LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản luận văn này là công trình nghiên cứu khoa
học, độc lập của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là chính
xác, trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.
Tác giả luận văn
Hoàng Việt Khánh
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu, khảo sát thực tế triển khai đề tài
“Hoàn thiện tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại Trường Cao đẳng Kinh tế -
Kỹ thuật Điện Biên”, Tôi đã nhận được sự động viên, khuyến khích và tạo điều
kiện giúp đỡ nhiệt tình, trách nhiệm của các thầy giáo, cô giáo, anh chị em, bạn bè
đồng nghiệp và gia đình.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
cùng các thầy cô giáo tham gia giảng dạy cung cấp những kiến thức cơ bản, sâu sắc
và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu.
Đặc biệt Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Tiến sĩ Trần Thị Nam Thanh,
người đã tận tâm, nhiệt tình chỉ dẫn cho tôi về kiến thức và phương pháp luận trong
suốt thời gian thực hiện các nhiệm vụ của đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn: Ban lãnh đạo, các Phòng ban, các thầy cô giáo ở
Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên và các bạn đồng nghiệp, những
người thân đã tận tình giúp đỡ, cung cấp tài liệu, số liệu, tham gia đóng góp ý kiến,
tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành
luận văn này.
Dù đã có nhiều cố gắng trong quá trình thực hiện đề tài, song những thiếu sót
trong luận văn chắc chắn không thể tránh khỏi . Kính mong nhận được các ý kiến
đóng góp và sự chỉ dẫn quí báu của các thầy cô giáo, các bạn đồng nghiệp.
Xin trân trọng cảm ơn!
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
TÓM TẮT LUẬN VĂN
LỜI CẢM ƠN ii
Phụ lục số 2.1: 91
(Nguồn: Quyết định số 19/2006/QĐ-BTC ngày 30/3/2006) 92
Phụ lục số 2.2: 93
TÊN SỔ 93
(Nguồn: Quyết định số 19/2006/QĐ-BTC ngày 30/3/2006) 93
Phụ lục số 2.3: 94
Các khoản phải nộp theo lương 97
Giá trị khối lượng XDCB hoàn thành 98
Thanh toán nội bộ 98
Thu học phí chính quy 98
Thu học phí đại học chính quy 98
Thu học phí hệ cao học 98
Thu học phí phi chính quy tại Khoa 98
Thu học phí hệ cao đẳng, kĩ sư II, hoàn chỉnh ĐH 98
Thu học phí hệ đại học theo địa chỉ 98
Thu học phí hệ vừa học vừa làm tại Khoa 98
Thu học phí phi ngắn hạn 98
Thu học phí học viện mạng 98
Thu học phí mở các lớp tiếng anh, kế toán máy ngắn hạn 98
Thu lệ phí tuyển sinh 98
Thu khác 98
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
TT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ TT Chữ viết tắt Chữ viết đầy đủ
1 TNCS Thanh niên cộng sản 21 SV Sinh viên
2 NSNN Ngân sách Nhà nước 22 TT Trung tâm
3 KH – TC Kế hoạch – Tài chính 23 BM Bộ môn
4 TSCĐ Tài sản cố định 24 HCVP Hành chính văn phòng
5 GTGT Giá trị gia tăng 25 TY Thú y
6 BHXH Bảo hiểm xã hội 26 BVTV Bảo vệ thực vật
7 TK Tài khoản 27 SX Sản xuất
8 K/c Kết chuyển 28 TH-NN Thực hành – Nghề nghiệp
9 NL Nguyên liệu 29 CB Cán bộ
10 VL Vật liệi 30 GV Giáo viên
11 CC Công cụ 31 DV Dịch vụ
12 DC Dụng cụ 32 VLVH Vừa làm vừa học
13 BHYT Bảo hiểm Y tế 33 HĐ Hoạt động
14 BHTN Bảo hiểm thất nghiệp 34 KTX Ký túc xá
15 HCSN Hành chính sự nghiệp 35 KTQD Kinh tế quốc dân
16 UBDN Ủy ban nhân dân 36 HTQT Hợp tác quốc tế
17 XDCB Xây dựng cơ bản 37 CNTT Công nghệ thông tin
18 ĐH Đại học 38 BCH Ban chấp hàng
19 TCCN Trung cấp chuyên nghiệp 39 SXKD Sản xuất kinh doanh
20 HS Học sinh
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
BẢNG
Bảng 3.1: Thực trạng nguồn kinh phí tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật
Điện Biên từ năm 2009 - 2011 Error: Reference source not found
Bảng 3.2: Tổng hợp tình hình thực hiện thu sự nghiệp giai đoạn 2009 - 2011
Error: Reference source not found
Bảng 3.3: Kinh phí chi sự nghiệp đào tạo Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật
Điện Biên Error: Reference source not found
SƠ ĐỒ
LỜI CẢM ƠN ii
Phụ lục số 2.1: 91
(Nguồn: Quyết định số 19/2006/QĐ-BTC ngày 30/3/2006) 92
Phụ lục số 2.2: 93
TÊN SỔ 93
(Nguồn: Quyết định số 19/2006/QĐ-BTC ngày 30/3/2006) 93
Phụ lục số 2.3: 94
TÊN BIỂU BÁO CÁO 94
Các khoản phải nộp theo lương 97
Giá trị khối lượng XDCB hoàn thành 98
Thanh toán nội bộ 98
Thu học phí chính quy 98
Thu học phí đại học chính quy 98
Thu học phí hệ cao học 98
Thu học phí phi chính quy tại Khoa 98
Thu học phí hệ cao đẳng, kĩ sư II, hoàn chỉnh ĐH 98
Thu học phí hệ đại học theo địa chỉ 98
Thu học phí hệ vừa học vừa làm tại Khoa 98
Thu học phí phi ngắn hạn 98
Thu học phí học viện mạng 98
Thu học phí mở các lớp tiếng anh, kế toán máy ngắn hạn 98
Thu lệ phí tuyển sinh 98
Thu khác 98
LỜI CẢM ƠN ii
Phụ lục số 2.1: 91
SỐ HIỆU 91
(Nguồn: Quyết định số 19/2006/QĐ-BTC ngày 30/3/2006) 92
Phụ lục số 2.2: 93
TÊN SỔ 93
(Nguồn: Quyết định số 19/2006/QĐ-BTC ngày 30/3/2006) 93
Phụ lục số 2.3: 94
TÊN BIỂU BÁO CÁO 94
Các khoản phải nộp theo lương 97
Giá trị khối lượng XDCB hoàn thành 98
Thanh toán nội bộ 98
Thu học phí chính quy 98
Thu học phí đại học chính quy 98
Thu học phí hệ cao học 98
Thu học phí phi chính quy tại Khoa 98
Thu học phí hệ cao đẳng, kĩ sư II, hoàn chỉnh ĐH 98
Thu học phí hệ đại học theo địa chỉ 98
Thu học phí hệ vừa học vừa làm tại Khoa 98
Thu học phí phi ngắn hạn 98
Thu học phí học viện mạng 98
Thu học phí mở các lớp tiếng anh, kế toán máy ngắn hạn 98
Thu lệ phí tuyển sinh 98
Thu khác 98
i
Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm và coi trọng công tác giáo dục và đào tạo.
