Website: Email : Tel (: 0918.775.368
lời mở đầu
-Trong thời đại ngày nay, thời đại mà khoa học đã thực sự trở thành lực lợng
sản xuất trực tiếp, với sự phát triển mạnh mẽ của nhiều ngành khoa họcvà công
nghệ hiện đại, với hàm lợng chất xám ngày càng chiếm tỷ lệ cao trong mỗi sản
phẩm làm ra, con ngời càng tỏ rõ vai trò quyết định của nó trong tiến trình phát
triển của xã hội, của lịch sử nhân loại .Nhân tố con ngời trở thành yếu tố tiên
quyết cho sự phát triển của xã hội
. -Ngày nay, trong công cuộc đổi mới hơn lúc nào hết chúng ta cần phải hiểu
sâu sắc những giá trị lớn lao và ý nghĩa quyết định của nhân tố con ngời.
- Nớc ta đang đứng trớc nhiều cơ hội và vận hội mới đặc biệt trong thời đại
ngày nay khi toàn cầu hoá trở nên tất yếu và cần thiết .Điều đó cũng có nghĩa
nhiêù cơ hội và thách thức mới.muốn phát triển và đi lên không còn con đờng nào
khác đó là thực hiên công cuộc công nghiệp hoá - hiện đại hoá nhằm đa đất nớc
thoát khỏi tình trạng lạc hậu.
-Đảng ta khẳng định : "Đa đất nớc ra khỏi tình trạng kém phát triển, nâng cao
rõ rệt đời sống vật chất, văn hoá tinh thần của nhân dân tạo nền tảng để đến năm
2020 nớc ta cơ bản trở thành một nớc công nghiệp theo hớng hiện đại.
-Nhận thức đợc tầm quan trọng của vấn đề trên nên em đã quyết định chọn đề
tài Vai trò của yếu tố con ngời và các giải pháp nhằm pháp nhằm phát huy
vai trò con ngời trong sự nghiệp CNH- HĐH hy vọng tiếp cận và làm rõ một
số vấn đề của đề tài.tuy nhiên trong quá trình thc hiện chắc chắn sẽ có nhiều thiếu
sót .
Em xin chân thành cảm ơn thầy đã giúp em thực hiện đề tài này.
1
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Phần I
Những vấn đề chung về con ngời trong công
nghiệp hoá hiện đại hoá
I-Lý luận chung về con ngời.
1 Con ngời là một thực thể sinh học-xã hội
Con ngời là sản phẩm của tự nhiên, là kết quả của sự tiến hoá lâu dàI
của giới hữu sinh. Con ngời tự nhiên là con ngời sinh học mang bản tính sinh
vật. Cái sinh học trong con ngời quy định sự hình thành những hiện tợng và
quá trình tâm lý trong con ngời là điều kiện quyết định sự tồn tại của con ng-
ời
Song con ngời không phải là động vật thuần tuý nh các động vật khác
mà là một động vật có tính chất xã hội với tất cả nội dung văn hoá lịch sử
của nó...
Con ngời chỉ có thể tồn tại đợc mộtkhi con ngời tiến hành lao động sản
xuất ra của cải vật chất thoả mãn nhu cầu sinh học của mình. Lao động sản
xuất là yếu tố quyết định hình thành con ngời và ý thức...
Chính lao động đã quy định bản chất xã hội của con ngời, quy định cáI
xã hội của con ngời và xã hội lại quy định sự hình thành cá nhân và nhân
cách
Với t cách là con ngời xã hội, con ngời sản xuất ra của cải vật chất, tác
động vào tự nhiên để cải tạo tự nhiên, con ngời là chủ thể cải tạo tự nhiên.. .
Con ngời không những là sản phẩm của xã hội mà còn là chủ thể cải
tạo xã hội
Nh vậy, con ngời vừa là sản phẩm của tự nhiên và xã hội, vừa là chủ thể
cải tạo tự nhiên và xã hội .
Vì lao động là hoạt động xã hội nên mọi sự khác biệt giữa con ngời và
động vật đều là kết quả cuả cuộc sống con ngời trong xã hội.
2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
2.Khái niệm nguồn lực:
Nguồn lực đợc hiểu là toàn bộ các yếu tố cả vật chất lẫn tinh thần đã ,đang
và sẽ tạo ra sức mạnh cho sự phát triển và trong những điều kiện thích hợp sẽ thúc
đẩy quá trình cải biến xã hội của 1 quốc gia,dân tộc.
Khái niệm nguồn lực có phạm vi rộng không chỉ những yếu tố đã và đang
tạo ra sức mạnh trên thực tế mà cả những yếu tố tiềm năng.
3. Khái niệm nguồn lực con ngời:
Là khái niệm chỉ số dân cơ cấu dân số và nhất là chất lợng con ngời với tất cả
các đặc điểm và sức mạnh của nó trong sự phát triển của xã hội, gồm những mặt
cơ bản sau:
+ Thứ nhất: Lịch sử loài ngòi là lịch sử lao động sản xúât vì vạy khái niệm
nguồn lực con ngời đợc biểu hiện ra là ngời lao động ,là lực lợng lao động ,là
nguồn lao động .
