Giáo án lịch sử lớp 8

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Phần I: LỊCH SỬ THẾ GIỚI
LỊCH SỬ THẾ GIỚI CẬN ĐẠI
TỪ GIỮA THẾ KỶ XVI – 1917
CHƯƠNG I
THỜI KỲ XÁC LẬP CỦA CHỦ NGHĨA TƯ BẢN
( TỪ GIỮA THẾ KỶ XVI ĐẾN NỬA SAU THẾ KỶ XĨ)
Tiết 1 Bài 1
NHỮNG CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN ĐẦU TIÊN
A - Mục tiêu
1. Kiến thức.
- Nguyên nhân diễn biến tính chất ý nghóa lòch sử của các cuộc cách mạng tư
sản (CMTS). CMTS Hà Lan thế kỉ XVI. CMTS Anh giữa thế kỉ XVII. Chiến tranh
giàng độc lập của 13 thuộc đòa Anh ở Bắc Mỹ và sự thành lập hợp chủng quốc
Châu Mó.
- Nắm được khái niệm "Cách Mạng Tư Sản"
2. Tư tưởng
- Nhận thức đúng vai trò của quần chúng nông dân trong các cuộc CMTS
- Nhận thức đúng về chủ nghóa tư bản (CNTB) có mặt tiến bộ hơn xã hội
phong kiến và mặt hạn chế của nó.
3. Kỹ năng
- Sử dụng tranh ảnh, bản đồ lòch sử
- Chủ động học tập giải quyết các vấn đề trong bài
B. Chuẩn bị:
+ Lược đồ, tranh ảnh có liên quan
C. Tiến trình giờ dạy:
I. Ổn định tổ chức :
II. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sách vở đồ dùng học tập, giới thiệu chương trình

III. Bài mới:
* Giới thiệu bài: GV: Các em đã tìm hiểu về xã hội phong kiến trong chương trình
lịch sử lớp 7. Những mâu thuẫn gay gắt giữa các tầng lớp mới ( tư sản và các tầng lớp
nhân dân) với chế độ phong kiến trong lòng xã hội phong kiến đã suy yếu đòi hỏi phải

1

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
được giải quyết bằng một cuộc cách mạng tư sản là tất yếu. Vậy các cuộc cách mạng tư
sản đầu tiên đã diễn ra như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu nội dung của bài hôm
nay…
Hoạt động của thầy và trò
* Hoạt động 1:
HS: tìm hiểu nội dung mục1/I
- GV: Giới thiệu mốc mở đầu lịch sử thế giới cận đại bằng
cuộc cách mạng tư sản đầu tiên, cách mạng tư sản Hà Lan
năm 1566 đến cuộc cách mạng tháng Mười Nga năm 1917
? Vào đầu TK XV kinh tế Tây Âu có những biến đổi như
thế nào?(nền sản xuất mới ra đời và phát triển trong lòng
XHPK đã bị suy yếu và bị phong kiến kìm hãm.)
? Nêu những biểu hiện mới về kinh tế, xã hội của Tây Âu?
(xuất hiện các công trường thủ công, trung tâm buôn bán
và ngân hàng, hình thành giai cấp mới đó là tư sản và vô
sản.)
Thảo luận: ? Hệ quả của sự biến đổi xã hội, vì sao có sự
biến đổi đó? - Từng nhóm thảo luận, báo cáo kết quả, góp
ý bổ sung.
GV: Chuẩn xác kiến thức( Mâu thuẫn giai cấp dẫn đến đấu
tranh. Giai cấp tư sản đại diện cho phương thức sản xuất
mới, có thế lực về kinh tế nhưng không có địa vị về chính

trị từ đó dẫn đến mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản và phong
kiến → phong trào Văn hoá Phục Hưng, Phong trào Cải
cách Tôn giáo mâu thuẫn đó ngày càng gay gắt và là
nguyên nhân của cuộc cách mạng tư sản.
GV: Chỉ trên lược đồ vùng đất Nê - déc - lan có nền kinh
tế CNTB phát triển mạnh nhưng do phong kiến Tây Ban
Nha thống trị đã kìm hãm sự phát triển này.
* Hoạt động 2:Tìm hiểu mục 2/I
GV: Trình bày diển biến theo SGK(trang 4)
? Cách mạng Hà Lan diển ra dưới hình thức nào? ( Đấu
tranh giải phóng dân tộc)
Thảo luận: ? Vì sao cách mạng Hà Lan TKXVI được xem
là cuộc cách mạng tư sản đầu tiên trên thế giới?( Cách
mạng đã đánh đổ phong kiến (ngoại bang) thành lập nước
Nội dung ghi bảng
I. Sự biến đổi kinh tế,
xã hội Tây Âu trong
các TK XV – XVII,
cách mạng Hà Lan TK
XVI.
1. Một nền sản xuất
mới ra đời.
a. Kinh tế :
- Nền sản xuất TBCN ra
đời: Các công trường thủ
công, buôn bán phát
triển
b. Xã hội: Hình thành
hai giai cấp mới: tư sản
và vô sản.

2. Cách mạng Hà Lan
TK XVII
a. Nguyên nhân :
phong kiến Tây Ban Nha
kìm hãm sự phát triển
của nền sản xuất TBCN
ở Nê đéc lan.

2

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
cộng hoà xây dựng xã hội mới tiến bộ hơn)
- Cuộc cách mạng này có ý nghĩa như thế nào?
* Hoạt đông 3 : Tìm hiểu mục 1/II
GV: Dùng lược đồ chỉ vị trí nước Anh và những vùng kinh
tế TBCN phát triển
? Nêu biểu hiện sự phát triển của CNTB ở Anh? ( HS dựa
vào SGK trang 4, 5 – xuất hiện các công trường thủ công
kinh tế hàng hoá phát triển, nhiều trung tâm công nghiệp,
thương mại, tài chính
? Kinh tế TBCN phát triển đem lại hệ quả gì?( Làm thay đổi
thành phần xã hội: Xuất hiện tầng lớp quí tộc mới và tư sản;
nông dân bị bần cùng hoá.
GV: Giải thích thuật ngữ quí tộc mới và vị trí tính chất của
tầng lớp này.
GV: Kể chuyện rào đất cướp ruộng ở Anh, đây là thời kì
“Cừu ăn thịt người”
? Vì sao nông dân phải bỏ quê hương đi nơi khác sinh sống?
(nông dân bị mất ruộng đất, bị bần cùng hoá)
* Hoạt động 4 : HS tìm hiểu nội dung mục2/II

? Nêu những mâu thuẫn chính trong lòng xã hội Anh? ( vua,
địa chủ phong kiến mâu thuẫn với quí tộc mới, tư sản, nhân
dân lao động.)
GV: Những mâu thuẫn xã hội ngày càng gắt là nguyên nhân
bùng nổ cách mạng Anh
GV: Sử dụng lược đồ và hình 2 SGK để trình bày diễn biến
của cách mạng qua hai giai đoạn. Chủ yếu là so sánh giữa lực
lượng của nhà vua với quốc hội qua vùng đất chiếm giữ.
? Việc xử tử vua Sác- lơ I có ý nghĩa như thế nào?(chấm dứt
chế độ quân chủ ở Anh. Đồng thời đánh dấu sự sụp đổ của
chế độ phong kiến, thắng lợi của CNTB.
? Tại sao vua Sác-lơ I bị xử tử, cách mạng Anh vẫn chưa
b. Diển biến: (SGK)
c. Kết quả: Hà Lan được
giải phóng, tạo điều kiện
cho CNTB phát triển.
* Là cuộc cách mạng tư
sản đầu tiên.
II. Cách mạng Anh
giữa TK XVII.
1. Sự phát triển của
CNTB ở Anh.
a. Kinh tế:
- Kinh tế TBCN phát
triển mạnh.
b. Xã hội: Xuất hiện các
tầng lớp mới: quí tộc
mới và tư sản.
- Mâu thuẫn xã hội ngày
càng gay gắt →bùng nổ

cách mạng.
2. Tiến trình cách mạng

a. Giai đoạn I ( 1642 –
1648)
- Nộị chiến bùng nổ
tháng 8 – 1642.
- Năm 1648 quân đội
nhà vua bại trận.
b. Giai đoạn II( 1649 –
1688)
- Vua Sác-lơ I bị xử tử.
- Anh trở thành nước
cộng hoà. CMTS đạt đến
đỉnh cao.
- Năm 1688, quốc hội

