giáo án văn 7 - cả năm - hay

Tuần1
Ngày soạn : 20/8/2011 KT:
Ngày giảng :23/8/2011 7B
24/8/2011 7A
Bài 1 - Tiết 1
Đọc- Hiểu văn bản
CổNG TRƯờNG Mở RA
Lý Lan
A - Mục tiêu cần đạt :
1.Kiến thức:
- Cảm nhận và hiểu đợc những tình cảm thiêng liêng , đẹp đẽ của cha mẹ đối với
con cái trong một tình huống đặc biệt:đêm trớc ngày khai trờng.
- Thấy đợc ý nghĩa lớn lao của nhà trờng đối với cuộc đời mỗi con ngời, ý thức
trách nhiệm của gia đình đối với trẻ em tơng lai của nhân loại .
-Hiểu đợc giá trị của những hình thức biểu cảm chủ yếu trong văn bản nhật dụng.
2.Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng đọc, cảm nhận và tìm hiểu , phân tích một văn bản nhật dụng.
3.T tởng:
- Giáo dục học sinh có tình cảm cao đẹp với gia đình nhà trờng và xã hội
B - Chuẩn bị:
- GV: Soạn giáo án, tranh, ảnh về nhà trờng.
- HS: Chuẩn bị bài.
C- Tiến trình tổ chức các hoạt động Dạy - Học
1. ổn định tổ chức :
KT Sĩ số : 7a:
7b:
2 . Kiểm tra :
? ở lớp 6 các em đã đợc học những văn bản nhật dụng nào?Kể tên những văn
bản nhật dụng đó?
Học sinh trả lời :

(Động Phong Nha, Cầu Long Biên- Chứng nhân lịch sử )
HS khác nhận xét -> bổ sung
GVđánh giá và cho điểm
3. Bài mới :
Ngày khai trờng hàng năm đã trở thành ngày hội của toàn dân. Bởi ngày đó bắt
đầu một năm học mới với bao mơ ớc, bao điều mong đợi trớc mắt các em. Không khí
ngày khai trờng thật náo nức với tuổi thơ của chúng ta. Còn các bậc làm cha làm mẹ
thì sao ? Họ có những tâm trạng gì trong ngày ấy ? VB Cổng trờng mở ramà chúng
ta học hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu đợc điều đó.
Hot ng ca thy v trũ Ni dung
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
1

- Em hãy nêu xuất xứ của văn bản Cổng
trờng mở ra ?
GV : Hớng dẫn đọc : Giọng nhỏ nhẹ, thiết
tha, chậm rãi.
GV đọc văn bản - HS đọc- GV nhận xét.
- Trong 10 chú thích, có từ nào là từ HV ?
Từ đó đợc giải nghĩa nh thế nào ? ( can
đảm: có tinh thần mạnh mẽ, không sợ gian
khổ, nguy hiểm, khó khăn )
?Em hãy tóm tắt nội dung của văn bản
Cổng trờng mở ra bằng 1 vài câu ngắn gọn
? (văn bản viết về cái gì ? việc gì ? )
?Truyện có những nhân vật nào ? Ai là
nhân vật chính ? ( ngời mẹ và đứa con- ng-
ời mẹ là nhân vật chính ) Vì sao ?
? Em có thể chia văn bản này thành mấy
phần ? Nêu nội dung của từng phần ?

HS đọc đoạn 1. Đoạn văn em vừa đọc diễn
tả điều gì ?
? Theo dõi phần đầu văn bản, em thấy ngời
mẹ nghĩ đến con trong thời điểm nào ?
? Đêm trớc ngày khai trờng tâm trạng của
ngời mẹ và đứa con có gì khác nhau ?
Điều đó đợc biểu hiện bằng những chi tiết
nào trong bài ? (Con thanh thản, nhẹ
nhàng, vô t : Đêm nay con cũng có niềm
vui háo hức. Giấc ngủ đến với con dễ dàng
nh uống 1 li sữa, ăn 1 cái kẹo Mẹ thao
thức, hồi hộp, suy nghĩ triền miên : )
? Em có nhận xét gì về tâm trạng của 2 mẹ
con ?
(Đây là tâm trạng khác thờng không giống
nhau)
?Để diễn tả đợc tâm trạng của 2 mẹ con,
tác giả đã sử dụng ptbđ nào ?
?Tìm chi tiết diễn tả công việc mà mẹ đã
làm cho con? Qua những chi tiết ấy -> ng-
ời mẹ là ngời nh thế nào?
GV:Ngời mẹ nào chẳng yêu con , hết lòng
vì con. Đó là những phảm chất cao đẹp ,
đáng quí của ngời phụ nữ Việt Nam?
?Theo em vì sao ngời mẹ lại trằn trọc
không ngủ đợc ? ( Vừa trăn trở suy nghĩ về
con , vừa bâng khuâng nhớ về ngày khai
trờng năm xa của mình .
- Chi tiết nào chứng tỏ ngày khai trờng
I . Giới thiệu :

- Là văn bản nhật dụng viết về nhà tr-
ờng.
- Đây là bài kí của tg Lý Lan trích từ
báo Yêu trẻ số 166 Thành phố Hồ
Chí Minh 1.9.2000
II - Đọc Chú thích- Bố cục:
* Đọc

* Chú thích
- Tóm tắt : Bài văn viết về tâm trạng
của ngời mẹ trong đêm không ngủ tr-
ớc ngày khai trờng lần đầu tiên của
con
Bố cục: 2 phần
+ Từ đầu -> bớc vào : Nỗi lòng của
mẹ
+Còn lại : Cảm nghĩ của mẹ về Giáo
dục.
III/Tìm hiểu văn bản :
1/Tâm trạng của con:
-Thanh thản nhẹ nhàng,vô t ,phấn
khởi.
2.Tâm trạng của mẹ:
-Tự sự kết hợp với Miêu tả để biểu
cảm ->làm nổi rõ tâm trạng thao
thức, hồi hộp, suy nghĩ triền miên
của ngời mẹ.
- Những việc làm của mẹ
->Yêu thơng con, hết lòng vì con
.

Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
2

năm xa đã để lại ấn tợng sâu đậm trong
tâm hồn ngời mẹ ? ( Dấu ấn sâu đậm : Cứ
nhắm mắt lại là dờng nh vang bên tai tiếng
đọc bài trầm bổng : Hằng năm cứ vào
cuối thu Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn
đi trên con đờng làng dài và hẹp
? Trong đêm không ngủ ngời mẹ đã sống
lại những kỉ niệm quá khứ nào ? Tìm chi
tiết thể hiện?
? Em có nhận xét gì về cách dùng từ của
tác giả ? Tác dụng của cách dùng từ đó ?
-Tâm trạng vừa vui sớng vừa lo sợ,hồi hộp
của mẹ lần đầu tiên đến trờng.
? Trong đêm không ngủ, ngời mẹ đã chăm
sóc giấc ngủ của con, nhớ tới những kỷ
niệm thân thơng về bà ngoại và mái trờng
xa. Tất cả những điều đó đã cho em hình
dung về một ngời mẹ nh thế nào ?
Thảo luận :3p
-Là ngời mẹ biết yêu thơng ngời thân, biết
ơn trờng học và tin tởng ở tơng lai của
con.Ngoài việc sử dụng PTBĐ Tự sự và
Miêu tả tác giả còn sử dụng yếu tố độc
thoại làm nổi bật tâm trạng, tình cảm và
những điều khó nói thành lời.
? Ngời mẹ đang nói trực tiếp với con hay
đang tâm sự với mình ? Cách viết này có

tác dụng gì ?
Td:Bộc lộ tình cảm cảm xúc của mình và
dễ dàng thể hiện những điều khó nói
Gv : Qua tâm trạng của ngời mẹ trong bài
văn chúng ta hiểu rằng ngời mẹ ấy nhớ
những kỷ niệm xa, không chỉ để sống lại
tuổi thơ đẹp đẽ của mình mà còn muốn ghi
vào lòng con những kỷ niệm đẹp ấy. Để rồi
bất cứ 1 ngày nào đó trong đời, khi nhớ lại,
lòng con lại rạo rực những cảm giác bâng
khuâng, xao xuyến của ngày đầu tiên cắp
sách tới trờng .
? Ngoài những cảm xúc tâm trạng ấy,
trong đêm không ngủ ngời mẹ còn nghĩ
đến điều gì ? Câu văn nào trong bài nói lên
tầm quan trọng của nhà trờng đối với thế
hệ trẻ ?
?Tầm quan trọng của nhà trờng nh thế
nào? Câu văn này có ý nghĩa gì ? ( Không
đợc phép sai lầm trong giáo dục. Vì giáo
dục quyết định tơng lai của đất nớc )
?Trong đoạn kết ngời mẹ đã nói với con :
Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này
là của con, bớc qua cánh cổng trờng là 1
thế giới kì diệu sẽ mở ra. Em hiểu thế
giới kì diệu đó là gì ? ( Tri thức, tình cảm,
t tởng, đạo lí, tình bạn, tình thầy trò)
3.Vai trò của nhà trờng:
-Giáo dục có vai trò vô cùng quan
trọng đối với con ngời nhất là với thế

hệ trẻ.
IV.Tổng kết
1.Nghệ thuật
-Tự sự +Miêu tả+Biểu cảm .
- Hình thức tự bạch.
2.Nội dung:
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
3

GV: Một thế giới kì diệu mà nhà trờng đã
mở ra cho chúng ta là bao điều mới mẻ
rộng lớn về tri thức văn hoá, tri thức cuộc
sống, dạy dỗ bồi đắp cho chúng ta những
t tởng, Tình cảm đẹp về đạo lí làm ngời, về
tình bạn, tình thầy trò, về tấm lòng yêu th-
ơng con ngời để không ngừng vơn lên, để
phát triển thể lực, phẩm chất toàn diện của
con ngời, chuẩn bị cho ngày mai lập
nghiệp.
?Nêu tóm tắt những giá trị nghệ thuật của
văn bản Cổng trờng mở ra
?Văn bản Cổng trờng giúp em nắm đ-
ợc những nội cơ bản nào .
? Quan sát tranh ( SGK ) - Bức tranh minh
họa cảnh gì ? Hãy nhớ và viết thành đoạn
văn về kỉ niệm đáng nhớ nhất trong ngày
khai trờng đầu tiên của mình
-Tấm lòng, tình cảm của ngời mẹ với
con
-Vai trò to lớn của nhà trờngvới cuộc

sống của con ngời
V.Luyện tâp.
D. Củng cố:Khái quát lại nd bài học.
E.Dặn dò:Học bài, làm bài tập, chuẩn bị bài mới.
Rút kinh nghiệm:.

Ngày soạn:20/8/2010 Tuần 1.
Ngày giảng: /8/2010
Bài 1. Tiết 2
Đọc- Hiểu văn bản
Mẹ Tôi
_ Et- môn-đô-đơ A-mi-xi _
A- Mục tiêu bài học:
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
4

1.Kiến thức:
- Cảm nhận đợc tình cảm thiêng liêng sâu nặng của cha mẹ đối với con cái.
-Thấy đợc nét độc đáo của văn bản dới dạng một bức th thể hiện sự nghiêm khắc của
ngời bố.
2.Kĩ năng:Rèn kĩ năng đọc, phân tích văn bản nhật dụng dới hình thức một bức th.
3.T tởng:GD học sinh có thái độ c sử đúng đắn với cha mẹ, biết nhận lỗi với cha mẹ
yêu thơng và kính trọng cha mẹ .
B- Chuẩn bị
- GV: Soạn giáo án
- HS: Chuẩn bị bài
C - Tiến trình tổ chức các hoạt động Dạy - Học:
I - ổn định tổ chức: KTSS
II - Kiểm tra bài cũ:
- Bài học sâu sắc nhất mà em rút ra từ văn bản Cổng trờng mở ra là gì ?