Ngay từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII, phát triển giáo dục và đào tạo cùng
với khoa học công nghệ được xác định là quốc sách hàng đầu, đầu tư cho giáo dục
là đầu tư cho phá triển. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X tiếp tục khẳng định giáo
dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu; phát triển giáo dục và đào tạo là một động lực
quan trọng thúc đẩy sự nghiệp Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa; là điều kiện để phát
huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng nhanh và
bền vững.
Hiện nay công tác kế toán trong các trường dần dần từng bước được đổi mới
song ở một số trường tổ chức hạch toán kế toán còn yếu. Từ chỗ các Trường được
Nhà nước bao cấp hoàn toàn nguồn kinh phí nay chuyển sang các trường tự chủ về
nguồn lực tài chính, tự đảm bảo một phần hoặc toàn phần chi phí cho các hoạt động
thì các trường còn lúng túng trong hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh như
thuế, liên doanh liên kết… Việc ứng dụng công nghệ thông tin còn nhiều hạn chế,
đội ngũ kế toán của một số trường còn chưa đáp ứng được với yêu cầu công việc.
Mặt khác, việc vận dụng các Nghị định, Thông tư của Nhà nước vào hạch toán các
nghiệp vụ đôi khi còn bị động
Nhận thức được điều đó Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên
cũng dần dần phải tự hoàn thiện mình để đáp ứng yêu cầu công việc. Tuy nhiên
trong suốt 49 năm xây dựng và trưởng thành của Nhà trường, chưa có luận văn hay
luận án nào viết về tổ chức kế toán tại Trường. Qua khảo sát tác giả chỉ thấy có một
số luận văn viết về khía cạnh quản lý tài chính. Chính vì vậy nghiên cứu để hoàn
thiện tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật
Điện Biên là một nhu cầu tất yếu.
Xuất phát từ tính cấp thiết của vấn đề nêu trên, tác giả nghiên cứu đề tài:
“Hoàn thiện tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ
thuật Điện Biên”.
Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là hệ thống hóa và làm rõ các vấn đề lý
luận về tổ chức công tác kế toán trong các đơn vị sự nghiệp nói chung và đơn vị sự
ii
nghiệp tự đảm bảo một phần chi phí hoạt động nói riêng. Nghiên cứu thực trạng tổ
chức chứng từ kế toán, thực trạng vận dụng hệ thống tài khoản, hệ thống sổ kế toán, hệ
thống báo cáo tài chính và công tác kiểm tra tài chính tại Trường Cao đẳng Kinh tế -
Kỹ thuật Điện Biên. Trên cơ sở đó, luận văn đưa ra các kết luận, biện pháp nhằm hoàn
thiện tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp chính tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật
Điện Biên.
Để có được những kết quả nghiên cứu về mặt lý luận cũng như thực tiễn tác
giả phải đi tìm câu trả lời cho các câu hỏi: Tổ chức kế toán trong các trường cao
đẳng bao gồm những nội dung gì? Thực trạng tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp
tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên được thực hiện như thế nào? Hạn
chế và đưa ra các giải pháp trong tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại Trường Cao
đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên là gì?
Phạm vi nghiên cứu của luận văn là tác giả khảo sát tại Trường Cao đẳng
Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên giai đoạn 2009 - 2011
Với đặc thù đề tài vừa mang tính lý luận, vừa mang tính ứng dụng do đó đề
tài sử dụng các phương pháp quan sát trực tiếp, Phương pháp phỏng vấn trực tiếp,
phương pháp điều tra, tổng hợp, so sánh, phân tích để làm rõ đối tượng nghiên cứu.
Luận văn được kết cấu thành 4 chương.
Chương thứ nhất luận văn giới thiệu chung về đề tài nghiên cứu.
Chương thứ hai luận văn trình bày cơ sở lý luận về tổ chức kế toán thu, chi
sự nghiệp tại các trường cao đẳng công lập tự chủ tài chính.
Trong Chương thứ hai luận văn tập trung trình bày ba nội dung cơ bản:
Thứ nhất là, Tổng quan về các trường cao đẳng công lập tự chủ tài chính.
Thứ hai là, Nội dung, nguyên tắc thu, chi sự nghiệp tại các trường cao đẳng
công lập tự chủ tài chính.
Cuối cùng là, Tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại các trường cao đẳng
công lập tự chủ tài chính.
Chương thứ ba, luận văn tập trung Phân tích thực trạng tổ chức kế toán thu,
chi sự nghiệp tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên.
iii
Đầu tiên, tác giả giới thiệu tổng quan về Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ
thhuật Điện Biên
Tiếp theo luận văn trình bày thực trạng tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại
Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên.
Thực trạng tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại Trường Cao đẳng
Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên
Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên là đơn vị dự toán cấp I trực
thuộc UBND tỉnh Điện Biên, có con dấu và tài khoản riêng, là đơn vị sự nghiệp có thu
đảm bảo một phần kinh phí hoạt động, thực hiện cơ chế tự chủ tài chính theo tinh thần
Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006 của Chính phủ ban hành về cơ chế quản
lý tài chính đối với đơn vị sự nghiệp có thu. Tuy nhiên, Nhà trường vẫn còn một số hạn
chế trong tổ chức kế toán thu, chi:
Tổ chức nhân sự kế toán thu, chi sự nghiệp
Tổ chức bộ máy kế toán tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên
áp dụng theo mô hình kế toán tập trung. Bao gồm 05 cán bộ nhân viên: 01 Kế toán
trưởng kiêm Trưởng Phòng Kế hoạch - Tài chính; 01 kế toán theo dõi Kho bạc,
Ngân hàng, tài sản cố định; 01 kế toán tổng hợp kiêm Phó Phòng Kế hoạch - Tài
chính; 01 kế toán thu, 01 thủ quỹ.
Cơ cấu trình độ lao động trong Phòng Kế hoạch - Tài chính như sau: 3 trình
độ đại học, 2 trình độ trung cấp. Lao động trong Phòng Kế hoạch - Tài chính được
bố trí tương đối phù hợp với trình độ chuyên môn của từng người. Trong những
năm qua công việc của Phòng Kế hoạch - Tài chính luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ
được giao, lập dự toán và quyết toán nguồn kinh phí kịp thời. Tuy nhiên, qua khảo
sát thực tế ở phòng cho thấy: Kế toán tổng hợp chưa phát huy được hiệu quả, năng
lực hạn chế, yếu về chuyên môn, trình độ vi tính còn thấp do đó chỉ làm được một
số lĩnh vực nhất định. Nên hiệu quả lao động của từng người không đồng đều, đây
là một hạn chế của bộ máy kế toán tại trường.