3

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
chấm dứt? (vua bị xử tử, Anh trở thành nước cộng hoà, cách
mạng đạt đến đỉnh cao, cách mạng chưa chấm dứt vì quần
chúng chưa đạt được quyền lợi gì, muốn đẩy cách mạng đi xa
hơn nữa và đề ra yêu sách của mình nhưng cuối cùng bị chế
độ cộng hoà đàn áp dã man)
? Quí tộc mới có vai trò như thế nào đối với cách mạng Anh(
vừa tham gia lãnh đạo cách mạng vừa tìm cách hạn chế cách
mạng vừa tìm cdách hạn chế cách mạng cho phù hợp với
quyền lợi của mình )
? Vì sao sau cuộc đảo chính năm 1688, Anh trở thành nước

quân chủ lập hiến? GV: giải thích khái niệm quân chủ lập
hiến.
Hoạt động 5: HS tìm hiểu ý nghĩa.
Thảo luận: ? Mục tiêu cuộc cách mạng? Ai là người lãnh
đạo cách mạng? Tại sao cách mạng Anh là cuộc cách mạng
không triệt để?
GV:(nhấn mạnh) lãnh đạo cách mạng là liên minh tư sản,
quí tộc mới, nên nhiều tàn dư phong kiến không bị xoá bỏ,
nông dân không được chia ruộng đất mà còn tiếp tục bị
chiếm và đẩy đến chỗ phá sản hoàn toàn.
tiến hành đảo chính →
chế độ quân chủ lập hiến
ra đời.
3. Ý nghĩa lịch sử của
cách mạng tư sản Anh
giữa TK XVII.
- CNTB được xác lập.
- Nền kinh tế TBCN phát
triển và thoát khỏi sự
thống trị của chế độ
phong kiến
IV.Củng cố:
? Vì sao cách mạng Hà Lan ở TK XVI được xem là cuộc cách mạng tư sản đầu tiên
trên thế giới? Cách mạng Hà Lan có ý nghĩa lịch sử như thế nào?
? Nước Anh đầu TK XVII có những mâu thuẫn sau đây, theo em mâu thuẫn nào là
gay gắt nhất.
A. Mâu thuẫn giữa nông dân với địa chủ, quí tộc.
B. Mâu thuẫn giữa công nhân với tư sản.
C. Mâu thuẫn giữa quí tộc mới, tư sản với chế độ quân chủ chuyên chế.
? Với mâu thuẫn xã hội như vậy thì điều gì sẽ xảy ra?

V. Dặn dò: (1’) Học bài cũ, đọc và nghiên cứu lại bài đã học.Làm bài tập:Lập niên
biểu cuộc cách mạng tư sản Anh TK XVII theo mẫu
Niên đại Sự kiện
6 – 1642
1648
Ngày 30 - 1 – 1649
1688
- Chuẩn bị bài sau: phần III “ Chiến tranh giành độc lập ” ( nghiên cứu trả lời
các câu hỏi SGK)
******************************************************************************

4

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 2 Bài 1
NHỮNG CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN ĐẦU TIÊN (TT)
A. Mục tiêu :
1 - Kiến thức:
+ Giúp HS nắm được các ý sau: nguyên nhân, diễn biến, tính chất, ý nghĩa lịch sử
cuộc chiến tranh giành độc lập ở 13 thuộc địa của Anh ở Bắc Mĩ và việc thành lập
Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.
2 - Tư tưởng:
+ HS nhận thấy được CNTB có mặt tiến bộ, song vẫn là chế độ bóc lột thay thế cho
chế độ phong kiến.
3 - Kĩ Năng:
+ Độc lập làm việc để giải quyết vấn đề
B. Chuẩn bị:
- Lược đồ, tranh ảnh có liên quan

C. Phương pháp: Tường thuật, phân tích, đàm thoại, trắc nghiệm
D. Tiến trình giờ dạy:
I. Ổn định tổ chức :
II. Kiểm tra bài cũ:
? Hãy nêu những biểu hiện mới về kinh tế xã hội Tây Âu trong các TK XV – XVII?
? cuộc các mạng tư sản Anh có ý nghĩa như thế nào? Vì sao gọi cuộc cách
mạng tư sản Anh là cuộc cách mạng chưa triệt để?
*Trả lời : - Nền kinh tế có sự thành lập các xưởng sản xuất như dệt vải luyện
kim nấu đường có thuê mướn nhân công. Nhiều thành thị trở thành trung tâm sản
xuất và buôn bán. Các ngân hàng thành lập Đó là nền kinh tế tư bản chủ nghĩa .
- Ý nghĩa: Mở đường cho CNTB phát triển mạnh mẽ hơn, đem lại thắng lợi cho
giai cấp tư bản và quí tộc mới nhưng quyền lợi của nhân dân lao động không được đáp
ứng.
- Cách mạng tư sản Anh là cuộc cách mạng chưa triệt để vì chỉ đem lại quyền
lợi cho giai cấp tư sản còn quyền lợi của nhân dân lao động chưa được đáp ứng .
III. Bài mới:
*Giới thiệu bài: Sau khi Cô-lôm-bô tìm ra châu Mĩ, người Anh đã chiếm Bắc
Mĩ, lập ra 13 thuộc địa. Thế kỉ XVIII đã nổ ra cuộc chiến tranh giành độc lập của 13
thuộc địa đó.

5

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
Hoạt động của thầy và trò Nội dung bài học
* Hoạt động 1: HS tìm hiểu mục 1/III
? Nêu vài nét về sự xâm nhập và thành lập các thuộc địa
của Anh ở Bắc Mĩ?
GV đến giữ TK XVIII kinh tế 13 thuộc địa phảt triển theo
hướng TBCN. Dùng lược đồ giới thiệu vị trí 13 thuộc địa
đó.

? Vì sao mâu thuẫn giữa thuộc địa và chính quốc nảy sinh?
( thực dân Anh tìm cách ngăn cản sự phát triển của nền
kinh tế công thương nghiệp )
GV Mâu thuẫn thuộc địa và chính quốc dẫn đến chiến
tranh.
* Hoạt động 2: Tìm hiểu mục 2/III
? Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến cuộc chiến tranh (đó là sự
kiện Bô-xtơn)
GV dùng lược đồ chỉ vị trí xảy ra sự kiện và trình bày tiếp
từ ngày 5-9 đến ngày26-10-1774 hội nghị Phi-la-đen-phi-a
→ chiến tranh bùng nổ.
HS xem H4 sgk GV giới thiệu thêm về Giooc-giơ Oa-sinh-
tơn.
HS đọc “Tuyên ngôn Độc lập” sgk
N thảo luận những điểm chính trong Tuyên ngôn Độc lập
của nước Mĩ? Tính chất tiến bộ của tuyên ngôn thể hiện ở
những điểm nào?
GV nhấn mạnh: Những điểm chính trong tuyên ngôn đó là:
Mọi người có quyền bình đẳng, khẳng định quyền tư hữu
tài sản, duy trì chế độ nô lệ và bóc lột công nhân.
? Ở Mĩ nhân dân có hưởng được những quyền nêu trong
Tuyên ngôn không?( không, các quyền đó chỉ áp dụng cho
III. Chiến tranh giành
độc lập của các thuộc địa
Anh ở Bắc Mĩ:
1.Tình hình các thuộc
địa. Nguyên nhân của
cuộc chiến tranh:
a. Tình hình các thuộc
địa:

13 thuộc địa sớm phát triển
theo con đường TBCN
b. Nguyên nhân của
chiến tranh:
Mâu thuẫn giữa thuộc địa
và chính quốc.
2. Diển biến của cuộc
chiến tranh:
- 12-1773sự kiện Bô-xtơn.
- Tháng 9 đến tháng 10-
1774 hội nghị Phi-la-đen-
phi-a.
- 4-1775 chiến tranh bùng
nổ, chỉ huy của nghĩa quân
là Gioóc-giơ Oa-sinh-tơn.
- Ngày 4-7-1776, Tuyên
ngôn Độc lập ra đời: xác
định quyền con người và
quyền độc lập của các
thuộc địa
- Quân khởi nghĩa thắng
nhiều trận lớn.
- Hiệp ước Véc-xai năm
1773 công nhận nền độc
lập của 13 thuộc địa.