- Yêu cầu: Trả lời nh phần ghi nhớ SGK ( 9 ).
III - Bài mới:
Trong cuộc đời mỗi chúng ta, ngời mẹ có một vị trí và ý nghĩa hết sức lớn lao,
thiêng liêng và cao cả . Nhng không phải khi nào ta cũng ý thức hết đợc điều đó. Chỉ
đến khi mắc những lỗi lầm, ta mới nhận ra tất cả. Bài Mẹ tôi sẽ cho ta một bài học
nh thế.

Hoạt động của thầy - trò Nội dung kiến thức
Hoạt động 1
- Em hãy giới thiệu 1 vài nét về tác giả ?
- Tác giả thờng viết về đề tài gì ?
- Em hãy nêu xuất xuất xứ của văn bản Mẹ
tôi ?
Hoạt động 2
GV: Hớng dẫn đọc : Nhẹ nhàng, tha thiết, thể
hiện đợc những tâm t tình cảm buồn khổ của
ngời cha trớc lỗi lầm của con và sự trân trọng
của ông với vợ mình. Khi đọc lời khuyên: Dứt
khoát, mạnh mẽ thể hiện thái độ nghiêm khắc .
GV đọc - HS đọc - Nhận xét .
GV gọi hs đọc chú thích.
? chú thích nào là từ láy, chú thích nào là từ
Hán Việt ?
? Văn bản chia làm mấy phần ? Nêu nội dung
của từng phần ?
?Văn bản là 1 bức th của ngời bố gửi cho con
nhng tại sao tác giả lại lấy nhan đề Mẹ tôi ? (
Nhan đề là của tác giả đặt cho đoạn trích . Tuy
ngời mẹ không xuất hiện trực tiếp trong câu
chuyện, nhng lại là tiêu điểm mà các nhân vật

và chi tiết đều hớng tới để làm sáng tỏ )
Hđộng 3
?Theo dõi phần đầu văn bản , em thấy nguyên
nhân nào bố En ri cô đã viết th ?
I . Giới thiệu :
1 . Tác giả: ( 1846- 1908 )
- Là nhà văn ý.
- Thờng viết về đề tài thiếu nhi và
nhà trờng về những tấm lòng nhân
hậu.
2 / Tác phẩm:
- Là văn bản nhật dụng viết về ng-
ời mẹ
- In trong tập truyện : Những tấm
lòng cao cả
II - Đọc chú thích- bố cục:
* Đọc :
* Chú thích :
- Bố cục : 2 phần
+ Đoạn đầu : Lí do bố viết th
+Còn lại : Nội dung bức th
III/ Tìm hiểu văn bản
1. Nguyên nhân bố viết th cho En-
ri-cô
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
5

? Em có suy nghĩ gì về lỗi lầm của En ri cô?
?Tìm những chi tiết nói về thái độ của ngời bố
đối với En ri cô ?

? Để diễn tả đợc tâm trạng của ngời bố, tác giả
đã sử dụng PTBĐ nào? Phơng thức đó đợc diễn
đạt thông qua những kiểu câu nào? Tác dụng
của các kiểu câu đó trong việc thể hiện tâm
trạng của ngời cha?
?Ngời bố đã khuyên dạy con ntn?Em có nhận
xét gì về những lời dạy bảo con của ngời cha?
? Em có đồng tình với ngời bố không ?( hstự
bộc lộ )
? Trong th ngời bố đã gợi lại những việc làm,
những tình cảm của mẹ dành cho En ri cô. Em
hãy tìm những chi tiết, hình ảnh nói về ngời
mẹ?
? Khi nói về hình ảnh ngời mẹ tác giả đã sử
dụng PTBĐ nào? Phơng thức đó có tác dụng
gì ?
? Qua lời kể của ngời cha, em cảm nhận đợc
điều gì về ngời mẹ ?
GV: Ngời mẹ của En- ri- cô cũng nh bao ngời
mẹ khác trên thế gian này đã yêu thơng, chăm
sóc nuôi dạy con cái bằng tất cả tấm lòng, sức
lực, sẵn sàng hi sinh tất cả hạnh phúc và cuộc
sống của mình cho con cái. Tình mẫu tử của
con ngời thật thiêng liêng, cao cả.
? Qua bức th , em thấy bố của En ri cô là ngời
nh thế nào ?
? Tại sao ngời cha không nói trực tiếp với con
mà lại viết th ? ( tình cảm sâu sắc thờng tế nhị
và kín đáo, nhiều khi không nói trực tiếp đợc.
Viết th tức là chỉ nói riêng cho ngời mắc lỗi

biết, vừa giữ đợc kín đáo, vừa không làm ngời
mắc lỗi mất lòng tự trọng. Đây chính là bài học
về cách ứng xử trong gia đình, ở trờng và ngoài
xã hội )
- Thảo luận : 3p
Theo em, điều gì đã khiến En ri cô xúc động
vô cùng khi đọc th bố ?
? Hãy tìm hiểu và lựa chọn những lí do mà em
cho là đúng trong các lí do sau:(9sgk-12.)
?Văn bản này đợc biểu đạt bằng những phơng
thức nào Phơng thức nào là chính ?Ngoài ra
- Vô lễ với mẹ trớc mặt cô giáo
=> Đây là việc làm sai trái, xúc
phạm tới mẹ.
2 / Thái độ của bố:
- PTBĐ đợc diễn đạt bằng các
kiểu câu cảm thán, nghi vấn làm
cho lời văn trở nên linh hoạt, sinh
động, dễ đi vào lòng ngời .
=>Thể hiện thái độ buồn bã, đau
đớn và tức giận .
-Khuyên con phải yêu thơng,kính
trọng mẹ cha->lời khuyên bảo
chân thành mà vô cùng sâu sắc
3/ Hình ảnh ngời mẹ:
- Phơng thức tự sự kết hợp với
miêu tả làm nổi bật tình cảm của
ngời mẹ.
.=> Là ngời mẹ hết lòng yêu th-
ơng con, sẵn sàng quên mình vì

con.
IV.Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
-Tự sự +Biểu cảm+Miêu tả.
-Tình huống truyện,hình thức bức
th.
2.Nội dung:
-Vai trò của ngời mẹ trong gia
đình.
-Yêu thơng, kính trọng cha mẹ là
tình cảm thiêng liêng cao quí nhất
của con ngời.
* Ghi nhớ : (12 )
V.Luyện tập :
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
6

