BÀI THỰC TẾ: Những nét khái quát chung về phố cổ Hội An

Phần 1 : MỞ ĐẦU
Lời Mở Đầu
Có lẽ đối với tôi những chuyến đi là một điều gì đó khá thú vị , luôn cuốn hút hút vì
bản chất trong tôi tính là tò mò. Tôi thích được đi nhiều nơi nhìn ngắm được nhiều thứ và
khám phá vẻ đẹp tiềm ẩn mà tạo hóa đã ban tặng. Không gì đẹp bằng cảnh vật của tự
nhiên, vẻ đẹp của giá trị lịch sử văn hóa ., những vẻ đẹp đó luôn mang lại cho tôi một
cảm giác khó tả , nó cứ len lấn rồi đục sâu vào trong tâm hôn . tôi muốn khám phá chúng
muốn tìm hiểu sâu ,rông, kỉ . Đó giống như là một niềm đam mê vậy, có lẻ niềm đam mê
này sẽ theo bước chân của cuộc đời tôi. Nếu như không có một chất xúc tác thì sẽ không
tạo ra được gì và niềm đam mê của tôi cũng như vậy đó. Từ khi sinh ra và lớn lên tôi
được ba me dẫn đi chơi hay tham quan cũng được kha khá chổ nhưng vào thờ điểm đó
cảm nhận chung của tôi về những nơi ấy chỉ đẹp mà thôi, tâm hồn tôi thực sự sáo rỗng ,
chẳng có chut cảm giác nào cả tôi lý giải về điều này là chắc hẳn đầu óc của tối lúc này
con thơ dại lắm nhưng không phải bởi vì chất xúc tác của tôi đã đến vào lúc kì nghĩ hè
năm lớp 11 tôi đươc anh trai dẫn đi Đà nẵng và có dịp ghé vào Hội An. Không phải nói
ngoa từ lúc đặt chân đến mảnh đất cổ này tôi đã gặp tiếng sét ái tình với nơi đây, tình yêu
đam mê đã đến với tôi ngay trong lúc này . Tôi đặt chân đến nơi này vào một buổi chiều
tà, lúc ngày sắp hết, cảm nhận đầu tiên của tôi về nơi này là một gam màu nâu thẩm .
khách bộ và hàng quán bấy giờ đã vãn . họ tập trung vào những nhà hang cao lầu hay
nhưng quán ăn đặc sản ở Hội an , nhưng ngôi nhà cổ lên đèn bên trong là mân cơm xum
vầy bên gia đình. Nhưng nhà hang quán lên đèn từ những đền lồng mang đậm chất xứ hội
an. Đi dọc theo con sông hoài rồi ngắm nhìn chùa cầu ở đăng xa trong tôi có một cảm
giác bình an đến lạ kỳ sau đó vài phút cảm giác lại thay đôi khi tôi nhìn xung quanh con
đưởng hem , ngôi nhà cổ hình như tôi đã trở về thời xa xưa , cái thời của cố kỵ nhà tôi.tự
nhiên trong tôi yêu mảnh đất này đến lạ kỳ không phải là tình yêu quê hương mà là tình
yêu dành cho một vẻ đẹp trầm mặc cổ kính , bình yên. Rong ruổi hội an theo nhưng ánh
đèn lòng đã đưa tôi đi khắp từ con phố này đến con phố khác. Nhưng ngôi nhà cổ , nhưng
tiếng mời chào khách. khoảng chưng ba bốn tiêng thì tôi phải theo anh trở lại Đá nẵng ,
cái cảm giác rời xa nơi đây như rời xa một người tình trong mộng bởi trái tim tôi đã trot
dan díu với nơi này rôi, chiếc xe cứ lăn bánh hồn tôi cứ vẫn vơ theo nhưng con đường
nhỏ , ngôi nhà cổ rồi nhưng món ăn đậm chất quảng . tôi tự hứa trong lòng rồi tôi sẽ có

dip trở lại nơi đây. Và rồi ngày đó cũng đã đến nhân trong chuyến thực tế tham quan của
mình tôi đã được trở lại nơi đây, tôi quyết tâm phải khám phá hết vẻ đẹp lịch sử văn hóa ,
vẻ đẹp ẩm thực , hơn thế nửa là vẻ đẹp của con người xứ hội. đây như là một cơ hội cho
tôi , một cơ hội chìm đắm trong vẻ đẹp của văn hóa lịch sử , cơ hội để khám phá hết
những ẩn tích bên trong mà lần trước tôi chỉ được nhìn ngắm và cảm nhận chưa thúc sự
phám phá toàn bộ và chưa đủ thời gian để chim đắm vào nó.
PHẦN 2 : NỘI DUNG
Những nét khái quát chung về phố cổ Hội An
Giới thiệu về phố cổ

Hội An là một thị xã cổ của người Việt, nằm ở vùng hạ lưu ngã ba sông Thu Bồn thuộc
vùng đồng bằng ven biển tỉnh Quảng Nam, cách thành phố Đà Nẵng khoảng 30km về
phía nam. Hội An từng được biết đến trên thương trường quốc tế với nhiều tên gọi khác
nhau như Lâm Ấp, Faifo, Hoài Phố và Hội An.
Là một kiểu cảng thị truyền thống Đông Nam Á duy nhất ở Việt Nam, hiếm có trên thế
giới, Hội An giữ được gần như nguyên vẹn hơn một nghìn di tích kiến trúc như phố xá,
nhà cửa, hội quán, đình, chùa, miếu, nhà thờ tộc, giếng cổ, mộ cổ Các kiến trúc vừa có
sắc thái nghệ thuật truyền thống của Việt Nam, vừa thể hiện sự giao lưu hội nhập văn hoá
với các nước phương Đông và phương Tây. Trải qua nhiều thế kỷ, những phong tục tập
quán, nghi lễ, sinh hoạt văn hoá, tín ngưỡng cũng như các món ăn truyền thống vẫn lưu
giữ, bảo tồn cùng với bao thế hệ người dân phố cổ. Hội An còn có một môi trường thiên
nhiên trong lành, êm ả với những làng nhỏ ngoại ô xinh xắn, có nghề thủ công như mộc,
làm đồ đồng, gốm
Các nhà nghiên cứu cho rằng kiến trúc cổ ở Hội An hầu hết được làm lại mới từ đầu thế
kỷ 19, mặc dù năm khởi dựng có thể xưa hơn nhiều. Kiến trúc cổ thể hiện rõ nhất ở khu
phố cổ. Nằm trọn trong địa bàn của phường Minh An, Khu phố cổ có diện tích khoảng
2km², tập trung phần lớn các di tích nổi tiếng ở Hội An. Đường phố ở khu phố cổ ngắn và
hẹp, có độ uốn lượn, chạy ngang dọc theo kiểu bàn cờ. Địa hình khu phố cổ có dạng
nghiêng dần từ bắc xuống nam. Các công trình kiến trúc trong khu phố cổ được xây dựng
hầu hết bằng vật liệu truyền thống: gạch, gỗ và không có nhà quá hai tầng. Du khách dễ

nhận ra dấu vết thời gian không chỉ ở kiểu dáng kiến trúc của mỗi công trình mà có ở mọi
nơi: trên những mái nhà lợp ngói âm dương phủ kín rêu phong và cây cỏ; những mảng
tường xám mốc, xưa cũ; những bức chạm khắc về một con vật lạ hay diễn tả một câu
chuyện cổ Nơi đây hẳn đã thu hút được các nghệ nhân tài hoa về nghề mộc, nề, gốm sứ
của người Hoa, người Nhật, người Việt, người Chăm cho nên mỗi công trình để lại
hôm nay còn in dấu ấn văn hoá khá đa dạng, phong phú của nhiều dân tộc.
Trong nhiều thế kỷ, Hội An đã từng là nơi gặp gỡ, giao lưu của nhiều nền văn hoá khác
nhau trên thế giới. Bên cạnh những phong tục tập quán bản địa của người Việt còn có
thêm những tập tục của cộng đồng cư dân nước ngoài đến định cư như tục thờ đá; thờ Cá
Ông của cư dân ven biển Trung bộ; thờ các hiện tượng tự nhiên như mưa, gió, sấm, sét
hay vật thiêng (cây cổ thụ),
Cộng đồng người Hoa ở Hội An có tục thờ các vị thần bảo trợ như Thiên Hậu, Quan
Công, Bảo Sinh Đại Đế, Quan Âm Bồ Tát. Họ thường xuyên tổ chức các kỳ lễ hội hay
sinh hoạt văn hoá tín ngưỡng khác trong các ngày vía thần như tết Nguyên Tiêu (16/1 âm
lịch), Thanh Minh (tháng 3 âm lịch), Đoan Ngọ (5/5 âm lịch), Trung Thu (15/8), Trùng
Cửu (9/9 âm lịch), Hạ Nguyên (15/10 âm lịch).
Những yếu tố về mặt xã hội cũng như văn hoá đa dạng này tạo nên nét riêng cho cộng
đồng cư dân ở Hội An.
Người Hội An vốn giàu truyền thống văn hoá lại sớm giao lưu với thế giới bên ngoài,
không biết tự bao giờ đã hình thành một bản sắc văn hoá độc đáo riêng và được giữ gìn,
bảo tồn qua bao thế hệ cho đến hôm nay. Cuộc sống của con người nơi đây thiên về nội
tâm, phảng phất nét trầm lắng. Với họ đô thị Hội An như một mái nhà lớn cổ kính mà
trong đó đang chung sống một đại gia đình đông đúc con cháu với những người thị dân
hiền hoà gần gũi và hiếu khách; những chủ gia đình ân cần, thân thiện; những phụ nữ dịu
dàng, khéo tay, nhân hậu; những trẻ em lễ độ, ngoan ngoãn tạo nên một cộng đồng cư
dân hoà thuận sống bình dị, êm đềm bên nhau qua bao thế hệ và cứ như vậy tiếp nối.
Sự phong phú, đa dạng về tâm hồn giàu bản sắc văn hoá của người Hội An còn được biểu
hiện ở các món ăn truyền thống như cao lầu, hoành thánh, bánh tổ, bánh ít gai từ bao
đời nay vẫn được lưu truyền để hôm nay thực khách bốn phương vẫn có cơ may được
thưởng thức. Cuộc sống đã bao đổi thay qua năm tháng nhưng người Hội An không bị

