bài 5 1tìm hiểu về vấn đề thực hiện pháp luật, vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý

Trường đại học công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
LỜI MỞ ĐẦU
Trong quá trình phát triển lịch sử nhân loại, cùng với Nhà nước, pháp luật ra đời
nhằm điều chỉnh các mối quan hệ xã hội. Bên cạnh đạo đức và dư luận xã hội,
pháp luật là công cụ quản lý xã hội chủ yếu của Nhà nước.
Giữa đạo đức và pháp luật luôn có mối quan hệ qua lại, tác động tương hỗ lẫn
nhau. Để nâng cao vai trò và phát triển ý thức đạo đức, ngoài các biện pháp tích
cực khác, thì không thể thiếu vai trò của pháp luật và ý thức pháp quyển. Pháp luật
càng chặt chẽ, càng đầy đủ và được thi hành nghiêm chỉnh thì đạo đức càng được
đề cao, khả năng điều chỉnh và giáo dục của đạo đức càng được mở rộng và ảnh
hưởng một cách toàn diện, tích cực đến mọi hành vi, mọi mối quan hệ giữa con
người với con người, giữa con người với xã hội.
Từ khi xuất hiện, pháp luật luôn gắn với giai cấp cầm quyền. Đối với xã hội có
phân chia và đối kháng giai cấp, mọi hoạt động của đời sống xã hội được đưa vào
trong khuôn khổ pháp luật nhằm mang lại lợi ích cho giai cấp thống trị. Trên thực
tế, pháp luật của những Nhà nước gắn với giai cấp tiên tiến của thời đại thì thường
phù hợp với xu hướng phát triển tiến bộ, vì nó bao hàm những chuẩn mực, những
quy định nhằm bảo vệ lợi ích chân chính và phẩm giá con người. Ngược lại, nếu
pháp luật của Nhà nước gắn với giai cấp đang suy tàn, không còn vai trò lịch sử thì
thường chứa đựng yếu tố trì trệ, bảo thủ, đi ngược lại lợi ích chân chính. Trong
trường hợp như vậy, pháp luật sẽ không phản ánh được những yêu cầu đạo đức tiến
bộ, phù hợp với xu hướng phát triển khách quan của thời đại.
Trước đây, trong lịch sử, Nho giáo đã lấy đạo đức để răn dạy con người. Với
chủ trương "đức trị", Nho giáo đã "đạo đức hoá chính trị” và đề cao, thậm chí đến
mức tuyệt đối hoá việc quản lý xã hội bằng cách nêu gương, cảm hoá, làm cho dân
chúng an tâm và từ đó, hy vọng tạo nên sự ổn đình xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh
Họ và tên : Hoàng Hữu Lưu Lớp : CDDI12TH
Trường đại học công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
những ảnh hưởng to lớn, tích cực đối với đời sống xã hội, Nho giáo cũng có những
mặt hạn chế, tiêu cực và bảo thủ.
Đối lập với chủ trương "đức trị" là tư tưởng "pháp trị". Thực tế cho thấy, đã

từng có những vị vua đùng pháp luật để cai trị đất nước. Với chủ trương "pháp trị",
họ đã có những chính sách thiết thực, thưởng phạt phân minh, đưa xã hội đi vào
cuộc sống có quy củ, vận hành theo khuôn khổ của phép nước. Tuy nhiên, cả tư
tưởng "đức trị" và "pháp trị" thời phong kiến, bên cạnh mặt tích cực, đều có tính
chất phiến diện. Thực ra, những tư tưởng ấy chỉ là những biện pháp khác nhau mà
các thế lực thống trị sử dụng để củng cố địa vị và quyền lực của mình.
Để giúp mọi người hiểu thêm về pháp luật chúng em đã chọn đề tài : “tìm hiểu
về vấn đề thực hiện pháp luật, vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý” để làm
bài tiểu luận môn pháp luật pháp luật đại cương.
Họ và tên : Hoàng Hữu Lưu Lớp : CDDI12TH
Trường đại học công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
NỘI DUNG
I. Những nét khái quát về pháp luật
1. Khái niệm
Pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự, là công cụ điều chỉnh các quan hệ xã
hội do Nhà nước ban hành, thể hiện ý chí của giai cấp cầm quyền và được thực
hiện bằng các biện pháp cưỡng chế của Nhà nước.
