đánh giá công tác đào tạo nghề nông nghiệp cho nông dân theo chương trình tăng cường năng lực dạy nghề mục tiêu quốc gia trên địa bàn tỉnh phú thọ

B

GIÁO D C VÀ ðÀO T O

TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I
-------------***---------------

NGUY N TR NG PHƯƠNG

ðÁNH GIÁ CÔNG TÁC ðÀO T O NGH NÔNG
NGHI P CHO NƠNG DÂN THEO CHƯƠNG TRÌNH
TĂNG CƯ NG NĂNG L C D Y NGH M C TIÊU
QU C GIA TRÊN ð A BÀN T NH PHÚ TH

LU N VĂN TH C SĨ KINH T

Chuyên ngành : KINH T NÔNG NGHI P
Mã s

: 60.31.10

Ngư i hư ng d n khoa h c : TS. NGUY N T T TH NG

HÀ N I - 2011


L I CAM ðOAN
Tơi xin cam đoan, đây là cơng trình nghiên c u c a riêng tơi. Các s
li u, k t qu nêu trong lu n văn là trung th c và có ngu n g c rõ ràng.
TÁC GI LU N VĂN

Nguy n Tr ng Phương

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

i


L I C M ƠN
Trong quá trình h c t p và nghiên c u hoàn thành lu n văn, ñ tài:
“ðánh giá công tác ñào t o ngh nông nghi p cho nơng dân theo chương trình
tăng cư ng năng l c d y ngh m c tiêu qu c gia trên ñ a bàn t nh Phú Th ”
Tơi ln nh n đư c s giúp đ t n tình quý báu c a các nhà trư ng, các th y,
cơ giáo, b n bè, gia đình và ñ ng nghi p.
Tôi xin chân thành c m ơn ñ n: Ban giám hi u trư ng ð i h c Nơng
nghi p Hà N i, Vi n đào t o sau ñ i h c, khoa kinh t , t b môn kinh t , quý
th y cô giáo ñã t o ñi u ki n cùng v i s t n tình gi ng d y, giúp ñ ñ ng
viên trong su t quá trình h c t p, nghiên c u và hoàn thành lu n văn t t
nghi p.
Tôi xin bày t bi t ơn sâu s c ñ n TS. Nguy n T t Th ng, th y đã
nhi t tình hư ng d n d y b o và giúp đ tơi trong su t q trình th c hi n đ
tài.
Tơi xin chân thành c m ơn Phịng đào t o ngh - S Lao ñ ng, Thương
binh và xã h i t nh Phú Th , Ban giám hi u, các th y cơ giáo

các cơ s đào

t o ngh đã t o ñi u ki n thu n l i v m i m t cho tơi đư c tham gia và hồn
thành khố đào t o th c s kinh t .
Trong q trình nghiên c u, dù đã c g ng th t nhi u, nhưng do kh
năng và kinh nghi m nghiên c u còn h n ch , nên đ tài khhơng chánh kh i

nh ng thi u sót. Tác gi mong nh n đư c s c m thơng và góp ý c a q
th y, cơ giáo, đ ng nghi p và nh ng ngư i quan tâm ñ n ñ tài này.
TÁC GI LU N VĂN

Nguy n Tr ng Phương

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

ii


M CL C
L i cam ñoan

i

L i c m ơn

ii

M cl c

iii

Danh m c các ch vi t t t

v

Danh m c b ng

vi

Danh m c h p

vii

1.

M ð U

1

1.1

Tính c p thi t c a ñ tài

1

1.2

M c tiêu nghiên c u

2

1.3

ð i tư ng và ph m vi nghiên c u

3

1.4

Câu h i nghiên c u c a ñ tài

4

2.

NH NG V N ð

LÝ LU N VÀ TH C TI N V

CÔNG

TÁC ðÀO T O NGH NÔNG NGHI P CHO NÔNG DÂN

5

2.1

Cơ s lý lu n

5

2.2

Cơ s th c ti n

3.

ð C ðI M ð A BÀN NGHIÊN C U VÀ PHƯƠNG PHÁP

33

NGHIÊN C U

44

3.1

ð c ñi m ñ a bàn nghiên c u

44

3.2

Phương pháp nghiên c u

54

4.

K T QU NGHIÊN C U

59

4.1

Khái quát tình hình phát tri n ngành nông nghi p t nh Phú Th

59

4.2

Th c tr ng cơng tác đào t o ngh nơng nghi p cho nơng dân trên
đ a bàn t nh Phú Th

61

4.2.1

K t qu đào t o ngh nơng nghi p cho nông dân

61

4.2.2

H th ng t ch c qu n lý ðTN nơng nghi p cho nơng dân trên
đ a bàn t nh Phú Th

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

63
iii


4.2.3

Ngu n l c cho đào t o ngh

67

4.2.4

Hình th c đào t o ngh nơng nghi p cho nơng dân

81

4.2.5

N i dung đào t o ngh nơng nghi p cho nơng dân

83

4.2.6

Các chính sách h tr đào t o ngh nông nghi p cho nông dân

86

4.2.7

ðánh giá v th c tr ng cơng tác đào t o ngh nơng nghi p cho
nơng dân trên đ a bàn t nh Phú Th

92

4.3

Nhu c u đào t o ngh nơng nghi p c a nơng dân

4.4

Phân tích nh ng y u t

t nh Phú Ph

97

nh hư ng đ n cơng tác ñào t o ngh

nông nghi p cho nông dân

100

4.4.1

Nh ng y u t bên ngoài

100

4.4.2

Nh ng y u t bên trong

101

4.5

Bài h c kinh nghi m c a vi c th c hi n cơng tác đào t o ngh

nơng nghi p cho nơng dân theo chương trình tăng cư ng năng
l c d y ngh m c tiêu qu c gia trên ñ a bàn t nh Phú Th

4.6

111

ð nh hư ng và m t s gi i pháp nh m th c hi n t t công tác ñào
t o ngh nông nghi p cho nông dân

ñ a bàn t nh Phú Th

4.6.1

ð nh hư ng công tác ñào t o ngh nông nghi p cho nông dân

4.6.2

112
112

M t s gi i pháp ch y u nh m th c hi n t t cơng tác đào t o
ngh nơng nghi p cho nơng dân trên đ a bàn t nh Phú Th

115

5.

