sự cần thiết của bảo hiểm với kinh tế một quốc gia

GVHD: TS. Nguyễn Tấn Hoàng Trang 1

Tiểu luận: Sự cần thiết khách quan của bảo hiểm với kinh tế một quốc gia
MỤC LỤC

Lời mở đầu ................................................................................................................................2
1: CƠ SỞ LÝ LUẬN: ................................................................................................................3
I. BẢO HIỂM LÀ GÌ: ........................................................................................................3
II. CÁC LOẠI HÌNH BẢO HIỂM: .................................................................................3
III. VAI TRÒ CỦA BẢO HIỂM NÓI CHUNG ...............................................................6
1. Bù đắp thiệt hại, khắc phục tổn thất. .........................................................................6
2. Tăng cường công tác đề phòng và hạn chế tổn thất ...................................................7
3. Sử dụng hiệu quả những khoản tiền nhàn rỗi, tạo được nguồn vốn lớn để đầu tư
vào lĩnh vực khác ...............................................................................................................7
4. Tăng thu ngân sách nhà nước .....................................................................................7
5. Tạo tâm lý an tâm trong kinh doanh, trong cuộc sống. .............................................8
IV. SỰ CẦN THIẾT KHÁCH QUAN CỦA BẢO HIỂM ĐỐI VỚI KINH TẾ MỘT
QUỐC GIA. ...........................................................................................................................8
PHẦN II: THỰC TRẠNG NGÀNH BẢO HIỂM Ở VIỆT NAM ......................................... 10
I. SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG BẢO HIỂM VIỆT NAM..... 10
1. Quá trình hình thành và phát triển .......................................................................... 10
2. Vài nét về Luật kinh doanh Bảo hiểm của Việt Nam............................................... 12
3. Các tổ chức kinh doanh bảo hiểm tại Việt Nam ...................................................... 15
4. Hiệp hội bảo hiểm Việt Nam ..................................................................................... 17
II. THỰC TRẠNG NGÀNH BẢO HIỂM TẠI VIỆT NAM ......................................... 18
PHẦN III: GIẢI PHÁP CHO SỰ PHÁT TRIỂN NGÀNH BẢO HIỂM VIỆT NAM HIỆN
NAY ......................................................................................................................................... 21
I. VỀ PHÍA NHÀ NƯỚC ................................................................................................. 21
II. VỀ PHÍA CÁC CÔNG TY BẢO HIỂM. ..................................................................... 22
III. VỀ PHÍA CÁC TỔ CHỨC KHÁC ........................................................................... 23

GVHD: TS. Nguyễn Tấn Hoàng Trang 2

Tiểu luận: Sự cần thiết khách quan của bảo hiểm với kinh tế một quốc gia
Lời mở đầu

Trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày cũng như trong hoạt động sản xuất kinh
doanh, dù đã luôn chú ý ngăn ngừa đề phòng nhưng con người vẫn luôn luôn phải đối
mặt với nguy cơ rủi ro trong mọi lĩnh vực. Các rủi ro xảy ra có thể do nhiều nguyên nhân
như môi trường, thiên nhiên, xã hội như: bão lụt, hạn hán, bệnh dịch, tai nạn … Tất cả
mọi rủi ro đó đều đe dọa đến khả năng tài chính của mỗi cá nhân, những con người không
may gặp tai nạn. Để ngăn ngừa, khắc phục những rủi ro đó người ta nghĩ đến việc đoàn
kết cộng đồng, liên hợp nhiều người lại để chia sẻ mất mát với những con người kém
may mắn đó. Như vậy, xét trên diện rộng là cả cộng đồng thì hoạt động này tận dụng
được tối đa mọi nguồn lực xã hội và lợi ích xã hội thu được là rất lớn. Do vậy, các công
ty bảo hiểm xuất hiện.
Ngày nay khi nền kinh tế hàng hóa – tiền tệ ngày càng phát triển thi người ta còn
biết đến bảo hiểm như các tổ chức phi ngân hàng mà trong đó nó thực hiện chức năng
như một trung gian tài chính, tức là góp phần giải quyết hiện tượng thiếu thừa vốn diễn ra
thường xuyên trong nền kinh tế, đảm bảo cho quá trình tuần hoàn vốn được diễn ra trôi
chảy và nhanh chóng Qua vài điều sơ lược trên ta nhận thấy bảo hiểm có vai trò quan
trọng đối với con người, xã hội, nền kinh tế.
Để biết cụ thể hơn về bảo hiểm cũng như vai trò và sự phát triển của bảo hiểm ở
nước ta, các bạn hãy cùng với chúng tôi tìm hiểu về đề tài: Sự cần thiết khách quan của
bảo hiểm với kinh tế một quốc gia nói chung.

