Tải bản đầy đủ (.docx) (77 trang)

nghiên cứu tuổi mọc răng vĩnh viễn của trẻ em việt nam trong độ tuổi từ 6 - 12

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (837.34 KB, 77 trang )

1
ĐẶT VẤN ĐỀ

 !"#$%&'()*
&+!,-.(%/01
2%*3%"*4$+
567&&"(#89:
;*&3*+4","(%*3
!5%"<==2&
>?*+3&@A 
+B*3=C*;*D
$E"ECF"A&E<":,GA(H3
&#IA&JKABAK*C*??
LM5=/N1
OE?(%"9?:="K?P!A
?P!*?P*+3A":"??
J()Q/R1S=7"E&TUUA5EQ"9?
:5&J*:%*3VW5
X*6YP#Z0[RR\/]1AX*X^Z0[_]\/`1*:%
>A*;*DS5O#&OZ0[a`\)SC
$=>QHA#(QQH5(H
/b1SI:5&JXcZ0[bN\
/_1AdeZNffR\/a1AccPZNff]\/[1*:%*3
g5$=K>$&
8*:=E!(A@(%AQLA
=E!B(#=:AA3<##(hi*=E!
<.($>QAP Ai/0f1A/001
2
jk+SA:A*+":,*J#<=*:
":#*&EJ5J5EQ2=l?
!L5*:KVPk+SA(Q


5?mA(?5L+!k3
*C=A&E*Q(H3":no2E*:33p+C
Vk+S)K"(%A @"9E5
":“Nghiên cứu tuổi mọc răng vĩnh viễn của trẻ em Việt Nam
trong độ tuổi từ 6- 12”q"(>!+$*:K
?5**$":&mP&?"(VP
k+S*Q85W
1. Xác định tuổi mọc răng vĩnh viễn của trẻ em Việt Nam trong độ tuổi
từ 6- 12 tại 8 tỉnh thành theo chương trình điều tra của Bộ Y Tế
năm 2011
2. Nhận xét mối liên quan giữa tuổi mọc răng và giới tính của trẻ
3
Chương 1
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1. SỰ HÌNH THÀNH VÀ MỌC RĂNG VĨNH VIỄN
1.1.1. Sự hình thành răng vĩnh viễn
1.1.1.1. Hình thành mầm răng
O3*;*DJR"<W8Am*@
• r"<8
O&3*;*DAps"?A"t
%)!.&l?+(>pupp3
*:L(h*35=EZ\X
=$=)@Rv]A?&@Jpp358
(5<#Jpp3(3(h!*Q
p)>*w&x/0N1
Hình 1.1: Giai đoạn nụ [12]
k]@A)"#Jpp3"?>8pp3
*-*;*DS8pp3m0
"(3&"V*mN&V"(&Ja
S8pp3Q*;*D&@E7

4
37"<&x#*:L4?27p%#
"44$+#B=pp3*:L4"
38pp3Q*;*D
k @Rv]A8pp3Q*;*D
$4$+=<4>NO"?#B=
pp3*:L4*38pp3
QN* V"(&J[*!w8pp3
&@* V5]K
c.8pp3Q*;*D":(4$+)*,
L>4L&EC*54(H#(Q
Z"!*Q4(H#(Q\A54(H#(Qyw#*:L4*Q
*!+/0N1
• r"<mWEp@3 AH<
Pz4!A<m5 Ep4
HP* B*<QEp<
@8"p= X ="9?WHPA
 *p
Hình 1.2: Giai đoạn chỏm [13]
5
• r"<@W
{B="<p+?Z"<(Q
GQ5*:&L(Q\2"<=?N"
"LW
vOE4 >p@PQ*QEp Z&E
J37"<l"<@\4",
3(HB
v?p+?"<=5pPA=5pl
(.p+?Ep&


Hình 1.3: Giai đoạn chuông [13]
$<W
vH<PtW
|n@PQ
|X(QEp3
|XQ
|n@PQ
vS 
6
vn
+ n@PQWq)t3@
Epp@PQ$="K*:3w=P
*,L*Qp@PQj%&'p@PQ(
p+?A ?3&!*@8A(&"!*Q
=5pPA }H*s4E4H
n@PQE4 *QQ(Qpq!*&Q&P
n@PQ*p@PQ5E*Q)
*w$H<PA*w=y3p~P^?
#8J3B
n@PQ>*I&"K$>
H<P*@(%p5
+ X(QEp3
2<5&!Q$HPEp=p5?$
:(HpA ?