K T LU N VÀ KI N NGH

132

5.1

K t lu n

132

5.2

Ki n ngh

133

TÀI LI U THAM KH O

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

136

iv


DANH M C CÁC CH

VI T T T

- BCH: Ban ch p hành
- CNH: Cơng nghi p hố
- CðN: Cao ñ ng ngh

- CN - XD: Công nghi p - xây d ng
- ðTN: ðào t o ngh
- ðHQGHN: ð i h c qu c gia Hà N i
- GD - ðT: Giáo d c - ñào t o
- GDNN: Giáo d c ngh nghi p
- HðH: Hi n ñ i hoá
- KT - XH: Kinh t - xã h i
- KTTT: Kinh t th trư ng
- KH - CN: Khoa h c - công ngh
- LðTB - XH: Lao ñ ng thương binh - xã h i
- NN: Nông nghi p
- ND: Nông dân
- NSNN: Ngân sách Nhà nư c
- PTNT: Phát tri n nông thôn
- QLNN: Qu n lý Nhà nư c
- TCN: Trung c p ngh
- TTDN: Trung tâm d y ngh
- THCS: Trung h c cơ s
- THPT: Trung h c ph thông
- TSCð: Tài s n c ñ nh
- TM - DV: Thương m i - d ch v
- UBND: U ban nhân dân
- XHCN: Xã h i ch nghĩa
- SXKD: S n xu t kinh doanh
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

v


DANH M C B NG

STT

Tên b ng

Trang

3.1

Tình hình đ t ñai và s d ng ñ t ñai c a t nh Phú Th

47

3.2.

Dân s và lao ñ ng c a t nh.

49

3.3

T c ñ tăng trư ng và cơ c u giá tr s n xu t t nh Phú Th

51

4.1

Cơ c u giá tr s n xu t nông, lâm nghi p và thu s n t nh Phú Th

61

4.2

S lư ng h c sinh t t nghi p qua các năm

63

4.3

Phát tri n m ng lư i trư ng và trung tâm d y ngh ñ n năm 2010
trên ñ a bàn t nh Phú Th

4.4

Th c tr ng cơ s v t ch t c a các cơ s ðTN trên ñ a bàn t nh
Phú Th

4.5

67
69

Tình tr ng cơ s v t ch t c a các cơ s d y ngh trên ñ a bàn
t nh Phú Th

70

4.6

Phát tri n ñ i ngũ cán b , giáo viên cơ s ñào t o ngh cho nông dân

71

4.7

S lư ng cán b , giáo viên tham gia d y ngh c a 3 nhóm trư ng
trên đ a bàn t nh Phú Th

72

4.8

Trình đ đào t o chun mơn c a giáo viên

72

4.9

V n đ u tư cho cơng tác đào t o ngh nơng nghi p cho nơng dân
trên đ a bàn t nh Phú Th

78

4.10

Cơ c u v n ñ u tư cho các lĩnh v c qua các năm

79

4.11

T l v n ñ u tư ñào t o ngh cho nông dân trong t ng v n ñ u
tư ñào t o ngh

80

4.12

S lư ng h c viên phân theo các hình th c ñào t o ngh

81

4.13

S h c viên theo h c ngh nơng nghi p

84

4.14

Tài li u, giáo trình bài gi ng ðTN nông nghi p cho nông dân

85

4.15

ðánh giá c a cán b , giáo viên và h c sinh v cơng tác đào t o
ngh cho nơng dân

4.16

93

Nguy n v ng h c ngh c a nông dân

97

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

vi


DANH M C H P
STT

Tên b ng

Trang

4.1

Khó khăn chưa có giáo trình biên so n th ng nh t c nư c

4.2

Khó khăn trong vi c t ch c đi u tra nhu c u đào t o ngh nơng
nghi p cho nơng dân

86
99

4.3

Khó khăn ngu n v n đ u tư ít.

103

4.4

Khó khăn v vi c thi u giáo viên cơ h u

105

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

vii


1. M

ð U

1.1 Tính c p thi t c a đ tài
Trong xu th tồn c u hố và h i nh p kinh t qu c t , năng l c c nh
tranh quy t ñ nh s phát tri n kinh t m i qu c gia. M t trong các y u t quan
tr ng c u thành năng l c c nh tranh là ngu n nhân l c có chun mơn k
thu t cao, y u t này có đư c thơng qua giáo d c ñào t o và ñ c bi t là thơng
qua đào t o ngh , nơi t o ra nhân l c tr c ti p s n xu t v i k năng ngh
ñư c trang b phù h p v i s ti n b công ngh s n xu t và yêu c u s d ng
c a th trư ng lao ñ ng.
ð i v i m t qu c gia ñang trong ti n trình CNH - HðH nơng nghi p,

nơng thơn như nư c ta hi n nay, ðTN nông nghi p cho nơng dân l i càng có
v trí quan tr ng ñ c bi t. Tuy nhiên, trong m t th i gian dài chúng ta chưa
chú ý ñúng m c t i vi c ñào t o ngh cho lao đ ng nơng thơn nói chung và
ðTN nơng nghi p cho nơng dân nói riêng. ði u đó đã khi n cho các cơ s
ðTN khơng có đi u ki n phát tri n, cơ s v t ch t nghèo nàn, trang thi t b
h c t p thi u th n.
Nh n th c đư c vai trị c a phát tri n ngu n nhân l c nói chung và đào
t o ngh nói riêng trong s nghi p CNH, HðH ñ t nư c, tư tư ng ch ñ o
ñư c b t ñ u t Ngh quy t Trung ương II khoá VIII vào cu i năm 1996 đã
ch ra thi u sót trên và xác ñ nh ph i chú tr ng phát tri n giáo d c ngh
nghi p. ðây là m t ch trương ñúng ñ n c a ð ng và Nhà nư c, góp ph n
kh ng đ nh v trí quan tr ng c a ho t đ ng ðTN ngh nói chung và ðTN
nơng nghi p cho nơng dân nói riêng.
Trong nh ng năm qua cơng tác ðTN nơng nghi p cho nơng dân
Nam nói chung cũng như

Vi t

t nh Phú Th nói riêng đã đư c ð ng và Nhà

nư c h t s c quan tâm, s lao đ ng nơng dân đư c đào t o ngày càng tăng đã
góp ph n đáng k nâng cao hi u qu làm vi c, gi i quy t vi c làm t i ch , s n
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

