TỔ CHỨC THƯƠNG MẠI THẾ GIỚI WTO

QUẢN TRỊ KINH DOANH QUỐC TẾ
TỔ CHỨC THƯƠNG MẠI THẾ GIỚI
WTO
Tổ chức Thương mại Thế
giới(tiếng Anh:World Trade
Organization, viết tắtWTO)
làmộttổchứcquốctếđặttrụ
sở ở Genève,Thụy Sỹ, có
chức năng giám sát cáchiệp
định thương mại giữa các
nướcthànhviênvớinhautheo
cácquytắcthươngmại.
Hoạt động của WTO nhằm mục đích loại
bỏ hay giảm thiểu các rào cản thương mại để
tiến tới tự do thương mại.
Tính đến ngày 04 tháng 12 năm 3, WTO
có 160 thành viên. Mọi thành viên của
WTO được yêu cầu phải cấp cho những
thành viên khác những ưu đãi nhất định
trong thương mại.
NỘI DUNG
Phần I: TổngquanvềTổchứcThươngmại
ThếgiớiWTO
Phần II: Hệthốngcáchiệpđịnhquantrọng
nhất của WTO và tác động của chúng đến
hoạtđộngkinhdoanhquốctế
Phần III: Cơhội–tháchthứcvànhữngvấn
đềđặtrađểpháttriểnthươngmạiViệtNam
khilàthànhviêncủaWTO
PHẦN 1
TỔNG QUAN VỀ TỔ CHỨC

THƯƠNG MẠI THẾ GIỚI
WTO
QÚA TRÌNH HÌNH THÀNH
HộinghịBrettonWoodsvàonăm1944đãđềxuấtthànhlậpTổ
chứcThươngmạiQuốctế(ITO)nhằmthiếtlậpcácquytắcvàluật
lệchothươngmạigiữacácnước.HiếnchươngITOđượcnhấttrí
tại Hội nghị củaLiên Hiệp Quốcvề Thương mại và Việc làm
tạiLa Habana tháng 3năm1948. Tuy nhiên,Thượng nghị viện
HoaKìđãkhôngphêchuẩnhiếnchươngnày.
ITOđãkhôngthựchiệnđược,nhưnghiệpđịnhmàITOđịnh
dựa vào đó để điều chỉnh thương mại quốc tế vẫn tồn tại. Đó
làHiệpđịnhchungvềThuếquanvàThươngmại(GATT).GATT
đóngvaitròlàkhungpháplíchủyếucủahệthốngthươngmạiđa
phươngtrongsuốtgần50nămsauđó.
CácnướcthamgiaGATTđãtiếnhành8vòngđàmphán,kí
kết thêm nhiều thỏa ước thương mại mới.Vòng đám phánthứ
tám-Vòngđàm phánUruguay,kết thúc vàonăm 1994 vớisự
thành lập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) thay thế cho
GATT.
Các nguyêntắc vàcác hiệpđịnh của GATT đượcWTO kế
thừa,quảnlý,vàmởrộng.KhônggiốngnhưGATTchỉcótính
chấtcủamộthiệpước,WTOlàmộttổchức,cócơcấutổchức
hoạtđộngcụthể.
WTO chính thức được thành lập vào ngày1 tháng
1năm1995.
QÚA TRÌNH HÌNH THÀNH
Ban thư ký
CƠ CẤU TỔ CHỨC
1. ĐỐI VỚI CÁC BÊN


Các bên ký kết thành lập ra WTOtronglĩnhvựckinhtếvàthươngmạiphải
đượcthựchiệnvớimụctiêunângcaomứcsống,bảođảmđầyđủviệclàmvàmột
khốilượngthunhậpvànhucầuthựctếlớnvàpháttriểnổnđịnh.

Các bên ký kết Hiệp địnhthừanhận:cầnphảicónỗlựctíchcựcđểbảođảm
rằngcácquốcgiađangpháttriển,đặcbiệtlànhữngquốcgiakémpháttriểnnhất,
duytrìđượctỷphầntăngtrưởngtrongthươngmạiquốctếtươngxứngvớinhu
cầupháttriểnkinhtếcủaquốcgiađó.

