Thực trạng công tác thu BHXHBB ở BHXH Huyện Cao Lộc – Tỉnh Lạng Sơn

Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
LỤC
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
DANH MỤC BẢNG BIỂU
THUẬT NGỮ VIẾT TẮT
BHXH: Bảo hiểm xã hội
BHXHBB: Bảo hiểm xã hội bắt buộc
BHYT: Bảo hiểm y tế
BHTN: Bảo hiểm tự nguyện
CNVC: Công nhân viên chức
CCVC: Công chức viên chức
DNNN: Doanh nghiệp Nhà nước
HCSN: Hành chính sự nghiệp
KCB: Khám chữa bệnh
NSNN: Ngân sách Nhà nước
TE: Trẻ em
TBH: Thu bảo hiểm
TNLĐ – BNN: Tai nạn lao động bệnh nghề nghiệp
TNHH: Trách nhiệm hữu hạn
NLĐ: Người lao động
NSDLĐ: Người sử dụng lao động
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
LỜI MỞ ĐẦU
Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một chính sách xã hội đặc biệt quan
trọng được các nước chú trọng và phát triển phù hợp với điều kiện kinh tế
xã hội của mình và pháp luật hóa trong hệ thống pháp luật của Nhà nước.
Đối với nước ta BHXH là một chính sách xã hội lớn của Đảng và
Nhà nước được quy định trong Hiến pháp, trong các văn kiện của Đảng và
không ngừng được bổ sung, hoàn thiện, nhằm mở rộng và nâng cao việc

đảm bảo vật chất, góp phần ổn định đời sống cho người lao động và gia
đình trong trường hợp người lao động ốm đau, thai sản, tai nạn lao động,
chết, gặp rủi ro và các khó khăn khác.
Trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa, BHXH càng trở nên quan trọng trong việc góp phần đảm bảo công
bằng và phát triển xã hội một cách bền vững.
Với phương châm: “Học đi đôi với hành”, trường Đại học Lao động
– Xã hội nhận thức thấy thực tập tốt nghiệp là khâu quan trọng của quá
trình đào tạo, giúp sinh viên tiếp cận và liên hệ giữa kiến thức lý luận đã
học ở trường với thực tiễn sinh động, đa dạng, phong phú. Vì vậy, trước
khi tốt nghiệp với thời gian 12 tuần, Nhà trường đã tạo điều kiện cho học
sinh có thể làm quen với công việc, vận dụng những gì đã được học vào
thực hành, đồng thời mở rộng tầm nhìn, hiểu biết thực tế.
Như chúng ta đã thấy, thu BHXH có vai trò quan trọng đặc biệt,
không những có vai trò to lớn trong việc cân đối quỹ, thu BHXH còn đóng
vai trò quyết định đến sự tồn tại và phát triển của hệ thống BHXH. Đặc biệt
là sự tồn tại và phát triển của BHXH vận động theo cơ chế thị trường,
không có sự bao cấp của ngân sách Nhà nước trong lĩnh vực BHXH.
Nhận biết được tầm quan trọng của công tác thu Bảo hiểm xã hội nên
trong quá trình tìm hiểu và thực tế tại Bảo hiểm xã hội huyện Cao Lộc, với
sự hướng dẫn của cô Đỗ Thùy Dung là giảng viên Khoa Bảo hiểm trực tiếp
hướng dẫn, cùng các bác và cô chú ở cơ quan BHXH huyện Cao Lộc giúp
đỡ, em chọn cho mình chuyên đề “Thực trạng công tác thu BHXHBB ở
BHXH Huyện Cao Lộc – Tỉnh Lạng Sơn”.
Bài báo cáo thực tập tốt nghiệp được chia làm hai phần chính:
Phần I: Tình hình thực hiện BHXH ở huyện Cao Lộc. Bao gồm 3
chương:
Chương 1. Khái quát đặc điểm, tình hình chung ở cơ quan BHXH
huyện Cao Lộc.
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2

1
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
Chương 2. Tình hình thực hiện BHXH ở huyện Cao Lộc.
Chương 3. Nhận xét và kiến nghị.
Phần II: Thực trạng công tác thu BHXH ở huyện Cao Lộc một số kiến
nghị và giải pháp. Bao gồm 3 chương:
Chương 1. Những vấn đề lý luận chung.
Chương 2. Thực trạng công tác thu BHXH bắt buộc ở BHXH huyện
Cao Lộc
Chương 3. Một số giải pháp và kiến nghị làm tăng nguồn thu BHXH
huyện Cao Lộc.
Trong quá trình tìm hiểu và hoàn thành chuyên đề, do thời gian và
nhận thức còn nhiều hạn chế nên không thể tránh khỏi sai sót, em rất mong
thầy cô giúp đỡ, sửa sai giúp em hoàn thành tốt bài chuyên đề này. Em xin
chân thành cảm ơn!
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
2
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
PHẦN I: TÌNH HÌNH THỰC HIỆN BHXH Ở
HUYỆN CAO LỘC – TỈNH LẠNG SƠN
CHƯƠNG 1. KHÁI QUÁT ĐẶC ĐIỂM, TÌNH HÌNH CHUNG Ở CƠ
QUAN BHXH HUYỆN CAO LỘC
1.1. Đặc điểm tình hình của cơ quan BHXH huyện Cao Lộc
1.1.1. Sơ lược lịch sử hình thành và phát triển của cơ quan BHXH
huyện Cao Lộc
1.1.1.1. Đặc điểm huyện Cao Lộc
Cao Lộc là một huyện miền núi biên giới của tỉnh Lạng Sơn, với
diện tích tự nhiên khoảng 644,61 km
2
. Có 21 xã, 2 thị trấn, trong đó có 5 xã

và 1 thị trấn có đường biên giới với Trung Quốc với chiều dài 83 km. Dân
số khoảng 73783 người với 06 dân tộc: Kinh, Tày, Nùng, Hoa, Dao, Mán
sinh sống đoàn kết, hòa thuận. Huyện có 7 xã đặc biệt khó khăn, trình độ
dân trí còn hạn chế, dân cư sống không tập trung, đời sống của người dân
còn gặp nhiều khó khăn. Có những xã cách xa trung tâm thị trấn 45 km
giao thông đi lại khó khăn.
1.1.1.2. Lịch sử hình thành và phát triển BHXH huyện Cao Lộc
Sự ra đời của BHXH Việt Nam là cơ sở để hình thành và phát triển
hệ thống BHXH các địa phương. Do đó BHXH Tỉnh Lạng Sơn được
thành lập theo Quyết định số 101/QĐ-TCCB ngày 04/8/1995 của Tổng
Giám đốc Việt Nam trên cơ sở thống nhất 2 bộ phận BHXH của Sở Lao
động- Thương binh- Xã hội và Liên đoàn lao động Tỉnh Lạng Sơn. Từ
tháng 01/2003 thực hiện Quyết định số 20/TTg ngày 24/01/2002 của
Thủ tướng Chính phủ về việc chuyển giao BHYT Việt Nam sang
BHXH Việt Nam. BHXH tỉnh Lạng Sơn và BHYT tỉnh Lạng Sơn chính
thức trở thành một tổ chức thống nhất trong hệ thống BHXH Việt Nam.
Do sự thay đổi chính sách nhà nước BHXH huyện Cao Lộc được thành
lập theo Quyết định số 102/QĐ-TCCB ngày 04/8/1995 của Tổng Giám
độc Việt Nam. BHXH huyện Cao Lộc trực thuộc BHXH tỉnh Lạng Sơn,
là đơn vị sự nghiệp có chức năng triển khai thực hiện Luật BHXH trên
phạm vi lãnh thổ huyện Cao Lộc. BHXH huyện Cao Lộc được thành lập
trên cơ sở thực hiện chế độ theo Luật BHXH. Là đơn vị cấp 3, chịu sự
chỉ đạo trực tiếp của BHXH Tỉnh, đồng thời chịu sự lãnh đạo về mặt
quản lý Nhà nước của Huyện ủy, Ủy ban nhân dân, Hội đồng nhân dân
huyện Cao Lộc.
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
3
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
BHXH huyện Cao Lộc từng bước mở rộng và tăng nhanh đối tượng
tham gia, thụ hưởng BHXH, BHYT ở mọi thành phần kinh tế theo cơ

chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa phù hợp với yêu cầu hội
nhập kinh tế, phát triển kinh tế xã hội địa phương. Trong năm 2009 đã
có 5076 lao động tham gia BHXH bắt buộc. Tổ chức thu BHXH, BHYT
đảm bảo chi trả các chế độ kịp thời, đúng chế độ, đúng đối tượng. Quản
lý chặt chẽ và sử dụng quỹ có hiệu quả, đảm bảo bình đẳng về quyền lợi
và nghĩa vụ trong việc tham gia và thụ hưởng BHXH, BHYT. Riêng số
thu của đối tượng BHXHBB trong năm 2009 là hơn 17 tỷ.
Thực hiện nhiệm vụ xây dựng kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý
chuyên trách của nghành. Không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn
nghiệp vụ trình độ chính trị, ý thức trách nhiệm phục vụ đối tượng của
đội ngũ cán bộ công chức. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, hiện
đại hóa phương tiện làm việc đáp ứng nhu cầu nhiệm vụ ngày càng tăng.
Từ khi BHXH huyện Cao Lộc thành lập, BHXH huyện Cao Lộc đã
quản lý thu 33 đơn vị với 612 lao động (năm 1996). Sau 15 năm thành
lập thì BHXH huyện quản lý thu 193 đơn vị tăng gấp 5.8 lần, với 5076
lao động tăng gấp 8.29 lần. Phần đa các đơn vị sử dụng lao động phân
tán, không tập trung, ảnh hưởng đến việc theo dõi, kiểm tra, đôn đốc thu
BHXH. Hàng năm cơ quan đều hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp
phần vào sự ổn định kinh tế, chính trị trên địa bàn huyện. Bên cạnh công
tác chuyên môn nghiệp vụ, lãnh đạo cơ quan cũng rất quan tâm đến đời
sống văn hóa, tinh thần cho cán bộ công nhân viên chức. Ngược lại, anh
chị em nhân viên luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, không ngừng
học hỏi và sáng tạo trong công việc nhằm xây dựng đơn vị trở thành
một tập thể vững mạnh.
1.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và hệ thống tổ chức bộ máy của BHXH
huyện Cao Lộc.
1.1.2.1. Chức năng của BHXH huyện Cao Lộc.
Cơ quan BHXH huyện Cao Lộc là cơ quan trực thuộc BHXH tỉnh Lạng
Sơn, đặt tại huyện Cao Lộc, nằm trong hệ thống tổ chức của BHXH
Việt Nam. Có chức năng giúp Giám đốc BHXH tỉnh tổ chức thực hiện

các chính sách, chế độ BHXH và quản lý tài chính BHXH trên địa bàn
huyện, chịu sự quản lý trực tiếp toàn diện của Giám đốc BHXH tỉnh,
chịu sự quản lý hành chính trên địa bàn lãnh thổ của Ủy ban nhân dân
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
4
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
huyện Cao Lộc. BHXH huyện Cao Lộc có tư cách pháp nhân, có con
dấu và tài khoản riêng.
BHXH huyện có có chức năng:
- Thu BHXH, BHYT của các đối tượng bao gồm thu BHXH, BHYT bắt
buộc và tự nguyện.
- Chi các chế độ BHXH, BHYT:
+ Chế độ BHXH:
• Chế độ dài hạn: hưu trí, tử tuất.
• Chế độ ngắn hạn: ốm đau, thai sản, nghỉ dưỡng sức, TNLĐ-BNN.
+ Chế độ BHYT: chi KCB.
1.1.2.2. Nhiệm vụ của BHXH huyện Cao Lộc.
- Xây dựng chương trình, kế hoạch công tác năm trình Giám
đốc BHXH tỉnh phê duyệt và tổ chức thực hiện.
- Hướng dẫn đơn vị sử dụng lao động lập danh sách tham gia
BHXH, đôn đốc, theo dõi việc thu nộp BHXH của các đơn vị trên địa
bàn huyện hoặc trực tiếp thu BHXH theo phân cấp của BHXH Việt
Nam và BHXH tỉnh.
- Tiếp nhận kinh phí, danh sách và tổ chức chi trả cho các đối
tượng hưởng các chế độ BHXH, do BHXH tỉnh chuyển đến theo phân
cấp. Theo dõi việc thay đổi địa chỉ, danh sách tăng giảm đối tượng
hưởng chế độ trong quá trình chi trả.
- Tiếp nhận đơn thư khiếu nại, tố cáo về chế độ, chính sách BHXH
để giải quyết theo thẩm quyền hoặc báo cáo với BHXH tỉnh xem xét
giải quyết.

- Quản lý các đối tượng KCB bắt buộc và tự nguyện theo quy định
của BHXH tỉnh trên địa bàn phụ trách, hướng dẫn, đôn đốc các đơn vị
thực hiện các thủ tục phục vụ cho việc khai thác phát hành hoặc gia hạn.
- Quản lý công chức, viên chức, tài chính và tài sản thuộc BHXH
huyện theo phân cấp của BHXH Việt Nam và BHXH tỉnh.
- Thực hiện chế độ báo cáo với BHXH tỉnh và Ủy ban nhân dân
huyện theo quy định.
- Thực hiện tiết kiệm chống lãng phí, chống tham nhũng, tăng cường
công tác thông tin, tuyên truyền, giải thích chính sách BHXH, BHYT
thường xuyên và sâu rộng trên địa bàn Huyện.
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
5
GIÁM ĐỐC BHXH
BỘ PHẬN
THU VÀ CẤP
SỔ THẺ
BỘ PHẬN
CHẾ ĐỘ
CHÍNH SÁCH
BỘ PHẬN KẾ
TOÁN, CHI
BỘ PHẬN
GIÁM ĐỊNH Y
TẾ
PHÓ GIÁM
ĐỐC
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
- Đẩy mạnh việc khai thác mở rộng đối tượng tham gia BHXH,
BHYT trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, các cơ sở ngoài công
lập và nhân dân trên địa bàn Huyện.

