Năm học 2013 - 2014
I. PHẦN MỞ ĐẦU:
I/1. lý do chọn đề tài:
I. 1.1.Cơ sở lý luận:
Sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Một năm bắt đầu từ mùa xuân, đời
người bắt đầu từ tuổi trẻ”. Nhà nước ta xem giáo dục là quốc sách hàng đầu, là
nghề không cho phép tạo ra phế phẩm. Giáo dục trong nhà trường bắt đầu từ
tuổi trẻ, từ thế hệ trẻ. Vì vậy, trong nhà trường, người GV đặc biệt là GV Tổng
phụ trách có vai trò, chức năng và nhiệm vụ hết sức quan trọng trong việc đào
tạo thế hệ trẻ. Mục đích của giáo dục là đào tạo con người có cả tài lẫn đức để
phục vụ cho sự tiến bộ xã hội.
Đất nước ta đang bước vào thời kỳ công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước,
sự giao lưu cạnh tranh trong khu vực và trên thế giới ngày càng mạnh mẽ, cuộc
cách mạng khoa học và công nghệ tiếp tục phát triển với quy mô ngày càng rộng
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG SINH HOẠT NGOÀI
GIỜ LÊN LỚP CỦA HỌC SINH TRƯỜNG TH THỊ TRẤN
Tổng phụ trách Đội
và trình độ ngày càng cao, đòi hỏi phải đổi mới toàn diện hệ thống giáo dục theo
hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá và xã hội hoá. Mục tiêu của giáo dục là đào tạo
con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm
mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã
hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của người công
dân đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ tổ quốc .
Giáo dục tiểu học là bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân. Bậc
tiểu học có vị trí hết sức quan trọng trong giáo dục cũng như trong đời sống xã
hội. Giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn
và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học
sinh tiếp tục học lên cấp trên.
Sự phát triển nhân cách của học sinh hoàn toàn phụ thuộc vào chất lượng
giáo dục toàn diện ở mỗi cấp học, bậc học. Do đó nếu các em không đạt kết quả
giáo dục tốt ở bậc tiểu học thì chắc chắn cũng khó tiến bộ được trong những bậc
học tiếp theo. Cho nên giáo dục toàn diện ở bậc Tiểu học không chỉ đặt nền
móng cho toàn bộ hệ thống giáo dục phổ thông mà còn đặt nền móng cho sự
hình thành nhân cách con người.
Bậc Tiểu học là bậc học nối tiếp bậc học Mầm non và là bậc nền tảng cho
bậc học tiếp theo. Đối với học sinh Tiểu học, hoạt động học tập là hoạt động chủ
đạo, song hoạt động thể thao, văn nghệ, vui chơi giải trí… là nhu cầu không thể
thiếu được. Cho nên việc nâng cao chất lượng giáo dục Tiểu học phải gắn liền
với việc đảm bảo tính hồn nhiên của trẻ, đem lại niềm vui, niềm hạnh phúc tới
trường cho trẻ.
Để giúp cho học sinh phát triển toàn diện, hình thành nhân cách của con
người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, ngoài việc đẩy mạnh hoạt động dạy học nhằm
truyền thụ cho học sinh những tri thức khoa học cơ bản và có hệ thống còn phải
đẩy mạnh hoạt động giáo dục nhằm hình thành cho học sinh về ý thức và niềm
tin, về thái độ ứng xử đúng đắn trong các quan hệ giao tiếp hàng ngày, về hành
vi và các kỹ năng hoạt động, tạo cơ sở để học sinh bổ sung và hoàn thiện những
2
tri thức đã học trên lớp. Với thời gian quy định của một tiết học, học sinh khó có
khả năng thể nghiệm những tri thức thu nhận được qua các bài học vì vậy việc
tổ chức các hoạt động giáo dục khác nhau vào thời gian ngoài giờ lên lớp là điều
kiện quan trọng để rèn luyện hành vi, kỹ năng cho học sinh. Như vậy hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp thực sự là một đòi hỏi tất yếu của quá trình giáo dục
và không có gì thay thế được.
I. 1. 2.Cơ sở thực tiễn:
Ở trường Tiểu học hiện nay còn tồn tại nhiều vấn đề bất cập như: Năng
lực tổ chức của giáo viên, khả năng cơ sở vật chất, đặc biệt là về trình độ Tổng
phụ trách (Không qua đào tạo chính quy) còn gặp nhiều lúng túng gây ra không
ít khó khăn cho hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Bên cạnh đó, thực tế hiện nay chưa có tài liệu cụ thể nào đề cập, đi sâu
hướng dẫn tổ chức sinh hoạt giáo dục ngoài giờ lên lớp ở bậc Tiểu học.
Cùng với các cuộc vận động " Nói không với tiêu cực trong thi cử và
bệnh thành tích trong giáo dục " và " Mỗi thầy, cô là một tấm gương đạo đức tự
học và tự sáng tạo ", Để tiếp tục tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác giáo
dục toàn diện cho học sinh, Bộ giáo dục và đào tạo phát động phong trào thi đua
"Trường học thân thiện, học sinh tích cực ". Trong các trường phổ thông giai
đoạn 2008 - 2013 với mục tiêu Huy động sức mạnh tổng hợp của các lực lượng
trong và ngoài nhà trường đẻ xây dựng môi trường giáo dục an toàn thân thiện,
hiệu quả, phù hợp với điều kiện của địa phương và đáp ứng nhu cầu của xã hội.
Phát huy tính chủ động, tích cực sáng tạo của học sinh trong học tập và các hoạt
động xã hội.
Với thực tế như vậy và để góp phần hình thành nhân cách cho sự phát triển
toàn diện của học sinh. Mặt khác đây là một trong những tiêu trí quan trọng của
xây dựng "Phong trào thi đua trường học thân thiện học sinh tích cực". Giai
đoạn 2008 - 2013.với những lý do trên nên tôi chọn đè tài:" Một số biện pháp
nâng cao chất lượng tổ chức sinh hoạt ngoài giờ lên lớp"
I. 2. Mục đích nghiên cứu:
3
Nghiên cứu đề tài để nâng cao chất lượng tổ chức Sinh hoạt ngoài giờ lên
lớp,của học sinh tiểu học Thị Trấn. Đồng thời tạo ra nhiều sân chơi bổ ích cho
các em.
