ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA

THANH THẢO


I.TIỂU DẪN:

- Nhà thơ – chiến sĩ, trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ.
- Tư duy thơ: Nhuốm màu sắc tượng trưng, siêu thực, giàu
suy tư, xúc cảm lắng đọng


- Rút trong tập “Khối vuông ru – bích” (1985)
-
Thể loại:
-
Thơ tự do

Hình tượng Lor-ca và tiếng đàn ghi - ta huyền thoại.
CÊu tróc
ru-bich
CÊu tróc
th¬
m« hình më
ph¸ bá khu«n mÉu,
gi¶i phãng c¶m xóc
vµ t ëng t îng


 !"#$%&'(
- Lor-ca (1898 – 1936):
NHÀ THƠ LOR-CA

+ Người nghệ sĩ đa tài, khát khao
cách tân nghệ thuật Tây Ban Nha.
+ Người chiến sĩ đấu tranh cho tự do
dân chủ, bị bọn phát xít sát hại khi
mới 38 tuổi
- Tây Ban Nha – đất nước của:
+ Tiếng đàn ghi – ta
+ Áo choàng đấu sĩ ma - ta – dor
+ Giấc mơ hiệp sĩ Đôn – ki – hô - tê
+ Những bông hoa li la


(Thanh Thảo)
Đọc và tìm hiểu bố cục (4 phần)
những tiếng đàn bọt nước
Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt
li- la li- la li- la
đi lang thang thang về miền đơn độc
với vầng trăng chếnh choáng
trên yên ngựa mỏi mòn
Tây Ban Nha
hát nghêu ngao
bỗng kinh hoàng
áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị điệu về bãi bắn
chàng đi như người mộng du
tiếng ghi ta nâu
bầu trời cô gái ấy
tiếng ghi ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan

tiếng ghi ta ròng ròng
máu chảy
Đoạn 1: Hình tượng người
“Kị sĩ văn chương” đơn độc
Đoạn 2: Lor-ca bị bắn và
tiếng đàn ghi ta “máu chảy”
(Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn ghi ta)


không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như cỏ mọc hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng
đường chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lor-ca bơi sang ngang
trên chiếc ghi ta màu bạc
chàng ném lá bùa cô gái Di-
gan
vào xoáy nước
chàng ném trái tim mình
vào lặng yên bất chật
li- la li- la li- la
Đoạn 3: Những tiếng đàn không
được tiếp tục
Đoạn 4: Suy tư về sự ra đi của Lor-ca
(Thanh Thảo)


II.ĐỌC HIỂU :

)*&+,
/012'//#%&'3
- Trích trong bài “Ghi nhớ” của Lor-ca
- &':
+ Biểu tượng của Tây Ban Nha
+ Sự nghiệp sáng tạo của Lor-ca
+ Cuộc đời, nỗi đau, cái chết của
Lor-ca
- /&':

 456 !7189:';<#%9
=1#%$%&'(
+ Không phải là phủ nhận sự sáng
tạo của Lor-ca
+ Chứng tỏ sự hồi sinh, nối tiếp hành trình sáng tạo


> Lor-ca - Người nghệ sĩ - chiến sĩ tự do, cô đơn
(câu 1 – 6)
"0?$%
Hình ảnh biểu tượng, cảm nhận bằng thị giác, thính giác
Cuộc đời mong manh, ngắn ngủi của Lor-ca.
- @AB  Hoán dụ, gợi liên tưởng:
+ Môn đấu bò tót
 Người đấu sĩ kiêu
hùng, uy dũng
+ Màu đỏ nóng bỏng,
gay gắt
 Không khí chính trị
bức bối, ngột ngạt của Tây

Ban Nha: Cả đất nước là
một đấu trường

!"1$40C*
!D55&





- >E7+F
"GH!I0
"J;DAK
 Tả thực, tượng trưng, từ láy

Người nghệ sĩ cô đơn đi tìm
cái đẹp.
* 6:
($LF1M

 !"1FNOC*F1E1FC*5&
F5#%H!41#H!I


P> !""F$4';$1F
0NQ&R"S
"&'(
;
TN
Câu thơ ngắn, hàm súc

 Thời gian đặc quánh, nỗi đau kết đọng, Tây Ban Nha
choàng tỉnh, thảng thốt
- @;0A
" !"O9#+2B
Tả thực, tượng trưng Cái chết bi thương, đẫm máu.


