B GIO DC V O TOB Y T
TRNG I HC Y H NI
****
NGUYN O UYấN
ĐáNH GIá MộT Số CHỉ TIÊU NHÂN TRắC ở NGƯờI
TRÊN 16 TUổI QUậN ĐốNG ĐA, Hà NộI
KHểA LUN TT NGHIP BC S Y KHOA
KHểA 2007-2013
H Ni 2013
B GIO DC V O TOB Y T
TRNG I HC Y H NI
****
NGUYN O UYấN
ĐáNH GIá MộT Số CHỉ TIÊU NHÂN TRắC ở NGƯờI
TRÊN 16 TUổI QUậN ĐốNG ĐA, Hà NộI
KHểA LUN TT NGHIP BC S Y KHOA
KHểA 2007-2013
Ngi hng dn: PGS.TS. TRN SINH VNG
H Ni - 2013
LI CM N
Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới:
∗
∗
∗ !
" #$#%&#'() '*+, /
0,#
Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới:
12!1!31452-36'"+789%
6*' *:+;/:'< +=-,6
Tôi xin chân thành cám ơn tới:
∗ 12!16>4?62@
∗ A36)B)C
" '*+, )&#'( +=-,
Lời cám ơn sau cùng:
!DE-5836%%FFGH'"9 0
BIJK&#'(/:F /0,#
4LMD'.E';NB '0'"
'*+, '<=*)O-K ,#)JL
%6HHHHH?PQRS
Nguyễn Đạo Uyên
LỜI CAM ĐOAN
!D' %'B6-CTUAJL-%+;/
+=-,- K
Nguyễn Đạo Uyên
NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT TRONG KHÓA LUẬN
VW XAYJL+L5<Z 96JJ9[D\
A]^ X!;?-.9>
_`a X!bTc5!;8
11 XdJLJ
!!^^ X!b'*99(
^`!A X^K'*5F
ea X!bT!;!;8
MỤC LỤC
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
8
ĐẶT VẤN ĐỀ
AYCBf=)/ #g)gK>
6X
c5J@'0%<-K)99(U'L
.CT /3<%h'==8/B)-,#+;
JK'<099(%B <-K%?
J=JT+i[ 'j'.CTAk' F-6
'b05<lm9g 3;+;/L9B
+XnB69KCk+o8'<;+;6=%
#5JDp%#5J ) +6</B%
6<J%6<),')C<9g< )6<B-K
JL*'?F+HAYCBfU/3
< /6-,9 96*/6;'O@U'JL
+;D")%)0),6)D'OYCBf3
'5;/6+ RQ?-3qSr%qRRr%qPQrHn
'OJLYCBf@@-gC'3C
U+=-,6
A* =-C3)=U%)B 3)=%<
-K -'iK>U'p86%dB
p-.jB-K%#g)gJK##=%
'='p8%hF8L JK#L
#3F@6;L96*%0* OJK#Lp-8F@;
'99()-6,#<-K4CT* ';b
-h#<)b -J6-p3;'<h'==#
#3-,#;-.?J=JT+i[)*99()-6,#<
9
-Kg<%#M.#)8h' #<%d''.
* L'qPRr4CTJKF;'b* [
-gC;#[ U+=-,
! CTBf@'j0)'0
99(--'i+<;qPQr%5N'
099(FdBf-#5##'5
p%oL+$p%)'.#9g#bF;C ;8qRrs
CT*/3<U6;@Bt%BVu%b
T6;;8Zea\%bT-5;8Z_`a\'",
YJL+L5<Z 96VJJW9[DvVW\-YJL-:@'<'
99(@@qPwr%qPxry4%[ C
TU!3145%!O4?V0VW-YJL-:
@'<'0099('j@
4@qRzr%qPQr4'099(@
@9KCVWI-gCU+=-,6
!=-X!C5J@#BoJL-Bf,#'.@
@/,L%+=-,6dFgCX
1. Xác định giá trị của một số chỉ tiêu nhân trắc cơ bản theo tuổi và giới
ở người trên 16 tuổi quận Đống Đa, Hà Nội.