I. 3. Thời gian địa điểm:
I. 3.1. Thời gian:
Đề tài này nghiên cứu trong 1 năm Tháng 9/2009- 5/2009.
I. 3. 2. địa điểm:
Học sinh trường Tiểu học Thị Trấn Tiên Yên
I. 3. 3. Phạm vi đề tài:
I. 3. 3. 1. Giới hạn đối tượng nghiên cứu:
Tổ chức các hoạt động sinh hoạt ngoài giờ lên lớp cho các em học sinh tiểu
học.
I. 3. 3. 2. Giới hạn về địa bàn nghiên cứu:
Trường Tiểu học Thị Trấn Tiên Yên.
I. 3. 3. 3.Giới hạn về khách thể khảo sát:
Học sinh Trường Tiểu học thị trấn .
I. 4 / Các phương pháp nghiên cứu:
1- Phương pháp nghiên cứu lý luận: Đọc chuyên san giáo dục Tiểu học, quan
sát, phân tích , tổng hợp.
2- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
- Điều tra khảo sát thực tiễn hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của trường
Tiểu học Thị Trấn Tiên Yên.
- Tổ chức một số hoạt động giáo dục trong nhà trường.
I. 5. Đóng góp mới về mặt lý luận:
- Các trường Phổ thông cơ sở đã có các tiết học chính khóa riêng.
4
- Do bản thân khi tổ chức các hoạt động, khảo sát rút ra, vấn đề cần nghiên
cứu của đề tài.
II. PHẦN NỘI DUNG:
II.1. Chương I: Tổng quan:
Một số biện pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt ngoài giờ lên lớp của
học sinh trường Tiểu học:
II.1. 1. Cơ sở lý luận:
Trong đề tài có một số thuật ngữ cần giải thích
- Biện pháp, chất lượng: cách làm, cách giải quyết một vấn đề nào đó bằng
việc kiện toàn tổ chức, bố trí lại cán bộ, củng cố kỉ luật cơ quan do yêu cầu
nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của tổ chức, cơ quan, đơn vị nào
đó…
- Hoạt động ngoài giờ lên lớp:
Là hoạt động sư phạm của giáo viên và học sinh trong nhà trường được
tiến hành thông qua các hoạt động xã hội, hoạt động đoàn thể Các hoạt
động này bổ trợ cho các hoạt động giáo dục toàn diện trong nhà trường.
Là những hoạt động mang tính giáo dục, được sự chỉ đạo, hướng dẫn
chung của Phòng giáo dục – Đào tạo Tiên Yên được diễn ra ngoài giờ học chính
khoá.
Những hoạt động ấy được cụ thể hoá, được sự chỉ đạo của Ban giám hiệu
nhà trường, được giáo viên trực tiếp tổ chức hướng dẫn để giáo viên “biến” sự
hiểu biết của mình thành những hành vi đạo đức cho học sinh. Mặt khác
HĐNGLL là một bộ phận hữu cơ của quá trình giáo dục trong trường. đó là
những hoạt động được tổ chức ngoài giờ học các môn văn hoá ở trên lớp, là con
dường gắn lý thuyết với thực tiễn, tạo nên sự thống nhất giữa nhận thức và hành
5
động. HĐNGLL có thể coi như là môn học quan trọng đối với sự phát triển tâm
lực, trí lực, thể lực và các năng lực khác trong quá trình hoàn thiện nhân cách
của học sinh, giúp học sinh tích luỹ thêm kinh nghiệm giao tiếp và hoạt động tập
thể, có ý thức tham gia hoạt động, hoàn thành nhiệm vụ được giao, từ đó mà
nâng cao hiểu biết về các lĩnh vực đời sống xã hội.
*/ Một số nét chung về tình hình trẻ em, công tác đội và phong trào thiếu
nhi.
Những thuận lợi chung: Việt nam là quốc gia có dân số trẻ em và người trẻ
tuổi chiếm tỷ lệ cao trong cơ cấu dân số. Số lượng trẻ em đông là nguồn nhân
lực bổ sung dồi dào cho lực lượng lao động trong tương lai nhưng đồng thời
cũng đặt ra những thách thức về giáo dục, y tế, chăm sóc và tạo điều kiện thuận
lợi cho sự phát triển của trẻ em.
Sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước những năm qua đã trở thành tiền đề
quan trọng thúc đẩy, nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục
trẻ em, thu hút được sự tham gia tích cực của hầu hết các cơ quan đảng, chính
quyền, các tổ chức và đoàn thể xã hội trong cả nước. Các chủ trương, đường lối
về bảo vệ, chăm sóc và gáo dục trẻ em của Đảng và nhà nước được cụ thể hóa
thông qua nhiều cơ chế, chính sách, các văn bản pháp luật.
- Điều kiện sức khỏe và thể chất của trẻ em ngày càng ngày càng được cải
thiện và nâng cao. Điều kiện vui chơi giải trí của trẻ em đã có những bước
chuyển biến tích cực. Các chính sách ưu tiên cho giáo dục vùng sâu, vùng xa,
cho trẻ em khó khăn đã tào điều kiện tốt cho trẻ em được đi học. Công tác chăm
lo giáo dục các đối tượng trẻ em nghèo, trẻ em dân tộc ít người, trẻ em ở các
vùng khó khăn được quan tâm.
- Số trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt từng bước được chăm lo. Khoảng cách vè
tiếp cận các điều kiện y tế, học tập của trẻ em giữa các khu vực, vùng miền được
rút ngắn đáng kể.
6
Một số khó khăn, thách thức: Điều kiện phát triển của trẻ em Việt Nam so
với các nước trong khu vực và trên thế giới còn nhiều mặt hạn chế. Nhiều trẻ em
chưa được tiếp cận đầy đủ với nước sạch và các phương tiện vệ sinh môi trường
phù hợp. Tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ còn cao.
Tình trạng trẻ em phạm tội, nghiện hút và lây nhiễm HIV/ AIDS có xu hướng
gia tăng: Sự phân hoá giữa các vùng miền, giữa nông thôn và thành thị ngày
càng được nới rộng đã góp phần tạo ra khoảng chênh lệch về cơ hội học tập,
sinh hoạt vui chơi giải trí cũng như các điều kiện phát triển khác của trẻ em.
