Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
!"#
Nhng nm 2005 tr v trc, tỡnh hỡnh thu hỳt u t vo Ngh An rt m
m, c tnh ch cú 5, 6 d ỏn FDI, cũn u t trong nc DDI thỡ khụng cú my d
ỏn ni bt. Nhn thc c s yu kộm ú, lónh o tnh cựng cỏc cp cỏc ngnh ó
vo cuc, vi rt nhiu n lc nhm ci thin mụi trng u t, thu hỳt u t vo
Ngh An nhiu hn na c v s lng v cht lng. T ú n nay Ngh An gn
nh chuyn mỡnh, cú c b mt hon ton mi. Tnh ó n lc ci to mụi trng
u t, "tri thm " mi gi u t, nhm to ra "t lnh" cho chim u. Ngh
An ó ban hnh nhiu chớnh sỏch u ói v thu, t ai, gii phúng mt bng.
Ngoi ra cỏc doanh nghip trong nc cũn c hng cỏc loi tớn dng u ói.
Tnh ó huy ng vn t ngõn sỏch u t xõy dng kt cu h tng, dựng qu t
to vn phỏt trin c s h tng, h tr o to lao ng cho doanh nghip. Ngh
An ó ban hnh nhiu c ch chớnh sỏch thỳc y ci cỏch hnh chớnh, to s
chuyn bin tớch cc trong vic gii quyt nhng vng mc trong n bự gii
phúng mt bng, hng dn nh u t thc hin mt s th tc hnh chớnh, ct
gim ti a nhng th tc khụng cn thit
Kt qu l, trong giai on 2006 2010, s lng cỏc nh u t, k c cỏc
nh u t ln quan tõm n Ngh An ngy cng nhiu hn. S lng d ỏn v s
vn ng ký nhiu hn, nhiu d ỏn ln ó i vo hot ng, cú nhng kt qu khỏ
cao so vi thi k 2001 2005 mc dự gp hon cnh khú khn do lm phỏt, suy
thoỏi, thiờn tai v dch bnh. Tuy vy xột trong mi tng quan v thu hỳt u t
vi cỏc tnh khỏc thỡ thu hỳt u t vo Ngh An cha cao v chớnh sỏch u t
cha tht hiu qu, cha tng xng vi tim nng v th mnh ca tnh nh s
lng d ỏn v quy mụ vn ng ký cũn mc khiờm tn so vi cỏc tnh vựng Bc
Trung b v bỡnh quõn c nc.
Thc t ú ũi hi phi tỡm ra nguyờn nhõn, ti sao mt tnh c xem l cú
rt nhiu tim nng li th trong thu hỳt u t li t c kt qu thu hỳt u t
thp nh vy? Mụi trng u t cú nhng ro cn gỡ lm cho Ngh An kộm hp
dn trong mt cỏc nh u t? ó cú nhiu ti, bi vit v ch ny, tuy nhiờn
vic ỏnh giỏ mụi trng u t Ngh An hin nay vn cha tht s thng nht. Cú
ý kin cho rng so vi cỏc tnh khỏc mụi trng u t Ngh An yu c v phng
Chơng 1: Tổng quan về đề tài nghiên cứu
1
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
din chớnh sỏch u ói h tr u t, n nhng vn c th nh c s h tng,
ngun nhõn lc, nguyờn liu, thi tit khớ hu, v trớ a lý, vn húa doanh nghip
Cng cú ý kin khỏc cho rng mụi trng u t Ngh An hin nay khỏ thụng
thoỏng, thun li ch thua cỏc tnh khỏc mt s ch tiờu nh c s h tng, thi tit
khi hu, v trớ a lý, ngun nhõn lc cũn li cỏc yu t khỏc Ngh An khụng thua,
thm chớ cũn vt tri cỏc a phng khỏc.
Xut phỏt t thc t ú, tụi ó chn ti $%&!'()#*#+,+*#!#-./#
!012)34!1)-56.78789vi mong mun khỏi quỏt li mt cỏch
y v tng hp cỏc lý thuyt v mụi trng u t, phõn tớch thc trng v mụi
trng u t Ngh An t ú xut ra cỏc gii phỏp nhm ci thin mụi trng
u t ti tnh Ngh An y mnh thu hỳt u t gúp phn vo thc hin mc
tiờu phỏt trin kinh t - xó hi ca tnh n nm 2020.
7%:;)#<=4
- Khỏi quỏt cỏc vn lý lun v mụi trng u t bao gm: tỏc ng ca
mụi trng u t vo hnh vi ca nh u t, cỏc nhõn t cu thnh mụi trng
u t, phng phỏp ỏnh giỏ mc hp dn ca mụi trng u t
- Phõn tớch nhng yu t ca mụi trng nh hng n hot ng u t t
ú to ra nhng tỏc ng n cụng cuc cụng nghip hoỏ, hin i hoỏ v phỏt trin
kinh t, xó hi ca Ngh An.
- ỏnh giỏ thc trng v tng nhõn t thuc mụi trng u t, tỡm ra im
mnh, im yu, nhng nguyờn nhõn v nh hng ca chỳng ti vic thu hỳt u
t.
- xut gii phỏp ci thin mụi trng u t cho n nm 2020 phự hp
vi mc tiờu kinh t - xó hi ca Tnh n nm 2020.
>(#!1?)@"+A.@#)#<=4
1.3.1. i tng nghiờn cu
+ V mt lý lun: Cỏc ni dung c bn v mụi trng u t v s cn thit
ca vic ci thin mụi trng u t i vi vic thu hỳt u t phc v tng trng
v phỏt trin kinh t - xó hi.
+ V mt thc tin: Thc trng mụi trng u t ca tnh Ngh An: cỏc vn
v c ch, hnh lang phỏp lý liờn quan n hot ng thu hỳt u t; Kt cu h
Chơng 1: Tổng quan về đề tài nghiên cứu
2
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
tng thit yu v cỏc yu t nh hng n hot ng u t; Cỏc c quan hoch
nh chớnh sỏch v thc thi chớnh sỏch liờn quan n hot ng u t
1.3.2. Phm vi nghiờn cu
Lun vn nghiờn cu cỏc vn v mụi trng u t ti tnh Ngh An.
V thi gian, lun vn c tp trung nghiờn cu mụi trng u t v hot
ng u t trong giai on t nm 2006-2011.
BC1D)+,+)#<=4
Tỏc gi s dng kt hp vi cỏc phng phỏp nh: thng kờ, phõn tớch, so
sỏnh, tng hp tru tng hoỏ mụi trng u t v s ci thin mụi trng u t
Ngh An.
Lun vn cũn s dng phng phỏp kho sỏt, iu tra thc t khng nh
nhng phõn tớch, ỏnh giỏ v nhm xỏc nh c s thc tin, khng nh hin
thc ca nhng gii phỏp ra.
EFF)#<=4
Bn v vn mụi trng u t tnh Ngh An ó cú mt s cụng trỡnh
khoa hc cp n. Song cỏc cụng trỡnh ny mi ch dng li vic nghiờn cu
mụi trng u t nh hng i vi tng lnh vc c th nh mụi trng u t
nụng thụn, mụi trng u t i vi vic thu hỳt u t trc tip nc ngoi FDI,
hoc nu nghiờn cu mụi trng u t chung thỡ vn cha trit . C th:
- ti "Ci thin mụi trng u t tnh Ngh An", lun vn thc s,
nm 2010, tỏc gi Hong Anh Dng. ti ó cp n mt s c s lý lun v
thc t v mụi trng u t, a ra thc trng mụi trng u t tnh Ngh An giai
on 2006-2010 trờn c s ú ra mt s gii phỏp ci thin mụi trng u t
tnh Ngh An. Gúc tip cn ch yu ca ti thụng qua thc o PCI, do ú
cha phn ỏnh y ton din cỏc nhõn t ca mụi trng u t Ngh An.
- ti $*#,";!0)GH@I34!11J)"#K1J
!L9M lun vn thc s Lut hc, nm 2011, tỏc gi ng Trn Hiu. ti ó nghiờn
cu, phõn tớch mt cỏch cú h thng nhng vn v ci cỏch hnh chớnh, ng
thi phõn tớch thc trng v nhng vng mc, cng nh a ra nhng kin ngh
i vi vic xõy dng v hon thin phỏp lut ci cỏch hnh chớnh gúp phn to
ng lc, mụi trng thun li cỏc nh u t nc ngoi vo Vit Nam. Trong
ú, trờn tinh thn phi xem ci cỏch hnh chớnh l khõu t phỏ to mụi trng
Chơng 1: Tổng quan về đề tài nghiên cứu
3
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
thun li, minh bch cho hot ng ca doanh nghip nc ngoi. õu l khõu cn
tr s phỏt trin, cn tp trung ch o to s chuyn bin mnh m trong lnh vc
ny. Hn ch ca ti ú l mi ch cp n 1 mng/1 yu t trong mụi trng
u t, ú l ci cỏch hnh chớnh, v li xột tm v mụ, do ú cha ỏnh giỏ c
ton din v chi tit tm a phng nh Tnh Ngh An.