*?:"@p(H
#A!*Qpq!*&Q&Pr>Ep?&J
p<(QA"($p)=#P?L#*$H
pJ(QAJFEp(Q
6ps"?<PAQEp3ps"J""

Q=5p<P=*Qp@PQH*
><4
X(QEp3?*IH*##(h*Q
kIHW(QEp3(K"+?#8pJ*+
!<>H)p5""EA*>&J
E3B
7
kI##(hW$$##(h$=7+!<
=5p<P
+ XQW
rtRv]QEp}A8"*(H"!A?
L(HpA:#pPA=P*:P
&"?:!&:
XQ=qC*Qp@PQ
kIW*3*@?P
+ n@PQWtEp8$A?B
3p#8*pBp(H2Ep
:#P*#=3<"Bp"E&p+?
=5p<P
kIWJEp<* "p+?=5
p</0N1
1.1.1.2. Sự hình thành thân răng
n@PQ&"9p+?):=5p<
PA??#8J*QEp<* ")
=5p<AEp<&3"9?<=
XQ"(<5"5q>QEp<P*Ep<
AQ=5p<P&m+!<) *
B=="K*:=?Q=e*C=BH
<P4$+*QEp<PyE*<5QP
2EPQP*Q&EEy3*E

p<*<P=42&"?)*w$H
8
<PAEp<H<P&@7
A#€"Ep+?&@7Ep<PQ*"?
p+?Ep<Q
cP#=5P(Q7B=
58A(<QEP<"(3P
(Q7*pt==•#A=5
*€H 5
6B3H<Pps"?/0N1
1.1.1.3. Sự hình thành chân răng
6B3A*w$H<P*€I
(&@p%p+?=5p<PQA3
pp3tNQp@WQ!E*Qp@P
QA&@I&Jp+?=5p<P(*€
I#8J*QEp<*")=5
p<‚Q5E*Qp@PQAQ=&@?
J()3"EK5&EX=P(Q
}""B4!K5&E)L#(Q<pp
@p~P^
{!*QBAp~P^4!#(QP(Q
}"*=•#
{!*Q:B3p~P^3>pp3
**!*Qp)*)>A7"?p<
4!#(QP(Q}""3B5p+
9
O=&QB33p~P^?*$"
7A?"<>#L>"p@m)K
!J*8pp3cPƒ/0N1
1.1.2. Sự mọc răng vĩnh viễn

1.1.2.1. Khái niệm
c3"?"#=
7*,Lp"?4(H"E*,L+*
="K*,L="%!/0N1
25BA#P5FXcZ0[bN\W%"
"(4",&?p$&'B 5&m
*$="()+/_1
?$:J=E"("("JL#,=H
74(H"E&4$+&+W
()BA=;<‚()A-
>A<4(H‚&x9#B=q‚
@5&E)?!c!M=5B<"=
*&p~P^*A!=E!&
#HAJ()"p+=E*
=E=5/0]1
O"(R"<W
v2="K*,L%&'J!"<3
@A"<#,=(Q&
vr"<*:L}"(ps"7*+3
B*&E &"<"E}A
"<Z#,=\:
10
v2p>="K*:*,L"+
!3t<+*:"<#,=
A="<#,=&/0N1
2K&?A*"??*;*D"(
?spJ00
Bảng 1.1: Tuổi khoáng hóa, mọc răng và đóng chópcủa các
răng vĩnh viễn [4]
r n S ~S0 ~SN ~X0 ~XN ~XR