Mỗi hình thái kinh tế - xã hội đều có một kiểu Nhà nước và một kiểu pháp luật
tương ứng. Lịch sử xã hội loài người đã có các kiểu pháp luật chủ nô, pháp luật
phong kiến, pháp luật tư sản và pháp luật xã hội chủ nghĩa. Pháp luật hoàn toàn
không phải là sản phẩm thuần túy của lý tính hay bản tính tự nhiên phi giai cấp của
con người như học thuyết pháp luật tự nhiên quan niệm. Pháp luật, như Mác – Ăng
– ghen phân tích, chỉ phát sinh, tồn tại và phát triển trong xã hội có giai cấp, có
Nhà nước; bản chất của pháp luật thể hiện ở tính giai cấp của Nhà nước. Tuy nhiên,
pháp luật cũng mang tính xã hội, bởi vì ở mức độ nhất định, nó phải thể hiện và
bảo đảm những yêu cầu chung của xã hội về văn hóa, phúc lợi, môi trường sống…
Về mặt này, pháp luật xã hội chủ nghĩa có sự thống nhất giữa tính giai cấp và tính
xã hội.
Pháp luật còn là một bộ phận quan trọng của cấu trúc thượng tầng xã hội. Nó do
cơ sở hạ tầng quyết định, nhưng có tác động trở lại đối với cơ sở hạ tầng. Nếu pháp

luật phản ánh đúng đắn các quy luật vận động và phát triển của xã hội, nhất là các
quy luật kinh tế thì pháp luật sẽ có tác động tích cực đối với phát triển kinh tế - xã
hội. Ngược lại, pháp luật sẽ kìm hãm sự phát triển đó.
Theo Lênin, “một đạo luật là một biện pháp chính trị”. Trong lịch sử, bất cứ giai
cấp cầm quyền nào cũng dựa vào pháp luật để thể hiện và thực hiện chính trị của
giai cấp mình. Pháp luật trở thành hình thức thể hiện tập trung, trực tiếp chính trị
Họ và tên : Hoàng Hữu Lưu Lớp : CDDI12TH
Trường đại học công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
của giai cấp cầm quyền, là một công cụ sắc bén thể hiện quyền lực của Nhà nước
thực hiện những yêu cầu, mục đích, nội dung chính trị của nó. Do đó, Nhà nước
nào, pháp luật ấy. Những thuộc tính cơ bản của pháp luật là tính quy phạm, tính
cưỡng chế, tính khách quan, tính Nhà nước, tính hệ thống và tương đối ổn định.
2. Nguồn gốc của pháp luật
Theo học thuyết Mác-Lênin, nhà nước và pháp luật là hai hiện tượng lịch sử cơ
bản nhất của đời sống chính trị xã hội, là hai người bạn đồng hành có số phận lịch
sử như nhau cùng xuất hiện, cùng tồn tại và phát triển và cùng tiêu vong khi nhân
loại đã tiến tới chủ nghĩa cộng sản.
Những nguyên nhân dẫn đến sự ra đời của nhà nước cũng chính là những
nguyên nhân làm xuất hiện pháp luật: một là sự phát triển của nền kinh tế trong xã
hội nguyênthủy từ chỗ vô cùng thấp kém, lạc hậu và chế độ sở hữu chung đến chỗ
dần dần có của cải dư thừa và xuất hiện chế độ chiếm hữu tư nhân (tư hữu) về tư
liệu sản xuất và của cải làm ra; hai là, sự phân hóa xã hội thành những tầng lớp,
giai cấp có lợi ích đối kháng nhau và mâu thuẫn giai cấp, đấu tranh giai cấp phát
triển đến mức không thể điều hòa được.
3. Bản chất của pháp luật
Cũng giống như bản chất của nhà nước, bản chất của pháp luật thể hiện trước
hết ở tính giai cấp. Tính giai cấp của pháp luật phản ánh ý chí nhà nước của giai
cấp thống trị trong xã hội, nội dung ý chí đó được quy định bởi điều kiện sinh hoạt
vật chất của giai cấp thống trị. Ý chí của giai cấp thống trị được cụ thể hóa trong
các văn bản pháp luật do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành. Tính giai cấp

của pháp luật còn thể hiện ở mục đích điều chỉnh các quan hệ xã hội, pháp luật là
yếu tố điều chỉnh về mặt giai cấp các quan hệ xã hội nhằm định hướng cho các
quan hệ xã hội phát triển theo một mục tiêu, một trật tự phù hợp với ý chí của giai
cấp thống trị, bảo vệ và củng cố địa vị của giai cấp thống trị. Với ý nghĩa đó pháp
Họ và tên : Hoàng Hữu Lưu Lớp : CDDI12TH
Trường đại học công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
luật chính là công cụ thể hiện sự thống trị của giai cấp.
