B GIO DC V O TO B Y T
TRNG I HC Y H NI
=======
NGUYN MINH HI
Nhận xét đặc điểm lâm sàng và kết quả điều trị
biến chứng bong hắc mạc sau phẫu thuật Glôcôm
tại Bệnh Viện Mắt Trung Ương
Chuyờn ngnh: Nhón khoa
Mó s : 60 72 01 57
CNG LUN VN THC S Y HC
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. Phm Th Kim Thanh
H NI - 2014
B GIO DC V O TO B Y T
TRNG I HC Y H NI
=======
NGUYN MINH HI
Nhận xét đặc điểm lâm sàng và kết quả điều trị
biến chứng bong hắc mạc sau phẫu thuật Glôcôm
tại Bệnh Viện Mắt Trung Ương
CNG LUN VN THC S Y HC
H NI - 2014
ĐẶT VẤN ĐỀ
!"#$"%&'()*+,
%-"$.$/"012 34--567$-)88
( 98":;-9<=6>?@$"A
B8"C $((":%6 DE012 >?"F'
3GHHI )88JKL'( 980988:%';
$((B0988:%6 -M<N=$33
O"#%DE0
I(/"(/"->PO'"$.$/"
Q/"++O+O'"0R)S<9T U':$"#$/
V"W++O++X""Y;ZFO[ $/"DE0
\+O++X""Y'($.36,]#
-5'X$'++O+F-"$^$/"
0\X""Y -_"[]O+?"#`'+
]#(^'O-3 >'"aV"W"-
?3V"W"-/+&+3#*$ Vb+/+&
@c1\C#]d0
1 /":.+>'"+X""Y;ZFO[/+&
YO[ e>'":';/+&$]+,*[Vb+
V"?0f !"#'`[# ;[
@IgfC0I-3Igf-"$.$/"(^>h6X$-!
Y"_"e/a$(67(/+&ij)]
O+3+O [6kO[$,^F000>l
P0
1m-3Igf>'"+X""Y$/"#-5
2 OO O 5$F'OO'$ nN=$-
BB=DBNE0U-"#F'Igf(/""-O'"
&/++O+$/"IgfOO$/"#"++O+$/"
' [ '0
B
oL'O#3"5$F-"$OO/mO
`O!++O+$/"#p"#'(#
3" $/Y+O(?/$e$^>-_"$/"
F'-3Igf`Yl-$/aqNhận xét đặc
điểm lâm sàng và kết quả điều trị biến chứng bong hắc mạc sau phẫu
thuật Glôcôm tại Bệnh Viện Mắt Trung ƯơngrQ,#"a
0 Nhận xét một số đặc điểm lâm sàng của biến chứng BHM sau phẫu
thuật cắt bè củng giác mạc điều trị glôcôm tại Bệnh Viện Mắt Trung
Ương trong thời gian 5 năm ( từ 01/ 2009 – 01/ 2014).
0 Đánh giá kết quả điều trị biến chứng BHM sau phẫu thuật Glôcôm.
N
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1. Giải phẫu [6]
Mµng bå ®µo hay cßn gäi lµ mµng m¹ch gåm 3 phÇn: mèng m¾t, thÓ mi
vµ h¾c m¹c. Mèng m¾t vµ thÓ mi gäi lµ mµng bå ®µo tríc, h¾c m¹c gäi lµ
mµng bå ®µo sau0
1.1.1. Hắc mạc [6]
g;[3'/"[O"$^"6k]"O' [
;["6kO5+ F's[0
g;[(/"- '>;?$2W+,O'>On
"*? ;[ $/" s#
s[0
1.1.1.1. Hình thể
g;[+>'"F'*$ 0g;[?-+5^K
+7'5-lK_"'$"67e $i'K+7'
>'"0\5;[68+>'";[680
fe ;[-+O+55+^">;?F's[5+
67e5I"F';[#`66jO!'
5+^">;?s[O5+&[F's[0
fe ;[-+O+5F[0t5+;[76'
OF[K 'up '.;[ '
$n'F[$-O0
1.1.1.2. Mô học
g;[(5+n a '.;[5+;
[76'I"0
<
v '.;[*W/">.$*7>.[ 2 ' [-
!; 53'O[>;?!- (>;0
t5+;[76'('+7a
wUW$F';[a3#-5W/">.