- ti $Ci thin mụi trng u t tnh Th&i Nguyờn trong qu& trỡnh
Cụng nghip ho&, Hin i ho&9Mlun vn thc s, tỏc gi Nguyn Th Thu H.
ti ó h thng hoỏ nhng vn lý lun v mụi trng u t v ci thin mụi
trng u t; Phõn tớch nhng yu t ca mụi trng nh hng n hot ng
u t t ú to ra nhng tỏc ng n cụng cuc cụng nghip hoỏ, hin i hoỏ
v phỏt trin kinh t, xó hi ca a phng; Phõn tớch thc trng tỡnh hỡnh ci
thin mụi trng u t trờn a bn tnh Thỏi Nguyờn v ỏnh giỏ kh nng ci
thin mụi trng u t ca tnh Thỏi Nguyờn so vi cỏc a phng khỏc. Trờn
c s ú, xỏc nh c nhng kt qu t c cng nh nhng hn ch v cỏc
nguyờn nhõn ca hn ch. õy l mt ti ó i sõu phõn tớch c nhiu vn
v mụi trng u t ca Thỏi Nguyờn, tuy vy vn ch l ti liu tham kho vỡ
mụi trng u t Ngh An hon ton khỏc bit.
- ti Nghiờn cu thc trng mụi trng u t trc tip nc ngoi
(FDI) ti H Ni - Nhng gii ph&p v xỳc tin v qun lý, lun vn thc s,
tỏc gi Nguyn Cao Cng. ti ó h thng húa cỏc lý lun v FDI v thc
trng thu hỳt FDI vo H Ni, t ú a ra cỏc gii phỏp trong ú nhn mnh v
cụng tỏc xỳc tin u t v bin phỏp qun lý Nh nc. Hn ch ca ti l
cha lm rừ c õu l nguyờn nhõn ca nhng hn ch trong thu hỳt u t trc
tip nc ngoi, õu l nhng yu t then cht.
- ti Thu hỳt u t vo c&c khu cụng nghip Ngh An hin nay,
lun vn thc s, nm 2006, tỏc gi Lờ Th Thựy Linh. ti ó nờu bt c thc
trng thu hỳt u t vo cỏc khu cụng nghip Ngh An, nhng thnh cụng cng nh
nhng hn ch, tỡm ra õu l nguyờn nhõn. Hn ch ca ti l thi gian nghiờn
cu t nm 2006, nờn ớt cũn giỏ tr thc tin giai on ny.
- Bi vit Gii ph&p ci thin mụi trng thu hỳt u t Ngh An, tỏc
gi TS Nguyn ng Bng, ng trờn Tp chớ Khoa hc cụng ngh Ngh An nm
2010. Bi vit nờu ra cỏc yu t tỏc ng n mụi trng u t, ni dung ci thin
mụi trng u t, iu tra v thc trng mụi trng u t ti Ngh An, ỏnh giỏ,
Chơng 1: Tổng quan về đề tài nghiên cứu
4
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
so sỏnh nhng thnh tu t c trong hot ng ci thin mụi trng u t, a
ra nhng hn ch v nguyờn nhõn hn ch v mụi trng u t. Tỏc ng ca cỏc
yu t ca mụi trng u t ti vic ci thin mụi trng u t v mc tỏc
ng ca chỳng ti kt qu thu hỳt u t. Hn ch ca l cũn quỏ ngn gn, do ú
mi phõn tớch c s b cỏc ni dung núi trờn ch cha i vo chi tit c th.
- Bi vit Ci thin mụi trng u t, bt u t õu?, tỏc gi Nguyn
Vn Oỏnh, ng trờn Tp chớ Kinh t v D bỏo, s 1/2006, bn v cỏc yu t cú tỏc
ng quyt nh s ci thin mụi trng u t.
- Bi vit Mt vi bt cp ph&p lý trong hot ng u t Ngh An thi
gian quaM tỏc gi Phm Th Thỳy Hng, ng trờn Tp chớ Kinh t Chõu Thỏi
Bỡnh Dng, s 3/2010, bn v cỏc hn ch v phỏp lý gõy cn tr vic thu hỳt u
t vo Ngh An cho n nm 2009.
NO5!P4G4Q@6
Chng 1: Tng quan v ti nghiờn cu
Chng 2: Lý lun chung v mụi trng u t v tỏc ng ca mụi trng
u t n hot ng u t
Chng 3: Thc trng mụi trng u t Ngh An v kt qu thu hỳt u t
giai on 2006 2011
Chng 4: Mt s gii phỏp ci thin mụi trng u t nhm nõng cao cht
lng thu hỳt u t vo Ngh An n nm 2020
Chơng 1: Tổng quan về đề tài nghiên cứu
5
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
7RS%TUVW
74,!0F34!1@"X)Y!(*1K)!J#Z4[5!\]L
"34!1
Khi i sng kinh t xó hi cng phỏt trin thỡ cỏc hot ng u t cng cú
vai trũ quan trng. Cú th núi, khụng mt c s sn xut kinh doanh no tỏch ri
khi cỏc hot ng u t. Mt cụng cuc u t k t khi bt u cho n khi kt
thỳc thụng thng tri qua 3 giai on: Chun b u t, Thc hin u t v Vn
hnh kt qu u t. Quỏ trỡnh ny tri qua nhng khong thi gian di, cú khi hng
chc nm. Bi vy u t gn lin vi cỏc yu t bt nh v ri ro, xut phỏt t
mụi trng xung quanh ca d ỏn, ca hot ng u t.
^D_74,!0F!I#-.&!I,34!1
Cú th núi tỏc ng n t mụi trng bờn ngoi dự l tớch cc hay tiờu cc
u nh hng ti hot ng u t, ti quyt nh ca nh u t trong tng thi
im, tng giai on. Bn thõn ch u t cn phi nm chc cú nhng yu t no
nh hng n quỏ trỡnh u t vi mc c th ra sao tin hnh iu khin v
kim soỏt hot ng u t.
giai on Chun b u t
Cụng vic hay nhim v chớnh trong giai on ny ca Nh u t chớnh l
xem xột, chun b, tớnh toỏn ton din tt c cỏc vn , khớa cnh liờn quan ti vic
hỡnh thnh v thc hin d ỏn, bao gm khớa cnh kinh t - k thut, iu kin t
nhiờn, mụi trng phỏp lý trờn c s ú xõy dng mt k hoch hot ng phự
hp nhm thc hin mt D ỏn u t. y chớnh l hot ng Lp d ỏn. Mc ớch
Chơng 2: Cơ sở lý luận
6
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
ca giai on ny chớnh l xem xột tớnh kh thi ca ý tng u t. Ngoi mong
mun thy c kh nng thu li thỡ Nh u t cũn mun tỡm thy s an ton, s
m bo, s h tr t chớnh c quan qun lý Nh nc, t cỏc i tỏc, khỏch hng
giai on ny cỏc nhõn t cú th nh hng ti quyt nh ca Nh u t gm:
- Lnh vc c phộp kinh doanh ()
- Ngun ti nguyờn thiờn nhiờn cú th khai thỏc thc hin d ỏn ()
- Ngun nhõn lc cú th s dng thc hin d ỏn ()
- Cỏc yu t t nhiờn khỏc nh a hỡnh, a cht, khớ hu, ngun nc liu cú
nh hng gỡ ti quỏ trỡnh thc hin d ỏn ()
- Cu d kin ca th trng v sn phm tng lai. Yu t ny liờn quan ti
tỡnh hỡnh phỏt trin kinh t - xó hi ca ngnh, vựng hoc ca tng n v c s.
- Mụi trng chớnh tr xó hi n nh nhm m bo u t an ton ()
- Chớnh sỏch v ch trng v u t, u ói u t l minh bch, cụng khai v
ci m, thụng thoỏng ()
- Tớnh kh thi ca d ỏn trờn tt c khớa cnh: th trng, k thut, ti chớnh v
kinh t - xó hi, c bit l hiu qu ti chớnh (th hin thụng qua cỏc ch tiờu hiu
qu NPV, IRR, B/C, T, im hũa vn)
- Cỏc th tc cp phộp u t, thnh lp doanh nghip, xin cp t, cho phộp
khai thỏc ti nguyờn, cp phộp xõy dng, xut khu, nhp khu thc hin nhanh
chúng, d dng v ỳng phỏp lut ()
- Kh nng tip cn cỏc ngun ti tr vn cho d ỏn ()
- Th tc hnh chớnh gn nh, d dng ()
- K vng v tng lai ca nn kinh t ()
- S tin b ca khoa hc k thut v cụng ngh, t ú a ra quyt nh u
t vo loi mỏy múc thit b no nhm nõng cao nng sut lao ng, trỏnh s lc
hu v k thut trong tng lai ()
õy l nhng yu t cn thit i vi nh u t cm nhn v s an ton
i vi vn u t v k vng vo cỏc iu kin thun li cú th cú c i vi
cỏc bc tip theo ca quỏ trỡnh u t.
giai on thc hin u t
Giai on ny l bc trin khai cỏc cụng vic cn thit ó c lờn k hoch
t giai on trc, nhm chun b sn sng cho vic a b mỏy sn xut kinh
doanh vo vn hnh. Thi im ny vn nm khờ ng do ú tit kim thi gian v
chi phớ l nhng gỡ Nh u t mong mun nht. Cỏc nhõn t nh gm:
Chơng 2: Cơ sở lý luận
7
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
- Vic huy ng vn t cỏc ngun ti tr cú m bo v s lng v tin ?