Vb còn sử dụng những nghệ thuật nào?
?Tóm tắt ndchính của văn bản? (Nhà văn đã gửi
tới chúng ta thông điệp gì ?)
Sau khi học xong văn bản này, em rút ra đợc
bài học gì ? Liên hệ với bản thân xem em đã có
lần nào lỡ gây chuyện gì đó khiến bố mẹ buồn
phiền. Nếu có thì bài văn này gợi cho em điều
gì ?
GVhớng dẫn hs kể lại sự việc có kết hợp với
nhữn yếu tố miêu tả và biểu cảm
Kể lại một sự việc em lỡ gây ra
cho cha mẹ buồn phiền.
D. Củng cố : GV khái quát toàn bài học

E. Dặn dò :- Học bài ,chuẩn bị bài mới.
*Rút kinh nghiệm :
.
Ngày soạn :20/8/2010 Bài 1 - Tiết 3 Tiếng Việt
Ngày dạy: /8/2010 Từ ghép
A - Mục tiêu bài học :
1.Kiến thức:
-Nhận diện đợc hai loại từ ghép : Từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập .
- Hiểu đợc tính chất phân nghĩa và hợp nghĩa của từ ghép chính phụ và đẳng lập.
2.Kĩ năng: biết sử dụng từ ghép chính xác và hợp lí.
3.T tởng: GD học sinh có ý thức trau dồi vốn từ .
B - Chuẩn bị:
- GV: Soạn giáo án, bảng phụ .
- HS: Chuẩn bị bài, học bài cũ.
C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học :
I - ổn định tổ chức :Sĩ số 7a 7b
II - Kiểm tra :
Kiểm tra sự chuẩn bị đồ dùng, sách vở của HS.
III - Bài mới :
? Tìm 3 từ đơn và 3 từ phức? Từ phức đợc phân loại nh thế nào ?
( Hoa, lá, quả; hoa hồng, hoa quả, xanh xanh. Từ phức đợc phân thành hai loại : Từ
ghép và từ láy ) Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về từ ghép .
Hoạt động của thầy trò Nội dung kiến thức
HĐ1:Tìm hiểu các loại từ ghép.
Đọc VD và chú ý các từ : Bà ngoại,
thơm phức .
?Xét về cấu tạo, các từ thuộc từ loại
nào?
? Trong 2 từ đó, tiếng nào là tiếng
chính, tiếng nào là tiếng phụ bổ sung ý

nghĩa cho tiếng chính ?
?Em có nhận xét gì về trật tự của
những tiếng chính trong những từ
ấy,giũa tiếng và tiếng phụ có quan hệ
ntn?
? Theo em từ ghép chính phụ có cấu
tạo nh thế nào ?Cho Vd minh họa?
HS đọc Ví dụ 2 - Chú ý các từ trầm
I.Các loại từ ghép:
1.VD:
a.VD1:
*Nhận xét:
-Tiếng chính: bà,thơm
-Tiếng phụ: ngoại, phức
=>Tiếng chính đứng trớc tiếng phụ đứng
sau, bổ sung nghĩa cho tiếng chính ->Từ
ghép chính phụ.
b.VD2:
*Nhận xét:Các tiếng trong 2từ ghép trên
không phân ra tiếng chính và tiếng phụ
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
7

bổng, quần áo .
? Các tiếng trong 2 từ ghép trên có
phân ra thành tiếng chính, tiếng phụ
không ? Vậy 2 tiếng này có quan hệ
với nhau nh thế nào?
? Khi đảo vị trí của các tiếng thì nghĩa
của từ có thay đổi không ? Vậy từ

ghép đẳng lập có cấu tạo nh thế nào?
- Tìm một vài từ ghép đẳng lập chỉ các
sự vật xung quanh chú? So sánh từ
ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập,
chúng giống và khác nhau ở điểm
nào ? Từ ghép đợc phân loại nh thế
nào?Thế nào là từ ghép chính phụ, thế
nào là từ ghép đẳng lập ?
HS đọc ghi nhớ.
HĐ2:TH nghiã của từ ghép.
?So sánh nghĩa của từ bà ngoại với
nghĩa của từ bà? Nghĩa của từ
thơm phức với nghĩa của tiếng
thơm ?
-Vậy từ ghép chính phụ có nghĩa nh
thế nào ?
?So sánh nghĩa của từ quần áo với
nghĩa của mỗi tiếng quần và áo,
trầm bổng với trầm và bổng ?
- >Từ ghép đẳng lập có nghĩa nh thế
nào ?
- Hs đọc ghi nhớ 2 .
GV : Gọi 2 hs lên bảng làm btập.
- Phân loại từ ghép đẳng lập, chính
phụ ?
- Vì sao em lại xếp nh vậy ?
GV treo bảng phụ - hs lên điền từ
- Điền thêm tiếng để tạo từ ghép chính
phụ ?
GV treo bảng phụ - hs lên điền từ

- Điền thêm tiếng để tạo từ ghép đẳng
lập ?
Gọi hs trả lời
- Trả lời tại sao ?
=>các tiếng có quan hệ bình đẳng về mặt
ngữ pháp ->từ ghép đẳng lập
.
3 Ghi nhớ 1: SGK ( 14 )
II - Nghĩa của từ ghép
1. VD
2.Nhận xét:
-Nghĩa của từ bà ngoại, thơm phức hẹp
hơn nghĩa của các từ bà thơm.
=>từ ghép CP có tính chất phân nghĩa.
-Nghĩa của các từ quần áo,trầm bổng
rộng hơn nghĩa của các từ quần, áo, trầm,
bổng.
=>Từ ghép ĐL có tính chất hợp nghĩa và
có nghĩa khái quát hơn nghĩa của tiếng
tạo nên nó .
* Ghi nhớ 2 : SGK (14 )
III - Luyện tập :
* Bài 1( 15 ) :
- Từ ghép đẳng lập : Suy nghĩ, chài lới,
cây cỏ, ẩm ớt, đầu đuôi .
- Từ ghép chính phụ: Xanh ngắt,nhà máy,
nhà ăn, nụ cời .
* Bài 3: ( 15 )
- Núi rừng ( sông, đồi )
- Mặt mũi ( mày, )