mất đi những điệu hò quen thuộc, những lễ hội văn hoá đã có từ ngàn xưa, tất thảy vốn cổ
ở đây đều được trân trọng giữ gìn Một đêm hội được tổ chức hằng tháng vào tối 14 âm
lịch và đây cũng là dịp du khách khắp nơi được sống trong bầu không khí mang đậm bản
sắc truyền thống của Hội An.

Lịch sử của mảnh đất Hội An
Hội An là mảnh đất giàu truyền thống lịch sử cánh mạng và văn hóa, được kết tinh qua
nhiều thời đại và từng nổi tiếng trên thương trường quốc tế với nhiều tên gọi khác nhau
như Lâm Ấp, Faifo Hoài Phố, Hội An
Do có đặc điểm địa lý thuận lợi nên từ hơn 2000 năm trước, mảnh đất này đã tồn tại và
phát triển nền văn hóa Sa Huỳnh muộn. Qua kết quả nghiên cứu khảo cổ học tại 4 di tích
mộ táng (An Bang, Hậu Xá I, Hậu Xá II, Xuân Lâm) và 5 điểm cư trú (Hậu Xá I, Trảng
Sỏi, Ðồng Nà, Thanh Chiắm, Bàu Ðà), với nhiều loại hình mộ chum đặc trưng, với những
công cụ sản xuất, công cụ sinh hoạt, đồ trang sức tuyệt xảo bằng đá, gốm, thủy tinh, kim
loại được lấy lên từ lòng đất đã khẳng định sự phát triển rực rỡ của nền văn hóa Sa
Huỳnh. Ðặc biệt sự phát hiện hai loại tiền đồng Trung Quốc thời Hán (Ngũ Thù, Vương
Mãng), những hiện vật sắt kiểu Tây Hán, dáng dấp Ðông Sơn, Óc Eo, hoặc đồ trang sức
với công nghệ chế tác tinh luyện trong các hố khai quật đã chứng minh một điều thú vị
rằng, ngay từ đầu Công nguyên, đã có nền ngoại thương manh nha hình thành ở Hội An.
Dưới thời vương quốc Chăm Pa (Thế kỷ 9-10), với tên gọi Lâm ấp Phố, Hội An đã từng
là cảng thị phát triển, thu hút nhiều thương thuyền Ả Rập, Ba Tư, Trung Quốc đến buôn
bán, trao đổi vật phẩm. Nhiều thư tịch cổ ghi nhận đã có một thời gian khá dài, Chiêm
cảng - Lâm ấp Phố đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo nên sự hưng thịnh của kinh
thành Trà Kiệu và khu di tích đền tháp Mỹ Sơn. Với những phế tích móng tháp Chăm,
giếng nước Chăm và những pho tượng Chăm (tượng vũ công Thiên tiên Gandhara, tượng
nam thần tài lộc Kubera, tượng voi thần ) cùng những mảnh gốm sứ Trung Quốc, đại
Việt, Trung Ðông thế kỷ 2-14 được lấy lên từ lòng đất càng làm sáng tỏ một giả thiết
từng có một Lâm ấp Phố (thời Chăm Pa) trước Hội An (thời Ðại Việt), từng tồn tại một
Chiêm cảng với sự phát triển phồn thịnh.
Cũng chính nhờ môi trường sông nước thuận lợi, cộng với nhiều yếu tố nội, ngoại sinh

khác, từ thế kỷ 16 đến thế kỷ 19, đô thị - thương cảng Hội An lại được tái sinh và phát
triển thịnh đạt. Do hấp lực của cảng thị này, cùng với "con đường tơ lụa", "con đường
gốm sứ" trên biển hình thành từ trước nên thương thuyền các mước Trung, Nhật, Ấn Độ,
Xiêm, Bồ, Hà, Anh, Pháp tấp nập đến đây giao thương mậu dịch.
Theo các nguồn sử liệu, lượng tàu thuyền vào ra bến cảng tấp nập đến nỗi cột buồm của
chúng "như rừng tên xúm xít" (Thích Ðại Sán - Hải ngoại ký sự), còn hàng hóa thì
"không thứ gì không có", nhiều đến mức " cả trăm chiếc tàu to chở cùng một lúc cũng
không hết được" (Lê Quý Ðôn - Phủ biên tạp lục). Trong thời kỳ này, Hội An là đô thị-
thương cảng quốc tế phát triển rực rỡ vào bậc nhất của cả nước và cả khu vực Ðông Nam
Á, là cơ sở kinh tế trọng yếu của các chúa Nguyễn, vua Nguyễn ở Ðàng Trong.
Từ cuối thế kỷ 19, do chịu sự tác động của nhiều yếu tố bất lợi, "cảng thị thuyền buồm"
Hội An suy thoái dần và mất hẳn, nhường vai trò lịch sử của mình cho " cảng thị cơ khí
trẻ"ớ Ðà Nẵng. Nhưng cũng nhờ đó, Hội An đã tránh khỏi được sự biến dạng của một
thành thị trung - cận đại dưới tác động của đô thị hóa hiện đại để bảo tồn cho đến ngày
nay một quần thể kiến trúc đô thị cổ hết sức độc đáo, tuyệt vời.
Trong suốt 117 năm kháng chiến chống ngoại xâm (1858 - 1975), hàng nghìn người dân
Hội An đã ngã xuống cho độc lập và thống nhất đất nước. Nhiều địa phương và một số
người trong số họ đã được phong tặng danh hiệu "Anh hùng"
Vào ngày 22/8/1998, Hội An được nhà nước phong tặng danh hiệu "Anh hùng các lực
lượng vũ trang nhân dân". Hơn một năm sau, ngày 4 tháng 12 năm 1999, Tổ chức Văn
hóa - Khoa học - Giáo dục Liên hiệp quốc UNESCO đã ghi tên Hội An vào danh mục các
di sản Văn hóa thế giới và vào ngày 24/8/2000 Hội An một lần nữa được nhà nước phong
tặng danh hiệu "Anh hùng Lao động" trong thời kỳ đổi mới.
Hành trình khám phá phố cổ Hội An
Phố cổ Hội An là niềm tự hào du lịch Việt Nam bởi nét thơ mộng, sự cổ kính đậm đà bản
sắc văn hoá. Hội An được mệnh danh là một trong những điểm đến hấp dẫn nhất, không
thể bỏ qua của những người đam mê du lịch. Đến với Hội An vào đúng thời điểm đêm
hội đèn lồng để thấy hết được những nét đẹp ẩn chứa nơi phố cổ mà những ngày thường
bạn chưa có dịp chiêm ngưỡng.
Hội An về đêm vốn đã yên ả, thanh bình đốn tim bao kẻ ghé qua nhưng đến khi tất cả

