bình thư ng, i m khác bi t là các
NHTM kinh doanh "quy n s d ng ti n t ". V i hai ch c năng ch y u là t o ti n và
kinh doanh ti n t nh m m c tiêu sinh l i,
ngân hàng thương m i có các ho t
y u sau ây:

ng ch
a) Ho t
ng huy ng v n
áp ng nhu c u v n r t a d ng c a khách hàng, ngoài ngu n v n c a b n
thân có, NHTM còn ph i ti n hành huy
ng các ngu n v n t m th i nhàn r i trong
n n kinh t dư i các hình th c khác nhau, bao g m nh ng lo i sau:
- Ngu n ti n g i: Ti n g i là n n t ng cho s phát tri n c a m t ngân hàng, là
cơ s c a các kho n cho vay và do ó là ngu n g c t o ra l i nhu n. Khách hàng g i
ti n vào ngân hàng v i r t nhi u m c ích khác nhau
ti t ki m, c t tr , dành
ho c
thanh toán, tùy theo m c ích c a khách hàng ngân hàng có
các hình th c huy
ng như: ti n g i giao d ch, ti n g i phi giao d ch.
+ Ti n g i giao d ch là lo i ti n g i òi h i ngân hàng ph i thanh toán ngay các
l nh rút ti n c a khách hàng. ây là m t
trong nh ng ngu n v n bi n
ng nh t, thi u
n
nh, kỳ h n c a ti n g i giao d ch là ng n nh t b i vì nó có th ư c rút ra b t kỳ
lúc nào mà khách hàng không c n ph i báo trư c, lãi su t ph i tr th p nhưng b n thân
ngân hàng khó ch
ng s d ng. Ti n g i giao d ch g m ti n g i có th phát hành
séc, y nhi m thu, y nhi m chi, tài kho n nostro, m ng.
+ Ti n g i phi giao d ch là lo i ti n ư c hình thành t ngu n v n c a nh ng
ngư i mu n dành m t kho n ti n cho nh ng m c tiêu hay nhu c u tài chính ư c d
tính trư c trong tương lai. Lãi su t c a lo i ti n g i này cao hơn nhi u so v i ti n g i
giao d ch nhưng tính n
nh cao.

- Huy
ng v n thông qua vi c phát hành kỳ phi u, trái phi u, ti t ki
m, ch ng
ch ti n g i,
Ngu n v n này thư ng chi m t tr ng l n nh t trong cơ c u ngu n v n huy
ng c a ngân hàng.
- Ngu n vay NHTW, các t ch c tín d ng khác