SKKN âm nhạc

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
MỤC LỤC
NỘI DUNG TRANG
A. PHẦN MỞ ĐẦU 2
I. Bối cảnh của đề tài 2
II. Lý do chọn đề tài 2
III. Phạm vi và đối tượng nghiên cúư 3
IV. Mục đích nghiên cúư 3
V. Điểm mới trong qua trình nghiên cúư 3
B. NỘI DUNG 4
I. Cơ sở lý luận 4
II. Cơ sở thực tiễn 4
III.THỰC TRẠNG NGHIÊN CỨU 5
1. Điều tra động cơ học tập bộ môn của học sinh. 5
2. Khảo sát trình độ học sinh. 5
3. Nguyên nhân: 6
4. Các biện pháp thực hiện
6
a) Phương pháp dạy hát bài mới. 6
b) Phương pháp hướng dẫn học sinh hát kết hợp gõ đệm. 8
c) Phương pháp luyện tập, củng cố bài cũ 12
IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 13
C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT KIẾN NGHỊ 15
I. KẾT LUẬN 15
II. NHỮNG ĐỀ XUẤT KIẾN NGHỊ 15
III. BÀI HỌC RÚT RA: 16
A. PHẦN MỞ ĐẦU
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
1
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
I. BỐI CẢNH CỦA ĐỀ TÀI:

Đất nước ta đang chuyển dần sang thời kì thực hiện công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế. Văn kiện Đại hội Đảng Cộng Sản Việt Nam
nhiều khoá đã nhấn mạnh : "Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài
và phát huy nguồn nhân lực to lớn của con người Việt Nam là nhân tố quyết định
thắng lợi của công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước"
Vì vậy mà mục tiêu của giáo dục nước nhà là hướng tới việc đào tạo những
con người phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mĩ. Nhằm hướng tới những con
người lao động chủ động linh hoạt, sáng tạo, sẵn sàng thích ứng với xã hội đang
từng ngày đổi thay.
Ở bậc tiểu học hiện nay Bộ Giáo Dục đã quy định dạy đủ 9 môn bắt buộc và
môn Âm nhạc là một trong những môn học không thể thiếu trong quá trình giáo
dục toàn diện, cân đối hài hoà cho các em học sinh. Bởi vì âm nhạc là nhu cầu thiết
yếu trong đời sống tinh thần của mỗi con người nói chung và ở trẻ em nói riêng.
Trẻ em tham gia ca hát là được tự hoạt động để nhận thức thế giới xung quanh và
bản thân mình. Từ hình tượng âm nhạc của bài hát, bản nhạc có tác động rất nhiều
vào cảm xúc của các em. Từ đó giúp cho việc phát triển trí tuệ, óc thẩm mĩ, trí
tưởng tượng. Thông qua nội dung bài hát các em thêm yêu cuộc sống, yêu quê
hương đất nước, yêu truyền thống, bản sắc dân tộc con người Việt Nam. Học sinh
tiểu học rất nhạy cảm với âm thanh , nhịp điệu, tiết tấu. Trẻ em thích được hoạt
động và tự biểu hiện. Từ việc nghe hát, nghe nhạc, tập hát và biết được một số kiến
thức phổ thông về âm nhạc….Tất cả những điều đó sẽ tạo thành một trình độ văn
hoá tối thiểu để góp phần cùng các môn học khác giáo dục nhân cách con người.
II. LÝ DO CHỌN Đ Ề TÀI:
Qua nhiều năm được phụ trách giáo dục môn Âm nhạc bản thân tôi nhận
thấy rằng học sinh trường tôi còn lúng túng chưa phân biệt được từng cách gõ đệm
theo tiết tấu, theo nhịp, theo phách khác nhau như thế nào trong một bài hát cụ thể.
Chính vì điều đó mà các em hát và sử dụng cách gõ đệm còn tuỳ tiện lúc nhanh,
lúc chậm dẫn đến việc hát sai giai điệu của bài hát. Vì thế mà học sinh rất e ngại
khi đứng hát trước đám đông, do sợ mình hát sai, sợ các bạn chê cười. Bởi thế mà
làm giảm đi phần nào khả năng biểu hiện năng lực học tập âm nhạc của bản thân