GVHD: TS. Nguyễn Tấn Hoàng Trang 3

Tiểu luận: Sự cần thiết khách quan của bảo hiểm với kinh tế một quốc gia

1: CƠ SỞ LÝ LUẬN:

I. BẢO HIỂM LÀ GÌ:
Có nhiều định nghĩa khác nhau cho khái niệm bảo hiểm, dưới đây là định nghĩa về
bảo hiểm của một số tổ chức:
- Theo Dennis Kessler: Bảo hiểm là sự đóng góp của số đông vào sự bất hạnh
của số ít.
- Theo Monique Gaullier: Bảo hiểm là một nghiệp vụ qua đó, một bên là người
được bảo hiểm cam đoan trả một khoản tiền gọi là phí bảo hiểm thực hiện mong muốn để
cho mình hoặc để cho người thứ ba trong trường hợp xảy ra rủi ro sẽ nhận được một
khoản đền bù các tổn thất được trả bởi một bên khác: đó là người bảo hiểm. Người bảo
hiểm nhận trách nhiệm đối với toàn bộ rủi ro và đền bù các thiệt hại theo các phương
pháp của thống kê.
- Tập đoàn bảo hiểm AIG của Mỹ định nghĩa: Bảo hiểm là một cơ chế, theo cơ
chế này, một người, một doanh nghiệp hay một tổ chức chuyển nhượng rủi ro cho công ty
bảo hiểm, công ty đó sẽ bồi thường cho người được bảo hiểm các tổn thất thuộc phạm vi
bảo hiểm và phân chia giá trị thiệt hại giữa tất cả những người được bảo hiểm.
- Luật Kinh doanh bảo hiểm của Việt Nam : Kinh doanh bảo hiểm là hoạt
động của doanh nghiệp bảo hiểm nhằm mục đích sinh lợi, theo đó doanh nghiệp bảo hiểm
chấp nhận rủi ro của người được bảo hiểm, trên cơ sở bên mua bảo hiểm đóng phí bảo
hiểm để doanh nghiệp bảo hiểm trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng hoặc bồi thường
cho người được bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.
- Bản chất của bảo hiểm: Là việc phân chia tổn thất của một hoặc một số người
cho tất cả những người tham gia bảo hiểm cùng chịu. Bảo hiểm hoạt động dựa trên Quy
luật số đông (the law of large numbers).
II. CÁC LOẠI HÌNH BẢO HIỂM:
1. Nhóm sản phẩm Bảo hiểm Tài sản:
- Bảo hiểm hỏa hoạn và các rủi ro đặc biệt (FIRE)
GVHD: TS. Nguyễn Tấn Hoàng Trang 4