1


xu t nông nghi p theo hư ng s n xu t hàng hố góp ph n nâng cao thu nh p
cho ngư i dân.Tuy nhiên, ngu n nhân l c qua ñào t o v n chưa ñáp ng đư c
s địi h i c a q trình CNH và HðH nông nghi p nông thôn c v s lư ng

và ch t lư ng. Cơng tác đào t o ngh nơng nghi p cho nơng dân chưa đư c
quan tâm ñ u tư ñúng m c, nh t là trong b i c nh nông dân làm nông nghi p
ñang h i nh p sâu r ng v i qu c t . S nơng dân đư c ðTN nơng nghi p
hàng năm đã tăng lên nhưng chi m t l r t th p so v i yêu c u th c t . Vì
v y, vi c nghiên c u tìm ra nh ng gi i pháp nh m tăng cư ng năng l c ho t
ñ ng các cơ s d y ngh , nâng cao ch t lương ðTN nông nghi p cho nông
dân, t o vi c làm n ñ nh lâu dài là r t c n thi t và quan tr ng.
Xu t phát t nh ng lý do trên chúng tơi ti n hành nghiên c u đ tài:
“ðánh giá cơng tác đào t o ngh nơng nghi p cho nơng dân theo chương
trình tăng cư ng năng l c d y ngh m c tiêu qu c gia trên ñ a bàn t nh
Phú Th ”.
1.2 M c tiêu nghiên c u
1.2.1 M c tiêu nghiên c u chung
Trên cơ s ñánh giá th c tr ng ñào t o ngh , xác ñ nh nhu c u và các
y ut

nh hư ng ñ n ñào t o ngh nơng nghi p cho nơng dân mà đ xu t

nh ng gi i pháp phát tri n ñào t o ngh nơng nghi p trên đ a bàn t nh Phú
Th .
1.2.2 M c tiêu nghiên c u c th
- Góp ph n h th ng hố lý lu n và th c ti n v cơng tác đào t o ngh
nông nghi p cho nông dân.
- ðánh giá th c tr ng, xác ñ nh nhu c u và phân tích các y u t
nh hư ng c a công tác ðTN nông nghi p cho nông dân trên ñ a bàn
t nh Phú Th .
- ð xu t các gi i pháp nh m phát tri n công tác ðTN nơng nghi p cho
nơng dân trên đ a bàn t nh Phú Th nh ng năm t i.
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

2


1.3

ð i tư ng và ph m vi nghiên c u

1.3.1 ð i tư ng nghiên c u
- Các trư ng cao ñ ng ngh , Trung c p ngh và các trung tâm d y ngh
nông nghi p cho nơng dân trên đ a bàn t nh Phú Th .
- Nh ng h c viên ñã, ñang và s h c ngh nơng nghi p trên đ a bàn t nh
Phú Th .
1.3.2 Ph m vi nghiên c u
* V n i dung nghiên c u: ð tài t p trung nghiên c u các n i dung sau:
- Th c tr ng đào t o ngh nơng nghi p và các lo i hình đào t o ngh
nơng nghi p cho nơng dân.
- K t qu đào t o ngh nông nghi p c a các cơ s d y ngh nông
nghi p cho nông dân.
- Nhu c u c n h c ngh nông nghi p c a nơng dân t nh Phú Th .
- Phân tích các y u t

nh hư ng ñ n ñào t o ngh nơng nghi p cho

nơng dân trên đ a bàn t nh Phú Th trong nh ng năm qua
- M t s gi i pháp nh m nâng cao năng l c ho t ñ ng d y ngh nông
nghi p cho nông dân t nh Phú Th .
* Ph m vi v không gian
- Nghiên c u này ñư c th c hi n trên ph m vi t nh Phú Th
- M t s n i dung chuyên sâu ñư c th c hi n

m t s cơ s đào t o

ngh nơng nghi p cho nơng dân trên ñ a bàn t nh Phú Th .
* V th i gian:
- Các d li u ph c v cho ñánh giá th c tr ng ñào t o ngh , các lo i
hình đào t o c a các cơ s d y ngh ñư c thu th p t năm 2006 ñ n 2010
- Th i gian th c hi n ñ tài: Tháng 2/2011 ñ n tháng 11/2011.

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

3


1.4 Câu h i nghiên c u c a ñ tài
- Th c tr ng đào t o ngh nơng nghi p cho nơng dân trên đ a bàn t nh
Phú Th hi n nay như th nào?
- Ch t lư ng đào t o ngh nơng nghi p cho nơng dân trên đ a bàn t nh
Phú Th ra sao?
- Nhu c u ñào t o ngh c a nơng dân là gì?
- Nh ng h n ch , b t c p gì trong cơng tác ðTN nơng nghi p cho nông
dân ?
- Nh ng y u t tác đ ng nào nh hư ng đ n cơng tác đào t o ngh cho
nơng dân?
- C n đưa ra nh ng gi i pháp nào nh m gi i quy t nh ng b t c p phát
tri n cơng tác đào t o ngh cho nơng dân trên ñ a bàn t nh Phú Th nh ng năm
t i?

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

4

2. NH NG V N ð LÝ LU N VÀ TH C TI N V
CÔNG TÁC ðÀO T O NGH NÔNG NGHI P
CHO NÔNG DÂN
2.1

Cơ s lý lu n

2.1.1 Các khái ni m cơ b n v ñào t o ngh
2.1.1.1 Khái ni m ngh
Khái ni m ngh theo quan ni m

m i qu c gia đ u có s khác nhau

nh t ñ nh. Cho ñ n nay thu t ng “ngh ” ñư c hi u và ñ nh nghĩa theo nhi u
cách khác nhau. Dư i ñây là m t s khái ni m v ngh .
+ Khái ni m ngh

Nga ñư c ñ nh nghĩa: “Là m t lo i ho t ñ ng lao

ñ ng địi h i có s đào t o nh t ñ nh và thư ng là ngu n g c c a s sinh t n”.
+ Khái ni m ngh

Pháp: “Là m t lo i lao đ ng có thói quen v k

năng, k x o c a m t ngư i đ t đó tìm đư c phương ti n s ng”.
+ Khái ni m ngh

Anh ñư c ñ nh nghĩa: “Là cơng vi c chun mơn

địi h i m t s ñào t o trong khoa h c ngh thu t”.
+ Khái ni m ngh
xã h i

ð c ñư c ñ nh nghĩa: “Là ho t ñ ng c n thi t cho

m t lĩnh v c ho t đ ng nh t đ nh địi h i ph i đư c đào t o

trình

đ nào đó”. Như v y ngh là m t hi n tư ng xã h i có tính l ch s r t ph
bi n g n ch t v i s phân cơng lao đ ng, v i ti n b khoa h c, k thu t, và
văn minh nhân lo i. B i v y ñư c nhi u ngành khoa h c khác nhau nghiên
c u t nhi u góc ñ khác nhau.
+