mình.
Khi giáo viên giới thiệu các kiểu gõ đệm theo tiết tấu, gõ theo nhịp, gõ theo
phách thì các em hiểu rất mơ hồ bởi vì những từ đó rất trìu tượng với lứa tuổi của
học sinh tiểu học.
Hơn nữa điều kiện ở nơi các em đang sinh sống, việc tiếp cận với những bài
hát cho thiếu nhi còn hạn chế. Ít em xem ti vi, nghe đài, băng đĩa về những bài hát
dành cho lứa tuổi thiếu nhi mà chủ yếu là xem nhiều về phim hoạt hình, xem đĩa
siêu nhân….thời gian dạy hát ở nhà trường chỉ được phân bố 1 tiết/ tuần. Do sự
phát triển trí tuệ chưa hoàn chỉnh, tâm lứa chưa ổn định nên ở lứa tuổi này các em
dễ thuộc nhưng lại rất hay quên. Có thể là tiết trước dạy các em nhưng tiết sau hỏi
lại thì các em đã quên, mà một tuần chỉ có một tiết Âm nhạc trong 35 đến 40 phút.
Vậy làm thế nào mà để giúp học sinh biết cách " vỗ bài" đúng tiết tấu, đúng nhịp,
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
2
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
đúng phách khi hát. Mà những điều trên là cơ sở làm nền tảng cho việc hát đúng
giai điệu của bài hát. Đó là điều trăn trở của bản thân tôi mỗi khi lên lớp.
Từ những điều trăn trở đó bản thân tôi luôn tìm tòi , nghiên cứu, tìm ra cách
giảng dạy học sinh nắm vững cách gõ đệm theo tiết tấu, gõ theo nhịp, gõ theo
phách trong bất cứ bài hát nào. " Vài ý giúp học Tiểu học nắm vững cách gõ đệm
theo tiết tấu, theo nhịp, theo phách khi hát". Đó là sáng kiến nhỏ để góp phần vào
dạy học mang tính thiết thực hơn nhằm mang lại hiệu quả cao trong mỗi giờ lên
lớp.
III. PHẠM VI VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
Qua thực tế giảng dạy, khi giáo viên giới thiệu các kiểu gõ đệm theo tiết
tấu, gõ theo nhịp, gõ theo phách thì các em hiểu rất mơ hồ bởi vì những từ đó rất
trừu tượng với lứa tuổi của học sinh tiểu học. Vì thế học sinh rất e ngại khi đứng
hát trước đám đông, do sợ mình hát sai, sợ các bạn chê cười. Do vậy làm giảm đi
phần nào khả năng biểu hiện năng lực học tập âm nhạc của các em.
Từ những thực tế trên, tôi đã tiến hành nghiên cứu biện pháp “Rèn kỹ năng hát kết

hợp với gõ đệm cho học sinh tiểu học” trường tiểu học Hương Vĩ, bắt đầu từ năm
học 2010-2011.
IV. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
Giúp học sinh biết hát kết hợp gõ đệm theo nhịp, phách, tiết tấu lời ca đúng
và chính xác. Từ đó các em luôn tự tin hơn mỗi khi thể hiện các bài hát trước đông
người.
V. ĐIỂM MỚI TRONG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU:
- Trước đây chúng ta chỉ để ý tới rèn cho học sinh biết hát và kết hợp gõ đệm theo
nhịp, phách, tiết tấu lời ca chứ không để ý tới chu kỳ thời gian đều đặn của
nhịp, phách cũng như tốc độ, nhịp độ của từng ca khúc….
Ở đây tôi muốn đưa ra cả cách rèn cho học sinh khi hát kết hợp gõ đệm mà
không bị cuốn nhịp (lúc nhanh lúc chậm), hát khớp đúng theo nhịp điệu của đàn.
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
3
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
B. PHẦN NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN.
Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật cao, nó khác rất nhiều so với
môn học khác, tuy nó không đòi hỏi sự chính xác một cách tuyệt đối nhưng lại đòi
hỏi người học phải có sự yêu thích, sự đam mê thậm chí là một chút cái gọi là
“năng khiếu”, điều này không phải học sinh nào cũng có được. Học Âm nhạc
mang đến cho học sinh những phút giây thư giãn, thoải mái, học mà chơi, chơi mà
học. Thông qua những câu hát, những lời ca, những cử chỉ, những điệu bộ, Âm
nhạc giúp các em nhận thức những hình tượng âm thanh, giai điệu, kích thích cảm
xúc của các em, giúp các em cảm thụ những giai điệu qua từng bài hát, từng câu
nhạc.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN:
Qua nhiều năm được phụ trách giảng dạy môn Âm nhạc bản thân tôi nhận
thấy rằng học sinh trường tôi còn lúng túng chưa phân biệt được từng cách gõ đệm
theo tiết tấu, theo nhịp, theo phách khác nhau như thế nào trong một bài hát. Chính