ánh đèn điện vụt tắt, cả khu phố được chiếu sang chỉ bằng thứ ánh sang lung linh của đèn
lồng thì càng trở lên huyền ảo. Đó là khi đêm hội đèn lồng bắt đầu.
Kể từ những năm 1998, chính quyền Hội An bắt đầu tở chức Lễ hội đêm rằm vào đêm
14 âm lịch hàng tháng. Khi đó, cùng với trăng thanh mới tỏ và trời cao là màu sắc đa
dạng của những chiếc đèn, các con phố chỉ là không gian cho du khách đi bộ vì không có
phương tiện giao thông nào được lưu hành vào thời điểm này. Bạn sẽ như sống lại khung
cảnh của thế kỉ XVIII với lối kiến trúc cổ xưa hoà vào không gian này.
Đây sẽ là cơ hội tuyệt vời cho những cặp đôi có cho mình một chuyến đi thú vị. Hãy
thử ghé qua vài ba hàng quán nổi tiếng, thưởng thức vài ngón ăn ngon. Hay cùng nhay
thả đèn trôi dọc dòng sông, ước cho cuộc sống của mình thật yên ổn hạnh phúc. Rồi đi
dọc con phố ngắm những con người qua lại, những địa điểm nổi tiếng thật khác biệt về
đêm. Đó sẽ là những trải nghiệm tuyệt vời mà nếu bạn bỏ lỡ khi đến với nơi đây thì
không khác nào bạn đến Việt Nam mà bỏ quên đi món phở nổi tiếng.
Vẻ đẹp của di tích Văn hóa – Lịch sử
Chùa cầu , Nhà cổ Tân Ký , Hội quán Phúc kiến là những di tích văn hóa - lích sử khi
đến Hội An thì ta phải đặt chân đến đó. Chúng như là biểu tượng vật thể của phố cổ theo
từng năm tháng. Dọc theo con đường Hai bà Trưng rồi rẻ qua đường Trần phú , đi vào
một con đường nhỏ , cứ dần men theo con đường ấy . Tôi đã đặt chân thực sự vào những
ngôi nhà nhỏ, những con đường vòng quanh dọc bên con sông hoài.
CHùa Cầu
Điểm dừng chân đầu tiên là chùa Cầu, ngôi chùa này là biểu tượng đặc trưng hay nói
cách khác là hình ảnh đại diện của mảnh đất phố cổ này . Nhìn bề ngoài ngôi chùa này có
vẻ hao hao giống Cầu ngói Thanh Toàn ở Huế nhưng càng tìm hiểu và theo lời của bác
Hướng dẫn viên thì nó hoàn toàn khác mọi ngôi chùa cầu khác họa chăng chỉ giống ở
điểm ngoài thờ cúng ra ngôi chùa này dùng để đi lại mà thôi.Chùa Cầu hay còn gọi là
chùa Nhật Bản nằm trong khu phố cổ Hội An. Đây là công trình do các thương gia
Nhật Bản đến buôn bán tại Hội An xây dựng vào khoảng giữa thế kỉ 16.Do ảnh
hưởng của thiên tai địch hoạ, Chùa Cầu đã qua nhiều lần trùng tu và mất đi các yếu tố
kiến trúc Nhật Bản, thay vào đó là kiến trúc mang đậm phong cách Việt - Trung. Chùa
Cầu là tài sản vô giá và đã chính thức được chọn là biểu tượng của Hội An.

Giá trị lịch sử
Theo truyền thuyết, cả cộng đồng người Việt, người Nhật, người Hoa có chung một
truyền thuyết về nguyên nhân gây ra động đất. Họ cho rằng ở ngoài đại dương có một
loài thuỷ quái mà người Việt gọi là con Cù, người Nhật gọi là Mamazu, người Hoa gọi là
Câu Long, đầu của nó ở Nhật Bản, đuôi của nó ở Ấn Độ và lưng của nó vắt qua khe ở
Hội An mà cầu Nhật Bản bắc qua. Mỗi khi con thuỷ quái đó quẫy mình thì nước Nhật bị
động đất và Hội An không được yên ổn để người Nhật, người Hoa, người Việt được bình
yên làm ăn buôn bán. Để khống chế con Mamazu, người Nhật đã thờ các thần Khỉ và các
Thần Chó trên hai đầu cầu để “yểm” con thủy quái đó.
Người Minh Hương lập ngôi chùa nhỏ nằm sát cây cầu cổ để thờ Bắc Đế Chân Võ cũng
với mục đích khống chế con Câu Long gây ra động đất. Vì thế, ngôi chùa được coi như là
một thanh kiếm đâm xuống lưng con quái vật Mamazu, khiến nó không quẫy đuôi, gây ra
những trận động đất được nữa.
Năm 1653, người ta dựng thêm phần chùa, nối liền vào lan can phía Bắc, nhô ra giữa cầu,
từ đó người địa phương gọi là Chùa Cầu. Năm 1719, Chúa Nguyễn Phúc Chu thăm Hội
An, đặt tên cho chiếc cầu là Lai Viễn, với ý nghĩa là “bạn phương xa đến”. Theo niên đại
được ghi ở xà nóc và văn bia còn lại ở đầu cầu thì chiếc cầu đã được dựng lại vào năm
1817. Ngôi chùa có lẽ cũng được dựng vào thời gian này. Chùa được trùng tu vào các
năm 1817, 1865, 1915, 1986.
Nét hấp dẫn của Chùa Cầu
Chiếc cầu dài khoảng 18m, có mái che, vắt cong qua lạch nước chảy ra sông Thu Bồn.
Chùa Cầu là một trong những di tích có kiến trúc khá đặc biệt. Mái chùa lợp ngói âm
dương che kín cả cây cầu. Trên cửa chính của Chùa Cầu có một tấm biển lớn chạm nổi 3
chữ Hán là Lai Vãn Kiều.Chùa và cầu đều bằng gỗ sơn son chạm trổ rất công phu, mặt
chùa quay về phía bờ sông. Hai cây cầu có tượng gỗ bằng thú đứng chầu, một đầu là
tượng chó (thân hầu), một đầu là tượng khỉ (thiên cẩu). Thân hầu là đại diện cho năm xây
dựng còn thiên cẩu đại diện cho năm kết thúc công trình. Tương truyền đó là những con
vật mà người Nhật sùng bái thờ tự từ cổ xưa.Tuy gọi là chùa nhưng bên trong không có
tượng Phật. Phần gian chính giữa (gọi là chùa) thờ một tượng gỗ Bắc Đế Trấn Võ - vị
thần bảo hộ xứ sở, ban niềm vui hạnh phúc cho mọi người, thể hiện khát vọng thiêng

liêng mà con người muốn gửi gắm cùng trời đất nhằm cầu mong mọi điều tốt đẹp.Tổ hợp
kiến trúc tín ngưỡng được lợp mái nhiều nét độc đáo hình chữ T này lại gắn nhiều truyền
thuyết liên quan đến hoạ phúc của mọi người nên dân gian quen gọi là Chùa Cầu và là
biểu tượng giao lưu văn hóa Nhật - Hoa - Việt ở Hội An. Hơn 400 năm nay, Chùa Cầu
nổi tiếng linh thiêng vẫn được cư dân bản địa và khách vãn lai thành kính chiêm
bái.Trước đây, Nhật Bản Kiều trong kết cấu kiến trúc và trang trí nội thất đã chứa đựng
dấu ấn của nền văn hoá Phù Tang, mái ngói mềm mại với độ dốc xuống, những cột
vuông, nền cầu lát vát hình vòng cung, các hoa văn trang trí hình mặt trời, chiếc quạt
xoè… hiện nay đã không còn nữa. Tuy nhiên, Thần Khỉ và Thần Hầu vẫn còn thờ ở hai
đầu cầu.Ở hai bên tường của cổng ra vào ở phía Tây và phía Đông cầu Nhật Bản ban đầu
có hai câu đối chữ Hán đắp nổi, nhưng qua năm tháng bị mờ dần để sau cùng bị mất hẳn
và người Minh Hương đã thay vào đó bằng hoa văn đắp nổi hình quả phật thủ lớn.
Ngôi chùa đầy giá trị về cả nhân văn lẫn giá trị tinh thần của người dân nơi đây, xứng
đáng là hình ảnh tiêu biểu cho phố cổ , nhìn ngắm ngôi chùa này vào ban ngày và ban
đêm có sự khác nhau, không biết theo cảm nhận của mỗi người như thế nào, riêng tôi thì
ban ngày ngôi chùa với hình ảnh sôi động với những dòng người tập nập qua lại ngược
lại thì ban đêm ngôi chùa này cổ kính phá một chút mơ màng có chăng những ánh đèn
mờ ảo đã họa lên bức tranh này. Rời chùa cầu hành trình tiếp tục với con đường Nguyễn
Thái Học với ngôi nhà cổ tiêu biểu nhất trong nhưng ngôi nhà cổ của hội an
Nhà Cổ Tân Ký
Nhà cổ Tấn Ký là một trong những ngôi nhà cổ đẹp nhất phố cổ, và lưu giữ nhiều câu
chuyện thú vị về những cổ vật vô giá.
Mặt trước của nhà cổ Tấn Ký tại phố cổ Hội An - Ảnh: Hoàng Sơn
Nhà cổ Tấn Ký là sự kết hợp tài tình giữa ba phong cách kiến trúc Việt Nam, Nhật Bản
và Trung Hoa. Ông Lê Dũng (62 tuổi, hậu duệ đời thứ 6 của họ Lê), người tiếp quản ngôi
nhà chậm rãi: “Phải mất 10 năm trữ gỗ, 3 năm đục đẽo, ngôi nhà mới được dựng xong
vào một năm cuối thế kỷ 18. Đến đời thứ 2, các cụ lấy tên hiệu là Tấn Ký để kinh doanh,
buôn bán nông sản. Tên nhà cũng ra đời từ đó”. Theo ông Dũng, đây là ngôi nhà đầu tiên
tại phố cổ Hội An cùng hai kiến trúc khác là Chùa Cầu và Hội quán Phước Kiến được Bộ
Văn hóa công nhận di tích lịch sử văn hóa vào năm 1985. Mặc dù trải qua nhiều biến