Bạo lực, xâm hại trẻ em đang là một vấn đề nhức nhối với sự xuất hiện ngày
càng nhiều trường hợp xâm hại và bạo hành trẻ em ở cả trong gia đình, nhà
trường và ngoài xã hội.
Tai nạn thương tích trẻ em đang trở thành một trong những vấn đề đáng báo
động.Những thống kê gần đây cho thấy tai nạn thương tích chiếm tới hơn 70%
các trường hợp gây tử vong cho trẻ em, trong đó tai nạn giao thông chiếm hơn
60%.
Mức sinh giảm, đời sống kinh tế được cải thiện đã khiến nhiều gia đình, đặc
biệt là ở thành thị có điều kiện đầu tư cho cuộc sống sinh hoạt và học tập cua
con cái. Tuy nhiên sự kì vọng quá nhiều và sức ép về học tập đã khiến nhiều trẻ
em không còn thời gian để vui chơi và sinh hoạt, tạo ra các hội chứng phát triển
không lành mạnh về thể chất như béo phì, bệnh tinh thần như: ích kỉ, thiếu tính
tập thể. Tình trạng học thêm, học quá tải chưa giảm. Gánh nặng học tập trở
thành rào cản thanh thiếu nhi đến với các hoạt động vui chơi tập thể.
Sự phổ cập công nghệ thông tin đã mang đến cho trẻ em cơ hội tiếp cận nhiều
ứng dụng internet đa dạng, nhưng cũng đặt ra thách thức trong việc chơi game,
bị tác động bởi các xu hướng bạo lực và các luồng văn hóa không lành mạnh,
tạo ra những hiệu ứng tâm lý như: khép kín, ít giao tiếp xã hội, hội chứng trầm
cảm.
II. 2.Chương II:
7
Cơ sở thực tiễn hoạt động ngoài giờ lên lớp của học sinh trường THThị Trấ
II. 2. 1. Thực trạng sinh hoạt ngoài giờ lên lớp của học sinh trường TH Thị
Trấn:
1. Thực trạng tổ chức sinh hoạt ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học Thị
Trấn tiên Yên:
Trong một vài năm vừa qua thực trạng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở
trường Tiểu học Thị Trấn diễn ra như sau:
a. Thực trạng nhận thức về mục đích và tầm quan trọng của tổ chức hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường Tiểu học Thị Trấn:
* Thực trạng nhận thức của Ban giám hiệu nhà trường:
BGH trường Tiểu học Thị Trấn đều tập chung thể hiện một nhận thức cơ bản
là: Trong trường Tiểu học nhất thiết phải tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp, nó là một bộ phận quan trọng trong quá trình giáo dục đào tạo học
sinh phát triển toàn diện. Tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phải
được thực hiện bằng kế hoạch, bằng sự tổ chức sao cho đạt hiệu quả tốt nhất vì
mục đích là đào tạo học sinh phát triển toàn diện. Nhận thức được vai trò tác
dụng to lớn của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đối với sự hình thành và
phát triển nhân cách học sinh. BGH nhà trường khẳng định: Tăng cường tổ chức
các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường Tiểu học là biện pháp tốt
nhất để giáo dục đạo đức cho học sinh. Không chỉ vậy, hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp còn có tác dụng to lớn đối với việc thu hút học sinh tới trường tới
lớp, đem lại niềm vui niềm hạnh phúc cho trẻ, giảm bớt sự căng thẳng mệt mỏi
sau những giờ học trên lớp. Ngoài ra hoạt động GDNGLL còn có tác dụng củng
cố khăc sâu, mở rộng nội dung học tập trên lớp của các em.
Như vậy, đối với đội ngũ cán bộ quản lí, hoạt động GDNGLL được nhận thức
là rất quan trọng, rất cần thiết đối với học sinh. Song nó không chỉ có tác dụng
to lớn đối với việc học tập mà còn có tác dụng trong nhiều mặt giáo dục khác,
tạo không khí vui tươi thoải mái để các em rèn luyện thân thể.
8
*/ Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng và mục đích hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp của Tổng phụ trách:
Hoạt động ngoài giờ lên lớp là một trong những nội dung giáo dục toàn diện
học sinh. Với mục đích tiếp nối hoạt động dạy học trên lớp nhằm khắc sâu các
bộ môn văn hóa bằng cách tổ chức ngoài giờ học. Từ đó giúp các em trang bị
đầy đủ khả năng để có thể hòa nhập với xã hội. Nhận thức của Tổng phụ trách
đối với hoạt động này là không nhỏ, đặc biệt TPT là người trực tiếp chỉ đạo, cố
vấn và giúp các em hoàn thành được những kỹ năng cơ bản như: kỹ năng giao
tiếp, kỹ năng hoạt động, tự nhận thức bản thân, kỹ năng xây dựng quan hệ cá
nhân,…
Thực tế cho thấy, việc thực hiện hoạt động này bước đầu còn gặp một số
khó khăn, bất cập như về tổ chức, quản lí, chất lượng giáo dục,… Vấn đề đặt ra
là làm thế nào để nâng cao chất lượng Hoạt động ngoài giờ lên lớp một cách
toàn diện, đồng bộ. Đặc biệt đối với TPT đang còn nhiều bỡ ngỡ, mặc dù đã có
tập huấn, bồi dưỡng, song vẫn còn hạn chế, có cách nhìn riêng đối với hoạt động
này. Khi thực hiện vẫn còn mang tính bắt buộc, chưa hiệu quả,….
* Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng và mục đích hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp của đội ngũ giáo viên.
Giáo viên là người tổ chức, theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của học
sinh.Đại đa số giáo viên trong nhà trường đều chưa nhận thức hết được hết tầm
quan trọng của hoạt động GDNGLL và mục đích to lớn của nó trong quá trình
giáo dục toàn diện học sinh. Chủ yếu họ cho rằng: Hoạt động GDNGLL chỉ có
tác dụng giáo dục đạo đức và một phần phát triển năng khiếu cá nhâncho học
sinh. Đối với học sinh trường Tiểu học, hoạt động GDNGLL chỉ là hoạt động
phụ, hoạt động chính của các em phải là hoạt động học tập.