Các bên ký kết Hiệp định mong muốn đóng góp vào những mục tiêunày
bằngcách thamgiavào nhữngthoảthuân tươnghỗvàcùngcólợitheo hướng
giảmđángkểthuếvàcáchàngràocảntrởthươngmạikhácvàtheohướngloạibỏ
sựphânbiệnđốixửtrongcácmốiquanhệthươngmạiquốctế.

Các bên ký kết Hiệp địnhquyếttâmxâydựngmộtcơchếthươngmạiđabiên
chặtchẽ,ổnđịnhvàkhảthihơn;quyếttâmduytrìnhữngnguyêntắccơbảnvà
tiếptụctheođuổinhữngmụctiêuđangđặtrachocơchếthươngmạiđabiênnày.
MỤC TIÊU
MỤC TIÊU
2. MỤC TIÊU CHUNG
Để tiếp tục thực hiện mục tiêu chung của GATT trước đây, WTO đã
xác định 3 mục tiêu cụ thể là:

Thúc đẩy tăng trưởng thương mại hàng hóa và dịch vụ trên thế giới.

Thúc đẩy sự phát triển các thể chế thị trường, giải quyết các bất
đồng và tranh chấp thương mại giữa các thành viên trong khuôn khổ
của hệ thống thương mại đa phương, phù hợp với nguyên tắc cơ bản
của Công pháp quốc tế; bảo đảm cho các nước chưa phát triển được
hưởng những lợi ích thực chất từ sự tăng trưởng của thương mại

quốc tế.

Nâng cao mức sống, tạo công ăn việc làm cho người dân các nước
thành viên, đảm bảo các quyền và tiêu chuẩn lao động đối thiểu.
NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG
HiệpđịnhWTO baogồm29vănbảnpháplý,baotrùmmọilĩnh
vực.Ngoàiracòn25tuyênbốbổsung,quyếtđịnhvàvănbảnghinhớở
cấpBộtrưởng,quiđịnhnhữngnghĩavụvàcamkếtkháccủacácthành
viên.Đặcbiệtcómộtsốnguyêntắccơbảnxuyênsuốtnộidungcácvăn
bảnnày,tạonênhệthốngthươngmạiđabiên.Baogồm:

Không phân biệt đối xử

Tự do hóa mậu dịch

Bảo hộ bằng hàng rào thuế quan

Ổn định trong thương mại

Cạnh tranh công bằng

Không hạn chế số lượng hàng hóa nhập khẩu

Quyền được khước từ và tự vệ trong trường hợp khẩn cấp

Các tổ chức kinh tế thương mại khu vực

Điều kiện đặc biệt dành cho các nước đang phát triển
CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG
1. CƠ CHẾ ĐỒNG THUẬN

CácquyếtđịnhtrongWTOhầuhếtđượcthôngquabằngcơ
chếnày.Nghĩalàchỉkhikhôngmộtnướcnàobỏphiếuchống
thìmộtquyếtđịnhhayquyđịnhmớiđượcxemlà“đượcthông
qua”.
Do đóhầu hết các quyđịnh, nguyên tắc hayluật lệ trong
WTO đều là “hợp đồng” giữa các thành viên, tức là họ tự
nguyện chấp thuận chứ không phải bị áp đặt và WTO không
phảilàmộtthiếtchếđứngtrêncácquốcgiathànhviên.
CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG
2. CƠ CHẾ BỎ PHIẾU
Trongcáctrườnghợpđặcbiệt,quyếtđịnhcủaWTOđượcthông
qua theo cáccơ chế bỏ phiếu(không áp dụng nguyên tắc đồng
thuận).Baogồm:

Giảithíchcác điều khoản củacác Hiệp định: Đượcthôngqua
nếucó3/4 số phiếuủnghộ.

DừngtạmthờinghĩavụWTOchomộtthànhviên:Đượcthông
quanếucó3/4 số phiếuủnghộ.