1.1.2.3. Hệ thống tổ chức bộ máy của BHXH huyện Cao Lộc.
Theo quy định thì BHXH huyện không có cơ cấu tổ chức trực thuộc.
Giám đốc BHXH huyện quy định nhiệm vụ cụ thể cho từng công chức,
viên chức. Hệ thống tổ chức bộ máy quản lý của BHXH huyện Cao Lộc
như sau:
Sơ Đồ: sơ đồ tổ chức bộ máy của BHXH huyện Cao Lộc

Chú giải: quan hệ trực tuyến.
* Chức năng và nhiệm vụ của từng bộ phận:
- Giám đốc: là người đứng đầu cơ quan, người nắm quyền hành cao
nhất và quản lý mọi hoạt động của cơ quan, quy định nhiệm vụ cụ thể
cho từng cán bộ. Chịu trách nhiệm với Giám đốc BHXH tỉnh về các mặt
công tác của đơn vị theo nhiệm vụ được giao.
- Phó giám đốc: là người cộng tác đắc lực của giám đốc, do BHXH tỉnh
bổ nhiệm. Phó giám đốc thay mặt Giám đốc giải quyết các lĩnh vực
trong đơn vị, có ý kiến tham mưu với Giám đốc giải quyết về các hoạt
động của cơ quan nhất là lĩnh vực chuyên môn, thực hiện và chịu trách
nhiệm trước Giám đốc về hoạt động của đơn vị khi được ủy quyền. Trực
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
6
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
tiếp phụ trách các bộ phận: bộ phận thu và cấp sổ thẻ, bộ phận chế độ
chính sách, bộ phận kế toán, chi, bộ phận giám định.
- Bộ phận thu và cấp sổ thẻ: là những cán bộ thực hiện nhiệm vụ thu
BHXH, hướng dẫn đơn vị lập danh sách lao động, quỹ tiền lương đóng
BHXH, BHYT và phiếu điều chỉnh mức đóng BHXH, BHYT hàng
tháng. Vào sổ kết quả thu BHXH, BHYT đến từng người lao động, từng
cơ quan đơn vị hàng tháng. Thông báo kịp thời đến các đơn vị nợ tiền
BHXH. Xác nhận mức đóng, thời gian đóng BHXH của từng người lao
động khi thực hiện chế độ BHXH hoặc chuyển nơi làm việc. Báo cáo

kết quả thu BHXH về BHXH tỉnh Lạng Sơn theo quy định. Cấp sổ thẻ
BHXH, BHYT kịp thời cho người lao động theo đúng quy định, nhận
thẻ BHYT từ tỉnh cấp phát cho các đối tượng có thẻ BHYT qua xã, thị
trấn hoặc chủ sử dụng lao động, đổi, sửa thẻ cho các trường hợp phát
sinh.
- Bộ phận chế độ chính sách: là những cán bộ quản lý bộ phận chính
sách, quản lý hồ sơ và BHYT. tiếp nhận hồ sơ hưu từ BHXH tỉnh chuyển về
đã qua xét duyệt, làm thủ tục chuyển cho đối tượng lương hưu đến các huyện
khác theo yêu cầu. nếu chuyển tỉnh khác phải thông báo qua BHXH tỉnh.
Theo dõi ghi lại các biến động, các đối tượng hưởng lương hưu và trợ cấp
BHXH chết, chuyển đi, hết thời hạn, tức là theo dõi số giảm. Thanh toán mai
táng phí cho các đối tượng trên. Bộ phận quản lý hồ sơ có nhiệm vụ quản lý
hồ sơ của tất cả các đối tượng hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH. Cần phân
theo các xã, khu phố của thị trấn để dễ tìm, dễ quản lý.
- Bộ phận kế toán, chi: là những cán bộ có trách nhiệm trong việc
cung cấp thông tin cho Giám đốc về kinh tế, tổ chức hạch toán tất cả các
nghiệp vụ sảy ra trong đơn vị, những quy định của đơn vị về công tác quản
lý tài chính. Đồng thời làm nhiệm vụ chi BHXH. Có nhiệm vụ, chi trả
lương hưu, trợ cấp BHXH cho những người tham gia BHXH về hưu và trợ
cấp BHXH, cho những người mất sức lao động, tai nạn lao động, bệnh
nghề nghiệp, tuất.
- Bộ phận giám định: Cơ quan BHXH có bố trí giám định viên
thường trực tại cơ sở y tế để giám sát đúng người, đúng thẻ BHYT, giám
sát bệnh nhân ra vào viện. Có cán bộ thống kê tại cơ sở y tế tổng hợp tình
hình KCB, về phía cơ sở y tế cũng có thống kê tương tự để hàng tháng hai
bên đối chiếu thanh toán và thanh lý hợp đồng mỗi quỹ một lần.
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
7
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
1.1.3. Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và lao động của BHXH

huyện Cao Lộc
Khi bắt đầu thành lập, cơ quan gồm có 4 cán bộ công chức đến nay
tổng số cán bộ công chức, viên chức lao động là 10 cán bộ gồm có: 1 Giám
đốc, 1 Phó Giám đốc, 2 Cán bộ phụ trách thu, 2 Kế toán chi, 2 Giám định
viên BHYT, 2 Cán bộ phụ trách chế độ chính sách BHXH kiêm thủ quỹ.
Trong đó số cán bộ đạt trình độ đại học là 7 cán bộ chiếm 70%, số cán bộ
đạt trình độ cao đẳng, trung cấp là 3 cán bộ chiếm 30%.
Trong những năm qua BHXH huyện Cao Lộc đã tạo điều kiện cho
cán bộ học nâng cao trình độ để đáp ứng yêu cầu của công việc hiện nay.
1.1.4. Cơ sở vật chất kỹ thuật của BHXH huyện Cao Lộc.
Được sự quan tâm của các cấp, BHXH huyện Cao Lộc ngày càng
nâng cấp về cơ sở vật chất, trang thiết bị làm việc. Tính tới thời điểm hiện
nay là khá đầy đủ, tạo điều kiện làm việc ngày càng tốt hơn cho cán bộ
công chức, viên chức trong nghành, cơ sở vật chất của cơ quan gồm có:
- Khu nhà hai tầng có 6 phòng làm việc: 1 phòng giám đốc, 1 phòng
phó giám đốc, 1 phòng thu, 1 phòng kế toán, 1 phòng cấp phát, 1 phòng
họp. Công trình vệ sinh khép kín đảm bảo vệ sinh môi trường.
- 1 nhà để xe cho cán bộ
- Các loại máy móc trang thiết bị văn phòng gồm: 09 máy vi tính, kết
nối internet, 05 máy in, 01 ti vi, 02 điều hòa.
- Các phòng làm việc đều được trang bị bàn, ghế, tủ, quạt điện các
thiết bị văn phòng khác (giấy, bút, mực, kẹp ghim…).
1.2. Những thuận lợi, khó khăn.
1.2.1. Những thuận lợi.
Tiếp tục nhận được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp, chính quyền
trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn
huyện. Tình hình kinh tế xã hội của Huyện tiếp tục có những bước phát
triển mới. Nhận thức của các ngành, các cấp, các đơn vị sử dụng lao
động, người lao động và nhân dân về chính sách BHXH, BHYT có sự
chuyển biến tích cực đã tạo điều kiện cho việc mở rộng đối tượng tham