Tổ chức công tác kế toán thu, chi sự nghiệp
Tổ chức chứng từ thu, chi sự nghiệp: Qua khảo sát tại Trường Cao đẳng
iv
Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên cho thấy: Đơn vị đã áp dụng hệ thống chứng từ kế
toán ban hành cho các đơn vị hành chính sự nghiệp theo Quyết định số
19/2006/QĐ-BTC ban hành ngày 20 tháng 3 năm 2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính
và Thông tư số 185/2010/TT-BTC Hướng dẫn sửa đổi, bổ sung chế độ kế toán hành
chính sự nghiệp ban hành kèm theo Quyết định số 19/2006/QĐ-BTC. Ngoài ra để
phục vụ cho công tác quản lý Phòng Kế toán – Tài chính còn xây dựng một số
chứng từ kế toán phù hợp với đặc điểm hoạt động của đơn vị. Các nghiệp vụ kinh tế
phát sinh tại đơn vị được phản ánh đầy đủ cả 4 chi tiêu: Chỉ tiêu tiền lương, chỉ tiêu
vật tư, chỉ tiêu tiền tệ và chỉ tiêu TSCĐ.
Bước 1. Tổ chức lập chứng từ
Qua thực tế khảo sát cho thấy đơn vị thực hiện đúng các biểu mẫu chứng từ
theo quy định của Bộ Tài chính ban hành theo Quyết định số 19/2006 thuộc hệ
thống chứng từ bắt buộc. Ngoài ra, kế toán còn sử dụng một số mẫu chứng từ
hướng dẫn của Bộ Tài chính ban hành nhưng có sửa đổi để phù hợp với đặc điểm,
yêu cầu của đơn vị và xây dựng một số chứng từ mới để dễ dàng quản lý các nghiệp
vụ kinh tế phát sinh. Về nội dung chứng từ kế toán: Nội dung các nghiệp vụ kinh tế
phát sinh đều thể hiện rõ và đầy đủ trên các mẫu chứng từ kế toán, phương pháp lập, ký
chứng từ đều theo quy định của Luật Kế toán, Nghị định số 128/2004/NĐ-CP ngày
31/5/2004 của Chính phủ và một số văn bản pháp luật khác. Hiện nay Phòng Kế
hoạch - Tài chính đang sử dụng phần mềm MISA, do đó một số chứng từ được lập
trực tiếp bằng phần mềm, các chứng từ khác … được thực hiện từ phần mềm Excel.
Do đó đã giảm bớt được rất nhiều thời gian và nhìn chung các chứng từ kế toán rõ
ràng, đầy đủ, đúng nội dung, không tẩy xóa, không viết tắt.
Bước 2. Kiểm tra chứng từ
Vì kế toán thanh toán tại đơn vị năng lực hạn chế, do đó các chứng từ đều
trải qua ba lần kiểm tra. Tất cả chứng từ liên quan đến tiền mặt sau khi kiểm tra, kế
toán lập phiếu thu, phiếu chi kèm với bộ chứng từ gốc … được chuyển sang cho Kế
toán trưởng. Qua khảo sát tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên cho
thấy, một số năm trở về trước trên các chứng từ còn thiếu một số thông tin như chữ
v
ký của người mua hàng trên hóa đơn, thiếu ngày tháng năm. Tuy nhiên, ba năm trở
lại đây các chứng từ được kiểm tra tương đối chặt chẽ, do đó tất cả các chứng từ lập
tương đối rõ ràng, đầy đủ các thông tin, đúng với các quy định của Nhà nước.
Bước 3. Tổ chức sử dụng chứng từ
Hiện tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên đang sử dụng phần
mềm do đó sau khi kiểm tra chứng từ kế toán tiến hành nhập số liệu và một số thông tin
trên chứng từ vào máy tính và bấm vào nút ghi sổ trên thanh Menu, phần mềm sẽ cho
phép ghi sổ kế toán.
Bước 4. Tổ chức lưu trữ và bảo quản chứng từ
Phòng Kế hoạch - Tài chính thực hiện việc bảo quản, lưu trữ chứng từ kế
toán theo Điều 40 Luật Kế toán và Quyết định số 218/2000/QĐ-BTC ngày
29/12/2000 của Bộ Tài chính. Nói chung việc bảo quản lưu trữ chứng từ tại đơn vị
tương đối khoa học từ việc lập bảng kê chứng từ theo từng quý năm đến việc đóng hồ
sơ. Tuy nhiên, ở đơn vị còn có một số hạn chế: Thứ nhất là chưa có kho lưu trữ riêng
để tiện cho việc bảo quản chứng từ; thứ hai, tủ đựng chứng từ sắp xếp chưa theo thứ
tự nên chưa thuận tiện trong quá trình tìm kiếm.
Tổ chức tài khoản thu, chi sự nghiệp
Trong quá trình hoạt động tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên
sẽ phát sinh các nghiệp vụ kinh tế khác nhau. Mỗi nghiệp vụ kinh tế phát sinh sẽ
liên quan đến một nội dung kinh tế nhất định. Các nghiệp vụ kinh tế phát sinh được
thông tin và kiểm tra nhờ chứng từ kế toán. Tuy nhiên, chứng từ kế toán không phản
ánh được mối quan hệ giữa các đối tượng kế toán. Do vậy, để phản ánh sự vận động
của đối tượng kế toán một cách thường xuyên, liên tục và có hệ thống thì phải phản
ánh các nghiệp vụ kinh tế vào các tài khoản. Qua khảo sát cho thấy tại Trường Cao
đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên vận dụng tương đối chuẩn xác theo chế độ kế
toán hiện hành.
Tổ chức sổ sách kế toán thu, chi sự nghiệp
Qua khảo sát tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên cho thấy với
khối lượng nghiệp vụ vừa phải, số lượng tài khoản không quá lớn, đơn vị chọn hình
thức ghi sổ là Nhật ký – sổ cái. Qua nghiên cứu cho thấy tổ chức hệ thống sổ kế toán
vi
của Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên tương đối đầy đủ về mặt số lượng,
sổ chi tiết được mở tương đối đủ cho các đối tượng kế toán liên quan đến Trường.
Tổ chức báo cáo kế toán thu, chi sự nghiệp
Qua khảo sát tại đơn vị cho thấy, định kỳ mỗi quý (khi có yêu cầu của cấp
quản lý) và cuối niên độ kế toán năm Phòng Kế hoạch - Tài chính luôn lập các báo
cáo đầy đủ, kịp thời, đúng với quy định của Nhà nước. Trong những năm qua, Ban
Giám hiệu nhà trường rất coi trọng công tác báo cáo tài chính, đây là kênh thông tin
quan trọng để Ban Giám hiệu nhà trường có kế hoạch quản lý, nguồn kinh phí trong
năm tới.
Tổ chức công tác kiểm tra kế toán
Tổ chức công tác kiểm tra kế toán là một nội dung cần thiết và quan trọng.