6

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
những người có của và da trắng)

GV ngày 4-7 được lấy làm ngày quốc khánh của nước Mĩ.
GV dựa trên lược đó trình bày tiếp chiến sự đến việc kí
hiệp ước Vec-xai.
? Nội dung chính của hiệp ước Vec-xai?
* Hoạt đông 3: Tìm hiểu mục 3/III
? Cuộc chiến tranh giành độc lập đã đem lại kết quả gì?(13
thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ được độc lập, một nước cộng hoà
tư sản ra đời.
GV năm 1787 Hiến pháp được ban hành.
? Nêu nội dung chính của Hiến pháp 1787? ( chỉ có người
da trắng có tài sản mới có quyền về chính trị )
N thảo luận ? Vì sao gọi cuộc chiến tranh giành độc lập
này là cuộc cách mạng tư sản?( mục tiêu: giành độc lập,
ngoài ra chiến tranh còn tạo điều kiện thuận lợi cho sự
phát triển của CNTB ở Bắc Mĩ → thực chất là cuộc cách
mạng tư sản.
3, Kết quả và ý nghĩa
cuộc chiến tranh giành
độc lập của các thuộc địa
Anh ở Bắc Mĩ.
- Anh thừa nhận độc lập
của các thuộc địa - một
nước cộng hòa tư sản
được thành lập( nước Mĩ).
- Mở đường cho kinhtế
TBCN phát triển mạnh mẽ.
Đây là cuộc cách mạng tư
sản.
IV.Củng cố:
? Nguyên nhân dẫn tới các cuộc cách mạng tư sản?

? Vai trò của quần chúng nhân dân trong cách mạng tư sản?
? Ý nghĩa của các cuộc cách mạng tư sản?
V. Dặn dò: Học bài cũ và làm bài tập sau:
? Nhà nước Hoa Kì tồn tại dưới hình thức nào?
- Lập niên biểu chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc đia Anh ở Bắc Mĩ
Niên đại Sự kiện
12-1773
Ngày 5-9 đến ngày 26-10-1774
4-1775
4-7-1776
17-10-1777
1783
- Chuẩn bị bài sau: soạn bài “ Cách mạng tư sản Pháp”.Phần I và II
**********************************************************************
*

7

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 3 Bài 2
CÁCH MẠNG TƯ SẢN PHÁP (1789-1794)
A. Mục tiêu :
- Kiến thức: Giúp HS nắm được các ý sau:
+ Những tiền đề dẫn đến cách mạng tư sản Pháp 1789. Những sự kiện cơ bản về diển
biến của cách mạng qua các giai đoạn. Vai trò của quần chúng nhân dân trong việc
phát triển cuộc cách mạng.
- Tư tưởng: Nhận thức được tính chất hạn chế của cách mạng tư sản.
- Kĩ năng: Sử dụng lược đồ, lập niên biểu, thống kê

B. Chuẩn bị:
- Lược đồ nước Pháp trước TK XVIII, nội dung các kênh hình, các tài liệu liên quan
C. Phương pháp:
- Phân tích, đàm thoại, giảng giải
D. Tiến trình giờ dạy:
I .Ổn định tổ chức :
II. Kiểm tra bài cũ:
? Những điểm hạn chế của Hiến pháp 1787 của Mĩ
? Nêu ý nghĩa của các cuộc cách mạng tư sản đầu tiên.
Trả lời :- Hạn chế của Hiến pháp 1787của Mĩ là: Duy trì chế độ nô lệ và bóc
lột công nhân và trên thực tế chỉ những người có của và người da trắng mới có những
quyền được ghi trong hiến pháp .
- Ý nghĩa của của cuộc CMTS đầu tiên : Mở đường cho kinh tế TBCN phát
triển mạnh mẽ và ảnh hưởng đến phong trào đấu tranh giành độc lập của nhiều nước
và cuối thế kỷ XVIII-đầu thế kỷ XX.
III. Bài mới:
*. Hoạt động giới thiệu bài: Cách mạng tư sản đã thành công ở nhiều nước và đang
tiếp tục nổ ra, trong đó nước Pháp đạt đến sự phát triển cao? Vì sao cách mạng nổ
ra?
*.Các hoạt động dạy và học bài mới :
Hoạt động của thầy và trò Nội dung bài học
* Hoạt động 1:
HS tìm hiểu nội dung mục 1/I
? Nêu tình hình kinh tế nước Pháp trước cách mạng?
? Tính chất lạc hậu thể hiện ở những điểm nào? Nguyên
nhân lạc hậu?(sự bóc lột của địa chủ, phong kiến)
I. Nước Pháp trước cách
mạng
1. Tình hình kinh tế :
a. Nông nghiệp: lạc hậu,

năng suất thấp.

8

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
? Chế độ phong kiến đã kìm hãm sự phát triển của công
thương nghiệp ra sao?( thuế nặng, )
* Hoạt động 2: Tìm hiểu nội dung mục 2/II
GV khai thác kênh hình “ Tình cảnh nông dân Pháp trước
cách mạng”
? Xã hội Pháp lúc bấy giờ gồm những đẳng cấp nào?
GV cho HS thấy được sự khác nhau giữa đẳng cấp và giai
cấp( giai cấp phong kiến gồm 2 đẳng cấp đó là quí tộc và
tăng lữ ; đẳng cấp thứ ba gồm các giai cấp: nông dân,tư sản
và các tầng lớp khác.)
* Hoạt đông 3: Tìm hiểu mục 3
GV giới thiệu 3 nhà tư tưởng ( qua H 6,7,8) nổi tiếng của
giai cấp tư sản lúc bấy giờ.
HS đọc các đoạn trích sgk
N thảo luận: Dựa vào những đoạn trích ngắn trên, em hãy
nêu một vài điểm chủ yếu trong tư tưởng của Mông-te-xki-
ơ, Vôn-te,G GRút-xô.
GV chuẩn xác kiến thức ghi bảng.
* Sơ kết: Tình hình kinh tế, chính trị,xã hội nước Pháp TK
XVIII đã làm cho mâu thuẫn giữa phong kiến với tư sản và
nông dân ngày càng gay gắt. các nhà tư tưởng đã góp phần
thúc đẩy cách mạng bùng nổ.
* Hoạt động 4 :
HS tìm hiểu mục 1,2/II
? Sự suy yếu của chế độ quân chủ chuyên chế thể hiện ở

những điểm nào?( số nợ lên cao, công thương nghiệp bị đình
đốn, khởi nghĩa nông dân, )
? Hệ quả tất yếu của sự khủng hoảng( cách mạng sẽ bùng
nổ)
? Nguyên nhân trực tiếp bùng nổ cách mạng? ( Mâu thuẫn
giữa nhà vua và đẳng cấp thứ ba lên đến tột đỉnh.)
GV: Sử dụng H9 nói về cuộc đấu tranh của quần chúng
nhân dân đưa cách mạng lên đến thắng lợi.
N thảo luận ? Vì sao việc đánh chiếm pháo đài nhà tù Ba-
xti đã mở đầu cho sự thắng lời của cách mạng tư sản Pháp?
( chế độ quân chủ chuyên chế bị giáng một đòn quan trọng
đầu tiên, cách mạng bước đầu thắng lợi và tiếp tục phát
triển.)
b. Công thương nghiệp:
Phát triển nhưng chế độ
phong kiến kìm hãm.
2. Tình hình chính trị,
xã hội: Gồm ba đẳng cấp:
Tăng lữ, quí tộc và đẳng
cấp thứ ba.
3. Đấu tranh trên lĩnh
vực tư tưởng:
Thức tỉnh nhân dân đấu
tranh chống phong kiến
và có tác dụng chuẩn bị
cho cách mạng.
II. Cách mạng bùng nổ :
1. Sự khủng hoảng của
chế độ quân chủ chuyên
chế:

- Số nợ lên cao, công
thương nghiệp đình đốn,
khởi nghĩa nông dân nổ
ra → cách mạng chống
phong kiến do giai cấp tư
sản lãnh đạo sẽ nổ ra.
2. Mở đầu thắng lợi của
cách mạng:
- Hội nghị ba đẳng cấp
→cách mạng bùng nổ.
- 14-7-1789, cuộc tấn
công pháo đài nhà tù Ba-
xti mở đầucho thắng lợi
của cách mạng tư sản

9

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
Pháp.

IV.Củng cố:
? Nguyên nhân bùng nổ của cách mạng tư sản pháp?
* Bài tập: Hãy chọn ý đúng và đủ nhất nói về tác dụng của những tư tưởng tiên tiến
trong lĩnh vực văn hoá, tư tưởng TK XVIII ở Pháp:
A. Chống thiên chúa giáo và truyền bá văn hoá mới.
B. Có tác dụng thức tỉnh mọi người đứng lên chống chế độ quân chủ chuyên chế.
C. Đề cao quyền tự do, bình đẳng của con người.
V. Dặn dò: Học bài cũ, làm bài tập: lập niên biểu những sự kiện chính của cách mạng
tư sản Pháp năm 1789 – 1794
- Chuẩn bị phần sau” Nghiên cứu trước phần III

Mô hình quan hệ ba đẳng cấp:

- Có mọi quyền lực
- Không phải đóng thuế

Nông dân.
Tư sản
Các t ầng lớp nhân dân
khác. Không có quyền gì. Phải đóng thuế và làm nghĩa vụ với nhà nước phong kiến
*******************************************************************
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 4 Bài 2
CÁCH MẠNG TƯ SẢN PHÁP (1789 - 1794)
( Tiếp)
A. Mục tiêu :
- Kiến thức : Giúp HS nắm được các ý sau:
+ Những sự kiện cơ bản về diển biến cuộc cách mạng phát triển qua 3 giai đoạn( quân
chủ lập hiến,cộng hoà và chuyên chính dân chủ cách mạng.
+ Ý nghĩa của cuộc cách mạng tư sản Pháp và những hạn chế của nó.

