vai trò và tầm quan trọng của địa chính trị và địa chiến lược đối với đất nước ấn độ

TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
ĐẠI HỌC KINH TẾ LUẬT

BÀI TIỂU LUẬN MƠN ĐỊA CHÍNH TRỊ THẾ GIỚI

VAI TRỊ VÀ TẦM QUAN TRỌNG CỦA ĐỊA CHÍNH TRỊ VÀ ĐỊA
CHIẾN LƯỢC ĐỐI VỚI ĐẤT NƯỚC ẤN ĐỘ.

Giảng viên hướng dẫn : Trần Nam Tiến
Sinh viên thực hiện

: Lê Văn Hậu

Lớp

: K12402B

MSSV

: K124020312

Page 1


TRY IT – YOU WILL LIKE IT !

Mục lục

LỜI MỞ ĐẦU

C
I.

ộng hoà Ấn Độ xuất hiện trên bản đồ thế giới vào ngày 15 tháng 8 năm
1947. Sự thiết lập nhà nước Ấn Độ là đỉnh cao của cuộc đấu tranh của
những người tại Nam Á để thoát khỏi ách thống trị của Đế quốc Anh. Ấn
Độ có nền văn minh sông Ấn (Indus) phát triển rực rỡ cách đây 5 nghìn
năm.Có lẽ hiếm thấy đất nước nào có một vị thế địa lí đẹp như Ấn Độ - lưng dựa vào
dãy Hy Mã Lạp Sơn hùng vĩ nhất thế giới, mặt nhìn ra Ấn Độ Dương biển cả mênh
mơng, lại cịn có 2 con sơng lớn là Ấn Hà và Hằng Hà như hai dịng sữa tươi ni
một bình nguyên bao la và cũng là cái nôi của nền văn minh nông nghiệp định cư vào
thời cổ đại.
Page 2


II.

TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
Khái quát sơ lược về Ấn Độ

1. Điều kiện tự nhiên
Cộng hòa Ấn Độ là một quốc gia ở khu vực Nam Á,có diện tích lớn thứ bảy trên thế giới
(3.287.590 km2). Địa lý Ấn Độ khá đa dạng, bao gồm nhiều miền khí hậu khác biệt từ những
dãy núi phủ tuyết cho đến các sa mạc, đồng bằng, rừng mưa nhiệt đới, đồi, và cao nguyên. Ấn
Độ bao gồm một phần lớn của tiểu lục địa Ấn Độ nằm trên mảng kiến tạo Ấn Độ, phần phía
Bắc của mảng Ấn-Úc. Ấn Độ có bờ biển dài 7.516 km, phần lớn Ấn Độ nằm ở bán đảo Nam
Á vươn ra Ấn Độ Dương. Ấn Độ giáp Biển Ả Rập về phía Tây Nam và giáp Vịnh Bengal về
phía Đơng và Đơng Nam. Ấn Độ có diện tích 3.287.263 km², xếp thứ 7 trên thế giới về diện
tích, trong đó phần đất liền chiếm 90,44%, diện tích mặt nước chiếm 9,56%. Ấn Độ có biên
giới trên đất liền giáp với Bangladesh (4.053 km), Bhutan (605 km), Myanma (1.463 km),

Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (3.380 km), Nepal (1690 km) và Pakistan (2.912 km). Đỉnh
núi cao nhất có độ cao 8.598 m, điểm thấp nhất là Kuttanad với độ cao -2,2 m. Các sông dài
nhất là sông Brahmaputra, sông Hằng. Hồ lớn nhất là hồ Chilka.
Vùng đồng bằng Ấn-Hằng phì nhiêu chiếm phần lớn ở phía Bắc, miền Trung và Đơng Ấn
Độ. Về phía Tây của quốc gia này là sa mạc Thar, một hoang mạc hỗn hợp đá và cát. Biên
giới phía Đơng và Đông Bắc của quốc gia này là dãy Himalayas. Đỉnh cao nhất ở Ấn Độ là
lãnh thổ tranh chấp với Pakistan; theo tuyên bố của Ấn Độ, đỉnh cao nhất (nằm ở khu vực
Kashmir là K2, với độ cao 8.611 m. Đỉnh cao nhất ở trong lãnh thổ không tranh chấp của
Ấn Độ là Kangchenjunga, với độ cao 8.598 m. Khí hậu Ấn Độ đa dạng từ khí hậu xích đạo
ở cực Nam đến Alpine ở khu vực đỉnh Himalayas.Khí hậu chia làm 3 mùa: mùa hè từ tháng
3 – tháng 6, mùa mưa từ tháng 7 – tháng 10 và mùa đông từ tháng 11 – tháng 2 năm sau.
Lòng đất của đất nước này là một kho báu thực sự. Ấn Độ thuộc hàng thủ lĩnh thế giới về
khai thác quặng mangan, mica, quặng sắt và bơ xít, đồng, kẽm. Ngồi ra ở đây cịn những
vỉa than đá, dầu mỏ, vàng phong phú nhất. Chính những điều này là cở sở cho sự phát triển
thịnh vượng của các ngành cơng nghiệp khai khống,luyện kim.
Ấn Độ là một vùng đất của nền văn hóa đa dạng, nhiều phong cảnh, tôn giáo và địa điểm
du lịch phong phú. Đất nước này có nhiều thắng cảnh địa điểm khác nhau từ Kashmir đến
Kanyakumari, từ Gujarat đến Bengal.Nói đến Ấn Độ,sẽ là vơ cùng thiếu sót nếu khơng nhắc
đến cung điện Taj Mahal lộng lẫy hoa lệ,ẩn chứa trong mình nó một câu chuyện về đức Vua
chung thủy

Page 3


TRY IT – YOU WILL LIKE IT !

Taj Mahal,biểu tượng của Ấn Độ

;ngôi làng nhỏ bé Khajuraho chỉ vỏn vẹn có 3000 dân nhưng nổi bật bởi những ngơi đền đạt
đến trình độ thượng thừa của nghệ thuật điêu khắc khơng khỏi khiến người nhìn trầm trồ

thán phục

Kiến trúc điêu khắc độc đáo ở Khajuraho

Hay sự độc đáo từ ý tưởng đến cấu trúc của những ngôi đền trong hang ở Ajanta Ellora. Mỗi
nơi có những nét riêng của mình và hợp lại tất cả chúng tạo thành vẻ đẹp quyến rũ mê hồn
của Ấn Độ

Cấu trúc đền trong hang độc đáo

.Nơi đây hội tụ cả cái mới và cái cũ,hiện đại và cổ kính,vừa sơi động mà trầm mặc.Rõ ràng
đây là một lợi thế rất lớn của Ấn Độ để phát triển ngành cơng nghiệp khơng khói này.Và
Page 4


TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
thực tế là chính quyền Ấn Độ đã có nhiều chính sách khuyến khích phát triển du lịch,dịch
vụ ,bảo tồn các di tích văn hóa thu hút khách tham quan từ mọi nơi trên thế giới.Tuy nhiên
những tồn tại trong xã hội đã cản trở sự phát triên của nó,nạn hiếp dâm hồnh hành khơng
chỉ là vấn nạn vơ cùng nghiêm trọng,nó cản đẩy lùi sự phát triển xã hội và cũng gây khơng
ít tiếng xấu cho ngành du lịch trong nước.
2. Kinh tế - xã hội

a. Dân cư – xã hội
Ấn Độ là quốc gia có dân số đơng hàng thứ hai thế giới với 1.120,26 triệu người và một
mật độ dân số bình quân 328,5 người/km2 (tháng 7/2005). Khoảng 73% dân số Ấn Độ sống
trong vùng nông thôn. Trái với Trung Quốc đang áp dụng những biện pháp chặt chẽ nhất để
hạn chế sự gia tăng dân số, ở Ấn Độ, đà gia tăng dân số vẫn diễn biến nhanh. Chỉ trong 10
năm, từ năm 1981 đến năm 1991, dân số đã tăng gần 24%. Tỉ lệ tăng dân số là 1,4% (2005).
Tính đa dạng về phương diện sắc tộc và văn hóa của Ấn Độ thể hiện ở sự hiện diện trên

tiểu châu lục này nhiều tộc người khác nhau đến từ những vùng đất nay là Pakistan,
Bangladesh, Nepal, Bhutan, Sri Lanka..Nhóm người Ind-Aryan chiếm đa số (72%), kế đến
là nhóm Dravidian (25%), nhóm Mogoloid và các nhóm sắc tộc khác chiếm 3% cịn lại. Ấn
Độ có rất nhiều ngơn ngữ khác nhau, tựu trung chia thành hai nhóm ngơn ngữ chính, đó là
nhóm Indo-Aryan được sử dụng phần lớn ở phía Bắc và nhóm Dravidian, hầu hết ở miền
Nam. Ngồi ra, cịn có nhóm ngơn ngữ Trung Quốc-Tây Tạng của những người sống dọc
theo dãy Himalaya. Trong nhóm ngơn ngữ Hindu-Aryan, phổ biến nhất hiện nay là tiếng
Hindi và tiếngUrdu. Tiếng Hindi sử dụng chủ yếu trong tộc người Hinhu, còn tiếng Urdu
phần lớn do người theo Hồi giáo sử dụng. Trong 4 ngơn ngữ chính của nhóm ngơn ngữ
Dravidian, tiếng Tamil là ngôn ngữ cổ xưa nhất, với một lịch sử văn học bắt đầu từ thế kỷ
thứ nhất.
Tơn giáo giữ một vai trị rất quan trọng ở Ấn Độ, chủ yếu là đạo Hindu và đạo Phật.

Đạo Hindu thờ thần Khỉ

Page 5


TRY IT – YOU WILL LIKE IT !

Hindu là quốc giáo của Ấn Độ

Ấn Độ là cái nôi của đạo Phật

b. Đời sống kinh tế
Kể từ ngày giành lại nền độc lập đến nay, Ấn Độ trải qua một quá trình phát triển kinh tế
chậm chạp, đơi lúc là những cơn thối trào kinh tế do khí hậu khắc nghiệt và những rối loạn
về chính trị gây nên. Các nhà hoạch định đã đưa Ấn Độ từ một quốc gia nông nghiệp tiến
dần sang một nền kinh tế dựa vào thương mại và công nghiệp. Dưới chế độ thực dân Anh,
nước này đã xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp như bông vải, á phiện, trà..để đổi lấy sản

phẩm chế biến của châu Âu. Từ cuối thế kỷ 19, một khu vực công nghiệp hiện đại, một hạ
tầng cơ sở đường sắt và cơng trình thủy lợi đã được xây dựng bằng vốn đầu tư của Anh và
Ấn. Tuy nhiên trong 30 năm cuối cùng của chế độ thực dân Anh, nền kinh tế Ấn Độ vẫn trì
trệ, hậu quả là khi phục hồi nền độc lập vào năm 1947, đất nước này rơi vào tình trạng
nghèo đói với khu vực công nghiệp quan trọng duy nhất được tiêu biểu bằng những chiếc
Page 6


TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
máy dệt cổ lổ. Chính sách kinh tế thời tự chủ nhấn mạnh đến sự tự túc nhằm củng cố và
phát triển nền công nghiệp nội địa và hạn chế sự lệ thuộc vào ngoại thương. Những nỗ lực
này đẩy nền kinh tế phát triển được vào thập niên 1950, nhưng thiếu những hiệu quả tích
cực trong hai thập niên sau đó.
Cuộc cách mạng xanh được tiến hành vào đầu năm 1963 băng việc cơ khí hóa ngành
nơng nghiệp,đưa vào sản xuất các giống lương thực mới,áp dụng khoa học cơng nghệ
vafoquas trình sản xuất… đã thu được những kết quả thần kỳ.Từ một nước thiếu đói quanh
năm,sản lượng lương thực khơng q nổi 20 triệu tấn,đầu thập niên 1970,

Cơ khí hóa trong nơng nghiệp

Ấn Độ đã hồn tất mục tiêu tự túc về lương thực, mặc dù số thực phẩm không được phân
phối đồng đều trong dân và thường thiếu hụt khi sắp đến mùa thu hoạch. Đến cuối thập niên
1970, chính phủ bắt đầu giảm bớt sự kiểm soát đối với nền kinh tế; tuy nhiên đến năm 1991,
nhà nuớc vẫn cịn điều tiết hay tự điều hành nhiều ngành cơng nghiệp, trong đó có khống
sản và mỏ đá, ngân hàng và bảo hiểm; vận chuyển và lưu thông; sản xuất và xây dựng.
Trong năm này, một cuộc khủng hoảng tài chính diễn ra buộc chính phủ phải đề ra những
biện pháp cải cách kinh tế quan trọng. Sau chiến tranh vùng vịnh (1990-1991), giá dầu hỏa
gia tăng, Ấn Độ đứng trước tình trạng mất thăng bằng của cán cân chi phó, phải trơng nhờ
Page 7

TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
vào tiền vay của những tổ chức kinh tế quốc tế và chấp nhận những cải tổ sâu rộng nhằm tự
do hóa nền kinh tế của mình. Những cải tổ này nhắm vào hai mục tiêu chính là điều chỉnh
chính sách đầu tư, trong đó có đầu tư nước ngồi, đồng thời loại bỏ các hệ thống thuế khóa
và hạn ngạch là nguyên nhân của những trì trệ trong thương mại. Năm 1993, Ấn Độ bắt đầu
chấp nhận một hệ thống ngân hàng tư nhân do người Ấn làm chủ song song với một số ít
ngân hàng nước ngồi.
Những cải cách kinh tế đem lại hiệu quả rõ rệt. Những năm 1996-1997, đầu tư nước
ngoài lên gần 6 tỉ USD, tăng rất nhanh so với con số 165 triệu USD trong hai năm 19901991. Cũng trong thời kỳ này, lượng hàng xuất nhập khẩu tăng lên, đời sống kinh tế khá
hơn, thành phần trung lưu cũng nhờ thế mà đông hơn, chiếm khoảng 20 đến 25% tổng dân
số vào giữa thập niên 1990. Tỉ lệ tăng trưởng kinh tế của Ấn Độ trong hơn một thập kỷ
khoảng trên 6%/năm. Năm 2004, GDP của Ấn Độ tăng 6,2%, tỉ lệ lạm phát ở mức 4,2%.
Hiện nay, Ấn Độ được xếp thứ 6 thế giới về sức hấp dẫn FDI (sau Mỹ, Trung Quốc, Anh,
Braxin và Mêhicô); xếp thứ 25 về tổng FDI. Thu nhập đầu người trên 500 USD/năm. Chính
phủ mới ra mục tiêu tăng trưởng trung bình 7-8%. Mục tiêu của Ấn Độ là trở thành một
nước phát triển vào năm 2020.

c. Khoa học cơng nghệ
Để hiện thực hóa mục tiêu trở thành nước phát triển vào năm 2020,chính phủ quốc gia Nam
Á này đang đẩy mạnh hợp tác phát triên khoa học và cơng nghệ như hai bệ phóng làm động
lực mạnh mẽ cho nền kinh tế phát triển. Ấn Độ đã tăng ngân sách cho nghiên cứu khoa học
và công nghệ hàng năm lên 16% với số vốn Nhà Nước bỏ ra lên tới hơn 85%.Cụ thể Ấn Độ
tập chung vào 5 lĩnh vực nghiên cứu chủ yếu sau :

• Cơng nghệ thơng tin
Cơng nghệ thơng tin là ngành có tốc độ tăng trưởng cao nhất của Ấn Độ,trung bình hàng
năm là 25-30%. Các lĩnh vực Ấn Độ tập trung làm tiền đề phát triển công nghệ thông tin là
tin học sinh học, vi điện tử, công nghệ nano và quang tử. Nguồn lao động công nghệ thông
tin dồi dào, giá rẻ, trình độ cao, thành thạo tiếng Anh đã thu hút giới đầu tư nước ngồi. Và

đã có hàng loạt các tập đoàn CNTT lớn trên thế giới đặt trụ sở nghiên cứu ở quốc gia này.

Page 8


TRY IT – YOU WILL LIKE IT !

công nghệ thông tin được chú trọng

• Cơng nghệ sinh học
Với tốc độ tăng trưởng trung bình 30% trong 4 năm qua,tổng doanh thu trong ngành là 5 tỉ $
và cung cấp 1 triệu việc làm,Ấn Độ đang nổi lên như một người chơi quan trọng trên thị
trường CNSH tồn cầu.

• Nghiên cứu không gian
Tổ chức nghiên cứu không gian Ấn Độ (ISRO) đang phát triển sứ mệnh không gian hành
tinh đầu tiên, tàu quỹ đạo mặt trăng Chandrayaan-1, sẽ được phóng tới Mặt trăng vào đầu
năm 2008. Theo kế hoạch, quốc gia này dự tính sẽ phóng tàu khơng gian thám hiểm Mặt
trăng thứ hai Chandrayaan-2 vào năm 2011, một sứ mệnh thám hiểm tiểu hành tinh và sao
chổi vào năm 2015 và một sứ mệnh ngoạn mục khác bay tới sao Hỏa vào năm 2019. Ấn Độ
hiện đang chạy đua với Trung Quốc về lĩnh vực này. Quốc gia này đang có ý định phát triển
thị trường dữ liệu bán cho các nước. Với sự đầu tư vào phát triển công nghệ vũ trụ, Ấn Độ
là quốc gia thứ ba trên thế giới phát triển vệ tinh cảm biến tầm xa riêng của mình. Ngày nay,
các tiện ích của cơng nghệ vũ trụ của Ấn Độ đã được ứng dụng rộng rãi trong nghiên cứu

Page 9


TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
khoa học, thông tin liên lạc, giáo dục, y tế, môi trường, quân sự, quản lý tài nguyên, dự báo

thời tiết... và trở thành công cụ chủ đạo đưa quốc gia Nam Á này phát triển và hội nhập.

• Năng lượng hạt nhân
Là quốc gia châu Á đầu tiên có điện nguyên tử và trở thành thành viên thứ sáu trong Câu lạc
bộ hạt nhân thế giới, Ấn Độ đang vững tin thực hiện tầm nhìn chiến lược của mình. Mục
tiêu cốt yếu của chương trình năng lượng hạt nhân của quốc gia này là phát triển và sử dụng
nguồn năng lượng này vì mục đích hịa bình. Ấn Độ đã thực hiện tốt chương trình chiến
lược sản xuất điện hạt nhân và coi nguồn năng lượng này đóng một vai trị chủ đạo trong
vấn đề an ninh năng lượng lâu dài.

Page
10


TRY IT – YOU WILL LIKE IT !

Hạt nhân ứng dụng cho quân sự và dân sự

III.

Địa chính trị - Địa chiến lược và vai trị của nó
trong việc hoạch định chính sách phát triển của
Ấn Độ

Địa-chính trị (Geo-politics) là thuật ngữ chỉ nghệ thuật, cách thức sử dụng quyền lực hay
ảnh hưởng chính trị trên một phạm vi lãnh thổ nhất định.Hay địa chính trị là mối quan hệ
nhân quả giữa quyền lực chính trị và khơng gian địa lý mà ở đó khơng gian địa lí sẽ ảnh
hưởng đến quyền lực chính trị của một quốc gia. Tuy nhiên theo cá nhân tơi thì quyền lực
chính trị cũng có thể tác động ngược trở lại khơng gian địa lí. Cụ thể,khi một đất nước giáp
ranh với nhiều nước thì cần phải chú ý đến an ninh biên giới quốc gia,đảm bảo cho một sự

hịa bình ổn định ở khu vực này; tuy nhiên theo ý kiến chủ quan của óc nhân thì một khi
quốc gia nào đã có quyền lực chính trính trị thì có thể sử dụng nó để mở rộng biên giới
quốc gia hay tăng tính phụ thuộc của các nước khác vào quốc gia mình.Là một mô nkhoa
học trẻ ,mới chỉ ra đời cách đây hơn 100 năm (trước đó hai bộ mơn địa lý và chính trị đã tồn
tại độc lập với nhau ). Bộ mơn Địa - Chính trị là một mơn khoa học liên ngành,nó tập trung
nghiên cứu các sự kiện chính trị, diễn biến chính trị theo các khu vực từ không gian hẹp của
một vùng,một địa phương,một quốc gia,một khu vực đến châu lục và trên phạm vi toàn
cầu.Mặc dù các diễn biến chính trị trong các khu vực này có ảnh hưởng đến nhau nhưng
trong q tình phân tích,các diễn biến chính trị sẽ được phân tích,giải thích dưới góc nhìn
địa lý.Ngày nay,khi mà các yếu tố chính trị thay đổi một cách chóng mặt thì các yếu tố địa
lý lại hầu như khơng đổi ( có tính chất ổn định )