*/ Nhận thức của học sinh nhà trường về hoạt động GDNGLL:
Học sinh trường Tiểu học Thị Trấn chủ yếu là con em nhân dân thuộc địa bàn
Huyện. Đây là một huyện miền núi có mặt bằng kinh tế thấp. Bố mẹ các em
gồm đủ các thành phần: cán bộ công nhân viên chức, làm nghề tự do, vì vậy
9
không có điều kiện tiếp xúc môi trường văn hóa bên ngoài nên phần lớn có nhận
chậm không chỉ trong học tập kiến thức văn hoá mà ngay cả trong c ác hoạt
động phong trào mang tính xã hội. Nhưng các em lại rất thích được tham gia các
hoạt động đặc biệt là các hoạt động tập thể.
Qua điều tra 50 em học sinh (khối 4 và khối 5) bằng phiếu hỏi. Kết quả cụ
thể như sau:
Câu 1: Em có thích được tham gia các hoạt động dưới đây không ?
TT Tên các hoạt động
Tính theo %
Rất
thích
Thích
Không
thích
1 Hội thi báo tường, cắm trại, kể chuyện, Sơn
ca…
35 15
2 Tham quan danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử. 49 1
3 Thể thao. 30 15 5
4 Mít tinh kỷ niệm các ngày lễ lớn. 38 10 2
5 Biểu diễn văn nghệ. 30 17 3
6 Giúp đỡ gia đình thương binh liệt sĩ. 40 8 2
7 Ủng hộ đồng bào bão lụt. 45 5
8 Lao động vệ sinh trường lớp. 35 13 2
9 Sinh hoạt Đội. 40 10
10 Giúp bạn nghèo vượt khó. 43 7
Câu hỏi 2: Các hoạtđộng đã nêu ở trên có ích lợi cho việc học tập của em ở
trên lớp không ?
TT Tên các hoạt động
Tính theo %
Có Không Phân vân
1 Hội thi báo tường, cắm trại, kể chuyện, Sơn 25 10 15
10
ca…
2 Tham quan danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử. 25 17 8
3 Thể thao. 30 12 8
4 Mít tinh kỷ niệm các ngày lễ lớn. 25 5 20
5 Biểu diễn văn nghệ. 15 25 10
6 Giúp đỡ gia đình thương binh liệt sĩ. 15 25 10
7 Ủng hộ đồng bào bão lụt. 13 30 7
8 Lao động vệ sinh trường lớp. 25 8 17
9 Sinh hoạt Đội. 20 18 12
10 Giúp bạn nghèo vượt khó. 19 20 11
Qua kết quả 2 bảng trên, ta thấy: Hầu hết các em đều trả lời rất thích tham gia
các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, nhưng lại không biết được tác dụng
của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đối với việc học tập trên lớp của mình
như thế nào, vì vậy đã có nhiều em trả lời không có ích lợi cho việc học tập hoặc
còn phân vân luỡng lự.
Đối với học sinh lớp 1, 2, 3 còn nhỏ, tôi đã tìm hiểu qua giáo viên chủ nhiệm
lớp và được biết: Các em đều rất thích tham gia các hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp, đặc biệt là các hoạt động vui chơi, văn nghệ, sinh hoạt Sao nhi
đồng…
* Nhận thức của cha mẹ học sinh về hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp:
Phần lớn các phụ huynh học sinh đều chưa quan tâm nhắc nhở con em mình
tham gia tốt các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp do nhà trường tổ chức. Họ
đều coi trọng vấn đề học tập mà quên đi hoạt động góp phần giáo dục toàn diện
học sinh, quên đi niềm vui, niềm hạnh phúc tới trường của trẻ.
II. 2. 2. Đánh giá thực trạng :
2. Xác định một số khó khăn, hạn chế cơ bản trong hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học Thị Trấn:
11
Thứ nhất: Đội ngũ giáo viên chưa nhận thức đúng đắn tầm quan trọng của
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đối với việc giáo dục toàn diện học sinh.
Chính vì vậy, họ còn thiếu chủ động, sáng tạo và chủ yếu trông chờ vào kế
hoạch chung,chỉ đạo chung của nhà trường. Phần đông giáo viên chưa có sự đầu
tư về thời gian, công sức để nâng cao trình độ, hiểu biết và quan tâm tới mọi
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của lớp mình phụ trách.
Thứ hai: Hội cha mẹ học sinh - Lực lượng quan trọng, góp phần quyêt
định tới chất lượng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cũng thiếu sự ủng
hộ đối với hoạt động này. Nguyên nhân cũng là do sự nhận thức chưa đúng đắn
của Hội cha mẹ học sinh đối với tầm quan trọng của hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp.
Thứ ba: Cơ sở vật chất của nhà trường từ phòng chức năng, các phương
tiện thông tin, các dụng cụ, kinh phí, để phục vụ cho hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp còn nhiều thiếu thốn.
Thứ tư: Thực tế hiện nay chưa có tài liệu nào đi sâu, hướng dẫn về hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở Tiểu học.
ChươngIII:
Một số biện pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt ngoài giờ lên lớp của
học sinh trường Tiểu học:
Trên cơ sở nghiên cứu về lý luận quản lý giáo dục, quản lý nhà trường và
quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học, các nghị quyết
định hướng của Đảng và Nhà nước về kinh tế - chính trị - xã hội, cũng như giáo
dục trong giai đoạn hiện nay, qua nghiên cứu thực trạng hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp ở trường Tiểu học Thị Trấn, tôi xin đề xuất một số biện pháp
cơ bản quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu học như sau:
12
1. Tham mưu với ban giám hiệu để bồi dưỡng nhận thức và kỹ năng
hướng dẫn, tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp cho đội ngũ giáo viên trong
nhà trường.