10
Tăng lữ Quí tộc
Đẳng cấp thứ ba

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
- Tư tưởng Nhận thức tính chất hạn chế cuộc cách mạng tư sản, bài học kinh nghiệm
rút ra từ cuộc cách mạng tư sản Pháp.
- Kĩ năng: Sử dụng bản đồ, lập niên biểu, bảng thống kê, phân tích so sánh
B. Chuẩn bị:

- Lược đồ nước Pháp TK XVIII, nội dung kênh hình sgk, lược đồ các lực lượng phản
cách mạng tấn công nước Pháp
C. Phương pháp: Trực quan, thảo luận, trắc nghiệm,
D. Tiến trình giờ dạy:
I Ổn định tổ chức : BCS báo cáo tình hình của lớp
II. Kiểm tra bài cũ:
? Cách mạng tư sản Pháp bắt đầu như thế nào?
Trả lời: Học sinh trả lời theo sự chuẩn bị , GVdẫn dắt vào bài mới.
III. Bài mới:
*. Hoạt động giới thiệu bài : Cuộc tấn công pháo đài- nhà tù Ba-xti đã mở đầu cho sự
thắng lợi của cuộc cách mạng tư sản Pháp, cách mạng tiếp tục phát triển và kết thúc ra
sao
*.Các hoạt động dạy và học bài mới:
Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng
? Khái niệm về chế độ quân chủ lập hiến?( chế độ chính trị
của một nước, trong đó quyền lực của vua bị hạn chế bởi Hiến
pháp do Quốc hội đặt ra.)
GV: Sau 14-7-1789 cách mạng nhanh chóng lan rộng ra cả
nước, giai cấp tư sản lợi dụng sức mạnh của quần chúng để
nắm chính quyền, hạn chế quyền lực của vua và xoa dịu quần
chúng.
HS: đọc nội dung của “Tuyên ngôn độc lập”
N thảo luận: Em có nhận xét gì( hạn chế, tích cực) qua nội
dung Tuyên ngôn?
GV chốt ý sau khi HS trình bày. Tiến bộ : xác nhận những
quyền tự nhiên của con người. Hạn chế: Bảo vệ quyền sở hữu
tư bản chủ nghĩa.
GV: 9-1971 Thông qua hiến pháp
? Trước sự việc đó nhà vua có có hành động gì?( chống lại
cách mạng)

III. Sự phát triển của
cách mạng
1. Chế độ quân chủ
Lập hiến( 14-7-1798
đến 10-8-1792)
- Từ ngày14-7-1789
phái Lập hiến của đại
tư sản lên cầm quyền.
- 8-1789 Quốc hội
thông qua Tuyên ngôn
Nhân quyền và Dân
quyền.
- 9-1791: Hiến pháp
được thông qua, xác
lập chế độ quân chủ lập
hiến

11

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
GV: Tháng 4-1792 8 vạn quân Phổ tràn sang nước Pháp.
? Trước tình hình đó nhân dân nước Pháp đã làm gì?( Lật đổ
sự thống trị của phái Lập hiến đồng thời bỏ chế độ phong
kiến)
? Tình hình nước Pháp như thế nào sau cuộc khởi nghĩa của
nhân dân lật đổ phái Lập hiến? ( Nền cộng hoà được xác lập)
N thảo luận: Kết quả có cao hơn giai đoạn trước không? Thể
hiện ở những điểm nào?
GV: Nhấn mạnh: cách mạng phát triển đi lên một bước, do
quần chúng thúc đẫy.

GV Dùng lược đồ H 10 trình bày sự tấn công nước Pháp của
phong kiến Anh, phong kiến châu Âu và sự nổi loạn bên
trong - tổ quốc lâm nguy.
? Trước tình hình ấy thái độ của phái Gi-rônh-đanh ra sao?
? Quần chúng nhân dân Pháp phải làm gì?
? Tình hình nước Pháp? Sau khi phái Gi-rông-đanh bị lật đổ?
GV giới thiệu về Rôbe-spie qua H1? những phẩm chất tốt đẹp
của ông(Kiên quyết cách mạng, là “ con người không thể mua
chuộc”
? Chính quyền cách mạng đã làm gì trước tình hình ngoại
xâm, nội phản? các biện pháp đó có tác dụng gì?( thi hành
nhiều biện pháp tác dụng: đem lại quyền lợi cơ bản cho
nhân dân. Tập hợp đông đảo quần chúng, khơi dậy và phát
huy tính cách mạng, sức mạnh của quần chúng )
? Sau khi chiến thắng ngoại xâm và nội phản tình hình phái
Gia-cô-banh như thế nào?( chia rẽ )
GV: 27-7-1794, tư sản phản cách mạng tiến hành đảo chính
? Vì sao có cuộc đảo chính này( ngăn chặn cách mạng tiếp tục
phát triển vì sợ đụng chạm đến quyền lợi của chúng.)
? Nguyên nhân thất bại của phái Gia-cô-banh( mâu thuẫn nội
bộ, nhân dân xa rời vì không được đáp ứng quyền lợi như đã
hứa)
N thảo luận : Vì sao nói cách mạng tư sản Pháp là cách mạng
triệt để nhất ? Cách mạng tư sản Pháp có những hạn chế gì?
GV chốt ý: Cách mạng đã lật đổ chế độ phong kiến, đã giải
quyết được vấn đề ruộng đất cho nông dân, đua giai cấp tư sản
lên cầm quyền, xoá bỏ những trở ngại trên con đường phát
triển của CNTB Hạn chế: Chưa đáp ứng được những quyền
lợi cơ bản của nhân dân
N thảo luận: Vì sao nói cách mạng tư sản Pháp là cuộc cách

- 4-1792: Nội phản,
ngoại xâm
- 10-8-1792:Lật đổ
phái Lập hiến, xoá bỏ
chế độ phong kiến.
2. Bước đầu của nền
cộng hoà( từ ngày 21-
1792 đến 2-6-1793)
- 21-9-1791 Nền cộng
hoà được thành lập.
- 1793 Tổ quốc lâm
nguy.
- 2-6-1793 Khởi nghĩa
lật đổ phái Gi-rông-
đanh.
3. Chuyên chính dân
chủ Gia-cô-banh( 2-6-
1793 đến 27-7-1794)
- 2-6-1793 Phái Gia-
cô-banh lên nắm quyền
tạp hợp nhân dân chiến
thắng ngoại xâm và nội
phản.
- 27-7-1794 Tư sản
phản cách mạng đảo
chính, cách mạng kết
thúc.
4. Ý nghĩa lịch sử của
cuộc cách mạng tư
sản Pháp cuối TK

XVIII.
- Là cuộc cách mạng

12

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
mạng tư sản triệt để nhất? cách mạng tư sản Pháp có những
hạn chế gì?
GV chốt ý : Cách mạng đã lật đổ chế độ phong kiến, đã giải
quyết được vấn đề ruộng đất cho nhân dân; đưa giai cấp tư
sản lên cầm quyền, xoá bỏ những trở ngại trên con đường phát
triển của CNTB Hạn chế: Chưa đáp ứng được đầy đủ quyền
lợi cơ bản của nhân dân.
triệt để nhất.
- Đã lật đổ chế độ phong
kiến, đưa giai cấp tư sản
lên cầm quyền và có ảnh
h ư ởng lớn đến sự phát
triển của lịch sử thế giới.
IV.Củng cố:
* Bài tập: Nhân dân lao động Pháp đã làm được gì trong cách mạng năm 1789- 1794.
A. lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế.
B. Đánh tan thù trong giặc ngoài.
C. Lật đổ phái Gi-rông-đanh xoá bỏ nền thống trị của đại tư sản.
D. tất cả các ý trên.
? Sau khi cách mạng thành công quần chúng lao động đã được hưởng những quyền
lợi gì?
V. Dặn dò: Học bài cũ, nghiên cứu lại bài học ở sgk. Làm bài tập 1 sgk/17
- Chuẩn bị bài sau: Nghiên cứu phần I bài 3.
Ngày soạn:

Ngày dạy:
Tiết 5 Bài 3:
CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐƯỢC XÁC LẬP TRÊN PHẠM VI TOÀN THẾ GIỚI
I. CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP
A. Mục tiêu:
- Kiến thức: HS nắm rõ các ý sau:
+ Cách mạng công nghiệp nổ ra khởi đầu ở Anh và nhanh chóng lan rộng ra các
nước Pháp, Đức và các nước tư bản khác.
+ Nội dung và hệ quả của cuộc cách mạng công nghiệp.
- Tư tưởng: + HS nhận thứcđược sự áp bức, bóc lột của CNTB đã gây nên bao đau
khổ cho nhân dân lao động trên toàn thế giới.
+ Nhân dân lao động thực sự là người sáng tạo, chủ nhân của các thành tựu kĩ thuật,
sản xuất.
- Kĩ năng: Khai thác kênh hình, kênh chữ sgk. Phân tích sự kiện đ ể rút ra kết luận,
nhận định để liên hệ thực tế.
B. Chuẩn bị:
- GV: các tài liệu liên quan, bảng phụ
- HS: Đọc bài, chuẩn bị các câu hỏi thảo luận gv ra
C. Phương pháp:

13

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
- Trực quan, phân tích, nêu vấn đề, thảo luận, trắc nghiệm,
D. Tiến trình giờ dạy:
I. Ổn định tổ chức :
II. Kiểm tra bài cũ:
? Vai trò của nhân dân lao động trong cuộc cách mạng tư sản Pháp được thể
hiện ở những điểm nào?
? Trình bày và phân tích ý nghĩa lịch sử của cuộc cách mạng tư sản Pháp cuối

TK XVIII?
• Trả lời:
- Quần chúng nhân dân lao động có vai trò quan trọng trong cuộc đấu tranh , họ
phấn khởi , hưởng ứng lệnh tổng động viên, tham gia quân đội cách mạng, tổ chức vũ
trang và có tinh thần chiến đấu cao . Liên minh chống Pháp bị đánh bại và tan rã từ
ngày 26/6/1794.
-Ý nghĩa lịch sử của cách mạng tư sản Pháp : Lật đổ chế độ phong kiến , đưa
giai cấp tư sản lên cầm quyền , xoá bỏ nhiều trở ngại trên con đường phát triển của
CNTB
III. Bài mới:
*. Hoạt động giới thiệu bài : Cách mạng tư sản đã nổ ra ở nhiều nước Âu, Mĩ đánh đổ
chế độ phong kiến, giai cấp tư sản lên cầm quyền phát triển sản xuất, đã sáng chế và
sử dụng máy móc cuộc cách mạng công nghiệp.
*.Các hoạt động dạy và học bài mới :
Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng
* Hoạt Động 1 :
HS Đọc Sgk Và Tìm Hiểu Mục 1/I
GV: Anh là nước đầu tiên tiến hành cách mạng công nghiệp
đạt nhiều thành tựu và trở thành nước công nghiệp phát triển
nhất thế giới. HS nêu khái niệm về cách mạng công nghiệp
? Vì sao cách mạng công nghiệp đầu tiên diển ra ở Anh?
( giai cấp tư sản lên cầm quyền đã tích luỹ được nguồn vốn
khổng lồ, có nguồn nhân công, sớm cải tiến kĩ thuật sản
xuất )
? Nội dung của cuộc cách mạng nông nghiệp?
? Những phát minh nào có ảnh hưởng lớn đến sản xuất công
I. Cách mạng công
nghiệp:
1. Cách mạng công
nghiệp ở Anh

a. Nguyên nhân: Xuất
hiện những điều kiện để
tiến hành cách mạng
công nghiệp: Vốn, nhân
công và phát minh kĩ
thuật.
b. Nội dung: Chế tạo
máy móc sử dụng trong
sản xuất và giao thông
vận tải.
c. Thành tựu:

14

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
nghiệp ở Anh? ( dệt là ngành sản xuất chủ yếu nên máy móc
được phát minh và sử dụng sớm )
HS: Khai thác kênh hình 12, 13
? Qua kênh hình em hãy cho biết việc kéo sợi đã thay đổi
như thế nào?( năng suất tăng lên nhiều)
? Theo em điều gì sẽ xãy ra trong ngành dệt của Anh khi
máy kéo sợi Gien-ni được sử dụng rộng rãi?
GV giới thiệu H14: Giêm Oát và tầm quan trọng của việc
phát minh ra máy hơi nước?
? Vì sao máy móc được sử dụng rộng rãi trong giao thông
vận tải? (Nhu cầu chuyển nguyên vật liệu, hàng hoá, khách
hàng tăng, )
GV giới thiệu H 15, khai thác kênh hình.
? Vì sao giữa TK XIX Anh đẩy mạnh sản xuất gang, thép,
than đá? ( Máy móc, đường sắt cần nhiều than đá gang thép)

? Kết quả cuộc cách mạng công nghiệp ở Anh?
GV liên hệ đến công nghiệp hoá-hiện đại hoá ở nước ta.
* Hoạt động 2: HS tìm hiểu mục 2/II
? Khi tiến hành cách mạng công nghiệp Pháp và Đức gặp
những khó khăn, thuận lợi gì?( khó khăn: kinh tế Pháp lạc
hậu. Đức chưa thống nhất. Thuận lợi: Thừa hưởng được
kinh nghiệm và thành quả của Anh.)
? Sự phát triển của cách mạng công nghiệp ở Pháp? Vì sao ở
Pháp cách mạng công nghiệp tiến hành muộn nhưng lại phát
triển nhanh? ( nhờ đẩy mạnh sản xuất gang sắt, sử dụng
nhiều máy hơi nước)
? Sự phát triển của cách mạng công nghiệp ở Đức thể hiện ở
những mặt nào? ( kinh tế phát triển với tốc độ nhanh )
? Vì sao ở Đức cách mạng công nghiệp bắt đầu muộn song
lại phát triển nhanh về tốc độ và năng suất? ( do tiếp nhận
những thành tựu của Anh)
* Hoạt đông 3 : HS tìm hiểu mục 3/I
GV hướng dẩn HS tìm hiểu H 17,18
N thảo luận: Hãy nêu những biến đổi ở Anh sau khi hoàn
thành cách mạng công nghiệp(HS dựa vào lược đồ hoàn
thành bảng thống kê theo mẫu)
Nước Anh giữa TK XVIII > Nước Anh nửa đầu TK
XVIII
- Chỉ có một số trung tâm sản xuất thủ công
- Có 4 thành phố trên 50.000 dân
- Ngành dệt
- Các ngành kinh tế.
- Giao thông vận tải.
d. Kết quả:
- Từ sản xuất nhỏ thủ

công chuyển sang sản
xuất lớn bằng máy móc.
- Anh trở thành nước có
nền công nghiệp phát
triển nhất thế giới.
2. Cách mạng công
nghiệp ở Pháp, Đức
a. Pháp:
- Bắt đầu từ năm
1830đến giữa TK XIX
- Các ngành sản xuất
tăng lên nhiều.
- Kinh tế phát triển đứng
thứ hai thế giới( sau
Anh)
b. Đức:
- Bắt đầu từ năm 1840.
- Kinh tế phát triển
nhanh về tốc độ và năng
suất.
3. Hệ quả của cách
mạng công nghiệp:

15

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
- Chưa có đường sắt. - Nhiều vùng công nghiệp mới bao
trùm hầu hết nước Anh
- Có 14 thành phố trên 50.000 dân
- Có mạng lưới đường sắt

? Nhận xét những thay đổi của nước Anh sau khi hoàn thành
cách mạng công nghiệp
? Cách mạng công nghiệp đã đưa đến những tích cực, hạn
chế nào?
? Xã hội tư bản có những giai cấp cơ bản nào? vì sao có sự
mâu thuẫn giữa tư sản và vô sản?
- Làm thay đổi bộ mặt
của các nước tư bản.
- Xã hội:Hình thành hai
giai cấp cơ bản đó là tư
sản và vô sản. Mâu
thuẫn giai cấp nảy sinh.
IV.Củng cố:
? Nêu kết quả cuộc cách mạng công nghiệp ở Anh?
? Sự phát triển cách mạng công nghiệp ở Pháp, Đúc như thế nào?
* Bài tập: Nhận xét về hệ quả của cách mạng công nghiệp, đã có ý kiến sau đây, theo
em hệ quả nào là quan trong nhất đối với nền kinh tế xã hội:
□ Xuất hiện nhiều khu công nghiệp mới.
□ Xuất hiện nhiều thành thị đông dân.
□ Máy móc xâm nhập vào tất cả các ngành kinh tế, đưa năng suất lao động lên cao.
□ Nhiều nông dân đổ ra thành thị.
□ Hình thành hai giai cấp tư sản và vô sản.
V. Dặn dò : Học bài cũ. Chuẩn bị bài sau( nghiên cứu và tìm các phương án trả lời
cho các câu hỏi của bài 3 phần II)
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 6 Bài 3:
CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐƯỢC XÁC LẬP TRÊN PHẠM VI THẾ GIỚI (TT)
II. CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐƯỢC XÁC LẬP TRÊN PHẠM VI THẾ GIỚI
A. Mục tiêu :

