1
TRNG I HC Y H NI
NGHIÊN CứU ĐặC ĐIểM LÂM SàNG,
PHIM CHụP CắT LớP VI TíNH CủA BệNH Lý XOANG BƯớM
ĐƠN THUầN TạI BệNH VIệN TAI MũIHọNG TRUNG ƯƠNG
Từ THáNG 1/2009- THáNG 8/2014
!
"#$%&
2
'(
NGHIÊN CứU ĐặC ĐIểM LÂM SàNG,
PHIM CHụP CắT LớP VI TíNH CủA BệNH Lý XOANG BƯớM
ĐƠN THUầN TạI BệNH VIệN TAI MũIHọNG TRUNG ƯƠNG
Từ THáNG 1/2009- THáNG 8/2014
)*+, /-)0123425
36780
!
.9:2)9; <=->)?1)5@0
AAB)1-)C*1
D#$%&
EF
3
!"#$%&'()*+,
-./01232((45$6
7+8#67(7(9
7$*(&-(74)
$*#:-(74)2;<;=*>?@
-(74AB2;!%*>C@DE-?B
&#
F-.G7-H9*.-
*#I9--(6&GJ?4$
-K/(.GL&#M&4
"N-0O2)2E$4%'.2
'.22(13.E$4%*"
OPPP2P:2:?2:C2:P21-%Q.2(1-%Q.2+
$-#RS4&G'67
->A@>T@>U@>V@#
-(74&GE$$
W22%+92.95#%H.
$4)GXX2-.G$*%9(.2%YZ
2/8L.7N%.0((423
'[2%'%1(5#:\]2-'Q(.
4Q(.#R)-%Y(8('
%'\&GE^().)/G03
'[2_`1a-67.E$4%
*"%b;c2O2&Gd5>e@>f@>g@#h(&
Q(.*-d9%'4)#
!2Q(.-(74E[L)
4
E[%.*d2i%.$*(_-
9#R*(Ojj(...)K.-
*kY-2lM<:m%3*.)
S67n2.7.4
N#o(&2&G--Q(.;&$#p
lM<:(8Q(..
->f@>?q@>??@>?C@#
R2)-(O&Y\/
-X$2Q(..7.('>??@
>?C@>?A@>?T@>?U@>?V@#
r:R&Y\/
n%.9Y\/-#F
.X(jY)/(s.)2,-@G*HI@
H2JKLMK7/ NO)2K@)PO@QRL;OS2RT-)@U1VW-)LXY?1 V9;KHZ-
R)*[-R\2VW-)S2W-123425 ]* Z R^R)_ %`#$$aHb-
R)_ c`#$%&s,Cl0
1. Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng của bệnh lý xoang bướm đơn thuần.
2. Nghiên cứu đặc điểm phim chụp cắt lớp vi tính và đối chiếu với kết quả
phẫu thuật của bệnh lý xoang bướm đơn thuần.
%
dCe
5
%A%Af@)7g )2,-@G*
t Ri?gAq *;!#p(O/3^L-.
)]YN(HkY[>?e@#
t Ri?gT?:u;v#w/j3^L
-.4N2(xY\G.
/$*L->?f@#
t Ri?geAy;z#y\G.67
-(74>V@#
t Ri?gef ;**;%;Y+Y\/^]
a%{]X-*cE-*[E^(L+*>?g@#
t Ri?gfT|#}E!(O..A?8(8Q(.
('-(74+8Xi?gef()i?gfT>??@#
t Ri?gfgyE(O(%{]H*t-42.