- Vn gii phúng mt bng di dõn tỏi nh c
- C s h tng ()
- Xut nhp khu mỏy múc hoc thit b, nguyờn liu ()
- Ngun nhõn lc ()
- Cht lng thi cụng xõy lp cụng trỡnh
- Tỡnh hỡnh phỏt trin kinh t ca ngnh, vựng v c nc. Cỏc chớnh sỏch iu
tit v mụ nn kinh t (chớnh sỏch ti khúa v tin t iu chnh thu, lói sut, chi
tiờu Chớnh ph) ()
õy l nhng yu t m bo cho quỏ trỡnh thc hin u t t hiu qu cht
lng trong ngun lc ti chớnh ó xỏc nh.
giai on vn hnh kt qu u t
õy l lỳc ng tin bt u vn ng nhm hon vn v sinh li. quỏ trỡnh
sn xut kinh doanh c thụng sut v thu li nhun ti a cn cú s kim soỏt
cht ch v s h tr ti a t bờn ngoi. Cỏc yu t liờn quan bao gm:
- Thu (Thu VAT, thu thu nhp doanh nghip, thu xut nhp khu, thu ti
nguyờn, thu tiờu th c bit) ()
- C ch, th tc xut, nhp khu ()
- Tuyn dng lao ng ()
- C ch vn hnh sn xut
- Yu t chi phớ ()
- Giỏ c th trng yu t u vo v sn phm u ra
- Khiu kin v gii quyt tranh chp
- Bo h ti sn ()
- Lói sut, lm phỏt, tng giỏ ()
- Tỡnh hỡnh phỏt trin kinh t chung ca th gii, quc gia, a phng hoc
ca ngnh/lnh vc ang u t ()
- Minh bch, cụng khai ()
- C s h tng ()
Nhng yu t ny nh hng ti vic tng doanh thu, gim chi phớ t ú ti
a húa li nhun ca Nh u t.
Nh vy, cú th thy quỏ trỡnh u t chu nh hng v tỏc ng ca rt
nhiu cỏc yu t, cú nhng yu t ch quan t ni ti nh u t, cú nhng yu t
khỏch quan n t mụi trng bờn ngoi, trong ú hu ht v tỏc ng mnh hn c
Chơng 2: Cơ sở lý luận
8
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
cú l chớnh l cỏc yu t khỏch quan m bn thõn nh u t khụng kim soỏt c.
Trong tt c nhng yu t khỏch quan cú th chia thnh 2 nhúm chớnh: Th trng
v ngoi th trng. Th trng bao gm cung cu, giỏ c, mc tng trng, chu
k kinh doanh l nhúm yu t khụng th tỏc ng can thip v la chn. Nhúm
yu t cũn li ngoi th trng (ó c ỏnh du () trờn), bao gm C ch chớnh
sỏch, iu kin t nhiờn, c s h tng, ngun lc (ti lc, vt lc, nhõn lc) thỡ ớt
nhiu con ngi cú th tỏc ng ci bin v a chỳng phỏt trin theo ỳng
hng mong mun. Nhúm yu t th 2 ny to mụi trng xung quanh hot ng
u t gi l mụi trng u t. Cú th thy 7B`>7 yu t nh hng n nh u t
nờu trờn thuc v mụi trng u t, cho thy hot ng u t ph thuc rt ln
vo mụi trng ny. Bi vy nghiờn cu mụi trng u t xỏc nh nú tỏc ng
v nh hng nh th no n hot ng u t, t ú cú bin phỏp ci thin mụi
trng u t nõng cao hiu qu u t cho bn thõn nh u t núi riờng v ca
ton xó hi núi chung l vic rt cn thit.
77O,## %/#!012)34!1a@b'!.b!G#.L!bc
Cú nhiu quan im, ý kin khỏc nhau v vic a ra nh ngha Mụi
trng u t. Cú mt s khỏi nim nh sau:
Mụi trng u t l cỏc iu kin, cỏc yu t v kinh t, xó hi, phỏp lý, ti
chớnh, h tng c s v cỏc yu t liờn quan khỏc m trong ú cỏc quỏ trỡnh hot
ng u t c tin hnh
Chớnh sỏch, th ch, hnh vi v mụi trng, c trong hin ti v d kin,
nh hng n li nhun v ri ro, liờn quan ti vn u t" (Nick Stern, Nguyờn
giỏm c Ngõn hng Th gii)
Mụi trng u t bao gm cỏc yu t nh iu kin kinh t, tin t nh
hng n hiu sut ca cỏc khon u t ()
Tỡnh hung trong ú mt hot ng u t c thc hin. Cỏc yu t nh
hng n mụi trng u t bao gm nhng cõn nhc kinh t v mụ, tỡnh hỡnh
chớnh tr, v s t tin ca ngi tiờu dựng. Mụi trng u t l mt yu t quan
trng gúp phn vo vic thc hin mt khon u t. Mt mụi trng u t mnh
m cú th giỳp thỳc y u t hng ti tng trng, trong khi mụi trng yu cú
th tỏc ng ngc li. Mt mụi trng u t cú th cú li cho mt s khon u
t v gõy thit hi cho ngi khỏc. ()
L mụi trng tng th xung quanh hot ng u t. Mt mụi trng u t
thun li l cú th bao gm lm phỏt thp, lói sut gim, tng trng li nhun
Chơng 2: Cơ sở lý luận
9
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
doanh nghip, n nh chớnh tr, v mc cao ca s t tin ca ngi tiờu dựng.
(Michael W. Butler, tin s, giỏo s kinh t, Angelo State University, San Angelo,
Texas)
Mụi trng u t c hiu l bao gm tt c cỏc iu kin liờn quan n
kinh t, chớnh tr, kinh t, hnh chớnh, c s h tng tỏc ng n hot ng u t
v kt qu hot ng ca doanh nghip. (Wim P.M. Vijverberg, giỏo s kinh t ti
i hc New York). Trong nghiờn cu ca mỡnh, Vijverberg cho thy rt nhiu cỏc
vn nh hng ti u t i vi cỏc doanh nghip nht l cỏc vn liờn quan
n chớnh sỏch nh ti chớnh, tớn dng, chớnh sỏch thng mi, chớnh sỏch th
trng lao ng, cỏc quy nh, c s h tng, cỏc vn liờn quan n thu mua v
tiờu th, chớnh sỏch thu, chớnh sỏch phỏt trin cỏc khu cụng nghip v cỏc vn
liờn quan n h tr k thut v ti chớnh khỏc. Nh vy vi khỏi nim ny, mụi
trng u t c hiu khỏ rng.
Mụi trng u t l tng th cỏc yu t v phỏp lut, kinh t, xó hi, vn
húa v cỏc yu t c s h tng, nng lc th trng, c cỏc li th ca mt quc
gia. Mt mụi trng u t khụng thun li l mt trong nhng tr ngi m cỏc
quc gia kộm phỏt trin phi i mt. Ci cỏch thng l mt thnh phn quan trng
ca vic loi b cỏc ro cn u t. Mt s t chc phi li nhun c thnh lp vi
mc ớch ci thin mụi trng u t v thỳc y phỏt trin kinh t cỏc nc ny.
Theo Ngõn hng th gii WB, Mụi trng u t l tp hp nhng yu t
c thự a phng ang nh hỡnh cho cỏc c hi v ng lc doanh nghip
u t cú hiu qu, to vic lm v m rng sn xut. Nhng yu t c thự ny s
liờn quan n ba khớa cnh ca nh u t: chi phớ c hi ca vn u t, mc
ri ro trong u t v ro cn v cnh tranh trong quỏ trỡnh u t. Da vo ba
khớa cnh ny, nh u t cõn nhc nhng c hi v ng lc u t vo mt quc
gia hay mt a phng no ú.
1@Q[, mt cỏch chung nht ta cú th núi mụi trng u t l tng hũa
cỏc yu t bờn ngoi liờn quan n hot ng u t. Cỏc yu t ny s cú nhng
tỏc ng tớch cc hoc tiờu cc lờn hot ng u t. Nghiờn cu mụi trng u t
l rt cn thit cho cụng tỏc qun lý v mụ ca nh nc. Hot ng kinh doanh ca
cỏc nh u t u chu s tỏc ng ca cỏc yu t cu thnh mụi trng u t, cỏc
yu t ca mụi trng u t li luụn bin ng, luụn thay i theo tng thi im,
tng ngnh, tng khu vc v tng quc gia. Mun thu hỳt u t trong v ngoi
nc, nõng cao hiu qu u t, t ú to phỏt trin kinh t xó hi vng mnh
Chơng 2: Cơ sở lý luận
10
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
thỡ tt yu cỏc quc gia/a phng phi to ra mụi trng u t hp dn. Nu
trong mụi trng u t cũn tn ti nhng yu t gõy tr ngi cho u t thỡ nht
thit phi a ra gii phỏp ci thin, to iu kin tt nht cho cỏc nh u t,
cỏc doanh nghip.