Page
11


TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
Trong môn học Địa – Chính trị, chúng ta nghiên cứu các vấn đề chính trị cụ thể ở trong
khu vực địal ý cụ thể.Cho nên có thể nói Địa –Chính trị là mơn khoa học có vai trị cụ thể
hóa các quan hệ chính trị quốc tế ở từng khu vực cụ thể.Từ đó giúp ta hiểu hơn về một thế
giới đang diễn biến nhanh với những yếu tố phức tạp khó đốn trước.
Khá gần gũi với khái niệm Địa – chính trị là khái niệm Địa chiến lược.Địa chiến lược
dùng để chỉ việc nghiên cứu các giá trị chiến lược của các nhân tố địa lý trong chính sách
phát triển của một quốc gia,và có thể coi nó là một bộ phận thực hành quan trọng của Địa –
Chính trị.Nó được nghiên cứu và áp dụng để cụ thể hóa các chính sách đối ngoại của một
quốc gia.Hầu hết các định nghĩa trong Địa chiến lược đều có ý nhấn mạnh đến việc liên kết
những tính tốn chiến lược với các nhân tố địa chính trị.
Trên cơ sở đó chúng ta sẽ tiến hành nghiên cứu trên đất nước Ấn Độ để làm rõ những
luận điểm trên
1. Những cơ sở Địa chính trị truyền thống của Ấn Độ

Ấn Độ là một quốc gia có vị trí địa lí rất đặc biệt. Nhìn vào bản đồ ta thấy Ấn Độ nằm trên
đoạn cuối của con đường trung chuyển tuyến lục địa Á-Âu.Với vị trí này Ấn Độ có thể được
coi là một chục trung chuyển giữa hai lục địa nói riêng và giữa phương Tây và phương
Đơng nói chung.

Page
12


TRY IT – YOU WILL LIKE IT !

Bản đồ chính trị Ấn Độ

Phần mũi đất nhô ra Ấn Độ Dương trơng giống như một bệ phóng hướng ra đại dương và hai
hướng Đơng Tây,nhưng đồng thời khi cần nó cũng là tấm lá chắn cho cả vùng Nam và Trung
Á.Vì thế tring lịch sử nó đã trở thành mục tiêu chính cho nhiều Đế Quốc : đế quốc
Makêdonia-Hy Lạp của Alexander Đại đế thế kỷ 4 trước Công nguyên,các đế quốc Hồi giáo
ở Trung Á – trong đó có Đế quốc Hồi giáo Sultan,đặc biệt là Đế quốc Hồi giáo Mogul – trị vì
Ấn Độ từ thế kỷ 11 đến thế kỷ 18;và cuối cùng là Đế quốc Anh thế kỷ 19-20.Do bị mái nhà
Himalaya che chắn ở phía Bắc nên những cuộc chinh phục của các Đế quốc trên đều đi theo
con đường khác vào Ấn Độ.
Nhìn vào bản đồ ta cũng có thể thấy Ấn Độ là một đất nước có địa hình mở ra đại
dương,ngoại trừ phần đất kẹt phía sau Bangladesh thì Ấn Độ có tới 2/3 chiều dài tiếp giáp với
biển.Ở phía Bắc, Ấn Độ có một loạt dãy núi,trong đó có dãy Himalaya cao nhất thế giới,áng
ngữ như một mái nhà che chắn.Với bối cảnh như vậy,người ta còn xem xét phải nghiên cứu
Ấn Độ trong bối cảnh địa lí như một tiểu lục địa Ấn Độ,tức là một tiểu lục địa có thể tự cung
Page
13

TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
tự cấp,không phụ thuộc vào bên ngoài.Tiểu lục địa này bao gồm các nước : Ấn Độ,
Pakistan,Bangladesh và Butan.Xét về mặt vị trí địa lí,với phía Tây-Bắc,Bắc và Đơng-Bắc
được che chắn bởi núi non hiểm trở,phía Đơng-Nam,Nam và Tây-Nam tiếp giáp với đại
dương bao là,khu vực tiểu lục địa Ấn Độ này được người ta ví như một hịn đảo.
Về mặt địa lí tự nhiên,George Friedman đã chia tiểu lục địa Ấn Độ thành bốn khu vực sau :

o Vòng cung núi non trải dài từ bờ biển Arabia đến vịnh Bengal.
o Đồng bằng Bắc Ấn,trải rộng từ miền Đông Nam Delhi qua vùng châu thổ sông
Hằng đến biên giới Myanmar và từ chân núi Hymalaya đến chân vùng đồi phía
Nam.
o Khu vực bán đảo Ấn Độ,chạy nhô ra Ấn Độ Dương ở phía Nam,với địa hình đất
đai đa dạng nhưng chủ yếu là đồi núi.
o Khu vực sa mạc phía Tây,nằm giữa đồng bằng Bắc Ấn và vùng châu thổ sông
Indus của Pakistan.
Người ta cũng thường so sánh tiểu lục địa Ấn Độ với phần châu Âu,khơng kể nước Nga,bởi
vì cả hai đều có thể được coi là bán đảo nhơ ra khỏi lục địa Á-Âu.Tuy nhiên diễn biến chính
trị ở hai kkhu vực lại hoàn toàn khác nhau.
Ở châu Âu,nhiều quốc gia được hình thành nương theo các đường biên giới dựa trên các dãy
núi tự nhiên : dãy Carpathes, dãy Alpes và dãy Pyrenee ; cũng như dựa trên các con sông và
những rừng cây rậm rạp.Điều này làm cho các thực thể châu Âu được xác định rõ ràng nhưng
cũng đồng thời tạo ra cho nó một cách thường xuyên các xung đột.
Trong khi đó ở tiểu lục địa Ấn Độ lại khơng có các ranh giới cố định như vậy.Có lẽ cái
ranh giới tự nhiên làm thành pháo đài kiên cố nhất là hoang mạc Thar nằm giữa Ấn Độ và
Pakistan.Ở tiểu lục địa này sự phân chia nội bộ được xác định bởi hệ thống sơng ngịi: sông
Hằng,sông Brahmaputra,sông Indus,sông Narmada…Các thành phố lớn của tiểu lục địa này
đều nằm tập tring xung quanh lưu vực một trong các con sơng trên.Chính vì vậy mà theo
George Friedman thì chủ nghĩa dân tộc ở Ấn Độ thể hiện rất mạnh mẽ,chống lại tư tưởng ly
khai.Ở đây có sự cân bằng giữa chính quyền Trung ương vững mạnh với quyền tự chủ của
các khu vực