(8HX*-_(4X-2()~*
%)j.>Cq@#
t Ri?ggey<=*u};(O6%)?AC
8-(74#..2.3(O1
nLM<:(GQ(.-#MlM<:(8
Q2nlHXJ*dEl.8
""a%+2.95c>?C@#
t RiCqqC•;t y/7[?CC
$#/.3(O1nL*
Q(.L-(74(*j
.(1*->C?@#
t Ri?gfV:Z*(O..Uq8
6
-(8.('X.g€?gfU().f€?gfV#
t RiCqqCRW!Sh(O/+3^kY
-/El^]*>A@#
t RiCqqTp1:ih(O(..;EZ?C8
-(74>CC@#
t RiCqqeRW!Sh(O/$9eU8
->CA@#
t RiCqqg: 1M(O/((G$*2
*2l_-9Lfe8->CT@#
t RiCq??:Zo(O/Q(.('
4-N^]*>CU@#
%A#A)h2R)12)5@Y?1 V9;KA
•[.GL-(*-.1
%.\CE0
a?c
-E%Y.*XS
l4H.%‚#
aCc
•[.G
-%Y_xX)1%9D/.E*[
_1L.-->CV@#
o.\.GL-_(4X./AL%‚
#<jL*ƒ.G9*L*l
1.--#
M+./A(4./T.--(8\
Z7H*[.GL.)1*[.G9
-L7-#
./U_(4N.\*l&2(1(O\
.)*l(G.G.+#M.)*l,
.)1N.--#„$7N*7%
7
L-#M..*(&N.\+.7Y\*l#
•%*7N*7%L-.G9E-
9*2()+i/Ci/A-(O(8\
2.--H.-*#•(&N.\1%9
L-_(4.G9*9E-L$7
-2N.\.GEW1%3XU
()e6#F-(1(8%9-JCq…CA…?e
j?f()Cq6>CV@>Ce@>Cf@#
Hình 1.1: Quá trình phát triển của xoang bướm [26].
N.\.G\/(1%9L-%.
;X.G#‚;/(.GME-
A10<1†1aCBc2Y,Y+
L$7--+2*-.GH9
--#<1\1Ha?qtCTBc2Y
.G()*+#<1-1HafVBc2
Y.G9*9E-*+>CV@#
8
Hình 1.2: Phân loại mức độ phát triển của xoang bướm [26]
%AiA3jR78H2JK.2k2O)=*G <P O)=*R)*lR-j27?2@U1K42Y?1
S/?Y?1 V9;K
!"#
:.i+42(Xd-d
*# k+&T02E-2a.
ica.c2(&&n
N"^]*
>Cg@#
:.(81HT70†.L7
2727*3(/L7%Q.>Aq@#
.&Aj6+E-2+S
+# *+8&+K+*+Ta•c
+/Ua•%;%Ec#M+E-7(]n+
+S4L7*#7/9E-.+
&%;2%;S%;E->Cq@>A?@>AC@#
*+j3^.0
9
$%&'"0)*(42,-'9$.
+S.#)(8-19H
729-H†.L729H†
&9*HW*#p9&1-1-L.
.>AA@#
$()*,-(4+S2E+(
+12.†&AtUE(&^]
H%;S*%†&HkY9
*(G.67+#
$+,!0j73\S+S
+S_(4X'9-()'9*E-#R&.9-H
*7.9E-H+E-#p9&.
724*+S# †&K-)(1
3(4#|S†&.&%;‡
J&1;L2"Kˆ;;aK&c#M.kY
l)&,HK#
$,-%0)*-2&j7(+,
('2,%;S2*†&9-3
+S#N])-7#-
L&*(83/C21*LW
*W.#
‰I;.E-0(81H9*[EL†
&9-&*2%;.E-*ƒH
W*#
‰I;.0(81H-1*L&*
10
3+S#
‰pW*0jA\W2(81H9
†&29*-L&*29
7&kYH9E-#pW*(8N*.
Z*%(O††&#<N9-LW*l
$.9L†&#p4-W**ƒN
-.]K%3fVB.8%†&.
7#I3?TB.8\W*N-.
.%†&.*"+S>AA@#
‰<kY0';H†&2,H'9
S-*E-LW*#<k&\;2%9-et
??ECtV#
‰p/8k.0(8(7'/i7(7'3
^2x.j3^H.