$*O"# >.O- >;?0
wUO[O"a
xU(Nw8$[;>'";"*n$[;V"#
_"'F[K_"'0UO$['OQ
;[?5O_"e.F'&$[5F'
?;K+7'50
xRO_"e.F'&$[5F'?;[n
5'>'"5O" +;[K+7'50
x1 %_"'$i' e$[;>'"W+O"
"6k;[[ &$[y`-
_"O`#;[(^W,$i'O0
Hình 1.1. Hệ mạch hắc mạc
fz # # O w $ [
5{z#65+w$[
6>'"{z#65O|$
[;>'"{z#;|
i[V ;
UO[O"K;['5+n *5+[
55+g'25+["`5+}'25+' [;
[0UO[K>'";[>;+V-+n^"%0f~^"%
*^"$["K"^"i[6X"K"
J
#0UO^"$[•"7W'O' [#
?$6&O" ' [;[W' 0UO[K"#;
[$> > ?'"KO' [[ #`O'0
f' [;[' [5W ^01' [;
[(5+5+M(5+- 6b %!-
_"'[01' [;[(O~$:7<8K
+€+"-OOW"^('_"'^">;?F's
[0UO5+ F's[6 O' [;["6k#
O;[>hK53)s[!
3+O#s[0
UOi[F';[Y+"/"K>'"]"$/
Bi[7%$^/Oi[;0
fI"$Ou*)5+n ' a
wf$OF'^">;?0
wt5+ '2 0
wt5+>.$*0
wt5+ '2 0
wf$OF'' [;[0
1.1.1.3. Các dây thần kinh của hắc mạc
UO6F';[$/"V"W+OnO60
U(8w86;>'"'O>.' $/"
&'".O"K;[0UO6$_"' '.
;[ ;[[ !$O?K_"'O[
O"0K O$O?(/"- [0}'"$ ;[
OO$ZOO$[0UOO
9
?'"[n$(V"W+OO>.
$$-O[O"5Y5+' [;[0
1.1.2. Mng mt[6]
Mống mắt là phần trớc của màng bồ đào. Mống mắt nh một màng ngăn
cách giữa tiền phòng và hậu phòng, điều chỉnh lợng ánh sáng vào trong nhãn
cầu qua lỗ đồng tử. 6 [$F'O&V ZF'?;0
Mống mắt hình tròn, (~FK"P$*0f?;
Q'5^"m)O!'/+&+7'5Y"
+&+7'>'"0U?;-+O+5^5[ F'?
;/>;?$(:$*0
1.1.3. Th mi [6]
1^+#F'*$ Q!'?;K+7'
5;[K+7'>'"01^[&K+7'>'"?;
$'$?V3a+7'z+7'65b+@BNw
NC+7'O6+7'#@N<w<C01^6
0fe;^`'O$M5/;[0
1.2. Phu thut l dũ trong iu tr Glụcụm
1.2.1. Phu thut ct bố cng giỏc mc
1.2.1.1. Lch s phu thut
1n!)$"F'Y+m<8 [O++O++X"
"Y~&$/"$]'$:+X""Y;Z?;F'
g +X""Y;F[?;^"t''2+X""Y d
1:$(O+X""Y$]$.O+6,](O6,[
]O+$?;;01"#O+X""Y$/"([
F[2+F+7'#~&-+' '65-[#
6jV'-3k>b P6jj"]#'
01-+,5>+O^nF' 'P"YO
S
] '$]#-+#3"`'O++O++X""Y"
$^$/"0R)S9I''$"#$]$/'++O+
;ZFO[0R)SS}"'-+,-„"Y0R
$-8)>'"S<9U'>T0‚@HC5 M„"Y$''
?$^$/" !DE0
v„"Y;$"$.O+6,K5'n)SJ0U 5
'KLR'z#-5++O+;ZFO[
$]$'$.O+6,]$/$/"/"`Ou'
("_"' 0
1 +X""Y:';$FwO[
35%ZK65[F[01F6>h_"'~&_"'€+
;+F[@-"($FuC$^ '65-[01n$(F
6(^$.W+" ?" KOi[50
1 >?:.+-[_"OuF6(^W
-+_"'-[*&' 5+5;0v ?$.`
65-[' 12 6 6&F6_"'>h[ P
W@>b PC0
8
Hình 1.2. Phẫu thuật cắt bè
H0R;+F[I0t~;ZU0t~;?;"#
1.2.1.2. Sự lưu thông thủy dịch sau phẫu thuật cắt bè và quá trình hình thành
bọng thấm
15':' Q>'";ZFO[F6$.