Điều cố định thường xuyên ở tiểu lục địa này là những dãy núi bao quanh và các hoang
mạc phía bên kia.Chúng ta có thể thấy rõ điều này nhất khi xem xét sự phân bố dân cư ở các
vùng bao quanh.Khu vực tiểu lục địa này có vị trí biệt lập với tư cách là một trung tâm dân
cư,được bao bọc bởi các khu vực tương đối vắng người.Các khu vực này không chỉ vắng
người mà chúng cịn khơng có đủ nguồn lực để chu cấp cho một nền văn minh có quy mơ lớn
và ít chu chuyển như Ấn Độ.Vì thế nước Ấn Độ thuần túy hiếm có Ham muốn phiêu lưu vượt
ra khỏi tiểu lục địa này.Cùng lắm thì cũng chỉ tranh chấp biên giới với Pakistan và
Page
14


TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
Bangladesh.Trên thực tế Ấn Độ vẫn đang tranh chấp với Pakistan ở khu vực Jamu và
Kashmir ở chóp đỉnh phía bắc của đất nước.Hiện tại mỗi nước đang kiểm soát một nửa ở đây
nhưng cả hai đêì địi chủ quyền tồn bộ khu vực này.
Về điều đó chúng ta thấy Ấn Độ có phần giống Trung Quốc.Với vị trí cách biệt và khả
năng tự túc,cộng với dân số đông đúc vào loại hàng đầu trên thế giới làm cho cả hai đều khó
di chuyển.Hai nước này trong lịch sử đều khơng có khả năng mở rộng lãnh thổ về mặt địa
chính trị như các nước Đế quốc lớn khác,và cả hai cũng không từng là kẻ thù trinh phục lẫn
nhau.Ấn Độ và Trung Quốc chủ yếu muốn duy trì sự ổn định trong nước để đảm bảo cho sự
thống nhất của cộng đồng dân cư đơng đúc.Đặc biệt thì trong trường hợp của Trung Quốc thì
mới chỉ dừng lại ở việc tạo ra các vùng đệm ở khu vực Trung Nguyên cho người Hán,chứ
chưa có các chiến dịch trinh phục mang tầm cỡ khu vực và quốc tế.
Theo G.Friedman,để trở thành một quốc gia độc lập,ổn định và vững chắc thì Ấn Độ cần phải
đáp ứng được những yêu cầu sau đây :

• Thực hiện được quyền bá chủ tại khu vực sông Hằng.Những đồng bằng bao la ở đây
thuộc loại phì nhiêu nhất trên thế giới và có khả năng đảm bảo cuộc sống cho một
lượng lớn dân cư.Ấn Độ cần phải trở thành một cường quốc hàng đầu tại khu vực
trung tâm này

• Mở rộng quyền kiểm sốt khu vự trung tâm cho đến khi chạm đến mọi hàng rào tự
nhiên.Ngoài rừng cây,đồi núi,sơng ngịi,ít có cái gì khác trong tiểu khu vực này có thể
hạn chế được địi hỏi của Ấn Độ.
• Vượt qua mảnh đất nhỏ ngăn cách lưu vực sông Hằng với sông Indus và áp đảo khu
vực Indus(pakistan).Đồng bằng sông Indus là bất động sản khác duy nhất trong tầm
với của Ấn Độ và cái hành lang dẫn đến nó là con đường xâm nhập trên đất liền dành
cho Ấn Độ.
• Sau khi đặt được tồn bộ tiểu khu vực này dưới tầm kiểm sốt (hoặc ít nhất là ảnh
hưởng ) của một quyền lực trung ương,Ấn Độ phải xây dựng hải quân.Do vị trí cách
biệt của tiểu lục địa Ấn Độ,bất cứ một sự bành trướng nào của Ấn Độ về phía Ấn Độ
Dương đều phụ thuộc vào hải quân.Mặt khác một lực lượng hải quân hùng mạnh sẽ
đóng vai trị vật cản đối với bất cứ thế lực bên ngoài nào muốn thâm nhập vào bên
trong tiểu lục địa này từ phía biển.
Những yêu cầu nói trên sẽ định hình thái độ ứng xử của bất cứ chính quyền nào của Ấn Độ
,chúng ta sẽ xác định Ấn Độ với tư cách là một quốc gia – một quốc gia được định hình bởi điều
kiện địa lí độc đáo của nó.Và đó cũng là ý nghĩa của Cộng hòa Ấn Độ.

Page
15


TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
2. Ấn Độ và những mối quan hệ chính trị hiện đại
Giai đoạn hiện nay của Ấn Độ được tính từ khi đất nước giành lại được độc lập từ tay Đế
quốc Anh năm 1947.Để cho thấy tầm quan trọng của Ấn Độ trong hệ thống thuộc địa của
Anh,người ta cũng cho rằng việc để mất Ấn Độ cuối cùng cũng đã dẫn Đế quốc Anh đi đến chỗ
suy vong.Người ta đánh giá rằng trong một thời gian dài,Ấn Độ đã đóng vai trị là vị trí trung tâm
trong tồn bộ hệ thống thuộc địa của Anh.Các thuộc địa của Anh từ kênh đạo Suez đến Gibraltar
và Singapore đều có nhiệm vụ duy trì con đường tiếp tế cho Ấn Độ.Nhiều thuộc địa và xứ bảo hộ
của Anh có được từ TK 19 đã được giao nhiệm vụ cung cấp trạm tiếp than cho những con tàu đi

đến Ấn Độ và từ Ấn Độ đi những nơi khác.Nói tóm lại,cơ cấu của Anh đã được xây dựng xung
quanh Ấn Độ.Chính Lê Nin cũng có lần từng cho rằng Ấn Độ là một kho tiếp nhiên liệu của thế
giới,điều này có thể là một tuyên bố phóng đại nhưng để cho thấy tầm quan trọng của nó với Anh
thì nó khơng hề phóng đại một chút nào.
Tuy nhiên ở đây chúng ta cần nhìn nhận từ hai phía.Khơng phải chỉ việc nước Anh để mất Ấn
Độ đã dẫn đến sự suy vong mà chính sự suy yếu của Đế Quốc Anh đã dẫn đến việc mất Ấn
Độ.Chính cơng cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân Ấn Độ cộng với cái giá phải trả cho
việc kiểm soát thuộc địa ngày càng lớn hơn so với lợi ích mang lại cho quốc gia mà thuộc địa này
mang lại cho nước Anh,đã khiến nước Anh đi đến chỗ phải công nhận nền độc lập của Ấn Độ
trong khn khổ khối Thịnh Vượng chung.Điều đó có nghĩa là khi địa kinh tế suy giảm thì địa
chính trị cũng suy giảm theo.
Về mặt quan hệ địa chính trị nội bộ,khi Ấn Độ giành được độc lập thì hai cộng đồng Hồi giáo
ở miền Tây và miền Đông nước này cũng ly khai khỏi Ấn Độ,để từ đó thành lập nên hai quốc gia
độc lập : Pakistan ở phía Tây và Bangladesh ở phía Đơng.Pakistan chiếm chọn cùng châu thổ
sơng Indus cịn Bangladesh thì chiếm phần lưu vực sông Hằng.Việc này đã làm cho ba nước lâm
vào cảnh chanh chấp,đực biệt là Ấn Độ và Pakistan,mà cho đến nay hai nước này vẫn chưa giải
quyết xong vấn đề Kashmir.Đây là vấn đề vô cùng nan giải của cả hai nước,đặc biệt là với Ấn
Độ,nó vừa là một vấn đề chính trị nội bộ,vừa là vấn đề chính trị khu vực.Có lẽ đây là vấn đề
vướng mắc nhất của Ấn Độ và là vấn đề chi phối nhiều nhất đến các mối quan hệ quốc tế của Ấn
Độ.

a.

