Dự báo cầu lao động đến năm 2010

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Nội dung


Lời mở đầu
Dự báo các chỉ tiêu kinh tế xã hội có vai trò quan trọng đối với việc soạn thảo
các chiến lược, các quy hoạch, kế hoạch, chương trình phát triển kinh tế - xã hội.
Việc dự báo được các chỉ tiêu này trong tương lai càng đáng tin cậy bao nhiêu thì
việc lập các chiến lược dài hạn, các quy hoạch, các kế hoạch, các chương trình càng
phù hợp với thực tế bấy nhiêu; điều này đến lượt nó lại có tác động tích cực, nó kích
thích các cá nhân, các tổ chức, các doanh nghiệp trong nền kinh tế hoạt động hiệu
quả. Hơn thế nữa, các đối tác nước ngoài, các công ty nước ngoài còn lấy chúng làm
cơ sở để nhận định về kinh tế xã hội nước ta từ đó đưa ra những kế hoạch đầu tư một
cách khôn ngoan. Ngoài ra điều này còn góp phần làm minh bạch hơn môi trường
kinh doanh trong nước.
Dự báo cầu về lao động đến năm 2010 giúp chúng ta biết được số lao động sẽ
có việc làm trong tương lai, số thất nghiệp, đây là một cơ sở để nhà nước đề ra chính
sách giải quyết việc làm phù hợp.
1
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Mục lục

Chương 1: Những vấn đề lý luận chung...............................................................4
1.Nguồn lao động.................................................................................................4
1.1 Khái niệm.......................................................................................................4
1.2 Đặc điểm........................................................................................................4
1.3 Vai trò.............................................................................................................5
2.Cầu lao động......................................................................................................5
2.1 Khái niệm.......................................................................................................5
2.2 Phân loại.........................................................................................................6
2.3 Nhân tố tác động.............................................................................................7

Chương 2: Thực trạng về cầu lao động..............................................................11
1. Thực trạng......................................................................................................11
2. Nhận định về cầu lao động giai đoạn 2006-2010...........................................24
Chương 3: Dự báo cầu lao động........................................................................26
1.mục đích của dự báo việc làm ........................................................................26
2. việc lựa chọn mô hình dự báo trong bài viết..................................................26
3.dự báo..............................................................................................................27
4.phân tích điều chỉnh ......................................................................................31
Kết luận...............................................................................................................33

2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Chương 1: những vấn đề lý luận chung
1.Nguồn nhân lực:
1.1 Khái niệm: là bộ phân dân số trong độ tuổi lao động theo quy định của pháp
luật có khả năng lao động,có nguyện vọng tham gia lao động và những người trên độ
tuổi lao động đang làm việc trong các ngành kinh tế quốc dân .
1.2 Đặc điểm:
Về mặt chất lượng: chất lượng nguồn nhân lực là trạng thái nhất định của nguồn
nhân lực, thể hiện mối quan hệ giữa các yếu tố cấu thành nên bản chất bên trong của
nguồn nhân lực. Chất lượng nguồn nhân lực là chỉ tiêu phản ánh trình độ phát triển
kinh tế và đời sống của người dân trong một xã hội nhất định. Chất lượng nguồn
nhân lực được thể hiện thông qua một hệ thống các chỉ tiêu, trong đó có các chỉ tiêu
chủ yếu sau:
Chỉ tiêu biểu hiên trạng thái sức khỏe của nguồn nhân lực
Sức khỏe là trang thái thoải mái về thể chất cũng như tinh thần của con người,
và được biểu hiện thông qua nhiều chuẩn mực đo lường về chiều cao, cân nặng, các
giác quan nội khoa,ngoại khoa…ngoài ra người ta còn sử dụng các chỉ tiêu như tỷ lệ
sinh, chết, tỷ lệ tử vong của trẻ em, tỷ lệ thấp cân trẻ sơ sinh, tuổi thọ trung bình,cơ
cấu giới, cơ cấu tuổi, mức GDP/ đầu người…

