còn ống động mạch viện tim học việt nam

Thạc sĩ Vũ Anh Dũng
Viện Tim mạch Việt Nam
- Bệnh tim bẩm sinh th ờng gặp(10%)
- Nữ/Nam=2-3/1
-Chẩn đoán dễ dàng nhờ siêu âm Doppler
- Điều trị phẫu thuật t ơng đối đơn giản
Còn ống động mạch

PH¤I THAI HäC
Cung §MC thø VI

SINH Lý ¤§M ë BµO THAI
-¤§M ho¹t ®éng tõ tuÇn 6
-DÉn 59% l u l îng TH
-Vai trß cña PGE1 vµ 2 gi÷
cho èng më

TuÇn hoµn thai nhi vµ sau ®Î

quá trình đóng ôđm
-
Sau đẻ 10-15h:
SaO2 co thắt cơ ống đóng ống
PGE2 chức năng
- Đóng ống giải phẫu: 2-3 tuần
- Các yếu tố làm ống chậm đóng: thiếu oxy, độ
cao, trẻ đẻ non.
-Sau 8 tuần nếu không đóng bệnh còn ÔĐM

GI¶I PHÉU «®m

- Dµi 2 ®Õn 15mm
- § êng kÝnh 5-15mm
- PhÝa chñ réng phÝa
phæi thu hÑp l¹i
- VÞ trÝ: Tõ eo §MC ®æ
vµo ch¹c ba §MP
§MC
èng ®m
§mp tr¸i

sinh lý bệnh
ÔĐM Shunt T-P
Tăng l u l ợng Tăng l u l ợng TH
phổi tim trái
Tăng áp phổi Suy tim
- dày nội mạc
Bệnh mạch máu phổi: - tăng sản tế bào
- thoái hoá hyalin
ĐảO SHUNT - dày+xơ lớp cơ trơn

Triệu chứng(Thể đIển hình):
1.Cơ năng: khó thở nhẹ, viêm phế quản, tình cờ phát hiện.
2.Thực thể:
-Thổi liên tục
LS 2 trái cạnh ức.
-Mạch nảy. Chênh nhẹ HA.
3.Điện tâm đồ: Dày thất trái nhẹ hay bình th ờng
4.X quang: - Phổi ứ huyết nhẹ
- Tim to ít
- Các cung bên trái dãn nhẹ

siêu âm:
1. Siêu âm TM và hai bình diện:
- Dấu hiệu tăng gánh thể tích tim trái
- Hình ảnh ống động mạch
- Loại trừ một phần các shunt trong tim

siªu ©m:
2.Siªu ©m Doppler (xung, liªn tôc, mµu):
- ChÈn ®o¸n ch¾c ch¾n.
- §¸nh gi¸ møc ®é bÖnh( t¨ng ¸p phæi )

Thông tim và chụp đmc:
- Điển hình: có hình chữ của ống
thông
- Đánh giá mức độ tăng áp phổi
- Phát hiện th ơng tổn phối hợp

Các thể lâm sàng:
1. Thể ống lớn, shunt lớn:
- Cơ năng nặng: Viêm phổi, khó thở, chậm phát triển, biến
dạng lồng ngực.
- Thực thể:+ Thổi liên tục thô ráp kèm rung miu
+ Rung tâm tr ơng ở mỏm
+ Thổi tâm thu ổ van ĐMC
+ Mạch nảy, HA chênh.
- ECG: Tăng gánh thất trái rõ
- Xq: + Phổi ứ huyết nhiều
+ Tim to hay rất to
+ Các cung bên trái dãn nhiều

Các thể lâm sàng:
2. Thể ÔĐM kém dung nạp ở trẻ nhũ nhi:
- Cơ năng rất nặng:
+ Khó thở, viêm phổi kéo dài tái diễn
+ Thiểu năng đại TH: Không lên cân, th ờng vã
mồ hôi, tim nhanh
+ Có thể suy tim dẫn đến tử vong.
- Thực thể: Th ờng chỉ có thổi tâm thu cao.
- ECG: Dày hai thất
- Xq: tim to, ĐMC, ĐMP dãn
- Siêu âm: chẩn đoán xác định.