Quan hệ giữa Ấn Độ và Trung Quốc

Ấn Độ có chung hai đoạn biên giới với Trung Quốc ở đỉnh phía Bắc và ở đỉnh cuối phía Đơng
Bắc.Cả hai dãy núi này đều nằm trên dãy núi Himalaya cao ngất.Với việc hai nước nằm ở trên hai
bức tường thành thiên nhiên hiểm trở này,người ta có thể coi hai nước như hai thuộc thể khác
nhau,khó có sự xung đột hoặc tranh chấp đất đai.Cho nên trong lịch sử Ấn Độ,Trung Quốc không
phải là mối nguy hiểm của nước này.

Page
16


TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
Thế nhưng giữa Ấn Độ và Trung Quốc đã xảy ra chiến tranh biên giới.Đó là cuộc xung đột
khơng có hồi kết xảy ra vào năm 1962 ở hai khu vực biên giới nói trên.Hiện tại,Ấn Độ vẫn đang
địi chủ quyền đối với vùng đất ở phía Bắc giáp với bang Kashmir do Trung Quốc đang kiểm
sốt.Nhưng cuộc xung đột này khơng phải là cuộc đụng độ của hai đế quốc,mà là sự chanh chấp
đất đai của hai nước láng giềng.Cũng chính vì thế,mặc dù chưa có lý do nào để Ấn Độ phải lo
ngại về một cuộc chiến tranh tổng lực giữa hai nước,nhưng họ vẫn coi Trung Quốc là một đối thủ
cần phải cảnh giác.
Thậm chí ngày nay,khi Trung Quốc đang có tham vọng mở rộng lợi ích ra tồn thế giới thì
nhiều học giả,sỹ quan quân đội và quan chức Ấn Độ cho rằng Trung Quốc là vấn đề an ninh số
một của Ấn Độ.Chính vì thế mà một học giả Ấn Độ cho rằng,việc hải quân của họ năm 2002 đã
có lần thâm nhập đến tận khu vực Biển Nam Trung Hoa (tức là biển đông của Việt Nam ) “là một
điều tốt nếu Trung Quốc cảm thấy bị đe dọa bởi hành động này của chúng tôi.Chúng tôi có ý định
gửi đi một thơng điệp và họ đã nhận được thơng điệp này của chúng tơi ”.Có thể nói là Ấn Độ
đang rất muốn lìm chân Trung Quốc ở bên kia Eo biển Malacca.

b.

Quan hệ giữa Ấn Độ với nước Nga, Mỹ, Pakistan

Theo quan điểm của G.Friedman,sau khi giành được độc lập từ tay Đế quốc Anh,thì mối quan
hệ chiến lược nhất của Ấn Độ là mối quan hệ vơi Liên Xơ,bởi vì giữa hai nước có một sự gần gũi
nhất định về hệ tư tưởng.Tuy nhiên lợi ích quốc gia cơ bản nhất của Ấn Độ không phải là chủ
nghĩa Mác,mà việc tạo ra một nhà nước có khả năng chống lại một thứ chủ nghĩa đế quốc
mới.Khi đó đang là thời kỳ chiến tranh lạnh,Liên Xơ và Mỹ đang tham gia vào một cuộc cạnh

tranh tổng lực toàn cầu,và trong cuộc cạnh tranh của hai siêu cường ấy,Ấn Độ trở thành một
chiến lợi phẩm rất đáng giá.Để tránh nguy cơ rơi vào tình trạng bị thống trị một lần nữa,Ấn Độ
buộc phải trọn một trong hai siêu cường làm đối tác chiến lược cho mình để kiềm chế đối thủ
kia.Và sau khi cân nhắc các điều kiện địa chính trị,Ấn Độ quyết định chọn Liên Xơ.Đó là vì lúc
bấy giờ Liên Xơ khơng có đường bộ dẫn đến Ấn Độ,cũng khơng có lực lượng hải qn đủ mạnh
để có khả năng vươn tới nước này.Trong khi ấy Hoa Kỳ lại có một lực lượng hải quân mạnh đủ
vươn tới Ấn Độ và họ có đủ lý do để tin rằng Hoa Kỳ đang rất muốn thay thế Anh với tư cách là
cường quốc biển số một tồn cầu.Đó là một diễn biến có thể đặt Ấn Độ vào tầm ngắm của
Washington.Ấn Độ nhìn thấy Hoa Kỳ có đủ đặc điểm của đế quốc Anh.Mặt khác,Ấn Độ thấy
Hoa Kỳ đang muốn thúc đẩy cho sự tan rã của các đế quốc châu Âu để tự mình lấp đầy chỗ trống
cũ của chúng.Trong khi đó Ấn Độ khơng muốn Hoa Kỳ thay chân đế quốc Anh trên đất nước
mình.Dù thế nào thì khả năng đó của Hoa Kỳ cũng tỏ ra rất hiện thực.Vì thế,ngay từ đầu Ấn Độ
đã tìm cách ngăn chặn ảnh hưởng của Hoa Kỳ ở khu vực này.Có thể nói đây là một bước đi
khơng ngoan của Ấn Độ trong tình thế nước này vừa mới dành được độc lập,cả thế và lực của
mình đều đang yếu và chưa được củng cố.Khi đó việc tìm một bến đỗ an tồn cho mình là vơ
cùng cần thiết.Và trong hai siêu cường thế giới lúc bấy giờ thì chỉ có Liên Xơ là tỏ ra thiện chí
với các nước bé hơn.Chính sách đại chiến lược đúng đắn của Ấn Độ trong thời kỳ này đã giúp đất
Page
17


TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
nước này chánh khỏi cảnh bị đô hộ lần hai như Việt Nam cùng thời.Cũng phải nói thêm là do
điều kiện lịch sử cụ thể củaViệt Nam và Ấn Độ là rất khác nhau nên đường lối đối ngoại,địa
chiến lược có khác nhau là chuyện dễ hiểu.
Đối với Liên Xô lúc bấy giờ,Ấn Độ mong muốn thiết lập mối quan hệ thân thiết,nếu không hẳn
là liên minh.Ấn Độ mong muốn Liên Xô sẽ cung cấp viện trợ về kinh tế và thiết bị quân sự cũng
như trợ giúp về vũ khí hạt nhân cho nước này.Đối với Ấn Độ,quan hệ của họ với Liên Xơ sẽ là
một mối quan hệ hồn hảo,bởi vì Ấn Độ khơng thấy khả năng Liên Xơ có thể áp đăt địa vị vệ tinh
cho họ.Chính vì vậy mà mối quan hệ giữa Ấn Độ và Liên Xơ nhìn chúng là một mối quan hệ tốt