Chỉ tiêu biểu hiện trình độ văn hóa của nguồn nhân lực: được đo lường thông
qua các chỉ tiêu như số lượng và tỷ lệ biết chữ, số lượng và tỷ lệ người qua các cấp
học như tiểu học, phổ thông cơ sở,trung học phổ thông, cao đẳng, đại học, trên đại
học…
Trình độ văn hóa của nguồn nhân lực là chỉ tiêu hết sức quan trọng phản ánh
chất lượng nguồn nhân lực và có tác động mạnh mẽ tới quá trình phát triển kinh tế
xã hội. Trình độ văn hóa cao tạo khả năng tiếp thu và vận dụng một cách nhanh
chóng những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào thực tiễn.
Chỉ tiêu biểu hiện trình độ chuyên môn kỹ thuật nguồn nhân lực: trình độ
chuyên môn kỹ thuật là trạng thái hiểu biết, khả năng thực hành về một chuyên môn
nghề nghiệp nào đó được biểu hiên thông qua các chỉ tiêu:
Số lượng lao động được đào tạo và chưa qua đào tạo;
3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Cơ cấu lao động được đào tạo: cấp đào tạo ( sơ cấp,trung cấp, cao cấp), công
nhân kỹ thuật và cán bộ chuyên môn, trình độ đào tạo( cơ cấu bậc thợ, cơ cấu ngành
nghề…)
Thông qua chỉ tiêu trình độ chuyên môn kỹ thuật của nguồn nhân lực cho thấy
năng lực sản xuất của con người trong ngành, trong một quốc gia, khả năng sử dụng
khoa học hiện đại vào sản xuất.
Về mặt số lượng: nguồn nhân lực được đo thông qua chỉ tiêu quy mô và tôc độ
tăng dân số. quy mô và tốc độ tăng dân số càng lớn thì quy mô và tốc độ tăng nguồn
nhân lực càng lớn và ngược lại. Tuy nhiên tác động của nó phải sau một khoảng thời
gian nhất định mới có biểu hiên rõ vì con người phải phát triển đến một mức độ nhất
định mới trở thành người có sức lao động, có khả năng lao động).
1.3 Phân loại nguồn nhân lực:
Căn cứ nguồn gốc hình thành người ta chia ra 3 loại:
nguồn nhân lực có sẵn trong dân số
nguồn nhân lực tham gia hoạt động kinh tế
nguồn nhân lực dự trữ

Căn cứ vai trò của từng bộ phân nguồn nhân lực:
nguồn lao động chính
nguồn lao động phụ
nguồn lao động bổ sung
1.4 Vai trò: nguồn lao động cung cấp sức lao động cho nền kinh tế, cùng
với các đầu vào khác tạo ra sản phẩm cho nền kinh tế. Nguồn lao động còn giúp cho
ta học tập và tiếp thu khoa học công nghệ, kỹ năng quản lý của người nước ngoài, là
nhân tố thu hút đầu tư từ bên ngoài.
2. Cầu lao động:
2.1 Khái niệm:
Theo giáo trình kinh tế nguồn nhân lực: cầu lao động là lượng lao động mà
người thuê có thể thuê ở mỗi mức giá có thể chấp nhận được.
Vấn đề cầu lao động rất gần gũi với vấn đề việc làm và người có việc làm, bởi
một cách đơn giản nhất để dự báo cầu lao động là dựa vào con số người có việc làm
trong các năm trước. Theo Bộ luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, việc
4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
làm là “ mọi hoạt động lao động tạo ra thu nhập, không bị pháp luật cấm”. Người có
việc làm là những người từ đủ 15 tuổi trở lên thuộc lực lượng lao động gồm:
những người làm các công việc được trả công dưới dạng hiện vật hoặc bằng
tiền để đổi công.
Những người tự làm công việc để thu lợi nhuận hoặc thu nhập cho bản thân và
gia đình.
Làm các công việc sản xuất, kinh doanh, dịch vụ trong gia đình mình nhưng
không hưởng tiền lương, tiền công.
Cầu về lao động khác với lượng cầu vê lao động, cầu về lao động mô tả toàn bộ
hành vi của người mua có thể mua được hàng hóa sức lao động ở mỗi mức giá hoặc ở
tất cả các mức giá có thể đặt ra. Ở mỗi mức giá có một lượng cầu nhất định.
Cầu lao động có thể được xác định thông qua số người có việc làm. Người có
việc làm là những người trong thời gian quan sát đang có việc trong các cơ sở sản