- Kiến thức: Giúp HS nắm được : Sang TK XIX CNTB đã được xác lập trên phạm vi
thế giới.
- Tư tưởng: Nhận thức được sự bóc lột của CNTB
- Kĩ năng: Khai tác nội dung, Sử dụng kênh hình. Phân tích sự kiện để rút ra kết luận.
B.Chuẩn bị:
- Lược đổ, tranh ảnh, tư liệu liên quan,
C. Phương pháp: Nêu vấn đề, phân tích, thảo luận,
D. Tiến trình giờ dạy:
I. Ổn định tổ chức :
II. Kiểm tra bài cũ:

16

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
? Nêu kết quả cuộc cách mạng tư sản Anh?
? Trong các hệ quả trên thì hệ quả nào là nguyên nhân làm cho các cuộc cách mạng tư
sản bùng nổ?
III. Bài mới :
*. Hoạt động giới thiệu bài: Sang TK XIX do sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế
TBCN, phong trào dân tộc ở các nước Âu, Mĩ ngày càng dâng cao, tấn công mạnh mẽ
vào thành trì của xã hội phong kiến, xác lập CNTBtrên phạm vi thế giới. Bài hôm
nay
Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
• Hoạt động 1:
Tìm hiểu nội dung mục 1/II
GV: do tác động của chiến tranh giành độc lập ở Bắc Mĩ và
cuộc cách mạng tư sản Pháp, cuộc đấu tranh giành độc lập
lên cao ở các nước Mĩ la tinh
HS: Quan sát lược đồ Mĩ la tinh đầu TK XIX. Đọc tên các
quốc gia tư sản và năm thành lập.

GV cho HS nắm được khu vực này trước đây là thuộc địa
của Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha
? Vì sao đến thế kỉ XIX các quốc gia này đấu tranh giành
độc lập?
- GV dùng lược đồ trình bày về phong trào cách mạng ở
châu Âu với cuộc cách mạng 1848-1849 củng cố chế độ tư
bản ở Pháp. Tập trung trình bày cuộc đấu tranh thống nhất
Đức và Ý.
? Hình thức đấu tranh thống nhất Đức và I-ta-li-a khác nhau
như thế nào?( ở I-ta-li-a quần chúng đứng lên đấu tranh -
H/22. Ở Đức, đất nước được thống nhất bằng cuộc chiến
tranh chinh phục do quí tộc quân phiệt Phổ đứng đầu)
? Vì sao ở Nga, Nga hoàng tiến hành cải cách, giải phóng
nông nô?( do phản ứng của nhân dân)
? Cách mạng ở Đức, I-ta-li-a,Nga hình thức khác nhau song
có điểm gì chung? Vì sao? (đều mở đường cho CNTB phát
triển- là những cuộc cách mạng tư sản)
- GV với sự thắng lợi của các cuộc cách mạng tư sản TK
XIX, CNTB đã xác lập trên phạm vi thế giới.
II. Chủ nghĩa tư bản
xác lập trên phạm vi
thếgiới :
1. Các cuộc cách mạng
tư sản TK XIX
a. Ở Mĩ la tinh
- Một loạt các quốc gia
tư sản mới được thành
lập.
b. Ở châu Âu
- 1848-1849, cách mạng

bùng nổ ở Pháp.
- Năm 1859 - 1870 đấu
tranh thống nhất I-ta-li-a.
- Năm 1864- 1871, đấu
tranh thống nhất nước
Đức.
- 2-1861: cải cách nông
nô ở Nga

17

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
* Hoạt động 2: HS đọc SGK phần 2/II.
Tìm hiểu nội dung.
? Vì sao các nước phương Tây đẩy mạnh việc xâm chiếm
thuộc địa? ( CNTB phát triển, nhu cầu về nguyên liệu, thị
trường tăng nhanh)
? Đối tượng xâm lược của tư bản phương Tây(Ấn Độ,
Trung Quốc, châu Phi, Đông Nam Á)
HS: Đọc chữ in nghiêng SGK-GV: Đánh dấu những nước
bị thực dân phương Tây xâm lược( ghi tên nước thực dân)
N thảo luận ? Dựa vào đoạn thông tin sgk, và lược đồ trên
em có nhận xét gì về việc xâm chiếm thuộc địa của tư bản
phương Tây? ( các nước tư bản phương Tây đã chia nhau
xâm chiếm và thống trị các nước châu Á, Phi và khu vực
Mĩ la tinh
2. Sự xâm lược của tư
bản phương tây đối với
các nước Á, Phi.
a. Nguyên nhân:

- Chủ nghĩa tư bản phát
triển, nhu cầu về nguyên
liệu, thị trường tăng
nhanh.
b. Kết quả: hầu hết các
nước châu Á, Phi trở
thành thuộc địa hoặc
phụ thuộc của thực dân
phương Tây.
IV .Củng cố:
? Nêu các hình thức tiến hành cách mạng tư sản đã học: Mục đích chung của các cuộc
cách mạng tư sản.
? Chủ nghĩa tư bản phương Tây đẩy mạnh việc xâm chiếm thuộc địa nhằm mục tiêu
gì?
V. Dặn dò: Học bài cũ, nghiên cứu lại bài ở sgk.
- Làm bài tập: Lập bảng thống kê các nước thuộc địa của thực dân phương Tây ở TK
XV - TK XIX theo mẫu
Niên đại Tên nước thực dân Tên nước thuộc địa hay phụ thuộc

Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 7 Bài 4
PHONG TRÀO CÔNG NHÂN VÀ SỰ RA ĐỜI CỦA
CHỦ NGHĨA MÁC
I. PHONG TRÀO CÔNG NHÂN Ở NỬA ĐẦU THẾ KỶ XIX
A. Mục tiêu:
- Kiến thức: Giúp HS nắm được các ý sau:

18

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
+ nguyên nhân dẩn đến phong trào đấu tranh của công nhân. Hình thức đấu tranh ban
đầu: đập phá máy móc và bãi công trong đầu TK XIX.
+ kết quả của phong trào đó.
- Tư tưởng: giáo dục tinh thần đoàn kết đấu tranh chống áp bức bóc lột của giai cấp
công nhân.
- Kĩ năng: Phân tích, nhận định về quá trình phát triển của phong trào.
B.Thiết bị daỵ học :
Lược đồ hành chính châu âu, tranh minh hoạ, tài liệu tham khảo,
C. Phương pháp:
- Trực quan, thảo luận, nêu vấn đề, phân tích,
D. Tiến trình giờ dạy:
I. Ổn định tổ chức:
II. Kiểm tra bài cũ:
? Cách mạng I-ta-li-a, Đức, Nga diển ra dưới hình thức khác nhau song có điểm gì
chung, vì sao?
? Đối tượng xâm lược của các nước phương Tây, mục đích?
• Trả lời :
- Cách mạng I- ta-li-a, Đức, Nga diễn ra dưới hình thức khác nhau song đều có
điểm chung là đưa các nước tiến theo con đường TBCN
- Đối tượng xâm lược của các nước phương Tây là các nước có nền kinh tế kém
phát triển , là thị trường tiêu thụ hàng hoá và là mảnh đất màu mỡ để khai thác
tài nguyên khoáng sản để làm giàu cho chính quốc.
III. Bài mới:
*. Hoạt động giới thiệu bài: Giai cấp vô sản ra đời cùng với giai cấp tư sản, nhưng bị
áp bức bóc lột nặng nề, dẩn đến sự mâu thuẫn giữa tư sản và vô sản ngày càng gay
gắt
*.Các hoạt động dạy và học bài mới:
Hoạt động của thầy và trò Nội dung ghi bảng
* Hoạt động 1 :HS đọc sgk và tìm hiểu mục

? Vì sao ngay từ lúc mới ra đời, giai cấp công nhân đã
chống CNTB?( bị áp bức bóc lột nặng nề, do lệ thuộc vào
máy móc, nhịp độ nhanh và liên tục. Công nhân phải làm việc
nhiều giờ, nặng nhọc và tiền lương thấp .
GV Miêu tả cuộc sống của nhân dân Anh đầu TK XIX.
HS Quan sát H24sgk ? Em hiểu gì qua bức tranh? GV
phân tích thêm. HS đọc thêm phần chữ nhỏ sgk.
? Vì sao giới chủ lại thích sử dụng lao động trẻ em?(làm
việc nặng trả lương thấp, ý thức kém )
? Công nhân đấu tranh bằng những hình thức nào?( đập
phá máy móc )
I/ Phong trào công
nhân nữa đầu TK XIX
1. Phong trào đập
phá máy móc và bãi
công.
a. Nguyên nhân:
Công nhân bị bóc
lột nặng nề, lương tấp
điều kiện ăn ở tồi tàn
b. Hình thức đấu