2. Đánh giá về sự tăng trưởng, suy giảm chiều cao theo tuổi và giới.
3. Đánh giá tình trạng dinh dưỡng ở người trưởng thành quận Đống
Đa theo tuổi và giới dựa trên BMI.
10
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1. MỘT VÀI NÉT VỀ NHÂN TRẮC HỌC
Bf'. F;';hp-B%=<=-h+
F;' * %B{0!6C#';'3;+|
PQ%)8JK#<U L+C'.T9g CT
Bf0Bf8@+ KJK2
+ 9M#5## )L+C'<,'O)
#BoJK' 'U+o85< d&
+;-,#g)gJL6qRRr
4 ?RzR}%~V'.D[-'{*= B
f')8#k• 0)*Bf• '=
'"'*Dp) YL9gg' '%#5##
CT Bf%'{F-JKT9g L+CJ
Zo[ `-Bf4 -Tb- '
qRxr\
Bf6#<€)# #&%M6[
g'oCT%XBfBU%6C
C 0U- lBf'%
CT0<)Ck+<JT+i[JlB
f<9g< %CTCk+<JT+i[),
')C {D'OC8I-K),')C)
< o.#plBf*#dD'OC
8*#o.# h'L.lBf6%C
TJK#<5<•[[ h-Tb%#B- 0
11
99()<-K%D'O6'b09 F-:)'
0F06F,UHqRRr
1.2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU NHÂN TRẮC Ở NGƯỜI VIỆT NAM
TRƯỞNG THÀNH
Tình hình nghiên cứu trước năm 1975
y8%Bf'"'./B+J8%hN?
SQU;+|nn))B4
4>Ab%)8N0CTU‚nB.#%
%9'.FLU6; J•A0C
TU4%6+ ^5ƒhRzSw';Rz}}
!6C06)o*;%)0),9g
'. L+C) )0F6),'O+;/%'j
#5CTI+'.=8Z9[ !31
45qPQr\
4CTFO'T' /o?+;L#
)Ff'3+#g@-h+F0-,#-@*f?Rz„}
! ' 69 3DB69KU…D"@*f%
5F)*'*6;'"'.'k6% '='*B
f'"=F8;'+<% L+C'"'.),9g'<,
'O+;/oD5Z9[ 6>!`qRr\
4 ?Rzw†%Rz†PO *f)*dJLJ
4'"'.bT%/'=p*0CT
'5b+;)pJ•dJLJ4ƒ'"'.Dp
FqR„r![ 6>!p!0'B6-LJ'3C)*dJL
J@4%=J€=##3p-8&#B p-.