gia BHXH, BHYT.
Hệ thống chính sách BHXH liên tục được kiện toàn với nhiều chế độ
mới được ban hành, nhiều chế độ mới được sửa đổi, bổ sung phù hợp
với mức đóng và mức hưởng, đảm bảo quyền lợi cho người lao động đã
có tác động tích cực đến các đối tượng tham gia BHXH. Đây là một
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
8
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
trong những yếu tố quan trọng nhằm tăng nguồn quỹ BHXH tập trung,
tạo điều kiện để toàn ngành BHXH tiếp tục chủ động nguồn kinh phí
trong công tác chi trả các chế độ BHXH vừa đảm bảo về thời gian và
đúng chế độ cho đối tượng.
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý và
xét duyệt hồ sơ hưởng BHXH trong toàn ngành tạo điều kiện thuận lợi
cho công tác chi trả BHXH được nhanh chóng, chính xác, kịp thời.
1. 2.2. Những khó khăn.
Tình hình lạm phát diễn ra phức tạp đã ảnh hưởng trực tiếp đến công
tác thu, khai thác, mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT.
Các văn bản hướng dẫn thực hiện BHTN, BHYT của Bộ, Ngành,
Trung ương và BHXH Việt Nam còn chậm so với hiệu lực thi hành của
Luật BHYT.
Là một huyện miền núi, địa bàn rộng, cơ sở vất chất như đường giao
thông, thông tin liên lạc, địa điểm tổ chức chi trả còn khó khăn, nhất là
ở các xã vùng sâu, vùng xa đối tượng BHXH sống rải rác ở 23 xã, thị
trấn. Có xã chỉ có 01 đối tượng tham gia… Nên việc chi trả gặp không ít
khó khăn như việc đảm bảo an toàn tiền mặt, thời gian chi trả, lệ phí chi
trả thấp nên ở các xã có ít đối tượng không đủ điều kiện để thành lập đại
lý chi trả.
Nhận thức của một bộ phận đối tượng hưởng BHXH và đơn vị sử
dụng lao động về BHXH còn hạn chế. Đây là một trong những nguyên

nhân phát sinh việc lợi dụng quỹ BHXH, lập hồ sơ thanh toán chế độ
BHXH ngắn hạn không đúng quy định.
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
9
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
CHƯƠNG 2. TÌNH HÌNH THỰC HIỆN BHXH Ở HUYỆN CAO LỘC
2.1. Công tác tuyên truyền, thông tin, phổ biến chính sách, pháp
luật BHXH.
Trong những năm qua, công tác tuyên truyền của BHXH huyện Cao
Lộc luôn được chú trọng, đổi mới phương thức và nội dung tuyên
truyền sao cho phù hợp và hiệu quả cho từng địa bàn, từng đối tượng.
Trực tiếp tọa đàm, tập huấn lồng ghép phối hợp với đài truyền thanh,
đài truyền hình huyện, truyền thanh cơ sở phát nhiều buổi vào những
thời gian thích hợp. Xây dựng được 03 phóng sự về thực hiện chế độ
chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn.
2.2. Tình hình tham gia BHXH bắt buộc.
Do đặc điểm của một huyện miền núi nên đối tượng tham gia
BHXHBB chủ yếu là cán bộ công chức, viên chức nhà nước, các đối
tượng khác tương đối ít. Số lượng lao động tham gia BHXHBB của
huyện Cao Lộc được thể hiện qua bảng sau:
Bảng 1.1: Số lao động tham gia BHXHBB (2007 - 2009).
Đơn vị: Người
Loại hình quản lý 2007 2008 2009
Khối DNNN 10 10 310
Khối HCSN
Đảng, đoàn thể
1.989 2.181 2.090
Khối Xã, phường, thị
trấn
511 529 525

Khối Công ty TNHH,
hợp tác xã
365 375 487
Khối ngoài công lập 13 9 10
Khối thu BHYT
(3%)
928 1.102 1.654
Tổng 3.816 4.206 5.076
(Nguồn: BHXH Huyện Cao Lộc).
Qua bảng số liệu trên ta thấy số lao động tham gia BHXHBB tăng
lên qua các năm từ 3816 người (năm 2007) lên 5076 người (năm 2009),
tăng 1260 người. Trong đó năm 2009 là thời điểm số lao động tham gia
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
10
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
BHXHBB cao nhất điều đó chứng tỏ công tác thông tin tuyên truyền
bước đầu đạt hiệu quả. Đồng thời nhận thức của người lao động về việc
tham gia BHXH đã được cải thiện.
2.3. Công tác cấp sổ BHXH, thẻ BHYT.
Công tác cấp sổ BHXH cho người lao động và các đối tượng tham
gia BHXH được chỉ đạo thực hiện kịp thời tạo điều kiện thuận lợi trong
việc ghi nhận quá trình làm việc đóng BHXH và thụ hưởng chế độ
BHXH.
Trong năm 2009 BHXH huyện Cao Lộc đã thực hiện:
- Công tác cấp bìa sổ BHXH: trong năm đã nhập phôi 400, đã cấp
được 158 còn tồn 242.
- Công tác sổ BHXH tờ rời: nhập phôi tờ rời được 5.500, đã cấp 19
còn tồn 5.481.
- Công tác cấp và quản lý thẻ BHYT: nhập phôi 20.000 đã cấp
12.399 còn tồn 7.601.

- Công tác nhập dữ liệu sổ: tổng số sổ BHXH đang quản lý 3.148 sổ,
sổ đã nhập vào phần mềm quản lý 520, sổ chưa nhập 2.628 sổ.
2.4. Tình hình thu, nộp BHXH.
Công tác thu BHXH là một khâu quan trọng trong việc đảm bảo cân
đối quỹ. Để quỹ BHXH được cân đối ổn định và lâu dài làm tốt công tác
thu BHXH là một trong những biện pháp cơ bản nhất. Nhận thức rõ vấn
đề đó trong những năm qua cán bộ phụ trách thu BHXH của huyện Cao
Lộc đã nỗ lực cố gắng hoàn thành mục tiêu đề ra.
Với phương châm thu đúng, thu đủ, tích cực mở rộng đối tượng tham
gia BHXH nhằm tăng nguồn thu BHXH. Tình hình thu, nộp BHXH thể
hiện qua bảng số liệu sau:
Bảng 1.2: Tình hình thu, nộp BHXH ở BHXH huyện Cao Lộc
năm (2007 – 2009)
Đơn vị: Đồng
Nă
m
Tổng thực thu
BHXH
Tổng số nợ
BHXH
20
07
10.050.323.491 181.385.478
20
08
12.369.100.650 229.502.485
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
11
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
20

