Bai giang day hoc tich cuc

1


TỔ CHỨC HỢP TAC HỖ TRỢ VÀ PHÁT TRIỂN
TỔ CHỨC HỢP TAC HỖ TRỢ VÀ PHÁT TRIỂN
KỸ THUẬT VÙNG FLEMISH VƯƠNG QUỐC BỈ
KỸ THUẬT VÙNG FLEMISH VƯƠNG QUỐC BỈ


MỘT SỐ VẤN ĐỀ
MỘT SỐ VẤN ĐỀ
VỀ PHƯƠNG PHÁP
VỀ PHƯƠNG PHÁP


DẠY HỌC TÍCH CỰC
DẠY HỌC TÍCH CỰC
TS. Trần Thị Minh Hằng

2


Mục tiêu
Mục tiêu
Qua trao đổi nhằm làm rõ hơn:
Qua trao đổi nhằm làm rõ hơn:


Quan niệm, đặc trưng phương pháp dạy học tích cực
Quan niệm, đặc trưng phương pháp dạy học tích cực
-

Nhận diện những phương pháp dạy học tích cực
Nhận diện những phương pháp dạy học tích cực
thường sử dụng trong DH ở trường THCS
thường sử dụng trong DH ở trường THCS
-
Nâng cao năng lực quản lý trong việc giúp giáo viên
Nâng cao năng lực quản lý trong việc giúp giáo viên
sử dụng PPHTC có hiệu quả cao.
sử dụng PPHTC có hiệu quả cao.
3
NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ
NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ
1.
1.
Quan niệm chung về dạy học tích cực
Quan niệm chung về dạy học tích cực
2.
2.
Các phương pháp dạy học tích cực
Các phương pháp dạy học tích cực
3.
3.
Điều kiện để áp dụng phương pháp dạy học tích cực
Điều kiện để áp dụng phương pháp dạy học tích cực
4.
4.
Thực tiễn việc áp dụng PPDH tích cực ở cơ sở…
Thực tiễn việc áp dụng PPDH tích cực ở cơ sở…
5.
5.

Khai thác yếu tố tích cực trong phương pháp dạy
Khai thác yếu tố tích cực trong phương pháp dạy
học truyền thống
học truyền thống
6.
6.
Một số gợi ý thảo luận
Một số gợi ý thảo luận
4
1.
1.
Quan niệm về phương pháp
Quan niệm về phương pháp
dạy học tích cực
dạy học tích cực
Xem một số hình ảnh về phương pháp dạy
Xem một số hình ảnh về phương pháp dạy
học ở THCS và đưa ra quan niệm về
học ở THCS và đưa ra quan niệm về
phương pháp dạy học tích cực?
phương pháp dạy học tích cực?
5
6
7
C
ô

g
i
á

o

c
h
ú
n
g

m
ì
n
h

n
ó
i

s
u
ố
t

b
u
ổ
i

h
ọ
c

.
Cô nói chủ đề
gì vậy?
Không hiểu
cô nói gì/
8

Câu hỏi:
Câu hỏi:

Hiểu thế nào là phương pháp dạy học tích cực?
Hiểu thế nào là phương pháp dạy học tích cực?
9
Comenius (28.3.1592 15.11.1670)
Comenius (28.3.1592 15.11.1670)



Nhiệm vụ đầu tiên và cuối cùng của LLDH
Nhiệm vụ đầu tiên và cuối cùng của LLDH
là phát hiện và nhận biết nh ng phơng pháp
là phát hiện và nhận biết nh ng phơng pháp
dạy học nào làm cho giáo viên phải dạy ít mà
dạy học nào làm cho giáo viên phải dạy ít mà
học sinh học đợc nhiều, và làm không khí
học sinh học đợc nhiều, và làm không khí
nhà trờng bớt huyên náo, bớt nhàm chán,
nhà trờng bớt huyên náo, bớt nhàm chán,
bớt sự nhọc nhằn không cần thiết, t ng c
bớt sự nhọc nhằn không cần thiết, t ng c

ờng sự thích thú, t ng cờng tự do và đa
ờng sự thích thú, t ng cờng tự do và đa
đến nh ng tiến bộ thực sự.
đến nh ng tiến bộ thực sự.
."
."
10
Quan niệm cơ bản
Quan niệm cơ bản
v
v
dạy học
dạy học

ào tạo trẻ em thành ngời lớn
ào tạo trẻ em thành ngời lớn
thông qua nh ng ngời lớn
thông qua nh ng ngời lớn
tuổi hơn, hiểu biết hơn. Lý
tuổi hơn, hiểu biết hơn. Lý
luận dạy học (LLDH) ở đây
luận dạy học (LLDH) ở đây
thiên về mệnh lệnh và uy
thiên về mệnh lệnh và uy
quyền.
quyền.