O'2 '$"F'?}20R!#3"/>'"
WO$";/>'">h;6 V$*:;$.?}2
$*i'5+X""Y0}'"O#3"
#• W>'";Z(…W$O^_"'[F[0
†*:#,+["ƒ_"'K!;+X""Y
[ W… OF-"_"':F'[F[0RYF
6 O'F-"_"' $:aW_"'[ O_"'[$^
`PW65-[0†/"+%.+5->
3$$/"MF']O++," [F[$."e
'u[F[$.[ 6'u0
1nPWF6>h&M '# _"']" e
W_"'P +5;0oO '# _"']"
l>h$.6X"$:O' [O[["-0
Hình 1.3. Các con đường lưu thông thủy dịch sau phẫu thuật cắt bè CGM
wU $";F'?}2@C
w1O^F6 O '.;[@C
w1W_"'O#uK[F[@C
w1W_"'#-F'[F[@BC
w1W_"':F'[F[@NC
1.2.2. Phẫu thuật cắt củng mạc sâu không xuyên thủng
†.KV5KO] 't#Vn)S<B01n$(
$-'$](W/"-$^ /„"Y0
1 +X""Y:'[F[$-Y?}2*
(? ?5+Z@5+"O$-S8=
K"F'%ZCM$^[5+Zu''5ZFw
O[Z*$ 0v-_""m6>hW6j6'u
/+&0
‡ K /+&#O$."-O-
3+X""Y~&(^e++0L5!:.+("
' (^6%#W?+ O6%z?5
+X""Y;Z0
1.2.3. Phẫu thuật cắt bè kết hợp với sử dụng thuốc chống chuyển hóa
U;ZFO[(m' '>'"%
5:'m+X""YW[)#>'"N)(^58=DJE0
R"#76X$-W[>)>V>'"+X""Y0†^
)MK!:.+:'>•6,"??
)>O"# V0g'"?$.6%+-WNw
ˆ" "'f wU
1.3. Biến chứng xẹp tiền phòng sau phẫu thuật lỗ dò
1.3.1. Đặc điểm lâm sàng của xẹp tiền phòng
c1\`[‰F'; $(e>'"F'O[O+>O
-+Vl5 e?;^FD9E012 Ov'Š'‹'SS<
c1\(^'3$a
c1\3$aU(>O+>O!'"#?;e>'"O[0
c1\3$aU(>O+>O /e?;e>'"O[0
c1\3$aU(>O+>O!':$*•^F5e>'"
O[0
1"3>F'c1\
1%" "#c1\(O^">F'
c1\>'"a
1"3F_"'aW$'"3;(^$'"7
e/"%" ]O+]O+)`$'">h/"
O7$'"M #*$ -&
&M- e ;[(^$'"01/" e7
%n6 >'$lV[F';#6 F6
O' c1\ -.+5]O+' O
7`W/"6 >'$lV[z]O+'
6 +%$,O[#01:"b+35%
;[%" '$ [F'K'$ [%
e%`$.:0
‡W""O_"'aOQO>^Wc1\KO3
$O'"n3$$-3$0O[(^& 5
c1\(^ [6k+%$,O[c1\€ 60t
+O+}262(^W67(&M->b P(
^75`: e_"O OF6_"O/"0
1.3.2. Đặc điểm cận lâm sàng của XTP.
