Dan ghi ta cua Lorca

ĐÀN GHI TA CỦA LOR-CA
THANH THẢO
A.Mục tiêu bài học.
SGV/159
B.Phương tiện thực hiện.
-GV:Sgk,sgv,tài liệu tham klhảo,thiết kế bài học.
-HS:sgk,chuẩn bị bài ở nhà
C.Cách thức tiến hành.
-Phương pháp quy nạp,gợi tìm,phân tích-tổng hợp,trao đổi,thảo luận..
D.Tiến trình dạy
1.Kiểm tra bài cũ.
-kiểm tra bài “Sóng”
2.Giới thiệu bài mới.
Hoạt động của GV &HS Nội dung cần đạt
HĐ1:Đọc-hiểu khái quát
-Tìm hiểu tác giả:yêu cầu Hs đọc tiểu
dẫn và trả lời câu hỏi
Nêu những nét chính về nhà thơ
Thanh Thảo?kể tên một số tập thơ
tiêu biểu của ông mà em biết?(Dấu
chân qua trảng cỏ,Khối vuông ru
bích)
-tìm hiểu bài thơ “Đàn ghi ta của
Lor-ca”
Bài thơ được viết theo thể thơ nào?
Cho biết xuất xứ bài thơ?
Em hiểu như thế nào về nhan đề bài
thơ?(Đàn ghi ta?,Lor-ca?)
I.Tìm hiểu khái quát
1.Tác giả.
-Tên khai sinh Hồ thành Công,sinh

1946,Mộ Đức-Quảng Ngãi.
-Được công chúng đặc biệt chú ý
bởi những bài thơ và trường ca mang
diện mạo độc đáo viết về chiến tranh
và thời hậu chiến
-Đặc điểm thơ:
+Tiếng nói của người trí thức nhiều
suy tư trăn trở về các vấn đề xã hội
và thời đại.
+Thơ đào sâu cái tôi nội cảm,cách
biểu đạt mới(câu thơ tự do,nhịp bất
thương,thi ảnh,ngôn từ mới mẻ…)
2.Bài thơ “Tiếng đàn ghi ta của Lor-
ca”
-Thể thơ tự do,rút trong tập “Khối
vuông ru bích”(19850
-Tiêu biểu cho thơ ông:giàu suy tư,
mãnh liệt,phóng túng trong xúc
cảm,nhuốm màu sắc siêu thực,tượng
trưng.
-Nhan đề:
+Đàn ghi ta(Tây Ban Cầm):có 6
-Hướng dẫn đọc,yêu cầu Hs đọc diễn
cảm bài thơ,tìm hiểu chú thích.
Giọng đọc thể hiện các trạng thái
cảm xúc: trầm buồn,tha thiết,xót
xa,nuối tiếc,bi phẫn..
-GV giới thiệu vắn tắt các đặc điểm
chính cũng như sự khác biệt của thơ
cổ điển,thơ lãng mạn với thơ hiện đại

-Tìm hiểu bố cục bài thơ
Bài thơ có thể chia mấy phần?Nêu
khái quát nội dung từng phần?
HĐ2;Đọc- hiểu văn bản
-Tìm hiểu hình tượng Lor-ca
Đọc 6 câu thơ đầu và cho biết những
hình ảnh nào gợi đến Lor-ca và đất
nước Tây Ban Nha,quê hương ông?
Phân tích?
• tiếng đàn ghi ta-nhạc cụ truyền
thống của Tây Ban Nha,gắn liền với
nghệ sĩ Lor-ca
• aó choàng đỏ gắt-gợi đấu
trường với các đấu sĩ choàng áo đỏ
để đấu với bò tót,môn thể thao của
TBN đã nổi tiếng trên toàn thế giới.
• li-la,li-la – âm thanh tiếng đàn
dây,nhạc cụ truyền thống của Tây
Ban Nha.
+Lor-ca (1898-1936) ,tài năng sáng
chói của VH hiện đại Tây Ban
Nha,người nghệ sĩ đại diện cho tinh
thần tự do và khát vọng cách tân
nghệ thuật của thế kỉ XX.1936 bọn
Phát xít bắt giam và bắn chết ông.
thể hiện vẻ đẹp bi tráng của Lor-
ca.
-Đọc,giải thích từ khó.
-Bố cục:4 đoạn
+Đ1(6 dòng đầu): Hình ảnh Lor-