(E^L*-22.#p/8k
.x%;S2†&2W*2%;.2&*2k
Y..#„$K3^(&nN
"7)*L^]R• F#
‰R.&.*&ac0R,9
*&*29E-*"9-3+S#F
7(6L&*#
$./*4L7*2$.+S(8
A4#„1?€A-,;\E(/E"_[)
*"HL3*#„1?€AS,;\
E.213/A2&G(8^]*%
†&*#„1?€A*K1;-,EWE
.('(8241.;?€A*L%;S#
11
t $0-%-*.*,9*3+
S2Y&X?()U)2(6%;#F**
N])--E$4%'.()
vEa)**Kc#I)'N..*ƒKE$
4%'.28+4%'.&Gx
L)vE2„ M&GxHL)
#„^]43_S(G.)/K
_267„ M%**
-#„Y%-S^]9%&G4)
--#„G.S)/*[4^2^
]43(..9.)vElM<:
N.\^]Y.*.42E-L#I
*)vE4)Y9X**+
\.-(JL\.(+E-
^]#
Hình 1.3: Mối liên quan giữa tế bào Onodi với dây thần kinh thị giác [34].
1. TB Onodi, 2. Dây II, 3. Xoang bướm
012%! !%34'5
12
F-,H$*"(8"
NH4N"0„1324%'
.2`12.E$4%]OPPP2P:2:P2
/2)24%$-5Yk&C
-%Y(2j%Y-&E1
\xV>e@>??@>?T@>Cf@>A?@>AU@0
t Thành trước:(G)]-^]#
†2&kE^+L-#r9
-2Sl-.iYN3(/7*
7.92CN-**2H'9j4
j())vEa(OY3Hc#
t Thành sau:7(+E+2i.-37QH
?37E2%3.X-()%3g#
t Thành trên hay trần xoang0†27/-4-
4SL(.*"#<NX-*x04%'.2
'.)#4L-l-4*
+N"N.\^]#
t Thành dưới hay sàn xoang bướm0&GN*.
(8,*2&\n(Xd*9n"2
&E$4%:E;,H*.*2E(&4]"%
1*#
13
Hình 1.4: Xoang bướm và các thành phần liên quan [26].
t Thành ngoài0N()jN"2X-*x0
p4*L+_2[L%;-2+4%'.
(1_2C&`1a&
„ M.E$4%*"PPP2P:2:?2:C2:Pc#(&&C
4x(2(&xE$4%'.x„ M# /(
C4n-‚/(.
GL#
‰<xE$4%'.01X-*])H*
L2+7LE$4%'.†(Y%'
%)7#
‰„130(1*"L„ M)lXkL
„ MH*"2()4-\_NH(1
`1,H9*2*-E$4%'.#p4
14
xL(1L%.‚
/(.GL#;I;;E&%3CUB8
(1'74n-%Y&7
;L>AV@#
Hình 1.5: Liên quan của động mạch cảnh trong với thành ngoài xoang
bướm[26].
*6+72%8#1*6+9! !:
;2 !#1<*6+9! !:;2 !#1<=%>
t)/-)R]? a.i-c0.7†
-C2.7,?E(&
%9-LC-%Y(#:.7(X-
*H9*&_-x4%'.x„ M>?V@#
?@#1
Yk-&kY2*+9
8&G7kYH>A@>AC@>Ae@#
t:'90kYL-HH-L2fAB
15
kY,H9L++K(6.
-*aN*.(8kYH'9N+*c2n
?eB_H9+(6%;K-**#
; #p*M;;;>CV@'9LkY-,H9E-
L4*;29d*?2H9
.iq2U2.-%3eHH
8-*&AqtTq
#;!tŠI>Af@2%3.