I' *OV€>#"$ ]O+:
ŒU1•If+5]"d
† ]O+(^e+]O+' O7]O+`
:]O+W+ >?:.+ ;[0
t:$^VO$3$[:6
c1\'0
1.3.3. Các nguyên nhân gây XTP
R:''"#c1\'(a(c1\()
]O+(c1\()]O+0
1.3.3.1. Nhóm XTP không có tăng nhãn áp:
R"#:e+6 K€+~&6X"_"O3+3
#*$ 3-^6 IgfD9SE0Igf"#
'e+-3c1\01:/+&Vb+ e
]O+`: eW+`W6W""&-`
+i$-Igf0
1.3.3.2. Nhóm XTP có tăng nhãn áp
O75^"c1\)]O+-3
PF'+X""Y]0R"#6 6&F6$'
>'"7, '67#0U-6 hV7$[
B
111^ O!'V7$[ 111^Wu'
"(#F6$.-'n^ O'$.
/+&3$P[K+7'>'"[ 'F6Q
"*670L`YO+"*67)*$•
111'57(/+& F6"$.
6 $(]O+' 0feO'&W#!;
O76Qy%[ $/" 111'5O+ e
>'"?;h(D98E0
1.4. Biến chứng bong hắc mạc sau phẫu thuật lỗ dò
1.4.1. Đặc điểm lâm sàng của bong hắc mạc
Igf`[ O[F'W6n;[ '
.;[Y+"!';[F[0
g"#!;]O+:[65<g@$
QRH- 6'C eŽBg@$ Q]O+-f'' +C
1"3>F'Igf
v(/+&@ eWC0}'"+X""Y/
+&$]O[ >'"$(Vb+V"?01:'V"W"3
:n3B$-3N>'"z(:.+V"W
"DE0
I(^W$'"3; e:
$'"`]O+W+0
1aL`Igf2%" e6 '•lV[0
R-"IgfW "` e70
1:"b+a135%Igf:e+K+7'z
+7'O60
} $O;W('/"?$2([
+F'_"(0L7F'O?$((^KW3% :
WK%+7' +7' 0
N
Hình 1.4. Hình ảnh bong hắc mạc
1.4.2. Đặc điểm cận lâm sàng của BHM
I' *OV€>#"I$ ]O+:
ŒU1•If+5]"d
}#"IQ+O!:.+ ;[0I ;
[(^ e+(^ e/"
W+ e ' %n0L7 ;['e+
WK+7'zO6 SB=&+7'#+7'65e+
<=DE0}#"I&(O6,$ 75,]">#"
•If$ /"6O[$>"/+&/"6^F
Q`?#_"'5-3Igf0
† ]O+ Igf:W]O+[
t:$^VO$3$[:6
Igf'0
<
Hình 1.5.Hình ảnh BHM trong siêu âm
1.4.3.Chẩn đoán
1"3)aIWV"W`:"-
:(^$'"3;-"(c1\$Z
1"3^a} $O;5$*•]?$'(^W
$.76Igf
UY>a}#"IW`Igf
1.4.4. Các nguyên nhân gây BHM
wR"#$"Igf6 ]O+W+>'"+X""Y
0Igf-3:e+>'"+X""Y;Z"-
OIgf O_"' #V' '$ [Y"+X"
>5DE0R]O+W+>'"+X""Y;Z67, '
.;[>'"$((^6X$-Igf0f>?O O WQ
Igf# /+& :.+>b P$[#"
">'"+X""Y;ZDBNEU-Igf(^6 ^F'
;]O+W+ +€+F6$ '.;[D<E0
f-7O]O+W+):7W[
F'' [;["6k5+^">;?5+ F'
s[^5+- ODJ9E0
J
wIgfz(^V'6 #@6 W+X""Y;
#' #F[#*$ 3g''6'_"'
$Q'>2C $(O[F'[]'&M6n
[ '.;[DSE0
wIgf(^6 "#Fi@6 >"$i
[K36 V"W"- e&M6C'6
*$ DS
E0
w4-"?"$?5Igf"' ?$OO
$:)"-O+0o!:#-K;$?u'
6 $(>h' ) O6_"'*$ [O"0
1.4.5. Các phương pháp điều trị BHM
1%2 _"'$^F'nO$?5>O[F'Igf@F-"
Vb+/+&CO$V•7O'"0
R(">'"+OIgf'$"$/">•6,+O+ *aD9
8E
wI);-$W$0
w1'"?$/"-' +=wB=0
w1"?3--F6@'2'Š '68N"?wB#•C$^
3-.F6-'6&F6$'>'"7,65
';[0
wvO>"??# >2 6[; 0