xuất, kinh doanh, dịch vụ được nhận tiền lương, tiền công hoặc lợi nhuận bằng tiền
hay hiện vật hoặc làm các công việ sản xuất, kinh doanh cá thể, hộ gia đình hoặc đã
có công việc làm nhưng đang trong thời gian tạm nghỉ việc và sẽ tiếp tục trở lại sau
thời gian tạm nghỉ.
Cầu lao động là cầu dẫn suất bởi lẽ nó được suy ra từ cầu về sản lượng mà lao
động được dùng để sản xuất ra.
Cầu về lao động phụ thuộc vào sản phẩm giá trị biên của lao động(MPVL).
MPVL lại phụ thuộc vào các yếu tố khác như tài nguyên, vốn, kỹ thuật.
Trong điều kiện kinh tế Việt Nam, cầu về lao động được xác định ở mức giá cả
thấp.
2.2 Phân loại:
Theo trình độ lao động: lao động có trình độ kỹ thuật cao, lao động lành nghề,
lao động phổ thông
Theo ngành nghề: lao động trong khu vực nông lâm ngư nghiệp, lao động trong
khu vực công nghiệp, lao động trong ngành dịch vụ.
Theo thành phần kinh tế: lao động trong khu vực quốc doanh, lao động trong
khu vực kinh tế tư nhân, lao động trong khu vực kinh tế hộ gia đình, lao động trong
các doanh nghiệp vừa và nhỏ, lao động trong khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.
5
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
2.3 Nhân tố tác động:
Chính sách kỹ thuật công nghệ
Đối với các nước đang phát triển, một đặc điểm phổ biến là kỹ thuật sản xuất
lạc hậu. Để thúc đẩy sản xuất, nhu cầu sử dụng kỹ thuật hiện đại là cần thiết. Nhưng
phạm vi, mức độ trang bị kỹ thuật hiện đại để tạo nên sức bật cho nền kinh tế mà tràn
lan thì vừa tốn vốn lại thu hút được ít lao động.
Trong các ngành nông nghiệp cũng như phi nông nghiệp, trình độ cơ khí hóa
cũng có ảnh hưởng đến việc làm. Việc đưa ồ ạt cơ giới hóa vào nông nghiệp trong
khi các ngành phi nông nghiệp chưa có tiền đề để phát triển, người nông dân chưa
được chuẩn bị đầy đủ về kiến thức, trình độ nghề nghiệp cần thiết sẽ dẫn tới một

lượng lớn lao động nông nghiệp được giải phóng khỏi nông nghiệp, nhưng trong các
ngành phi nông nghiệp lại không có nhu cầu. Do vậy việc lựa chọn kỹ thuật công
nghệ thích nghi, thu hút nhiều lao động đã được đưa vào chính sách việc làm. Điều
này làm tăng vốn đầu tư cho sản xuất.
Ứng dụng các công nghệ mới vào sản xuất cũng có vai trò quan trọng tác động
đến việc làm. Các công nghệ mới thường tạo ra được các dạng sản phẩm mới có chất
lượng cao hơn, hấp dẫn được khách hàng, mở rộng được thị trường tiêu thụ. Vì vậy
ứng dụng các công nghệ mới có thể làm tăng được số việc làm và nâng cao thu nhập
của người lao động. Thực tế ở nước ta cho thấy việc áp dụng công nghệ sinh học tạo
ra các mặt hàng đặc sản trong nông nghiệp đã thực sự tạo thêm được việc làm và đặc
biệt nâng cao được chất lượng việc làm cho người lao động, tạo ra được lĩnh vực thu
hút được nhiều lao động mới.
Chính sách phát triển khu vực kinh tế không chính quy:
Đặc điểm nổi bật của khu vực này là thường bao gồm những đơn vị kinh tế quy
mô nhỏ sử dụng dưới 10 lao động, là khu vực hoạt động kinh tế của những người
nghèo, có địa điểm làm việc thường là không cố định, không có các quy định chính
quy về mặt lao động, người lao động tự tạo việc làm cho mình… Khu vực kinh tế
không chính quy là nơi chứa đựng lao động mà ở khu vực kinh tế không hiện đại,
kinh tế do nhà nước tổ chức không sử dụng hết. Khu vực này được coi là cái van điều
tiết việc làm trong xã hội. Khi kinh tế phát triển nó co lại, khi kinh tế suy thoái nó
phình ra. Khu vực này đóng một vai trò quan trọng trong chính sách việc làm.
6
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Kinh nghiệm các nước cho thấy, thường Nhà nước chưa có chính sách tích cực
để giúp khu vực này phát triển. Vì vậy, khuyến khích phát triển khu vực này một mặt
góp phần mở rộng việc làm giữa các khu vực trong nền kinh tế, tạo ra mức độ việc
làm bình thường giữa các thời kỳ suy thoái cũng như phồn thịnh.
Các chính sách kinh tế cụ thể:
Những đòn bẩy kinh tế quan trọng nhất mà Nhà nước sử dụng trong điều tiết
kinh tế vĩ mô là thị trường, giá cả, thuế, bảo trợ xã hội… các công cụ này có tác động