*Bài 5 : ( 15 )
- Không phải vì :
Hoa hồng là một loài hoa nh : Hoa huệ,
hoa cúc
-> Có nhiều loại hoa mầu hồng nhng
không phải là hoa hồng nh : Hoa giấy,
hoa chuối
D/ Củng cố:- GVkhái quát toàn bộ bài học
E/ Dặn dò: Học bài cũ
- Chuẩn bị bài mới
* Rút kinh nghiệm :

Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
8





**************
Ngày soạn 20/8/2010 Bài 1 - Tiết 4 Tập làm văn
Ngày dạy: 26 /8/2010 LIÊN KếT TRONG VĂN BảN
A - Mục tiêu bài học :
1.Kiến thức: HS hiểu rõ liên kết là một trong những đặc tính quan trọng nhất của văn
bản .Sự liên kết của một văn bản đợc thể hiện ở cả hai mặt hình thức lẫn nội
dung.Nắm đợc các phơng tiện liên kết là những từ ngữ, câu văn thích hợp.
2.Kĩ năng: Biết vận dụng những hiểu biết về liên kết vào việc đọc văn bản và tạo lập
văn bản.
3.T tởng:Có ýthức vận dụng đặc tính liên kết của văn bản trong khi nói và viết.
B - Chuẩn bị :

- Gv: Soạn giáo án, bảng phụ.
- HS: Chuẩn bị bài mới và học bài cũ.
C - Tiến trình tổ chức Dạy - Học :
I - ổn định tổ chức :
7a 7b
II - Kiểm tra bài cũ: Không
III - Bài mới :
- Văn bản là gì ? ( Là chuỗi những lời nói miệng hay bài viết có chủ đề thống
nhất, có liên kết mạch lạc, v/dụng phơng thức biểu đạt phù hợp để thực hiện mục
đích g/tiếp ). Chúng ta sẽ không hiểu đợc một cách cụ thể về văn bản, cũng nh khó
có thể tạo lập đợc những văn bản tốt, nếu chúng ta không tìm hiểu kĩ 1 trong những
tính chất quan trọng nhất của nó là liên kết.
Hoạt động của Thầy-Trò Nội dung khiến thức
HĐ1
GV : gọi hs đọc 2 đoạn văn sgk cà đoạn
văn trong vb mẹ tôi.
- So sánh 2 đoạn văn, đoạn nàoEn-ri-cô có
thể hiểu rõ hơn ngời bố muốn nói gì ?
- Nếu En ri-cô cha hiểu ý bố thì hãy cho
biết vì sao ? ( vì giữa các câu còn cha có sự
liên kết )
GV: liên : liền; kết : nối, buộc; liên kết:
nối liền nhau gắn bó với nhau.
? Muốn cho đoạn văn có thể hiểu đợc thì
nó phải có tính chất gì ? ( liên kết ) -Thế
nào là liên kết ?
G: liên kết là 1 trong những tính chất quan
trọng nhất của văn bản
* BT1 : Tôi đến trờng. Em Thu bị ngã .
- ở đây nêu mấy thông tin ? Những thông

tin này nh thế nào với nhau ?
?Em hãy sửa lại câu văn để 2 thông tin
này gắn kết với nhau?(Trên trờng, tôi
ngã.)->Gv chuyển ý
HS đọc VD ( sgk - 18 )
?Hãy sửa lại ĐVđể En-ri-cô hiểu đợc ý
bố?
I. Liên kết và phơng tiện Lk trong
văn bản :
1 / Tính liên kết của văn bản :
- Ví dụ :
-Nhận xét
+Đoạn văn khó hiểu vì giữa các câu
văn không có mối quan hệ gì với nhau
->En-ri-côcha hiểu đợc ý bố.
- Liên kết: là sự nối kết các câu, các
đoạn trong văn bản 1 cách tự nhiên,
hợp lí-> văn bản(đv)có nghĩa, dễ hiểu.
2 - Phơng tiện liên kết trong văn
bản :
- Ví dụ :
-Nhận xét:
+a.ĐV khó hiểu vì thiếu ý lời dạy bảo
của bố liên kết nội dung.
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
9

?Hãy chỉ ra sự thiếu LK của các câu ở (b).
Sửa lại thành 1đoạn văn có nghĩa?
( cha có sự nối kết với nhau - vì cha có tính

liên kết)
-GV:Những từ còn bây giờ, con là những
từ, tổ hợp từ đợc sử dụng làm phơng tiện
liên kết trong đoạn văn
?So sánh đoạn văn khi cha dùng phơng
tiện liên kết và khi dùng phơng tiện liên
kết ?
? Một văn bản muốn có tính liên kết trớc
hết phải có điều kiện gì ? Các câu trong
văn bản phải sử dụng các phơng tiện gì ?
- HS đọc ghi nhớ .
Gvcho hs đọc đề bài và xác định yêu cầu
bt
?Đọc và sắp xếp câu văn theo thứ tự hợp lí
để tạo thành 1 đoạn văn có tính liên kết
chặt chẽ? Vì sao lại sắp xếp nh vậy?
(sắp xếp nh vậy thì đoạn văn mới rõ ràng,
dễ hiểu.)
- Các câu văn dới đây đã có tính liên kết
cha ? Vì sao ?
- Điền các từ ngữ thích hợp vào chỗ trống?
Đêm nay mẹ không ngủ đợc. Ngày mai
là ngày khai trờng lớp 1 của con. Có ý
kiến cho rằng: Sự liên kết giữa 2 câu trên
hình nh không chặt chẽ, vậy mà chúng vẫn
đợc đặt cạnh nhau trong Văn bản : Cổng
trờng mở ra. Em hãy giải thích tại sao ?
+b.Đoạn văn thiếu từ bây giờ ở câu
2,viết sai chữ con thành đứa trẻ ở câu 3
nên tính liên kết không đợc đảm bảo