w‡6kO[F?[QU'L'U0
w1•W""+O+Q"?2 e"/f' $^l6'
u '.;[0
9
I ;[$/" '(-_";[
Vb+V"?/+&O[ 6X$-+%O[(>-+Vl
!'O[111)+3#000+76X"6
O[ /+&DNE0
LVO$:'$/"Igf2 _"'$^F'OO
zO'"01OU''' Q-"/+&`:
`Igf€ 6"zM#2 6s /+&Vb+
V"?`5+X""Y01"#$'>?O:.+Igf6X5c1\
`Y_"'$^F'U'''7$.O+6,DE0
UOOOˆ' v'‘'‚ F>5-"
Igf/+&O[ _"ONw9DE0
1OU' ‚1'2> W?:'J>'"+O
Igf$/" '(-_"$^M$+X""YDBE
UO++O++X""Y$/"Igf:6%PQ
$$;F[+7'>'" D NE01Ov'> ‹
U "+' QP$$"Y.`>'"5n
'.;[';[>h67 F[012 R"j
1PR`;F[+7'>'"[ $/""Y. 5n
.;[' :'>'"$^OO+O
IgfDE0
1.5.Tình hình nghiên cứu về biến chứng bong hắc mạc sau phẫu thuật lỗ
dò trên thế giới cũng như tại Việt Nam.
1#-5$](/"#3"$e$^>+
+O+$/"Igf01n)S<NOOt0\'"‘_"2G0‚22f0I 2
t2_"$]#"':.+>'"c1\ZIgf01O$]
>-^F'-3c1\5O"3`:
S
"-:Igf0UOO$]$''++O+$/")
€+;6%"?[]O+"?>'"J$/":.+/
+&O[ ?&Igf01:.+&[/+&X
> W& ;[#+-O 6;[-+,$/"
'0}'""`/+&K/`:-IgfD<E0
R(OU0H'>@889C#3"*3"/
-3Igfn)SS$-)88$]Yam-3
Igf>'"+X""Y;Z'$WnN=$-BB=DBNE0}O
'"/mIgf(^#_"'$-)>’(/„"Y'
-+X""Y0L/++O+$/"OO$/"#"+
+O+ ' [ '012 U' ‚1'2> '>'"•
$ OIgf$/" 'Q >2 6"?$/"-]
$*•"?3--F6>'""$/" '(
-_"M$+X""YO 6;[DBE0
oLR'n)S<NR"j1PR$]$e$^
>++O+$/"-3IgfDE01"# $-'
'(#3" $/Y+O(?/$e$^>
-_"$/"-3Igf>'"+X""Y;ZFO[$/"
0
8
CHƯƠNG2
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu
t!$.•$ OIgf>'"+X""Y;ZF
O[$/"$]$.$/"l[ '
f;1" :'n8•88S$-8•8B0
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn.
t!*>F'(-3Igf>'"+X""Y;
ZFO[$/"[ 'f;1"0
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ
wR!*>O$F$^#3".
- R!Igf>'"+X""Y+?.+@;Zx'
111C>'"+X""Y$e'6X"$/"Igf
Z#F]0
2.2. Phương pháp nghiên cứu
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu
R#3"*3";'
UlW #3"W!Igf>'"
+X""Y;ZFO[[ ' e[>K]
'O"^$- 'f;1"$^$/"
Igf &N)@n8•88S$-8•8BC0
2.2.2. Phương tiện nghiên cứu
UO+([f;1"
- I$ }22+•70
- R]O+-f''?+5_"80
- 1:f' 2 6'g"+20
- fO>^$Z20
- v7L
- v7> (/+&0
w}#"I$ ,]"`[;[67s
[0}#"•If$ /"6O[$>"/+&/"6^
F0
wIOX"+-"2 6s0
2.2.3. Địa điểm nghiên cứu
R#3"$.[ 'f;1"0
2.2.4. Thời gian nghiên cứu
R#3"$.- :'n•8B$--
O8•8B
2.3. Tiến hành nghiên cứu
1#3"$."Y+n*>O"!-_"
^'[;F'!$-O2 W:0†/O
$( +-"#3"
R#3"$.-2 5a
w1"Y+n*>OF' $?.