Vi mc ớch thu li nhun, cỏc nh u t s b vn u t sn xut kinh
doanh vi nhng ý tng mi, vi nhng c s vt cht mi v ú chớnh l nhng
yu t cu thnh cho phỏt trin kinh t. Cỏc doanh nghip l ni to ra khong 90%
vic lm, l ni mi ngi th hin kh nng, trỡnh ca mỡnh tng thu
nhp, ci thin mc sng, l ngun thu thu ch yu ca cỏc chớnh ph, l nhõn t
chớnh tham gia vo quỏ trỡnh cung cp hng húa núi chung v hng húa cụng cng
cho mi ngi nh o to, sc khe, y t Nh vy, cỏc doanh nghip l nhõn t
chớnh, úng vai trũ nũng ct cho quỏ trỡnh to dng mt nn kinh t tng trng v
phỏt trin, nhng s tham gia ca cỏc doanh nghip cho xó hi li ph thuc hon
ton vo mụi trng u t. Nh vy, ci thin mụi trng u t tt hn s l mt
trong nhng bin phỏp thỳc y tng trng v phỏt trin kinh t.
Cỏc yu t ca mụi trng u t cú quan h gn bú cht ch vi nhau, an
xen ln nhau, cú nhng yu t va thuc phm vi kinh t, va thuc phm vi chớnh tr.
Do vy, vic phõn chia thnh cỏc nhúm yu t mụi trng ch cú tớnh cht tng i v
khi phõn tớch s khú trỏnh khi trựng lp. Cú th chia Mụi trng u t tng th
thnh cỏc mng mụi trng nh nh sau:
^D_77,[54!(P4!"./#!012)34!1
Chơng 2: Cơ sở lý luận
11
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
7>,[54!(P4!"./#!012)34!1@"!,&)]Ld5A!
&)34!1
Theo cỏch tip cn Mụi trng u t t nhng mụi trng thnh phn, ta s
xem xột c th cỏc yu t cu thnh v s tỏc ng ca nú n hot ng u t nh
sau:
2.3.1. Mụi trng t nhiờn lao ng
Mụi trng t nhiờn lao ng bao gm cỏc yu t: v trớ a lý, iu kin t
nhiờn (thi tit khớ hu, a cht, a hỡnh, ngun nc), ngun ti nguyờn thiờn
nhiờn cú th khai thỏc phc v sn xut (khoỏng sn, t ai, thy hi sn) v dõn
s - lao ng.
7>\!0;\LG
V trớ a lý ca mt a phng/quc gia c xem l thun li khi gn vi
ngun cung cp cỏc yu t u vo hoc th trng tiờu th sn phm u ra. Thụng
thng õy l nhng trung tõm phỏt trin kinh t mnh m, sụi ng, cú h thng
giao thụng vn ti thun li. v trớ ny cú iu kin v d dng tip cn vi cỏc th
trng, cỏc khu vc kinh t phỏt trin khỏc, t ú m ra nhiu c hi hc hi v
phỏt huy li th cnh tranh ca mỡnh. Nh vy khi u t s gim c cỏc chi phớ
vn chuyn, a dng húa cỏc lnh vc u t, cung cp c ngun nguyờn liu u
vo phong phỳ vi giỏ r v tim nng tiờu th ln. Nhng yu t ny s giỳp gim
c chi phớ, h giỏ thnh sn phm, tng sc cnh tranh.
Thc t ny cng xy ra trong ni b tng nc, nu cú s cỏch bit v v trớ
a lý dn n s chờnh lch v s phõn b dõn c, s chờnh lch v th trng tiờu
th sn phm, c s h tng k thut cng nh xó hi, thỡ cng to nờn s khỏc bit
trong thu hỳt u t v phỏt trin kinh t xó hi.
Mt s quc gia trờn th gii nh cú v trớ a lý thun li m kinh t ó cú
nhng s phỏt trin vt bc, thu hỳt c rt nhiu u t. Singapore chng hn.
Singapore khụng cú ti nguyờn, song v trớ a lý mang li cho Quc o ny nhng
tim nng "ti nguyờn" vụ cựng phong phỳ v nhiu u th. Singapore nm giao
nhau ca con ng Huyt mch chớnh vn chuyn hng hi gia n Dng,
Thỏi Bỡnh Dng v eo biờn Malacca. Quc o nh bộ ny c t hp nờn bi
hn 50 hũn o trong ú Singapore l hũn o ln nht, nhng eo bin gia cỏc hũn
o chớnh l ni neo u thun tin ca cỏc thuyn bố. Singapore ni lin Malaysia
bi hai cõy cu vt, v nhng hũn o nh thuc qun o Riau ca Indonesia ch
Chơng 2: Cơ sở lý luận
12
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
cỏch quc gia mt chuyn tu tc hnh. i vi Singapore v Philippine ch l mt
chuyn bay ngn. o quc Singapore cú mt phi trng ln phc v hn 69 hóng
hng khụng. Qu l t nc "ca ngừ" vo ụng Nam . Nm ti mt trong
nhng giao l ca th gii nh vy, v trớ chin lc ca Singapore chớnh l mt yu
t thun li gúp phn giỳp quc gia ny phỏt trin thnh mt trung tõm quan trong
trong cỏc lnh vc thng mi, vin thụng v du lch.
7>7# 4e#-!I#<
Bao gm: a hỡnh, a cht, th nhng, khớ hu, lng ma, m, ngun
nc, cú nh hng n vic la chn, thc hin v phỏt huy hiu qu ca d ỏn.
- a hỡnh thun li, bng phng
- a cht vng chc v n nh
- Khớ hu ụn hũa, ớt b e da bi thiờn tai
- Ngun nc, thy vn sn cú v di do
Nu a phng/quc gia no s hu nhng yu t t nhiờn thun li s d
dng thc hin c ch ci m khai thỏc s tn dng c li th chuyn dch
c cu kinh t theo hng khai thỏc li th so sỏnh. Cỏc nh u t s khụng u t
xõy dng nhng nh mỏy sn xut, khu vui chi gii trớ, trung tõm thng mi
ln, hay nhng to cao c nhng quc gia hay nhng vựng m thng xuyờn xy
ra thiờn tai, khớ hu khc nghit bi vỡ nh th s ri ro rt cao, nh u t s khụng
ch khụng t c mc tiờu li nhun ca mỡnh m cũn cú th b mt c vn u t
ban u ó b ra. Nhng yu t thuc v iu kin t nhiờn thụng thng nh
hng n kh nng thu hỳt ngun vn u t tp trung vo cỏc lnh vc nh nụng
nghip, cụng nghip khai khoỏng v du lch.
7>>"#)4[<!#<#<
õy l mt ngun lc u vo vụ cựng quan trng cho cỏc hot ng u t.
Nú bao gm khoỏng sn, t ai, rng, nc, h sinh thỏi gm c ng vt v thc
vt Quc gia no c u ói mt ngun ti nguyờn di do phong phỳ thỡ cú th
da vo vic khai thỏc ngun ti nguyờn phong phỳ ú nhm tớch ly vn cho phỏt
trin. õy l mt yu t quan trng tuy nhiờn khụng phi l yu t sng cũn.
Trc õy, qu ti nguyờn ln cng tng c coi l li th ln trong thu
hỳt u t, c coi l xut phỏt im thun li, kh quan so vi cỏc nc khỏc.
Nhng nhỡn li thc t mt s quc gia mt s vựng a phng i trc, h i
lờn v thnh cụng t xut phỏt im khụng nh li th v ti nguyờn (nh Singapor,
Chơng 2: Cơ sở lý luận
13
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
Nht Bn,) m nh vo chớnh sỏch thu hỳt u t da trờn nhng nhõn t
khỏch quan khỏc. Cỏch õy 40 nm, Hn Quc cú mt li th tng i l trng lỳa.
Nu bỏm ly sc mnh ú, h s khụng phi l mt cng quc cụng nghip nh
ngy nay. Cú l h s l nc trng lỳa nng sut cao nht th gii, nhng h vn
nghốo. Iraq nhiu du ha nhng cha bao gi thnh quc gia giu cú. Cỏc nc
chõu Phi ni ting v vng, kim cng, cao su t nhiờn v nhiu ti nguyờn thiờn
nhiờn khỏc nhng ó bao gi tr thnh vựng t m c ca nhõn loi? Indonesia
cú nỳi i hựng v y g v muụng thỳ; bin y du ho v sn vt vi my chc
nghỡn hũn o nhng no h ó giu cú bng Singapore - ni chng cú ti
nguyờn?