động nhưng Tấn Ký vẫn còn giữ được gần như nguyên vẹn những giá trị về kiến trúc và
văn hóa.
Khi dựng ngôi nhà này, người thợ mộc Kim Bồng ngày xưa đã phối hợp ba phong cách
Việt - Nhật - Hoa rất điêu luyện. Căn đầu tiên được thiết kế theo nhà ba gian đúng theo
kiểu thức truyền thống của người Việt, trần nhà lợp ngói âm dương. Căn này cũng là
điểm nhấn của ngôi nhà với hàng loạt vi kèo, xuyên, trính (thanh gỗ dọc nối các cột)
được chạm trổ tinh xảo với những hình thù như: quả bí, hòm thư, con dơi, dải lụa. Phong
cách Nhật Bản thể hiện rõ trong cách kết cấu trính “chồng rường giả thủ” ngay vị trí dưới
giao điểm hai chiếc kèo. Lối kiến trúc này là sự kết hợp 3 thanh ngang trính biểu trưng
cho thiên, địa, nhân và 5 cột đội dọc biểu trưng cho ngũ hành với mong ước an lành.
“Trong ngôi nhà này, lối kiến trúc người Hoa lại nằm trên vì kèo “vỏ cua”. Những thanh
vì vòm có dáng cong này còn được gọi là “thanh ngọc như ý” với hình chạm trổ dải lụa
vấn quanh hai thanh kiếm đặc trưng của người Hoa xưa!”, ông Dũng cho biết.
Điểm đặc biệt của ngôi nhà này là được dựng nên mà không sử dụng đến một chiếc đinh.
Các tấm và thanh gỗ được khớp với nhau hoàn toàn bằng mộng mà vẫn “tự đứng” vững.
Chính không gian đầy ấn tượng này đã “hút” các đoàn làm phim, truyền hình đến thực
hiện các cảnh quay. Tấn Ký cũng là ngôi nhà cổ duy nhất tại Hội An được các nhà lãnh
đạo của Việt Nam và thế giới đến thăm như: Tổng bí thư Trường Chinh, Tổng bí thư Lê
Khả Phiêu, Tổng bí thư Nông Đức Mạnh, Chủ tich nước Trần Đức Lương, Thủ tướng
Phan Văn Khải, Tổng bí thư - Chủ tịch nước Trung Quốc Giang Trạch Dân, Thủ tướng
Thái Lan Thaksin Shinawatra…
Một nét chữ Hán độc đáo với nhiều hình thù chim bay trên bộ liễn Bách điểu
Lưu giữ cổ vật vô giá
Hàng ngày, nhà cổ Tấn Ký vẫn mở cửa đón du khách trong và ngoài nước đến tham
quan. Bước vào ngôi nhà này, khách sẽ có giác thân thiện, rất dễ chịu vì mùa đông thì
ấm, mùa hè thì mát. Đến đây, nhiều người còn được nghe kể về “kho” đồ gia bảo cực kỳ
quý giá. Những cổ vật thuộc hàng “độc nhất vô nhị” cùng những câu chuyện khiến người
nghe phải kinh ngạc. Cổ vật phải kể đến đầu tiên chính là chiếc chén Khổng Tử (hay còn
gọi là chén không đầy). Khi đổ vào chén khoảng 80% nước thì nước vẫn được giữ, thế
nhưng khi đổ đầy thì nước trong chén tự chảy hết qua một lỗ nhỏ nằm dưới đáy. Tương

truyền, từ hiện tượng kỳ lạ này mà Khổng Tử đã hình thành thuyết Trung Dung với nội
dung con người cần phải biết giữ cân bằng, kiềm chế.
Hiện tại nhà cổ Tấn Ký vẫn đang lưu giữ nhiều đồ cổ như: chén, đĩa, bình gốm cổ có niên
đại hàng trăm năm. Nhiều đồ cổ bằng gỗ như bàn, ghế khảm xà cừ, hoành phi, tủ kệ…
Một món cổ vật độc đáo nữa là bộ liễn “giấy” được làm bằng gỗ cực mỏng treo hai bên
gian chính. Và cổ vật cuối cùng mà ông Lê Dũng say sưa kể với tôi là bộ liễn đối Bách
điểu. “Hai câu liễn treo trên hai cột được khảm xà cừ rất công phu, có nội dung: Bích
xích thùy dương thiên lý vũ/Thập phân minh nguyệt nhất lầu thư (Tạm dịch: Một dãy
dương liễu chỉ dài trăm thước đón được cơn mưa từ ngàn dặm/Một mảnh trăng chỉ rộng
mười phân rọi sáng cả một căn gác đầy sách)”, ông Dũng lý giải. Đây không những là
ngôi nhà cổ với lối kiến trúc lạ mắt hay là ngôi nhà giữ nhiều kho báu cổ của Hội An mà
còn là ngôi nhà cổ tiêu biểu cho đất nước ta . Nhìn vào ngôi nhà tôi như có cảm giác
mình đang sống ở nhưng thế kỷ 16, 17 với bộ tràng kỉ xưa, bộ ấm chén, căn gác nhỏ,
khoảng giếng trời tôi ước mình song trong ngôi nhà này sinh hoạt giống như ngừoi việt ,
một cảm giác mảnh liệt được quay thời xa xưa. Giá trị văn hóa lịch sử bao quanh ngôi
nhà này càng nhìn càng thấy. Lại tiếp tục theo chân bác Hướng dẫn viên điểm dừng chân
cuối cùng là Hội quán Phúc kiến, nhìn bề ngoài Hội quán giống như một ngôi chùa vậy
nhưng tại sao lại Gọi bằng Hội quán ý nghĩ ấy cứ mãi trong đầu tôi lúc đó nhưng rồi câu
trả lời cũng đến khi nghe nhưng câu chuyện của bác giới thiệu tỉ mỉ về hôi quán. Nhưng
trước khi đi sâu vào Hội quán Phúc Kiến, thì tôi đã tim hiểu ở hội an có 5 hội quán lớn và
có những ý nghĩa giống và khác nhau
Vào thời kỳ trung cổ do quá trình giao thương giữa Trung Hoa và các nước lân cận phát
triển mạnh mẽ và ở bất cứ nơi đâu người Hoa cũng có cách tổ chức cộng đồng chặt chẽ
dựa trên cơ sở những người đồng hương. Để ổn định việc buôn bán và đảm bảo quyền lợi
cho những người đồng hương của mình họ đã dựng lên hội quán để là nơi sinh hoạt văn
hoá, tâm linh chung của cả cộng đồng. Có lẽ đây là một đặc trưng riêng của người hoa
trên toàn thế giới
Du Lịch Hội Quán Chùa Phúc Kiến, Hội An
Trong quá khứ, Hội An là nơi sinh sống, làm ăn của 5 bộ phân dân cư lớn của người Hoa
đó là: Phúc Kiến, Trung Hoa, Triều Châu, Quỳnh Phủ và Quảng Đông và tương xứng với

đó là 5 hội quán với quy mô khá lớn để làm nơi sinh hoạt cộng đồng của họ. Về kiến trúc
của các Hội Quán thường tuân thủ theo nguyên mẫu đó là: cổng lớn phía trước, tiếp đến
một khoảng sân rộng có trang trí cây cảnh, non bộ và hai nhà phụ thờ Tả thần và Hữu
thần, sau đó là phương đình, nơi tiến hành các nghi lễ, kết thúc bởi nhà thờ, kiến trúc lớn
nhất của tổng thể. Các hội quán đều được trang trí cầu kỳ, tỷ mỷ với bộ khung gỗ được
chạm trổ, sơn son thếp vàng, phần mái tô điểm các con thú bằng sành tráng men nhiều
màu. Ngày nay, các hội quán tuy đã bị thay đổi sửa chữa nhiều, nhưng bộ khung gỗ vẫn
bảo lưu được nhiều yếu tố gốc. Ngoài chức năng duy trì sinh hoạt cộng đồng, hội quán
còn một chức năng quan trọng khác, đó là tín ngưỡng. Tùy theo tục quán tín ngưỡng của
từng cộng đồng mà hội quán lấy cơ sở để thờ phụng.
Trong 5 hội quá cổ của người Hoa ở Hội An thì hội quán Phúc Kiến là hội quan lớn nhất
và được nhiều du khách biết đến nhất. Ngày nay hội quán Phúc Kiến toạ lạc tại số 46
đường Trần Phú. Buổi ban đầu, nơi đây chỉ là một ngôi chùa lợp tranh do người Việt
dựng vào năm 1697 để thờ Phật. Qua thời gian, ngôi chùa bị hư hỏng và người Việt
không đủ khả năng để sửa chữa. Những thương nhân Phúc Kiến mua lại ngôi chùa vào
năm 1759 và sau nhiều lần trùng tu, năm 1792 đổi thành Hội quán Phúc Kiến. Công trình
có kiến trúc theo kiểu chữ Tam, kéo dài từ đường Trần Phú đến đường Phan Chu Trinh,
theo thứ tự: cổng tam quan, sân, hai dãy nhà Đông Tây, chính điện, sân sau và hậu điện.
Phần chính điện của hội quán được trang trí những cây cột màu đỏ son, treo những đôi
liễn gỗ ca tụng Thiên Hậu Thánh Mẫu. Chính điện thờ tượng Quan Thế Âm Bồ Tát đang
ngồi thiền, phía trước là một lư hương lớn. Hai bên hương án sẽ thấy hai bức tượng Thiên
Lý Nhãn và Thượng Phong Nhĩ, hai vị thần phụ tá cho Thiên Hậu cứu giúp các thuyền
buôn người Hoa gặp nạn. Tiếp theo chính điện, băng qua sân sau sẽ tới hậu điện. Ở đây
phần chính giữa được dành để thờ sáu vị tướng nhà Minh người Phúc Kiến, bên trái là
ban thờ 3 bà chúa Sanh Thai và 12 bà mụ, bên phải là ban thờ Thần Tài. Ngoài ra, hậu
điện còn thờ những người đã có công đóng góp tiền của xây dựng hội quán và chùa Kim
Sơn. Hàng năm, vào ngày 23 tháng 3 âm lịch, lễ vía Thiên Hậu Thánh Mẫu được người
Hoa tổ chức với nhiều hoạt động như múa lân, bán pháo hoa, xộ cỗ, xin lộc… thu hút
nhiều người dân Hội An và những vùng khác đến tham dự
Với ý nghĩ hội quán sao giống chùa vậy sau một hồi tim hiểu thì hội quán này cũng giống