19

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
? Vì sao công nhân lại đập phá máy móc? ( nhận thức
tháp tưởng nhầm là máy móc làm cho họ khổ)
GV Trong quá trình đấu tranh, giai cấp công nhân đã
thành lập công đoàn.
* Hoạt động 2 :HS làm việc theo nhóm

GV dùng lược đồ châu Âu chỉ cho HS xác định những
nước có phong trào công nhân phát triển trong thời kì này.
GV Giao việc cụ thể cho mỗi nhóm và hướng dẩn các
nhóm làm việc theo nội dung sau:
-N1: Xác định thời gian diển ra phong trào đấu tranh của
công nhan ở các nước Pháp, Đức, Anh.
N2: Nêu hình thức đấu tranh.
N3: Nhận xét về qui mô, phong trào đấu tranh.
N4: Nêu kết quả, ý nghĩa.
* Các nhóm báo cáo kế quả thảo luận GV ghi vào bảng
thống kê (đã kẻ sẳn ở bảng phụ) HS dựa vào bảng thống kê
để ghi bài.
tranh :
§ập phá máy móc,
đốt công xưởng, bãi
công.
c. Kết quả:
Thành lậpcác công
đoàn.
2. Phong trào công
nhân trong những năm
1830-1840
*DiÔn biÕn:
- 1831 công nhân
dệt tơ thành phố Li-ông
(Pháp) khởi nghĩa.
- 1844 công nhân
dệt vùng Sơ-lê-din(Đức)
nổi dậy khởi nghĩa.
- 1836-1847 phong

trào Hiến chương nổ ra
ở Anh.
* Kết quả: đều thất
bại
* Ý nghĩa: đánh
dấu sự trưởng thành của
phong trào công nhân
quốc tế.
Quốc
gia
Thời
gian
Hình thức đấu
tranh
Qui
mô
Kết quả. Ý nghĩa
Pháp 1831-
1834
Khởi nghĩa vũ
trang
Lớn Đều thất bại
Đức 1844 Khởi nghĩa vũ
trang
Vừa Đánh dấu sự trưởng
thành
của phong trào công
nhân quốc tế
Anh 1836-
1847

Đấu tranh chính
trị
Rộng
lớn
* GV kết luận: vào giữa TK XIX phong trào công nhân nổ ra mạnh mẽ ở hầu hết các
nước tư bản nhưng đều không thu được thắng lợi.

20

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
? Vì sao phong trào nổ ra mạnh mẽ nhưng không thắng lợi?( thiếu tổ chức lãnh đạo,
chưa có đường lối đúng đắn, thiếu lí luận cách mạng
IV.Củng cố:
? Nguyên nhân dẩn đến phong trào công nhân nửa đầu TK XIX?
* Bài tập: Hãy khoanh tròn chữ cái đầu câu mà em cho là đúng nhất về sự thất bại của
phong trào công nhân nửa đầu TK XIX
A. Do thiếu lương thực, vũ khí.
B. Chưa xác định được kẻ thù.
C. Thiếu đường lối chính trị đúng đắn, chưa có tổ chức lãnh đạo.
D. Giai cấp tư sản còn mạnh dễ đàn áp phong trào.
V. Dặn dò: Học bài cũ, làm bài tập: Tóm tắt phong trào đấu tranh của công nhân vào
những năm 1830-1840.
- Chuẩn bị bài sau: Nghiên cứu phần II của bài 4, sưu tầm tranh ảnh, mẩu chuyện về
Các Mác, Ăng-ghen
Ngày soạn :
Ngµy d¹y :
TIẾT 8 BÀI 4:
PHONG TRÀO CÔNG NHÂN VÀ SỰ RA ĐỜI CỦA CHỦ NGHĨA MÁC
II. SỰ RA ĐỜI CỦA CHỦ NGHĨA MÁC
I/ Mục tiêu:

1. Kiến thức: Giúp HS nắm được các ý sau:
-C. Mác, Ăng-ghen và sự ra đời của chủ nghĩa Mác.
- Vai trò của chủ nghĩa Mác và Ăng-ghen đối với phong trào công nhân quốc tế
1848-1870
2. Tư tưởng : Lòng biết ơn các nhà sáng lập ra chủ nghĩa xã hội khoa học. Giáo
dục tinh thần quốc tế chân chính, tinh thần đoàn kết đấu tranh của giai cấp công nhân.
3. Kỉ năng : Biết phân tích nhận định về quá trình phát triển của phong traò công
nhân vào TK XIX. Bước đầu làm quen với các văn kiện lịch sử-Tuyên ngôn của Đảng
cộng sản
II/ Các bước chuẩn bị:
-Chân dung, tranh ảnh về mác, ăng-ghen, các tài liệu liên quan
III/ TiÕn tr×nh l ên lớp :
1. Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ: ? Kết quả, ý nghĩa của phong trào công nhân.
* Chọn câu đúng về sự thất bại của phong trào công nhân nữa đầu TK XIX
A. Do thiếu lương thực, vũ khí.
B. Chưa xác định được kẻ thù.
C. Thiếu đường lốichínhtrị đúng đắn,chưa có tổ chức lãnh đạo.
D. Giai cấp tư sản còn mạnh dễ đàn áp được phong trào.

21

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
3. Bài mới:
a. Hoạt động giới thiệu bài Phong trào cong nhân nữa đầu TK XIX tuy phát triển
mạnh nhưng cuối cùng bị thất bại Mác, Ăng-ghen là những người đã đưa đến cho
giai cấp công nhân vũ khí lí luận trong cuộc đấu tranh chống giai cấp tư sản.
b.Các hoạt động dạy và học bài mới:
Hoạt động của thầy và trò Nội dung bài học
GV treo chân dung Mác và Ăng ghen.

GV giới thiệu: Mác sinh năm 1818 ở Tơ-ri-ơ (Đức) là
người thông minh đỗ đạt cao, Mác sớm tham gia cách mạng.
Ăng ghen sinh năm 1820 ở Bác-men (Đức). Trong một gia
đình tư sản giàu có.
GV:: Điểm giống nhau trong tư tưởng của Mác và Ăng
ghen?
HS thảo luận: Mác và Ăng ghen đều nhận thức được sứ
mệnh lịch sử của giai cấp vô sản và đánh đổ ách thống trị
của giai cấp tư sản, giải phóng giai cấp vô sản và loài người
khỏi ách áp bức bóc lột.
HS tự đọc SGK
GV lưu ý:"Đồng minh những người cộng sản"kế thừa "
Đồng minh những người chính nghĩa". Là chính đảng độc
lập đầu tiên của vô sản quốc tế.
GV: Tập trung hướng dẫn HS tìm hiểu về "Tuyên ngôn
của Đảng cộng sản".
HS thảo luận: "Tuyên ngôn của Đảng cộng sản" ra đời
trong hoàn cảnh nào? ND chủ yếu?
+ Hoàn cảnh ra đời:
+ Nội dung chủ yếu:
- Nêu rõ quy luật phát triển của xã hội loài người và sự
thắng lợi của CNXH.Giai cấp vô sản là lực lượng lật đổ chế
độ tư sản và xây dựng chế độc XHCN.
Nêu cao tinh thần quốc tế vô sản.
GV: Ý nghĩa ra đời của "Tuyên ngôn"?
HS: Trình bày về học thuyết chủ nghĩa xã hội khoa học
một cách ngắn gọn, rõ ràng, có hệ thống. Là vũ khí lý luận
của giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh chống giai cấp
tư sản.
GV: Nhắc lại một số nét chính về phong trào công nhân

II/S Ự RA ĐỜ I
C Ủ A CH Ủ NGH Ĩ A
MÁC:
1.Mác và Eng-
Ghen
2"Đồng minh
những người cộng
sản"và"Tuyên ngôn
của Đảng cộng sản"
- "Đồng minh
những người
cộng sản"là tổ
chức chính Đảng độc
lập đầu tiên của giai
cấp vô sản quốc tế.
+ Hoàn cảnh :Yêu
cầu bức thiết phải có
một lí luận cách mạng
cho phong trào công
nhân quốc tế.
+ Nội dung :Nêu
rõ quy luật phát triển
của xã hội loài người
…Nêu cao tinh thần
quốc tế vô sản.