Công việc này đòi hỏi người Tổng phụ trách nhà trường phải làm sao để cho
mọi cán bộ, giáo viên thấu suốt nhiệm vụ tổ chức, hướng dẫn học sinh hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp, đồng thời cũng cần tuyên truyền để mọi lực lượng xã
hội cùng hiểu biết, quan tâm phối hợp quản lý, hướng dẫn học sinh tham gia
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Điều cơ bản để thực hiện biện pháp này là: Ngoài việc tuyên truyền để mỗi cán
bộ , giáo viên nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp và tự giác tham gia hướng dẫn, quản lý học sinh hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp, tổng phụ trách (TPT) cần bám vào các văn bản mang tính
pháp lý quy định về chức năng, nhiệm vụ của giáo viên nói chung và giáo viên
chủ nhiệm nói riêng. Đây là bước tác động để mỗi gíáo viên nhận thức rõ về
trách nhiệm của mình trong việc hướng dẫn, tổ chức học sinh tham gia hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Như vậy, TPT cần cho mỗi giáo viên có ý thức
trách nhiệm trong việc hướng dẫn, quản lý học sinh hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp, phải coi đây là nhiệm vụ chính của họ chứ không phải là nhiệm vụ
của bộ phận Đoàn Đội.
Để bồi dưỡng năng lực tổ chức, hướng dẫn, quản lý học sinh trong việc
thực hiện các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho giáo viên trong trường
thì trước tiên phải giúp học sinh nhận thức đúng đắn về nhiệm vụ, chức năng,
sau đó mỗi giáo viên phải cụ thể hoá nhận thức đó bằng hoạt động cụ thể. Căn
cứ vào kế hoạch chung của nhà trường, giáo viên chủ nhiệm lớp sẽ là người tổ
chức, hướng dẫn học sinh hoạt động. Mỗi giáo viên phải tự bồi dưỡng về chuyên
môn nghiệp vụ về tổ chức, hướng dẫn học sinh hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp. Phải nghiên cứu tài liệu hướng dẫn, bàn bạc, thảo luận giữa các giáo viên
trong trường muốn điều đó trở thành hiện thực thì sự vào cuộc của ban giám
hiệu là rất cần thiết.
13
2. Cải tiến công tác , chỉ đạo, hướng dẫn hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp.
*/ Phải xác định rõ nội dung chủ yếu của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
gồm:
Một là: Nội dung phải gắn liền với các nhiệm vụ, yêu cầu giáo dục đã đề
ra.
Hai là: Nội dung phải phù hợp với đặc điểm học sinh như: Lứa tuổi, trình
độ nhận thức, giới tính, sức khoẻ.
Ba là: Nội dung phải phù hợp với điều kiện kinh tế
*/ Những nội dung chủ yếu của hoạt động ngoài giờ lên lớp mà nhà trường
đã triển khai:
Hoạt động văn hoá nghệ thuật:
Đây là một loại hình hoạt động quan trọng không thể thiếu được trong sinh
hoạt tập thể của trẻ em, nhất là học sinh ở bậc tiểu học. Hoạt động này bao gồm
nhiều thể loại khác nhau như: Hát, múa, thơ, ca, kịch ngắn, tấu vui, thi kể
chuyện Dựa vào tình hình kế hoạch tôi đã tổ chức các buổi liên hoan liên hoan
văn nghệ vào các ngày lễ lớn, tổ chức múa hát tập thể vào các ngày thứ 2,4.
Hoạt động vui chơi giải trí, thể dục thể thao:
Vui chơi giải trí là nhu cầu thiết yếu của trẻ, đồng thời là quyền lợi của các
em. Nó là một loại hoạt động có ý nghĩa giáo dục to lớn đối với học sinh. Hoạt
động này nhằm làm thoả mãn về tinh thần cho trẻ em sau những giờ học căng
thẳng. Góp phần rèn luyện một số phẩm chất, tinh thần đoàn kết, lòng nhân
ái.Tổ chức các trò chơi dân gian.vào các ngày thứ 3,5.
Hoạt động xã hội:
Bước đầu đưa các em vào các hoạt động xã hội để giúp các em nâng cao hiểu
biết về con người, đất nước, xã hội nhằm giáo dục tình cảm đối với quê hương,
đất nước, con người
Hoạt động tiếp cận khoa học kĩ thuật:
14
Đây là hoạt động giúp các em được tiếp cận những thành tựu khoa học, công
nghệ tiên tiến. Điều đó sẽ tạo cho các em sự say mê tìm tòi, kích thích các em
học tập tốt hơn.
*/ Kế hoạch hoá là hoạt động cơ bản người TPT:
xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện là nội dung chính của kế hoạch
hoá. Trong công tác Đội thiếu niên nói chung và nâng cao chất luợng sinh hoạt
động ngoài giờ lên lớp nói riêng, TPT phải có kế hoạch cụ thể, hướng dẫn tạo
điều kiện cho giáo viên và học sinh đều thực hiện được.
Để thực hiện đuợc kế hoạch hoạt động ngoài giờ lên lớp, các nội dung hoạt
động cần phải được chọn lọc kỹ vừa đảm bảo yêu cầu chung, vừa bảo đảm phù
hợp với điều kiện hiện có của nhà trường để làm sao cho các hoạt động phong
phú, vui chơi, tránh sáo mòn, đơn điệu…Mỗi hoạt động phải xác định yêu cầu
giáo dục rõ ràng, xác định các chủ điểm cho từng thời gian, phân công người
phụ trách cụ thể…
Điều cần chú ý là: Phải có kế hoạch cho toàn trường, cho từng khối lớp,
cho từng thời gian với nhiều hình thức nội dung phong phú để tránh sự nhàm
chán của học sinh và đảm bảo hoạt động thường xuyên, đều đặn.
- Xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cần chú ý các
yêu cầu sau:
+
Kế hoạch hoạt động phải đảm bảo đều đặn, cân đối (cân đối về hình thức
và nội dung hoạt động, sao cho các hoạt động được tiến hành suốt năm học).
+ Có quy định riêng cho hoạt động từng khối lớp, cho từng nhóm hoạt
động trong mối tương quan với hoạt động chung của nhà trường.
+ Có lịch hoạt động cho từng ngày, từng tuần, từng tháng, từng học kỳ.