như một ngôi chùa vậy chỉ khác là không phải thờ phật mà thôi, sự giao lưu kinh tế hội
an và các nước cũng là sự giao thoa văn hóa với các nước trong khu vực. Đã làm cho hội
An pha trộn những nét đẹp tinh túy của những nền văn hóa khác nhau tạo nên một Hội
An vừa lạ lẫm nhưng cũng rất dân tộc. Kết thúc chuyến đi tìm hiểu trong chương trình
thực tế tôi Rời phố cổ vào lúc chiều tà , có lẻ ông mặt trời cũng đã lặn xuống núi , những
chiếc đèn lồng dần dần được thắp sáng hứa hẹn một buổi tối đi dạo phố vô cùng lạng
mạn với lủ bạn đáng yêu kinh khủng của tôi. Tôi đang rất hồi hộp không biết lần trở lại
này bưc tranh hội an lạng man thơ mông như lần trước có ùa về trong tôi một lần nủa
không nhưng trước khi chờ đợi sự hồi hộp đó tôi cùng với lớp ghé vào nhà hang Thằng
Bờm nghe cái tên ngộ nhỉ để thưởng thức món ăn mà cả ngay chung tôi đã rất mệt cho
những chuyến đi. Cúng going như các nhà hang khác trong hội an Thằng Bờm cũng bố trí
và dựng theo kiểu kiến trúc cổ xưa. Có lẻ không gian cổ xưa trang trọng đó lối kiếm trúc
chủ đạo của những nhà hang nơi đây. Không gian cung vậy , làm cho ta quay trở lại thời
xa xưa, đúng là đạm chất kiểu phố cổ không ẫn vào đâu được . ngôi bang khua moth chút
các món ăn được bưng lên trong sự nhiêt tình vui vẻ của bác chủ quán và anh phuc vụ .,
món cơm gà là món chính sau đó là cá rồi rau chiên xào, với sự trình bày đẹp mắt tôi và
các bạn có một buổi cơm tối ngon lành và vui vẻ. Sau buổi tối chúng tôi trở lại khách sạn
để chuẩn bị cho một cuộc thám hiểm mới, mà gọi là thám hiểm có hơi quá không nhỉ ,
nhưng tôi thít gọi vậy đó , vì quá háo hức.
Vẻ đẹp Hội An theo những chiếc đèn lồng
Trời vừa sẫm tối, hai đứa tôi thả bộ ngắm nhìn đêm Hội An. Bước chừng chục mét ra
khỏi nhà trọ, tôi đã đứng giữa khu phố tràn ngập ánh sáng đèn lồng ở khu chợ đêm
Nguyễn Hoàng. Những gian hàng với rất nhiều chiếc lồng đèn đủ màu sắc có thể làm cho
bất kỳ một ai ngẩn ngơ từ ánh nhìn đầu tiên. Nào là màu đỏ rực rỡ, màu trắng tinh khôi,
màu vàng cam ấm cúng hay màu tím mộng mơ…
Lồng đèn lớn bé đủ kiểu khác nhau, nhưng phổ biến nhất vẫn là loại lồng đèn hình cầu
hay hình dạng giống trái bí ngô cho đến những chiếc đèn kéo quân đủ màu sắc, đủ hình
dáng, đủ kích cỡ và cũng đủ mức giá cả, từ 10.000 đồng đến vài trăm nghìn; nhưng khách
muốn mua có thể trả giá xuống chừng 80% giá mà người bán đưa ra.
Chợ đêm Hội An cũng có điểm giống như chợ đêm Bến Thành ở Sài Gòn hay chợ đêm

Dinh Cậu ở Phú Quốc… với những món hàng lưu niệm linh tinh từ túi xách, trang sức
đến những món quà be bé xinh xinh để trưng bày hay làm quà cho bè bạn. Những quầy
hàng được xếp thành hàng ngay ngắn thu hút đông du khách, nhất là khách nước ngoài.
Một điều hay là khi trả giá ở bất kỳ quầy hàng nào trong phố cổ, bạn chẳng phải lo sợ bị
người bán hàng ‘mắng’ như ở Sài Gòn hay một vài khu vực phía Bắc. Họ chào mời niềm
nở nhưng nếu khách không mua, người bán vẫn vui vẻ, lịch sự.
Người đi dạo xem hàng, mua sắm khá đông nhưng phố đêm Hội An không náo nhiệt, ồn
ào mà vẫn giữ cái nét thơ mộng của riêng nó. Có lẽ một phần bởi nơi đây còn giữ lại
những kiểu nhà xưa vài trăm năm trước đây và phần khác là những chiếc đèn lồng góp
phần làm tăng thêm nét duyên thầm của một đô thị cổ. Thả bộ theo những con đường
nhỏ, chúng tôi có cảm giác như mình đang hòa mình vào không gian của thời xa xưa, vừa
quen, vừa lạ. Dọc bên đường là các nhà hàng, tiệm may hay những khu nhà cổ cho du
khách tham quan cũng đều trang trí bằng những chiếc đèn lồng ngay ở cửa ra vào.
Lồng đèn treo đủ sắc màu từ hàng quán bình dân cho đến những nhà hàng sang trọng,
khắp nơi trên bến đến dưới thuyền. Đèn lồng Hội An được làm từ khung tre, bọc bên
ngoài là lớp lụa tơ tằm hay lớp vải và có thể xếp lại gọn gàng để dễ dàng mang đi. Bởi
thế những ai đến thăm Hội An thường mua vài chiếc đèn lồng về làm quà cho người thân,
bạn bè.
Dọc đường Bạch Đằng, bên bờ sông Hoài, những em gái nhỏ luôn miệng tươi cười chào
mời du khách mua những chiếc đèn hoa đăng bằng giấy có cắm đèn cầy nhỏ chính giữa
với giá 10.000 đồng/3 chiếc. Theo những người dân địa phương thì việc thả hoa đăng trôi
theo dòng sông là để cầu may mắn và sức khỏe dồi dào.
Ai đã từng đến phố cổ Hội An một lần hẳn sẽ mong được trở lại bởi khung cảnh, con
người ở đây quá đỗi yên bình. Bộ hành phố đêm dưới ánh sáng lung linh từ hàng trăm
chiếc đèn lồng, bạn sẽ thấy con phố nào của Hội An cũng dịu dàng và quyến rũ kỳ lạ.
Du khách đến Hội An bị hút hồn bởi sắc màu huyền bí của những chiếc đèn lồng giăng
kín các ngả đường vào phố cổ. Có chút gì đó như là sự hoài niệm về một quá khứ vàng
son, rất gần mà cũng rất xa, rất thật mà cũng rất mơ hồ.
Mỗi chiếc đèn lồng mang một vẻ đẹp huyền ảo, nhẹ nhàng và sâu lắng, được treo lơ lửng
dưới mái hiên, tỏa ánh sáng ấm áp, thắp lên những nụ cười đôn hậu của người dân phố

Hội.
Hầu như nhà nào ở khu phố cổ cũng treo đèn lồng để thắp sáng và trang trí, đặc biệt là
những khách sạn, nhà hàng, cửa hàng bán đồ lưu niệm.
Đèn lồng Hội An rất đẹp, nhẹ và đặc biệt có thể thu gọn lại bằng cách xếp khung theo
nếp để du khách dễ mang về làm quà tặng cho người thân, bạn bè.
Theo người dân địa phương, người đầu tiên nghiên cứu và thực hiện chiếc đèn lồng
truyền thống thành những sản phẩm lạ mắt, độc đáo là nghệ nhân tài hoa Huỳnh Văn Ba.
Ông đã thổi hồn vào những chiếc đèn lồng và biến nó thành sản phẩm du lịch văn hóa
độc đáo, riêng có của phố Hội.
Đèn lồng Hội An có đủ kích cỡ, chủng loại từ hình tròn, bát giác, lục giác, trái bí, củ tỏi
đến những chiếc đèn kéo quân, con rồng, con cá với nhiều sắc màu mê hoặc.
Người Hội An rất tự hào về những chiếc đèn lồng do chính tay mình làm nên bởi chúng
không chỉ thắp sáng phố phường mà còn khơi dậy nhiều cảm xúc trong lòng những ai
từng đi trên những “con đường cong một cánh cung đầy” này.
Để làm ra một chiếc đèn lồng hoàn hảo, nghệ nhân thường dùng nguyên liệu chính là tre
và vải lụa. Tre dùng để tạo khung lồng đèn là loại tre già được ngâm kỹ bằng nước muối
từ 10-15 ngày để chống mối mọt. Sau đó, tre được phơi khô, chẻ ra và vót mỏng thành
từng nan tùy theo kích cỡ của từng loại đèn.
Nan được gắn vào hai vòng gỗ ở hai đầu rồi kết nối bằng các sợi dây dù. Cuối cùng người
thợ sẽ dùng tay chỉnh sửa để có một khung đèn cân xứng.
Vải bọc đèn thường là vải lụa tơ tằm nhiều màu sắc, có độ dai để khi căng ra không bị
rách. Trước tiên vải được cắt ra làm nhiều mảnh tùy theo kích thước của đèn sau đó bôi
keo rồi dán lên khung đèn. Khi căng vải đòi hỏi người thợ phải khéo léo để căng thẳng
góc ở những đoạn cong.
Dán vải xong, người thợ sẽ dùng kéo cắt tỉa, sau đó dùng chuôi gắn vào khung đèn.
Chuôi đèn được làm bằng sợi tơ nhân tạo gắn với một viên bi gỗ.
Dèn lồng hội an là chất xúc tác để lí giải vì sao tôi yêu Hội An đến thế. Tôi cùng với
những nguời bạn thân thả mình theo những ánh đèn đến với những con phố nhỏ trông
phố cổ .
Đêm về, phố cổ Hội An mang một vẻ đẹp hết sức nên thơ. Thả bộ chầm chậm trên những