Bên cạnh tính giai cấp, không thể coi nhẹ giá trị xã hội to lớn của pháp luật vì
trong cuộc sống hàng ngày các cá nhân và tổ chức có mối quan hệ với nhau rất đa
dạng được thể hiện qua những hành vi xử sự khác nhau. Xã hội thông qua nhà
nước ghi nhận những cách xử sự hợp lý, khách quan được số đông chấp nhận phù
hợp với lợi ích của số đông trong xã hội, cách xử sự này được nhà nước thể chế
hóa thành những quy phạm pháp luật. Giá trị xã hội của pháp luật còn được thể
hiện ở chỗ một quy phạm pháp luật vừa là thước đo của hành vi con người vừa là
công cụ kiểm nghiệm các quá trình, các hiện tượng xã hội, là công cụ để nhận thức
xã hội và điều chỉnh các quá trình xã hội.Ngoài ra pháp luật còn có tính dân tộc,
tính mở.
4. Những đặc điểm chung của pháp luật
Thuộc tính của pháp luật là những tính chất, dấu hiệu riêng biệt đặc trưng của
pháp luật.
Pháp luật có các thuộc tính sau:
* Tính quy phạm phổ biến (tính bắt buộc chung): Pháp luật có đối tượng điều
chỉnh rộng hơn các quy phạm xã hội khác, pháp luật lại là khuôn mẫu xử sự cho
các hành vi nên nó có tính bắt buộc với tất cả mọi người. Điều này tạo nên hiệu lực
lớn của pháp luật trong quản lý xã hội. Các quy phạm pháp luật được áp dụng
nhiều lần trong không gian và thời gian, tính phổ biến của pháp luật dựa trên ý chí
của nhà nước “được đề lên thành luật”, pháp luật làm cho ý chí này có tính chất
chủ quyền duy nhất trong một quốc gia.
* Tính xác định chặt chẽ về mặt hình thức Là sự thể hiện nội dung pháp luật
trong những hình thức nhất định, nội dung của pháp luật phải được xác định rõ

ràng, chặt chẽ điều này nhằm bảo đảm nguyên tắc “bất cứ ai được đặt vào những
điều kiện ấy cũng không thể làm khác được”. Nội dung của pháp luật phải được
Họ và tên : Hoàng Hữu Lưu Lớp : CDDI12TH
Trường đại học công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
quy định rõ ràng, chặt chẽ, khái quát trong các khoản của mọi điều luật, trong các
điều luật, trong một văn bản pháp luật và toàn bộ hệ thống pháp luật nói chung.
Nếu các quy phạm pháp luật quy định không đủ, không rõ, không chính xác thì sẽ
tạo ra những kẽ hở cho sự chuyên quyền, lạm dụng, những hành vi vi phạm pháp
luật như tham ô, lãng phí, phá hoại… Như vậy nội dung của pháp luật phải được
biểu hiện bằng ngôn ngữ pháp luật rõ ràng, chính xác dưới hình thức nhất định của
pháp luật.
* Tính được đảm bảo bằng nhà nước khác với các quan hệ xã hội khác pháp
luật do nhà nước ban hành hoặc thừa nhận vì vậy được nhà nước bảo đảm thực
hiện, điều đó có nghĩa là nhà nước đã trao cho các quy phạm pháp luật tính quyền
lực bắt buộc đối với mọi cơ quan, tổ chức và công dân. Pháp luật đã trở thành quy
tắc xử sự có tính bắt buộc chung. Tùy theo các mức độ mà nhà nước áp dụng các
biện pháp khác nhau như tổ chức, khuyến khích kể cả biện pháp cưỡng chế cần
thiết để đảm bảo cho pháp luật được thực hiện đúng.