Kinder zu Menschen machen durch ltere, Wissende,
Kinder zu Menschen machen durch ltere, Wissende,
Stellvertreter des Solls, die Didaktik ist eher autoritativ

Stellvertreter des Solls, die Didaktik ist eher autoritativ


und vorschreibend.
und vorschreibend.

Tạo ra các chơng
Tạo ra các chơng
trỡnh
trỡnh


đào tạo phù hợp với chủ
đào tạo phù hợp với chủ
thể, nhằm
thể, nhằm
hỡnh
hỡnh
thành các
thành các
n ng lực chuyên môn,
n ng lực chuyên môn,
n ng lực xã hội và cá nhân,
n ng lực xã hội và cá nhân,
n ng lực hành động.
n ng lực hành động.
LLDH chú trọng chức
LLDH chú trọng chức
n ng giải phóng và giao
n ng giải phóng và giao

tiếp.
tiếp.

Subjekten Angebote machen, um Sach- und
Subjekten Angebote machen, um Sach- und
Sozialkompetenz sowie individuelle
Sozialkompetenz sowie individuelle
Sinnorientierung und Handlungsfọhigkeit zu
Sinnorientierung und Handlungsfọhigkeit zu
gewinnen; die Didaktik ist eher
gewinnen; die Didaktik ist eher
emanzipatorisch und kommunikativ.
emanzipatorisch und kommunikativ.
11
Quan niệm về Nội dung dạy học
Quan niệm về Nội dung dạy học

Các nhà chuyên môn biết rằng nội
Các nhà chuyên môn biết rằng nội
dung nào là quan trọng, từ đó xác
dung nào là quan trọng, từ đó xác
định
định
nhng
nhng
yêu cầu, các tiêu chuẩn,
yêu cầu, các tiêu chuẩn,
nhng
nhng
điều bắt buộc. Sự lựa chọn nội

điều bắt buộc. Sự lựa chọn nội
dung thiên về định hớng chuyên
dung thiên về định hớng chuyên
môn và là bắt buộc
môn và là bắt buộc
.
.

Fachleute wissen, was wichtig ist und setzen damit
Fachleute wissen, was wichtig ist und setzen damit
die Ansprỹche / Normen / Zwọnge; die
die Ansprỹche / Normen / Zwọnge; die
Inhaltsauswahl ist eher fachorientiert und
Inhaltsauswahl ist eher fachorientiert und
vorschreibend.
vorschreibend.



Ngời điều khiển quá
Ngời điều khiển quá
trỡnh
trỡnh


dạy học đa ra
dạy học đa ra
nhng
nhng
nội

nội
dung tiêu biểu, then chốt,
dung tiêu biểu, then chốt,
cũng nh
cũng nh
nhng
nhng
vấn đề có ý
vấn đề có ý
nghĩa đối với đời sống xã
nghĩa đối với đời sống xã
hội. Việc lựa chọn nội dung
hội. Việc lựa chọn nội dung
mang tính liên môn và có sự
mang tính liên môn và có sự
thoả thuận của ngời học
thoả thuận của ngời học
.
.

Lernmoderatoren bieten Inhalte als exemplarische
Lernmoderatoren bieten Inhalte als exemplarische
Zugọnge, Aufschlỹsselungen und
Zugọnge, Aufschlỹsselungen und
lebens-/gesellschafts-relevante Problembereiche an;
lebens-/gesellschafts-relevante Problembereiche an;
die Inhaltsauswahl ist eher fachỹbergreifend und der
die Inhaltsauswahl ist eher fachỹbergreifend und der
Verabredung zugọnglich.
Verabredung zugọnglich.

12


Quan niệm về Phơng pháp dạy học
Quan niệm về Phơng pháp dạy học

Các phơng pháp truyền thụ
Các phơng pháp truyền thụ
và thông báo chiếm u thế,
và thông báo chiếm u thế,
trong đó bao gồm định hớng
trong đó bao gồm định hớng
mục đích học tập và kiểm tra;
mục đích học tập và kiểm tra;
Các phơng pháp nặng về
Các phơng pháp nặng về
định hớng hiệu quả truyền
định hớng hiệu quả truyền
đạt
đạt
.
.