09
17.012.469.827 285.995.279
(Nguồn: BHXH Huyện Cao Lộc).
Qua bảng số liệu, tổng thực thu BHXH tăng qua các năm, năm 2009
là 17.012.469.827 đồng, đạt 115.73% kế hoạch được giao so với năm
2008 vượt 4.643.369.117 đồng, do số đơn vị tham gia BHXH năm 2009
là 193 đơn vị tăng so với năm 2008 là 33 đơn vị. Tổng số lao động là
5.076 lao động tăng so với năm 2008 là 936 lao động. trong đó khai thác
được 6 đơn vị, số lao động là 57 người.
Bên cạnh đó tình trạng nợ đóng BHXH vẫn còn tồn tại. Việc trích
nộp tiền đóng BHXH không đúng thời gian quy định, còn một số đơn vị
do năng lực chuyên môn, nghiệp vụ yếu kém dẫn đến nộp chậm.
2.5. Công tác xét duyệt hồ sơ, giải quyết chính sách, chế độ đối với
người lao động.
* Đối tượng quản lý thường xuyên. Tổng số là 1404 người.
- hưu trí: 1165 người
- mất sức lao động: 89 người
- tử tuất: 154 người
- TNLĐ - BNN: 8 người
* Thẩm định hồ sơ giải quyết chế độ chính sách. Tổng số là 610 hồ sơ.
- ốm đau: 326 hồ sơ
- thai sản: 184 hồ sơ
- hưu CNVC: 44 hồ sơ
- tử tuất: 23 hồ sơ
- trợ cấp 1 lần: 32 hồ sơ
- tai nạn lao động: 1 hồ sơ
Nhìn chung, công tác thẩm định, xét duyệt hồ sơ và giải quyết chế độ
chính sách được thực hiện theo đúng quy trình. Quản lý tăng giảm chặt
chẽ đối tượng, đảm bảo quyền lợi của người tham gia và thụ hưởng chế
độ.

2.6. Công tác chi trả các chế độ cho người lao động.
BHXH huyện Cao Lộc đang quản lý và chi trả cho trên 1400 đối
tượng hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng với số chi bình
quân mỗi tháng là trên 2.5 tỷ đồng. Đối tượng hưởng chế độ sống rải rác
tại 23 Xã, Thị trấn. Xã có đông đối tượng nhất là thị trấn Cao Lộc với
trên 500 đối tượng, xã có ít đối tượng nhất là xã Mẫu Sơn với 01 đối
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
12
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
tượng, có những xã cách xa trung tâm 45 km, giao thông đi lại khó
khăn.
Từ đặc điểm tình hình của huyện và yêu cầu quản lý quỹ BHXH.
BHXH huyện Cao Lộc đã không ngừng đổi mới, cải tiến phương pháp
chi trả nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho đối tượng hưởng chế độ và đảm
bảo an toàn nguồn quỹ.
Do có trách nhiệm xét duyệt, chi trả trợ cấp trong phạm vi và địa bàn
quản lý một phần do BHXH tỉnh ủy quyền chi trả. Nhìn chung các đối
tượng được chi đúng, chi đủ, kịp thời đảm bảo an toàn về tiền mặt.
Các đơn vị trực thuộc đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan
như ngân hàng, kho bạc, cấp ủy, chính quyền xã đảm bảo nguồn kinh
phí chi trả cho các đối tượng thụ hưởng chế độ BHXH. Công tác chi trả
chế độ BHXH ở huyện Cao Lộc được thực hiện qua bảng số liệu sau:
Bảng 1.3: Tình hình chi trả chế độ BHXHBB của
BHXH huyện Cao Lộc năm 2009
Loại
đối
tượn
Tổng số Ngân sách nhà
nước
Quỹ BHXH

n
g
ư
ời
tiền (đồng) ng
ư
ời
tiền
(đồng)
ng
ư
ời
tiền
(đồng)
Ốm
đau
32
2
156.115.915 32
2
156.115.91
5
Thai
sản
17
7
1.132.657.6
54
17
7

1.132.657.6
54
Dưỡ
ng
sức
1 812.500 1 812.500
TNL
Đ-
BNN
8 29.009.200 2 7.361.200 6 21.648.000
Hưu
trí
1.
16
5
25.595.709.
200
76
5
17.005.521.
000
40
0
8.590.188.2
00
Tử
tuất
14
2
810.736.877 11

3
464.749.70
0
29 345.987.17
7
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
13
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
Mai
táng
phí
33 195.800.000 25 148.200.00
0
8 47.600.000
Mất
sức
lao
động
89 1.112.687.2
00
89 1.112.687.2
00
TC 1
lần
(điều
54)
43 372.443.808 43 372.443.80
8
BHX
H 1

lần
(điều
55)
33 248.254.837 33 248.254.83
7
TC 1
lần
TNL
Đ
1 8.142.660 1 8.142.660
TC
khu
vực 1
lần
28
4
994.788.330 12
8
553.531.65
0
15
6
441.256.68
0
Tổng
Cộng
2.
29
8
30.657.158.

181
1.1
22
19.292.050.
750
1.1
76
11.365.107.
486
(Nguồn: BHXH Huyện Cao Lộc)
Tổng số chi trong năm là 19.520 lượt người, với số tiền là:
30.657.158.181 đồng tăng so với năm 2008 là 2.670 lượt người với số
tiền là 5.210.135.501 đồng. Vượt so với kế hoạch là 3.5%.
Trong đó: - Nguồn NSNN chi 19.292.505.750 đồng.
- Nguồn quỹ BHXH chi 11.365.107.486 đồng.
Tiếp tục chi trả thực hiện 3 mô hình: chi trả qua Hợp đồng ủy thác 9
xã (9 đại lý) chiếm 10.62%, chi trả tận nhà đối tượng chiếm 0.5%, chi
trả trực tiếp chia thành 4 cụm xã, thị trấn chiếm 91.38%. Cụm 1 thị trấn
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
14
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
Cao Lộc và các xã lân cận thị trấn, cụm 2 xã Gia Cát, Tân Liên, cụm 3
thị trấn Đồng Đăng, cụm 4 Hồng Phong, Bình Trung, Phú Xá.
Hàng tháng duy trì chi trả đúng lịch hàng tháng từ ngày 06 đến ngày
08 hàng tháng. Kiểm đếm tiền trước khi chi trả cho đối tượng, đảm bảo
đúng chế độ, đúng người, đúng số tiền, không để sảy ra sai sót nhầm
lẫn, được đối tượng ủng hộ.
Công tác quản lý tài chính: chấp hành và thực hiện nghiêm túc các
quy định của Nhà nước, của ngành và các chính sách, chế độ. Lập dự
toán, tổng hợp báo cáo quyết toán, hạch toán đúng nội dung, kịp thời, số