T ú t ra cõu hi rng giu cú v ti nguyờn cú phi l mt li th hay vỡ
cú c nú m nn kinh t li tr nờn kộm nng ng v tr nờn ph thuc, ny sinh
nhiu tiờu cc trong xó hi bi nhng hnh vi trc li, lm nn kinh t kộm minh
bch, cn tr vic thu hỳt u t. Ghi nhn trong mt thi gian, ngi ta nhn thy
nhng nc giu ti nguyờn lm n cũn kộm hn nhng nc khụng cú ti
nguyờn, tng trng chm hn, v bt bỡnh ng nhiu hn trỏi ngc hn vi
nhng gỡ ngi ta mong i.
Nh vy, mụi trng t nhiờn tuy cha c coi l l nhõn t trc tip tỏc
ng n thu hỳt u t v hiu qu u t, nhng quỏ trỡnh tng trng v phỏt
trin kinh t khng nh vai trũ rt quan trng yu t ny trong cụng cuc thu hỳt
vn u t c bit l ngun vn u t nc ngoi. Thc t gn õy cho thy liờn
quan n ti nguyờn thiờn nhiờn, c chõu v trờn th gii, ang khin quan h
gia cỏc quc gia Bin ụng tr nờn phc tp. Tỡnh trng ngy cng khan him
ngun ti nguyờn thiờn nhiờn gn b s tỏc ng ti cỏch ng x ca cỏc quc gia
trong khu vc ny. Cỏc xu hng ti nguyờn v mụi trng tỏc ng ti cỏc quc
gia ti Bin ụng theo nhng cỏch thc khỏc nhau. Tt c cỏc quc gia buc phi
qun lý xu hng nng lng, cỏc hot ng khai thỏc m, trng rng, sn xut
ngh cỏ, cỏc ngun cung nc sch v vic s dng t trng trt. Tuy nhiờn, mi
mt quc gia u i mt vi nhng bi toỏn chớnh tr v kinh t c thự khi qun lý
cỏc ngun lc ú.
7>BfY'(gGL&)
Khi xem xột dõn s lao ng ca mt quc gia hay mt vựng/a phng nh
l mt nhõn t ca mụi trng u t ngi ta phi xem xột trờn c hai phng din
u vo v u ra ca d ỏn núi riờng v hot ng u t núi chung.
Chơng 2: Cơ sở lý luận
14
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
Trờn phng din u ra, mt t nc, mt vựng min vi quy mụ dõn s
ln s l mt th trng tiờu th tim nng. Nu kốm theo ú l mc tng trng
thng mi/mc bỏn l cao thỡ qu tht rt hp dn u t.
Trờn gúc u vo, mt quc gia cú dõn s tr tc l cú mt ngun lao
ng di do, tuy nhiờn cht lng lao ng mi l yu t cú tớnh cnh tranh mnh
m. i vi cỏc nh u t thỡ ngun nhõn lc cht lng cao ng ngha vi nng
sut lao ng cao, tớnh sỏng to i mi sn phm ln v cú u th cnh tranh ln
hn. Cũn i vi mt nn kinh t, cỏc nh kinh t hc u cho rng vic phỏt trin
ngun nhõn lc cng mnh cú tỏc dng thỳc y nn kinh t tng trng cng nhanh
v ngc li tc tng trng cao cú tỏc dng chi phi tr li mt cỏch tớch cc
i vi hu nh tt c cỏc nhõn t ca mụi trng u t trong ú cú nhõn lc.
S tỏc ng ca lao ng nhõn lc lờn hot ng u t cú tớnh hai mt.
Mt mt khuyn khớch u t, ú l khi nhõn lc di do s lng, t cht lng
v chi phớ r. ú l khi nh u t cú hng u t vo cỏc ngnh/lnh vc ũi hi
s dng nhiu lao ng. Mt khỏc s hn ch - cn tr u t nu nh nhõn lc
thiu c v s lng ln trỡnh , chi phớ cao, tỏc phong lm vic v ý thc k lut
kộm. ú l khi h u t vo nhng ngnh/lnh vc cú t trng cụng ngh cao.
Bi vy ci thin cht lng ngun nhõn lc luụn l mc tiờu v nhim v
ca bt k chớnh quyn no, nhm to mụi trng u t hp dn, thu hỳt v nõng
cao hiu qu cỏc hot ng u t.
2.3.2. Mụi trng ph&p lý c ch - chớnh s&ch
Phỏp lý c ch - chớnh sỏch cú th c xem l mt khi xem xột v nhng
quy nh, quy tc, yờu cu, cho ta bit cỏc cỏ nhõn/t chc cú th hay khụng th lm
gỡ. Trong lnh vc u t, h thng phỏp lý c ch - chớnh sỏch s cho nh u t
bit lỳc no v õu s c u t, v u t nh th no l ang nm trong
khuụn kh cho phộp. Tuy vy im khỏc bit õy l, nhng quy nh phỏp lý
c hiu nh l tng th cỏc quy tc x s cú tớnh bt buc chung, nờn i tng
iu chnh ca nú ph bin hn (rng rói hn) cỏc quy phm xó hi khỏc, Nh nc
m bo thc hin bng cng ch, cú hiu lc thc hin cao v ỏp dng khụng
phõn bit i tng, nhm m bo trt t, an ton v cụng bng xó hi. Cũn c ch
- chớnh sỏch li th hin nhng mong mun, nh hng m Nh nc ginh cho
nhng i tng, nhng ngnh ngh, nhng lnh vc c th. Hu ht c ch - chớnh
sỏch c th hin di dng cỏc vn bn phỏp lý, nhng nhiu khi vn dng n.
Chơng 2: Cơ sở lý luận
15
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
Hiu lc thc hin ca c ch - chớnh sỏch khụng cao v khỏc nhau cho tng nhúm
i tng. Mt i tng cú th la chn chớnh sỏch ỏp dng bi cú th cú nhiu
chớnh sỏch u hng ti mỡnh, vớ d i vi nh u t thỡ cú chớnh sỏch thu hỳt
u t ca Nh nc, ca a phng, ca ngnh c bit chớnh sỏch cú tớnh
khụng n nh, rt d thay i (vớ d chớnh sỏch tin t iu chnh lói sut thay i
liờn tc).
Bi vy khi nghiờn cu khuụn kh hay hnh lang c ch - phỏp lý cho cỏc
nh u t ta cú th tỏch thnh 2 mng phỏp lý v c ch - chớnh sỏch nh sau:
7>7C,+G
Phỏp lut tỏc ng n nh u t theo hai hng:
- To ra mụi trng bỡnh ng cho nh u t, bo v nh u t v doanh
nghip, cụng ty khi h tuõn th phỏp lut, cú th cú u ói khi u t vo 1 s lnh
vc nht nh.