5. vai trò của pháp luật trong xã hội
Trong đời sống xã hội, pháp luật có vai trò đặc biệt quan trọng. Nó là phương
tiện không thể thiếu bảo đảm cho sự tồn tại, vận hành bình thường của xã hội nói
chung và của nền đạo đức nói riêng. Pháp luật không chỉ là một công cụ quản lý
Nhà nước hữu hiệu, mà còn tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của ý thức
đạo đức, làm lành mạnh hoá đời sống xã hội và góp phần bồi đắp nên những giá trị
mới.
Muốn vậy, pháp luật phải xác định rõ các nguyên tắc tổ chức và hoạt động,
cũng như thẩm quyền của các cơ quan nhà nước và của từng cán bộ, cong chức nhà
nước. Vì thế, pháp luật hiện nay cua Nhà nước ta phải là cơ chế quản lý mới, từ
hoạt động lập pháp đén hoạt động hành pháp và tư pháp.
Vì vậy, ngày nay pháp luật của Nhà nước ta không chỉ bó hẹp ở chức năng

Họ và tên : Hoàng Hữu Lưu Lớp : CDDI12TH
Trường đại học công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
cưỡng chế, trừng trị mà điều quan trọng nó còn là công cụ hướng dẫn, khuyến
khích, thúc đẩy, điều chỉnh sự phát triển của xã hội, đặc biệt trong sự phát triển của
nền kinh tế đất nước. Nói cách khác, pháp luật còn tạo môi trường cho các quan hệ
kinh tế mới phát triển. Với ý nghĩa đó, pháp luật của Nhà nước ta hiện nay có vai
trò vô cùng quan trọng trong việc “phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa. Cơ cấu kinh té nhiều thành phần với các hình thức tổ chức sản xuất,
kinh doanh đa dạng dựa trên chế độ sở hữu tập thể là nền tảng” (Điều 15 Hiến
pháp 1992). Để đáp ứng yêu cầu đó, pháp luật phải tạo nên một môi trường pháp lý
thuận lợi cho hoạt động tự do kinh doanh phát triển tạo cho mọi người công dân có
nhiều cơ hội khác nhau để làm ăn, sinh sống, kinh doanh theo pháp luật, bảo vệ các
quyền sở hữu hợp pháp, các nguồn thu thập hợp pháp. Mặt khác, pháp luật cũng
tạo cơ sở để Nhà nước có thể thực hiện được vai trò người điều hành nền kinh tế
thị trường, hướng nó phát triển theo các mục tiêu đã định, khắc phục, hạn chế
những mặt trái vốn có của nền kinh tế thị trường. Pháp luật cũng phải là công cụ để
Nhà nước kiểm soát các hoạt động kinh doanh, trừng trị mọi hành vi kinh doanh
phi pháp, thực hiện sự côngbằng trong sản xuất, phân phối.
II. Tìm hiểu về vấn đề thực hiện pháp luật
1. Khái niệm
Thực hiện pháp luật là quá trình hoạt động có mục đích làm cho những quy
định của pháp luật đi vào cuộc sống, trở thành những hành vi hợp pháp của các
cá nhân, tổ chức.
Thực hiện pháp luật đối tượng là tất cả tổ chức và công dân có nghĩa vụ phải
thực hiện pháp luật. Cơ quan công quyền là người thực thi pháp luật ( Pháp chế),
Thực thi PL là thực hiện và thi hành pháp luật nó có mối liên hệ hữu cơ với nhau.
Có thi hành pháp luật nghiêm minh là mọi đối tượng điều chỉnh của pháp luật
Họ và tên : Hoàng Hữu Lưu Lớp : CDDI12TH
Trường đại học công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
nếu vi phạm đều phải chịu sự chế tài của cơ quan có thẩm quyền. Thực hiện

pháp luật là đưa pháp luật đến với mọi công dân, công dân có nghĩa vụ chấp
hành luật pháp của nhà nước ban hành, các cơ quan tư pháp , hành pháp kể cả
lập pháp có trách nhiệm tuyên truyền và thực thi pháp luật, xét xử người vi
phạm đúng đối tượng, đúng luật định.
2. Các hình thức thực hiện pháp luật:
Các hình thức thực hiện pháp luật là: tuân thủ pháp luật,thi hành pháp luật,sử
dụng pháp luật,áp dụng pháp luật.