vì điều đó mà các em hát và sử dụng cách gõ đệm còn tuỳ tiện lúc nhanh, lúc chậm
dẫn đến việc hát sai giai điệu của bài hát.
Do sự phát triển trí tuệ chưa hoàn chỉnh, tâm lí chưa ổn định nên ở lứa tuổi
này các em dễ thuộc nhưng lại rất mau quên. Có thể là tiết trước dạy các em nhưng
tiết sau hỏi lại thì các em đã quên, mà trong một tuần chỉ có một tiết Âm nhạc
trong 35 đến 40 phút. Vậy làm thế nào mà để giúp học sinh biết cách "gõ đệm"
đúng tiết tấu, đúng nhịp, đúng phách khi hát. Mà những điều trên là cơ sở làm nền
tảng cho việc hát đúng giai điệu của bài hát. Đó là điều trăn trở của bản thân tôi
mỗi khi lên lớp.
Từ những trăn trở trên bản thân tôi luôn tìm tòi , nghiên cứu, tìm ra cách
giảng dạy học sinh nắm vững cách gõ đệm theo tiết tấu, gõ theo nhịp, gõ theo
phách trong bất cứ bài hát nào. " Vài biện pháp giúp học sinh Tiểu học nắm vững
cách gõ đệm theo tiết tấu, theo nhịp, theo phách khi hát". Đó là những kinh
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
4
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
nghiệm nhỏ mà tôi đã tích lũy được qua thực tế giảng dạy Âm nhạc cho học sinh
tiểu học trong những năm qua để góp phần mang lại hiệu quả cao trong mỗi giờ
lên lớp.
III. THỰC TRẠNG NGHIÊN CỨU
1. Điều tra động cơ học tập bộ môn của học sinh.
Dựa vào cơ sở lý luận đã có cùng với thời gian giảng dạy tại trường Tiểu học
Hương Vĩ, tôi đã tìm hiểu khả năng học tập bộ môn Âm nhạc của học sinh tiểu
học, bằng việc quan sát thực tế các giờ học tôi nhận thấy việc tiếp thu các kiến thức
Âm nhạc và sự yêu thích học tập bộ môn chỉ rơi vào một số em gọi là có năng
khiếu. Còn lại các em khác chỉ học theo bản năng phải học lên ít có sự sáng tạo
trong vận dụng kiến thức.
2. Khảo sát trình độ học sinh.
Để phục vụ cho đề tài có kết quả, ngay từ đầu năm học, tôi đã tiến hành khảo
sát chất lượng học sinh các khối qua việc trình bày một bài hát mà em ưa thích.

Tổng số học sinh tham gia khảo sát là: 393 học sinh
Kết quả:
Số HS
Hoàn thành tốt (A
+
) Hoàn thành (A) Chưa hoàn thành (B)
TS TL% TS
TL% TS TL%
393Thực
trạng
nghiên
cúư
100
36.5 150 55 24 8.5
Qua kiểm tra chất lượng cho thấy các em rất thích học bộ môn, nhưng để học
tốt thì số lượng còn rất khiêm tốn. Thực tế khi nghe các em thực hiện bài hát, bên
cạnh những em có phong cách trình bày tự nhiên và khá thoải mái vẫn còn một số
em chưa thực sự mạnh dạn, tự tin, chỉ hát thuộc bài hoặc gần đúng giai điệu. Việc
hát kết hợp gõ đệm và thể hiện tình cảm của bài hát là rất hạn chế.
3. Nguyên nhân:
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
5
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
Do môn học đòi hỏi phải có tính năng khiếu nên trong khi ca hát một số học
sinh hát lạc giọng, chưa thuộc lời, hát chưa chuẩn về giai điệu, tiết tấu, phát ra
chưa rõ tiếng, chưa biết lấy hơi ở đầu các câu hát.
Sau khi rà soát nắm tình hình thực tế tôi đã tiến hành phân loại từng nhóm và
đi sâu vào tìm hiểu những hạn chế từng mặt của mỗi học sinh cũng như hoàn cảnh,
cá tính, sở thích của các em để từ đó có hướng bồi dưỡng và giúp đỡ phù hợp với
từng đối tượng học sinh.