+ Tận dụng thời gian, điều kiện sắp xếp, phối hợp với các hoạt động khác
trong trường nhằm tập trung được đông đảo học sinh tham gia hoạt động đạt
hiệu quả giáo dục cao nhất (Sinh hoạt Đội, sinh hoạt Sao nhi đồng, văn nghệ,
múa hát tập thể trong giờ ra chơi, lao động hàng tuần, hàng tháng…).
15
+ Kết hợp khéo léo các hình thức, nội dung hoạt động với nhau để các
hoạt động không bị chồng chéo, mất thời gian (Sinh hoạt Đội, sinh hoạt Sao nhi
đồng, hoạt động phòng chống tệ nạn xã hội, an toàn giao thông…).
Trong quá trình hướng dẫn học sinh tiến hành hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp, để khắc phục những tồn tại trong qúa trình tổ chức các hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp, TPT không thể “Phó mặc” công tác hướng dẫn, tổ
chức, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho vài cá nhân phụ trách, hoặc
GVCN mà TPT còn phải thường xuyên kiểm tra, đôn đốc nắm tình hình thực
hiện kế hoạch của lớp, từng nhóm đặc biệt là các hoạt động trọng tâm.
3. Phối hợp các lực lượng trong và ngoài nhà trường cùng tham gia
hướng dẫn, nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp:
Trên cơ sở huy động toàn bộ giáo viên, cán bộ của trường tham gia hướng
dẫn, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, cần xây dựng ban chỉ đạo hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp do hiệu trưởng hoặc phó hiệu trưởng làm trưởng ban,
thành phần là cán bộ Đoàn Đội, giáo viên bộ môn nghệ thuật, giáo viên chủ
nhiệm lớp… Ban chỉ đạo cần phân công giao nhiệm vụ cụ thể cho từng người.
Hiệu trưởng hoặc phó hiệu trưởng phụ trách cần nắm được khả năng cụ
thể của các lực lượng trong và ngoài nhà trường để quản lý tổ chức, phối hợp
hoạt động nhịp nhàng, có tác dụng giáo dục tốt đối với học sinh.
Các lực lượng trong nhà trường:
Giáo viên chủ nhiệm lớp, cán bộ Đoàn là người trực tiếp tổ chức, hướng
dẫn, hoạt động của học sinh. Ban chấp hành Đoàn, Tổng phụ trách Đội trực tiếp
hướng dẫn từng mảng hoạt động, là nòng cốt hướng dẫn học sinh hoạt động. Các
giáo viên chủ nhiệm lớp. giáo viên bộ môn nghệ thuật phải nắm được kế hoạch
giáo dục và tham gia quản lý, hướng dẫn học sinh hoạt động. Các cán bộ lớp ban
chỉ huy liên chi đội có trách nhiệm tổ chức mọi hoạt động dưới sự hướng dẫn
của GVCN và TPT đội.
16
Các lực lượng ngoài nhà trường:
Cần tranh thủ sự lãnh đạo của các cấp lãnh đạo ( Đảng ủy và chính quyền
địa phương ) để tham gia tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho
học sinh.
Hội cha mẹ học sinh là lực lượng nòng cốt quan trọng, quyết định đến chất
lượng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Chính vì vậy, nâng cao nhận thức về
tầm quan trọng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cho cha mẹ học sinh đẻ
họ tạo điều kiện về vật chất và thời gian cho học sinh tham gia hoạt động.
4. Chăm lo xây dựng cơ sở vật chất phục vụ hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp:
Cơ sở vật chất, thiết bị có ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp. TPT cần tham mưu với ban giám hiệu nhà trường để đầu tư cơ sở
vật chất cho hoạt động. Huy động các lực lượng hỗ chợ cho các hoạt động của
đội.
Trong thực tế, việc xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị, tài liệu
đòi hỏi nguồn kinh phí rất lớn, nhà trường phải chủ động huy động sự đóng góp
từ nhiều phía: Nhà nước, địa phương, cha mẹ học sinh,
Để tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị cho hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp, người quản lý phải xây dựng và tổ chức thực hiện một kế hoạch dài
hạn về tăng cường cơ sở vật chất, trong đó xác định rõ: Các nguồn kinh phí hỗ
trợ, các lực lượng nhân công đóng góp cho việc sửa sang cơ sở nhà trường. Kế
hoạch dài hạn được cụ thể thành kế hoạc sửa chữa mua sắm mỗi năm, để sau khi
hoàn thành kế hoạch thì nhà trường đã có một cơ sở vật chất tương đối đủ phục
vụ cho hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
5. Kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm:
Trong hoạt động quản lý, kiểm tra là một chức năng rất quan trọng, giúp
chủ thể quản lý có thông tin phản hồi từ đối tượng quản lý, nắm được diễn tiến
công việc trong tổ chức, từ đó có những tác động quản lý thích hợp. Khác với
17
hoạt động dạy học trên lớp, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đa dạng và
phong phú, không có chuẩn chung cho mọi hoạt động, để kiểm tra hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp, phải căn cứ vào mục đích yêu cầu của mỗi hoạt động
để xây dựng chuẩn đánh giá cho hoạt động đó, làm cơ sở cho việc kiểm tra,
đánh giá rút kinh nghiệm. Kiểm tra điều chỉnh hoạt động tiếp theo, vì vậy, cần
chú trọng khâu đánh giá rút kinh nghiệm sau mỗi hoạt động cho kịp thời.
Ban chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp xây dựng lực lượng
kiểm tra hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp: như Đoàn Đội chịu trách theo dõi
kiểm tra, đáng giá hoạt động của các lớp. Kết quả đánh giá hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp là một tiêu chí thi đua các tập thể lớp, đồng thời xếp loại thi
đua giáo viên và xếp loại hạnh kiểm học sinh.
6. Tăng cường công tác thi đua khen thưởng hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp :
Làm tốt công tác thi đua sẽ duy trì và đẩy mạnh được phong trào thi đua,
không khí thi đua sôi nổi sẽ tạo động lực kích thích hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp. Sau việc tổ chức các phong trào thi đua tất yếu là công tác tuyên
dương khen thưởng, việc khen thưởng kịp thời, chính xác sẽ là nguồn động viên
lớn cho sự nỗ lực phấn đấu vươn lên của giáo viên và học sinh.