Tiểu luận: Sự cần thiết khách quan của bảo hiểm với kinh tế một quốc gia
- Bảo hiểm mọi rủi ro tài sản (PAR)
- Bảo hiểm mọi rủi ro công nghiệp (IAR)
- Bảo hiểm hoả hoạn nhà tư nhân
- Bảo hiểm tiền (MN)
- Bảo hiểm trộm cướp (THI)
- Bảo hiểm gián đoạn kinh doanh sau mọi rủi ro tài sản
- Bảo hiểm gián đoạn kinh doanh sau hoả hoạn và rủi ro đặc biệt
- Bảo hiểm mọi rủi ro văn phòng
2. Nhóm sản phẩm Bảo hiểm Kỹ thuật:
- Bảo hiểm mọi rủi ro xây dựng (CAR)
- Bảo hiểm mọi rủi ro lắp đặt (EAR)
- Bảo hiểm máy móc thiết bị chủ thầu (CPM)
- Bảo hiểm đổ vỡ máy móc (MB)
- Bảo hiểm thiết bị điện tử (EEI)
- Bảo hiểm nồi hơi (NH)
- Bảo hiểm công trình kỹ thuật dân dụng hoàn thành (CDD)
3. Nhóm sản phẩm Bảo hiểm Trách nhiệm:
- Bảo hiểm trách nhiệm công cộngBảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp
- Bảo hiểm trách nhiệm sản phẩm và trách nhiệm công cộng
- Bảo hiểm trách nhiệm sản phẩm và trách nhiệm công cộng diện rộng
- Bảo hiểm trách nhiệm cá nhân
- Bảo hiểm trách nhiệm của người sử dụng lao động
- Bảo hiểm trách nhiệm công ty chứng nhân
- Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp bác sỹ
- Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp luật sư
- Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp tư vấn thiết kế
- Bảo hiểm trách nhiệm đối với bên thứ ba
4. Nhóm sản phẩm mới
- Bảo hiểm tín dụng hộ sản xuất nông nghiệp

GVHD: TS. Nguyễn Tấn Hoàng Trang 5

Tiểu luận: Sự cần thiết khách quan của bảo hiểm với kinh tế một quốc gia
5. Nhóm sản phẩm bảo hiểm tai nạn
- Bảo hiểm tai nạn con người 24/24
- Bảo hiểm tai nạn con người trên 10.000USD
- Bảo hiểm tai nạn lao động thuyền viên
- Bảo hiểm tai nạn người sử dụng điện
6. Bảo hiểm sinh mạng
- Bảo hiểm sinh mạng cá nhân
- Bảo hiểm sinh mạng người vay tín chấp
7. Nhóm bảo hiểm học sinh, giáo viên
- Bảo hiểm học sinh, sinh viên
- Bảo hiểm giáo viên
- Bảo hiểm chăm sóc sức khỏe toàn diện cho học sinh
8. Nhóm bảo hiểm tai nạn hành khách
- Bảo hiểm tai nạn hành khách đường sắt
- Bảo hiểm tai nạn hành khách đường sông
- Bảo hiểm tai nạn hành khách đường không
- Bảo hiểm tai nạn hành khách đường bộ
9. Nhóm bảo hiểm du lịch
- Bảo hiểm người Việt Nam du lịch trong nước
- Bảo hiểm người nước ngoài du lịch tại Việt Nam
- Bảo hiểm người Việt Nam du lịch tại nước ngoài
- Bảo hiểm du lịch nước ngoài ngắn hạn
- Bảo hiểm y tế cho chủ thẻ tín dụng
- Bảo hiểm bảo an công chức
10. Nhóm loại hình bảo hiểm khác
- Bảo hiểm con người kết hợp mức trách nhiệm cao
- Bảo hiểm chăm sóc sức khoẻ toàn diện

11. Bảo hiểm Ô tô – Xe máy
- Bảo hiểm TNDS bắt buộc mô tô xe máy
GVHD: TS. Nguyễn Tấn Hoàng Trang 6

Tiểu luận: Sự cần thiết khách quan của bảo hiểm với kinh tế một quốc gia
- Bảo hiểm TNDS tự nguyện mô tô xe máy
- Bảo hiểm vật chất mô tô xe máy
- Bảo hiểm tai nạn người ngồi trên xe và lái xe
12. Bảo hiểm Xe Ô tô
- Bảo hiểm TNDS bắt buộc xe ô tô
- Bảo hiểm TNDS tự nguyện xe ô tô
- Bảo hiểm vật chất xe ô tô
- Bảo hiểm tai nạn lái phụ và người ngồi trên xe ô tô
- Bảo hiểm TNDS đối với hàng hoá trên xe ô tô
13. Bảo hiểm hàng hóa vận chuyển
- Hàng xuất khẩu
- Hàng nhập khẩu
- Hàng vận chuyển nội địa
14. Nhóm bảo hiểm tàu thuyền
- Bảo hiểm thân tàu
- Bảo hiểm trách nhiệm dân sự
- Bảo hiểm đóng tàu
- Bảo hiểm rủi ro ở cảng
III. VAI TRÒ CỦA BẢO HIỂM NÓI CHUNG
1. Bù đắp thiệt hại, khắc phục tổn thất.
Bù đắp thiệt hại, khắc phục tổn thất là tác dụng chủ yếu của bảo hiểm và cũng
xuất phát chính từ nhu cầu này mà bảo hiểm đã ra đời. Nói đến bảo hiểm là nói đến khả
năng bồi thường khi có tổn thất xảy ra, và vai trò của các công ty bảo hiểm là cung cấp các
loại dịch vụ đặc biệt nhằm khôi phục khả năng vật chất, tài chính như trước khi xảy ra rủi
ro, hoặc bồi thường cho người thụ hưởng trong hợp đồng bảo hiểm con người. Khi có tổn