liệu chính xác rõ ràng, sử dụng kinh phí tiết kiệm, có hiệu quả, chống
lãng phí tiêu cực. Quản lý tiền mặt chặt chẽ an toàn, không để sảy ra
mất mát.
2.7. Công tác quản lý tài chính quỹ BHXH.
Chính là công tác quản lý thu, quản lý chi nhằm đảm bảo cân đối quỹ
BHXH. Công tác quản lý tài chính BHXH huyện Cao Lộc dưới sự quản
lý trực tiếp của BHXH tỉnh Lạng Sơn. Nên công tác này luôn được cán
bộ kế toán nỗ lực hết mình làm tốt nhiệm vụ được giao.
Như công tác thẩm định thanh toán chi quản lý bộ máy được thực hiện
chặt chẽ, việc chi phúc lợi tập thể, mua sắm tài sản cố định, chi đầu tư xây
dựng cơ bản sửa chữa lớn được thực hiện đúng đối tượng, định mức và
đảm bảo thủ tục hồ sơ thực hiện tiếp nhận, kiểm soát và quản lý nguồn thu,
chi đúng quy định, tổ chức mua sắm các trang thiết bị phục vụ công tác
cho các đơn vị đúng dự toán, thanh quyết toán và quản lý các nguồn thu
kinh phí.
Tuy nhiên, việc quản lý tài chính vẫn tồn tại mốt số vấn đề liên quan
đến nghiệp vụ thu BHXH. Tình trạng nợ BHXH vẫn đã và đang diễn ra
tại đơn vị, ảnh hưởng không nhỏ đến thực hiện chế độ BHXH nói
chung.
2.8. Công tác thanh tra, kiểm tra tình hình thực hiện chính sách, chế
độ BHXH và việc xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH.
Thanh tra giữ vai trò rất quan trọng nhằm xem xét đánh giá các hoạt
động của cơ quan BHXH từ đó có sự tác động thích hợp để cơ quan
BHXH hoạt động đúng hướng, đạt được mục tiêu, kế hoạch của BHXH
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
15
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
tỉnh đặt ra để kịp thời phát hiện sai lệch, sai sót trong quá trình thực
hiện chế độ chính sách BHXH, BHYT tại các cơ quan, đơn vị.
Trong năm 2009 vừa qua BHXH huyện Cao Lộc đã tổ chức thực

hiện được 23 cuộc kiểm tra về công tác thu BHXH, BHYT và thanh
toán các chế độ BHXH ngắn hạn và giám định BHYT đạt 100% kế
hoạch đề ra. Qua kiểm tra đã phát hiện xử lý kịp thời các vướng mắc tồn
tại và hướng dẫn kịp thời các đơn vị sử dụng lao động trong việc thực
hiện chính sách BHXH, BHYT góp phần nâng cao nhận thức của các
đơn vị sử dụng lao động trong việc thực hiện chính sách. BHXH huyện
còn quan tâm và thực hiện nghiêm túc công tác xử lý sau kiểm tra. Xử
lý kịp thời các tồn tại của các đơn vị do BHXH tỉnh và BHXH huyện
phát hiện sau kiểm tra.
2.9. Giải quyết khiếu nại, tố cáo về BHXH.
Nhìn chung công tác giải quyết đơn thư khiếu nại luôn đáp ứng đúng
kịp thời những thắc mắc của các đối tượng tham gia BHXH. Trong năm
phát sinh 8 đơn kiến nghị và 8 lượt công dân. Kiến nghị và hỏi về việc
thu, giải quyết các chế độ chính sách BHXH, BHYT. BHXH huyện đã
tiếp nhận và trả lời 8/8 đơn. Đảm bảo đúng quy trình và thời gian quy
định, không để sảy ra tồn đọng đơn thư vượt cấp. Mở sổ sách theo dõi
về công tác kiểm tra.
2.10. Công tác tổ chức, quản lý hành chính và tuyên truyền
Đơn vị phối kết hợp cùng chi bộ, và các đoàn thể lãnh đạo, chỉ đạo
thường xuyên công tác giáo dục chính trị, tư tưởng tới đoàn thể cán bộ
công chức chấp hành nghiêm chỉnh đường lối chủ trương chính sách của
Đảng, pháp luật của Nhà nước. Thực hiện tốt kỷ luật lao động, ban hành
nội quy và quy chế làm việc của cơ quan, duy trì họp định kỳ hàng
tháng hoặc đột xuất. Công tác phê và tự phê của từng cán bộ, công chức
được nâng cao, đoàn kết nội bộ trong và ngoài cơ quan. Không có công
chức nào vi phạm khuyết điểm, thường xuyên đổi mới phương thức làm
việc, thực hiện cải cách hành chính cơ chế một cửa tạo điều kiện thuận
lợi cho các tổ chức, cá nhân đến giao dịch công tác, thủ tục hành chính
đơn giản thời gian giải quyết được rút ngắn. Việc chuyển đổi tác phong
làm việc từ hành chính sang tác phong phục vụ của cán bộ công chức,

viên chức có sự chuyển biến cơ bản.
2.11. Công tác giám định y tế.
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
16
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
Công tác giám định chi phí KCB trên địa bàn đã được thực hiện
đúng với nội dung Thông tư, Quyết định, của liên bộ và Công văn
hướng dẫn của ngành và sự phối kết hợp giữa BHXH và trung tâm y tế
huyện. Đảm bảo cho bệnh nhân KCB nội, ngoại trú ngày càng tốt hơn.
Bảng 1.4: Tình hình KCB ở BHXH huyện Cao Lộc năm 2009
Đối tượng
Chi phí KCB năm 2009
Số lượt khám
(lượt)
Chi phí
(đồng)
Ngoại trú 33.714 2.101.231.3
44
Đối tượng bắt buộc 13.588 1.017.285.1
96
Đối tượng người nghèo, TE <
6T
15.472 746.827.641
Đối tượng tự nguyện học sinh 1.878 97.675.251
Đối tượng nhân dân đoàn thể 2.776 239.443.256
Nội trú 3.037 1.204.840.9
01
Đối tượng bắt buộc 1.167 487.430.034
Đối tượng người nghèo, TE <
6T

1.142 485.693.094
Đối tượng tự nguyện học sinh 259 74.642.159
Đối tượng nhân dân đoàn thể 469 157.075.614
Chi phí KCB trực tiếp 22 19.368.027
Đối tượng bắt buộc 8 13.521.681
Đối tượng người nghèo 7 3.640.546
Đối tượng tự nguyện 7 2.205.800
(Nguồn: BHXH Huyện Cao Lộc).
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
17
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
CHƯƠNG 3. NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Nhận xét
Vượt lên trên những khó khăn cơ quan BHXH huyện Cao Lộc đã đạt
được những thành quả nhất định.
3.1.1. Những mặt đạt được.
Với sự quan tâm chỉ đạo của các ban ngành, chính quyền địa phương
và sự nỗ lực cố gắng của cán bộ nhân viên BHXH huyện Cao Lộc đã đạt
được các danh hiệu thi đua sau:
- 6 bằng khen: trong đó có 5 bằng khen của BHXH Việt Nam, 1 bằng
khen của BHXH Tỉnh.
- 4 giấy khen của BHXH Tỉnh
BHXH huyện Cao Lộc không ngừng mở rộng đối tượng tham gia
BHXH, BHYT. Giải quyết kịp thời đúng chế độ chính sách cho người
lao động và các đối tượng tham gia BHXH, BHYT.
Công tác thu, nộp BHXH không ngừng đẩy mạnh, năm 2009 vượt
chỉ tiêu BHXH tỉnh giao.
Trong năm không có vấn đề gì nổi cộm về giải quyết đơn thư khiếu
nại, mà chủ yếu do các đối tượng chưa hiểu một cách đầy đủ và chính
xác về những thay đổi của chế độ chính sách.

Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức nắm vững chuyên
môn nghiệp vụ, có đạo đức nghề nghiệp, không ngừng học hỏi nâng cao
kỹ năng tay nghề.
Công tác công nghệ thông tin được đơn vị thường xuyên chú trọng
không ngừng nâng cao hiệu quả, chất lượng các mặt chuyên môn,
nghiệp vụ. Các tiến bộ khoa học về phần mềm tin học được đáp ứng
một cách đồng bộ, thống nhất, tạo điều kiện giải quyết nghiệp vụ hàng
ngày một cách chính xác, kịp thời, đáp ứng tốt nhất quyền lợi cho đối
tượng.
3.1.2. Những hạn chế
Việc triển khai thực hiện chính sách BHXH, BHYT ở cơ sở, các
thành phần kinh tế khu vực ngoài quốc doanh còn gặp nhiều khó khăn.
Trong đó việc triển khai về vấn đề BHXH tự nguyện đến người lao
động còn nhiều hạn chế. Đa số những người tham gia BHXH tự nguyện
hiện nay tại BHXH huyện là những người đã tham gia BHXHBB nhưng
chưa đủ thời gian hưởng chế độ. Còn lại do việc triển khai vấn đề
BHXH tự nguyện chưa hiệu quả nên số lao động không thuộc đối tượng
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
18
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
tham gia BHXHBB tham gia đóng BHXH tự nguyện còn thấp. Phần
mềm phục vụ cho ngành BHXH chưa hoàn thiện, vẫn còn chậm, rườm
rà…
3.2. Kiến nghị
Để BHXH huyện chủ động trong kế hoạch chi trả lương hưu và trợ
cấp BHXH hàng tháng đề nghị BHXH tỉnh cấp kinh phí theo dự toán
chi hàng năm đã được duyệt nâng mức lệ phí chi cho phù hợp với việc
tổ chức chi trả tại các địa bàn miền núi.
Cao Lộc là một huyện miền núi, biên giới, giao thông đi lại khó
khăn, đối tượng hưởng BHXH sống không tập trung nên gặp nhiều khó

khăn trong công tác chi trả, vì vậy đề nghị BHXH Việt Nam xem xét
tăng lệ phí chi trả cho các tỉnh miền núi nói chung và huyện Cao Lộc
nói riêng để đảm bảo chi phí phục vụ công tác chi trả theo yêu cầu
nhiệm vụ của ngành.
Để việc chi trả trợ cấp BHXH ngắn hạn được kịp thời, đảm bảo
quyền lợi cho người lao động, đề nghị các Bộ, Ngành nghiên cứu trình
Quốc hội xem xét sửa đổi Điều 92 Luật BHXH: Thu đủ 20% vào quỹ
BHXH mà không để lại 2% chi trợ cấp ngắn hạn tại đơn vị sử dụng lao
động. Lý do: trên thực tế các đơn vị sử dụng lao động có số lao động ít,
kinh phí 2% để lại không nhiều nên không đủ thanh toán chế độ ngắn
hạn cho người lao động, trong khi chờ hết quý để thanh toán với cơ
quan BHXH và cấp bù kinh phí, đơn vị không có nguồn để tạm ứng trả
cho người lao động.
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
19
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
PHẦN II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THU BHXH Ở HUYỆN CAO
LỘC – TỈNH LẠNG SƠN.
CHƯƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ
CÔNG TÁC THU BHXH
1.1. Một số vấn đề cơ bản về BHXH.
1.1.1. Khái niệm về BHXH.
Con người sinh ra và lớn lên hình thành nhân cách và trưởng thành,
có sức lao động và được tham lao động tạo thu nhập là một quá trình
hoạt động không ngừng, không những vừa để nuôi sống mình, gia đình
mà còn góp phần làm giàu cho xã hội. Trong quá trình sinh tồn và phát
triển người lao động luôn phải gánh chịu, đương đầu với vô số rủi ro.
Những rủi ro đó có thể làm cho người lao động mất khả năng lao động
tạm thời hay vĩnh viễn, mất đi nguồn thu nhập hay thậm chí chết, con
cái không nơi nương tựa, hay lúc về già không còn khả năng lao động

để có thu nhập, đảm bảo cuộc sống. Vì vậy, Đảng và Nhà nước cần có
những biện pháp nhất định, một trong những biện pháp rất được quan
tâm đó là quỹ dự trữ bảo hiểm thích hợp và đủ lớn cho người lao động.
BHXH là một hình thức huy động các nguồn lực của cộng đồng,
hoạt động theo nguyên tắc “ lấy số đông bù số ít ” nhằm giúp đỡ người
lao động khi gặp rủi ro. Như vậy, có thể hiểu “BHXH là sự đảm bảo bù
đắp một phần hay thay thế thu nhập của người lao động khi bị ốm đau,
thai sản, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp, hết tuổi lao
động hoặc chết... trên cơ sở đóng góp và sử dụng một quỹ tài chính tập
trụng, nhằm đảm bảo ổn định đời sống cho họ và an toàn xã hội”.
BHXH là một trong những chính sách xã hội quan trọng không thể
thiếu của mỗi quốc gia, nhằm bình ổn đời sống kinh tế xã hội góp phần
làm vững chắc thể chế chính trị.
1.1.2 Bản chất về BHXH.
1.1.2.1. Bản chất xã hội của BHXH.
Bản chất xã hội của BHXH là quá trình quản lý và chia sẻ các rủi ro
cho thu nhập của người lao động, thực hiện mục tiêu bảo đảm đời sống cho
họ và gia đình họ. Thông qua đó, đảm bảo an toàn xã hội nói chung.
+ Đó có thể là sự chia sẻ giữa những người sử dụng lao động với
nhau và giữa Nhà nước, người sử dụng lao động với người lao động.
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
20
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
+ Thông qua BHXH các rủi ro còn được chia sẻ cả về mặt không
gian.
+ Việc chia sẻ rủi ro còn được thực hiện ngay trong nội bộ những
người lao động như: chia sẻ giữa những người lao động nam với lao
động nữ; giữa người lao động trẻ, khoẻ, may mắn với người lao động
hay bị ốm đau, tai nạn; giữa những người trong độ tuổi lao động với
người già yếu đã nghỉ hưu...