4. Các biện pháp thực hiện
Để có một tiết học Âm nhạc đạt hiệu quả, gây hứng thú cho học sinh trước
tiên người giáo viên phải xây dựng nề nếp học tập ngay từ bài học đầu tiên. Cụ thể
như xác định thái độ, ý thức học tập đối với môn Âm nhạc. Các kỹ thuật cơ bản
như tư thế ngồi hát, kỹ năng phát âm, nhả tiếng, quan sát, nghe và cảm nhận tầm
cữ giọng, âm sắc, giai điệu Vì vậy, giáo viên phải nắm vững các phương pháp và
các bước tiến hành để truyền thụ lại cho các em các kiến thức của bài học một cách
dễ hiểu nhất.
+ Xây dựng phương pháp dạy hát.
a) Phương pháp dạy hát bài mới.
Có rất nhiều phương pháp để hướng dẫn học sinh tập một bài hát. Ơ đây tôi
chỉ đưa ra phương pháp mà theo tôi là giúp học sinh dễ tiếp thu bài học nhất, đó là
phương pháp kết hợp giữa nghe giai điệu tập hát và hướng dẫn sửa lỗi thông qua
truyền miệng từng câu. Để làm được điều này trước tiên người giáo viên phải giới
thiệu và dẫn dắt bài hát một cách sinh động, gây sự chú ý, tò mò cho học sinh, làm
cho các em cảm nhận được giai điệu của bài thông qua nghe hát mẫu. Các em còn
nhỏ, khả năng nhận thức chủ yếu theo bản năng và cảm tính. Do đó, cho các em
nghe hát mẫu và đọc lời ca của bài hát là việc đầu tiên phải làm, ở giai đoạn này
việc giải nghĩa những từ khó sẽ giúp các em hiểu được ý nghĩa của lời ca. Việc đọc
lời ca theo tiết tấu sẽ giúp các em phần nào cảm nhận được tính
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
6
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
chất nhịp điệu của bài, người giáo viên chỉ cần hướng dẫn rõ thêm một chút là các
em có thể hình dung được những chỗ ngân hay nghỉ sau mỗi câu của bài hát.
Ví dụ: Trong bài “Lớp chúng ta đoàn kết” (Nhạc và lời của Mộng Lân). Khi
hướng dẫn đọc lời ca phải giúp các em đọc theo tiết tấu và ngắt ở cụm từ như sau:

Lớp chúng mình / rất rất vui,/ anh em ta chan hòa tình thân./…
Để các em đọc đúng tiết tấu , giáo viên chỉ bảng phụ và hướng dẫn các em

đọc câu theo mẫu.
Công việc kế tiếp sau khi giúp học sinh đọc đúng lời ca là tập lần lượt các câu
hát theo lối móc xích. Do cao độ, trường độ của các câu hát thường xuyên thay đổi
tác động rất lớn đến thanh quản của các em, để bảo vệ thanh đới, bảo vệ giọng và
giúp cho giọng của các em phát triển bình thường, giáo viên phải hướng dẫn các
em qua bước khởi động giọng, đây là giai đoạn chuẩn bị còn gọi là luyện thanh.
Tuy nhiên chỉ cần hướng dẫn các em thực hiện bài tập thay đổi cao độ, tiết tấu đơn
giản dễ thực hiện.
Ví dụ:
Ô…… A… Ô…… E…
Ô…… Ê… Ô…… I…
U…… Ơ… U…… Ư…
Khi tập hát cần tới sự đồng đều hoà giọng chính xác và diễn cảm với những
trạng thái khác nhau và đặc biệt là hát rõ lời giáo viên luôn phải đặt ra kế hoạch
hướng dẫn các em thực hiện tốt.
Việc lấy giọng một bài hát cụ thể, phù hợp đúng tầm cữ chung cho cả lớp là
hết sức quan trọng, điều đó giúp các em dễ dàng điều khiển giọng hát của mình
đúng cao độ của bài.
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
7
x x x x x x x x x x x x x
2
4
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
Để các em cảm nhận giai điệu của từng câu hát, không nhất thiết giáo viên lúc
nào cũng phải hát mẫu, việc hát mẫu tốt nhất là chỉ dùng để trình bày toàn bài hát
vào đầu tiết học giúp các em cảm nhận giai điệu, tiết tấu của bài hoặc dùng để sửa
lỗi từng câu hát cho các em, việc dùng tiếng đàn (Oocgan) để đàn lên giai điệu của
câu hát đó, các em nghe cảm nhận giai điệu sau đó tự hát lời ca theo giai điệu đó là
tốt nhất. Hơn nữa sự cảm nhân giai điệu và thể hiện giai điệu đó thành câu hát của