thất xảy đến với đối tượng được bảo hiểm thì nhiệm vụ cơ bản của bảo hiểm là khắc phục
những hậu quả đó, ổn định đời sống và quá trình sản xuất kinh doanh. Theo số liệu của
Hiệp hội bảo hiểm Việt Nam. Toàn thị trường đã giải quyết bồi thường 3.540 tỉ đồng,
GVHD: TS. Nguyễn Tấn Hoàng Trang 7

Tiểu luận: Sự cần thiết khách quan của bảo hiểm với kinh tế một quốc gia
chiếm 35.9% doanh thu, trong đó các doanh nghiệp có tỉ lệ bồi thường cao bao gồm AIG
70.4%, Bảo Minh 57.8%, QBE 49%.
2. Tăng cường công tác đề phòng và hạn chế tổn thất
Bên cạnh khả năng giải quyết các hậu quả của rủi ro, bảo hiểm còn góp phần thực
hiện một nội dung trong các biện pháp rủi ro. Đó là đề phòng và hạn chế mức thấp nhất
những tổn thất có thể xảy. Nhờ đó, những thiệt hại đáng tiếc về người và tài sản được
giảm thiểu và những hậu quả về kinh tế - xã hội cũng được chủ động phòng tránh.
3. Sử dụng hiệu quả những khoản tiền nhàn rỗi, tạo được nguồn vốn lớn để đầu
tư vào lĩnh vực khác
Trong cuộc sống cũng như trong kinh doanh, người ta luôn phai tính đến những
rủi ro có thể gặp phải, và luôn muốn chủ động trong tình uống xấu nhất. Việc tuej khắc
phục rủi ro đòi hỏi các cá nhân, tổ chức phải bỏ ra một khoản tiền lớn lập quỹ dự phòng.
Xét trên toàn xã hội, tổng các quỹ dự phòng sẽ là một khoản tiền không nhỏ, có nhả năng
sinh lợi lớn nếu đem đầu tư. Do vậy, người ta có thể đóng cho các công tu bảo hiểm một
khoản đời sống hoặc đẩu tư kinh doanh. Bảo hiểm trở thành lựa chọn tối ưu trong môi
trường đầy rủi ro hiện nay, đảm bảo mức độ an toàn tương đối về khả năng tài chính khi
xủa ra rủi ro mà vẫn không gây đọng vốn. Ngày nay, các công ty bảo hiểm là một kênh
huy động vốn không thể thiếu của nền kinh tế và đang ngày càng được khai thác hiệu
quả do phạm vi hoạt động rộng và các loại hình bảo hiểm phong phú. Thông qua các hợp
đồng bảo hiểm, các công ty bảo hiểm đã tập trung lượng tiềm phân tán rải rác thành
những quỹ tiền tệ lớn. Quỹ bảo hiểm đã trở thành một định chế tài chính trung gian quan
trọng. Đặc biệt thông qua bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm đã khuyến khích các tầng lớp
nhân dân tăng cường tiết kiệm và qua đó đã thu hút được một khối lượng vốn nhàn rỗi để
đầu tư.