làm tăng hoặc giảm khối lượng sản xuất sản phẩm hàng hóa dịch vụ và từ đó có tác
động đến việc làm, giảm thuế, mở rộng thị trường tiêu thụ có tác dụng khuyến khích
việc làm trong nông nghiệp. Thực hiện bảo trợ giá một số mặt hàng nông sản chủ yếu
sẽ duy trì hoặc mở rộng việc làm nông nghiệp.
Chính sách phát triển nguồn nhân lực:
Nội dung cơ bản của chính sách phát triển nhân lực là phát huy được vai trò của
yếu tố con người trong kinh tế xã hội với tư cách con người vừa có vai trò quyết định
trong phát triển lại vừa là người hưởng thụ những thành quả của sự phát triển. Chính
vì vậy chính sách phát triển nhân lực gắn chặt với vấn đề việc làm và thu nhập. Cũng
chính vì vậy ở một khía cạnh nào đó phát triển nguồn nhân lực đồng nhất với phát
triển việc làm. Vì chỉ có phát triển việc làm mới tạo điều kiện vật chất để con người
thực hiện được cả hai vai trò của mình trong kinh tế xã hội.
Chu kỳ phát triển kinh tế:
Do các biến động bên ngoài và nội tại, một nền kinh tế thường trải qua những
chu kỳ kinh tế: suy thoái, ổn định, phát triển. Trong thời kỳ suy thoái, tổng mức chi
về sản lượng giảm sút, làm cho cầu lao động giảm, trong thời kỳ phát triển chi tiêu và
sản lượng quốc gia tăng lên tạo điều kiện tăng cầu lao động.
Các chính sách về tiền lương:
Khi nhà nước đặt ra mức lương tối thiểu trong các ngành kinh tế sẽ có tác động
giảm việc làm khi các doanh nghiệp sa thải bớt công nhân để đảm bảo lợi nhuận.
Các biến động của nền kinh tế thế giới: ví dụ khủng hoảng, thu hẹp hay mở
rộng thị trường xuất khẩu lao động, sự lên xuống về giá cả nguyên nhiên vật liệu, tỷ
giá hối đoái, mức tiêu thụ hàng hóa… đều tác động đến cầu về lao động trong nước
trong ngắn hoặc dài hạn.
7
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Đường lối về công nghiệp hóa:
Nếu đầu tư nghiêng nhiều về phát triển công nghiệp là lĩnh vực thu hút nhiều
vốn để tiếp nhận kỹ thuật, công nghệ hiện đại nhưng lại hạn chế thu hút nhiều lao
động bởi vì chủ yếu sử dụng lao động có tay nghề cao. Đặc biệt, trong điều kiện một