Vi t Nam, nhi u ñ nh nghĩa ngh ñư c ñưa ra song chưa ñư c

th ng nh t, ch ng h n có đ nh nghĩa ñư c nêu: “Ngh là m t t p h p lao đ ng
do s phân cơng lao đ ng xã h i quy ñ nh mà giá tr c a nó trao đ i đư c.
Ngh mang tính tương ñ i, nó phát sinh, phát tri n hay m t đi do trình đ c a
n n s n xu t và nhu c u xã h i. M c dù khái ni m ngh ñư c hi u dư i nhi u

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

5


góc đ khác nhau, song chúng tơi th y đ u th ng nh t

m t s nét ñ c trưng

nh t đ nh như sau:
- ðó là ho t ñ ng, là công vi c v lao ñ ng c a con ngư i ñư c l p ñi
l p l i.
- Là s phân cơng lao đ ng xã h i, phù h p v i yêu c u xã h i.
- Là phương ti n ñ sinh s ng.
2.1.1.2 Khái ni m ðào t o ngh
- ðào t o: “ðào t o là quá trình ho t đ ng có m c đích, có t ch c
nh m truy n ñ t các ki n th c, k năng và k x o trong lý thuy t và th c ti n,
t o ra năng l c ñ th c hi n thành công m t ho t ñ ng ngh nghi p ho c xã
h i c n thi t. Như v y, ñào t o là s phát tri n có h th ng ki n th c, k năng,
k x o cho m i cá nhân ñ h th c hi n m t ngh ho c m t nhi m v c th
m t cách t t nh t. ðào t o ñư c th c hi n b i các lo i hình t ch c chun
ngành nh m thay đ i hành vi và thái ñ làm vi c c a con ngư i, t o cho h
kh năng ñáp ng ñư c tiêu chu n và hi u qu c a công vi c chuyên môn.
- ðào t o ngh : “ðào t o ngh là nh ng ho t ñ ng nh m m c ñích nâng
cao tay ngh hay k năng, k x o c a m i cá nhân đ i v i cơng vi c hi n t i
và trong tương lai”. ðào t o ngh bao g m hai q trình có quan h h u cơ
v i nhau. ðó là:
+ D y ngh : là quá trình gi ng viên truy n bá nh ng ki n th c v lý
thuy t và th c hành đ các h c viên có đư c m t trình đ , k năng, k x o, s
khéo léo, thành th c nh t ñ nh v ngh nghi p.
+ H c ngh : “Là quá trình ti p thu nh ng ki n th c v lý thuy t và th c
hành c a ngư i lao ñ ng ñ ñ t ñư c m t trình đ ngh nghi p nh t đ nh”.
ðào t o ngh cho ngư i lao ñ ng là giáo d c k thu t s n xu t cho ngư i lao
ñ ng ñ h n m v ng ngh nghi p, chun mơn bao g m đào t o ngh m i,
ñào t o ngh b sung, ñào t o l i ngh .
ðào t o ngh m i: là ñào t o nh ng ngư i chưa có ngh , g m nh ng

Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

6


ngư i ñ n tu i lao ñ ng chưa ñư c h c ngh , ho c nh ng ngư i trong ñ tu i
lao ñ ng nhưng trư c đó chưa đư c h c ngh . ðào t o m i nh m ñáp ng
tăng thêm lao ñ ng ñào t o ngh cho xã h i.
ðào t o l i ngh : là ñào t o ñ i v i nh ng ngư i ñã có ngh , có chun
mơn nhưng do u c u m i c a s n xu t và ti n b k thu t d n ñ n vi c thay
đ i cơ c u ngành ngh , trình đ chun mơn. M t s cơng nhân đư c đào t o
l i cho phù h p v i cơ c u ngành ngh và trình đ k thu t m i. ðào t o l i
thư ng ñư c hi u là quá trình nh m t o cho ngư i lao đ ng có cơ h i đ h c
t p m t lĩnh v c chuyên môn m i ñ thay ñ i ngh .
B i dư ng nâng cao tay ngh : B i dư ng có th coi là q trình c p
nh t hố ki n th c cịn thi u, đã l c h u, b túc ngh , ñào t o thêm ho c c ng
c các k năng ngh nghi p theo t ng chun mơn và thư ng đư c xác nh n
b ng m t ch ng ch hay nâng lên b c cao hơn.
Như v y, xác ñ nh rõ ranh gi i gi a ñào t o, b i dư ng và ñào t o l i
ngh hi n nay là m t vi c ph c t p, khó khăn.
Ngu n: “V n đ b i dư ng và ñào t o l i các lo i hình lao đ ng đáp
ng nhu c u cho s phát tri n kinh t - xã h i”. ð tài c p Nhà nư c KX07 –
14. ðào t o ngh là m t b ph n quan tr ng c a h th ng giáo d c qu c dân.
Theo quy ñ nh c a Lu t giáo d c, h th ng giáo d c bao g m: Giáo d c m m
non, giáo d c ph thông, giáo d c h c ngh , giáo d c ñ i h c và sau ñ i h c.
H th ng ñào t o ngh trong h th ng giáo d c qu c dân theo sơ ñ h th ng
khung giáo d c qu c dân thì đào t o ngh đư c th c hi n
nhau,

các c p khác

l a tu i khác nhau và ñư c phân lu ng ñ ñào t o ngh phù h p v i

trình đ v văn hố, kh năng phát tri n c a con ngư i và ñ tu i. Cho th y
s liên thông gi a các c p h c, các ñi u ki n c n thi t ñ h c ngh ho các
c p h c ti p theo. Nó là cơ s qu n lý giáo d c, nâng cao hi u qu c a đào
t o, tránh lãng phí trong đào t o (c ngư i h c và xã h i), tránh trùng l p n i
dung chương trình, đ ng th i là cơ s đánh giá trình đ ngư i h c và c p các
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

7


văn b ng, ch ng ch t t nghi p. Tuy v y, cũng cho th y s liên thông gi a các
c p ñào t o ngh chưa rõ ràng. B ph n ñư c phân lu ng h c ngh t c p h c
dư i khi mu n h c ngh

c p cao hơn thì theo con ñư ng nào hay thì l i ph i

ti p t c h c c p cao hơn thì m i chuy n ñư c. ðây là ñi u h t s c lưu ý trong
vi c xây d ng h th ng chương trình, khung giáo d c qu c dân, đ m b o tính
liên thơng gi a các c p h c ngh .
2.1.2 Vai trị đào t o ngh
2.1.2.1 ðào t o ngh góp ph n tăng trư ng kinh t
Các thuy t kinh t m i cho r ng cơng ngh thay đ i càng nhanh thì
càng thúc đ y kinh t trong dài h n, m t khác công ngh tăng trư ng càng
nhanh hơn khi l c lư ng lao đ ng có trình đ cao hơn. B i v y, tích lu v n
con ngư i, ñ c bi t là ki n th c s t o ñi u ki n phát tri n các cơng ngh m i
và cũng chính là ngu n duy trì tăng trư ng kinh t .