4. Tăng thu ngân sách nhà nước
Hàng năm, thông qua việc nộp thuế, bảo hiểm đã đóng góp một phần không nhỏ
vào ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó, bảo hiểm đã góp phần tiết kiệm cho ngân sách
thông qua việc tốt khâu phòng ngừa và hạn chế tổn thất, giúp bảo vệ tối đa tài sản công
GVHD: TS. Nguyễn Tấn Hoàng Trang 8

Tiểu luận: Sự cần thiết khách quan của bảo hiểm với kinh tế một quốc gia
cộng, giảm đến mức thấp nhất những thiệt hại đáng tiếc. Điều này giúp nhà nước giảm
bớt chi tiêu những khoản lớn để bù đắp những tổn thất như phải xây dựng đường xá, cầu
cống, nhà xưởng, công trình… ngoài ra, một thị trường bảo hiểm phát triển mạnh mẽ và
ổn định sẽ thu hút các cá nhân và tổ chức mua bảo hiểm của công ty bảo hiểm trong
nước, góp phần tiết kiệm một khoản ngoại tệ lớn cho ngân sách nhà nước.
5. Tạo tâm lý an tâm trong kinh doanh, trong cuộc sống.
Khi kinh doanh ngày càng phát triển, đời sống xã hội ngày càng được nâng cao
thì người ta càng có nhu cầu được đảm bảo an toàn cho tương lai. Môi trường kinh doanh
cũng như môi trường xã hội đang dần xuất hiện những rủi ro mới. Những rủi ro thiên
nhiên như bão lũ, hạn hán, cháy rừng tự nhiên… đang trở lên hết sức phức tạp. Thế giới
đang biến triển hết sức phức tạp, khó đoán như chiến tranh, khủng bố, xung đột. trong
tình hình như vậy, bảo hiểm chính là một giải pháp hữu hiệu, góp phần tích cực tạo ra
tâm lý an tâm trong kinh doanh trong cuộc sống cho con người.

IV. SỰ CẦN THIẾT KHÁCH QUAN CỦA BẢO HIỂM ĐỐI VỚI KINH TẾ
MỘT QUỐC GIA.
Trong quá trình sản xuất và tái sản xuất, con người với tư cách là chủ thể của hoạt
động có ý thức, luôn phải đối đầu với các rủi ro, bất trắc. Hai lo rủi ro thương gặp là: Rủi
ro gắn liền với tự nhiên và rủi ro nhân tạo (Nguồn gốc kỹ thuật và xã hội)
Tác động của rủi ro của các yếu tố không thể kiểm soát được như đã nêu trên làm
cho con người trong đời sống, sản xuất không thu được kết quả như đã định trước và hậu
quả là tao ra sự mất cân xứng trong quá trình sản xuất, xã hội. Đó chính là tiền để khách

quan cho sự ra đời của bảo hiểm nói riêng và các loại quỹ dự trữ nói chung. Tồn tại song
song các loại quỹ dự trữ trong nền kinh tế xã hội. Bảo hiểm như là một công cụ an toàn
thực hiện chức năng cơ bản của mình. Đó là: bảo vệ con người, bảo vệ tài sản vật chất xã
hội.
Sự tích lũy của quỹ dự trữ là một tất yếu về kinh tế được PH Anghen chứng minh
là “ đã và sẽ tồn tại trên cơ sở tất cả các quá trình phát triển xã hội, chính trị và văn
minh”.
GVHD: TS. Nguyễn Tấn Hoàng Trang 9

Tiểu luận: Sự cần thiết khách quan của bảo hiểm với kinh tế một quốc gia
Sự tồn tại của bảo hiểm ngày càng có nhiều cơ sở kinh tế vững chắc khi kinh tế
hàng hóa hình thành và phát triển với khối lượng xã hội ngày càng nhiều và một phần
trong đó là sản phẩm thặng dư.
Hiện nay ở nước ta, việc chuyển hướng nền kinh tế sang cơ chế thị trường đã tạo
ra động lực thúc đảy việc khai thác và phát triển mọi tiềm năng sáng tạo; tạo ra được một
nguồn hàng hóa, dịch vụ phong phú, trong đó một khối lượng lớn giá trị mới. Đây chính
là tiền đề nảy sinh và phát triển mạnh mẽ nhu cầu đảm bảo bảo hiểm và là cơ sở vững
chắc cho sự hình thành và tồn tại của quỹ bảo hiểm.