- Tuân thủ pháp luật là một hình thức thực hiện pháp luật,trong đó chủ thể pháp
luật kiềm chế không tiến hành những hoạt động mà pháp luật ngăn cấm.Vd:không
buôn bán chất ma túy.
-Thi hành pháp luật là hình thức thực hiện pháp luật,trong đó chủ thể pháp luật
phải thực hiện những hành vi nhất định nhằm thi hành các nghĩa vụ pháp lý của
mình bằng hành động tích cực.vd:người kinh doanh phải có nghĩa vụ đóng thuế
cho nhà nước.
-Sử dụng pháp luật ,là hình thức thực hiện pháp luật trong đó chủ thể pháp luật
phải thực hiện quyền chủ thể của mình.Vd:cán bộ có thẩm quyền cấp đất sai đối
tượng khi phát hiện cần phải thực hiện quyền khiếu nại tố cáo để người có thẩm
quyền cấp đất sai ấy phải thực hiện đúng nghĩa vụ của họ.
-Áp dụng pháp luật là hình thức thực hiện pháp luật,trong đó nhà nước thông
qua các cơ quan có thẩm quyền hoặc nhà chức trách tổ chức cho các chủ thể pháp
luật thực hiện những qui định của pháp luật.Vd: cơ quan có thẩm quyền ra quyết
định xử phạt vi phạm hành chính đối với chủ thể đã có hành vi vi phạm hành
chính.
Họ và tên : Hoàng Hữu Lưu Lớp : CDDI12TH
Trường đại học công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
III. Tìm hiểu về vi phạm pháp luật
1. Định nghĩa
Vi phạm pháp luạt là hành vi trái pháp luật và có lỗi, do chủ thể có năng lực
trách nhiệm pháp lý thực hiện, xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật
bảo vệ.

2. Các dấu hiệu của vi phạm pháp luật
Vi phạm pháp luật phải là hành vi xác định của con người, tức là xử sự thực
tế, cụ thể của cá nhân hoặc tổ chức nhất định, bởi vì pháp luật được ban hành để
điều chỉnh hành vi của các chủ thể mà không điều chỉnh suy nghĩ của họ. Mác
đã từng nói: ngoài hành vi của tôi ra, tôi khòng tồn tại đối với pháp luật, không
phải là đối tượng của nó. Vì vậy, phải căn cứ vào hành vi thực tế của các chủ
thể mới có thể xác định được là họ thực hiện pháp luật hay vi phạm pháp luật.
Hành vi xác định này có thể được thực hiện bằng hành động (ví dụ: đi xe máy
vượt đèn đỏ khi tham gia giao thông) hoặc bằng không hành động (ví dụ: trốn
tránh nghĩa vụ nộp thuế).
Vi phạm pháp luật phải là hành vi trái pháp luật, tức là xử sự trái với các yêu
cầu của pháp luật. Hành vi này được thể hiện dưới các hình thức sau:
- Chủ thể thực hiện những hành vi bị pháp luật cấm. Ví dụ: đi xe máy vào
đường ngược chiều…
- Chủ thể không thực hiện những nghĩa vụ mà pháp luật bắt buộc phải thực
hiện. Ví dụ: trốn tránh nghĩa vụ phụng dưỡng ông bà, cha mẹ…
- Chủ thể sử dụng quyền hạn vượt quá giới hạn cho phép. Ví dụ: trưởng thôn
bán đất công cho một số cá nhân nhất định…
Vi phạm pháp luật phải là hành vi của chủ thể có năng lực trách nhiệm pháp lý,
vì hành vi có tính chất trái pháp luật nhưng của chủ thể không có năng lực trách
nhiệm pháp lý thì không bị coi là vi phạm pháp luật.Năng lực trách nhiệm pháp lý
Họ và tên : Hoàng Hữu Lưu Lớp : CDDI12TH
Trường đại học công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
của chủ thể là khả năng mà pháp luật quy định cho chủ thể phải chịu trách nhiệm
về hành vi của mình. Theo quy định của pháp luật, chủ thể là cá nhân sẽ có năng
lực này khi đạt đến một độ tuổi nhất định và trí tuệ phát triển bình thường. Đó là
độ tuổi mà sự phát triển về trí lực và thể lực đã cho phép chủ thể nhận thức được
hành vi của mình và hậu quả của hành vi đó gây ra cho xã hội nên phải chịu trách
nhiệm về hành vi của mình. Chủ thể là tổ chức sẽ có khả năng này khi được thành
lập hoặc được công nhận.