k' %'*O)[ 9‡JT+i[6U
9B8 ' 6%)08+FJ…#JE9gY
12
JLJ'.CT@BtqR„rB6'.D[-
k+ '3CU4@,#+|wQ)†Q
!6C'B6-' 'p8'=;%#5
CT%DE-:JL-;L*)+'jF%5
N'L.'5CT-Y-*fCo'
9UdJLJ qR}r
Tình hình nghiên cứu từ năm 1975 đến nay
!C#) /L'"=0-8CT)*0
%<-K@%'=-X
AL•`-Bf4 -Tb- 'ƒ9
4ˆ ˆu!, c '"DpFZ4‡-U
FC\qRxrB6-CT=/6-8%; }?h
RzxR';Rzx}%CRSPPS@%Zw}zS)w†SQN\%@
F*f%!%l„=b'.CT-XR†2RzlPQ2
PzlSQ2Szl}Q2}zl„Q2„„40'L5'.CT3;-
B##bF; 8C'L
.CT)#3 o-%<'9
'36'U 4@)I9 gCT
9g) ;+;9gg)5-)CCT
0U6;-)*3)=5<%o'*,#';YCJ+
-C/8JT+i[%F,qPQr!6C+;/U06
'.D[-k+ T)-'9 ,#+|
xQ%+;/I'"C-C,'O-=/6-,)*?3)=5
<[ J )8,#+|8
A0;#T'.; ,#+|zQ%'B6-
9Kp#8C•*5FJLYCJ
13
4F0@,#+|zQƒ! '='*CT)*
YC02<-K%99(-#3U9K61 )8
CT)*Bf3(/LU+780
'B6-'*CT'36'U5%)8JL-Bf-C8
)%,#@RzY#L+f#F*f%!%*
6jRP'*gCT)9 12!1!O4?V-U
! '=p'*gCT'*BULp
)*9%+u,I#5##CT%'.'*
•V0CTJLYCBf5F4
F0@,#+|zQƒ9 1!O4?V;+;)'"'5
'jp#FLp/) ?RzzSqwr1L-C
T'.L+C)'[ h'*g@h)MCT
qzrA+;/CTC /L'"'.!O4?VU0
K% =YCBf-8'"CTC
}SzzRZPR}}SlPP„}xN\%‚'L.'.' RQ+o
8Bf5F)}YJL0<-K'.o 1 )8
b'*@,#+|†Q)xQ09K'*5F=
)'*)*•AYCBf4F0
@,#+|zQƒ=C%'"=N'==#p=O
CTBfX
'.#B=bp;K%&#''.
oD59>F;+o8Bf[ b)'0'<
UJK#<U'L.'.CT%'=-#Bb
CThRw2P„b%‚?-=bq†r! +'=%
#B=b'<CTULdJLJ-#
b' J9,60-=qR„rlL`-Bf
14
0#B'L.98PQb=%NbJ'=-
RQ?=qRxr
*'"'JB) CTYC99(XVW%F*96
-8#(989H'*8o/B
A+;/CT-k+ =O,#,%-5
J@+ CT6CJB)'.D[-k
+ '9 ,#+|zQ
b'*C0p*0
CTUp*+%98'B6J€'</JL
0&# ) F+=-,
y*%=CTj6>!O 5%cC
!6;c)JK'"CTC†w†J)CZ}†w)SQQ
N\U'@!LjAoV-^.)
1#+u,!UTZRz†z\q}rA'"&JL
+;-,=:…)*JK#<3)=)<-KX
Y )*JK#<3)=UN-@bRz2PR%@80
'Y'<UJK#<-@bPP2PS
1 )8+;/UdJLJZRz†„\%p+o8C
TU'* 5)=Dp/6-,?)**
@P8hS2„
?RzzR% -,=;Ju)*•{'<0<
-K=9B‰2C%n52?%2%V52@!B66CƒU
V4?!0ZRzzR\!'"&N,'O=O)*JK
+F0%<-KN4)89B)N9B
)8X!<-KU‰2C)NV52--8pJ )8
9B+%JK+F=:…L+C)8ŠQ%QQRlJ )8
403;+o8U%N!B66C'*-85
15
y*!%?PQQ}6>!`'"CTC
xP„x'L.ZSz„Q)}SQxN\%bhR„@-C%-9BU
Y!h!C;)J)CU;Z';hY*
\qRrA#B=bU'L.'.CT
B[ '*OU1!O4?Vq†rs#Bo+;/
,#'.%',D$X
!<-KU@*!5'5)8*f%
p#5*)!B66CA=JK+F‡)*<-K
NP+)K)OU*!
n$)*9>F;* [ bl@8%* ?hR„
';Rxb%?,- ';PQb)o*9 '@b
hPR';P}%J'=* =D893‹+$ 9hP„';
„zb)J6‡@bŒwQyN8%* I?
hbR„';RxL'?i5%5'Lb
'OhRx';PRb%J'==D893%=JKJ6‡$
h=bSQ2Sz)@=bŒwQ
y*f% N?'3U,#+|zQ%6>N
AY%6>!;MH'"CT)*02<-KUJ
)CU'%}z„J)CZPw})PSRN\'"'.