nước nông nghiệp lạc hậu đa số lao động là giản đơn, nếu chú trọng quá mức phát
triển công nghiệp hiện đại thì sẽ giảm số vốn đầu tư cho nông nghiệp, hạn chế mở
rộng việc làm trong nông nghiệp trong khi bản thân ngành công nghiệp lại thu hút
được ít lao động.
Trong bản thân ngành công nghiệp nếu như chỉ chú trọng công nghiệp nặng,
công nghiệp hiện đại, không thực sự coi trọng phát triển các công nghiệp nhỏ, thủ
công nghiệp, công nghiệp chế biến thì sẽ hạn chế tăng việc làm trong công nghiệp bởi
vì tiểu thủ công nghiệp mới là khu vực thu hút được nhiều lao động.
Cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật ở giai đoạn mới đã mở ra sự đa dạng hóa
nền kinh tế, đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ phát triển mạnh … những điều kiện này
làm cho viêc xử lý mối quan hệ giữa việc làm và phát triển công nghiệp thuận lợi
hơn.
- Chiến lược phát triển kinh tế xã hội: có tác dụng kích thích nâng cao nhu cầu
lao động, có tác động điều tiết lao động vào những lĩnh vực, những ngành mà ở đó
không đưa lại lợi nhuận.
- Hệ thống chính sách điều tiết:
Bao gồm các chính sách phát triển kinh tế xã hội, chính sách kích thích thu hút
lao động và các nguồn phục vụ đời sống dân sinh, chính sách di chuyển dân cư giữa
các vùng…
Hiện nay ở nước ta, hệ thống luật pháp, cơ chế, chính sách kinh tế xã hội chưa
đồng bộ và còn nhiều điểm chưa phù hợp với điều kiện kinh tế thị trường… những
bất cập này sẽ làm hạn chế khả năng tạo việc làm mới.
Tiến bộ khoa học kỹ thuật:
Tác động cùng chiều:
Áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, năng suất lao động tăng, chi
phí lao động giảm, tăng lợi nhuận, tăng tích lũy, là tiền đề cho việc mở rộng sản xuất
và tăng cầu lao động.
8
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Tác động ngược chiều:

Áp dụng tiến bộ KH-KT vào sản xuất làm tăng NSLĐ. Khi NSLĐ tăng lên sẽ
tiết kiệm lao động, giảm cầu lao động, làm tăng thất nghiệp. Ở các nước tiên tiến,
người ta thường sử dụng máy móc công nghệ sử dụng nhiều vốn, ít lao động.
Trình độ phát triển kinh tế: trình độ phát triển kinh tế cao thể hiện ở cơ cấu kinh
tế, quy mô, tốc độ tăng GDP. Trình độ phát triển càng cao thì cầu về nhân lực có chất
lượng cao tăng lên, số chỗ việc làm cũng tăng lên trong các ngành công nghiệp,dịch
vụ và giảm trong ngành nông nghiệp.
Sự mở cửa nền kinh tế: sẽ thu hút vốn , kỹ thuật công nghệ, đa dang hóa sản
phẩm trong nước, làm tăng việc làm. Mở cửa cũng mở rộng thị trường làm tăng cầu
về sản phẩm làm tăng việc làm.
9
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Chương 2: thực trạng về lao động
1. Thực trạng:
Xu hướng về cung cầu lao động trong thời gian qua:
Giai đoạn 1986- 1995
Đặc điểm:
Một số nội dung đổi mới của nhà nước thời kỳ này đã có tác động đến lao động
việc làm của nước ta:
- Phát triển nền kinh tế thị trường hàng hóa.
- Tổ chức lại nền kinh tế, phát triển nền kinh tế nhiều thành phần.
- Mở cửa nền kinh tế với bên ngoài.
- Thực hiện Nghị quyết 10 về khoán hộ trong nông nghiệp.
điều này đã kích thích người nông dân làm việc chăm chỉ hơn, nâng cao hiệu
quả, năng suất lao động,
giảm bao cấp tương đối về mặt tài chính đối với các khu vực quốc doanh và
hợp tác xã.
- Quyết định 111 về giảm biên chế trong quân đội và trong các cơ quan hành
chính sự nghiệp.
- Quyết định 176 về giảm biên chế trong các xí nghiệp quốc doanh.