chính các em sẽ dễ dàng chuẩn xác hơn. Sau mỗi câu hoặc mỗi đoạn, giáo viên nên
tấu đàn, hát mẫu lại cho các em nghe và kiểm tra so sánh giai điệu của bài. Việc
tập hát từng câu và kết nối theo lối móc xích sẽ giúp các em mau nhớ lời ca và hát
chuẩn xác giai điệu hơn. Việc củng cố luyện tập từng đoạn của bài hát ngoài việc
giúp các em cảm nhận giai điệu và lời ca ra còn giúp cho các em tự tin hát đúng
cao độ, câu hát không rời rạc, không ê a, phát âm nhả tiếng rõ lời. Đặc biệt là giúp
các em loại bỏ sự chán nản khi chưa thực hiện được bài tập.
b) Phương pháp hướng dẫn học sinh hát kết hợp gõ đệm.
Khi các em hát được lời ca và giai điệu của bài, để giúp cho việc luyện tập
củng cố, khắc sâu bài học giáo viên phải giúp các em vừa hát ,vừa gõ đệm nhạc cụ
để tạo sự sinh động của bài hát và giúp các em giữ được nhịp độ của bài mà không
bị cuốn nhanh.
Việc sử dụng các nhạc cụ để gõ đệm theo khi hát làm cho bài hát sinh động,
gây hứng thú và tránh được sự nhàm chán đơn điệu của tiết học.
Thông thường, có 3 cách gõ đệm để luyện tập củng cố bài hát đó là:
+ Hát gõ đệm theo nhịp.
+ Hát gõ đệm theo phách.
+ Hát gõ đệm theo tiết tấu. Tuy nhiên tuỳ theo từng bài hát cụ thể mà vận dụng
cho phù hợp.
Ví dụ: Bài " Quê hương tươi đẹp" dân ca Nùng.
Trước khi dạy hát cho học sinh giáo viên cho các em đọc lời ca theo tiết tấu
1-2 lần. Sau đó giáo viên dạy cho học sinh hát rồi hướng dẫn các em các cách
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
8
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
gõ đệm, với bài này thì giáo viên sử dụng cách gõ đệm theo phách và gõ đệm theo
tiết tấu đã được viết sẵn vào bảng phụ trên khuông nhạc chia làm 2 cách gõ đệm
khác nhau.
*Gõ theo tiết tấu:
*Gõ đệm theo phách:

Mỗi nốt trên khuông nhạc giáo viên đã đánh dấu x tương ứng với từ được gõ
trong ô nhịp. Giáo viên chỉ định cho học sinh là gõ vào những tiếng ở bài hát trên
chứ không giải thích là vì sao. Vì nếu giải thích thì học sinh sẽ không hiểu gì mà
còn làm cho các em lúng túng hơn. Sau đó giáo viên yêu cầu học sinh nhận xét về
hai cách gõ của câu hát trên, bài trên.
Giáo viên nêu cách gõ đệm theo tiết tấu là gõ đệm vào từng từ (tiếng) trong
câu hát, còn gõ phách là gõ vào phần mạnh của phách tương ứng với 1 nốt đen,
hoặc hai nốt móc đơn.
Để phân biệt hai cách gõ trên giáo viên chia lớp thành hai nhóm, mỗi nhóm
thực hiện gõ một cách, khi đã được gõ và được nghe các em sẽ nhận biết được
điểm khác của hai cách gõ trên. Giáo viên nêu khái niệm về nhịp phách.
Mỗi nhịp có trường độ tương đương nốt trắng, mỗi nhịp chia làm 2 phách,
mỗi phách bằng một nốt đen hoặc hai nốt móc đơn…
Ví dụ: Bài hát : "Gà gáy" lớp 3, dân ca Cống, lời mới nhạc sĩ Huy Trân. Để
các em hát và gõ đúng nhịp, đúng phách, đúng tiết tấu thì trước tiên để cho học
sinh xác định : Nếu gõ phách thì biết phân chia phách (đánh phách). Nếu chọn gõ
nhịp đánh dấu nhịp sẽ rơi vào từ nào, còn tiết tấu thì chỉ cần đánh dấu vào các từ
(tiếng) chứ không đánh dấu vào dấu lặng đen.
Giáo viên cho học sinh nêu về 3 cách gõ với câu hát 1.
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
9
x x x x x x x
x x x x
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
*Gõ đệm theo nhịp 2:
*Gõ đệm theo phách:
*Gõ đệm theo tiết tấu
Giáo viên yêu cầu học sinh nêu xong và thực hành gõ đệm bằng thanh phách hoặc
song loan. Trước tiên giáo viên cho học sinh đọc lời ca và gõ đệm theo một lượt
đến hết bài. Sau khi đã quen giáo viên yêu cầu các em hát và gõ đệm theo lời ca.