CT )S?hRzzP•Rzz}qPrs'='
,D$-X0%<-KUJ)C'* 5o*J )8
JL-UdJLJ?Rz†„
! JLp*CT@*f0bF,5-
0CTU=!O4?V%!31
45%H'"CT0<-KU@@Y
'jFd*fh?ZRzzP2Rzz†\qxr%qzrs'*o
'<@D"cC %!O4?V'"DB69K
16
0CT'.' •CT'*JLYC
Bf5F%'<'0<-K%99()JK?
@4F0 ' 6ƒq†r%0
J'='"'.LpJE9g CTBfC
/L
?Rzz}%!O4?V%!3145)JK'"'*
)*JLYCBf5FU9B@#
!.0)D"OA2qxrs+;/'.
'"',D$X
1K#<* U8''Y'<@-8#bPQ2P}%N8-
@bRz2P}y8* '*Ff'3h-TbSQ2SzZN
5\
1 )8dJLJ?Rz†„)`-Bf?Rzxw0Y
JL<-K)99(U'L.'.CT'* 5
Ž
?PQQ„%!3145'"F )-,;J…)*
•CTJL'{'<0%<-K%99(4
@@JLY'jFdfƒ%'"CT
†zwx'L.ZS†wz)}RzzN\-9BUY'9
)M'jFdf%bhRw@-C%'U#3D"
)*#qPQrA0U'"CT)**Y
JLBf+%/6;'.N)p'*/B6
*ff8'='.-:! #3CT)*
'{'<0%=',D$X
17
!<-KU@+)K'jFdfp#5J )8
@@+)K*!%*)!B66C
A* 5<U8);#g? ' J9,6
0%''Y'<) 'bPQ2PR'L)8N)PR2PP'L)81
Rwb%* 5<?U6;-9 ?* j!hb}z
@'%* 5<U8'*DL
np/6-,?* [ @P8 'b
hPQ2PzJ )811ZRz†„\)`-BfZRzxw\%* @8
-3-. 5+ })P'L)8N%„)P'L)8
N?3'B6%!3145'"=NCTC
9B'OFX
y6VuT%SQP†'L.ZRPP†)NRxQQ\'"'.
CTqPPr%'"'+;/F8'3X1Rwb%*
U)N;#g?%' p@bRz'L)8Z
F0XRw„%„R\)N-@NbPR2PPZF0XR„}%xP\
y640%CTSQQ}ZR}Pz)R„†„N\qPSr%
+;/F8'3 p6X19,60%* ;#g?93[ b@
8% ' T p 'L )8 - @ b PS2P} Z
F0XRw„%SR\%@N-bPRZF0XR„}%}„\
dg'o'JKF;'b* @@
JL%'"CTCx†xQZS†Px)„Q„P
N\hbRw@-CqPRr%/#Bo+;/'. p6X
1Rwb* U8'*;#g?93)' p
@8bP}ZRw†%SR•„wz\l)8N-@bPRZR„w%Q}•
}Sx\1' 6%* +b'O)JbSz0*
U8'‡
18
),60/)*0CT)*BfU
4@/' =<p63)=%<
-KU9B8'"?-C/' 0%3
)=)<-KU@?93h*!';'j
Fdf%;#[ -*) p@!B66C~C)*
* %CT'* p6=/6-,?* 5
<[
1.3. GIÁ TRỊ CỦA BMI VÀ TÌNH HÌNH ĐÁNH GIÁ DINH DƯỠNG Ở
NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH VIỆT NAM DỰA TRÊN BMI
1.3.1. Giá trị của BMI
BMI = cân nặng (kg) / chiều cao
2
(m) hay BMI = W / H
2
! '=Xe[Ze\-B{%[Z\-*
1.3.1.1. BMI - chỉ số lý tưởng để đánh giá dinh dưỡng ở người trưởng
thành
!C;8%VW-YJL5F'"'.!bAT!;!;8
Zea\)!bATc5!;8Z_`a\,-YJL-:@
'<'099(@'j@qPwr%qPxr
ea)_`a'"'CkUYJL-:@Z9
[ 1[6)•[JqPxr\-X