con phố nhỏ uốn lượn mềm mại, ngắm nhìn những ngôi nhà cổ trầm mặc nhưng lung linh
ánh đèn lồng, du khách sẽ ngỡ như mình lạc vào một không gian khác, xa xưa
Khung cảnh và ánh sáng mờ ảo của những chiếc đèn lồng đung đưa trong gió bình yên -
một vẻ đẹp huyền ảo, lãng mạn và sâu lắng thắp lên trong lòng người những cảm xúc
thần tiên
Mỗi chiếc đèn lồng mang một vẻ dễ thương và ấn tượng khác nhau: Những chiếc đèn
hình tròn gợi cảm giác ấm cúng của sự sum vầy; đèn quả trám hoặc đèn ống dài kiểu
Nhật Bản gợi sự bay bổng của những giấc mơ, đèn trụ vuông, đèn lục lăng theo phong
cách Trung Hoa gợi nhiều đến sự bao bọc của yêu thương
Tất cả đủ kích cỡ, màu sắc, chủng loại lơ lửng treo dưới mái hiên tạo thành một thế giới
lung linh của những ân tình sâu lắng, thắp trong nhau ánh sáng của nụ cười đôn hậu và
ánh mắt trìu mến chan chứa yêu thương chưa vương những nỗi muộn phiền và mỏi mệt.
cái cảm giác lành lạnh khi chiều giăng sương trên dòng sông Hoài, nửa như dỗi hờn thổn
thức, nửa như muốn ôm ấp gót chân lữ khách cùng giọng ca bài chòi đâu đó vẳng lên từ
những con thuyền biết kể chuyện cổ tích về dòng sông… Em gái nhỏ môi hồng mắt sáng
trong ráng chiều hiu hắt đổ bóng xuống lòng ta thoáng mê đắm bâng quơ.
Rồi dưới ánh trăng đêm, bên chén rượu nồng em kể cho ta nghe về những đêm hoa đăng
không có ánh đèn đường, đèn neon - chỉ ánh sáng đèn lồng ngập tràn phố Hội nghe
những “thi huynh”, “thi muội” trong các câu lạc bộ thơ như Hoài Phố, Sông Tranh,
Trường Giang… gửi tặng cho nhau những vần điệu của ân tình ngọt ngào, trong sáng của
tình yêu lứa đôi lứa, của những tâm hồn đồng điệu - dù tuổi tác đang trôi về phía xế chiều
Mỗi người sẽ có một cái nhớ khác nhau khi nhắc tới một địa danh nổi tiếng nào đó như:
danh lam thắng cảnh, món ăn đặc sản, phong tục tập quán, đồ thủ công,… Riêng tôi, Hội
An – cảnh khuya huyền ảo của ánh sáng đèn lồng. Hội An, ngoài phố cổ; sự yên ả- bình
thản; các món đặc sản đã dần trở nên quen thuộc như: cao lầu, hến, mì Quảng, chè bắp,
…; còn là hình ảnh đèn treo lung linh nơi phố khi màn đêm buông xuống.
Ngắm đèn lồng là một điều thú vị. Bởi vì, vào bất kể thời điểm nào, chúng đều có một vẻ
đẹp riêng, đều mang lại cho người ta các cung bậc cảm xúc khác nhau.
“Ngắm đèn lồng là một điều thú vị. Bởi vì, vào bất kể thời điểm nào, chúng đều có một
vẻ đẹp riêng”

Buổi sáng, người ta đi dạo ngắm nhìn lồng đèn trên phố là để chiêm ngưỡng và có thể
nhìn thấy rõ tay nghề tinh sảo, sức sáng tạo và tài hoa của những người thợ. Những chiếc
đèn vẫn đẹp, vẫn nổi bật khi treo đơn lẻ hay treo thành giàn với đủ loại màu sắc, hình
dáng và kích cỡ. Chúng như những bông hoa nở rộ,thi nhau khoe sắc dưới ánh mặt trời.
Đêm đến, những bông hoa giờ đã trở thành những dãy màu sáng. Nó mang vẻ đạp huyền
bí, lung linh chiếu sáng trong đêm. Nó thắp sáng cảnh vật và làm cho không gian trở nên
diệu kì, nên thơ. Rồi người ta lại chợt nhận ra rằng, những dãy sáng màu kia như là tập
hợp của một rừng ánh sao lấp lánh và ánh sáng mà nó mang lại như thể không bao giờ tắt.
Nếu ai có dịp ghé chơi phố lồng đèn quận 5 vào dịp Trung thu ở thành phố Hồ Chí Minh
sẽ có cảm giác rạo rực hoài niệm về sự vui vẻ, đầm ấm của tuổi thơ. Thì khi nhìn cảnh
lồng đèn sáng lung linh về đêm ở Hội An là cảm nhận về sự sâu lắng, yên bình. Có lẽ
không gian kết hợp cảnh vật ở đây làm cho lòng người thoải mái, thư giản- thật dễ dàng
quên đi cái ồn ào náo nhiệt, hối hả tấp nập và những lo toan của cuộc sống. Người ta
không cần phải chờ mỗi năm một lần chỉ vào dịp Trung thu mới có thể ngắm lồng
đèn.Cảm nhận của tôi như vậy đó, không biết phải do quá yêu Hội an hay không mà tôi
luôn dành những điều tốt đẹp cho hội an.
Sự đậm đà của Ẩm thực
Đất Quảng Nam chưa mưa đã thấm
"…Đất Quảng Nam chưa mưa đã thấm
Rượu hồng đào chưa nhấm đã say…"
Nhắc đến Quảng Nam, người ta thường
hay nhắc đến vùng đất nổi tiếng về sự kiện
"trời chưa mưa mà đất đã thấm" và món
rượu ngon là "rượu hồng đào chưa nhắm
mà đã say…". Không những thế Quảng
Nam còn là vùng đất đầy lưu luyến, thân
thiện, hiếu khách và giàu tình cảm với Mì
Quảng - một món ăn dân dã đã góp phần
làm nên một Quảng Nam quyến rũ, mặn
mà. Và mì Quảng đã đi vào tiềm thức con

người như một quy luật của cuộc sống.
Chẳng biết từ bao giờ mà món ăn mì
Quảng đã khắc vào trong tâm trí con người
trở thành một nét văn hóa độc đáo riêng biệt. Nó đặc biệt ở chỗ từ khâu chuẩn bị, chế
biến cho đến công thức nấu đều mang một cái gì đó rất đặt trưng của xứ Quảng…
Công đoạn chế biến món mì này cũng khá đơn giản, nhưng đòi hỏi sự khéo léo và tinh tế.
Chọn loại gạo dẻo, thơm, đem vo sạch rồi ngâm trong nước ấm. Sau 30 phút, vớt gạo ra
bỏ vào cối đá hoặc máy xay có động cơ xay nhuyễn thành bột nước. Bột nước sau đó
được thêm nước vào phù hợp mức độ đặc lỏng giữa hỗn hợp bột gạo và nước. Tráng bột
lên một màng vải căng trên nồi nước lớn đang sôi. Một gáo dừa bột tráng được một lá mì.
Những lá mì to, tròn, trắng mượt,xinh xinh cứ thế được "ra lò", qua bàn tay và đôi má
ửng hồng vì lửa nóng, khói than của những cô gái, bà mẹ mì ra lò được thoa lên một
lớp dầu mỏng và thái thành sợi nhỏ. Đến công đoạn làm rau thì đòi hỏi phải có sự tỉ mỉ về
việc thái búp chuối non vừa mỏng vừa giòn trộn với rau thơm, rau quế, húng tròn, ngò tây
và những cọng hành hương được lựa chọn kĩ càng. Nước dùng cho mì được gọi là "nước
nhưng". Muốn có được một nồi nước nhưng ưng ý, người ta phải lóc thịt nạc của con gà
ướp kỹ rồi đem xào. Xương và những thứ khác được bỏ vào nồi nước cho ngọt. Hạt điều
được xào đều trong mỡ để lấy váng màu đỏ sóng sánh trong nồi nước dùng. Chờ khi
nước sôi già, mới đổ thịt đã xào vào rồi nêm gia vị cho vừa. Mì Quảng ngon một phần
nhờ nước dùng, bởi thế người ta mới nói "linh hồn của mì Quảng nằm trong nồi nước".
Mì Quảng không phải là thứ mì nước, hay mì xào mà là thứ mì trộn. Những sợi mì to,
một ít thịt, một ít rau, vài hạt đậu phộng rang, ít bánh tráng nướng, với nước lèo phơn
phớt cộng với những lát chanh và một chút nước mắm ớt tỏi nữa mà khi ăn phải trộn thật
kỹ mới ngon. Ăn mì Quảng như cả 5 giác quan của ta được khơi dậy trọn vẹn để thưởng
thức hương vị đặc biệt, hấp dẫn của của tô mì ngát hương Cái ấn tượng đầu tiên đập vào
mắt ta là một tô mì với đầy đủ sắc màu: màu trăng trắng của cọng mì nhỏ xinh, màu xanh
mượt non mởn của rau sống, màu vàng rộm của bánh tráng, đậu phộng, màu đo đỏ của
nước nhưng, tôm, cá hay thịt…Đó là giác quan là thị giác. Giác quan thứ hai đó là khứu
giác được đánh thức bởi mùi thơm sực nức của nước nhưng hội tụ đầy đủ hương vị của
miền đất Quảng, của mùi chanh thơm phức, mùi bánh tráng nướng giòn hấp dẫn của