Vi phạm pháp luật phải là hành vi có lỗi của chủ thể, tức là khi thực hiện hành
vi trái pháp luật, chủ thể có thể nhận thức được hành vi của mình và hậu quả của
hành vi đó, đồng thời điều khiển được hành vi của mình. Như vậy, chỉ những hành
vi trái pháp luật mà có lỗi của chủ thể thì mới bị coi là vi phạm pháp luật. Còn
trong trường hợp chủ thể thực hiện một xử sự có tính chất trái pháp luật nhưng chủ
thể không nhận thức được hành vi của mình và hậu quả của hành vi đó gây ra cho
xã hội hoặc nhận thức được hành vi và hậu quả của hành vi của mình nhưng không
điều khiển được hành vi của mình thì không bị coi là có lỗi và không phải là vi
phạm pháp luật.
Vi phạm pháp luật là hành vi xâm hại tới các quan hệ xã hội được pháp luật bảo
vệ, tức là làm biến dạng đi cách xử sự là nội dung của quan hệ pháp luật đó.
3. Các loại vi phạm pháp luật
Vi phạm pháp luật có thể được phân loại theo nhiều cách khác nhau dựa vào các
tiêu chí phân loại khác nhau. Ví dụ, nếu căn cứ vào đối tượng và phương pháp điều
chỉnh của pháp luật th́ có thể chia vi phạm pháp luật thành các loại tương ứng với
các ngành luật như vi phạm pháp luật hình sự, vi phạm pháp luật dân sự…
Trong khoa học pháp lý Việt Nam phổ biến là cách phân loại vi phạm pháp luật
căn cứ vào tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của vi phạm pháp luật. Theo
tiêu chí này, vi phạm pháp luật được chia thành các loại sau:
Họ và tên : Hoàng Hữu Lưu Lớp : CDDI12TH
Trường đại học công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
- Vi phạm pháp luật hình sự hay còn gọi là tội phạm: Theo pháp luật hình sự
của Việt Nam thì tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong
Bộ luật Hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện một cách cố ý
hoặc vô ý, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc,
xâm phạm chế độ chính trị, chế độ kinh tế, nền văn hoá, quốc phòng, an ninh, trật
tự, an toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, xâm phạm tính mạng, sức
khoẻ, danh dự, nhân phẩm, tự do, tài sản, các quyền, lợi ích hợp pháp khác của
công dân, xâm phạm những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật XHCN.
- Vi phạm hành chính: Theo pháp luật về xử lý vi phạm hành chính của Việt

Nam thì vi phạm hành chính là hành vi có lỗi của chủ thể có năng lực trách nhiệm
hành chính trái với các quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải
là tội phạm hoặc trái với các quy định của pháp luật về an ninh, trật tự, an toàn xã
hội nhưng chưa đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự và theo quy định của
pháp luật phải bị xử lý hành chính.
- Vi phạm dân sự: là hành vi trái pháp luật và có lỗi của chủ thể có năng lực
trách nhiệm dân sự xâm hại tới các quan hệ tài sản và các quan hệ nhân thân phi tài
sản.
- Vi phạm kỷ luật: là hành vi có lỗi của chủ thể trái với các quy chế, quy tắc
xác lập trật tự trong nội bộ cơ quan, tổ chức, tức là không thực hiện đúng kỷ luật
lao động, học tập, công tác hoặc phục vụ được đề ra trong nội bộ cơ quan, tổ chức
đó.
- Vi phạm Hiến pháp:là hành vi có lỗi của chủ thể có năng lực trách nhiệm hiến
pháp trái với các quy định của Hiến pháp.
IV. Tìm hiểu về trách nhiệm pháp lý
Họ và tên : Hoàng Hữu Lưu Lớp : CDDI12TH
Trường đại học công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
Trong ngôn ngữ hàng ngày, nói tới “trách nhiệm” là nói tới bổn phận của một
người mà họ đã hoàn thành. Còn trong lĩnh vực pháp lý, thuật ngữ “trách nhiệm”
có thể được hiểu theo nhiều nghĩa.