− !TpX#55/L')8B{
− !TX#5/L<)8* Z…-oFO@
F@3)=\
%YJL'=#9KCJL' '5%='oD %
9>K@'j%'j=##LYC9
9(+X+L(5<%F*96-8#(989HZ9[ !3
145qPQr\
"=*CTY'.VWi"6C3CX
19
BMI và mối tương quan với chiều cao, cân nặng:
s*CT+@@
'j9B+C;8 p6XVW=5/
)b'O)8B{ZhQ%xS2Q%z„\%+=5/)8
* Z6'bh2Q%PQ2Q%Qx\‘*'=TiVW5/
{€)8B{)5'L'-,#)8* ZFRR\^ ),6
VW'"'#T'.PCk5F3#=UYJL-:
@
Bảng 1.1 Tương quan của BMI với cân nặng và chiều cao qua một số
nghiên cứu (dẫn theo Shetty và James [28])
Chiều cao
2Q%R2Q%Qx
Q%QP’Q%Q„
2Q%PQ
2Q%Qx
2Q%QS
2Q%QR’2Q%RP
2Q%QP’2Q%RP
2Q%PQ
2Q%R†
2Q%PS’2Q%Qz
2Q%R„
A&oX“„=Jf+
BMI liên quan với khối mỡ cơ thể và bề dày lớp mỡ dưới da:
dJ JNVW)-.(5<Z'.8oFd
#5##',6-' |\%*CT+C
/3<+'"YdVW=5/{€)8+L
20
(5<)8vQ%†Q2Q%z„jVWI p6VW5/
{€)8b;#p#9vQ%wR2Q%z„[ JL-Uˆ[6J)
JK?Rz†PZ9[ 1[6)•[JqPQr\
21
BMI liên quan với tình trạng kinh tế:
_ JZRzxz\%)`-9[ZRzzR\%_[ 2c””)JK
ZRzzP\ F;=JK-C/+‡NVW)T,#U
'L.'.CTˆ;/C”- p6X|-•
F$ #0ZVW–P†\UN=,# Z–P„QQ
—1^’?\ 5ŽJ )8=,#p#ZŠRwQ—1^’?\l
.-|-•;BZVWŠRx%„\@N,#
p# 5ŽN=,#
!6C)JE9gVW-YF )*0+;-+=
+?%'{F-@8##<)0X0?L%
'<-K%+;T%')JK/BU9B)8+o
8))=95<U-p+L)88'
#<0)9>+;9K) VW=9>95J )8
8##<Z9[ !3145qPQr\
BMI liên quan với một số chỉ số sinh hóa:
VJLYJLJ=U6;--#9%'=-C
/{€)8VWAYJL6-YF 65UJLF
oXFF$ #0%' '%F-:)%HA?T
) JK-C/NVW)6;L65'<D-,##B- X
F$ #0%hB6;?-.9>UVWqP}r%qPwr%
qP†r
y4%!3145/CTqRzr%qPQr%'"'
+;/)*L5/NVW)8B{%* )+L(
5<JX
− VW5/{€)8B{@p=b%@8
Z)8% + hQ%††2Q%xx))8N-hQ%†z2Q%xz\
22
− VW'-,#)8* @8 p=bC
T%JL5/Z\NVW)8* @p=b
U8'*i5Q%SO6'LUJL5/
p@-TbŒwQ%Y-Q%Qz)N-Q%Rx
− VW#L+L(5<%VW5/{€)8+L(5
<@8%@p=b%Yh=bPQ2Pz-5
/VW)8+L(5<@TF0ZvQ%„x\I3
)8(5/{ZŒQ%wQ\
s'='"'+;-,XVW-YJL-:@'<'
99(@'j4@
1.3.1.2. Một số thang phân loại béo gầy dựa trên BMI:
?Rzxwea'"'#B- VW2RPZ9[
6ˆq„r\
Bảng 1.2. Thang phân loại BMI của WHO năm 1986
56
Rx%R2PQ
Rx%R2Rx%w
!;#J'=%?Rzxx=6C)*3?-.