"H!4/'
"0"E
Ẩn dụ, âm thanh thành màu sắc:
Màu của hy vọng, của tình yêu, sự
sống
 Lor-ca, nhà thơ đa tình
- 0"&
Ẩn dụ, âm thanh thành màu sắc:
màu của đất , màu của vỏ cây đàn
ghi ta
Tình yêu quê hương
 Lor-ca, người nghệ sĩ, nhà
thơ yêu nước


Tiếng
ghi ta
Nâu
Màu của vỏ đàn, của đất, của quê hương
Nỗi niềm hướng tới quê hương
Lá xanh
Màu của sự sống tươi đẹp
Niềm tha thiết với cuộc sống

Tròn bọt nước vỡ tan
Ròng ròng máu chảy
Hình khối,
dòng
đau đớn

Tiếng đàn hóa thân thành thân phận, linh hồn, trái tim
người nghệ sĩ Lor-ca.
vỡ oà, xót xa,
tức tưởi
►âm thanh vỡ ra thành màu sắc, hình khối:
Hình ảnh tượng trưng, siêu thực:


- 0"!K?$%#L
Tượng trưng, siêu thực, &:N<
Tiếng đàn vỡ tan, bầu trời vỡ tan, tình yêu vỡ tan.
-
0"!K!K
'

U:F
 Cái chết bất ngờ, bi thảm
 Sự đau đớn tột cùng của tiếng đàn, của Lor-ca, của nhân
dân Tây Ban Nha.
* 6: >%10$

0FF1N1!:K5V5
$40C*"9C*&5&&'(

+ Nhân hoá:
+ Hoán dụ:
+ Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác:
⇒ Âm nhạc đã thành thân phận, tiếng đàn thành linh hồn,
sinh thể.

0$49C* !"!NNB
$
"+';0W;$1FC<
"!:F:';'
"T%!$%0N
Tiếng ghi ta… máu chảy.
Áo choàng, tiếng ghi ta Lor-ca.
Tiếng ghi ta vỡ ra thành
màu sắc, hình khối, hành động…


X YC<0#CD2
9 !
a/ Sức sống bất tử
-tiếng đàn như cỏ
mọc hoang
-không ai chôn
cất tiếng đàn
-giọt nước mắt vầng trăng
b/Giã từ
đường chỉ tay
5KC/
"

Truyền lan mãi,
tự do tồn tại
Nỗi đau thành
hình,hoá vũ trụ
trường c3u
-lá bùa
-trái tim
Đơn độc ngắn ngủi nhưng mãi gắn bó với nghệ thuật
&EZ/#[1C#:
9&
\

]
không ai chôn cất tiếng
đàn
tiếng đàn như cỏ mọc
hoang
giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng
Lorca bơi sang ngang
Trên chiếc ghi ta màu bạc
Chàng ném lá bùa cô gái
di gan
Vào xoáy nước
Chàng ném trái tim mình
Vào lặng yên bất chợt
li-la li-la li-la


5. đoạn 4 (9 dòng thơ cuối)

- Hỡnh ảnh:
+ đờngchỉtayđãđứt:
+ Dòngsôngrộngvôcùng: Thế giới là vô biên.
-> Hiểu và chấp nhận số phận.
- Nh ng hành động:
+Lorcabơisangngang
+Chàngnémlábùa
+Chàngnémtráitimmỡnh
=> Nh ng suy t về sự giải thoát của Lor-ca xuất phát từ
trái tim yêu quí, kính trọng Lor-ca của tác giả Thanh
Thảo.
Nh ng hành động tự giải
thoát của Lor- ca
cuộc đời ngắn ngủi.


- Kết thúc bài thơ vang lên tiếng: li-la li-la li-la…
→ Một lần nữa tiếng đàn vang lên:
+ Như một bài ca về sự bất tử của một con người.
+ Như bản độc tấu ghi ta ngợi ca Lor-ca



III. Tổng kết
- Bài thơ thể hiện:
+ Tình cảm yêu mến, trân trọng, ngưỡng mộ của
Thanh Thảo đối với Lor-ca…
+ Thể hiện nỗi đau xót sâu sắc trước cái chết bi thảm
của Lor-ca
+ Sự kết hợp hài hoà hai yếu tố thơ và nhạc về cấu tứ;

sức gợi mở đa dạng, phong phú về hình ảnh và sự mới
mẻ về ngôn từ
(Thanh Thảo)