LK hình thức, ngôn ngữ.
->Muốn tạo đợc tính liên kết trong văn
bản cần phải sử dụng những phơng tiện
liên kết về hình thức và nội dung.
* Ghi nhớ : SGK ( 18 )
II - Luyện tập :
* Bài 1 ( SGK-18 ) :
Sơ đồ câu hợp lí : 1 - 4 - 2 - 5 3
* Bài 2 ( 19 ) :
- Đoạn văn cha có tính liên kết.
- Vì chỉ đúng về hình thức ngôn ngữ
song không cùng nói về một nội dung.
* Bài 3 ( 19 ) :
Điền từ : bà, bà , cháu, bà, bà, cháu,
thế là.
* Bài 4 ( 19 ) :
Nếu tách riêng 2 câu văn thì có vẻ rời
rạc nhng nếu đọc tiếp câu 3 thì ta thấy
câu 3 kết nối 2 câu trên thành 1 thể
thống nhất làm đoạn văn có tính liên
kết chặt chẽ .

D. Củng cố: -GVkhái quát toàn bộ bài học

E. Dặn dò:- Học bài cũ
-Chuẩn bị bài mới

*Rút kinh nghiệm : .

.

Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
10

Ngày soạn :28/8/2010 Tuần 2
Ngày giảng :30/8/2010
Bài 2 Tiết 5 Văn học
Đọc Hiểu văn bản
Cuộc chia tay của những con búp bê
-Khánh Hoài -

A - Mục tiêu bài học:
- Thấy đợc những tình cảm chân thành, sâu nặng của 2 anh em trong câu
chuyện. Cảm nhận đợc nỗi đau đớn, xót xa của những ngời bạn nhỏ chẳng may rơi
vào những hoàn cảnh gia đình bất hạnh. Biết thông cảm và chia sẻ với những ngời
bạn ấy .
- Thấy đợc cái hay của chuyện là ở cách kể rất chân thật và cảm động .
B - Chuẩn bị :
- GV: Soạn giáo án su tầm tranh ảnh về gia đình và nhà trờng .
- HS: Chuẩn bị bài.
C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học :
I - ổn định tổ chức:
7a 7b
II - Kiểm tra bài cũ :
1 - Phân tích hình ảnh ngời mẹ của EnRiCô trong văn bản Mẹ tôi ?
2 - Văn bản Mẹ tôi cho chúng ta thấy bài học đạo đức gì ?
Yêu cầu : C1 : Trả lời nh phần c : hình ảnh ngời mẹ .
C2 : Trả lời nh phần ghi nhớ SGK ( 12 ) .
III - Bài mới :
Gia đình hạnh phúc, êm ấm là mơ ớc của tất cả chúng ta . Thế nhng điều mơ -

ớc tởng chừng đơn giản đó đôi khi ở đâu đó vẫn không thể thực hiện đợc. Một khi
hạnh phúc mất đi ngời ta càng thấm thía nỗi đau đớn khi phải chia li, cách xa với
những ngời thân yêu ruột thịt, luôn gần gũi với chúng ta hàng ngày. Văn bản Cuộc
chia tay của những con búp bê sẽ cho chúng ta biết rõ hơn về tình anh em .
Hoạt động của thầy - trò Nội dung kiến thức
Hoạt động 1
- Dựa vào chú thích *, em hãy nêu 1 vài
nét về tác phẩm ?
Hoạt động 2
GV: Hớng dẫn đọc: Giọng nhẹ nhàng,
xúc động, chú ý ngôn ngữ đối thoại .
GV đọc- HS đọc bài,HS khác nhận xét
I - Giới thiệu :
- Là văn bản nhật dụng viết về quyền trẻ
em.
- Truyện ngắn đợc trao giải nhì trong
cuộc thi thơ văn viết về quyền trẻ em tổ
chức tại Thuỵ Điển 1992 của tg Khánh
Hoài.
II - Đọc chú thích bố cục :
* Đọc :
* Chú thích : sgk
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
11

Đọc chú thích .
?Em hãy cho biết, truyện viết về ai, về
việc gì ? Ai là nhân vật chính ? Vì sao ?
? Nêu chủ đề của văn bản ?
- Cuộc chia tay đầy cảm động của 2 anh

emThuỷ khi cha mẹ chia tay nhau.
?Vbđợc chia thành mấy phần? Nêu nd
của từng phần?
?Hãy tóm tắt vb theo bố cục bằng một đv
ngắn gọn?
HĐộng 3
HS theo dõi phần đầu Văn bản
? Vì sao anh em Thành, Thuỷ phải chia
đồ chơi và chia búp bê? Chúng có ý
nghĩa nh thế nào với 2anh em?
-Vì bố mẹ Thuỷ chia tay nhau.
-Búp bê là đồ chơi thân thiết của hai anh
em thành và Thuỷ
?Tìm những chi tiết miêu tả tâm trạng
của Thành và Thuỷ khi mẹ bảo : Thôi, 2
đứa liệu mà chia đồ chơi ra đi ?
HS trả lời ;
Thuỷ:run bần bật ,kinh hoàng,tuyệt vọng,
mi mắt sng mọng
-Thành cắn chặt môi, nớc mắt tuôn nh
suối
? Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu
tả tâm trạng nhân vật của tác giả ở đoạn
văn này ?Đó là tâm trạng gì ?
-Các động từ, tính từ +so sánh đã làm rõ
tâm trạng buồn bã đau đớn , khổ sở, bất
lực của 2anh em
?Chi tiết nào nói về tình cảm của 2 anh
em Thành- Thuỷ ?
-Thuỷ vá áo cho anh, bắt con vệ sĩ gác

