giáo án bồi dưỡng thao giảng ngữ văn lớp 9 người kể chuyện trong văn bản tự sự (2)

NhiÖt liÖt chµo mõng quý
NhiÖt liÖt chµo mõng quý
thÇy c« vµ c¸c em häc sinh
thÇy c« vµ c¸c em häc sinh
dÕn dù
dÕn dù
tiÕt häc h«m nay !
tiÕt häc h«m nay !

Lưu ý dưới đây là một trong những
phương tiện cách hổ trợ cho bài giảng
trên bảng chính. Còn các bước chính phải
được thể hiện trên bản viết.




Đoạn văn:
“…Bởi tôi ăn uống điều độ và làm
việc có chừng mực nên tôi chóng
lớn lắm. Chẳng bao lâu tôi đã trở
thành một chàng dế thanh niên
cường tráng.”

-
Trời ơi, chỉ còn có năm phút!
Chính là anh thanh niên giật mình nói to, giọng c ời nh ng đầy tiếc rẻ. Anh chạy ra nhà
phía sau, rồi trở vào liền, tay cầm một cái làn. Nhà hoạ sĩ tặc l ỡi đứng dậy. Cô gái cũng
đứng lên, đặt lại chiếc ghế, thong thả đi đến chỗ bác già.
-

Ô! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này!
Anh thanh niên vừa vào, kêu lên. Để ng ời con gái khỏi trở lại bàn, anh lấy chiếc khăn
tay còn vo tròn cặp giữa cuốn sách tới trả cho cô gái. Cô kỹ s mặt đỏ ửng, nhận lại
chiếc khăn và quay vội đi.
-
Chào anh. - Đến bậu cửa, bỗng nhà hoạ sĩ già quay lại chụp lấy tay ng ời thanh niên lắc
mạnh. - Chắc chắn rồi tôi sẽ trở lại. Tôi ở với anh ít hôm đ ợc chứ?
Đến l ợt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho anh nắm, cẩn trọng, rõ ràng, nh ng ời ta cho
nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh - những ng ời con
gái sắp xa ta, biết không bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta nh vậy.
-
Chào anh.
Ví dụ: (1) Đoạn văn trích Lặng lẽ SaPa - NTL (sgk- tr.192 )




-
Các nhân vật đều trở thành đối tượng
được miêu tả một cách khách quan:
+ “Anh thanh niên vừa vào, kêu lên”
+ “Cô kĩ sư mặt đỏ ửng”
+ “bỗng nhà hoạ sĩ già quay lại”
=> Đây chính là dấu hiệu tiêu biểu nhất
giúp ta nhận thấy rằng người kể chuyện
không phải là một trong các nhân vật trên.

? Đọc hai câu văn sau và trả lời câu
hỏi:
-
“giọng cười nhưng đầy tiếc rẻ”
- “những người con gái sắp xa ta, biết
không bao giờ gặp ta nữa, hay nhìn ta
như vậy”

Tại sao tác giả không viết :
"giọng c ời có vẻ nh tiếc rẻ",
"có lẽ những ng ời con gái sắp
xa những ng ời con trai nh anh
, biết không bao giờ gặp anh
nữa hay nhìn anh nh vậy?.

Cách kể của ng ời hoàn toàn đứng
ngoài cuộc - khách quan
-> Mức độ tin cậy thấp.

GHI NHỚ:
*Trong văn bản tự sự, ngoài hình thức kể chuyện theo
ngôi thứ nhất (xưng “tôi”) còn có hình thức kể chuyện
theo ngôi thứ ba. Đó là người kể chuyện giấu mình
nhưng có mặt khắp nơi trong văn bản. Người kể này
dường như biết hết mọi việc, mọi hành động, tâm tư,
tình cảm của nhân vật.
* Người kể chuyện có vai trò dẫn dắt người đọc đi vào
câu chuyện: giới thiệu nhân vật và tình huống, tả người
và tả cảnh vật, đưa ra các nhận xét, đánh giá về những
điều được kể.

I. Bài học:
1. Ví dụ: Đoạn trích Lặng lẽ Sapa ( SGK- tr.192 )





Chủ thể đứng ra kể chuyện ( là ai)
Chủ thể đứng ra kể chuyện ( là ai)


Đối t ợng đ ợc miêu tả ( là những gì?)
Đối t ợng đ ợc miêu tả ( là những gì?)
Ngôi kể ( thứ nhất hay thứ ba ? )
Ngôi kể ( thứ nhất hay thứ ba ? )


Điểm nhìn và lời văn.
Điểm nhìn và lời văn.
Căn cứ
Nhng cn c cú th nhn xột: Ngi k
chuyn dng nh thy ht v bit tt mi vic,
mi hnh ng, tõm t, tỡnh cm ca cỏc nhõn vt.
ú l:

I. Bài học:
1. Ví dụ: Đoạn trích Lặng lẽ Sapa ( SGK- tr.192 )



Tên tác phẩm
Tên tác phẩm
Ngôi kể
Ngôi kể
Thứ nhất Thứ ba
Thứ nhất Thứ ba
Lời kể, vị trí của ng ời kể
Lời kể, vị trí của ng ời kể
Sơn Tinh, Thuỷ Tinh
Sơn Tinh, Thuỷ Tinh
Dế Mèn phiêu l u kí
Dế Mèn phiêu l u kí


Lão Hạc
Lão Hạc
Chuyện ng ời con gái Nam
Chuyện ng ời con gái Nam
X ơng
X ơng


1.