Kết quả khảo sát cho thấy tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên, công
tác kiểm tra kế toán đã được quan tâm. Công tác kiểm tra tương đối chặt chẽ nhưng
cần đẩy mạnh công tác kiểm tra nội bộ trong đơn vị, thành lập mới bộ phận kiểm
toán nội bộ độc lập (quy định trong Luật Kiểm toán) hoặc kiện toàn bộ máy của
Ban Thanh tra nhân dân, cần phải đặc biệt chú ý đến năng lực chuyên môn. Có như
thế, công tác kiểm tra kế toán mới phát huy hết hiệu quả.
Tổ chức kế toán có vai trò rất quan trọng, là một “mắt xích” trong toàn bộ
hoạt động tại đơn vị. Chính vì thế, ở Chương thứ 3 tác giả tập trung mô tả thực
trạng tổ chức kế toán từ khâu tổ chức chứng từ cho đến khâu cuối cùng là lập báo
cáo tài chính để cung cấp thông tin cho các nhà quản lý các cấp điều hành hoạt động
đơn vị sao cho có hiệu quả. Và không chỉ ở Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật
Điện Biên mà tất cả các đơn vị hành chính sự nghiệp đều mong muốn đơn vị mình
ngày càng phát triển, hoạt động có hiệu quả hơn. Muốn vậy, hướng tập trung phải đi
nghiên cứu những ưu nhược điểm từ đó tìm ra giải pháp hoàn thiện để nâng cao sử
dụng nguồn lực tài chính, tiết kiệm chi có hiệu quả. Nội dung này tác giả tiếp tục
nghiên cứu ở chương tiếp theo.
Chương cuối cùng là Kết quả nghiên cứu thực trạng và giải pháp hoàn thiện tổ
chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên.
vii
Kết quả nghiên cứu thực trạng tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp
tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên
Ưu điểm
Qua khảo sát thực tế tại đơn vị cho thấy Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật
Điện Biên đã thực hiện đầy đủ các quy định của Nhà nước về quản lý tài chính, tổ
chức công tác kế toán.
Về quản lý tài chính: Trên cơ sở đổi mới phương thức quản lý, sắp xếp lại cơ
cấu tổ chức, thực hành tiết kiệm chống lãng phí, Trường đã thực hiện cơ chế tự
chủ tài chính. Tiết kiệm nguồn kinh phí ngân sách cấp chi thường xuyên, kết hợp
tăng nguồn thu sự nghiệp là cơ sở để nhà trường trả thu nhập tăng thêm cho cán
bộ công nhân viên.
Về tổ chức bộ máy quản lý: trong trường nói chung đã bắt đầu có những
chuyển đổi tích cực. Trên cơ sở nhà nước giao cho quyền tự chủ về định biên nhà
trường đang dần từng bước bố trí sắp xếp đội ngũ cho phù hợp với năng lực và trình
độ chuyên môn của người lao động, khuyến khích những người lớn tuổi, năng lực
thực sự yếu kém, hay chây lười về nghỉ trước tuổi, để tuyển mới đội ngũ giáo viên
trẻ có năng lực, trình độ chuyên môn từ khá giỏi trở lên về công tác lâu dài phục vụ
cho nhà trường.
Về tổ chức công tác kế toán: Do nhận thức được tầm quan trọng của lĩnh vực
này đối với sự nghiệp và phát triển nhà trường. Do đó nhà trường rất quan tâm đến
nhân lực, điều kiện làm việc. Cho nên hoạt động của lĩnh vực này trong những năm
qua cũng thu được nhiều thành tích đáng kể.
Nhược điểm
Về công tác tài chính: Thứ nhất, việc xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ chưa đầy
đủ, chi tiết nên chưa có tác động khuyến khích nâng cao trình độ chuyên môn cũng
như tăng năng suất, hiệu quả trong công việc.
Thứ hai, cơ cấu chi chưa hợp lý. Đây vẫn là tồn tại của rất nhiều trường trong hệ
thống giáo dục quốc dân hiện nay.
Về tổ chức công tác kế toán: Thứ nhất, mặc dầu bộ máy kế toán dựa trên
năng lực chuyên môn của từng người để bố trí sắp xếp, tuy nhiên chưa thực sự hợp
lý và còn hạn chế trong việc tiếp thu những chính sách, chế độ, nâng cao trình độ tin
học, ngoại ngữ để phục vụ cho công tác kế toán tại đơn vị.
Thứ hai, quá trình kiểm soát chi còn chưa chặt chẽ.
viii
Thứ ba, khi mua công cụ, dụng cụ, vật tư thực tập đơn vị không theo dõi chi
tiết.
Thứ tư, trong quá trình hạch toán các nghiệp vụ liên doanh liên kết đơn vị
đôi khi còn lúng túng trong việc xác định thuế thu nhập doanh nghiệp.
Thứ năm, đầu năm học mới phòng Kế hoạch tài chính nhà trường tiến hành
thu học phí với số lượng HS, SV trong toàn trường lớn. Nhưng thủ quỹ và kế toán
tiến hành ghi chép thủ công trên biên lai thu học phí mua sẵn của chi cục thuế thành
phố do đó rất mất nhiều thời gian, hay sai sót.
Thứ sáu, công tác lưu trữ chứng từ chưa thật tốt, chưa có kho để bảo quản
riêng. Mặt khác, việc sắp xếp bố trí các tủ chưa thật hợp lý.
Thứ bảy, Trường lựa chọn hình thức ghi sổ là Nhật ký - sổ cái. Hình thức
này không phù hợp trong điều kiện ứng dụng công nghệ thông tin như hiện nay và
số lượng nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại Trường ngày càng nhiều.
Thứ tám, hệ thống báo cáo tại Trường chỉ mới chú trọng vào báo cáo tài
chính, chưa có báo cáo quản trị do đó đã phần nào hạn chế thông tin chính xác giúp
cho các nhà điều hành ra quyết định kịp thời.
Thứ chín, việc kiểm tra giám sát nội bộ của ban thanh tra nhân dân chỉ mang
tình hình thức, chưa thực sự làm tốt vai trò của mình trong việc ngăn ngừa, phát
hiện những sai phạm trong công tác quản lý tài chính nói chung.
Định hướng phát triển và yêu cầu hoàn thiện tổ chức kế toán thu,
chi sự nghiệp tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên
Định hướng phát triển của Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện
Biên đến năm 2020
Hoàn chỉnh mạng lưới cơ sở giáo dục đại học trên phạm vị toàn quốc, có sự
phân tầng về chức năng, nhiệm vụ đào tạo, đảm bảo hợp lý cơ cấu trình độ, cơ cấu
ngành nghề, cơ cấu vùng miền, phù hợp với chủ trương xã hội hoá giáo dục, quy
hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội của cả nước và của các địa phương.
Phát triển các chương trình giáo dục theo định hướng nghiên cứu và định
hướng nghề nghiệp - ứng dụng. Bảo đảm sự liên thông giữa các chương trình trong
toàn hệ thống
Mở rộng quy mô đào tạo.