SửađổicácHiệpđịnh(trừviệcsửađổicácđiềukhoảnvềquy
chếtốihuệquốctrongGATT,GATSvàTRIPS):Đượcthôngqua
nếucó2/3 số phiếuủnghộ.
PHẦN 2
HỆ thỐng các hiỆp đỊnh quan
trỌng nhẤt cỦa WTO và tác
đỘng cỦa CHÚNG đẾn hoẠt
đỘng kinh doanh quỐc tẾ
Hiệp định về thương mại trong các ngành dịch vụ haycòn
gọi tắt là Hiệp định chung về thương mại dịch vụ (General

Agreement on Trade in Services, viết tắt GATS) đượckíkếtsaukhi
kếtthúcVòngđàmphánUruguayvàbắtđầucóhiệulựckểtừngày
1tháng1năm1995.
Hiệpđịnhđượcthiếtlậpnhằmmởrộngphạmviđiềuchỉnhcủa
hệthốngthươngmạiđaphươngsanglĩnhvựcdịchvụchứkhông
chỉđiềuchỉnhmộtlĩnhvựcthươngmạihànghoátrướcđó.
TấtcảcácthànhviênWTOđềuthamgiaGATS.Cácnguyên
táccơbảncủaWTOvềđãingộtốihuệquốcvàđãingộquốcgia
cũngđềuápdụngvớiGATS.
HIỆP ĐỊNH VỀ THƯƠNG MẠI
TRONG CÁC NGÀNH DỊCH VỤ
(GATS)


Thừa nhận tầm quan trọng ngày càng tăng của
thương mạidịch vụ đối với tăng trưởng và phát triển
kinhtếthếgiới.

Thiết lậpmộtkhuônkhổđabiênchonhữngnguyên
tắcvàquytắcthươngmạidịchvụ.

Mong muốnsớmđạtđượctựdohoáthươngmạidịch
vụởmứcngàycàngcao.

Tạo thuận lợiđểcácnướcđangpháttriểnthamgia
ngàycàngnhiềuvàothươngmạidịchvụvàmởrộng
xuấtkhẩudịchvụcủamình.
1. MỤC ĐÍCH CỦA HIỆP ĐỊNH
PhầnlớncácquyđịnhcủaGATSchỉápdụngcho
cácngànhdịchvụmàcácthànhviênWTOđồng

ýmởcửachocạnhtranhquốctế.
Cấu trúc: gồm 3 phần:
Phần I:Hiệpđịnhchínhgồm29điềuquyđịnh,
quytắcvànghĩavụ.
Phần II: Phụ lụcvới các quy định riêngrẽcho
từnglĩnhvực.
Phần III: Biểu Cam Kết của từng thành viên
WTO,trongđóliệtkêcácngànhdịchvụcụthể
màmỗithànhviênđưaracamkếtcủamình.
2. NỘI DUNG HIỆP ĐỊNH
Phạm vi: áp dụng đối với các biện pháp tác động đên thương
mại dịch vụ của các thành viên theo 4 phương thức cung ứng dịch
vụ:

Phương thức thứ nhất – Cung ứng qua biên giới (Cross–
bordersupply)

Phương thức thứ hai – Tiêu dùng ngoài lãnh thổ
(Consumptionabroad)

Phương thức thứ ba – Hiện diện thương mại (Comercial
presence)

Phương thức thứ tư – Di chuyển của thể nhân(Movementof
naturalpersons
2. NỘI DUNG HIỆP ĐỊNH
Ngoại lệ của GATS:

Làcácdịchvụđượccungứngđểthihànhthẩmquyềncủa
chính phủ và một số dịch vụ thuộc lĩnh vực vận tải hàng

không(như quyềnlưu khôngvà dịchvụ liênquantrựctiếp
đếnquyềnlưukhông)

Cácbiệnphápliênquanđếntiếpcậnthịtườnglaođông,
côngviệcvĩnhviễn,didânvàcưtrúnướcngoài.
2. NỘI DUNG HIỆP ĐỊNH
Các nguyên tắc cơ bản của GATS:

Nguyên tắc đối xử tối huệ quốc (MFN): tấtcảcácđốitácthươngmại
đượcđốixửcôngbằng,theođúngnguyêntắcvàkhôngbịphânbiệtđốixử.

Nguyên tắc minh bạch: đưaranhằmđảmbảomôitrườngthươngmạitự
do,lànhmạnhchotấtcảcácchủthểthamgiakinhdoanh.Cácthôngtinvề
luậtpháp,chínhsáchđiềuthiếtthươngmạidịchvụđềuphảiđượccácthành
viêncôngbô,haybấtkỳbổsung,sửađổivềluật,thủtụchànhchínhcótác
độngcơbảnđếnthươngmạidịchvụthuộccáccamkếtcụthể.