-Các định hướng mới trong các chính sách kinh tế như: thành lập doanh
nghiệp gia đình và sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân, kinh tế ngoài quốc
doanh đã tồn tại từ trước 1986, đến nay được làm rõ thêm và được phép hoat động.
+ Tác động của việc phát triển nền kinh tế thị trường tạo điều kiện cho ngành
thương mại dịch vụ phát triển, tạo thêm việc làm mới. Từ năm 1993, tỷ lệ lao động
trong khu vực thương mại tăng lên song song là tỷ lệ lao động nông nghiệp giảm
xuống.
+ Tác động của giảm biên chế trong khu vực quốc doanh đối với việc làm:
Nếu như trước năm 1970, khu vực kinh tế nhà nước chiếm trên 50 % lao động
thì sau đổi mới đã bắt đầu suy giảm, đạt mức thấp nhất vào năm 1991. Tuy nhiên từ
10
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
1991-1995, khu vực nhà nước phục hồi, và lao động trong khu vực nhà nước lại tăng
lên, lao động tự do giảm.
+ Tác động của việc tổ chức, cơ cấu lại nền kinh tế với việc làm:
Việc tổ chức, cơ cấu lại nền kinh tế ví dụ như việc Nhà nước thay vì đứng ra
lập kế hoạch cho mọi hoạt động sản xuất, phân phối, tiêu dùng thì nay nhà nước để
cho các doanh nghiệp tự lập kế hoạch sản xuất kinh doanh theo thị trường, tự hạch
toán, nhà nước chỉ đóng vai trò định hướng tạo môi trường cho doanh nghiệp phát
triển và thu thuế của doanh nghiệp. Nhờ những đổi mới thông thoáng như vậy mà
doanh nghiệp vì mục tiêu lợi nhuận luôn có nhu cầu về lao động giỏi có trình độ. Vì
vậy nhu cầu lao động có trình độ cũng tăng lên.
+ Tác động của nghị quyết 10 về khoán hộ với vệc làm:
Nếu như năm 1985 vẫn có khoảng 73% lao động làm việc trong khu vực nông
nghiệp, thì sau khi có chính sách đổi mới, trước hết là nghị quyết 10 về khoán hộ đã
kích thích người nông dân lao động chăm chỉ, nâng cao năng suất lao động và dần
dần số lao động trong nông nghiệp được chuyển dịch sang các khu vực khác, đặc biệt
là khu vực thương mại dịch vụ. Đến năm 1993, tỷ lệ lao động trong khu vực nông
nghiệp bắt đầu giảm.
Thực trạng:

* Về tốc độ:
Tốc độ tăng việc làm còn thấp, năm 1995( 1,67%), 1992( 3,34%),
1993( 2,61%). Trong khi đó tốc độ tăng lao động trong độ tuổi thời kỳ 1989-1993
bình quân là 4,68%. Tốc độ tăng lao động công nghiệp có xu hướng ngày một cao
hơn nhưng so với yêu cầu công nghiệp hóa mạnh mẽ đẻ phát triển, số việc làm công
nghiệp còn thấp.
* Về chất lượng cầu lao động: có xu hướng tăng lên cùng với sự đổi mới nền
kinh tế. Nhiều kỹ sư, kỹ thuật viên được đào tạo trước đây không đủ
Trình độ đáp ứng yêu cầu của công nghệ mới.
* Về cơ cấu cầu lao động:
Cơ cấu theo ngành: Nông nghiệp là khu vực tạo nhiều việc làm nhất, nhưng
tăng trưởng lại do khu vực công nghiệp và dịch vụ tạo ra. Tỷ trọng việc làm nông
nghiệp trong tổng việc làm đạt mức cao vào năm 1985(73%), đến năm 1993 tỷ lệ này
11
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
bắt đầu giảm. Nguyên nhân là do đây là bước đầu của quá trình chuyển dịch mang
tính lịch sử từ các hoạt động nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ mà quá trình
này vốn đã bị trì hoãn bấy lâu nay. Từ năm 1993 việc làm trong khu vực nông nghiệp
tăng chậm hơn các khu vực khác. Trong khi đó lao động thương mại tăng lên.
Bảng cơ cấu cầu lao động theo ngành kinh tế
năm
Tổng lao
động(triệu người)
Nông
nghiệp(%)
CN- XD(%) Dịch vụ(%)
1991 30,794 72,6 13,9 13,5
1992 31,819 72,9 13,4 13,7
1993 32,716 73,0 13,3 13,7
1994 33,664 70,0 13,2 16,8