\XE-LkY[()-UV2U‹A2C
()dVC2e‹g2q28-*&AU2g
‹A2f
#
I3.\XkY[()4?q2V‹T2A
()*?q2A‹T2A#
Hình 1.6: Vị trí lỗ thông xoang bướm tự nhiên [39].
t!\E10%\E1LkY(E12&G\%;2
\2\n>A@>Ae@#•;*>U@2%3*.VqkY-
HAq.$Œ]0TeB\&E1\n2TqB&E1
;2?AB&E1\(4(%#
tI9-0%9-kY-(6X?t
16
U2Y&(%9C()A#•;*>U@2?ABk
Y--7T2CqBXC2etT2UeB†7C2e#
A !1-%
<(7'/i,9d*(8-1H0
tp94a3*c#
tp9+a+Kc#
tp9*--#
tp9.i#
tp9E--1%YZ2Hd*n"#
R•(&nN"(]GE'
L**-#%‚*[9_HR•$
3HE^L-E^()->CV@>AT@#
%A&A3jR78H2JK@ZVk-@U172-)LXK42Y?1
AB'!#
M.(8LH-1l-1
L+GY(Y(8(H.)l&
YG2xA->Cq@>AC@>Tq@0
t <-GYl34&YG2xT1)0
‰bV/?R]P@mLh @)*+J-0)fqB.)GY
1#„&.)\l2&.&%3
UqtAqqYG# kYG&(%9q2C•EV•#
M.YG1(YE'1*&](
YG&.El]G#
17
‰bV/?R*+b-0n(8".)))2\&/i
9))4LLGY#
‰bV/?R]P>)h Lh @)*+J-0.)&E1\l
&%3AqqtAfq%Y&YG2
.&(%9q2qf•E?2U•2&.El
iE9LGYN(&Si,(Q+
E'YG#
‰ bV/?H_+0 ,(.LGY2($.)
x&G.(GH)GY(G).)
(O)#
t<-(.0E%3fqqŽi.S-GY
Y%)24x.*8ZY('\#
t <-Y%)E-GY0x.)+
Z.41.4%2,SGY*l
a7c#
A3!B%>
1L(8LH-
†#4L-xgUB-2AB4S
72CB%.#4S7L);
&9E‡E.)Y)2n&.4
%.Pu2P|2;ˆ;.)5
t<-xC-0<-†E1*OHE-
_*.$.)2j+YG&GG(
.EWE2-(E1;H,H9(4j.Y
G2-&.El1*/iE'Y#M.
18
L)\((&n1-On
)\(.)E-11-(>Cq@#
t <-&nN"2Q2
*1%Y%9E\1(\L+YG#
ACD'!#
AE&;F@%>
t :](LYG0-YG1
%Y(/&Y1(.'#M.
YG*ƒG(;%(xx2kY*ƒ1
*&%99(+-.Y1&G(;2*
(&.YiNm;K-1*&
l]G#
t M&)+3H()1(LYG0
R(2(Q2x(2MvC%Y%92*[(6
8*+8E'2.4I
‰
2M
‰‰
####2
)+73N)('1(L+YG((x
(-L321(N3%&(
(xXT~?A(7'(-XCUtCqq•7>Cq@#
t !1(3N.\73L1
2&J[N3%x1*[](LYG
347/#M&A)+N)('*[EG\
L42(&*+828E'42](
YG#
ACG2H!>I'=J!8#
;**;%;(ON*.1(L+nG.
3d*CT()Tf2\.)Y^n
1(E\3(-](# ;**;%;(O.
19
(N"SE')(81H
%Y3&*[$G^()+Y;
(('‚k23(-k
Y[L>?g@>AC@#
tF-0*[]GE'‚kYL
2YE'(8]G;(.Y+#•[
]GE'_(4X(.x]kYH
•S-#
t•[]GE'*kY0E'X.kY
]R•2xNL*2+nH9*‡*
n#
Hình 1.7: Con đường vận chuyển niêm dịch của xoang bướm[41].
%AnAW-)LXY?1 V9;K
KL-%
-&G$*%9(.
/8L.7N%.>U@>??@>?C@#u(O"
-s%Y&‘a**;****;c#
M./0
20
t 6&4*(l2(*+_(H*$2(H
S(42(97Q2*72(+
.2+#S7+.(i&G
`()O6%Y/2S7(
%Y'3HLS+3(*2;5
Y?qB--1&.