Các nguyên tắc liên quan đến doanh nghiệp độc quyền: Mỗithành
viênphảiđảmbảorằngbấtkỳnhàcungcấpdịchvụđộcquyềnnàotrên
lãnhthổquốcgiamìnhkhônghànhđộngtráivớinghĩavụcủaThànhviên
dótheoquyđịnhtạiĐiềuIIcủaHiệpđịnhvàcáccamkếtcụthể,khicung
cápdịchvụđộcquyềntrênthịtrườngliênquan.

2. NỘI DUNG HIỆP ĐỊNH
Các cam kết cụ thể trong GATS:

Cam kết tiếp cận thị trường: chophépdịchvụvàcácnhàcungcấpdịch
vụcủacácnướcthànhviênkhácđượctiếpcậnthịtrườngnộiđịaởnhững
mứcđộnhấtđịnh.Việccamkếttiếpcậnthịtrườngchỉcóýnghĩađốivớisáu
biệnphápđượcđềcậpđếntrongHiệpđịnh.


Cam kết về đối xử quốc gia:Căncứvàocácnghĩavụchungvàcáccam
kếtcụthểnày,cácThànhviênsẽbanhànhcácquyđịnhnộiđịacụthểcho
từngngành/phânngànhdịchvụđãcamkết.Vớinhữngngànhchưacócam
kếtthìcácThànhviênđượctựdođưaraquyđịnhvềbấtkỳhạnchếhayđiều
kiệnnào,miễnlàThànhviênvẫnphảiđảm bảonguyêntắcđốixửtốihuệ
quốcMFN.
Ngoàira,GATScòncóquyđịnhvềnhữngCamkếtbổsung,liệtkêcác
biện phápảnhhưởng đến hoạt độngcung cápvà tiêu dùng dịchvụ nhưng
khôngthuộcvềhạnchếtiếpcậnthịtrườnghayhạnchếđốixửquốcgia.
2. NỘI DUNG HIỆP ĐỊNH

Đemlạichocácthànhviênbấtkểnướcđangpháttriểnhayphát
triểnnhữngquyềnvànghĩavụnhưnhau.Trêncơsởđóthiếtlập
nênmộtnguyêntắcđểcácnướcthànhviêntừngbướctiếnhành
đàmphánđểmởrộngthươngmạidịchvụvàtựdohoátrong
kinhdoanhquốctế.

Đemlạimôitrườngkinhdoanhưuái,thuậnlợichosựxuất,
nhập khẩu dịch vụ giữa các quốc gia thành viên với nhau tạo
điều kiện cho kinh doanh quốc tế phát triển nhanh chóng với
nhữngưuđãitrongsựhợptácdịchvụgiữacácnướcthànhviên

Giúpchosựhiệndiệnthươngmạicủacácdoanhnghiệptrong
nướcracácquốcgiathànhviênkhácmộtcáchdễdàngthúcđẩy
sựpháttriểnkinhtếsongphươngvàđaphương.
3. TÁC ĐỘNG CỦA HIỆP ĐỊNH ĐẾN
HOẠT ĐỘNG KINH DOANH QUỐC TẾ
Hiệp định về các khía cạnh thương mại của sở hữu trí tuệ
(The Agreement on Trade Related Aspects of Intellectual Property

Rights, viết tắt TRIPS)đượcđàmphánvàocuốivòngđàmphán
UruguaycủaGATTnăm1994.
Hiệpđịnhthiếtlậpcáctiêuchuẩnvềquyềnsởhữutrítuệcho
cácnướcthànhviêncủaWTO.Hiệpđịnhnày
HIỆP ĐỊNH VỀ CÁC KHÍA CẠNH
THƯƠNG MẠI CỦA
SỞ HỮU TRÍ TUỆ (TRIPS)

Thừanhậnsựcầnthiếtphảicómộtcơcấuđaphương
các nguyên tắc, quy tắc và trật tự nhằm xử lý hoạt
độngthươngmạiquốctếliênquanđếnhànggiả.

Thúcđẩytựdotrongthươngmạiquốctếbằngcách
bảovệquyềnsởhữutrítuệ.

Ngănchặncácquốcgiathànhviênsửdụngquyềnsở
hữutrítuệnhưnhữngràocảntrongthươngmạihợp
pháp.
1. MỤC ĐÍCH CỦA HIỆP ĐỊNH