Thứ nhất, trách nhiệm là việc chủ thể phải thực hiện những nghĩa vụ pháp lý
được đề cập đến trong phần quy định của quy phạm pháp luật. Ví dụ: Khoản 2
Điều 144 Luật Đất đai năm 2003 quy định: “Trong thời hạn không quá 15 ngày
làm việc, kể từ ngày nhận được đơn kiến nghị, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân hoặc thủ
trưởng cơ quan quản lý đất đai quy định tại Khoản 1 Điều này có trách nhiệm xem
xét, giải quyết và thông báo cho người có kiến nghị biết”.
Thứ hai, trách nhiệm là việc chủ thể phải thực hiện một mệnh lệnh cụ thể của
cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có thẩm quyền.
Thứ ba, trách nhiệm là việc chủ thể phải gánh chịu những hậu quả pháp lý bất
lợi được quy định trong phần chế tài của các quy phạm pháp luật. Chủ thể phải

gánh chịu trách nhiệm pháp lý theo nghĩa này khi họ vi phạm pháp luật hoặc khi có
thiệt hại xảy ra do những nguyên nhân khác được pháp luật quy định. Bài này sẽ đề
cập đến trách nhiệm pháp lý theo nghĩa này.
Phân loại trách nhiệm pháp lý
Dựa vào tính chất của trách nhiệm pháp lý có thể chia chúng thành các loại sau:
-Trách nhiệm hình sự: là trách nhiệm của một người đã thực hiện một tội phạm,
phải chịu một biện pháp cưỡng chế nhà nước là hình phạt vì việc phạm tội của họ.
Hình phạt này do toà án quyết định trên cơ sở của luật hình, nó thể hiện sự lên án,
sự trừng phạt của nhà nước đối với người phạm tội và là một trong những biện
pháp để bảo đảm cho pháp luật được thực hiện nghiêm chỉnh. Đây là loại trách
nhiệm pháp lý nghiêm khắc nhất.
- Trách nhiệm hành chính: là trách nhiệm của một cơ quan, tổ chức hoặc cá
nhân đã thực hiện một vi phạm hành chính, phải gánh chịu một biện pháp cưỡng
Họ và tên : Hoàng Hữu Lưu Lớp : CDDI12TH
Trường đại học công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
chế hành chính tuỳ theo mức độ vi phạm của họ. Biện pháp cưỡng chế này do một
cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân có thẩm quyền quyết định trên cơ sở pháp luật về xử
lý vi phạm hành chính.
- Trách nhiệm dân sự là trách nhiệm của một chủ thể phải gánh chịu những biện
pháp cưỡng chế nhà nước nhất định khi xâm phạm đến tính mạng, sức khoẻ, danh
dự, nhân phẩm, uy tín, tự do, tài sản, các quyền và lợi ích hợp pháp của chủ thể
khác hoặc khi vi phạm nghĩa vụ dân sự đối với bên có quyền. Biện pháp cưỡng chế
phổ biến đi kèm trách nhiệm này là bồi thường thiệt hại.
- Trách nhiệm kỷ luật là trách nhiệm của một chủ thể (cá nhân hoặc tập thể) đã
vi phạm kỷ luật lao động, học tập, công tác hoặc phục vụ được đề ra trong nội bộ
cơ quan, tổ chức và phải chịu một hình thức kỷ kuật nhất định theo quy định của
pháp luật.
- Trách nhiệm vật chất: Trách nhiệm vật chất là trách nhiệm mà người lao động
phải gánh chịu khi gây ra thiệt hại cho tài sản của doanh nghiệp (như làm hư hỏng
hoặc làm mất dụng cụ, thiết bị, các tài sản khác do doanh nghiệp, giao cho hoặc

tiêu hao vật tư quá định mức cho phép) hoặc công chức phải gánh chịu vì trong khi
thi hành công vụ gây ra thiệt hại cho tài sản của nhà nước hoặc của chủ thể khác.
Người lao động hoặc công chức phải bồi thường một phần hoặc toàn bộ thiệt hại
theo thời giá thị trường và có thể được bồi thường bằng cách trừ dần vào lương
hàng tháng.