~3

2
]
„…
2
]
„…
2
`„…
6

2
[
2
]„…
2
0N
`K
ns"
&?
2
R
2
]
2
`
2
0a
2

N]
6

RK [K
~
B
]K `K _K bK _K RK _K 0NK
c _K aK 00K [K 0fK bK 0NK 0aK
{?? 0fK 00K 0]K 0NK 0RK [K 0`K 0aK
1.1.2.2. Thời gian và trình tự mọc răng vĩnh viễn
27&JbKp>##"(=Epqp*;
*DO*;*D*&Qsp*;*D?
]"<W
vr"<0WcQ$*->
*;*DW7bvaK
vr"<NWc-p5*;*DW7av0fK
vr"<RWcAm*QW
ps"70f"E0Nv0RK
vr"<]Wc&@70_"EN0K
11
Hình 1.4. Tuổi mọc răng vĩnh viễn [15]
23*;*D/_1
~5 bv0vNv]vRv`v_va*bv0vNv]v`vRv_va
~#(Q Zbv0\vNvRv]v`v_va*Zbv0\vNv]vRv`v_va
Tuổi mọc
r_vaK
nav[K
S00v0NK
~S00fv00K
~SN0fv0NK

~X0bv_K
~XN0Nv0RK
~XR0_vN0K
~#(Q
~XN00v0RK
~X0bv_K
~SN00v0NK
~S00fv0NK
S[v0fK
n_vaK
rbv_K
12
Bảng 1.2. Tuổi mọc của răng vĩnh viễn [7]
Răng Hàm trên Hàm dưới
-> _vaK bv_K
-p5 av[K _vaK
 00v0NK [v0fK
m$ 0fv00K 0fv0NK
m 0fv0NK 00v0NK
Q$ bv_K bv_K
Q 0Nv0RK 00v0RK
Qp 0_vN0K 0_vN0K
1.1.2.3. Giai đoạn hàm răng hỗn hợp
• Giai đoạn 6-10 tuổi:
{B="<.Q
r>bv_KAQ$5A->>
8"**;*D=E ps"*<&Q*Q
-"!#+2(%->~e(QA"?Q"E
->~2-~e(%*:L(h*Q>
*#=(Q#(Q(h->~24$+ 

p">.tQ):"3L5>
c=E!J()"Ep3(%
*;*D&J†?Zpt&L(Q>*&P
)> \*Q&J?Z&L(Q*;*D\
27_vaK-p5~e5-p5~2
"?-p5~2(%*:L(h*"("(*:
" *,L%(hSE&@?".=A%
13
yp,C<Ayp,+*4=2(%
=?JK>(Q&=8A#*&
UvSECD-p5y*:LE*B=
&Qs(*Q-#(QO&->A-p5"95
" *,L3!*€I)
6J[v0fKA$J*;*DZ7~Xp\"9"(
34B*s"4?3$=
Qp3@*)?2%=!
>*~Ops"5A@(%35B=4J=
)pxQHpx70v0A`2K&L(QP:4
>A~O$AQHK&L(Q4
*;*DA~S$A&J0A_)~eAfA[
)~2.p56J5+="(&JXPP^=
• Giai đoạn 10-12 tuổi
{B="<.
r"<=.=*;*D
>*>$~e(%8w A
="?~O$~22@(%)~eA*;*D
(Q~S$*j~2m$(QA
"?"E~S*c=s*#=3
=(H4)p5
O&~O8A4J=":G&Qs~X

$c ~X$~2s&Q*Q9~X
$~ej"<=>p+G#I
+G$?+JA?7"(&Qs
A+<=
14
~X(%=~S%s
2=5P~PA?~X(Q~S
0_‡(%6"?A~X$?p,"F=5*:
~+(=HE)p+Bp,$Q~O
e"?(H~X$+:HA~S
yp,C+*:L(hACL?p,&•
&@"(
• Giai đoạn sau 12 tuổi
67&~XA&Qs"9"(3
(H"!GPJp:W(QA:*:"
8Uv=&~Xy$=3J
~Xp"6@4",L4%
~XpA?="Kw=7S3A)>Q=
5QH)Q*)>Ql
H)Q
67&~XA&Qs"9"(3
(H"!GPJp:W(QA:*:"
8Uv=&~Xy$=3J
~Xp"6@4",L4%
~XpA?="K'7~P(QL%
p3&JNfA`KS3A)>Q=5QH)
Q*)>QlH)Q
Qp$A#(%&@?"
.55#Dp,+AB=:!<S>!<
"?&@G"A*5DI?>!<