Giờ học là sự phối hợp
Giờ học là sự phối hợp
hành động của ngời dạy
hành động của ngời dạy
và học trong việc lập kế
và học trong việc lập kế
hoạch, thực hiện, và đánh

hoạch, thực hiện, và đánh
giá. Dạy học theo hóng
giá. Dạy học theo hóng
giải quyết vấn đề, định h
giải quyết vấn đề, định h
ớng hành động chiếm u
ớng hành động chiếm u
thế.
thế.


Unterricht ist gemeinsames Handeln
Unterricht ist gemeinsames Handeln
13

Quan niệm của anh, chị về phơng pháp dạy
Quan niệm của anh, chị về phơng pháp dạy
học
học
Anh, chị hãy viết tiếp câu sau đây về khái niệm
Anh, chị hãy viết tiếp câu sau đây về khái niệm
phơng pháp dạy học theo quan niệm của bản
phơng pháp dạy học theo quan niệm của bản
thân:
thân:




Phơng pháp dạy học

Phơng pháp dạy học
là
là












14
Thử
Thử
trỡnh
trỡnh
bày một định nghĩa
bày một định nghĩa

Khái niệm Phơng pháp, theo tiếng hy lạp
Khái niệm Phơng pháp, theo tiếng hy lạp
methodos = con đờng dẫn đến
methodos = con đờng dẫn đến
Từ đó:
Từ đó:

PPDH = Con đờng dạy - học
PPDH = Con đờng dạy - học
Có nghĩa là
Có nghĩa là

Con đờng dẫn đến mục đích dạy học
Con đờng dẫn đến mục đích dạy học

Mối quan hệ: Dạy - Học
Mối quan hệ: Dạy - Học
15
Một định nghĩa rộng về PPDH
Một định nghĩa rộng về PPDH


Weiter Methodenbegriff
Weiter Methodenbegriff


Phơng pháp dạy học là nh ng cách thức,
Phơng pháp dạy học là nh ng cách thức,
thông qua đó và bằng cách đó giáo viên và
thông qua đó và bằng cách đó giáo viên và
học sinh lĩnh hội nh ng hiện thực tự nhiên và
học sinh lĩnh hội nh ng hiện thực tự nhiên và
xã hội xung quanh trong nh ng điều kiện
xã hội xung quanh trong nh ng điều kiện
học tập cụ thể. (Meyer, H.1987)
học tập cụ thể. (Meyer, H.1987)
16

Hiểu thế nào là phương pháp dạy học tích
Hiểu thế nào là phương pháp dạy học tích
cực
cực

Phương pháp dạy học tích cực (PPDH tích
Phương pháp dạy học tích cực (PPDH tích
cực) là một thuật ngữ rút gọn, được dùng ở
cực) là một thuật ngữ rút gọn, được dùng ở
nhiều nước để chỉ những phương pháp
nhiều nước để chỉ những phương pháp
giáo dục, dạy học theo hướng phát huy tính
giáo dục, dạy học theo hướng phát huy tính
tích cực, chủ động, sáng tạo của người học.
tích cực, chủ động, sáng tạo của người học.
PPDH tích cực hướng tới việc hoạt động
PPDH tích cực hướng tới việc hoạt động
hóa, tích cực hóa hoạt động nhận thức của
hóa, tích cực hóa hoạt động nhận thức của
người học…
người học…
17


Thảo luận nhóm
Thảo luận nhóm
1. Nêu những đặc trưng của PPDH tích cực?
1. Nêu những đặc trưng của PPDH tích cực?

2. Những biểu hiện để nhận biết giáo viên dạy
2. Những biểu hiện để nhận biết giáo viên dạy
học tích cực?
học tích cực?
3.
3.
So sánh những đặc trưng của PPDH tích cực
So sánh những đặc trưng của PPDH tích cực
với PPDH truyền thống?
với PPDH truyền thống?

Thảo luận nhóm ( 1
Thảo luận nhóm ( 1
5
5
phút- các nhóm thảo luận
phút- các nhóm thảo luận
thống nhất và báo cáo kết quả)
thống nhất và báo cáo kết quả)
18


Đặc trưng của các phương pháp dạy học tích cực.
Đặc trưng của các phương pháp dạy học tích cực.



Dạy và học thông qua tổ chức các hoạt động học tập của

Dạy và học thông qua tổ chức các hoạt động học tập của
học sinh.
học sinh.



Dạy và học chú trọng rèn luyện phương pháp tự học.
Dạy và học chú trọng rèn luyện phương pháp tự học.

