bài 12 axit nitric và muối nitrat

AXIT NITRIC VÀ MUỐI NITRAT
A. AXIT NITRIC
CTPT CT electron CTCT
H - O - N = O
O
I: CẤU TẠO PHÂN TỬ
III: TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1- Tính axit
2- Tính oxi hóa
HNO
3
H O N O
O

a. Với kim loại
* Với những kim loại có tính khử yếu như Cu, Pb,
Ag, … HNO
3
đặc bị khử đến NO
2
, còn loãng bị khử
đến NO.
* Khi tác dụng với những kim loại có tính khử mạnh
như: Mg, Al, Zn, …HNO
3
loãng có thể bị khử đến N
2
O,
N
2

hoặc NH
4
NO
3
.
OHONNOCuđONHCu
22
4
23
2
3
50
22)()(4 ++→+
+++
OHONNOAllONHAl
2
2
1
33
3
3
50
153)(8)(308 ++→+
+++
- Chú ý: Al, Fe bị thụ động hóa trong HNO
3
đặc
nguội.

Fe tác dụng với dung dịch HNO

3
đặc đun nóng
OHNONOFeđHNOFe
ct
22333
33)()(6
0
++→+

b. Với phi kim: (C, S, P, …)
OHONOSHđONHS
22
4
4
6
23
50
2)(6 ++→+
+++
c. Với hợp chất: (H
2
S, HI, SO
2
, FeO, muối sắt (II), …)
OHONNOF elONHOFe
2
2
33
3
3

52
5)(3)(103 ++→+
++++
V: ĐIỀU CHẾ
1- Trong phòng thí nghiệm
43423
0
)()( NaHSOHNOđSOHrNaNO
ct
+→+

2- Trong công nghiệp
kjOHNOONH
cPt
907;6454
2
900850,
23
0
−=∆Η+ →+
−
22
22 NOONO →+
3222
424 HNOOHONO →++
NOHNOOHNO +→+
322
23
B. MUỐI NITRAT
I: TÍNH CHẤT CỦA MUỐI NITRAT

1- Tính chất vật lí
Ion NO
3
-
không có màu, nên màu của
một số muối nitrat là màu của cation kim loại
trong muối tạo nên.

2- Tính chất hóa học
•
Đối với muối nitrat của kim loại từ K  trước Mg
R(NO
3
)
n

t
0
R(NO
2
)
n
+ n/2 O
2
2KNO
3
t
0
KNO
2 + 1/2 O

2
•
Đối với muối nitrat của kim loại từ Mg  Cu
2R(NO
3
)
n

t
0
R
2
O
n
+ 2nNO
2
+ n/2 O
2
Mg(NO
3
)
2
t
0
MgO
+ 2NO
2
+ 1/2 O
2
•

Đối với muối nitrat của kim loại từ Ag  về sau
R(NO
3
)
n

t
0
R + nNO
2
+ n/2 O
2
AgNO
3
t
0
Ag
+ NO
2
+ 1/2 O
2

3- Nhận biết ion nitrat
3Cu + 8H
+
+ 2NO
3
-

3Cu

2+
+ 2NO + 4H
2
O
2NO + O
2
 2NO
2
(nâu đỏ)
màu xanh không màu
II: ỨNG DỤNG CỦA MUỐI NITRAT
-
Làm phân bón hóa học
-
KNO
3
còn được sử dụng làm thuốc nổ đen. Thuốc
nổ đen có công thức: 75% KNO
3
, 10% S và 15% C.
C. CHU TRÌNH CỦA NITƠ TRONG TỰ NHIÊN

Hợp chất nào sau đây của nitơ không được
tạo ra khi cho HNO
3
tác dụng với kim loại?
A. NO; B. NH
4
NO
3

; C. NO
2
; D. N
2
O
5
Đáp án: D
Phản ứng giữa HNO
3
với FeO tạo ra khí NO.
Tổng các hệ số trong phương trình của phản ứng oxi hóa
khử này bằng:
A. 22. B. 20. C. 16. D. 12
Đáp án: A

Cho 11 gam hỗn hợp kim loại gồm Al và Fe tác
dụng với HNO
3
loãng (dư). Sau phản ứng thu được
6,72 lít khí NO duy nhất điều kiện tiêu chuẩn. Tính
khối lượng mỗi kim loại có trong hỗn hợp
Đáp án: m
Al
= 5,4 gam; m
Fe
= 5,6 gam