+Đối với giáo viên: Cần tổ chức động viên khen thưởng kịp thời những
giáo viên tích cực nhiệt tình, có năng lực hướng dẫn, tổ chức học sinh hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp. Điều này có tác dụng thúc đẩy các giáo viên quan
tâm đến việc hướng dẫn, tổ chức, quản lý học sinh lớp mình thực hiện tốt các
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
+Đối với học sinh: Việc khen, chê kịp thời có ảnh hưởng lớn đến việc tạo
ra hứng thú tham gia các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của các em. Do
vậy hàng tuần, hàng tháng hoặc mỗi đợt thi đua nhà trường cần biểu dương khen
thưởng kịp thời những cá nhân học sinh, những tập thể lớp đạt thành tích xuất
sắc trong hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
18
+Thi đua khen thưởng là phương tiện thúc đẩy phong trào hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp của thầy và trò, song cần phải biểu dương đúng người,
đúng việc đồng thời cũng chỉ ra mặt manh, mặt yếu của cá nhân và tập thể sau
mỗi đợt thi đua là cần thiết.
II.3.2. Kết quả thực nghiệm:
Trong năm học này tôi tiến hành áp dụng một số biện pháp nâng cao chất
lượng sinh hoạt ngoài giờ lên lớp và triển khai trong trường. Bước đầu đã thu
được kết quả đáng kể như sau:
1. Học sinh:
Kể từ khi có sự chỉ đạo chặt chẽ của Ban giám hiệu đối với các hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp thì nề nếp, kỉ luật của học sinh toàn trường trong
năm học vừa qua đã có tiến bộ rõ rệt. Trước đây những hoạt động như thế này
rất xa lạ với các em. Chính vì thế mà nhiều học sinh không mạnh dạn, trước
đông người nói không lưu loát, không rõ ý. Còn bây giờ, các em đã bạo dạn và
khả năng nói đã rất tiến bộ, đồng thời những hoạt động giờ đây là không thể
thiếu được đối với mỗi lớp học, đối với toàn trường. Những hoạt động này còn
góp phần rất lớn nâng cao ý thức trách nhiệm của mỗi học sinh đối với chính các
em, đối với tập thể lớp, đối với trường.
Qua một thời gian thực hiện tốt hoạt động ngoài giờ lên lớp, tỷ lệ học sinh
đạt hạnh kiểm tốt và khá tăng lên rõ rệt đạt 100%. Toàn trường không có học
sinh ngỗ ngược, quậy phá vì các em này đã được thu hút vào các hoạt động của
nhà trường.
ý thức học tập của các em được nâng cao. Đa phần các em thấy gắn bó
với trường, với lớp, tự giác học bài, làm bài hơn. Kết quả cuối năm phản ánh rõ
sự chuyển biến này. Vì thế mà chất lượng đạo đức và văn hoá đã được nâng cao
rất nhiều.
19
Năm học Hạnh kiểm Văn hoá
Tốt Khá CCG Giỏi Khá TB Yếu
2007 -2008
2008 -2009
Trong 2 năm liên tục từ 2006 đến 2008, liên đội đạt danh hiệu: Liên đội
mạnh xuất sắc cấp tỉnh và liên đội được nhận bằng khen của Trung ương Đoàn
đạt thành tích xuất sắc trong công tác Đội năm học 2007- 2008.
2. Giáo viên:
Trước đây, giáo viên rất ngại, thậm chí không muốn tổ chức các hoạt động ngoài
giờ lên lớp vì mất rất nhiều thời gian, đầu tư công sức và ảnh hưởng đến học
tập.
Năm học này, được sự chỉ đạo chặt chẽ của Ban giám hiệu, đông đảo đội ngũ
giáo viên trong nhà trường đã nhận thức rõ được ích lợi của giáo dục hoạt động
ngoài giờ lên lớp, từ đó họ gắn bó hơn với nhà trường, tinh thần trách nhiệm với
học sinh được nâng cao rõ rệt. Có nhiều giáo viên trong quá trình tổ chức hoạt
động đã có nhiều sáng tạo làm cho các hoạt động càng phong phú, hiệu quả hơn.
Qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, giúp giáo viên có khả năng tổ
chức quản lý học sinh một cách bài bản, phát huy mọi mặt về năng lực của giáo
viên.
Tuy nhiên vẫn có những tồn tại làm ảnh hưởng đến các hoạt động này,
đó là: Các tài liệu ít, nghèo nàn nên mỗi khi tổ chức lại phải mất nhiều thời gian,
công sức.
3. Cha mẹ học sinh:
Đặc biệt nhà trường đã tuyên truyền nâng cao nhận thức của cha me học
sinh trong các cuộc họp phụ huynh, kết hợp với ban đại diện Hội cha mẹ học
sinh vận động, tranh thủ sự ủng hộ của ban đại diện các chi hội, qua thực tế các
em tham gia tốt các hoạt động vẫn là những học sinh học giỏi. Từ đó tôi thấy đa
20
số cha mẹ học sinh đều nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp. Điều này đã thể hiện rõ rệt ở việc họ đã quan tâm, tạo điều
kiện cho con em mình tham gia các hoạt động của nhà trường như: Tết Trung
thu: Hội cha mẹ học sinh các lớp đóng tiền mua hoa quả, bánh kẹo về bày cỗ
Trung thu, góp phần cùng nhà trường tổ chức thành công Hội vui Trung thu cho
các em học sinh toàn trường.
PHẦN III. PHẦN KẾT - LUẬN KIẾN NGHỊ
III.1. Kết luận:
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường Tiểu học là hoạt động
quan trọng, không thể thiếu được ở trường Tiểu học nhằm mục đích giáo dục
học sinh một cách toàn diện về: đức, trí, thể, mỹ, đem lại niềm vui, niềm hạnh
phúc tới trường cho trẻ em - những chủ nhân tương lai của đất nước.
Vai trò của người quản lý trong công tác quản lý hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp là hết sức quan trọng, có tính chất quyết định tới hiệu quả giáo dục
của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Trong năm học 2008 - 2009, qua thử nghiệm tôi thấy bước đầu đã nâng
cao được chất lượng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của nhà trường, góp
phần giáo dục toàn diện học sinh. Vì vậy tôi mạnh dạn trình bày với mục đích
mong các bạn đồng nghiệp tham khảo và giúp đỡ để cùng đưa chất lượng hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp của nhà trường đạt hiệu quả cao hơn.