- Hn ch nht nh i vi cỏc nh u t nh hn ch v sn phm, quy mụ
c phộp kinh doanh, cỏc loi thu
Hin nay cỏc vn bn quy phm phỏp lut quy nh hnh vi ca nh u t
bao gm Lut v cỏc vn bn di lut (ch lit kờ Ngh nh) s b nh sau:
- Lut u t
- Lut Doanh nghip 2005
- Lut Xõy dng
- Lut u thu
- Lut Bt ng sn
- Lut Du lch
- Lut Bo v mụi trng
- Lut S hu trớ tu
- Lut Phỏ sn
- Lut Chuyn giao cụng ngh
- Lut thu Thu nhp doanh nghip, thu Xut nhp khu, thu VAT
- Ngh nh 108/2006/N-CP Quy nh chi tit v hng dn thi hnh mt
s iu ca Lut u t
- Ngh nh 12/2009/ N-CP v Qun lý u t xõy dng cụng trỡnh
- Ngh nh S: 88/2006/N-CP ca chớnh ph v ng ký kinh doanh
- Ngh nh 101/2006/N-CP Quy nh vic ng ký li, chuyn i v ng
ký i Giy chng nhn u t ca cỏc doanh nghip cú vn u t nc ngoi theo
quy nh ca Lut Doanh nghip v Lut u t
- Ngh nh 58/2008/N-CP Hng dn thi hnh Lut u thu v la chn
nh thu xõy dng theo Lut xõy dng
Chơng 2: Cơ sở lý luận
16
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
- Ngh nh 168/2007/N-CP quy nh mc lng ti thiu vựng i vi lao
ng Vit Nam lm vic cho doanh nghip cú vn u t nc ngoi, c quan, t
chc nc ngoi, t chc quc t v cỏ nhõn ngi nc ngoi ti Vit Nam
- Ngh nh s 153/2007/N-CP quy nh chi tit v hng dn thi hnh
Lut Kinh doanh Bt ng sn
- Ngh nh 139/2007/N-CP v Hng dn chi tit thi hnh mt s iu ca
Lut Doanh nghip
- Ngh nh 140/2007/N-CP ban hnh ngy 05/9/2007 ca Chớnh Ph Quy
nh chi tit Lut Thng mi v iu kin kinh doanh dch v lụ-gic-stớc v gii
hn trỏch nhim i vi thng nhõn kinh doanh dch v lụ-gi-stớc
- Ngh nh 128/2007/N-CP ca Chớnh Ph Ban hnh ngy 02/8/2007 v
dch v chuyn phỏt
- Ngh nh 115/2007/N-CP ban hnh ngy 05/7/2007 v iu kin kinh
doanh dch v vn ti bin
- Ngh nh 84/2007/N-CP Quy nh b sung v vic cp Giy chng nhn
quyn s dng t, thu hi t, thc hin quyn s dng t, trỡnh t, th tc bi
thng, h tr, tỏi nh c khi Nh nc thu hi t v gii quyt khiu ni v t
ai
- Ngh nh 78/2007/N-CP ban hnh ngy 11/5/2007 v u t theo hỡnh
thc Hp ng BOT Xõy dng - Kinh doanh Chuyn giao, Hp ng BTO Xõy
dng - Chuyn giao - Kinh doanh, Hp ng BT xõy dng - Chuyn giao
- Ngh nh 80/2006/N-CP V vic quy nh chi tit v hng dn thi hnh
mt s iu ca Lut Bo v mụi trng
- Ngh nh 02/2006/N-CP v vic ban hnh Quy ch khu ụ th mi
7>77D5;',@ +,!!0#he#!5@"!4i!34!1
H thng cỏc c ch chớnh sỏch v nhng quy nh ca nh nc liờn quan
n hot ng u t kinh doanh nh chớnh sỏch tin t, chớnh sỏch thu nhp, chớnh
sỏch thu, chớnh sỏch xut nhp khu, chớnh sỏch bo h s hu trớ tu
Chớnh sỏch kinh t th hin quan im nh hng phỏt trin kinh t ca nh
nc thụng qua cỏc ch trng v chớnh sỏch. Nh nc iu hnh v qun lý kinh t,
theo dừi s hot ng ca cỏc doanh nghip v nh u t trờn phng din qun lý
nh nc v kinh t. Cỏc chớnh sỏch th hin u ói, khuyn khớch i vi mt s lnh
vc no ú, ng thi chớnh sỏch s l nhng ch ti kim soỏt cỏc lnh vc ú.
Nhỡn chung cỏc ch u t nc ngoi thớch u t vo nhng nc cú hnh
lang phỏp lý, c ch, chớnh sỏch y , ng b, thụng thoỏng, minh bch v cú th d
oỏn c. iu ny m bo cho s an ton ca vn v nõng cao hiu qu u t.
Chơng 2: Cơ sở lý luận
17
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
Trờn c s khung phỏp lý chung v hot ng u t thỡ cỏc a phng,
vựng, ngnh s ra cỏc chớnh sỏch c th. Thụng thng cú cỏc chớnh sỏch sau:
- Chớnh sỏch h tr u t: M cỏc trung tõm giao dch u mi tp trung
(Trung tõm giao dch mt ca) vi mc ớch giỳp nh u t tit kim thi gian
cụng sc, phi ln lt i ht c quan ny n c quan khỏc.
- Chớnh sỏch h tr o to v thu hỳt cỏn b khoa hc k thut cú trỡnh
chuyờn mụn cao v ngh nhõn v lm vic ti a phng
- Chớnh sỏch khuyn khớch phỏt trin sn xut nụng nghip
- Chớnh sỏch khuyn khớch phỏt trin lng ngh
- Chớnh sỏch khuyn khớch xó hi húa i vi cỏc hot ng trong lnh vc
giỏo dc o to, dy ngh, y t, vn húa, th thao, mụi trng
- Chớnh sỏch khuyn khớch phỏt trin tiu th cụng nghip
- Chớnh sỏch thu hỳt u t vo cỏc Khu cụng nghip, Khu kinh t, Khu ch
xut, Khu cụng ngh cao
- Chớnh sỏch u ói phỏt trin xut khu
- Chớnh sỏch u tiờn phỏt trin nụng thụng, vựng a bn kinh t c bit khú
khn
- Chớnh sỏch u ói i vi cỏc d ỏn BOT, BTO, BT
7>7>,@P "34!1Z4L!Y../#!012)+,+GgD5
j;',!A0L
Mc tiờu thụng thng v c bn ca cỏc nh u t l li nhun. Khi xem
xột ra quyt nh cú nờn u t hay khụng, nh u t s cõn nhc v tớnh toỏn
liu nhng quy nh ca chớnh quyn cú m bo c mc li nhun cao nht cú
th hay khụng? Cỏc nhúm yu t tỏc ng mnh ti nh u t v hot ng u t
bao gm:
Quyn v ngha v ca nh u t
Cỏc quyn m nh u t mong mun c nm gi gm: Quyn t ch u
t, kinh doanh, Quyn tip cn v s dng ngun vn tớn dng, t ai v ti
nguyờn, Quyn thuờ, s dng lao ng v thnh lp t chc cụng on, Quyn m
ti khon v mua ngoi t, Quyn xut khu, nhp khu, qung cỏo, tip th, gia
cụng v gia cụng li liờn quan n hot ng u t, Quyn tip cn qu t, th
chp quyn s dng t, ti sn gn lin vi t, Quyn tip cn, s dng cỏc dch
Chơng 2: Cơ sở lý luận
18
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
v v tin ớch cụng cng theo nguyờn tc khụng phõn bit i x gia cỏc nh u
t, Quyn la chn hỡnh thc u t, quy mụ u t, t l vn u t, quyt nh
hot ng u t, kinh doanh ca mỡnh, Quyn tip cn cỏc vn bn quy phm phỏp
lut v chớnh sỏch liờn quan n u t, cỏc d liu ca nn kinh t quc dõn v ca
tng khu vc kinh t, cỏc thụng tin kinh t - xó hi khỏc liờn quan n hot ng
u t, Quyn tham gia ý kin i vi phỏp lut, chớnh sỏch v u t ngay t quỏ
trỡnh son tho theo quy nh ca phỏp lut, Quyn khiu ni, t cỏo hoc khi kin
hnh vi vi phm phỏp lut v u t theo quy nh ca phỏp lut.
u ói v khuyn khớch, h tr u t
Cỏc quc gia/a phng trong quỏ trỡnh thu hỳt u t u to ra cỏc u ói
nhm h tr v khuyn khớch u t. Ngoi cỏc u ói chung m Nh nc quy
nh thỡ cỏc a phng cũn cú thờm nhng u ói khỏc nhm cnh tranh vi cỏc
a phng khỏc, thm chớ vt c khung gii hn chung, m trong lnh vc u t
gi l ri thm cho cỏc nh u t. Nhng u ói m chớnh quyn ginh cho
nh u t cú th l u ói v lnh vc v a bn c bit, u ói v cỏc loi thu
(thu thu nhp doanh nghip, thu nhp khu, v thu s dng t, tin s dng t,
tin thuờ t v tin thuờ mt nc). Trong ú u ói v thu c cỏc nh u t
quan tõm hn c.
Cú th núi thu l ngun thu ch yu ca ngõn sỏch, c bit vi cỏc nn
kinh t ang phỏt trin. Do vy, vic ban hnh mt chớnh sỏch thu phự hp v hp
dn i vi hot ng u t l mt vic cn thit phi lm to tớnh hp dn hn
cho mụi trng u t. Chớnh sỏch thu c nh u t quan tõm vỡ nú nh hng
trc tip n quy mụ li nhun ca h. u ói v thu sut, thu thu nhp doanh
nghip, u ói v thi hn min gim thu thu nhp doanh nghip l mt trong
nhng cụng c nhm khuyn khớch u t vo cỏc ngnh, cỏc lnh vc, a bn m
nh nc cn khyn khớch u t. õy cng l phng thc m chớnh ph nhiu
nc ang ỏp dng nhm thu hỳt u t.
Th tc u t
Quỏ trỡnh u t k t khi bt u n khi kt thỳc cn phi lm cỏc th tc
gỡ, xin cỏc loi giy phộp gỡ, cn lm vic vi nhng n v no, mt thi gian bao
lõu, tn kộm kinh phớ bao nhiờu luụn l cõu hi ca bt k nh u t no. Tt
nhiờn ai cng mong mun tt c cỏc vn trờn c gim thiu ti a, giỳp cho
quỏ trỡnh u t c nhanh chúng, tit kim v hiu qu.
Chơng 2: Cơ sở lý luận
19
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
S m bo phỏp lý i vi quyn s hu ti sn t nhõn v mụi trng
cnh tranh lnh mnh
õy l yu t thu hỳt c s quan tõm rt ln cu nh u t khi em ti
sn v vn ca mỡnh i u t kinh doanh. Nh nc phi cú nhng vn bn quy
phm phỏp lut, trong ú quy nh rừ rng s m bo quyn s hu hp phỏp i
vi vn, ti sn v cỏc quyn li khỏc ca cỏc cỏ nhõn nc ngoi, doanh nghip cú
vn u t khụng b quc hu hoỏ. Cú nh th cỏc nh u t mi yờn tõm khi tin
hnh u t, sn xut kinh doanh. S minh bch trong chớnh sỏch, s ng b hoỏ
trong h thng cỏc vn bn quy phm phỏp lut s to nờn sc hp dn vụ hỡnh cho
nn kinh t.