J()B#"E&QsAB=5>p+
M)&Q#(H
15
?:(%AQ"(H*w-*;*D
p3(%A(&~X*$~Xp<
"F=(Q4@+?-A"p+-#(Q/0b1
1.2. CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN TỚI TUỔI MỌC RĂNG
1.2.1. Các yếu tố toàn thân
1.2.1.1. Giới
?$:5"9GqV>QHV
/0_1A/0a1?&p+?M;>-p5*
5*#(Q/0[1A/Nf1O5+%
p3]vbA&p+Q$*;*DjQ
>AQH"(#3*+Q
HO#D58A"p+!"<
3A?&>QW&"
4$+*Q$:H)QZNf‡5A0_‡#(Q\
**Q>QZ0N‡5Aa‡#(Q\/0[1A/N01j>QA
5?QHmNA*)
#(QmN?(QQNA)Q
E33(</N01
1.2.1.2. Di truyền
oE!#=:&:
55"@-"9GG+(H"(Hf[
/NN1S>55V"@*,P"9"(G+
(H"(H$$(?*€H>B&@?
+*Qc*J"9q=E!#=:J()5
:H/NR1
J5#*5s":G&
*:%>&/N]1A/N`1A/Nb1

16
*;*DQH)(%Bˆ*Bc‰vˆHBŠ
*(%/N_1
?!!<#=:"9"(pE?J()Q
~EB=C*;*DA!&?5*Q+(
E!<#=:?"(!<B=J()
Q3P*‹Z*L#8(3P
&@A~PA=#k…\*>
!<E<"Ep=4(HZ(<J"I
Ap+"4(H\S&5QE8
()B=C#:7J/Na1
1.2.1.3. Dinh dưỡng
c#w>+*:J()##(hQ
*;*D3&EA(l?pq*:3<=#
#(h&x#4$+Q%&'H$?5QC
/N[1e#(h?J()$Q"EKC
5"E•B&AE##(hAEAI4(H#
E*eEO$8
*t"**eˆJ$
ke$=E%*(E
"?#h"I*e$/Rf1
1.2.1.4. Sinh non
2PK=EEQA"(",;V"(
(QR_&'EBV#(QN`ff2T+
3="K#B!*"(p7`v0R‡)
(Q/R01
BVH=3(%"(@C
G!L4$""V"V
17
Œ()*+5*

"(5~E5":p+5
"<>A&+*:p
*;*DA"p+*;*D3$E5
lGq%V(%C
H*Q>V"wK/RNvR]1
1.2.1.5. Yếu tố kinh tế xã hội
2$:5"9Gq>V4$B7
Q&E49H3QH>V4$B7>
Q$H/R`1S(%qV4$B7QH3
"(?&mPA##(h!H*>=E!=?J
()QQp2=5Al?!5
&<&@*qK&@?&
p+*:=E!&Ev49/Rb1
c*5$=3*;*D?&
>>VP4$B7Q&E49&"
5&+)V?4$B7Q-#(QA
IV4$B7Q$Q$#(Q/Rb1
1.2.1.6. Chiều cao, cân nặng
?!(Hz>:ABH*
/NN1/R_1j>VH*H3?$L&
p+3p&"??!5
y>>VC*C
S55>Vpx3*l
Gq?!(HyWVpx33+QH*
QHp370AN"E0A`*QV?G!&!
Hp3(%/Ra1
18
1.2.1.7. Hình thái sọ mặt
c#w?!5mV*Q
B*(l?5q