22

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
nửa đầu thế kỉ XIX. Đây là phong trào mang tính tự phát.

GV: Phong trào công nhân từ năm 1848 dến năm
1870 có nét gì nổi bật?
HS: Giai cấp công nhân đã nhận thức rõ hơn về giai cấp
của mình, có sự đoàn kết quốc tế trong phong trào công
nhân vì có cùng kẻ thù.
GV: Ngày 28-9-1864 Quốc tế thứ nhất được thành lập.
Tường thuật buổi lễ thành lập (SGK trang 37)
GV: Vai trò của Mác đối đối với quốc tế thứ nhất.
HS thảo luận:
+ Mác chuẩnbị cho sự thành lập và tham gia thành lập.
+ Đứng đầu ban lãnh đạo chống lại những tư tưởng sai
lệch, thông qua những nghị quyết đúng đắn
+Mác là linh hồn của quốc tế thứ nhất.
3. Phong trào chủ
nghĩa từ năm 1848-
QT Õ I
a) Phong trào công
nhân:
Phát triển có sự
đoàn kết quốc tế.
b) Quốc tế thứ
nhất:
-Thành lập 28-9-
1864
-Hoạt động:
+ Đấu tranh chống
những tư tưởng sai lầm.
+ Thúc đẩy phong
trào công nhân phát
triển.

Mác là linh hồn
của quốc tế thứ nhất
4. Củng cố: Nêu hoàn cảnh ra đời của tuyên ngôn Đảng cộng sản?
Vai trò của quốc tế thứ nhất đối với phong trào công nhân quốc tế?
5. Dặn dò: Học thuộc bài và chuẩn bị bài sau:" Công xã Pa ri 1871"
Ngày soạn :
Ngµy d¹y :
CHƯƠNG II: CÁC NƯỚC ÂU MỸ CUỐI THẾ KỶ XIX ĐẦU THẾ KỶ XX
TIẾT 9 BÀI 5:
CÔNG XÃ PA RI 1871
I/Mục tiêu bài học :
1.Kiến thức: Công xã Pa ri là cuộc cách mạng vô sản đầu tiên trên thế giới vì
vậy học sinh cần nắm được:
Nguyên nhân đưa đến sự bùng nổ và diễn biến sự thành lập công xã Pa-ri.
Thành tựu nổi bậc của công xã Pa-ri.
Công xã Pa-ri là nhà nước kiểu mới của giai cấp vô sản.
2.Tư tưởng: Giáo dục học sinh nieemf tin vào lãnh đạo,quản lí nhà nước của giai
cấp vô sản,chủ nghĩa anh
hùng cách mạng ,lòng căm thù đối với giai cấp bóc lột.
3.Kĩ năng : Rèn luyện kĩ năng trình bày,phân tích một số rự kiện lịch sử.

23

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
Liên hệ kiến thức đã học với thực tế cuộc sống.
II/Phương tiện dạy học:
-Bản đồ Pa-ri ở vùng ngoại ô,nơi xãy ra công xã Pa-ri.
-Vẽ sơ đồ bộ máy hội đồng công xã.
III/Tiến trình dạy học:
1.Ổn định:

2.Kiếm tra bài cũ :
-Nêu những nội dung chính của tuyên ngôn Đảng Cộng Sản?
-Vai trò của quốc tế thứ nhất đối với phong trào công nhân quốc tế?
3.Bài mới : GT: Bị đàn áp đẫm máu trong phong trào cách mạng 1848,song giai
cấp vô sản Pháp đã trưởng nhanh chóng và tiến hành cuộc đấu tranh quyết liệt chống
lại giai cấp tư sản đưa đến sự ra đời của công xã Pa-ri.
Hoạt động dạy và học Kiến thức cơ bản
GV: Nền thống trị của đế II(1852-1870)
thực chất là nền chuyên chế tư sản .Trong thì đàn
áp nhân dân ,ngoài thì tiến hành chiến tranh xâm
lược.
-Sự trưởng thành của giai cấp làm cho giai
cấp tư sản càng lo sợ Mâu thuẩn không thể
điều hoà được và rất gay gắt giữa tư sản và vô
sản.
GV:Công xã Pa -ri ra đời trong hoàn cảnh
nào? Mục đích của cuộc chiến tranh Pháp
-Phổ?
HS: Đọc tư liệu SGK
GV:Mục đích của Pháp và Phổ khi gây
chiến tranh?
thống nhất Đức,củng cố quyền lực của Phổ
và đàn áp phong trào trong nước.
GV:Vì sao chính phủ vệ quốc lại vội vã
đầu hàng quân Đức?
HS: Để bảo vệ quyền lợi của mình.
GV: Kết quả của chiến tranh?
I/Sự thành lập công xã Pa-ri:
1/Hoàn cảnh ra đời của công xã
Pa-ri:

- Pháp và Phæ đều muốn gây
chiến tranh.
-Ngày 19-7-1870 chiến tranh
Pháp- Phổ bùng nổ, Pháp thất
bại( 2-9-1870)
-Ngày 4-9-1870 nhân dân
Pa-ri đứng lên khởi nghĩa
- Chính phủ tư sản lâm thời
được thành lập ( chính phủ vệ
quốc),vội vã đầu hàng quân Đức.
-ND chống lại sự dầu hàng
của tư sản đứng lên bảo vệ tổ
quốc.
2. Cuộc khởi nghĩa ngày

24

Giáo án: Lịch sử lớp 8 Năm học: 2014 - 2015
HS: Pháp thất bại.
GV:Thái độ của nhân dân Pa-ri đối với
thất bại đó?
HS:Nhân dân rất bất bình ,căm tức ,đã đứng
lên lật đổ chính quyền,thành lập chính phủ lâm
thời tư sản.
GV:Thái độ của chính phủ tư sản và nhân
dân như thế nào đối với nước Pháp sau ngày
4/9/1970 ?
GV: Dùg lược đồ công xã Pa- ri để trình bày
diễn biến cuộc khởi nghĩa 18-3-1871
GV: Sau cuộc khởi nghĩa 18-3-1871 chính

quyền thuộc về tay ai?
GV:Nhấn mạnh : Cuộc khởi nghĩa ngày
18/3/1871 là cuộc cách mạng đầu tiên trên thế
giới đã lật đổ chính quyền của giai cấp tư sản.
GV: Dùng sơ đồ bộ máy hội đồng công xã
trình bày các sự kiện về tổ chức nhà nước,biện
pháp của công xã trên các lĩnh vực.
GV: Nhận xét về bộ máy hội đồng công xã?
HS:Đầy đủ và chặt chẽ ,đảm bảo quyền làm
chủ của nhân dân lao động
HS: Thảo luận nhóm:
Những điểm nào chứng tỏ công xã Pa-ri
khác hẳn nhà nước tư sản?
GV:Tại sao Đức ủng hộ chính phủ Vec xai
trong việc chống lại công xã?
HS: Công xã Pa-ri thực sự là nhà nước của
dân,do dân ,vì dân đối lập với nhà nước tư sản.
GV:Vì sao công nhân Pa-ri thất bại?
HS:Giai cấp vô sản chưa đủ mạnh để lãnh
đạo phong trào cách mạng .
Công xã không cương quyết trấn áp kẻ thù
ngay từ đầu,không triệt để trong tịch thu tài
sản,khôngtước đoạt ruộng đất của bọn phản động
,chưa thực hiện tốt liên minh công -nông,Giai
cấp tư sản mạnh và được sự giúp đở của quân
18/3/1871.Sự thành lập công xã.
-18/3/1871 Chie tấn công
đồi Mông mac
- Binh lính ngã về phía cách
mạng.

-26/3/1871 Bầu hội đồng
công xã.
- 28/3/1871 công xã Pa ri
tuyên bố thành lập.
II/ Tổ chức bộ máy và
chính sách của công xã Pa ri :
+Tæ chức bộ máy nhà nước.
+Các biện pháp cách mạng:
- xã hội
- kinh tế
-Văn hoá, giáo dục.
=>Phục vụ cho quyền lợi
của quần chúng nhân dân.
Công xã Pa ri là nhà nước
kiểu mới.
III/ Nội chiến ở Pháp-Ý
nghĩa LS của công xã Pa ri:
* Nội chiến:
-Từ 20/5 đến 28/5/1871.
-Công xã Pa ri bị thất bại .
*Ý nghĩa:
- Công xã Pa ri đã lật đổ chính
quyền của g/c tư sản, xây duengj
nhà nước kiểu mới của g/c VS.
* Bài học:
Phải có Đảng chân chính lãnh
đạo, thực hiện liên minh công –
nông, trấn áp kẻ thù.

25