+ Thứ hai,khái niệm nguồn lực con ngời phản ánh khia cạnh cơ cấu dan c và
cơ cấu lao động trong các ngành các vùng, trong các lĩnh vực và khu vực kinh tế
Cơ câu dân c và lao động ảnh hởng trực tiếp đến sức mạnh của nguồn lực con ng-
ời.
+ Thứ ba: Khái niệm nguồn lực con ngời chủ yếu phản ánh phơng diện chất
lợng dân số dặc biệt là chất lợng của lực lợng lao động trong hiện tại và trong tơng
lai gần thể hiện qua hàng loạt yếu tố: sức khoẻ ,tinh thần ,mức sống,tuổi thọ và
trình độ giáo dục,chuyên môn
+ Thứ t: Khái niệm nguồn lực con ngời còn chứa cả sự liên hệ tác động lẫn
nhau của các yếu tố nội tại trong đó sự ảnh hởng qua lại giữa nguồn lực con ngời
với môi trờng tự nhiên môi tròng xã hội với các nguồn lực khác.
+ Thứ năm: Khái niệm nguồn lục con ngời còn chỉ ra rằng con ngời đợc xem
xét với t cách là 1 nguồn lực,nguồn lực nội tại cơ bản trong hệ thống các nguồn lực
phát triển xã hội.
4.Đánh giá nguồn lực con ngời.
Số lợng nguồn lực con ngời đợc phản ánh qua quy mô dân số ,lợng lao
động và tốc độ gia tăng dân số trong một thời kỳ nhất định
3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Về cơ cấu nguồn lực con ngời đợc phản ánh qua cơ cấu dân c,cơ cấu lao
động trong các ngành ,cơ cấu lao động đã qua đào tạo trong các lĩnh vực và các
khu vực kinh tế ,cơ cấu trình độ lao động ,cơ cấu độ tuổi trong lực lợng lao động
,cơ cấu lao động dự trữ trong các trờng đại học,cao đẳng ..
Về chất lợng nguồn lực con ngời gi vai trò quyết định sức sản xuất,sức
mạnh của nguồn lực con ngời , nó gồm nhiều yếu tố nh :sức khoẻ ,mức sống trình
độ giáo dục ,đào tạo về văn hoá và chuyên môn nghề nghiệp
II.tìm hiểu chung về quá trình công nghiệp hoá- hiện
đại hoá
1.Khái niệm công nghiệp hoá-hiện đại hoá:
Từ quan điểm đổi mới về công nghiệp hoá hiện đại hoá của đại hội Đảng lần
thứ VII rút ra từ thực tiễn công nghiệp hoá trên thế giới và ở nớc ta, có thể đa ra
định nghĩa : Công nghiệp hoá-hiện đại hoá là quá trình chuyển đổi căn bản, toàn
diện các hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ và quản lý kinh tế, xã hội từ sử
dụng lao động thủ công là chính sang sử dụng một cách phổ biến sức lao động
cùng với công nghệ, phơng tiện và phơng pháp tiên tiến, hiện đại, dựa trên sự phát
triển của công nghiệp và tiến bộ khoa học-công nghệ, tạo ra năng xuất xã hội cao.
+ Cốt lõi của kháI niệm là cải biến lao động thủ công ,lạc hậu thành lao động
sử dụng kỹ thuật tiên tiến,hiện đại để đạt năng suất kết quả xác định vai trò của
công nghiệp và khoa học công nghệ trong quá trình CNH.
+ Có thể nói về thực chất hiện đại hoá bao hàm cả khía cạnh kinh tế kỹ thuật
và phơng diện kinh tế xã hội.
+ Công nghiệp hoá hiện đại hoá là do con ngời và vì con ngời,mục tiêu cuối
cùng là vì sự phát triển xã hội,phát triển con ngời,do đó phải đảm bảo tính nhân
văn của hiện đaị hoá.
2. Những mặt cơ bản của công nghiêp hoá hiện đại hoá:
- Thứ nhất,CNH là quá trình trang bị và trang bị lại công nghệ hiẹn dại cho
tất cả các ngành kinh tế quốc dân,đầu tiên là những ngành trong yếu.
-Thứ hai,quá trình CNH-HĐH không chỉ lien quan đến phát triển công
nghiệp mà là quá trình bao trùm tất cả các ngành các lĩnh vực hoạt động của 1 nớc
4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
,nó thúc đẩy quá trình hình thành cơ cấu hợp lý và khai thác hợp lý các nguồn lực
và lợi thế của đất nớc.
- thứ ba, CNH-HĐH vừa là quá trình kinh tế kỹ thuật vừa là quá trình kinh tế
xã hội.