H u h t các cu c tranh lu n v s c n thi t, tính h p lý và hi n ñ i
trong c i cách h th ng giáo d c ñ u d a trên cơ s lý lu n kinh t giáo d c,
trong đó ñào t o ngh ñư c coi là m t nhân t có v trí quan tr ng, có kh
năng quy t ñ nh nh ng v n ñ v phát tri n kinh t , ti n b k thu t và s c
c nh tranh c a t t c các th trư ng trên th gi i. Thành cơng c a m t qu c
gia đư c xem như k t qu các m i quan h gi a n i dung và c u trúc c a h
th ng giáo d c v i ch t lư ng c a ngu n nhân l c. Do ñó, s m t cân b ng
c a th trư ng lao ñ ng và t l tăng trư ng ñi xu ng ñư c quy cho ch t
lư ng h th ng đào t o ngh khơng đ đáp ng nhu c u và s ph i h p thi u
hi u qu gi a m t bên là n i dung gi ng d y và b ng c p c a h th ng giáo
d c qu c gia v i m t bên là nh ng yêu c u v ch t lư ng và yêu c u công
vi c c a h th ng tuy n d ng. Nh n th c dù ít hay nhi u v m i qua h gi a
c u trúc giáo d c và thành công c a n n kinh t thì các chính sách giáo d c
c a các nư c công nghi p phát tri n thành cơng trư c đó đã kh ng đ nh vai
trị c a mình và coi đó như là m t gi i pháp nh m giúp gi i quy t các v n ñ
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

8


c a đ t nư c.
ð có đư c đ i ngũ nh ng ngư i lao ñ ng gi i thì ph i đ u tư, mà đ u
tư cho giáo d c nói chung và đào t o ngh nói riêng ph i đư c coi là đ u tư
phát tri n. Vi c đánh giá vai trị c a ñào t o ngh ñ i v i tăng trư ng kinh t
qua y u t năng su t lao đ ng đư c tính b ng cách so sánh s khác bi t v
lư ng s n ph m hay thu nh p mà ngư i lao ñ ng làm ra trong cùng m t ñơn
v th i gian trư c và sau khi h tham gia m t khố đào t o v i chi phí nh t
đ nh khố đào t o đó. K t qu này ñư c g i là t su t l i nhu n ñào t o ngh ,
các nhà kinh t giáo d c ñã nh n ñ nh r ng l i ích kinh t thu đư c t ñ u tư
ñào t o ngh vư t xa các lo i ñ u tư khác.

Nh n th c ñư c v n ñ ñó, Ngh quy t ð i h i l n th IV c a ð ng ch
rõ: “Phát tri n nhanh và phân b h p lý h th ng trư ng d y ngh trên ñ a bàn
c nư c, m r ng các hình th c đào t o ngh đa d ng, linh ho t, năng ñ ng”.
[27,tr.293]. K t lu n c a H i ngh Ban ch p hành Trung ương ð ng l n th 6,
Khoá IV nh n ñ nh: “Cơ c u giáo d c còn b t h p lý, m t cân ñ i gi a ñào
t o ngh và ñ i h c ...”, ñ ng th i kh ng ñ nh nhi m v : “Hi n đ i hố m t s
trư ng d y ngh nh m chu n b ñ i ngũ cơng nhân b c cao có trình đ ti p
thu và s d ng công ngh m i và cơng ngh cao ...”, “Hình thành h th ng
đào t o k thu t th c hành v i nhi u c p ñ ”.
Như v y, ð ng ta ñã kh ng ñ nh phát tri n m nh v i ñào t o ngh
nh m ñào t o nhân l c k thu t có năng l c th c hành ñáp ng yêu c u phát
tri n kinh t , chuy n d ch cơ c u lao ñ ng, yêu c u c a s nghi p cơng nghi p
hố, hi n đ i hố ñ t nư c; yêu c u c a th trư ng lao ñ ng và nh t là tăng
kh năng c nh tranh c a lao ñ ng Vi t Nam trong khu v c, trên th gi i.
2.1.2.2 ðào t o ngh là gi i pháp nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c
Giáo d c đào t o nói chung và đào t o ngh nói riêng là ho t đ ng h t
s c c n thi t ñ i v i s nghi p phát tri n kinh t - xã h i c a các qu c gia.
Mu n có m t n n kinh t phát tri n, m t xã h i văn minh địi h i ph i có m t
Trư ng ð i h c Nơng Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

9


ngu n nhân l c phát tri n c v th ch t l n trí tu . S n ph m c a giáo d c và
ñào t o là con ngư i, là y u t ñ c bi t quan tr ng trong quá trình s n xu t t o
ra c a c i v t ch t cho xã h i. K năng c a con ngư i có tác đ ng đ n năng
su t lao đ ng, vi c hình thành k năng ph i thông qua giáo d c và ph i đư c
đào t o. Vì v y, dù