Tăng cường học tập cá thể, phối hợp với học tập hợp tác.
Tăng cường học tập cá thể, phối hợp với học tập hợp tác.
( theo nhóm)
( theo nhóm)



Kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò.
Kết hợp đánh giá của thầy với tự đánh giá của trò.


19
So sánh đặc trưng của dạy học cổ truyền và
So sánh đặc trưng của dạy học cổ truyền và
dạy học tích cực
dạy học tích cực
20
So sánh đặc trưng của dạy học cổ truyền và
So sánh đặc trưng của dạy học cổ truyền và
dạy học tích cực
dạy học tích cực

21

Câu hỏi: Nêu những phương pháp dạy học
Câu hỏi: Nêu những phương pháp dạy học
tích cực mà GV thường sử dụng ở THCS?
tích cực mà GV thường sử dụng ở THCS?

( th
( th
ảo luận nhóm trong 10 phút)
ảo luận nhóm trong 10 phút)
22
PP dạy học theo LLDH
PP dạy học theo LLDH
-
Các PPDH dùng ngôn ngữ: Thuyết trình; PP phát
Các PPDH dùng ngôn ngữ: Thuyết trình; PP phát
vấn; PP sử dụng SGK
vấn; PP sử dụng SGK
-
Nhóm PPDH trực quan
Nhóm PPDH trực quan
-
Các PP thực hành
Các PP thực hành
-
PP thực hành thí nghiệm
PP thực hành thí nghiệm
………
………

23
2. Một số phương pháp dạy học tích cực cần
2. Một số phương pháp dạy học tích cực cần
phát triển ở trường THCS
phát triển ở trường THCS

Phương pháp vấn đáp
Phương pháp vấn đáp

Phương pháp đặt và giải quyết vấn đề
Phương pháp đặt và giải quyết vấn đề

Phương pháp hoạt động nhóm
Phương pháp hoạt động nhóm

Phương pháp đóng vai
Phương pháp đóng vai

Phương pháp công não
Phương pháp công não

Phương pháp tình huống
Phương pháp tình huống

Phương pháp trò chơi
Phương pháp trò chơi

Phương pháp xem tranh ảnh, Video…
Phương pháp xem tranh ảnh, Video…


……………………
……………………


24
Một số phương pháp dạy học tích cực cần phát triển
Một số phương pháp dạy học tích cực cần phát triển
ở trường THCS
ở trường THCS



Phương pháp vấn đáp
Phương pháp vấn đáp


là phương pháp trong đó giáo viên đặt ra câu hỏi để học sinh trả
là phương pháp trong đó giáo viên đặt ra câu hỏi để học sinh trả
lời, hoặc học sinh có thể tranh luận với nhau và với cả giáo
lời, hoặc học sinh có thể tranh luận với nhau và với cả giáo
viên; qua đó học sinh lĩnh hội được nội dung bài học. Căn cứ
viên; qua đó học sinh lĩnh hội được nội dung bài học. Căn cứ
vào tính chất hoạt động nhận thức, người ta phân biệt các loại
vào tính chất hoạt động nhận thức, người ta phân biệt các loại
phương pháp vấn đáp:
phương pháp vấn đáp:
Vấn đáp tái hiện, Vấn đáp giải thích
Vấn đáp tái hiện, Vấn đáp giải thích
– minh hoạ, Vấn đáp tìm tòi (đàm thoại Ơxrixtic)
– minh hoạ, Vấn đáp tìm tòi (đàm thoại Ơxrixtic)

25
Phương pháp vấn đáp
Phương pháp vấn đáp

Vấn đáp tái hiện
Vấn đáp tái hiện
: GV đặt câu hỏi chỉ yêu cầu
: GV đặt câu hỏi chỉ yêu cầu
SV nhớ lại KT đã có
SV nhớ lại KT đã có

Vấn đáp giải thích – minh hoạ
Vấn đáp giải thích – minh hoạ
: Nhằm mục
: Nhằm mục
đích làm sáng tỏ một vấn đê nào đó,
đích làm sáng tỏ một vấn đê nào đó,

Vấn đáp tìm tòi (đàm thoại Ơxrixtic):
Vấn đáp tìm tòi (đàm thoại Ơxrixtic):
GV
GV
dùng hệ thống câu hỏi được sắp xếp hợp lý để
dùng hệ thống câu hỏi được sắp xếp hợp lý để
hướng HS từng bước nắm được KT,…
hướng HS từng bước nắm được KT,…
DH phát vấn.ppt
DH phát vấn.ppt