Thực hiện như vậy sẽ tạo cho các em gõ tốt hơn, ít bị lỗi nhịp, phách.
Khi học sinh đã phân biệt được từng cách gõ với bài hát trên, để củng cố kĩ
năng gõ đệm giáo viên tổ chức trò chơi thi đua trong các nhóm. Bằng cách giáo
viên chia lớp thành 3 nhóm mỗi nhóm chịu trách nhiệm một cách gõ. Hát theo kiểu
nối tiếp đến câu hát nào ở nhóm đó sẽ có cách gõ riêng về nhịp, tiết tấu hay phách.
Nhằm tạo một không khí sôi động khi các em hát và tạo điều kiện cho học sinh
nắm vững giai điệu của bài hơn.
Với bài hát viết ở nhịp 3/4 hoặc 3/8 thì giáo viên chọn cho học sinh cách gõ
theo phách là phù hợp thông qua 2 cách gõ sau để giữ vững phách.
Ví dụ : bài "Cùng múa hát dưới trăng"
+ Giáo viên luyện cho học sinh cách gõ thứ nhất.
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
10
x x x x
x x x x xx x x
x x x x x x x x x x
x x x xx x x x x
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
Giáo viên giải thích: Đây là bài hát được viết ở nhịp 3/8 nên mỗi phách được
tính bằng một nốt móc đơn. Tiếng “ Mặt” là phách lấy đà ta không gõ.
Tiếng "trăng" hai tay vỗ vào nhau ở phách 1, tiếng "tròn", 'nhô" hai tay vỗ
nhẹ lên mặt bàn ở phách 2 và 3 cứ như vậy cho đến hết bài.
+ Cách gõ thứ 2 :
Hai học sinh ngồi gần nhau quay mặt vào nhau hát và gõ phách 1 hai tay
mình tự vỗ vào nhau, phách 2 và 3 hai tay của hai bạn sẽ chạm vào nhau (giáo viên
làm mẫu một lần) sau đó học sinh hát và vỗ phách đến hết bài, thực hiện đều đặn
như vậy sẽ giữ vững được cao độ, trường độ bài hát và không bị hát sai giai điệu.
Với cách dạy không rập khuôn máy móc thầy hát, trò hát theo một cách
cứng nhắc sẽ tạo cho mỗi học sinh có một cách thức học tập cơ bản về các cách gõ
đệm cho giai điệu bài. Vì nếu các em biết cách xác định từng cách gõ thì các em sẽ

hát đúng giai điệu của bài hát đó là điểm cơ bản để tất cả học sinh "nhớ bài" tốt
hơn. Tuỳ vào từng nội dung bài và trình độ của học sinh mà giáo viên lựa chọn các
cách gõ đệm khác nhau sao cho đảm bảo được tất cả học sinh trong lớp đều nắm
được cách gõ đệm. Không phải bài hát nào cũng có tiết tấu đơn giản và giống nhau
và còn có những bài hát viết ở dạng đảo phách trong ô nhịp.
Ví dụ : bài "Tập tầm vông" ở lớp 1. Có đảo phách chỗ tiếng “vó, tay”.
Những bài hát có sử dụng đảo phách thuộc loại bài khó. Nếu giáo viên không tập
cho học sinh tính tự lập xác định nhịp phách thì học sinh sẽ gõ sai phách và
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
11
x x x x x x xx x x xx
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
không hát đúng được giai điệu bài. Gặp những bài khó các em lúng túng chắc chắn
sẽ hát sai.
Vì vậy để dạy cho học sinh nắm chắc được tiết tấu, nhịp, phách trong bài
hát, giáo viên phải tạo cho học sinh tư thế chủ động, hướng dẫn học sinh biết cách
xác định nhịp, phách trong bài.
Để khích lệ các em trong học tập và tạo điều kiện cho các em chứng minh
khả năng cảm nhận của mình, sau khi nắm được cơ bản giai điệu của bài hát giáo
viên phải tổ chức cho các em thể hiện theo các hình thức đơn ca, song ca hoặc tốp
ca. ở giai đoạn này việc động viên, khuyến khích các em là hết sức quan trọng cho
dù các em có thể chưa thực hiện được bài hát một cách chính xác và tốt nhất.
c) Phương pháp luyện tập, củng cố bài cũ.
Thông thường, trong chương trình học hát ở Tiểu học, việc dạy một bài hát
từ đầu đến khi hoàn chỉnh phải thông qua 2 tiết học. Trong đó, tiết đầu dạy lời ca
mới, tiết 2 củng cố; sửa chữa lời của tiết trước; dạy tiếp lời ca còn lại (lời 2 nếu
có). Luyện tập củng cố cách gõ đệm theo tiết tấu; theo phách; theo nhịp (tuỳ theo
từng bài), tập vận động phụ hoạ và trình bày bài hát.
Bắt đầu ở tiết thứ 2, việc chỉnh sửa cao độ, tiết tấu của từng câu hát phải
được giáo viên hướng dẫn các em thực hiện đúng nguyên tắc cơ bản. Thông