QN?&)"!(&Qs<……*
<…4(H/R[1
$:5Gq3*5A
"p+Q3CH)>p+B&Qs<
………4(H/]f1
l:5"9J()&5
S5"55&L<=?&*:
3+)p+B&Qs)*&QsBO&
=&JbKA=5h€Im/]01A5E
85
1.2.1.8. Nội tiết tố
O$Bpq=EE(%B=J()$Q
QpHAptJp2=EA
=E=5A=ECA*J=EC
>!<E(%$?!5Q3<C
*;*D/]N1A/]R1
?5qV?=E(CpE
#P()*=Ep,E3
(%QH/NN1
1.1.2.9. Các bệnh toàn thân
~Ep+B"(p=*":C
A*G?""(%!"/Na1/]]1?
:HE&B=C=A((%5
Q>>&@=AJA4H="K
J()Q<4(H
19
1.2.2. Các yếu tố tại chỗ
2=>QWP•A&K>?B5N‹R
3*;*D=EyQAEK>&BQ
ps"5y*;*DC/]`1

S5eP$=A&K>E*;
*Dp5#(Q?B"9"(&0‹N:#3*;
*DyQ*(</]`1
I$(HAB&@5A>DwA#L
&QA4Hp:*;*D)#(Q&??
"5A"B==E!*;*DC
1.3. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM
VỀ TUỔI MỌC RĂNG VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN
1.3.1. Một số nghiên trên thế giới và Việt Nam về tuổi
mọc răng
1.3.1.1. Trên thế giới
S=7E&TUUA5EQ"9?:5*:
2PXcZ0[bN\3%""(4",&?p$
&'B 5&m*$="()+/_1
{E0[_]3X*X^"9"("(%>
**;*D/`1
S0[[[AŽnO#P"9"(pJ!&5%3
AK>**;*D
{ENff]A&55R_]]**57]v0`K
!<2PA…JcPc"9"(&ECW7m
53Kp3*;*D)>QH
#(QQH5)J€>2Q>
35QHmN5/[1
20
1.3.1.2. Tại Việt Nam
jk+S=(?:5*:K*3
*;*DVPk+S("9?$:5"(E
5:G&
2P~2-~wA3"?"
#=7*,Lp"?4(H"E*,L

+*="K*,L="%!/0N1
2P&EJ5klUB„@A2(Hc<elA
2S2Z0[[b\5000NV7bK"ERK~
SvX$=%>VP)~SAX
?&p+&@"&*QVPk+S(*Q
(Q3?&p+z+‚":&+##(h?J()
"EKV/]b1
SA5*:3*%*;*D
S=D2,c‰2A~'66A~2-~wZNff_\"9
 &ECW!Q5 bAb`KA#(Q 
bARaK‚->5 _ARRKA#(Q bA]
K‚-p55 aAN_KA#(Q _AR_K
Jl "(€3KpEJNQ
bev0evb2v02vNevN2/]_1
cQ"B=5S=Dc<~*5N`baV
V7`vaK)RGA!Z~SA2n3AX<OH\"9G
q->A-p5Am$*Q
$#(Q(%QH5w!
Q$Q$5&JbK/]a1
21
1.3.2. Một số nghiên cứu trên thế giới và Việt Nam về các
yếu tố liên quan tới tuổi mọc răng
1.3.2.1. Trên thế giới
25EQl"9?$:@35*:=E
!J()QptJ=E!B*=E!<.
S5O#&OZ0[a`\)SC$=>
QHA#(QQH5(H/b1
S5cƒp^••A6•Pvd•cAXPv•*
c2A*~Yc•$=qVBˆ*c‰vˆQHV
!)BŠ/R1