#3" [u!*>$[#""
wvO 6/; $-O[
2.3.1. Khai thác thông tin từ hồ sơ bệnh án lưu trữ
* Phần hỏi bệnh
01/a"5/+$'M>?$ [#[
F'0
01:'V"WIgf>'"+X""Y0
01"3F_"'aV"WIgf>'"+X""Y0
0R$/"5$(aM"+&O e
'O ;"^$-0
0\+O+$/"5$(a ["? [+X""Y6j-
>'"$/"0
* Phần khám bệnh
x1
xR]O+@RHCa '0
xg`O@($((K3+OCQ-_"> (
/>•
x'$ [aVO$'$ [6' RH
$i'O:2 \ '
xY-_">#"I//"6,]"`[;
[67s[-"(0
x1`[111a 3$$,$,-3111d
xY"#-3 ;[@]O+W+
#*$ VO$"#C
xY++O+$/" *>"!' *aO"?
O++O++X""Y$]$/"
xv-_"$/"'a$OO`[;[>O[ F'
/+&]O+0
2.3.2. Phần khám bệnh nhân đến theo giấy mời
I>h$.O 6/;a
x17(M7Q}22
xRHa$ Q]O+-fO'?+_"80
x† /"6O[$>"/+&/"6111Q
>#"•If/"6,]"`[;[67s
[Q>#"I0
x} $O;$^$OO`[s•$i'`[;[0
xt:$^VO$'$ [F'Q:-
$]5$/"0
xvO}gL$^$OOF'O[`[ [
6k>b `[#`[>b PdO/+&?;
111$^$OO6' O('?;67?;$,111d
2.3.3. Tiêu chí đánh giá kết quả
“1"al'"F'O(">'"a
ŽB8"B8|<8"A<8"0
“5a'!0
“1"3F_"'' *a$'"3`:"-:d
* 1@1tCal'1tF'2 + [F'1
34--5@”gŒCO3$>'"a}1@wC}1@xC|†R1Ž†R1
$-Ž8•98n8•98$-8•8A8•80
Ul$OO3$-$>'"$/">'"a
x1)a1≥8•88a)7W2 }22
1Ž8•88aWƒ>) 0
B
x1$a(>'$!'5>'"$/"
x1a 1 ≥ 8•88a7W2
}22
1Ž8•88aWƒ>
*RHKO:$^#3"$.'O3>'"a
RHŽBga]O+/
B•RH≤Nga]O+$/"M
RHn<wga]O+O$/"M
RHAga]O+$/"M
“1`[111a $,)+*$,-^O@^
F111u`"C0
Ҡ>"/+&5$/">'"$/"a
†^$OO`[/+&l'`[/+&
B3$avc1\c1\$c1\$c1\$
Ul'3$c1\2 + [F'v'Š'‹'SS<a
xc1\$a(O+>O!'"#?;e>'"O[0
xc1\$a(>O+>O!'/e?;e>'"O[
xc1\$a(>O+>O!':$*•^F e6
75e>'"O[0
“U/"6,]"a
Ul6' -_"#3"F'R"j11"-DJE/
/"6,]""`K:L'`:a<–
88$^'O3>'"a
1RU—wa`:
N
1RUŽa]";
1RUAa]"60
“I/6111a
Ul6' -_"#3"F'R"j11"-DJE/
/6111K:L'`:B–88N@B9|B9C
$^+/61113a
x‡111ŽBu
x‡111—B8|B8`:
x‡111AB860
“1:'V"W-3Igf
wIgf>5a•J
wIgf"`an39$-38
wIgf"aA80
“f3$Igf
wRbaI ;[6b6 7
wLn'aI ;[6b6
wReaI ;[' 6
“UO++O+$/"Igf
Ul'a$/" '$/" [ '$/"
'x [ '0
“v-_"$/"-3Igf
w1/+&aO[ ?O[ &c1\
w1`[;[a-Igf6 &Igf6
Igf e)#0
w1a)$0
wR]O+aW+$/"MO$/"M$/"M0
ҠOO-_"$/""a