Xây dựng đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục đại học đủ
ix
về số lượng, có phẩm chất đạo đức và lương tâm nghề nghiệp, có trình độ chuyên
môn cao, phong cách giảng dạy và quản lý tiên tiến.
Nâng cao rõ rệt quy mô và hiệu quả hoạt động khoa học và công nghệ trong
các cơ sở giáo dục đại học.
Hoàn thiện chính sách phát triển theo hướng bảo đảm quyền tự chủ và trách
nhiệm xã hội của cơ sở giáo dục đại học, sự quản lý Nhà nước và vai trò giám sát,
đánh giá của xã hội đối với giáo dục đại học.
Yêu cầu hoàn thiện tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại trường
Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên
Nghiên cứu thực trạng tổ chức kế toán tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ
thuật Điện Biên Tôi thấy đơn vị có nhiều mặt ưu điểm, tuy nhiên bên cạnh đó còn
một số tồn tại. Do đó cần phải nghiên cứu để đưa ra các giải pháp để hoàn thiện. Để
làm được điều đó phải dựa trên cơ sở vận dụng lý luận, cùng với nghiên cứu thực
tiễn nhưng phải đảm bảo các yêu cầu sau:
Một, hoàn thiện tổ chức kế toán trên cơ sở tuân thủ và góp phần hoàn thiện
chế độ kế toán hiện hành.
Luật kế toán, luật NSNN, chế độ kế toán, các văn bản pháp quy hiện hành là
cơ sở pháp lý để tổ chức kế toán. Vì vậy, hoàn thiện tổ chức kế toán phải đảm bảo
tuân thủ đúng chính sách, chế độ kế toán là một yêu cầu cần thiết để các hoạt động
kinh tế của đơn vị có hiệu quả.
Hai, hoàn thiện tổ chức kế toán phải phù hợp với điều kiện, đặc điểm, quy
mô hoạt động và yêu cầu quản lý của đơn vị. Tuy nhiên có tính đến các nhân tố như
định hướng phát triển, quản lý vi mô và vĩ mô.
Ba, hoàn thiện kế toán phải đảm bảo nguyên tắc tiết kiệm và có hiệu quả để
kế toán trở thành công cụ hữu hiệu phục vụ cho các nhà quản lý trong quá trình điều
hành đơn vị.
Bốn, hoàn thiện kế toán trên cơ sở áp dụng công nghệ thông tin hiện đại.
Các giải pháp hoàn thiện tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại
Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên
Qua quá trình khảo sát cho thấy cần phải hoàn thiện tổ chức kế toán tại
Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên nhằm mục đích hoạt động của đơn
x
vị ngày có hiệu quả hơn. Do đó, dựa trên các yêu cầu hoàn thiện để xây dựng các
giải pháp hoàn thiện như sau:
Hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán
Hiệu quả hoạt động của đơn vị một phần phụ thuộc vào tổ chức bộ máy. Đối
với công tác kế toán cũng vậy, tổ chức bộ máy kế toán hợp lý sẽ cung cấp đầy đủ
thông tin để nhà lãnh đạo các cấp ra quyết định kịp thời. Chính vì vậy, không ngừng
phải hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán.
Hoàn thiện ứng dụng công nghệ thông tin
Thứ nhất, Hiện tại đơn vị sử dụng phần mềm kế toán hành chính sự nghiệp
của công ty Misa cho phép kết nối dữ liệu của các phần hành.
Thứ hai, nếu đơn vị có nguồn lực tài chính thì thuê các công ty để xây dựng
phần mềm thu học phí hoặc nếu không thì làm trong phần mềm Excel.
Thứ ba, đơn vị sử dụng phần mềm Misa nên cần tăng cường bố trí một số
nhân viên kế toán tham gia các lớp tập huấn để cập nhật, nâng cao trình độ nghiệp
vụ vi tính cho đội ngũ này.
Hoàn thiện chứng từ kế toán
Thực tế tại đơn vị bên cạnh sử dụng những chứng từ kế toán đã được ban
hành theo Quyết định số 19/2006, dựa vào đặc điểm, nội dung các nghiệp vụ đơn vị
còn xây dựng thêm một số biểu mẫu chứng từ như mẫu Nhật trình điều xe để theo
dõi số km lái xe chạy trong tháng; Bảng kê nộp tiền điện, nước sử dụng tại nhà ăn
HS, SV; Bảng kê khoán công tác phí; Bảng tổng hợp nguyên vật liệu học sinh thực
tập; Hợp đồng đào tạo; Biên bản thanh lý hợp đồng đào tạo Tuy nhiên đơn vị cần
bổ sung và sửa đổi một số chứng từ để kiểm soát chi được chặt chẽ hơn. Ngoài ra,
đơn vị cần chú ý, quán triệt nghiêm túc quy định về lưu trữ chứng từ, xử lý dữ liệu
chứng từ đã hết hạn lưu trữ
Hoàn thiện tài khoản kế toán
Hệ thống tài khoản kế toán hiện hành về cơ bản đã đáp ứng các yêu cầu quản
lý và hạch toán kế toán tại đơn vị. Tuy nhiên tổ chức tài khoản kế toán phù hợp với
đặc điểm cụ thể của từng đơn vị là một việc làm hết sức có ý nghĩa để kế toán dễ
dàng hơn trong việc hạch toán.
Qua khảo sát đơn vị cho thấy về cơ bản đơn vị đã sử dụng tương đối tốt các tài
khoản cấp 1, cấp 2 ban hành theo chế độ kế toán sự nghiệp. Song để đáp ứng hơn
xi
nữa nhu cầu quản lý phù hợp với đặc điểm hoạt động theo cơ chế tự chủ tài chính
đơn vị cần phải bổ sung một tài khoản cấp 1 và một số tài khoản cấp 2.
Hoàn thiện hệ thống sổ kế toán thu, chi
Qua khảo sát thực tế cho thấy đơn vị đã mở tương đối đầy đủ các sổ tổng
hợp theo quy định và sổ chi tiết phù hợp với từng đối tượng kế toán liên quan. Tuy
nhiên với giải pháp hoàn thiện là bổ sung thêm TK thì tương ứng cũng phải mở
thêm sô tổng hợp và các sổ chi tiết. Mặt khác, đơn vị nên chuyển hình thức ghi sổ
Nhật ký - Sổ cái sang Sổ nhật ký chung.
Hoàn thiện tổ chức công tác kiểm tra kế toán
Kiểm tra công tác kế toán đóng vai trò rất quan trọng. Đối với Ban giám hiệu
Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên rất ý thức được tầm quan trọng này
nên thường xuyên đôn đốc các bộ phận kiểm tra, nhất là nội bộ phòng kế hoạch tài
chính và hàng năm có ban thanh tra nhân dân, Sở tài chính vào kiểm tra tài chính tại
đơn vị.