thường sau tiết 1 các em được học tiết 2 tiếp theo là sau khoảng thời gian 1 tuần.
Việc nhớ lại hoàn toàn giai điệu của bài hát không phải học sinh nào cũng làm
được. Lúc này người giáo viên phải lấy giọng cho các em, lại phải thực hiện hát
mẫu hoặc cho các em nghe bài hát qua băng để các em nhớ lại giai điệu của bài .
Giáo viên dạo đàn, học sinh hát lại bài hát. Việc đầu tiên là phát hiện những câu,
những từ trong bài các em hát chưa đúng để sửa chữa cho các em. Khi các em
thực hiện đúng cao độ của các câu hát trong bài, việc tiếp theo là giúp các em
luyện tập, củng cố. Giáo viên cần đưa ra những yêu cầu, phải nêu rõ những nhiệm
vụ mà các em phải thực hiện khi luyện tập. Việc luyện tập bắt đầu từ từng nhóm
rồi từng bàn thậm chí từng cá nhân. Giáo viên lắng nghe, chữa từng lỗi sai sót nhỏ
của các em, cũng có thể dùng đàn tấu các câu các em hát chưa đúng để các
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
12
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
em nghe và tự sửa lỗi cho mình. Việc luyện tập hay sửa lỗi cho học sinh phải thực
hiện một cách tổng quát, mặc dù ở thời điểm đó có thể chỉ sửa lỗi cho 1 em.
Giải quyết vấn đề này, giáo viên chỉ cần đàn đúng theo bản nhạc cho học
sinh nghe khoảng 2 lần, sau đó hát mẫu lại câu hát đó và băt nhịp cho tập lại theo
đúng bản nhạc.Làm như vậy sẽ giúp các em tự nhận biết và sửa lỗi cho mình.
Việc củng cố lại bài hát không chỉ ở việc hát lại lời hát mà còn thực hiện
theo một số phương pháp khác, như gõ đệm nhạc cụ theo tiết tấu, nhắc lại tính chất
nhạc điệu của bài. Các hình thức luyện tập này vừa hiệu quả lại vừa thu hút học
sinh tham gia. Yêu cầu là giáo viên phải nêu và giao rõ nhiệm vụ cho các em.
VD: Giáo viên đàn lại bài hát, yêu cầu học sinh gõ đệm theo nhịp, theo
phách hoặc tiết tấu. Giáo viên yêu cầu học sinh hát câu 1, nhẩm và gõ theo phách
câu 2 rồi lại hát câu 3, gõ đệm câu 4 cũng có thể chỉ cho các em gõ theo tiết tấu
của bài.
Tóm lại, phương pháp luyện tập củng cố 1 bài hát là hết sức đa dạng, tuỳ
theo từng thời điểm, từng bài mà người giáo viên sử dụng, lựa chọn 1 phương pháp
thích hợp, duy chỉ có 1 điều dù có thực hiện phương pháp nào thì người giáo viên

vẫn phải luôn sử dụng nhạc cụ để thực hiện, có như vậy các em mới cảm nhận thực
sự những âm thanh và đặc biệt là gây sự hứng thú cho các em.
Cuối cùng là việc đánh giá, xếp loại, đây là giai đoạn động viên khích lệ các
em học tập. Phải thường xuyên động viên học sinh, ngay cả khi các em thực hát
chưa thật tốt.
IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Bằng sự nhiệt tình, tận tân của bản thân tôi cùng với sự cố gắng lỗ lực của
học sinh. Qua một thời gian rèn kỹ năng hát kết với hợp gõ đệm cho học sinh tôi
thấy các em có rất nhiều tiến bộ trong việc hát đúng giai điệu lời ca mạnh dạn biểu
diễn các bài hát, biểu diễn tự nhiên kết hợp với các động tác phụ hoạ thông qua đợt
khảo sát cuối kỳ I năm học 2010 – 2011 đạt được kết quả như sau:
*Kết quả:

Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
13
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
Số HS
Hoàn thành tốt
(A
+
)
Hoàn thành
(A)
Chưa hoàn
thành (B)
TS TL% TS TL% TS TL%
274 100 36,5 150 55 24 8.5
Với kết quả trên, tuy không cao lắm nhưng cũng đã đem lại niềm vui cho thầy trò
chúng tôi qua một thời tích cực học tập, rèn luyện.
C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT KIẾN NGHỊ

Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
14
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
I. KẾT LUẬN.
Qua quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy kết quả đạt được như trên là rất khả
quan. Tuy nhiên để đạt được những kết quả này không phải trong một vài tiết học
là rèn cho học sinh có thói quen và cách thức xác định được. Giáo viên phải có sự
kiên trì bền bỉ nhận xét, động viên học sinh luyện tập.
Như vậy để đạt được hiệu quả cao trong một giờ học người giáo viên phải
hoà mình với học sinh, hiểu được đặc điểm tâm lí của từng học sinh, cũng như đặc
điểm của từng lớp mà áp dụng những hình thức và phương pháp hướng dẫn khác
nhau. Hơn nữa người giáo viên còn phải biết lưa chọn và áp dụng các phương pháp
sao cho phù hợp với từng đối tượng học sinh. Về phía bản thân, với một số phương
pháp nêu trên, qua thực tế giảng dạy tại trường tiểu học Hương Vĩ, tôi nhận thấy
hiệu quả của các phương pháp này khá cao. Tuy nhiên, khi vận dụng những
phương pháp này, quí thầy, cô có thể tuỳ cơ ứng biến sao cho phù hợp vói từng
hoàn cảnh, từng đối tượng cụ thể để thu được kết quả tốt nhất. Và điều quan trọng
là chúng ta cùng nhau xây dựng nên những phương pháp giảng dạy hay nhất, phù
hợp nhất đối với bộ môn Âm nhạc.
Với những cách thức hướng dẫn như trên mà tiết học nào cũng vậy, học
sinh trong lớp đều tham gia ca hát rất tích cực. Rất ít học sinh còn rụt rè do sợ hát
và gõ đệm sai . Học sinh trong lớp đều biết cách phân biệt từng cách gõ đệm cho
lời ca, điều đó đã tạo niềm vui cho tôi khi bước vào lớp.
II. NHỮNG ĐỀ XUẤT KIẾN NGHỊ
Để nâng cao chất lượng học tập bộ môn Âm nhạc cho học sinh Tiểu học tôi xin
có một số ý kiến đề xuất như sau:
- Tiếp tục bổ xung đồ dùng học tập, đồ dùng giảng dạy của bộ môn đáp ứng nhu
cầu học tập và phát triển của xã hội.
- Tăng cường chỉ đạo công tác phong trào văn hoá văn nghệ hơn nữa, tạo cơ hội để
các em có thêm điều kiện giao lưu, học hỏi thể hiện mình trong lĩnh vực nghệ

thuật.
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
15
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
- Thường xuyên động viên, khích lệ các em trong học tập, đặc biệt là các em có
năng khiếu nổi trội.
- Cần phải có phòng học riêng đúng tiêu chuẩn phòng học âm nhạc.
- Cần phải đầu tư các loại nhạc cụ có chức năng hiện đại để sử dụng trong việc dạy
học.
Tất cả những điều trên sẽ góp phần giúp các em học tập tốt hơn.
III. BÀI HỌC RÚT RA:
Trong quá trình rèn luyện kỹ năng hát kết hợp với gõ đệm cho học sinh, bản
thân tôi đã rút ra được một số kinh nghiệm sau:
- Giáo viên phải hát mẫu đúng lời ca giai điệu, cách trình bày bài hát, tư thế ca hát,
nét mặt, sắc thái phải phù hợp với bài hát.
- Giáo viên luôn phải tìm ra những phương pháp dạy cho từng đối tượng, từng lớp
cho phù hợp.
- Phải rèn luyện cho học sinh đứng và ngồi đúng tư thế ca hát, cách cầm nhạc cụ
gõ, mặnh dạn tự tin, biểu diễn tự tin thoải mái.
- Luôn chuẩn bị đồ dùng đầy đủ, phong phú, tập kĩ sử dụng đàn đệm cho các bài
hát, các động tác phụ hoạ trước khi lên lớp.
- Thường xuyên tuyên dương, khen ngợi khích lệ kịp thời.
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi rút ra trong quá trình rèn
luyện kỹ năng hát kết hợp với gõ đệm cho học sinh. Tôi hy vọng rằng kinh
nghiệm nhỏ này sẽ góp phần nâng cao chất lượng về ca hát và các hoạt động văn
nghệ trong trường cho học sinh tiểu học./.
Hương Vĩ, ngày 01 tháng 4 năm 2011
Người thực hiện
Nguyễn Văn Quyền
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ

TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ

Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
16
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“RÈN KỸ NĂNG HÁT KẾT HỢP GÕ ĐỆM”
HỌ VÀ TÊN: Nguyễn Văn Quyền
CHỨC VỤ: Giáo viên
DẠY MÔN: ÂM NHẠC
ĐƠN VỊ CÔNG TÁC: Trường Tiểu học Hương Vĩ
NĂM HỌC: 2010 – 2011
Hương Vĩ, tháng 4 năm 2011
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
17










PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN THẾ -_TRƯỜNG TIỂU HỌC HƯƠNG VĨ
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Văn Quyền
18