ca,con người tự do,nghệ sĩ cách tân
trong khung cảnh chính trị và nghệ
thuật TBN.
+Đ2(12 dòng tiếp);Lor-ca bị hạ sát
và nỗi xót xa về sự dang dở của khát
vọng cách tân
+Đ 3(4 dòng tiếp):Niềm xót thương
Lor-ca nỗi xót tiếc những cách tân
nghệ thuật của Lor-ca không ai tiếp
tục
+Đ4(9 dòng cuối):suy tư về cuộc giải
thoát và cách giã từ của Lor-ca.
II.Đọc- hiểu văn bản.
1.Hình tượng Lor-ca.
a) 6 câu đầu
-Hình ảnh tượng trưng giàu sức gợi:
tiếng đàn bọt nước
áo choàng đỏ gắt
trên yên ngựa mỏi mòn
vầng trăng chếnh choáng…
Gợi không gian văn hoá TBN,nơi
nuôi dưỡng tâm hồn Lor-ca.Lor-ca
nổi bật trên nền văn hoá đó.
ghi ta, tên loài hoa tử đinh hương đầy
sức sống
• Vầng trăng,yên ngựa,hát ngêu
ngao..-người nghệ sĩ dân gian TBN.
Những hình ảnh đó gợi cho em suy
nghĩ gì vê Lor-ca?
-Đoạn thơ từ câu 9 đến câu 12 tác giả

miêu tả điều gì?TÁc giả đã sử dụng
hình ảnh như thế nào để tả?
-Màu áo choàng “đỏ gắt” với màu áo
choàng “bê bết đỏ” có gì khác biệt?
• Áo choàng đỏ gắt:hình ảnh
thực về các hiệp sĩ đấu bò mặc áo
choàng đỏ,hình ảnh tượng trưng cho
tình hình chính trị với những cuộc
đàn áp khốc liệt của chính quyền độc
tài.
• Áo choàng bê bết đỏ:hình ảnh
thực khi Lor-ca bị bắn chết.
-Hình ảnh Lor-ca “bị điệu về bãi
bắn” lại đi liền với tiếng đàn.Vậy
tiếng đàn được miêu tả như thế nào?
Nó biểu hiện điều gì?
-Em có nhận xét gì về nghệ thuật
miêu tả cái chết của Lor-ca?
-Đặc biệt,nghệ thuật diễn tả tiếng đàn
của tác giả có gì mới mẻ,hiện đại?
Gợi hình ảnh Lor-ca,người nghệ
sĩ,chiến sĩ tự do và cô đơn trong cuộc
chiến chống lại chế độ độc tài.
b)Câu 7-18.
-Hình ảnh tả thực:
Áo choàng bê bết đỏ
Lor-ca bị điệu về bãi bắn
Chàng đi như người mộng du
Lor-ca bị bọn độc tài bắt và hành
hình.

-Hình ảnh tượng trưng diễn tả nỗi
lòng Lor-ca
tiếng ghi ta nâu =>trầm tĩnh,nghĩ suy
tiếng ghi ta lá xanh =>thiết tha hi
vọng
tiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tan
=>bàng hoàng ,tức tưởi
tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy
=>đau đớn,nghẹn ngào
hình ảnh Lor-ca với cái chết oan
khuất,bi phẫn bởi những thế lực tàn
ác.
 Nghệ thuật khắc hoạ cái chết
bi thảm của Lor-ca
 Đối lập giữa tình yêu cái đẹp,
cái mới, khát vọng dân chủ với nền
chính trị độc tài
 Nhân hoá ( tiếng ghi ta ròng
ròng máu chảy )
 Hoán dụ ( tiếng ghi ta chỉ Lor-
ca; áo choàng bê bết đỏ chỉ cái chết
của Lor-ca)
 ấn dụ chuyển đổi cảm giác ,âm
thanh ( tiếng ghi ta ) vỡ ra thành màu
sắc ( nâu,xanh ) ,thành hình khối
( tròn bọt nước vỡ tan ), thành hình
-HS đọc đoạn thơ từ câu 23 đến câu
31
Tìm những từ ngữ,hình ảnh miêu tả
hành động của Lor-ca?Những hình