Điều kiện thực hiện các giải pháp hoàn thiện tổ chức kế toán thu,
chi sự nghiệp tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên
Về phía cơ quản chủ quản:
Thứ nhất, đối với cơ quan chủ quản cần quan tâm tạo điều kiện hơn nữa về
nguồn kinh phí để tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học. Hỗ trợ đơn vị
trong đào tạo cán bộ.
Thứ hai, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện, quản lý và sử
dụng các nguồn tài chính. Có quy định thưởng phạt rõ ràng, cần xử lý nghiêm
những sai phạm gian lận trong quản lý tài chính, động viên khen thưởng kịp những
tấm gương thực hiện tốt mang hiệu quả trong sử dụng tài chính của đơn vị.
Thứ ba, Chỉ đạo tổng kết đánh giá kết quả thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu
trách nhiệm về biên chế, tài chính ở các trường trực thuộc Bộ trong giai đoạn ba
năm trên một lần. Rút ra những ưu, nhược điểm trong việc thực hiện , từ đó có giải
pháp hoàn thiện cho những năm tiếp theo.
Về phía Trường:
Thứ nhất, cần tăng cường thiết bị làm việc cho phòng kế toán tài chính. Hiện
nay đơn vị đã có hệ thống mạng LAN nối mạng các phòng khoa ban nhưng để đảm
xii
bảo công việc trong nội bộ phòng Kế hoạch tài chính thì cần thiết phải lắp đặt hệ thống
mạng LAN riêng để tiến hành thực hiện kết nối các phần hành kế toán.
Thứ hai, hoàn thiện bộ máy kế toán, phân công trách nhiệm rõ ràng, thường
xuyên cho đội ngũ kế toán tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ để nâng
cao trình độ chuyên môn, trình độ vi tính.
Thứ ba, tiếp tục hoàn thiện quy chế chi tiêu nội bộ dựa trên các định mức,
tiêu chuẩn của Nhà nước quy định.
Thứ tư, đơn vị cần quan tâm hơn nữa trong công tác kiểm tra nội bộ, bầu
những người có đủ năng lực, phẩm chất, trình độ vào đội ngũ này để phát huy hiệu
quả công tác, hạn chế những sai phạm xảy ra.
Như vậy, luận văn đã xâu chuỗi lý luận và thực tiễn để tìm ra các giải pháp
hoàn thiện nhằm giúp cho Trường ngày càng hoạt động tốt hơn, đảm bảo nguồn
kinh phí NSNN và nguồn kinh phí tự chủ được sử dụng có hiệu quả, cải thiện đời
sống cho người lao động.
Do thời gian có hạn, tác giả chưa đi sâu tìm hiểu nghiên cứu, nên luận văn
còn một số hạn chế như sau: Thứ nhất, trong Chương 3 luận văn chỉ mới đề cập đến
tổ chức kế toán ở khía cạnh kế toán tài chính, chưa đi vào tìm hiểu để xây dựng mô
hình kế toán quản trị kết hợp với kế toán tài chính để hoàn thiện tổ chức kế toán
theo hướng hiện đại, nâng cao hiệu quả quản lý tại đơn vị. Thứ hai, luận văn mới
chỉ đưa ra được các giải pháp hoàn thiện phù hợp với điều kiện hiện tại và tương lai
gần. Trong những năm sắp tới, nâng cấp từ Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật
Điện Biên thành Trường Đại học Điện Biên chắc chắn sẽ có nhiều thay đổi về nhân
sự, bộ máy quản lý, năng lực tài chính của Nhà trường tất yếu sẽ ảnh hưởng đến tổ
chức kế toán. Mặt khác, theo lộ trình đổi mới và hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính
trong các cơ sở giáo dục đào tạo giai đoạn 2010 - 2020 chắc chắn sẽ có nhiều thay
đổi, Nhà nước sẽ ban hành nhiều văn bản pháp quy về cơ chế, chính sách tài chính,
điều này sẽ ảnh hưởng đến tổ chức kế toán của Nhà trường.
Chính vì vậy, khi có điều kiện nên tiếp tục nghiên cứu ở các khía cạnh trên
nhằm đảm bảo hoàn thiện tổ chức kế toán tại Nhà trường ngày càng tốt hơn.
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU CHUNG VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm và coi trọng công tác giáo dục và đào tạo.
Ngay từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII, phát triển giáo dục và đào tạo cùng
với khoa học công nghệ được xác định là quốc sách hàng đầu, đầu tư cho giáo dục
là đầu tư cho phá triển. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X tiếp tục khẳng định giáo
dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu; phát triển giáo dục và đào tạo là một động lực
quan trọng thúc đẩy sự nghiệp Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa; là điều kiện để phát
huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng nhanh và
bền vững.
Luật Ngân sách nhà nước ra đời và được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam khoá XI, kỳ họp thứ 9 thông qua ngày 20 tháng 3 năm 1996 và có
hiệu lực thi hành từ năm 1997 đã đánh dấu một bước quan trọng trong lĩnh vực
quản lý ngân sách nhà nước của Đảng và Nhà nước ta. Trong điều kiện đó, trên tinh
thần kế thừa có chọn lọc Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp đã ban hành trước
đây và căn cứ vào tính chất hoạt động của các đơn vị hành chính sự nghiệp sau khi
đã có Luật Ngân sách nhà nước, hệ thống Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp đã
được ban hành theo Quyết định số 999-TC/QĐ/CĐKT ngày 2 tháng 11 năm 1996
nay được thay thế bằng Quyết định số 19/2006/QĐ-BTC ngày 30 tháng 3 năm 2006
của Bộ Tài chính. Qua quá trình triển khai thực hiện, áp dụng vào thực tế hoạt động
của các đơn vị hành chính sự nghiệp có thể nhận thấy rằng sự ra đời của hệ thống
Chế độ kế toán hành chính sự nghiệp là hoàn toàn phù hợp với sự phát triển của đất
nước thời kỳ đổi mới, đã phần nào đáp ứng được yêu cầu quản lý chi và kiểm soát
chi của Luật Ngân sách nhà nước đồng thời giúp các đơn vị quản lý tốt nguồn kinh
phí được ngân sách nhà nước cấp phát, phát huy được vai trò quan trọng của công
cụ hạch toán kế toán đối với việc tăng cường quản lý thống nhất nền tài chính của
đất nước. Tuy nhiên hệ thống chế độ kế toán hiện hành có phạm vi áp dụng cho tất
cả các đơn vị hành chính sự nghiệp hoạt động bằng nguồn kinh phí do ngân sách
nhà nước cấp phát hoặc bằng các nguồn kinh phí khác mà chưa đưa ra hệ thống kế
1
toán áp dụng vào từng lĩnh vực, từng loại hình hành chính sự nghiệp cho phù hợp
với đặc điểm, tính chất hoạt động và trình độ kế toán của từng đơn vị.