Bờn cnh ú, Chớnh ph cng phi quan tõm n vic lnh mnh hoỏ mụi
trng kinh doanh, cú th bng nhng chớnh sỏch bin phỏp c th m bo s i
x cụng bng gia doanh nghip trong nc v doanh nghip nc ngoi. Xu th
hi nhp kinh t quc t i hi mi quc gia nu khụng mun b cụ lp, b lc hu
thỡ buc phi m ca nn kinh t, mun vy thỡ phi ci t nn kinh t sao cho dn
phự hp vi thụng l quc t.
Quy ch phỏp lý v vic phõn chia li nhun v gúp vn kinh doanh
Khi cỏc nh u t tỡm n mt quc gia hay mt a phng no ú u
t, tc l h mun tn dng li th so sỏnh quc gia ú, a phng ú thu
c li nhun cao. t c mc tiờu li nhun ca mỡnh h s hng n ni
m ú cú s u ói v thụng thoỏng trong nhng quy nh: t l li nhun, thi
hn kinh doanh, phng thc phõn chia li nhun, Chớnh quyn nờn gim s can
thip trc tip vo hot ng kinh doanh ca nh u t, tng vai trũ v trỏch nhim
ca ch u t trong vic quyt nh, t chc thc hin v phỏt huy hiu qu u t.
Cú c s t ch nh u t s tin hnh hot ụng u t kinh doanh theo hng
tt nht, phự hp vi nhng quy nh ca phỏp lut v quy hoch phỏt trin ca nn
kinh t.
2.3.3. Mụi trng chớnh tr - xó hi
7>>%/#!012);!0\
i vi nhõn t chớnh tr, õy l vn c quan tõm u tiờn ca cỏc nh
u t nc ngoi khi cú ý nh u t vo mt nc. Khi ú mt t nc vi s
n nh v nht quỏn v chớnh tr cng nh an ninh v trt t xó hi c m bo
Chơng 2: Cơ sở lý luận
20
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
s bc u gõy ch c tõm lý yờn tõm tỡm kim c hi lm n cng nh cú th
nh c lõu di. Mụi trng chớnh tr cn phi c xem xột trờn hai gúc : Trt t
xó hi An ninh Quc phũng v S n nh trong c ch chớnh sỏch. gúc
th nht thỡ n nh chớnh tr chớnh l mt mụi trng hũa bỡnh, khụng chin tranh,
bo lon, khng b, t nn, ti phm Cũn gúc th hai, n nh chớnh tr
chớnh l s nht quỏn v thụng thoỏng ci m trong c ch chớnh sỏch.
7>>7%/#!012)@6dLgkl&#
Mụi trng vn húa xó hi nc hay vựng a phng ni tip nhn u
t cng l mt vn c cỏc nh u t rt chỳ ý v coi trng. Hiu c phong
tc tp quỏn, thúi quen, s thớch tiờu dựng ca ngi dõn nc nhn u t s giỳp
cho nh u t thun li trong vic trin khai v thc hin mt d ỏn u t. Thụng
thng mc ớch u t l nhm cú ch ng hoc chim lnh th trng ca nc
s ti vi k vng vo sc tiờu th tim nng ca nú. Chớnh vỡ vy, m trong cựng
mt quc gia, vựng hay min no cú sc tiờu dựng ln, thu nhp bỡnh quõn u
ngi i kốm vi th hiu tiờu dựng tng thỡ s thu hỳt c nhiu d ỏn u t hn.
Tp quỏn v bn sc vn hoỏ l nhng yu t cn bn hỡnh thnh nờn sc
mnh riờng cú ca tng a phng hay mt quc gia. Ngi dõn cú vn hoỏ, k
lut tay ngh v trỡnh qun lý s l li th cnh tranh trong di hn; thúi quen
tiờu dựng l ng lc thỳc y sn xut hng hoỏ; c tớnh thõn thin l tim nng
thu hỳt du lch u t v hp tỏc kinh doanh; cn cự sỏng to l sc mnh to
nờn s phỏt trin bn vng. Bi vy, chớnh quyn cn phi hoch nh c chin
lc phự hp nh hng, giỏo dc, thỳc y vai trũ ca qun chỳng trong quỏ
trỡnh phỏt trin kinh t - xó hi.
7>>>]!:";@"@#-*#,!]!:";
Trong quỏ trỡnh u t, nh u t s phi thc hin rt nhiu cỏc th tc
hnh chớnh do c quan chc nng ra. Lỳc bt u, giai on chun b u t,
nh u t cn lm cỏc th tc xin cỏc loi giy phộp nh giy phộp u t, giy
phộp kinh doanh, quyt nh thnh lp doanh nghip, giy phộp s dng t, giy
phộp khai thỏc ti nguyờn, giy phộp xut nhp khu, giy phộp xõy dng n
giai on thc hin v vn hnh u t cn thc hin cỏc th tc nh thanh quyt
toỏn vn u t, kim nh xõy dng, nhp khu mỏy múc thit b hoc nguyờn
nhiờn vt liu, u thu, trớch np cỏc bỏo cỏo ti chớnh v thc hin cỏc ngha v v
thu, thanh tra kim tra.
Chơng 2: Cơ sở lý luận
21
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
Th tc hnh chớnh ca Vit Nam vn l mt vn ni cm, l tr ngi
trong vic thu hỳt u t v to iu kin cho nh u t trong quỏ trỡnh u t.
Vic phi qua nhiu u mi lm mt nhiu thi gian cho cỏc nh u t thc
hin cỏc th tc hnh chớnh. S phi hp gia cỏc ngnh liờn quan trong gii quyt
cỏc th tc u t ụi khi cũn thiu cht ch v ng b, mt s vn bn quy nh
v th tc hnh chớnh lnh vc u t, xõy dng cũn chi phi ln nhau hoc chm
ban hnh. õy l mt ro cn trong thu hỳt u t, c bit l thu hỳt u t nc
ngoi. Cht lng i ng cỏn b, cụng chc cha thc s ỏp ng yờu cu, nhim
v ca thi k mi, c bit trong bi cnh hi nhp kinh t quc t hin nay. Cỏn
b mt vi ni, vi b phn cũn cha tinh thụng nghip v, gii quyt cụng vic
mỏy múc, cng nhc, gõy khú khn, ỏch tc cho nh u t. Cỏ bit vn cũn tỡnh
trng cỏn b yu kộm v nng lc phm cht, thiu nhit tỡnh khi gii quyt cụng
vic, c bit l thiu am hiu v lut phỏp quc t, cha thc s thnh tho v
ngoi ng v k nng giao tip
Bi vy ci cỏch th tc hnh chớnh l mt nhim v thng xuyờn liờn tc,
l mu cht v l khõu t phỏ trong quỏ trỡnh ci thin mụi trng u t. Th tc
hnh chớnh t cht lng tt s l ng lc gii phúng cỏc ngun lc xó hi,
phỏt huy tớnh sỏng to, thu hỳt u t, to vic lm v h tr tng trng kinh t bn
vng. Vic ci cỏch th tc hnh chớnh cn i theo hng n gin, cụng khai, minh
bch to mụi trng thun li nht cho nh u t.
2.3.4. Mụi trng kinh t - ti chớnh
7>B%/#!012)e#!5@H./
Nghiờn cu mụi trng kinh t v mụ chớnh l nghiờn cu tỡnh hỡnh phỏt trin
kinh t ca th gii, ca c nc, ca tng a phng, tng ngnh hoc cho tng
lnh vc nht nh. Nh u t no cng mong mun u t vo mt ni cú kinh t
phỏt trin tt, cú trin vng trong tng lai, giỳp nh u t tin tng, yờn tõm v
lc quan v kh nng phỏt trin ca bn thõn mỡnh. iu kin kinh t v mụ thun
li khụng nhng to iu kin cho cỏc d ỏn ra i v hot ng cú hiu qu, m nú
cũn cú th lm xut hin nhng ý tng kinh doanh mi.
Khi nghiờn cu tỡnh hỡnh phỏt trin kinh t ngi ta cú th cn c vo mt s
nhõn t, ch tiờu c bn nh tc tng trng, t l lm phỏt, mc lói sut, t l
tht nghip, t giỏ hi oỏi v c cỏn cõn thanh toỏn ca quc gia ú, a phng
ú, ngnh ú. Cỏc ch tiờu trờn hon ton c xem xột trờn gúc kinh t nhm d
Chơng 2: Cơ sở lý luận
22
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
bỏo mt cỏch chớnh xỏc nht cú th c xu th bin ng ca nn kinh t th
trng v s tỏc ng ca nú n cụng vic sn xut kinh doanh ca doanh nghip,
t ú doanh nghip cú cỏc bin phỏp thớch hp phũng chng ri ro i vi cỏc
bin ng ú. Cỏc ch tiờu trờn khụng tỏc ng mt cỏch riờng r lờn hot ng u
t m chỳng cú s tỏc ng tng h rt phc tp c trong ngn hn v di hn.
iu quan trng khi ỏnh giỏ mụi trng kinh t cú hp dn hay khụng l ch khi
m doanh nghip phi hot ng trong mt nn kinh t tn ti c hi v nguy c thỡ
c ch hot ng ca nn kinh t ú cng nh Chớnh ph iu hnh nn kinh t cú
c gng to iu kin cho nh u t hn ch nguy c v ri ro hay khụng.