Họ và tên : Hoàng Hữu Lưu Lớp : CDDI12TH
Trường đại học công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
KẾT LUẬN
Trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay, việc tăng cường vai trò của pháp
luật được đặt ra như một tất yếu khách quan. Điều đó không chỉ nhằm mục đích
xây dựng một xã hội có trật tự, kỷ cương, văn minh, mà còn hướng đến bảo vệ và
phát triển các giá trị chân chính, trong đó có ý thức đạo đức. Giữa đạo đức và pháp
luật luôn có mối quan hệ qua lại, tác động tương hỗ lẫn nhau. Để nâng cao vai trò
và phát triển ý thức đạo đức, ngoài các biện pháp tích cực khác, thì không thể thiếu
vai trò của pháp luật và ý thức pháp quyển. Pháp luật càng chặt chẽ, càng đầy đủ
và được thi hành nghiêm chỉnh thì đạo đức càng được đề cao, khả năng điều chỉnh
và giáo dục của đạo đức càng được mở rộng và ảnh hưởng một cách toàn diện, tích
cực đến mọi hành vi, mọi mối quan hệ giữa con người với con người, giữa con
người với xã hội.
Trong xã hội không còn đối kháng giai cấp, Nhà nước là người đại điện cho
nhân dân lao động. Cho nên, hoạt động của Nhà nước và hệ thống pháp luật tự thân
đã bao hàm trong đó ý nghĩa đạo đức. Trên phương diện lý luận cũng như thực
tiễn, pháp luật luôn có vai trò bảo vệ các giá trị chân chính, bảo vệ các quyền lợi
chính đáng của con người, đồng thời, tạo điều kiện cho con người phát huy những
năng lực thực tiễn của mình. Việc thực thi pháp luật cũng đồng nghĩa với việc đảm
bảo trên thực tế các quyền thiêng liêng của con người, sự tôn trọng các giá trị xã
hội. Một hệ thống pháp luật hoàn chỉnh, thể hiện đúng đắn ý chí và nguyện vọng
của số đông, phù hợp với xu thế vận động của lịch sử sẽ góp phần thúc đẩy sự phát
triển và tiến bộ xã hội. Do đó, pháp luật cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng
trong việc bảo vệ nền đạo đức của xã hội. Có thể nói, pháp luật là phương tiện

không thể thiếu được cho sự tồn tái bình thường của xã hội nói chung và nền đạo
đức nói riêng. Bởi lẽ, "pháp luật bao giờ cũng là một trong những biện pháp để
khẳng định một chuẩn mực đạo đức và biến nó thành thói quen. Chuẩn mực càng
Họ và tên : Hoàng Hữu Lưu Lớp : CDDI12TH
Trường đại học công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
khó khẳng định bao nhiêu thì vai trò của pháp luật càng quan trọng bấy nhiêu. Vì
vậy, không thể buông lỏng pháp luật nếu việc này chưa được chuẩn bị bằng sự tiến
bộ đạo đức của xã hội".
Bài tiểu luận giúp chúng ta hiểu thêm về các quy phạm pháp luật từ đó biết
tránh những hành động đi ngược lại lợi ích của cộng đồng. Là một sinh viên chúng
ta cần phải sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật.
Chúng em xin chân thành cảm ơn cô Nguyễn Thị Sáu đã tận tình giúp đỡ
chúng em hoàn thành bài tiểu luận này.
Xin chân thành cảm ơn !
Họ và tên : Hoàng Hữu Lưu Lớp : CDDI12TH
Trường đại học công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
Ý KIẾN NHẬN XÉT CỦA GVHD
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU …………………………………………………………… 1
NỘI DUNG …………………………………………………………… 3
I. Những nét khái quát về pháp luật…………………………………. .3
II. Tìm hiểu về thực hiện pháp luật………………………………… 7
III. Tìm hiểu về vi phạm pháp luật …………………………………. 9
IV. Tìm hiểu về trách nhiệm pháp lý ………………………………… 12
KẾT LUẬN …………………………………………………… 15
Họ và tên : Hoàng Hữu Lưu Lớp : CDDI12TH
Trường đại học công nghiệp TP. Hồ Chí Minh
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Giáo trình pháp luật đại cương
2.Trang web tailieu.vn
3.Diễn đàn sinh viên trường đại học luật Hà Nội
4.Luật Hoàng Gia
Họ và tên : Hoàng Hữu Lưu Lớp : CDDI12TH