1995 34,589 69,7 12,5 17,3
Nguồn: niên giám thống kê
* Cơ cấu việc làm theo hình thức lao động:
Hình thức lao động không được trả công nổi trội trong giai đoạn này cùng với
sự phát triển của loại hình kinh tế hộ gia đình mà người làm chủ yếu là người thân,
họ hàng, ¾ các hộ gia đình kinh doanh không phải thuê thêm nhân công vào năm
1991.
Các hình thức lao động được trả lương một phần phát triển trong các xí nghiệp
nhỏ, tư nhân và một số xí nghiệp Nhà nước với những lao động tạm thời gia công…
* Cơ cấu việc làm theo thành phần kinh tế:
- Thành phần kinh tế hộ gia đình: đây là thành phần giải quyết được khối lượng
lớn lao động dôi dư trong khu vực kinh tế Nhà nước khi giảm biên chế, sắp xếp lại
doanh nghiệp nhà nước.
- Thành phần kinh tế tư nhân: trong giai đoạn này đã phát triển tương đối khá,
thế nhưng tỷ trọng của khu vực trong GDP còn nhỏ, tổng vốn đầu tư của khu vực này
cũng thấp hơn so với khu vực kinh tế Nhà nước rất nhiều, cho nên số việc làm mà
khu vực này giải quyết được chưa cao, đến năm 1994 khu vực này sử dụng 7% tổng
số nhân lực đô thị, năm 1995 khu vực này đã tạo ra được 25% tổng số việc làm của
cả nước.
Tính chung, tỷ lệ lao động sử dụng trong cả hai khu vực tăng từ 20%(1990) lên
32%(1991).
- Thành phần kinh tế Nhà nước: vào cuối năm 1970, thành phần này tạo ra trên
50% số việc làm, sau đó ít thay đổi từ 1978-1989, thu nhỏ dần và đạt mức thấp nhất
12
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
vào năm 1991. Từ năm 1991-1995, khu vực Nhà nước phục hồi, tuyển dụng lại và số
lao động trong khu vực Nhà nước lại tăng lên. Trong khu vực thành thị, khu vực quốc
doanh vẫn có vai trò lớn trong việc tạo ra việc làm, trong năm 1994, 29% nhân lực đô
thị được sử dụng trong khu vực kinh tế quốc doanh.
- Thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài: trong giai đoạn này thành phần

này chưa phát triển mạnh, bị nhà nước kiểm soát chặt chẽ nên số lượng việc làm tạo
ra còn thấp.
Giai đoạn 1996-2000
Đặc điểm giai đoạn này: tiếp tục sắp sếp lại doanh nghiệp nhà nước và cổ phần
hóa, tư nhân hóa. Hội nhập kinh tế mạnh hơn, tháng 7/ 1995, Việt Nam chính thức ra
nhập hiệp hội ASEAN.
Thực trạng:
- Về quy mô:Nguồn lao động của Việt nam dồi dào, trẻ, khoảng trên 70% dân
số trong nguồn lao động ở độ tuổi 15- 44. Lao động nông thôn chiếm trên 70%.
- Về cơ cấu:
* Cơ cấu theo ngành kinh tế: Tiếp tục chuyển dịch theo hướng tích cực.
Bảng cơ cấu lao động theo ngành kinh tế(%)
năm
Tổng số lao
động( triệu người
Nông
nghiệp(%)
CN-XD(%)
Dịch vụ
(%)
1996 35,729 69,2 12,5 18,2
1997 36,994 68,7 12,5 18,7
1998 38,194 68,2 12,7 19,0
1999 39,394 66,7 12,9 19,3
Nguồn: NGTK
Nhận xét: Tỷ trọng lao động trong nông nghiệp có xu hướng giảm, nhưng rất
chậm chạp. Tỷ trọng lao động trong công nghiệp tăng rất nhỏ, tương tự tỷ trọng lao
động trong ngành dịch vụ cũng tăng rất nhỏ.
* Cơ cấu lao động có việc làm theo khu vực thành thị, nông thôn:
13