El3(?#
t F>"*E'2L2^.3d
*(Y%E9n$&3.-HK"
%YG%'2%1(8#
t(FJG!*E3H()E$4%'.
'.5
t2HM*3.E$]O(&G'67
(&E$:PE$4%EW'675
D *+/%.0
‰\K2*l###
‰’2;%mEW%Q8EnS$
S#
‰I)EL3+"N3$
N3#
KEF;-
R*&nN"Q(.('
#R*mj(...E)\
1L.E'\L+29
12E')(K/8k..-*N(&
21
jQ(.*-#
*+\3&GHR•0
‰h'0E'2E'2E'L(2(Y%&\3%+
(;Q#
‰R0K2.&###
KN
h-,$7-2'9$L
%+*"';HjN6/O2
.+27E-27%Q.2.%.5.
%(GaE;2!•2*"c%Y(..(8.
9.L-#;•;;h#•;*;>TC@2\&
%3CVB.8-%YGQ(.(8
,.FtNY#plM<:m%3*.
)S672.K'9_2.E'\3
^#sN!O3%'!P2%& D#
1Q>??@>?C@#
!\3M<:0
t !\367H-0K;$L
-&G&.\3%.#!\3
?4-2J"(x9
W19#!\3-&\3iJ
"n9-#!\3
.“2$.7N$]3
L%+-#
t *+E'\+07+S2+S(32
22
†&(32&*N..27+27
.i#
t *+jN"4.('M<:j
N.\^]0)vE2„ M2E$4%'.#
KAP& # !&J
h[0$*2*2M<:(&M<:(8
Q(GQ(.#
KKP& >'L*
‰'#1R0&#
‰B*2
- (74 %Y
u*;*#
‰S4>*679&G-#
‰S#<-#1<*
TS1#1*
%AcA2o*R]fO)=*R)*lR
M&C(9%^]-0
U+:2%#1G!35?@#1
„$(8*
t R0
‰F.('kY[L-H.-*2
8kYL-%&.('E+
;&GEK”+#
23
‰ HkY-0•%.('(8kY[
2^]EK%\(-(GHkY9
E-9%3TtV# %%YHkY
+9E-N.•L\H'9&.L(
1-%Q.(N2)13*ƒ$3.%&4#
‰I(On(G.67.4%.
+9,+j(4K27d#
U+:2%#15%1!!V#
tMJ('0.$61(O).+3^EN.
\^]-(&#
tR0
‰ HE^K/8k.2*(&H2
*-N3**#
‰•%N***ƒEK7.((G.('9
.--*"2Y*dEl+j&
12--.d-%3e#
‰ H-(G-2N.\EWE\
--7(+†#
#
pqr
24
#A%Af1H2JK )2,-@G*
R/(8)1~ ~!"7#
#A#A82R9s )2,-@G*
R/(8[.$(8Q(.
-(741~ t!"7X.
?€Cqqg().qV€Cq?T#
t•+8$(8C&(8[";?
N\/.Y*+/+0
‰R&x/0S$(O(8Q(.
-(74X.?€Cqqg().?C€Cq?A&x*7.(L
Q#
‰R&)/0S$('-
(74X.?€Cq?T().qV€Cq?T#
tM.$(8C&90
‰R&W0x
:-19#
R-#
‰R&%+0x
Š4-#
Š7*7#
Š-#
'!PG!W
25
?cM.$((8lM<:;C\E
,(/(jQ2(8.('&
-(74#
Cc.(8m(4(LDDEW)#
Ac„8Y3*DD2(jK.-*
kY-#
Tc„8Y3)9j^]#
Uc$[/#
'!PX
?cIY&lM<:#
CcIY&%)N3*2%Y(..(8)\
1+N*#
Ac$%Y(x/#
#AiA)9Z O)_O )2,-@G*
Y'!Z$![\
∗ )%)/0•dEl7.Y3X&#
∗ M“^0“^/E[%)Uq$#
N1<'!Z
∗ *-vq
q
LOI••;#