Z•[Je!%_[ 2c””)e[- ˜•A\'"'*O#B- VW
2RSZ9[ !30! qRSr\
23
Bảng 1.3. Thang phân loại BMI của James, Ferro - Luzzi và Waterlow
năm 1988
Khoảng BMI Độ béo gầy
ŠRw
Rw2Rw%z
R†2Rx%}
Rx%„2P}%z
P„2Pz%z
SQ2Sz%z
Œ}Q
A]^'S
A]^'P
A]^'R
F0
F$ #0'R
F$ #0'P
F$ #0'S
A]^vA ][6^[™š[6v!;?-.9>
?PQQQ%! AB›'#B- VW
UAB›2R}
Bảng 1.4. Thang phân loại BMI của Hội Đái Tháo Đường Châu Á năm
2000 (dẫn theo Viện Dinh Dưỡng [16])
Khoảng BMI Độ béo gầy
ŠRw
Rw2Rw%z
R†2Rx%}
Rx%„2PP%z
PS2P}%z
P„2Pz%z
SQ2S}%z
ŒS„
A]^'S
A]^'P
A]^'R
F0
hB
F$ #0'R
F$ #0'P
F$ #0'S
24
1.3.2. Tình hình đánh giá dinh dưỡng ở người trưởng thành Việt
Nam dựa trên BMI
1+ea'#B- '<'99(%0@
3;0CT'*JE9gVW-YC'<'
99(% I=JL0CTL-C
/NVW)8JLYJL=J99(%)80+
;%)8+k#3?
4*'o99(%p*0CT'"JE
9gVW'<''L)8'j@!O4?
V%!3145)JKCT099(@
@+)K'jFdfqzr%qPQrl6>!`
CT099(U*qRrl6ˆ%
!hp6CT099(@@qP„rl4
^^('099(U4/
b9*99(?PQQQqRwrHACT8'B6'*JE
9g#B- VWUea'<'99(%N
CT3'B6=JE9g#B- VWUAB›
CTU4^^(qRwr%CTU!3145
qPQr%qPPr%H
=JL0CTL-C/NVW
)80+;%+k#3?%)8JLYJLJ=5FX
0U4^^( b'*99(?
PQQQqRwr%0U6ˆ%!Tp6qP„r%!30!
CT)*L-C/UVW)8JLYCJ=
'%-#9HqRwr
),6=<p6XVW-YJL-:@'<'9
9('j@@4JE9gVW-YC
'<'99('*={ 3;CT)*B
25
fICT)*99()JT+i[%F,=-C
/';099(
CHƯƠNG 2
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
2.1.1. Tiêu chuẩn chọn mẫu
− L.CT-4F0)*{Bfq†r%
qRRr%qR}r%g<JX
o ˆ=N9O9%9O,FkJ6f#B6@
8+o8BfXZM%)‹ %%[ 5%H\
o ˆ=Fp#6"o {@ 0-
@8+o83' %XZ[%- %#M%#gN=H\
o .#L+'
− O'<CTXs,L2
− !b)*#X
o !bhRw@-C%)8'U#3D")*#%X
B%T%J%J)C%o%9 BH
o !b'.o)#B[ 0CTU9K'*5
Fq†rZD[@#3#5##CT\
2.1.2. Số lượng đối tượng nghiên cứu
1+- FiN.#JJ=%Fp%3-%
bJL'L.CTjXPzP†ZRPR†)R†RQN\%
'.#B[ b)8J