Hiện nay công tác kế toán trong các trường dần dần từng bước được đổi mới
song ở một số trường tổ chức hạch toán kế toán còn yếu. Từ chỗ các đơn vị được
Nhà nước bao cấp hoàn toàn nguồn kinh phí nay chuyển sang đơn vị tự chủ về
nguồn lực tài chính, tự đảm bảo một phần hoặc toàn phần chi phí cho các hoạt động
thì các trường còn lúng túng trong hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh như
thuế, liên doanh liên kết… Việc ứng dụng công nghệ thông tin còn nhiều hạn chế,
đội ngũ kế toán của một số trường còn chưa đáp ứng được với yêu cầu công việc.
Mặt khác, việc vận dụng các nghị định, thông tư của Nhà nước vào hạch toán các
nghiệp vụ đôi khi còn bị động
Nhận thức được điều đó nhà trường cũng dần dần phải tự hoàn thiện mình
để đáp ứng yêu cầu công việc. Tuy nhiên trong suốt 49 năm xây dựng và trưởng
thành của Nhà trường, chưa có luận văn hay luận án nào viết về tổ chức kế toán tại
đơn vị. Qua khảo sát tác giả chỉ thấy có một số luận văn viết về khía cạnh quản lý
tài chính. Chính vì vậy nghiên cứu để hoàn thiện tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp
tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên là một nhu cầu tất yếu.
Xuất phát từ tính cấp thiết của vấn đề nêu trên, tác giả nghiên cứu đề tài:
“Hoàn thiện tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ
thuật Điện Biên”.
1.2. Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Qua tìm hiểu tại các thư viện, mạng internet đối với các nghiên cứu về đề tài
tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại các trường đại học, cao đẳng công lập, tác giả
thấy tương đối ít. Có một số nghiên cứu trước đây về đề tài này như: Luận văn với
đề tài “Hoàn thiện tổ chức hạch toán kế toán chi thường xuyên tại trường Đại học
Kinh tế Quốc dân” năm 2010 của tác giả Lê Thị Huyền, Đề tài của tác giả Lê Thị
Huyền đã đi sâu tìm hiểu, phân tích thực trạng tổ chức kế toán chi thường xuyên tại
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, nhưng Đề tài này chưa nghiên cứu về lĩnh vực
kế toán thu, chi sự nghiệp tại Trường Đại học Kinh tế quốc dân mà tác giả Lê Thị
Huyền đã nghiên cứu.
2
Luận văn với đề tài “Hoàn thiện tổ chức kế toán tại các đơn vị sự nghiệp có
thu thuộc Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh” năm 2011 của tác giả Phạm Thị
Thu Hòa, Đề tài của tác giả Phạm Thị Thu Hòa chỉ mới trình bày được nhiệm vụ,
nguyên tắc, nội dung tổ chức kế toán nói chung. Mô tả được thực trạng kế toán tại
đơn vị khảo sát. Nhưng chưa nghiên cứu về vấn đề tổ chức kế toán thu, chi tại các
đơn vị sự nghiệp có thu thuộc Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh mà tác giả
Phạm Thị Thu Hòa đã nghiên cứu.
Luận văn với đề tài “Hoàn thiện tổ chức kế toán tại Trường Cao đẳng Giao
thông vận tải Miền trung” năm 2010 của tác giả Phạm Thị Băng Thanh chủ yếu mô
tả, phân tích thực trạng quản lý tài chính và tổ chức kế toán tại đơn vị từ tổ chức bộ
máy đến khâu lập chứng từ, tài khoản, ghi sổ kế toán, báo cáo tài chính. Nhưng Đề
tài của tác giả Phạm Thị Băng Thanh chưa nghiên cứu về vấn đề kế toán thu, chi sự
nghiệp tại Trường Cao đẳng Giao thông vận tải Miền trung.
Xuất phát từ những tìm hiểu đó, luận văn sẽ đi sâu nghiên cứu vào các vấn
đề chính như tìm hiểu sâu hơn về mặt lý luận đối với các trường cao đẳng nói
chung, nghiên cứu thực tế tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại Trường Cao đẳng
Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên nói riêng để đưa ra những giải pháp hoàn thiện.
1.3 Mục tiêu nghiên cứu
Hệ thống hóa và làm rõ các vấn đề lý luận về tổ chức công tác kế toán trong
các đơn vị sự nghiệp nói chung và đơn vị sự nghiệp tự đảm bảo một phần chi phí
hoạt động nói riêng.
Nghiên cứu thực trạng tổ chức chứng từ kế toán, thực trạng vận dụng hệ thống
tài khoản, hệ thống sổ kế toán, hệ thống báo cáo tài chính và công tác kiểm tra tài chính
tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên. Trên cơ sở đó, luận văn đưa ra các
kết luận, biện pháp nhằm hoàn thiện tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp chính tại
Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên.
1.4. Câu hỏi nghiên cứu
Để có được những kết quả nghiên cứu về mặt lý luận cũng như thực tiễn tác
giả phải đi tìm câu trả lời cho các câu hỏi sau:
3
- Tổ chức kế toán trong các trường cao đẳng bao gồm những nội dung gì?
- Thực trạng tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại Trường Cao đẳng Kinh tế
- Kỹ thuật Điện Biên được thực hiện như thế nào?
- Hạn chế và đưa ra các giải pháp trong tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại
Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên là gì?
1.5. Phạm vi nghiên cứu
Trong phạm vi nghiên cứu của luận văn, tác giả khảo sát tại Trường Cao
đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên giai đoạn 2009 - 2011.
1.6. Phương pháp nghiên cứu
Với đặc thù đề tài vừa mang tính lý luận, vừa mang tính ứng dụng do đó đề
tài sử dụng các phương pháp sau:
- Phương pháp quan sát trực tiếp tổ chức bộ máy, tổ chức công tác kế toán tại
Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên.
- Phương pháp phỏng vấn trực tiếp: Tác giả gặp gỡ trực tiếp hoặc qua điện
thoại, phỏng vấn một số cán bộ Phòng Kế hoạch – Tài chính, khoa, ban của trường.
Để tìm hiểu các vấn đề có tính chất lý luận như khái niệm, định nghĩa, bản
chất… tác giả nghiên cứu tại các sách Giáo trình kế toán HCSN, các luận văn, luận
án liên quan đến đề tài được công bố công khai, …….
Để có các tài liệu thu thập liên quan đến phần thực trạng tác giả phải nghiên
cứu các tài liệu của các trường như báo cáo phương án tự chủ, tự chịu trách nhiệm
về tài chính, quy chế chi tiêu nội bộ, báo cáo tài chính, các sổ sách, các chứng từ
cùng với các số liệu thống kê, kế toán khác.
Ngoài ra, tác giả còn nghiên cứu các tài liệu khác như Luật Kế toán, nghị
định thông tư hiện hành, cụ thể Nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25 tháng 4 năm
2006 của Chính phủ, Thông tư số 71/2006/TT-BTC hướng dẫn thực hiện Nghị định
số 43/2006/NĐ-CP, Thông tư số 185/2010/TT-BTC ngày 15/01/2010; Quyết định
số 579/QĐ-Ttg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chiến lược phát triển nhân lực
Việt Nam thời kỳ 2011 - 2020……
Sau khi thu thập được số liệu bằng phương pháp điều tra, tác giả tiến hành
tổng hợp, so sánh, phân tích các hiện tượng, các số liệu điều tra được làm cơ sở cho
4
việc đánh giá thực trạng tổ chức hạch toán kế toán ở các trường, từ đó đưa ra kết
luận, đề xuất các biện pháp hoàn thiện.