cho anh.
-Thành chiều nào cũng đón em, nhờng đồ
chơi cho em
? Những chi tiết trên cho em thấy đợc
tình cảm của 2 anh em nh thế nào ?
? Việc chia búp bê diễn ra nh thế nào ?
-Thành lấy lấy hai con búp bê đặt sang
hai phía
-Thuỷ tru tréo, giận dữ
-Thành đặt con vệ sĩ cạnh con em nhỏ
- Thuỷ bỗng nhiên vui vẻ
? Hành động ấy của thuỷ có ý nghĩa gì?
Vì sao vừa giận dữ, rồi lại vui vẻ ngay ?
-Thuỷ không muốn chia búp bê chúng
*Bố cục:3 phần
P1:Từ đầu->nh vậy :Chia búp bê
P2:Tiếp ->cảnh vật :Chia tay lớp học.
P3:Còn lại ->Anh em chia tay nhau.
* Tóm tắt :
- Hai anh em Thành, Thuỷ chia đồ chơi
theo yêu cầu của mẹ. Chúng nhờng nhau
đồ chơi và chúng không chịu nổi đau
đớn khi phải chia rẽ 2 con búp bê.
- Hai anh em đến trờng chào cô giáo,
chia tay cô và các bạn. Tình cảm thầy
trò, bạn bè lu luyến xúc động.
- Hai anh em chia tay nhau, em theo mẹ
về quê còn anh ở lại với bố .
III/ Tìm hiểu văn bản :
1 - Chia búp bê :

* Tâm trạng của anh em Thành Thuỷ:
-Sử dụng 1 loạt các động từ - tính từ kết
hợp với phép so sánh
=> Tâm trạng buồn bã, đau đớn, khổ sở
và bất lực của 2anh em .
* Tình cảm của 2 anh em :
-Nt liệt kê,miêu tả
=> Tình cảm ythg gắn bó và luôn quan
tâm, chăm sóc, giúp đỡ lẫn nhau .
* Chia búp bê:
=> không muốn chia rẽ búp bê, không
muốn chia rẽ anh em .
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
12

nh hai anh em Thuỷ vậy, không muốn
phải rời xa nhau.
-Vừa giận dữ nhng sau đó Thuỷ lại vui vẻ
ngay vì búp bê vẫn sẽ đợc bên nhau.
?Hình ảnh 2 con búp bê có ý nghĩa ntn?
-Hình ảnh hai con búp bê giống nh hai
anh em Thành và Thuỷ. Thuỷ không
muốn chúng phải xa cách nhau nh hai
anh em cô . V à cô muốn con em nhỏ ở
lại để chăm sóc cho anh
-Thiện tình cảm anh em bền chặt thắm
thiết, không gì có thể chia cắt đợc =>ớc
mơ muốn gđình sum họp của Thuỷ.
?Qua hành động của Thuỷ chứng tỏ em
là một cô bé nh thế nào ?

Gv hớng dẫn hs viết đoạn văn
.
* Luyện tập : Viết đoạn văn có từ 3
->5câu diễn tả tâm trạng của hai anh em
Thành và và Thuỷ khi phải chia đôi búp
Bê
D/ Củng cố: Khái quát lại nội dung bài học
E/ Dặn dò:- Chuẩn bị bài mới
- Học bài và làm bài tập

*Rút kinh nghiệm :


Soạn :30/8/2010 Tuần 2 Bài 2 Tiết 6
Dạỵ : 1/9/2010 Đọc Hiểu văn bản
KT: Cuộc chia tay của những con búp bê( Tiếp)
- Khánh Hoài
A.Mục tiêu cần đạt :
-Học sinh đợc những tình cảm chân thành sâu sắc của hai anh em thành và Thuỷ
trong câu chuyện
-Rèn kĩ năng đọc diễn cảm và phân tích văn bản.
-Có thái độ cảm thông với những bạn nhỏ không may gặp phải cảnh ngộ éo le., bất
hạnh.
B.Chuẩn bị :
-GV: Soạn giáo án .
- HS:Học bài cũ và chuẩn bị bài mới
C.Tiến trình các hoạt động dạy và học :
1. ổn định tổ chức : 7a 7b
2.Kiểm tra bài cũ:
Vì sao Thành và Thuỷ lại không thể chia búp bê? Tâm trạng và cảm xúc của hai

anh em ntn?
HS trả lời ,hs khác nhận xét =>Gvđánh giá và cho điểm
3.Bài mới :
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
13

Hoạt động của thầy và trò Nội dung
Hoạt động1:
? Tìm chi tiết thể hiện hình ảnh và tâm trạng
của 2 anh em Thuỷ khi đến chia tay lớp học?
Hs trả lời
?Vì sao khi đến lớp học Thuỷ lại bật lên khóc
thút thít? Chi tiết nào trong cuộc chia tay của
Thuỷ làm em cảm động nhất?
-Vì Thuỷ sẽ không đợc đi học nữa , em sắp
phải chia trờng mãi mãi, mà đó là nơi ghi dấu
bao kỉ niệm
-Cô Tâm sửng sốt: Trời ơi!;Cô Tâm tái mặt và
nớc mắt giàn giụa ;cô ôm chặt lấy Thuỷ và nói
Cô biết chuyện rồi, cô thơng em lắm và
bọn trẻ khóc ngày một to hơn .
=>Cô giáo và các bạn trong lớp đồng cảm với
nỗi đau ,bất hạnh của Thuỷ, oán ghét cảnh gia
đình chia lìa và tình thầy trò ấm áp .
?Gt vì sao khi dắt tay Thuỷ ra khỏi trờng
,Thành lại có tâm trạng kinh ngạc vì thấy
mọi ngời vẫn đi lại bình thờng và nắng vẫn
vàng ơm trùm lên cảnh vật
HS thảo nhóm ->đại diện nhóm trả lời
Kinh ngạc vì trong khi mọi việc vẫn diễn ra