những loại rau Quế nổi tiếng của đất Quảng thì hương vị tô mì càng thêm hấp dẫn gấp
bội phần. Giác quan thính giác và vị giác được khơi dậy lúc ta gắp một đũa mì cho vào
miệng, cắn một miếng ớt thật cay, húp 1 ngụm nước lèo cho phát ra tiếng "soạt", cộng
thêm cái giòn tan của bánh tráng khi đó mới thấy cái thú, mới thấy cái ngon đầy miệng.
Ăn mì Quảng mà thiếu bánh tráng thì coi như không đúng cách. Bánh tráng cho ta cái
giòn giã và thơm tho, cái béo của dầu mỡ quyện với cái béo của gạo nuớng trong bánh
tráng càng làm cho người ăn có cảm giác ngon miệng mà không ớn. Giác quan vị giác,
được coi là giác quan quyết định món ngon hay không. Tất cả các hương vị ngon ngọt,
chua cay, mặn mà hòa quyện với nhau. Năm loại vị cơ bản trong ẩm thực Việt được xem
như triết lý ngũ vị trong ẩm thực Việt cũng tuân thủ rất khéo triết lý âm dương ngũ hành
trong quan niệm chung về con người và vũ trụ theo cách nghĩ thuần phác của người dân
Việt. Và phải ăn ngay, ăn từ khi còn nóng. Mì Quảng mà để nguội sẽ mất ngon, lá mì sẽ
bị tơi ra, rau sống héo đi, cái mùi thơm giòn của rau, đậu sẽ bị tản bớt Mì Quảng dễ ăn,
hợp khẩu vị với nhiều người mà đặc biệt, dù cho nó được bày bán ở nhà hàng cao cấp giá
cả của nó vẫn rất bình dân.
Và biết đâu đấy " Đất Quảng Nam chưa đi mà đã nhớ… chưa gặp gỡ mà đã yêu" thì sao?
Hãy thử đến với chúng tôi một lần đi! Bạn sẽ thấy
Cao lầu, hồn ẩm thực phố cổ Hội An
Nói đến các món ăn ở phố cổ Hội An, không ai có thể bỏ qua món cao lầu. Trong những
ngày Tết se lạnh, đi bộ vòng quanh phố cổ, sẽ không khó để chúng mình thấy những quán
ăn cổ kính, những cô tiếp viên mặc áo dài màu trầm và cái tên "cao lầu" trong menu đứng
cửa.
Cao lầu từ lâu đã được nhắc đến như món ăn tiêu biểu góp phần làm nên cái hồn ẩm thực
còn đọng lại nét xưa cũ của phố Hội.
Vậy thực chất, món cao lầu là gì? Đó chính là một món mì mà đã từ rất lâu được xem là
món ăn đặc sản của thị xã Hội An. Cao lầu có sợi mì màu vàng, được dùng với tôm, thịt
heo và các loại rau sống. Cũng giống như món mì Quảng, cao lầu được ăn với rất ít nước
dùng. Một điểm đặc biệt của món cao lầu đó là sợi mì có màu vàng ươm, do được trộn
với tro củi tràm, được lấy từ mảnh đất cù lao Chàm.
Nguồn gốc của cái tên “cao lầu”

Theo một người Hoa lâu năm ở Hội An, cao lầu đã xuất hiện ở phố cổ từ thế kỷ 17, lúc
cảng Hội An mới được khai thông và chúa Nguyễn cho phép các thuyền buôn nước ngoài
vào đây trao đổi hàng hóa. Dù người Nhật đã vào Hội An buôn bán trước, nhưng chính
những người Hoa mới là những nhân vật bám trụ lâu nhất trên nền đất cổ này.
Cao lầu không phải là một món bún, cũng chẳng giống món phở chút nào. Món ăn này
được xem là một món trộn, chỉ xuất hiện ở Hội An, Đà Nẵng và Huế. Cao lầu thường
được bày bán trong các quán ăn 2 tầng, trên có treo đèn lồng xanh đỏ, thực khách ngồi
ăn, vừa thưởng thức cái thơm đậm đà tinh tế của món ăn đất cổ, vừa có dịp thưởng ngoạn
cái không khí du lịch cổ kính của một góc phố nơi đây.
Cái tên "cao lầu" luôn là một dấu hỏi cho những khách du lịch xa gần mỗi khi trải nghiệm
nét cổ kính của phố Hội. Cao lầu không phải có xuất xứ từ đất Hoa, cũng chẳng phải của
Nhật. Có thể nói đây là món ăn được tổng hợp của nhiều dân tộc, cái tên lạ tai này có lẽ
bắt nguồn từ tiếng Hoa, chỉ những món "cao lương mĩ vị". Những người giàu có xưa khi
đi đến các tiệm ăn ở Hội An thường ngồi trên lầu, món cao lương mĩ vị này quen được
xướng mang "lên lầu", dần quen rút lại chỉ còn "cao lầu".
Đến Hội An, thưởng thức hồn ẩm thực phố cổ
Dù có một vài nét tương đồng với mì quảng, cao lầu lại là một món ăn được chế biến
công phu hơn rất nhiều. Để sợi mì được vàng và ngon, ta phải dùng loại tro nấu từ Cù
Lao Chàm ngâm gạo thì mới tạo được độ giòn, dẻo khô đặc trưng. Nước xay gạo phải là
nước giếng Bá Lễ, một giếng nước rất nổi tiếng về độ không phèn, nước mát lạnh. Để
điểm thêm cho món ăn, người ta cũng thường thêm một ít da heo hoặc cao lầu khô thái
vuông đã chiên giòn.
Sợi cao lầu có màu vàng gạo lứt hoặc được nhuộm vàng. Cao lầu không cần nước lèo,
nhưng thay vào là thịt xíu, nước xíu, tép mỡ. Để làm thịt xíu người ta chọn thịt đùi heo
nạc, ướp gia vị và ngũ vị hương. Còn tép mỡ cũng là một nguyên liệu phụ khác lạ, trước
làm bằng da heo chiên giòn, nay thay bằng bột làm sợi cao lầu. Ngoài ra để cho món cao
lâu thêm hương vị thơm cũng hơi giống món mì quảng, người ta còn thêm đậu phộng
rang giã nhỏ. Các món này đặt trên sợi cao lầu. Nước sốt khi làm xá xíu rưới lên, ai thích
ăn đậm đà một chút thì thêm một chút nước mắm.
Bước chân ra khỏi đất cổ Hội An, cao lầu đã thay đổi đi ít nhiều, cái không khí cổ kính

cũng phai nhạt đi mất. Chỉ có ở Hội An thì cao lầu mới có đủ hương sắc của một món ăn
miền Trung tinh tế và cổ vị. Có người nói rằng chính nước giếng Bá Lễ và tro của cù lao
Chàm và rau sống Trà Quế mới làm nên món ẩm thực đặc trưng này.
Ngày nay, với tiếng thơm sẵn có, cao lầu Hội An đã làm những cuộc viễn du đến các
vùng đất xa lại ở Pháp, Anh, Úc, gần hơn là Sài Gòn, Quảng Ngãi, Đà Nẵng. Thế những
ở những nơi này, người ăn dường như thấy thiếu vắng một hương vị, một cảm giác nào
đó. Có lẽ do tách khỏi môi trường gốc, nơi đã từng một thời nổi tiếng nên cao lầu mới
giảm đi hương vị Phải một lần đặt chân đến đất Hội An, cảm nhận không gian nhỏ nhắn
và cổ kính nơi đây và thưởng thức một bát cao lầu thơm nóng mới có thể thấm nhuần
phần nào hương vị của một vùng đất xưa cũ tinh túy nơi đây.
Vì sao tôi lại giói thiệu hai món ăn này không , bởi vì tôi đả thưởng thức hai món này đá
trên hai lần rôi , tôi không chỉ tìm hiểu hai món ăn này trên google thần chưởng của tôi
mà con trong sách ẩm thực việt nửa, nhưng điều đó không thú vị bằng hỏi chính tay
người dân xứ quảng. họ không ngần ngại giấu giếm gì hết , những người dân thân thiện
họ chỉ cho tôi nguyên liệu như thế nào cách nấu ra sao, thật thú vị các bạn nhỉ, không chỉ
có nguwoif hướng dẫn viên du lịch mới cho mình biết được ngay cả những người dân từ
bác xích lô đếm những bà bán hang dạo đều có thể là những hướng dẫn viên nhiệt tình và
vui vẻ. họ còn cho tôi biết ở hội an không chỉ có banh bao bánh vạc mới nổi tiếng còn cả
bánh da heo nửa, trời ơi , sực nhớ lại trong luc chiều tôi đả lẻn đoàn đến chợ hội an , măm
măm nhưng chiếc banh xin xắn màu sắc rực rỏ thơm lừng , da heo, bánh cua. Bánh vạc.
chè bắp , chè đậu xanh. một mảnh đất đậm chất ẩm thực phố.
Đi loanh quanh phố đêm Hội An , vẻ đẹp nơi đây như níu chân tôi lại. nhưng trời đã tối
xẩm lại người dần thứa thớt hang quán đã vãn,trong tôi bình yên đến lạ cùng , chẳng có lẻ
tôi có duyên với nơi nay chăng. Vừa đi bộ lang thang trong tay với cô bạn thân vừa ngĩ
vẫn vơ, hội an ơi hẹn gặp lại mày nhé.
PHÂN 3: KẾT LUẬN
Rồi sẽ trở lại nơi đây.
Chỉ biết khi xe lăn bánh rời khỏi Hội An, là biết mình đã trót để hồn “dan díu” với phố cổ
yêu thương; biết rồi đây lòng sẽ nhớ sẽ thương, hoài niệm về phố cổ như một người bạn
tình thoáng qua trong đời mà những dấu yêu mãi còn đọng lại trên môi vị tình nồng ấm