-Thứ t,quá trình CNH-HĐH cũng đồng thời là quá trinh mở rộng quan hệ
quốc tế.
- Thứ năm, CNH-HĐH không phảI là mục đích tự than mà là 1 phơng thức có
tính phổ biến để thực hiện mục tiêu phát triển của mỗi nớc.
3.Các tiền đề thực hiện công nghiệp hoá-hiện đại hoá.
-Một là , có thị trờng hàng hoá ,dịch vụ trong nớc và quốc tế rộng lớn ,đủ
sức phục vụ nhu cầu của quá trình CNH-HĐH
-Hai là, có nguồn nhân lực có chất lợng cao ,thích ứng đợc đặc điểm của
quá trính CNH-HĐH trong bối cảnh ngày nay,biết khai thác và phát triển hợp lý
nguồn nhân lực này.
-Ba là, có một nền khoa học và công nghệ phát triển,thực sự là nền tảng và
động lực của quá trình CNH-HĐH.
III. vai trò nguồn lực con ngời trong quá trình CNH-HĐH.
1.Về mặt lý luận, vai trò quyết định của nguồn lực con ngời đã đợc chủ
nghĩa Mac luận giải 1 cách khoa học:
Con ngời không chỉ là sản phẩm của tự nhiên mà còn là chủ thể cải biến tự
nhiên và xã hội,là điểm khởi đầu và kết thúc của mọi quá trình lịch sử.cách mạng
con ng ời là yếu tố quan trọng nhất trong lực lợng sản xuất là lực lợng sản xuất
hàng đầu của nhân loại.
Với t cách vừa là sản phẩm vừa là chủ thể của lịch sử,con ngời biểu hiện ở
tất cả các phơng diện: ngời lao động,ngời tiêu dùng,ngời sáng tạo,phơng diện nào
cũng quan trọng với quá trình tái sản xuất của xã hội.
2.Để thấy rõ vai trò quyết định của nguồn lực con ngời trong quá trình
CNH-HĐH cần đặt nó trong mối quan hệ với các nguồn lực khác: Con ngời tỏ rõ
vai trò quyết định của mình,các nguồn lực khác nh vốn,tài nguyen thiên nhiên tự
nó chỉ tồn tại dới dạng tiềm năng,chúng chỉ phát huy tác dụng và có ý nghĩa khi đ-
5
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
ợc kết hợp với nguồn lực con ngời thông qua hoạt động có ích của con ngời. Nói
cách khác các nguồn lực cho quá trình CNH-HĐH đều quan trọng nhng con ngời
là tiên quyết nhất và không thể thay thế đợc .
3.Tiềm năng của trí tụê:
Các nguòon lực khác là hữu hạn trong khi đó nguồn lực con ngời mà cốt lõi
là trí tuệ lại có tiềm năng vô hạn . Trí tuệ con ngời đem lại những thành quả sáng
tạo thúc đẩy xã hội phát triển.Ngợc lại,sự phát triển xã hội lại đa trí tụê con ngời
lên những bớc phát triển mới cũng là phát triển lực lợng sản xuất.
4. Sức mạnh trí tuệ trong điều kiện hiện nay:
- Trong quan hệ với các nguồn lực khác, nguồn lực con ngời là chủ thể trực
tiếp ,hiện thực và quyết định quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá.
- Nguồn lực con ngời cũng đợc khai thác trong quá trình CNH-HĐH đó là
toàn bộ những năng lực và phẩm chất của con ngời thể hiện ở mặt thể lực và trí lực
- Con ngời là đối tợng duy nhất mà quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá
phục vụ, CNH-HĐH là vì con ngời ,tăng trởng với tiến bộ và công bằng xã hội.
IV. quá trình công nghiệp hoá-hiện đại hoá ở việt nam.
1.tính tất yếu của CNH-HĐH
- CNH-HĐH tạo ra nền kinh tế hiện đại với những u thế nổi bật : Năng suất lao
động cao,chất lợng sản phẩm tốt,cơ cấu sản xuất đa dạng,việc làm nhiều và phong
phú thu nhập quốc dân cao va thu nhập đầu ngời cao hơn nhiều so với 1 nền kinh
tế cha công nghiệp hoá hiện đại hoá .
- Đối với nớc ta,nền kinh tế vẫn mang nặng tính chất nông nghiệp lạc
hậu,côngnghiệp nhỏ bé vì thế để thoát ra không có con đờng nào khác là tiến hành
CNH-HĐH.
- Những tác động tích cực của CNH-HĐH:
+ CNH-HĐH thúc đẩy sự phát triển của lực lợng sản xuất ,tạo công nghệ
tiên tiến,tăng năng suất lao động,nâng cao phúc lợi cho toàn xã hội .
+ CNH-HĐH sẽ thúc đẩy hình thành cơ cấu hợp lý ,khai thác có hiệu quả
các nguồn lực và lợi thế của đất nớc.
6