1.
Hãy đánh dấu x vào cột ngôi kể
Hãy đánh dấu x vào cột ngôi kể
;
;
điền lời kể
điền lời kể
, vị trí của ng ời kể
, vị trí của ng ời kể
t ơng ứng
t ơng ứng




với tên tác phẩm ở cột bên sao cho phù hợp:
với tên tác phẩm ở cột bên sao cho phù hợp:






I. Bài học:
1. Ví dụ: Đoạn trích Lặng lẽ Sapa ( SGK- tr.192 )



Tên tác phẩm
Tên tác phẩm

Ngôi kể
Ngôi kể
Thứ nhất Thứ ba
Thứ nhất Thứ ba
Lời kể, vị trí của ng ời kể
Lời kể, vị trí của ng ời kể
Sơn Tinh, Thuỷ Tinh
Sơn Tinh, Thuỷ Tinh


x
x
Dế Mèn phiêu l u kí
Dế Mèn phiêu l u kí


x
x
chú Dế Mèn ( nhân hoá)
chú Dế Mèn ( nhân hoá)
-> nhân vật trong tác phẩm
-> nhân vật trong tác phẩm
Lão Hạc
Lão Hạc
x
x
Chuyện ng ời con gái Nam
Chuyện ng ời con gái Nam
X ơng
X ơng

x
x
Tác giả dân gian
Tác giả dân gian
-> không xuất hiện
-> không xuất hiện
ông giáo
ông giáo
-> nhân vật trong tác phẩm
-> nhân vật trong tác phẩm
Tác giả Nguyễn Dữ
Tác giả Nguyễn Dữ
->không xuất hiện
->không xuất hiện


B
B
i t p
i t p


1.
1.
Hãy đánh dấu x vào cột ngôi kể
Hãy đánh dấu x vào cột ngôi kể
;
;

điền lời kể
điền lời kể
, vị trí của ng ời kể
, vị trí của ng ời kể
t ơng ứng
t ơng ứng




với tên tác phẩm ở cột bên sao cho phù hợp:
với tên tác phẩm ở cột bên sao cho phù hợp:





So sánh
So sánh
Đoạn văn trích
Trong lòng mẹ
Đoạn văn trích
Lặng lẽ Sa Pa
1. Ng ời kể
2. Ngôi kể
Bài tập 2
Bài tập 2
. So sánh cách kể ở đoạn truyện trích "
. So sánh cách kể ở đoạn truyện trích "
Trong lòng

Trong lòng
mẹ
mẹ
" với cách kể ở đoạn truyện "
" với cách kể ở đoạn truyện "
Lặng lẽ Sapa
Lặng lẽ Sapa
"
"
? S dng ngụi k trong on trớch Trong lũng m cú
u im v hn ch gỡ so vi ngụi k on trớch
Lng l Sa Pa

So sánh
So sánh
- Ưu điểm: miêu tả đ ợc những diễn biến tâm lý phức tạp đang diễn ra
trong tâm hồn nhân vật tôi.
-
Hạn chế: không miêu tả đ ợc những diễn biến nội tâm của nhân vật ng
ời mẹ, tính khái quát không cao, lời văn đơn điệu.
Đoạn văn trích
Trong lòng mẹ
Đoạn văn trích
Lặng lẽ Sa Pa
1. Ng ời kể
2. Ngôi kể
Nhân vật tôi
Ngôi thứ nhấtNgôi thứ ba
Vô nhân x ng
Bài tập 2

Bài tập 2
. So sánh cách kể ở đoạn truyện trích "
. So sánh cách kể ở đoạn truyện trích "
Trong lòng mẹ
Trong lòng mẹ
" với cách
" với cách
kể ở đoạn truyện
kể ở đoạn truyện
" Lặng lẽ Sapa"
" Lặng lẽ Sapa"




I. Bµi häc:
1. VÝ dô: §o¹n trÝch LÆng lÏ Sapa ( SGK- tr.192 )
Hãy sắp xếp các ý sau thành một đoạn văn hợp
lí:
(1) Trong văn tự sự, (2)nhưng dường như có
mặt khắp nơi trong truyện. (3)người kể chuyện
thường không lộ diện,(4) Đó là người biết hết
mọi việc, (5) thường đưa ra những nhận xét,
đánh giá về nhân vật. (6) hiểu hết mọi tâm tư,
hành động, tình cảm của các nhân vật và
(1)
(3)
(2) (4)
(6)
(5)

h ớng dẫn về nhà:
h ớng dẫn về nhà:
-
Nắm chắc kiến thức đã học
-
Làm hoàn chỉnh bài tập 2 (a)
* Viết lại đoạn văn
* Viết lại đoạn văn
theo ngôi kể thứ ba
theo ngôi kể thứ ba
- Chuẩn bị tốt bài Ôn tập Tập làm văn
-
Soạn bài Chiếc l ợc ngà



Ch©n thµnh c¶m ¬n
Ch©n thµnh c¶m ¬n
quý thÇy c« gi¸o vµ c¸c em
quý thÇy c« gi¸o vµ c¸c em
!
!