Nhớ từng con phố dài với những ngôi nhà gỗ cổ xưa hình ống mang nét chạm trổ tinh vi
đã tồn tại từ hơn ba trăm vòng quay xuân hạ thu đông, xuyên suốt từ phố nọ sang phố kia
với sắc nâu thâm trầm của những mái ngói ngày đêm hát thầm về mưa nắng thời gian.
Ừ thì Hội An nhỏ như lòng bàn tay, chỉ đi một ngày là hết, thế nên chỉ dừng lại ở Hội An
một buổi chiều tối. . trong chuyến đi thuewcs tê tôi đi qua cúng mấy địa danh như Mý
Sơn – Hội An – Non Nước – Bảo tàng chăm. Ấy thế mà, Hội An lại là nơi đáng nhớ nhất
trong suốt cuộc hành trình. Mặc dug là lần thứ hai đó
Hội An không chỉ có đèn lồng phố cổ, không chỉ có những ngõ hẻm dài ngoằng lên rêu
xanh, những quán hàng đượm nét cổ xưa, những tấm lụa đủ màu và một vẻ trầm mặc trên
từng thớ gỗ góc nhà nhỏ xinh. Hội An có vẻ đẹp bình dị và dịu dàng - những cảm giác mà
tôi cứ ngỡ sẽ tìm thấy ở Huế, nhưng không. Thật lạ!
Tôi sẽ không nói nhiều về một dãy phố dài lấp lánh ánh sáng từ những chiếc đèn lồng đủ
màu, không kể về chiếc cầu Nhật Bản xinh đẹp vẫn còn vẹn nguyên, những con thuyền
nho nhỏ chạy dài dọc bờ sông hay một góc quán cafe êm đềm với những chiếc ghế ngồi
cao cao trông thật thanh nhã. Tôi cũng sẽ không tả cho bạn nghe Hội quán Phúc Kiến
trông ra sao, và dưới những vòng hương trầm thơm ngát , người ta ghi lên lời nguyện cầu
gì
Nhưng tôi sẽ không thể dừng thủ thỉ về một con phố sạch bóng, không có bóng dáng của
những người lê lết ăn xin nơi đình chùa hội quán, không có cảnh chèo kéo nì nèo khách đi xe
xích lô. Con người Hội An hiền lành và thân thiện. Một chú đạp xích lô sẽ ân cần giới thiệu
cho bạn biết nhà cổ nào đẹp nhất, hội quán nào nhất định phải đến thăm. Người bán hàng
không nói thách, không nì nèo, bạn không mua thì vẫn cứ nhận được nụ cười hiền hậu. Anh
lễ tân ở khách sạn nơi tôi nghỉ nhìn túi xách lỉnh kỉnh mà tôi vác theo cười bảo "Ở Hội An đi
chơi phố không bao giờ lo mất đồ" Nghe nói cả Hội An chỉ có duy nhất một chú công an,
và hầu như chẳng có việc gì để làm.
không có bóng dáng của những người lê lết ăn xin, cũng
không có cảnh chèo kéo nì nèo khách đi xe xích lô.
Tôi sẽ nhớ những ngôi nhà xinh xắn với vườn rộng, tường bao thấp và những cánh cửa không
bao giờ đóng lại. Ở huế không bao giờ bạn có thể mỉm cười trước cảnh một người khách du
lịch bước vào khuôn viên nhà bạn, ngồi trên chiếc xích đu màu trắng và lơ đãng ngắm phố

phường. Tôi yêu Hà Nội. Nhưng tôi đã quá chán những bức tường cao ngất, những cánh cửa
nặng nề và những chiếc khóa đồng nặng trĩu. Chẳng hiểu sao
Chỉ có những hàng quán yên tĩnh và những con người thân thiện.
Tôi cũng không quên cái cảm giác đi bộ thật nhiều, băng qua những cây cầu, đi qua những
con phố, tới khi chân mỏi nhừ. Cầu Cẩm Nam kia rồi! Cả một con phố ăn uống bình dân
đang chờ bạn. Bánh đa xúc hến xào, chè bắp, bánh đập, mỳ hoành thánh Tha hồ tận hưởng
ẩm thực Hội An chỉ với vài chục ngàn dằn túi. Nhưng chỉ ăn chơi chơi thôi, chứ muốn no thì
cứ phải có ít cơm lót dạ. Và tôi sẽ chỉ cho bạn quán cơm Thằng Bờm trên đường Nhị Trưng.
Quán nhỏ, chỉ kê được 6-7 chiếc bàn gỗ, nhưng ấm cúng và sạch sẽ. Tất cả các khâu từ gọi
món, bưng bê, dọn dẹp tới tính tiền hay tìm cho khách hộp quẹt, chiếc tăm chỉ do một người
đảm nhiệm - thường được khách gọi vui là "Văn Bờm tiên sinh". Văn Bờm chỉ trạc ngoài hai
mươi lăm, khuôn mặt hài hước, luôn mặc những chiếc áo phông in hình cờ Việt Nam hoặc
welcome Hội An, tác phong rất nhanh nhẹn. Một mình anh chạy tới lui phục vụ đủ các nhu
cầu từ nhỏ tới lớn của thực khách từ tây tới ta, không 1 cái nhăn mặt. Cơm canh nóng sốt, các
món ăn được bày biện đẹp mắt, vị đậm đà Cùng với một ông chủ nhiệt tình và nhanh nhẹn,
chắc chắn "Thằng Bờm" sẽ là điểm hẹn để bạn quay lại khi chợt nhớ một bữa cơm gia đình
ấm cúng.
Tôi cứ có liên tưởng, khi cánh cửa đóng lại, lòng người cũng khép Đến Hội An, bạn đừng
bỏ lỡ nếm thử món bánh bao và bánh vạc tại quán Hoa Hồng Trắng cũng nằm trên con đường
Nhị Trưng. Đây là nơi cung cấp bánh bao bánh vạc cho cả Hội An, nhưng vừa ăn vừa ngắm
những thanh nữ xinh xẻo trong chiếc áo cổ tàu ngồi nặn bánh, thả bánh vào nồi hấp rồi khẽ
bưng ra mời khách âu cũng là 1 cái thú vui. Bánh bao ở đây được nặn khéo thành hình bông
hoa hồng nở bằng thứ nguyên liệu gần giống như bánh bột lọc, ở giữa nhân vị tôm, chan ít
nước chấm, điểm thêm chút rau xanh. Bánh vạc thì có hình dáng như bánh gối nhưng mềm
và dễ ăn hơn nhiều.
Rời Hội An, tất cả chúng tôi đều cảm thấy tiếc nuối. Giá có thể thêm 1 ngày, có khi sẽ ngắm
nghía được nhiều hơn, thưởng thức được nhiều hơn, tận hưởng được nhiều hơn cái yên bình
và mến khách của phố hội. Nhưng có tiếc nuối, thì sẽ có những lần trở lại, phải không?

Phương pháp nghiên cứu

Đi tham quan thực địa
Tìm hiểu qua sách báo, internet
Đặt ra nhưng vấn đề chưa hiểu , cần phải tìm hiểu
Phân tích nôi dung nghiên cứu
Làm rỏ nhữn vấn đề cần phải nghiên cứu.
Đối tượng nghiên cứu
Nhưng danh lam – thắng cảnh , nổi tiếng của hội an
Di tích văn hóa lịch sử
Giá trị văn hóa tinh thần của người Hội An
Văn hóa ẩm thực
Tai liệu tham khảo
1. Bản sắc ẩm thực Việt Nam, TS. Nguyễn Nhã chủ biên, Nhà xuất bản Thông tấn ấn
hành năm 2009, 275 trang.
2 đo thị cổ hội an. Tg nguyen trung hiếu- di san văn hóa thế giới
3 trang web />