Tc tng trng kinh t: õy l mt ch tiờu c bn v tng quỏt nht m
cỏc nh u t cn quan tõm khi ỏnh giỏ sc kho ca mt nn kinh t. ng thỏi
v xu th tng trng kinh t ca mt quc gia/vựng/ngnh cú th nh hng n
tỡnh hỡnh u t v phỏt trin ca quc gia/vựng/ngnh ú v hiu qu u t ca
cỏc d ỏn c th. Khi nhỡn mt quc gia cú mc tng trng cao trong mt thi gian
di, rừ rng õy l mt tớn hiu hp dn khụng ch i vi cỏc nh u t ang
mong mun nhp cuc m c i vi cỏc nh u t ang hot ng vỡ tng trng
cao ng ngha vi doanh thu cao, li nhun ln, nhu cu nhiu, sc mua mnh v
kh nng thanh toỏn ngy cng tng lờn. Hn na i vi cỏc nh u t ang
chun b nhp cuc thỡ tc tng trng cao chng t nn kinh t ny ang c
iu chnh bi cỏc gii phỏp cú hiu qu v mt mụi trng nh vy l ỏng tin cy.
Thc t ó minh chng bi xu th cỏc dũng u t tỡm n cỏc quc gia, cỏc
vựng v cỏc ngnh cú mc tng trng cao. u nm 2012, CNBC (i truyn hỡnh
M) ó a ra danh sỏch cỏc nn kinh t ỏng u t nht th gii trong vũng 40
nm ti, c xõy dng da trờn Bỏo cỏo Th gii 2050 ca Ngõn hng HSBC, v
th hng ny ch yu da trờn tc tng GDP trung bỡnh d kin trong vũng gn
40 nm ti, Trong danh sỏch ú rt mng l Vit Nam chỳng ta ng v trớ th 7,
vi d bỏo mc tng trng bỡnh quõn cú th t khong 5,2% t nay n 2050.
Bng 2.1: 10 nc cú tng trng trung bỡnh cao nht giai on 2010 - 2050
^ 4()#L 6)!01K)!04)mF fC788 fC78E8
1 Philippines 7% 112 1.688
2 Ukraine 6,5% 45 462
3 Peru 5,5% 85 735
Chơng 2: Cơ sở lý luận
23
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
4 n 5,5% 960 8.165
5 Bangladesh 5,5% 78 673
6 Malaysia 5,3% 146 1.160
7 Vit Nam 5,2% 59 451
8 Ai Cp 5,1% 160 1.165
9 Trung Quc 5,1% 3.511 25.334
10 Algeria 5% 76 538
Nh vy rừ rng tc tng trng l ch tiờu c bn trong mụi trng kinh
t v mụ m cỏc nh u t quan tõm la chn im n cho mỡnh.
Lm phỏt: Lm phỏt lm tng chi phớ u t v lm gim li nhun thu v
cho bn thõn nh u t v cn tr s phỏt trin chung ca nn kinh t. Mt mc
lm phỏt cao v kộo di cú th bỏo hiu rng nn kinh t ang dn i vo giai on
suy thoỏi ca chu kỡ kinh doanh khi m giỏ c tng cao lm cho tin lng thc t
gim i v kt qu l gim sc mua ca dõn chỳng. Mt mc lm phỏt thp s l lý
tng i vi cỏc nh u t vỡ nú lm cho ti sn ca h ớt b xúi mũn hn. Cỏc
nh u t ng ngoi thỡ cõn nhc cú nờn nhp cuc hay khụng cũn cỏc nh u t
ang hot ng thỡ tip tc d oỏn.
Tng trng cao l mt du hiu tt nhng mt mt li bỏo hiu rng trong
di hn quc gia ny ang phi i mt vi sc ộp lm phỏp ngy cng nhớch dn
lờn v i vi nh u t h phi t ra cõu hi rng liu Chớnh ph cú kh nng v
bin phỏp ti u kỡm ch sc ộp gia tng lm phỏt ny hay khụng, nu khụng v
di hn lm phỏt cao cú th lm o ln mi tớnh toỏn ban u ca h.
im tr ln nht i vi Vit Nam hin nay cú l vn l lm phỏt. Theo
CNBC thỡ mc tng CPI hn 18% trong nm 2011 ó cn tr ln ti tng trng
ca Vit Nam v lm xu i hỡnh nh ca nn kinh t trong mt cỏc nh u t.
Lói sut: Lói sut nh hng trc tip lờn nh u t vỡ liờn quan ti chi phớ
vn u t. Lói sut tng ngha l chi phớ u t tng, li nhun gim. Lói sut tng
cũn ng ngha vi chớnh sỏch tin t tht cht, lm nờn kinh t chng li, sc tiờu
dựng gim v u t thỡ cm chng.
Thi gian qua, tri qua khng hong kinh t ton cu 2008, nn kinh t Vit
Nam v c th gii tri qua thi k trỡ tr, tng trng thp v lm phỏt gia tng.
kim ch v kim soỏt lm phỏt thỡ chớnh sỏch tht cht ti khúa v tin t c ỏp
dng. Mc lói sut vay vn Vit Nam cú nhng thi im lờn ti 25, 26% lm cho
Chơng 2: Cơ sở lý luận
24
Một số giải pháp nhằm cải thiện môi trờng đầu t Nghệ An đến năm 2020
bit bao doanh nghip phỏ sn, cỏc cụng ty cũn tr li hot ng cm chng, v nh
u t thỡ ng yờn ti ch bi cng u t thỡ cng l.
T giỏ hi oỏi: T giỏ hi oỏi tỏc ng mnh n u t nc ngoi v
xut nhp khu. Khi t giỏ tng (ng ni t mt giỏ so vi ngoi t) s khuyn
khớch xut khu nhng li hn ch thu hỳt u t nc ngoi v ngc li. Tuy
nhiờn cng nh cỏc bin s kinh t v mụ khỏc thỡ t giỏ hi oỏi cng thay i theo
thi gian, tớnh hp dn ca mụi trng u t khi xem xột trờn phng din ny l
ch, t giỏ hi oỏi cú d b tỏc ng khụng v khi nú giao ng Chớnh ph cú kh
nng can thip gi n nh hay khụng.
Chu k kinh doanh: S phỏt trin ca kinh t i theo mt chu k, vi cỏc giai
on: tng trng, phỏt trin, suy thoỏi, khng hong v trỡ tr. Vic nn kinh t
ang trong giai on no ca chu k nh hng mnh ti nh u t. Khi ang
trong thi k tng trng v phỏt trin, nh u t tin tng v lc quan vo trin
vng tng lai ca mỡnh v s y mnh u t. Lỳc ny hũa mỡnh vo s tng
trng v phỏt trin chung thỡ nh u t s cú nhiu c hi u t la chn, sc
mua ca th trng tng cao, lm tng kh nng thu li nhun. Ngc li, khi nn
kinh t ang suy thoỏi, trỡ tr v khng hong ngha l sc mua gim, chi phớ u t
tng, tn kho ln, cỏc hot ng kinh t kộm hiu qu, thu hi vn lõu, li nhun ớt
thm chớ l, lm gim ng lc ca nh u t.
7>B7-!()!"#;)Y")
H thng ngõn hng ti chớnh c coi l cỏc mch mỏu ca mt mụi trng
kinh t, vỡ vy khụng mt nh u t no cú th b qua h thng ny khi xem xột
mc an ton ca mụi trng u t.
Nhỡn chung mt h thng ngõn hng c ỏnh giỏ trờn cỏc gúc sau:
- Cht ch v khoa hc v mt c cu t chc th hin ch c ch liờn h
gia h thng cỏc ngõn hng thng mi v ngõn hng Trung ng, gia cỏc ngõn
hng thng mi vi nhau v vi cỏc trung gian ti chớnh khỏc phi to iu kin
cho ton b h thng hot ng mt cỏch thun li sao cho ngõn hng Trung ng
cú th kim soỏt c hot ng ca cỏc ngõn hng thng mi v cỏc trung gian
ti chớnh khỏc nhng khụng can thip quỏ sõu vo hot ng ca cỏc t chc ny.
C ch ny cng phi bo m cho cỏc ngõn hng thng mi v cỏc trung gian ti
chớnh cú quan h tng h vi nhau trong cỏc hot ng nghip v ca mỡnh.
Chơng 2: Cơ sở lý luận
25