ảnh đó tượng trưng cho điều gì?
-Tìm hiểu tâm trạng tác giả
Em hiểu như thế nào về ý nghĩa lời
đề từ bài thơ và cũng là lời di chúc
của Lor-ca “Khi tôi chết hãy chôn tôi
với cây đàn”?
Em hiểu tại sao trong bài thơ Thanh
Thảo lại viết “Không ai chôn cất
tiếng đàn-tiếng đàn như cỏ mọc
hoang”?câu thơ thể hiện tâm trạng
nào của tác giả?
-Hãy nêu cách hiểu của em về 2
ảnh động (ròng ròng máu chảy)
khắc hoạ ấn tượng về cái chết đầy
bi phẫn của người nghệ sĩ chân chính
trong môi trường bạo lực thống trị.
c)Câu 23-31
-Lor-ca:
bơi sang ngang
trên chiếc ghi ta màu bạc
ném lá bùa…vào xoáy nước
ném trái tim mình vào lặng yên..
hành động mang ý nghĩa tượng
trưng cho sự giã từ,giải thoát,sự chia
tay thực sự của Lor-ca.
2.Tâm tạng tác giả.
-Lời đề từ và là di chúc của Lor-ca
“Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây
đàn”
thông điệp của Lor-ca với thế hệ

sau trong sáng tạo nghệ thuật cần
phải biết chôn nghệ thuật của ông
,vượt qua ông để đi tới.
-Tác giả viết:
+ “Không ai chôn cất tiếng đàn
tiếng đàn như có mọc hoang”
không ai dũng cảm vượt qua cái
cũ,thần tượng cũ để làm nên cái mới
nên cái cũ ,nghệ thuật cũ thành thứ
“cỏ mọc hoang”.Tiếng đàn,sản phẩm
sáng tạo của người nghệ sĩ mãi mãi
trường tồn với sức sống của loài “Cỏ
mọc hoang”
nỗi xót đau trước cái chết của Lor-
ca và trước sự dang dở của khát vọng
cách tân nghệ thuật.
Nỗi buồn của chính tác giả khi
không ai thực sự hiểu di chúc của
Lor-ca.
+ “giọt nước mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng”
Vầng trăng nơi đáy giếng như giọt
dòng thơ “giọt nước mắt vầng trăng-
long lanh trong đáy giếng?(HS trao
đổi,thảo luận ,trả lời)
-Tìm hiểu đặc sắc nghệ thuật bài
thơ.
Theo em bài thơ có những đặc sắc
nghệ thuật nào?
HĐ3:Đặt câu hỏi tổng kết bài học

Bài thơ thể hiện tình cảm ,thái độ
nào của Thanh Thảo với nhà thơ
thiên tài củaTây Ban Nha?
Tình cảm,thái độ của tác giả được tác
giả biểu đạt với hình thức nghệ thuật
như thế nào?
Hs đọc ghi nhớ sgk/166
HĐ4:Luyện tập,củng cố
-Kiểm tra kiến thức
Nêu những hình ảnh tượng trưng
trong bài thơ?
Hình ảnh Lor-ca được nhà thơ khắc
hoạ như thế nào?
-Hs phát biểu cảm nhận của bản thân
về hình ảnh Lor-ca (bài tập phần
luyện tập)
nước mắt khổng lồ/giọt nước mắt
sáng trong như vầng trăng bất tử.
Hình ảnh tượng trưng hoá đẹp và
buồn.Lor-ca chết (ông bị bọn phát xít
giết hại rồi ném xác xuống giếng)
nhưng tâm hồn yêu tự do,vì con
người, khát vọng cách tân nghệ thuật
của ông bất diệt.
3.Đặc sắc nghệ thuật.
-Kết hợp hài hoà 2 yếu tố thơ và
nhạc về cấu tứ.
-hình ảnh sáng tạo, gợi mở liên tưởng
nhiều chiều
-Sự kết hợp mới mẻ, “lạ hoá” về

ngôn từ,hình ảnh
III.Tổng kết.
Ghi nhớsgk/166
IV.Luyện tập
V.Dặn dò:
-Học bài cũ:
Đọc-hiểu bài thơ,viết bài cảm nhận về hình tượng Ph.G.Lor-ca và về nghệ
thuật diễn tả của bài thơ.
-Chuẩn bị bài mới:Đọc thêm “Bác Ơi” ( Tố Hữu) và‘Tự do ‘(Pôn Ê-luy-),trả
lời câu hỏi phần hướng dẫn đọc thêm