đẹp.Liên Xô tuy là một nước rộng lớn nhất thế giới,có đường bờ biển dài nhất thế giới nhưng nó
vẫn khơng có cửa ngõ tiếp xúc với Ấn Độ Dương,thậm chí ngay cả với Đại Tây Dương nó cũng
khơng có đường tiếp xúc trực tiếp.Và,tuy là nước có đường bờ biển dài nhất thế giới nhưng phần
lớn là trông ra Bắc Băng Dương.Phần trông ra Thái Bình Dương thì có vẻ hẻo lánh và xa trung
tâm kinh tế-văn hóa-chính trị của Nga. Vì vậy có được một khu vực ảnh hưởng tiếp giáp rộng lớn
với Ấn Độ Dương như Ấn Độ quả là một thành quả khơng hề nhỏ trong chính sách chiến lược địa
chính trị của Liên Xơ.
Trong mắt Hoa Kỳ,mối quan hệ giữa Liên Xô-Ấn Độ quả thật là một mối nguy hiểm.Mối quan
hệ này sẽ cản trở sự hoạt động của hải quân Mỹ ở Ấn Độ Dương.Thế là,để chống lại Ấn Độ,Mỹ
ủng hộ Pakistan-đối thủ truyền kỳ của Ấn Độ.
Ngày nay,kể từ khi Liên Xô tan rã vào cuối năm 1991,nước Nga kế thừa vị trí quốc tế của Liên
Xơ,tuy nhiên cuộc khủng hoảng trầm trọng trong nước không cho phép nước này mở rộng tầm
ảnh hưởng ra bên ngoài như Liên Xô thời trước mà phải lo củng cố nội bộ trong nước.Hoa Kỳ
khơng cịn đối thủ cạnh tranh mà trở thành siêu cường duy nhất.Vì thế,Ấn Độ giờ đây khơng cịn
là con bài quan trọng để tranh giành giữa Hoa Kỳ và những siêu cường khác nữa.Trong tình hình
đó,Ấn Độ quay sang tập trung giải quyết vấn đề tranh chấp với Pakistan.Tuy nhiên việc giải
quyết vấn đề nafycos vẻ như khơng cịn đơn giản như trước nữa khi mà Ấn Độ khơng cịn nhận
được sự ủng hộ từ phía Nga cũng như là Liên Xơ,trong khi đó Hoa Kỳ vẫn tiếp tục ủng hộ
Pakistan.
Tuy nhiên,sau vụ khủng bố ngày 11-9-2001,tình hình đã chuyển hướng một cách căn
bản.Chính quyền Taliban ở Afganistan trước đây được Hoa Kỳ ủng hộ hết mình thì giờ đây lại là
kẻ thù số một của Mỹ.Nhưng sự kiện có ý nghĩa quan trọng nhất với Ấn Độ là mối quan hệ giữa
Hoa Kỳ và Pakistan – nước vốn có mối quan hệ rất thân thiết với Taliban – trở nên xấn đi hơn
bao giờ hết,thậm chí nó cịn dẫn đến mức gần như tan vỡ.Vậy là đột nhiên quyền lợi của Hoa Kỳ
và Ấn Độ đi đến chỗ gặp gỡ.Cả hai đề muốn Pakistan có hành động chấn áp mạnh tay hơn đố với
các nhóm Hồi giáo cực đoan,cả hai cũng đều khơng muốn Pakistan phát triển vũ khí hạt nhân.Các
cuộc tiếp xúc giữa phái đoàn,các nhà lãnh đạo cấp cao giữa hai bên có tần suất ngày càng
Page
18

TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
nhiều;những bản ghi nhớ hợp tác,cam kết hợp tác phát triển trên nhiều lĩnh vực giữa hai cường
quốc này.

Mỹ-Ấn ngày càng xích lại gần nhau hơn

Tuy nhiên theo G.Friedman,việc lập lại mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Ấn Độ không phải là một
trong những sự thay đổi căn bản trong chiến lược địa chính trị của Ấn Độ.Ấn Độ vẫn là một hòn
đảo bị kiềm tỏa bởi những dãy núi bao quanh gần hết trên đất liền.Mối quan tâm hàng đầu của nó
vẫn là sự thống nhất đất nước của riêng nó.Nó có mộ đối thủ là Pakistan,tuy nhiên đây khơng đến
mức là đối thủ khơng thể chinh phục,hiện tại chỉ có Hoa Kỳ là có thể xâm chiếm Ấn Độ,nhưng
mối quan hệ giữa hai nước đang dần trở nên tốt đẹp hơn.

C. Vị

thế của Ấn Độ trong khu vực Ấn Độ Dương

Với vị trí nằm trên trục trung tuyến Á-ÂU,Ấn Độ Dương giữ một vị trí địa chiến lược quan
trọng trên con đường giao thương giữa Á-Âu-Phi nói riêng và thế giới phương Tây và Phương
Đơng nói chung.Theo thống kê thì khu vực Ấn Độ Dương (kể cả đại dương và các quốc gia bao
quanh Ấn Độ Dương) có số dân bằng 1/3 của thế giới,chiếm 1/4 diện tích thế giới và một điều
đực biệt là nó chiếm hơn 40% trữ lượng dầu mỏ của thế giới.Tạo khu vực này hiện nay cũng có
hai quốc gia đang sở hữu vũ khí hạt nhân và một số nước có khả năng chế tạo được vũ khí hạt
nhân ( Iran )
Có một điều mà mọi người có thể thấy rõ nữa,Ấn Độ Dương là nơi có các tuyến đường giao
thương quốc tế quan trọng liên quan đến lợi ích của khơng chỉ trong khu vực mà còn của các
nước trên thế giơi.Trong khu vực này,Ấn Độ nổi lên như một quốc gia trung tâm và đang có xu
hướng trở thành cường quốc.Từ thời xa xưa,cả phương Đông và phương Tây đều trọn Ấn Độ là
nơi giao thương,và ngày nay Ấn Độ vẫn là một điểm đến hấp dẫn đối với nhiều nước.Ấn Độ cũng

ln tự hào khi tên nước mình được đặt cho tên cả một đại dương rộng lớn.Riêng điều đó cũng đã
cho thấy Ấn Độ có một vị trí quan trọng như thế nào trong khu vực này.
Vì thế ngày nay Ấn Độ đang có ý thức hơn bao giờ hết về vai trì của mình trong khu vực và
trên thế giới.Nhà nghiên cứu G.Friedman cho rằng,trong lịch sử truyền thống của Ấn Độ,những
mối quan tâm chiến lược chủ yếu của nước này hầu hết là về vấn đề phạm vi nội bộ chứ không là
Page
19


TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
năm ở bên ngồi.Và hiện tại vẫn theo Friedman thì mực dù đã có chú ý đến dịng chảy của thế
giới nhưng mối quan tâm cơ bản của Ấn Độ vẫn luôn giới hạn trong tiểu lục địa Ấn Độ,nơi mà
nhiều thành phần săc tộc có thể làm nên một khu vực đa dạng ở miền Nam Á này.Tuy nhiên ở
thời điểm hiện nay cho thấy Ấn Độ khơng chỉ có quan điểm hướng nội.Hơn bao giờ hết,Ấn Độ
đang quan tâm để ra sức phát triển đất nước về kinh tế,quân sự và quan hệ quốc tế để vươn lên trở
thành một cường quốc ngang hàng với các cường quốc khác trên thế giới.Từ cuối thế kỷ 20 đến
nay,nền kinh tế Ấn Độ luôn tăng trưởng mạnh và đã đạt được nhiều thành tựu.Theo một nguồn
tin đáng tin cậy thì kể từ năm 1998,Ấn Độ đã tăng cường chi tiêu cho ngân sách quốc phòng,cụ
thể từ 13% lên 25% mỗi năm.Mặc dù chưa phải là nước phát triển cao,nhưng xét về nhiều mặt,Ấn
Độ đã được các cường quốc khác phải tính đến trong ván bài khu vực và trên thế giới.
Tuy nhiên quan điểm hướng ngoại của Ấn Độ không giống với quan điểm của các nước khác
như Hoa Kỳ,Nga,Trung Quốc hay thậm chia là cả Nhật Bản.Quan điểm hướng ngoại này chủ yếu
vẫn chỉ giới hạn chủ yếu ở khu vực Ấn Độ Dương.Có lẽ vì thế mà Friedman cho rằng mối quan
tâm của Ấn Độ chỉ gói gọn trong tiểu lục đại Ấn Độ.Nhưng chỉ tính riêng trong khu vực Ấn Độ
Dương,Ấn Độ cũng đã gặp khơng ít thách thức.Tại đây,Ấn Độ không chỉ phải cạnh tranh với các
thế lực bên ngồi như Trung Quốc,Mỹ,Nga … mà cịn phải cạnh tranh với các quốc gia bao
quanh Ấn Độ Dương,trong đó có các quốc gia đáng phải chú ý như Pakistan,Myanmar – cả hai
đều có mối quan hệ rất thân thiết với Trung Quốc ( hiện nay xu thế ngoại giao của Myanmar đã
thay đổi theo hướng đa phương hóa hợp tác ) .Ngồi ra cịn có một số nước ở bờ Tây và Tây-Bắc
Ấn Độ Dương như Iran và một số nước ở châu Phi;các nước ở bờ Đông Ấn Độ Dương như Thai

Lan hay Malaysia cũng đang muốn có vai trị điều tiết trên Ấn Độ Dương.Trong tình hình đó,với
truyền thống là một quốc gia đa sắc tộc và đa tôn giáo,luôn phải giải quyết các vấn đề nội bộ chứ
khơng phải là một đế quốc có thành tích bành trướng vượt ra khỏi tiểu lục địa Ấn Độ,thì nhiệm
vụ khẳng định được vị trí trên tồn bộ khu vực Ấn Độ Dương đã là một nhiệm vụ dường như đã
đủ lớn đối với Ấn Độ.
Hiện tại,Ấn Độ đang hy vọng rằng bằng việc lập lại quan hệ với Hoa Kỳ,Ấn Độ sẽ đóng một
vai trị quan trọng trong việc cân bằng lại lược lượng trong mối tương quan giữa Nga,Hoa
Kỳ,Trung Quốc và Ấn Độ.Tuy nhiên,để có thể chủ động,Ấn Độ đang tăng cường tiềm lực quân
sự,trong đó có tiềm lực quân sự hạt nhân.Đồng thời Ấn Độ cũng chú ý phát triển lực lượng hải
quân để có thể đối trọng với lực lượng hải quân Trung Quốc hiện đang nổi lên.Ấn Đooh hiểu rĩ
rằng việc gia tăng lực lượng hải quân sẽ giúp họ đảm bảo việc ngăn ngừa được các nguy cở xâm
nhập từ bên ngoài vào bằng đường biển Ấn Độ,đồng thời có khả năng tham gia cùng các nước
lớn trong việc kiểm soát các con đường giao thông quan trọng giữa Đông và Tây qua Ấn Độ
Dương.Đặc biệt chúng ta biết rằng việc chuyên trở dầu mỏ từ Trung Đông cho khu vực Đông Á –
nhất là Nhật Bản,quốc gia phụ thuộc rất lớn vào lượng dầu mỏ nhập khẩu từ Trung Đông – đều
phải đi qua Ấn Độ Dương.Đây là công việc mà trong quá khứ Ấn Độ khơng có khả năng tham
gia.
Page
20


TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
IV.

Kết Luận

Tất cả các yếu tố trên sẽ là điều giúp cho Ấn Độ trở thành một đại cường quốc.Và đó cũng là ý
nghĩa và vai trị của địa chính trị trong chính sách phát triển của quốc gia này. Với tuổi đời chỉ
hơn một thế kỷ của mình ( trong khi những mơn khoa học cở bản khác có tuổi đời hàng ngàn
năm trước ) ,Địa chính trị đã chứng tỏ là một bộ mơn khoa học đặc biệt chính bởi ý nghĩa xã hội

và nhân văn của nó.Với nhiều lý thuyết nghiên cứu và nhiều trường phái thực hành khác nhau,
Địa chính trị đã góp phần to lớn vào sự phát triển của một quốc gia.Tuy nhiên nếu bị áp dụng một
cách tiêu cực,Địa chính trị sẽ là vật cản kìm hãm sự phát triển của một quốc gia,thậm chí đi đến
chỗ diệt vong như trường hợp của Đức Quốc Xã và Nhật Bản trước đây.Chính vì vậy nhiệm vụ
của các nhà khoa học là làm cho địa chính trị phát huy được hiệu quả xã hội tích cực sao cho
xứng đáng với một mộn khoa học chính thống.Và trong bước đường phát triển của mình,chính
phủ của mỗi quốc gia cũng nên chọn cho mình chính sách phát triển khơn ngoan để đi lên một
cách bền vững .

Page
21


TRY IT – YOU WILL LIKE IT !
Tài liệu tham khảo :
Tập bài giảng Địa chính trị thế giới............................................Đại học KHXH&NV
Địa chính trị trong chiến lược và chính sách phát triển của quốc gia
............................... Nguyễn Văn Dân,NXB Chính trị quốc gia,xuất bản năm
2009
• “Ấn Độ : sự trỗi dậy của một cường quốc mới”.............................................

Vietnamnet.vn, ngày 2-7-2007,theo Phương Loan.
• “India and the Emging Geopolitics of the Idian Ocean Region”
...................................www.apcss.org ,
• Một vòng quanh đất nước Ấn Độ ..................................................................
Trần Vũ Bảo,NXB Văn hóa thơng tin Hà Nội,2005
• “The Geopolotics of Idian” ..............................................George Friedman

Page
22