góc đ nào giáo d c đào t o cũng gi vai trị quan tr ng

nh t trong s phát tri n ti m năng c a con ngư i. Trong quá trình phát tri n
kinh t - xã h i, giáo d c đào t o ln ln có m i liên h m t thi t v i nhau.
Giáo d c là n n t ng ñ phát tri n ñào t o, là cơ s quan tr ng nh t ñ xây
d ng ñ t nư c giàu m nh, xã h i công b ng, dân ch , văn minh. Giáo d c
cung c p m t v n h c v n ñ r ng và v ng ch c như m t gi y thơng hành đ
con ngư i h c t p su t ñ i, cung c p m t k năng ngh nghi p nh t đ nh cùng
v i kh năng thích ng v i s thay đ i c a hồn c nh, cách th c làm vi c
trong ñ i ngũ và s ng chung v i c ng ñ ng, t o kh năng làm vi c có suy
nghĩ, ch ñ ng và có trách nhi m. ðào t o (trong đó có đào t o ngh ) là ho t
ñ ng ti p t c c a giáo d c, là đ ng l c c a q trình phát tri n kinh t - xã
h i, giúp cho ngư i lao đ ng có ki n th c, ý th c k lu t, tác phong công
nghi p, có s c kho nh m t o đi u ki n cho ngư i lao đ ng có kh năng tìm
vi c làm, đáp ng u c u phát tri n kinh t - xã h i.
Ngày nay, khi khoa h c công ngh và tri th c tr thành l c lư ng s n
xu t tr c ti p, là y u t quy t ñ nh s tăng trư ng và phát tri n kinh t , thì vai
trị c a ngu n nhân l c có ch t lư ng ngày càng tr nên quan tr ng hơn. Năng
l c trí tu , y u t ch y u ch t lư ng ngu n nhân l c, là k t qu tr c ti p c a
ho t ñ ng giáo d c ñào t o nói chung và đào t o ngh nói riêng, do đó có th
nói đào t o ngh đóng vai trị quy t đ nh t i ch t lư ng ngu n nhân l c. Nh n
th c ñư c t m quan tr ng cc a ñào t o ngh , Chính ph các nư c trên th
gi i ñ u r t quan tâm ñ n v n ñ này, ñ c bi t trong giai ño n hi n nay, khi
phát tri n kinh t tri th c đang là xu hư ng có tính toàn c u và cùng v i quá
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

10


trình tồn c u hố là q trình tri th c hố n n kinh t .
Trong q trình tồn c u hoá và tri th c hoá n n kinh t , đ khơng b

t t h u, ngay c các qu c gia phát tri n cũng ph i tăng cư ng nâng cao ch t
lư ng ngu n nhân l c, các qu c gia ñang phát tri n mu n đi t t, đón đ u,
tranh th ñư c cơ h i do tri th c hố đem l i đ phát tri n kinh t nhanh
chóng, k p th i c i cách h th ng ñào t o ngh , trên cơ s t o ñi u ki n nâng
cao ch t lư ng ngu n nhân l c c a qu c gia. B i l , ngu n nhân l c có ch t
lư ng khơng ph i t nhiên mà có đư c, mu n có ph i thơng qua q trình đào
t o ngh nh m đáp ng u c u c a ti n b khoa h c. ðào t o ngh giúp cho
m i ngư i lao ñ ng th c hi n và v n d ng năng l c, tài năng c a mình đ làm
tăng năng su t lao ñ ng, c i thi n s c kho và dinh dư ng.
ð thúc ñ y s phát tri n c a ho t ñ ng ñào t o ngh , Chính ph các
nư c ñã khơng ng ng tăng chi ngân sách đ u tư cho đào t o ngh . Thơng
thư ng các nư c trên th gi i, ñ u tư cho giáo d c ñào t o kho ng 10 -12%
t ng chi ngân sách Nhà nư c trong m i giai ño n. Bên c nh ngu n v n t
Nhà nư c, các qu c gia r t coi tr ng vi c huy ñ ng v n, cơ s v t ch t t m i
ngu n ñ ph c v cho ho t ñ ng này (ñ c bi t là v n tư nhân). Vì đ u tư cho
ñào t o ngh ñư c coi là ñ u tư cho phát tri n và ñ u tư mang l i l i nhu n
cao hơn so v i ñ u tư v t ch t.
M t khác, khi tri th c tr thành l c lư ng s n xu t tr c ti p, thì ch t
lư ng ngu n nhân l c tr thành tài nguyên quan tr ng hơn m i tài nguyên.
Mu n phát tri n và s d ng nó m t cách có hi u qu , khơng cịn con đư ng
nào khác ngồi con đư ng h c hành, t ñó xu t hi n khái ni m “xã h i h c
t p”. H c t p là ñi u ki n c a s phát tri n, h c khơng ng ng và h c su t đ i.
Ngư i ta có th h c

trư ng h c, h c ngoài xã h i, h c l n nhau đ khơng

ng ng trau d i k năng, phát tri n trí sáng t o. Do đó, c n ph i có h th ng
giáo d c nói chung và đào t o ngh nói riêng phù h p ñ có th h c
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

b tc
11


nơi ñâu và b t cư lúc nào, coi tr ng m i c p h c.
Hơn n a, quá trình tồn c u hố hi n nay đang là xu th khách quan, s
c nh tranh gi a các qu c gia v kinh t , thương m i, k thu t - công ngh
ngày càng quy t li t, l i th c nh tranh thu c v qu c gia có ngu n nhân l c
ch t lương cao. Vi t nam đã là thành viên chính th c c a WTO, c nh tranh v
lao ñ ng ngay

th trư ng trong nư c và khu v c cũng là m t thách th c l n.

ði u đó địi h i đào t o ngh ph i đ i m i cơ ch , chính sách và pháp lu t.
Trong n n kinh t th trư ng, ho t ñ ng ñào t o ngh s t o ra ngu n
nhân l c trình đ chun mơn nghi p v , có tay ngh nh m ñáp ng yêu c u
c a công cu c ñ i m i ñ t nư c và h i nh p qu c t . Phát tri n ñào t o ngh
th c ch t là phát tri n ngu n l c con ngư i, phát tri n l c lư ng lao đ ng có
trình đ chun mơn đ xây d ng đ t nư c giàu m nh. T i ð i h i VIII(1996)
ð ng ta ñã kh ng ñ nh: “L y vi c phát huy ngu n l c con ngư i làm y u t
cơ b n cho s phát tri n nhanh và b n v ng”. [25, tr.85].
Ngu n nhân l c (lao đ ng) có trình đ chun mơn k thu t, có tay
ngh khơng ch là v n quý c a b n thân m i con ngư i mà còn là v n quý c a
qu c gia vì s n ph m đư c t o ra t h mang l i l i ích to l n cho b n thân,
cho xã h i, th m chí cho c th gi i; đ ng th i, nó có tác đ ng to l n đ n ñ i
s ng, s n xu t c a con ngư i ... ðào t o ngu n nhân l c trình đ chun mơn
k thu t, có tay ngh là nh m phát tri n l c lư ng s n xu t, là ñ ng l c quan
tr ng c a s phát tri n kinh t - xã h i, b i m t qu c gia giàu m nh, văn minh
thì ph i có nhi u lao đ ng đ t trình đ chun mơn k thu t, có tay ngh . M t
khác, n n kinh t th trư ng là n n kinh t mang tính c nh chanh cao; do v y,