+ Chia sẻ rủi ro cũng được thực hiện trong việc chia sẻ nguồn tài
chính, nguồn thu nhập trong cuộc đời mỗi người lao động, giữa những
lúc khoẻ mạnh với những lúc ốm đau, bệnh tật; giữa những lúc trẻ khoẻ
với lúc già yếu, hết tuổi lao động; giữa lúc thu nhập cao với những lúc
thiếu việc làm, thất nghiệp.
1.1.2.2. Bản chất kinh tế của BHXH.
BHXH là quá trình phân phối lại thu nhập giữa người tham gia bảo
hiểm, thông qua việc hình thành quỹ tiền tệ chuyên dùng để đáp ứng
nhu cầu chi trả BHXH cho người lao động và một số thành viên trong
gia đình họ khi gặp rủi ro về thu nhập trong lao động sản xuất hoặc mất
nguồn nuôi dưỡng... vì vậy, thực hiện BHXH là quá trình tính toán, cân
đối các yếu tố kinh tế như thu nhập, khả năng đóng góp, mức hưởng có
thể đảm bảo, thông qua thống kê xác suất rủi ro và dự toán, hạch toán
quỹ... Khi tham gia BHXH, người lao động đạt được các lợi ích kinh tế
của cá nhân mình vì chỉ phải đóng góp một tỷ lệ nhỏ thu nhập cho quỹ
BHXH nhưng đời sống của họ và gia đình họ luôn được bảo đảm trước
những bất trắc rủi ro xã hội. Quỹ BHXH là một bộ phận của thu nhập
quốc nội (GDP), trước hết, được sử dụng để đảm bảo an toàn đời sống
cho người lao động, tái sản xuất sức lao động. Quỹ còn có thể dùng để
đầu tư, phát triển sản xuất, góp phần tăng trưởng kinh tế... Đó là quá
trình tổ chức, sử dụng thu nhập cá nhân và tổng sản phẩm trong nước
nhằm thỏa mãn nhu cầu an toàn về tài chính trong đời sống của người
lao động và an toàn trong đời sống kinh tế nói chung.
1.1.2.3. Bản chất chính trị, pháp lý.
Khi được Nhà nước điều chỉnh bằng pháp luật, BHXH đã trở thành
quyền cơ bản của người lao động, xét trên cả bình diện quốc gia và quốc
tế. Đồng thời. đó cũng là trách nhiệm của họ và người sử dụng lao động
phải tham gia BHXH. Vì vậy, BHXH là mt chính sách xã hội quan
trọng, là bộ phận cơ bản đảm bảo an sinh xã hội của các quốc gia.
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2

21
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
1.1.3 Sự cần thiết khách quan của BHXH.
Trong cuộc sống cũng như trong các hoạt động sản xuất hàng ngày, mặc
dù không muốn những người lao động không thể tránh khỏi hết những
rủi ro bất ngờ xảy ra như: ốm đau, bệnh tật, tai nạn lao động, bệnh nghề
nghiệp... tất cả những nguyên nhân đó xảy ra đều ít nhiều ảnh hưởng
đến đời sống vật chất và tinh thần cho bản thân cũng như gia đình,
người thân của họ.
Muốn khắc phục được những khó khăn do các rủi ro nêu trên gây ra,
người lao động cần phải được sự bảo trợ của tập thể số đông. Đặc biệt
để người lao động yên tâm tham gia sản xuất tạo điều kiện phát triển
kinh tế đất nước thì nhà nước cần phải can thiệp vào nhằm làm giảm bớt
những khó khăn cho người lao động trong các trường hợp: ốm đau, thai
sản, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, chết, mất việc làm, khi về
già... từ đó BHXH được ra đời như một yếu tố khách quan khi mà mọi
thành viên trong xã hội đều cảm thấy cần phải tham BHXH.
1.1.4. Chức năng của BHXH.
Chức năng của BHXH được xác định bởi chức năng chung của bảo
hiểm kết hợp với tính xã hội của nó tạo thành. Trên cơ sở đó, BHXH có
những chức năng cơ bản sau:
+ BHXH đảm bảo bù đắp hoặc thay thế một phần thu nhập cho
người lao động.
+ Phân phối lại thu nhập giữa những người tham gia BHXH.
+ Góp phần kích thích nâng cao năng suất lao động cá nhân và năng
suất lao động xã hội.
+ BHXH góp phần thu hút lao động, hình thành và phát triển thị
trường lao động, gắn bó các lợi ích người lao động, người sử dụng lao
động và lợi ích xã hội.
Trong thực tế tồn tại, BHXH còn thực hiện chức năng điều hoà mâu

thuẫn về tiền lương, tiền công, thời gian lao động giữa chủ và thợ, làm
cho các bên có trách nhiệm với nhau hơn.
1.2. Một số lý luận cơ bản về thu BHXH.
1.2.1. khái niệm về thu BHXH.
Thu BHXH là việc Nhà nước dùng quyền lực của mình bắt buộc các
đối tượng phải đóng BHXH theo mức phí quy định hoặc cho phép một số
đối tượng được tình nguyện tham gia, lựa chọn mức đóng và phương thức
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
22
Báo cáo thực tập tốt nghiệp GVHD: Th.s Đỗ Thuỳ Dung
đóng phù hợp với thu nhập của mình. Trên cơ sở đó hình thành một quỹ
tiền tệ tập trung nhằm mục đích đảm bảo cho các hoạt động BHXH.
Thu BHXH thực chất là quá trình phân phối lại một phần thu nhập
của các đối tượng tham gia BHXH, phân phối lại một phần của cải xã hội
dưới dạng giá trị nhằm giải quyết hài hòa các mặt lợi ích kinh tế, góp phần
đảm bảo sự công bằng xã hội.
Theo khái niệm thì: thu BHXH bắt buộc là việc nhà nước bắt buộc
các đối tượng phải đóng BHXH theo mức phí nhất định được quy định bởi
Luật.
1.2.2. Vai trò công tác thu BHXH.
* Đảm bảo quyền lợi cho người tham gia.
Do các đơn vị sử dụng lao động phải đóng BHXH 2/3 còn người lao
động đóng 1/3 nên nhiều đơn vị sử dụng lao động đóng BHXH cho người
lao động, ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. Nếu tăng cường
công tác quản lý thu, phát hiện các trường hợp trốn tránh nộp BHXH cho
người lao động, từ đó các biện pháp bắt buộc các đơn vị sử dụng lao động
phải phối hợp đầy đủ BHXH cho người lao động, sẽ đảm bảo quyền lợi của
người lao động.
Mặt khác, khi quỹ BHXH được cân đối, điều đó cũng có nghĩa là
quỹ BHXH luôn luôn có đủ nguồn lực để tri trả trợ cấp cho các chế độ

BHXH. Người tham gia BHXH khi gặp rủi ro, hết tuổi lao động được
BHXH trợ cấp kịp thời, góp phần ổn định cuộc sống của người lao động và
gia đình họ.
Công tác thu góp phần tạo lập mối quan hệ giữa các bên trong
BHXH. Đó là mối quan hệ ba bên là người lao động, chủ sử dụng lao động
và cơ quan BHXH, công tác thu diễn ra tốt đã góp phần bảo vệ quyền lợi
cho người lao động.
* Mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội.
Ở tầm vĩ mô, BHXH còn có vai trò: khi số thu lớn hơn số chi quỹ
BHXH được chính phủ cho phép thực hiện các biện pháp đầu tư tăng
trưởng, cung ứng lượng tiền tạm thời nhàn rỗi trên thị trường tài chính để
đầu tư phát triển kinh tế xã hội của đất nước, mang lại hiệu quả kinh tế - xã
hội, thu nhanh, thu đủ đã tạo ra một khoản tiền lớn tạm thời nhàn rỗi để sử
dụng vào mục đích cho vay, rất có ích đối với đất nước trong sự phát triển.
* Đảm bảo công bằng trong BHXH.
Một trong những nguyên tắc của BHXH không thể không nhắc tới.
SV: Lộc Thị Thuý Linh Lớp: C11BH2
23