III. 2. Đề xuất - kiến nghị
Giáo viên phải được bồi dưỡng thường xuyên về chuyên môn nghiệp vụ
và cả năng lực công tác Đội, bởi mỗi giáo viên chủ nhiệm là một phụ trách Đội.
Các hoạt động Đội phải được thiết kế sao cho phù hợp từng lứa tuổi theo chủ
đề tháng.
21
Cần đầu tư trang thiết bị cho các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp để tạo
điều kiện cho các trường hoạt động tốt hơn.
Các cấp chỉ đạo cần có những qui định, đặc biệt cần biên soạn các tài liệu
phù hợp với các cấp học để hỗ trợ, để giúp đỡ các nhà trường ngày càng nâng
cao chất lượng giáo dục góp phần vào sự nghiệp công hoá, hiện đại hoá.
Tiên yên, ngày 05 tháng 04 năm 2009
Người viết
Phạm Thị Thắng
PHẦN IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO
Stt Tác giả Tài liệu Nhà xuất bản
1 Nguyễn Sông Lam Người phụ trách đội cần biết Thanh niên
2 Bộ giáo dục & Đào tạo Tập huấn giáo viên TPT đội Giáo dục
3 Nguyễn Văn Lùng Cẩm nang công tác Đoàn Đội Thanh niên
22
23
PHỤ LỤC
Đề cương tổ chức sinh hoạt giáo dục ngoài giờ lên lớp.
a. Để tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp có hiệu quả thì cần phải thực hiện
theo một quy trình đảm bảo tính khoa học và chặt chẽ. Cụ thể quy trình gồm:
Một là: Đặt tên cho hoạt động và xây dựng yêu cầu giáo dục.
Khi đặt tên cho hoạt động thì tôi xác định rõ tên gọi của hoạt động cần tổ
chức bởi lẽ: Tên gọi của hoạt động là cơ sở để xây dựng nội dung và lựa chọn
hình thức thực hiện. Mặt khác, tên gọi có tác dụng định hướng về mặt tâm lý và
kích thích được tính tích cực, tính sẵn sàng ngay từ đầu.
Xác định yêu cầu giáo dục: Sau khi đã lựa chọn được tên hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp, tôi xác định rõ mục tiêu hoặc yêu cầu giáo dục của giáo
dục ngoài giờ lên lớp để chỉ đạo triển khai, định hướng hoạt động. Đặc biệt chú
trọng 3 yêu cầu: đó là yêu cầu giáo dục về nhận thức, yêu cầu giáo dục về kĩ
năng và yêu cầu giáo dục về thái độ.
Hai là: Xây dựng nội dung và xác định hình thức tổ chức hoạt động
Về nội dung: Phải gắn liền với các nhiệm vụ, yêu cầu giáo dục đã đề ra
đồng thời nội dung phải phù hợp với điều kiện thực tế.
Về hình thức: Lựa chọn hình thức thu hút, hấp dẫn học sinh, hình thức
phải phù hợp với nội dung và thay đổi sáng tạo các hình thức tổ chức, tránh lặp
lại nhiều lần một hình thức.
Ba là: Các công việc chuẩn bị cho một hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp
Việc chuẩn bị cho một hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có ý nghĩa rất
lớn đối với hiệu quả của các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Cụ thể là: phải lên kế
hoạch giúp giáo viên, học sinh hoạt động có mục đích cụ thể, không bị phân tán.
Mặt khác, chuẩn bị tốt giúp cho giáo viên tự tin hơn, ít căng thẳng hơn khi thực
24
hiện nhiệm vụ của mình và khi lên kế hoạch rõ ràng, giáo viên sẽ chủ động hơn,
bình tĩnh hơn để giải quyết những tình huống bất thường xảy ra trong quá trình
thực hiện.
Khâu chuẩn bị tôi đã chú ý lên kế hoạch cho một hoạt động ngoài giờ lên
lớp đòi hỏi vạch ra được tất cả các yếu tố, điều kiện cần thiết chuẩn bị trước khi
hoạt động, những công việc và phương thức thực hiện công việc, đồng thời chỉ
rõ người đảm nhiệm từng công việc đó.
Bốn là: Tiến hành hoạt động
Khi tiến hành hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thì người quản lí phải
thuộc và nắm rõ trình tự nội dung công việc, người thực hiện thời gian thực hiện
để triển khai tổ chức hoạt động. Đặc biệt là việc lựa chọn người có khả năng
điều khiển chương trình hoạt động. Mặt khác, phải tiếp cận, huy động, phối hợp
và tiến hành mọi lực lượng trong trường cùng tham gia tổ chức hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp.
Năm là: Sau mỗi hoạt động phải đánh giá, rút kinh nghiệm
Việc đánh giá và rút kinh nghiệm sau khi tiến hành hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp nhằm giúp giáo viên nhận biết được kết quả hoạt động có phù
hợp với mục tiêu đã đề ra hay không, những điều đã thực hiện tốt và những việc
chưa đạt yêu cầu, đồng thời tìm ra các nguyên nhân ảnh hưởng đến hiệu quả của
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Việc đánh giá là cơ sở để thực hiện bước
kế tiếp là rút kinh nghiệm. Nếu việc đánh giá đạt yêu cầu sẽ giúp điều chỉnh,
định hướng đúng đắn trong những hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp kế tiếp.
Về nội dung đánh giá và rút kinh nghiệm: Cần nêu ra tất cả những công
việc đã hoàn thành tốt hoặc chưa đạt yêu cầu, chưa thực hiện được (phải nêu rõ
ai? bộ phận nào? chỉ ra nguyên nhân). Tiếp theo cùng phân tích nguyên nhân,
điều kiện ảnh hưởng đến việc thực hiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp với
nguyên nhân chủ quan (đó là năng lực của người thực hiện, việc chuẩn bị và sự
phối hợp của các lực lượng) lẫn nguyên nhân khách quan (đó là điều kiện về cơ
sở vật chất, phương tiện hỗ trợ, thời gian, thời tiết).
25