đ ñ ng v ng và th ng l i trong c nh tranh t t y u ph i coi tr ng vi c ñ m
b o v ch t lư ng và không ng ng nâng cao ch t lư ng ñ i ngũ lao ñ ng.
Vi c ñ i m i tồn di n ho t đ ng ñào t o ngh nh m ñào t o và trang
b k năng ngh nghi p, tay ngh cho ngư i lao ñ ng. Con ngư i mu n l p
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

12


nghi p t t y u ph i có ngh ; mu n có ngh thì ph i h c và ph i ñư c ñào t o.
Tuy nhiên, ñ ñáp ng ñư c yêu c u ñ i m i, ñào t o ngh ph i th c s coi
con ngư i là nhân t trung tâm; là h t nhân trong q trình đào t o; ph i bi n
tri th c tr thành k năng, trí tu thành trí l c ... Tri th c c a con ngư i, kh
năng nh n th c và ti p thu ki n th c ... là nh ng y u t c a ki n th c và c n
đư c xem xét khi nói đ n vi c nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c. M t
khác, ho t ñ ng ñào t o ngh s phát tri n năng l c v t ch t và năng l c trí
tu t n t i trong m i con ngư i. Ngu n l c con ngư i có th đư c coi như
ngu n l c t nhiên, n u có phương pháp (d y và h c) và ñi u ki n giáo d c
t t, ñư c trang b ñ y đ các máy móc thi t b đ th c hành ngh , bi t phát
huy s d ng ti m năng sáng t o c a con ngư i thì ch t lư ng đào t o ngh s
th c s phát huy ñư c hi u qu .
2.1.2.3 ðào t o ngh cơ h i vi c làm, tăng thu nh p, xố đói gi m nghèo và
góp ph n xây d ng xã h i cơng b ng, bình đ ng gi a các t ng l p dân cư
ðào t o ngh là con ñư ng cơ b n ñ giúp cho con ngư i lĩnh h i, hình
thành và phát tri n tri th c, các k năng chuyên môn ... như v y m i có th có
đư c vi c làm t t, có thu nh p cao, đ m b o cu c s ng. Ngư i lao đ ng có
trình ñ ñào t o ngh càng cao thì kh năng có vi c làm và m c thu nh p
càng cao. Phát tri n ñào t o ngh là bi n pháp đ xố đói gi m nghèo trên cơ
s phát huy năng l c n i sinh c a m i con ngư i ñ h tham gia vào quá trình
s n xu t xã h i, t o ra thu nh p ñ m b o cu c s ng c a chính b n thân và gia

đình h . Như v y có th kh ng đ nh r ng phát tri n ñào t o ngh là bi n pháp
tích c c và b n v ng trong vi c gi i quy t v n đ xố đói gi m nghèo, nâng
cao đ i s ng nhân dân.
Qua nghiên c u c a Ng n hàng th gi i (WB) v tác ñ ng c a s phát
tri n giáo d c và ñào t o ñ n gi i quy t v n ñ nghèo đói đã kh ng đ nh rõ: t
l nghèo ñói gi m ñi cùng v i s tăng lên v trình đ h c v n cao nh t c a
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

13


ngư i lao ñ ng ( Bi u ñ : 2.1)

T l nghèo đói (%)

70

64
54

60

52

50

41

40

33

30
20

11

10
0
Th t h c Ti u h c

THCS

THPT

D y ngh

ð ih c

Trình đ h c v n

Bi u đ 2.1 T l nghèo đói theo trình ñ h c v n
Phát tri n ñào t o ngh khơng ch ti n đ n cơng b ng v xã h i v thu
nh p mà có th ñ t t i công b ng xã h i nói chung b i l con ngư i có đư c
h c v n cao thì h khơng nh ng tham gia vào th trư ng lao ñ ng, t t o vi c
làm đ có thu nh p cao mà h cịn có v n ki n th c ñ tham gia và hư ng th
l i ích t các ho t ñ ng khác c a ñ i s ng kinh t - xã h i: chính tr , văn hoá,
yt , th d c th thao ... Nghiên c u kinh nghi m c a các nư c trên th gi i
trong vi c gi i quy t m i quan h gi a tăng trư ng kinh t và công b ng xã
h i các nhà kinh t ñã kh ng ñ nh r ng: “ Giáo d c và ñào t o phát tri n tác

đ ng r t l n đ n cơng b ng xã h i” [3]. M t khác, khi nghiên c u m i quan
h gi a trình đ h c v n và thu nh p c a ngư i lao ñ ng, chúng ta cũng th y
r ng: thu nh p c a ngư i lao ñ ng tăng lên cùng v i s tăng lên c a trình đ
h c v n (Bi u đ 2.2)
Nh n th c đư c vai trị to l n c a giáo d c và đào t o khơng ch ñ i
v i tăng trư ng kinh t mà còn ñ i v i phát tri n xã h i, ð ng và Nhà nư c ta
ñã kh ng ñ nh: “ Phát tri n giáo d c và ñào t o là m t trong nh ng ñ ng l c
quan tr ng thúc ñ y s nghi p CNH, HðH là ñi u ki n phát huy ngu n l c
con ngư i, y u t cơ b n ñ phát tri n xã h i, tăng trư ng kinh t nhanh và
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

14


b n v ng” [26].
Thu nh p
(1000ñ/tháng)

249

250
169

200

192

179

145

150
100
50
0
Th t h c

Ti u h c

THPT

D y ngh

ð ih c

Trình đ h c v n

Bi u đ 2.2 Trình đ h c v n nh hư ng ñ n m c thu
nh p c a ngư i lao ñ ng
Chúng ta bi t r ng, Ngư i Vi t Nam có tư ch t thơng minh, sáng t o,
có kh năng v n d ng và thích ng nhanh, đó là ưu th n i tr i c a ngu n
nhân l c nư c ta. Nh ng ph m ch t này kh ng đ nh năng l c trí tu c a ngư i
Vi t Nam có th theo k p t c đ phát tri n c a cơng ngh hi n ñ i. N u ñư c
ñào t o và s d ng h p lý, ngư i lao ñ ng có kh năng làm ch ñư c các lo i
hình cơng ngh t đơn gi n đ n ph c t p và hi n ñ i. Theo ñánh giá c a nhi u
chuyên gia, nhà ñ u tư nư c ngồi, ngư i lao đ ng Vi t Nam nhanh nh y hơn
nhi u so v i ngư i lao ñ ng c a các nư c khác trong khu v c.
Theo báo cáo phát tri n con ngư i năm 2007/2008 c a chương trình
phát tri n Liên h p qu c, ch s phát tri n con ngư i(Human Development
Index - HDI), ñư c ñánh giá t ng h p t các ch tiêu: tu i th , trình đ h c
v n, m c s ng ... và ñư c phân lo i: phát tri n con ngư i cao (HDI l n hơn