Như vậy, dữ liệu sử dụng cho việc tổng hợp, phân tích bao gồm dữ liệu sơ
cấp và dữ liệu thứ cấp. Nhưng chủ yếu vẫn là các dữ liệu thứ cấp. Các dữ liệu thứ
cấp bao gồm: Quy chế chi tiêu nội bộ, các chứng từ, sổ sách, báo cáo tài chính…
tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên.
1.7. Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu
Đề tài đã có những đóng góp như sau:
Về lý luận: Đề tài trình bày những cơ sở lý luận về tổ chức kế toán thu, chi
trong các đơn vị sự nghiệp nói chung, đơn vị sự nghiệp tự đảm bảo một phần chi
phí hoạt động nói riêng.
- Về thực tiễn:
+ Đề tài mô tả và phân tích thực trạng tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại
Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên, từ đó nêu lên được những vấn đề
còn tồn tại.
+ Đề xuất biện pháp hoàn thiện tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại Trường
Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên, cũng như điều kiện để thực hiện những biện
pháp hoàn thiện đó.
1.8. Kết cấu của đề tài nghiên cứu
Ngoài lời cam đoan, lời cảm ơn, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo. Bố
cục luận văn bao gồm:
Đề tài chia làm 4 chương:
Chương 1: Giới thiệu chung về đề tài nghiên cứu.
Chương 2: Cơ sở lý luận về tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại các trường
cao đẳng công lập tự chủ tài chính.
Chương 3: Phân tích thực trạng tổ chức kế toán thu, chi sự nghiệp tại
Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên.
Chương 4: Kết quả nghiên cứu thực trạng và giải pháp hoàn thiện tổ chức
kế toán thu, chi sự nghiệp tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật Điện Biên.
5
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC KẾ TOÁN
THU, CHI SỰ NGHIỆP TẠI CÁC TRƯỜNG CAO ĐẲNG
CÔNG LẬP TỰ CHỦ TÀI CHÍNH
2.1. Tổng quan về các trường cao đẳng công lập tự chủ tài chính
2.1.1. Khái niệm về trường cao đẳng công lập
Ngày nay, các trường học trong hệ thống giáo dục quốc dân là những đơn vị
không thể thiếu và vô cùng quan trọng đối với sự phát triển của xã hội. Nằm trong
hệ thống đó có các trường cao đẳng công lập.
Trường cao đẳng công lập là trường do cơ quan nhà nước có thẩm quyền
thành lập để thực hiện nhiệm vụ cung cấp các dịch vụ xã hội công cộng và các dịch
vụ chuyên môn theo từng lĩnh vực sự nghiệp nhằm duy trì sự hoạt động bình
thường của các ngành kinh tế quốc dân. Có hai loại trường cao đẳng công lập:
- Trường cao đẳng công lập thuần tuý là những trường do Nhà nước thành lập
không có nguồn thu, được ngân sách nhà nước bảo đảm toàn bộ kinh phí hoạt động.
- Trường cao đẳng công lập có thu là những trường mà ngoài nguồn kinh phí
được ngân sách nhà nước cấp còn được Nhà nước cho phép thu một số khoản thu phí, lệ
phí hoặc một số khoản thu khác để phục vụ trong quá trình hoạt động của trường.
Trường cao đẳng công lập có thu được xác định dựa vào các tiêu chuẩn sau:
- Văn bản quyết định thành lập trường cao đẳng công lập của cơ quan có
thẩm quyền ở Trung ương hoặc địa phương.
- Được Nhà nước cung cấp kinh phí và tài sản để hoạt động thực hiện nhiệm
vụ chính trị, chuyên môn và được phép thực hiện một số khoản thu theo chế độ nhà
nước quy định.
- Có tổ chức bộ máy biên chế và bộ máy quản lý tài chính kế toán theo chế
độ kế toán đơn vị dự toán hành chính sự nghiệp.
- Có mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước để ký gửi các khoản thu, chi tài chính.
Dựa vào các tiêu thức khác nhau, trường cao đẳng công lập có thu cũng được
phân thành nhiều loại khác khau:
6
- Căn cứ vào vị trí, trường cao đẳng công lập có thu gồm: Trường cao đẳng
công lập ở Trung ương và trường cao đẳng công lập có thu ở địa phương.
- Căn cứ vào chủ thể thành lập, trường cao đẳng công lập có thu gồm:
+ Trường cao đẳng công lập có thu công lập do các cơ quan nhà nước có
thẩm quyền trực tiếp ra quyết định thành lập.
+ Trường cao đẳng công lập có thu ngoài công lập như bán công, dân lập, tư
nhân: Được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép thành lập, đăng ký hoặc
công nhận.
- Căn cứ vào nguồn thu sự nghiệp, trường cao đẳng công lập được phân
thành hai loại, gồm:
+ Trường cao đẳng công lập có thu tự đảm bảo toàn bộ chi phí hoạt động
thường xuyên (gọi tắt là đơn vị sự nghiệp tự đảm bảo chi phí hoạt động);
+ Trường cao đẳng công lập có thu tự đảm bảo một phần chi phí hoạt động
(gọi tắt là đơn vị sự nghiệp tự đảm bảo một phần chi phí hoạt động).
2.1.2. Đặc điểm hoạt động và tổ chức quản lý trong các trường cao đẳng
công lập tự chủ tài chính
* Nhiệm vụ của trường cao đẳng:
- Đào tạo nhân lực trình độ cao đẳng có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, có
kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp phù hợp, đáp ứng nhu cầu của xã hội, có khả năng
hợp tác trong hoạt động nghề nghiệp, tự tạo được việc làm cho mình và cho xã hội;
- Thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ do các cơ quan, tổ chức có
thẩm quyền giao; kết hợp đào tạo với nghiên cứu khoa học, triển khai nghiên cứu
khoa học; phát triển và chuyển giao công nghệ, thực hiện các loại hình dịch vụ khoa
học, công nghệ và sản xuất; sử dụng có hiệu quả kinh phí đầu tư phát triển khoa học
và công nghệ;
- Thực hiện dân chủ, bình đẳng, công khai trong việc bố trí và thực hiện các
nhiệm vụ đào tạo, khoa học, công nghệ và hoạt động tài chính; quản lý giảng viên,
cán bộ, công nhân viên; xây dựng đội ngũ giảng viên của trường đủ về số lượng, đảm
bảo yêu cầu về chất lượng, cân đối về cơ cấu trình độ, cơ cấu ngành nghề theo quy
định của Bộ Giáo dục và Đào tạo;
7