1.3.2.2. Tại Việt Nam
lP&EJ5klUB„@A2(Hc<
elA2S2Z0[[b\5000NV7bK"ERK
~SvX$=":&+##(h?J()"EK
V/]b1
SA5*:3*%*;*D
S=D2,c‰2A~'66A~2-~wZNff_\3
#(Q(%(Q5w5*>(%QH
Jl"9&ECq€3"(
L‘BŠ’W!Q$#(Q(%"5
Z&*Q€3KpEV(%B“*Bˆ\/]_1
22
Chương 2
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. ĐỊA ĐIỂM NGHIÊN CỨU
v2<aG‹!"(no2EP(H3":
33p+C"(%Nf00Wo5nA~In3A~JˆIA
~EAS2CA65rA62A2!~tLc
vk+{<~cv2(%{<o~S
2.2. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
2.2.1. Đối tượng
~"Kbv0NK"!<aG‹!5
2.2.2. Tiêu chuẩn lựa chọn
v2VP"K7bv0NKZL"E%"E
5\A"<(%*H)"(
aG5
v2=+*&5
v{("tMp!•(%V"
5
2.2.3. Tiêu chuẩn loại trừ

v2VP&@q"K5Z”bK•0NK\
v6@<(%E5
v6@"tM5
v2Vp,#,CpFA#,3Asp+J()Q
"*Ap,$(H*w
v2VC$px3
v6@?$Cp!•(%V
23
2.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu
2E&E55=@Js
2.3.2. Cỡ mẫu
/][1
Wh€5
W2T+"<#+"Kbv0NX$=–fARP
5•p&X&*ZNf00\/][1
#WO!(H"!Z#–ffN\

0v˜‹N
W~+!C=)4$[`‡Z–0A[b\
e•W~+!E&E5Ze•–N\
#–fAfNA*C=–]fRR
2.3.3. Phương pháp chọn mẫu: chọn mẫu nhiều bậc ngẫu
nhiên
v nC0WG‹!
v nCNWC‹=+
v nCRW49‹,$
v nC]W(%
v nC`W"!(5
v h€W€5]fRRV!K!V"5F

7bv0NK""E"t<aGP(H3
":no2ENf00
c.G0=+*0!A,49,$"
+58":"(E<](%A]
(%2~O=+*!5"9"(4B=#@
24
3L"oE(%(H385g!*:o
ENf00
 2Go5nW{:"(E<W
v 2,49o5nW
|ˆ(%22BW6(%6{tA2~O2@~+
|X8o5W6(%nEk{A2~OX5~tˆ
v ~=+o5n3W
|2,$o5n3W6(%6{tA2~O,
$o5n3
|U9F“W6(%F“A2~OF“
 2G~In3W6(%WwLXA2~Ow
LXA2{@2EA2~O{@2EA26
n3A2~O6n3A2,$nA2~O,$
 ~JˆIW{:"(E<W
v 2!~JˆI
|gCe(H6W6(%~J2A2~O~J
2*(%•elA2~O•el
v ~=+•X9W
|2,$•X9W6(%,$•X9A2~O,
$•X9*(%g!2$A2~Og!2$
 ~EW{:"(E<W
v 2!~EW
|ˆ(%2C2W6(%2C2*2~O
2!S$

|ˆ(%ˆ W6(%ˆ *2~OS=De
v ~=+ˆ{:W
25
|2,$ˆ{:W6(%2g!2J*
2~O,$ˆ{:
|U9ˆ•W6(%~(HXB*2~Oˆ•
 65rW{:"(E<W
v 2,49~25W
|ˆ(%2@BW6(%2@BA2~O{@~tN
|U9c‰{W6(%c‰{A2~O{@~t0
v ~=+rt:W
|2,$rt:W6(%,$rt:A
2~Oc2,~t~<
|U9X2<W6(%X2<0A2~OX2<0
 2GS2CW{:"(E<W
v 2!ˆv2W
|ˆ(%6eW6(%6eA2~OX5
~tˆ
|ˆ(%nJ•W6(%2$2RA2~OS=D
k2.
v ~=+S~JW
|2,$6~JW6(%6SHA2~O
X(H2Ek
|U9~~JW6(%X(HA2~OS=D
2n3
 2G62W6:"(E<W
v 2!62W
|U9oW6(%S@23SCA2~Oˆ
nB
|ˆ(%2!S$W6(%S@g=:A2~O2

~({<

×