0,800 ñi m), phát tri n con ngư i trung bình (HDI t 0,500 ñ n 0,799) và
phát tri n con ngư i th p (HDI nh hơn 0,500) [75]. Ch s này dưa ra đ so
sánh trình đ phát tri n kinh t - xã h i c a các qu c gia và ch ng t r ng
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

15


trong chính sách tăng trư ng kinh t n u qu c gia khơng quan tâm đ n v n ñ
phát tri n giáo d c ñào t o nói chung và đào t o ngh nói riêng thì khó có th
gi m b t đư c s b t công b ng trong xã h i.
Vi t Nam, HDI có xu hư ng gia tăng: năm 1985, trư c ñ i m i ñ t
0,562 ñi m; năm 1990 ñ t 0,620; năm 1995 ñ t 0,672; năm 2000 ñ t 0,688;
năm 2005 ñ t 0,704; năm 2006 ñ t 0,709; năm 2007 ñ t 0,733 ñi m. V th
t x p h ng: Vi t Nam x p th 117/174 nư c (năm 1993) lên x p th 109/174
nư c (năm 2000), riêng năm 2004 l i t t xu ng th 112/177 nư c. Năm 2005,
tình hình có c i thi n và

m c 108/177. Năm 2006, ch s HDI l i gi m m t

b c, t t xu ng 109/177, x p sau Indonesia. Năm 2007, ch s HDI c a nư c ta
tăng 4 b c, t 109 lên 105 trong t ng s 177 nư c ñư c x p h ng [75]. Qua
nh ng s li u trên ñây, ch ng t cơng b ng xã h i

nư c ta đã có nhi u ti n

b , đó là nh chính sách ñúng ñ n c a Nhà nư c trong vi c ưu tiên cho ñ u tư
phát tri n giáo d c và đào t o nói chung và đào t o ngh nói riêng.
Ngồi ra, s phát tri n c a đào t o ngh c quy mơ và ch t lư ng v i
m t cơ c u h p lý c v trình đ , ngành ngh ñào t o s góp ph n quan tr ng

trong vi c thúc đ y q trình hình thành và chuy n d ch cơ c u n n kinh t
theo hư ng tích c c, phù h p v i xu th phát tri n c a xã h i, ñ m b o s
phát tri n b n v ng c a n n kinh t .
2.1.3 Các hình th c đào t o ngh
ðào t o ngh là quá trình trang b cho ngư i h c m t cách có h th ng v
ki n th c, k năng, k x o và thái ñ ngh nghi p. ðào t o ngh là nh m hư ng
vào ho t ñ ng ngh nghi p và ho t ñ ng xã h i. M c tiêu c a ñào t o ngh là
tr ng thái phát tri n nhân cách ñư c d ki n trên cơ s yêu c u phát tri n kinh t
- xã h i và ñư c hi u ch t lư ng c n ñ t t i v i ngư i h c sau q trình đào t o.
Hi n nay

vi t nam và các nư c trên th gi i ñang t n t i nhi u ñ nh nghĩa v

đào t o ngh , có th nêu m t s ñ nh nghĩa c th như sau:
- Dư i hình th c đào t o ngh là cơ s s n xu t, William Mc.Gehee
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

16


(1979) cho r ng: ñào t o ngh là quy trình mà các cơng ty s d ng đ t o
thu n l i cho vi c h c t p có k t qu các hành vi đóng góp vào m c đích và
các m c tiêu c a cơng ty.
- Theo Max Forter (1979) cho r ng: đào t o ngh ph i đáp ng và hồn
thành 4 ñi u ki n:
+ G i ra nh ng gi i pháp

ngư i h c.

+ Phát tri n tri th c, k năng và thái ñ .

+ T o ra s thay ñ i trong hành vi.
+ ð t ñư c nh ng m c tiêu chuyên bi t.
- Tack Soo Chung (1982): ðào t o ngh là ho t ñ ng ñào t o phát tri n
năng l c lao ñ ng (tri th c, k năng và thái ñ ngh nghi p) c n thi t ñ ñ m
nh n cơng vi c, đư c áp d ng ñ i v i nh ng ngư i lao ñ ng và nh ng ñ i
tư ng s p tr thành ngư i lao ñ ng. ðào t o ngh ñư c th c hi n t i nơi lao
ñ ng, trung tâm ñào t o, các trư ng d y ngh , các l p h c khơng chính qui
nh m nâng cao năng su t lao ñ ng, tăng cư ng cơ h i vi c làm và c i thi n
ñ a v cho ngư i lao ñ ng, nâng cao năng su t lao ñ ng c a các doanh nghi p,
góp ph n phát tri n kinh t - xã h i.
- Leconnard Nadler (1984): ðào t o ngh là ñ h c ñư c nh ng ñi u
nh m c i thi n vi c th c hi n nh ng công vi c hi n t i.
- Roger James (1995): ðào t o ngh là cách th c giúp ngư i ta làm
nh ng đi u mà h khơng th làm đư c trư c khi h ñư c h c.
- Theo T ch c Lao ñ ng qu c t (ILO): ðào t o ngh là nh m cung
c p cho ngư i h c nh ng k năng c n thi t ñ th c hi n t t c nhi m v liên
quan t i công vi c, ngh nghi p ñư c giao.
- Theo Lu t giáo d c năm 2005, t i ði u 12 quy ñ nh: ðào t o ngh
ñư c th c hi n dư i 1 năm đ i v i trình đ sơ c p, t 1 ñ n 3 năm ñ i v i đào
t o ngh trình đ trung c p, trình đ cao đ ng.
- Theo Lu t D y ngh ñã ñư c Qu c h i nư c CHXH Vi t Nam khoá
Trư ng ð i h c Nông Nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ khoa h c kinh t …………………………..

17