Thể tăng áp động mạch phổi tắc
nghẽn :
1.Dạng shunt hai chiều:
- Cơ năng; dung nạp tốt hơn
- Mất thổi liên tục, thổi tâm thu(),
T2 mạnh
-ECG: xuất hiện dày thất phải
-S.Â: Pphổi # chủ, shunt 2 chiều
2.Dạng shunt phải - trái:
- Tím chi d ới
- Khó thở gắng sức
- Suy tim phải

Thể ôđm ở trẻ đẻ non:
- Tỷ lệ cao do nồng độ PGE cao
- Phần lớn các ÔĐM có thể tự đóng khi
trẻ đủ tháng tuổi

- Khi không có triệu chứng thì không
cần can thiệp.
- Khi shunt lớn khiến trẻ phải thở máy
và không bỏ máy đ ợc thì cần can thiệp
đóng ống, đầu tiên bằng thuốc ức chế
PGE (Indométhacine), nếu thất bại thì
phải phẫu thuật

Thể ôđm ở ng ời lớn:
- Phần lớn ÔĐM shunt lớn đều gây tăng
áp phổi tr ớc tuổi tr ởng thành.
- ống nhỏ(<7mm): tim mạch can thiệp
hay phẫu thuật.
- ống vừa: Nên điều trị phẫu thuật.
- Nguy hiểm khi phẫu thuật: viêm nội
tâm mạc, ống xơ vữa, vôi hoá, phồng,
ĐMC dãn, xơ vữa
- Cần hạ huyết áp chỉ huy khi mổ.

thể phối hợp với
dị tật khác:
Theo mức độ th ờng gặp giảm dần:
- Thông liên thất
- Hẹp eo ĐMC
- Hẹp động mạch phổi
- Hẹp van ĐMC
- Thông liên nhĩ
Bù trừ có lợi: ÔĐM+Fallot4, teo ba lá

chÈn ®o¸n ph©n biÖt

1.TiÕng thæi tÜnh m¹ch
2. TLT + Hë chñ ( h/c Laubry-Pezzi)
3.Vì tói ph×nh xoang Valsalva

ChÈn ®o¸n ph©n biÖt
4. Th«ng ®éng-tÜnh m¹ch phæi
5. Dß chñ - phæi (cöa sæ §MC-§MP)
6. Th«ng liªn thÊt (ë trÎ nhá )

Biến chứng:
1. Viêm nội tâm mạc
2.Tăng áp phổi và đảo shunt
3. Suy tim (ống lớn ở trẻ nhỏ)
Chỉ định điều trị:
Mọi ÔĐM đều phải đ ợc điều trị bằng phẫu thuật hay
thông tim can thiệp
Trừ các chống chỉ định:
- áp lực ĐMP áp lực ĐMC
- ÔĐM phối hợp trong tứ chứng Fallot

Acid arachidonic
Prostaglandin G2
Prostaglandin H2
Prostaglandin D2
Leukotrienes
Cyclooxygenase
Indomethacin
Ibuprofen
ThromboxanesProstacyclin
Prostaglandin E2

Prostaglandin F2
block
ãNG è M B NG THU CĐ Đ Ằ Ố

thắt ống động mạch :
Nh ợc điểm:- Có thể ống bị thông lại
- Nguy cơ gây phồng ống
Chỉ nên dùng cho trẻ < 6 tháng tuổi

phẫu thuật cắt ống:
- Kết quả chắc chắn
- Tỷ lệ tử vong không đáng kể(0-1%)
- Biến chứng: chảy máu, liệt thần kinh
quặt ng ợc, th ơng tổn ống ngực

®ãng «®m qua pt néi soi

đóng ống qua đ ờng thông tim:
Do Rashkind khởi x ớng 1979
Kết quả: - Thành công: 95%
- Hết shunt: 85%; Còn shunt rất nhỏ: 15%
Nh ợc điểm: trang bị, kỹ thuật, giá thành