một cách bình thờng thì anh em Thuỷ phải
chịu cảnh gđ mất mát đổ vỡ .
?Em có nhận xét gì về nghệ thuật trong đvăn
trên ? Tác dụng ?
MTTLnvật chính xác ->làm tăng tâm trạng
buồn bã và nỗi thất vọng , bơ vơ của hai anh
em .
HĐộng 2
? Khi đồ đạc đợc chất lên xe hình ảnh Thuỷ
hiện lên qua những chi tiết nào? qua chi tết đó
chứng tỏ em là ngời ntn?
-Thuỷ tái mặt, nặt xanh nh tàu lá, chạy vào
nhà ôm ghì lấy búp bê ;khóc nức lên, nắm chặt
tay anh dặn dò;đặt tay con Em nhỏ quàng tay
con Vệ sĩ .
=>Tâm hồn trong sáng, nhạy cảm, thơng anh.
?Cách giải quyết của Thuỷ có ý nghĩa gì?
-Tình anh em gắn bó không thể chia lìa, qua
hình ảnh ấy nhà văn muốn nhắc nhở ngời đọc:
cuộc chia tay của các em là không nên có
không nên để cho nó xảy ra. ý tởng ấy nhắc
nhở ngời làm cha, làm mẹ hãy sống vì con cái,
cố gắng giữ gìn tổ ấm gia đình đừng để nó tan
vỡ .
Hđộng 3
Nêu những nét chính về nội dung và nghệ
thuật của văn bản?
Hstrả lời ->đọc ghi nhớ
III. Tìm hiểu văn bản :
2. Cuộc chia tay với lớp học

-MTTL nvật chính xác ->làm
tăng tâm trạng buồn bã và nỗi thất
vọng , bơ vơ của hai anh em .
3. Cuộc chia tay của hai anh em
- Cách miêu tả chân thực, cảm
động
->cuộc chia tay đầy cảm động của
hai anh em. Thuỷ không muốn tình
cảm anh em phải chia lìa
IV. Tổng kết:
1.Nghệ thuật: -Ngôi kể thứ1, cách
kể chuyện chân thực , kể theo trình
tự sự việc.
- Mtả tâm lí nhân vật phù hợp với
tâm lí trẻ thơ .
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
14

?Qua văn bản cũng cho em hiểu thêm điều gì
về tác giả?
Hđộng 4:Gv hớng dẫn Hsviết đoạn văn thể
hiện những suy nghĩ của mình về vấn đề gđ và
hạnh phúc của trẻ thơ .
-Tình huống truyện giàu ý nghĩa
2. Nội dung:
-Cuộc chia tay đau đớn, đầy cảm
động của hai anh em Thuỷ =>lời
khuyên của tác giả với mọi ngời.
V. Luyện tập
Viết đoạn văn ngắn nêu suy nghĩ

của em về hạnh phúc đối với trẻ em
D. Củng cố : Gv khái quát lại nội dung bài học
E. Dặn dò : Học bài, làm hết bài tập
Chuẩn bị bài mới
*Rút kinh nghiệm:.

.


Ngày soạn :30/8/2010 TUÂN 2
Ngày giảng :3/9/2010
KT: Bài 2 - Tiết 7 Tập làm văn
Bố cục trong văn bản
A - Mục tiêu bài học :
1. Kiến thức: - Thấy đợc tầm quan trọng của bố cục trong văn bản .
- Bớc đầu hiểu thế nào là một bố cục rành mạch, hợp lí .
2.Kĩ năng:Rèn kĩ năng tạo lập văn bản theo bố cục 3 phần.
3. T tởng:- Có ý thức xd bố cục khi viết văn .
B - Chuẩn bị :
- GV: Soạn giáo án, bảng phụ.
- Hs: Chuẩn bị bài
C - Tiến trình tổ chứ các hđ dạy và học :
I - ổn định tổ chức :
Sĩ số : 7a 7b
II - Kiểm tra bài cũ :
? LK là gì ? Làm thế nào để văn bản có tính LK ?
Yêu cầu :
- LK là sự nối liền các câu, các đoạn trong văn bản 1 cách tự nhiên, hợp lí, làm
cho văn bản trở nên có nghĩa, dễ hiểu .
- Muốn tạo đợc tính LK trong văn bản cần phải sử dụng đợc những phơng tiện

Lk về hình thức và nội dung .
III - Bài mới :
Các em học lịch sử hẳn còn nhớ trận chiến trên sông Bạch Đằng của Ngô Quyền
với việc lợi dụng nớc thuỷ triều và cách bố trí các đạo quân, cánh quân theo thế trận
rồi dùng các thuyền nhỏ để dụ địch vào thế trận và phản công, mang lại chiến thắng
Bạch Đằng vang dội . Nếu không có sự sắp xếp thế trận nh vậy có thể dẫn đến kết
quả nh vậy không ? vì sao ?
Trong việc tạo lập văn bản cũng cần phải bố trí sắp xếp các phần, các đoạn theo
trình tự hợp lí . Để hiểu và làm đợc việc này chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài : Bố cục
trong văn bản.
Hoạt động của thầy - trò Nội dung kiến thức
Hđộng1:GV : Treo bảng phụ - hs đọc
- Có 1 bạn viết giấy xin phép nghỉ học, bạn
sắp xếp các ý nh sau :
- Lí do nghỉ học, Quốc hiệu, Tên đơn, Họ và
I - Bố cục và những yêu cầu về
bố cục trong văn bản :
1 - Bố cục của văn bản :
VD :
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
15

tên - địạ chỉ, Cám ơn, Lời hứa, Nơi viết,
ngày , Kí tên .
- Em có nhận xét gì về cách sắp xếp trên?
- Em có nhận xét gì về nội dung và trình tự lá
đơn ?- Trình tự lá đơn lộn xộn
? Hãy sắp xếp sao cho hợp lí .
- Trình tự hợp lí :
- Quốc hiệu, tên đơn, họ và tên, địa chỉ, lí do

viết đơn, lời hứa, cám ơn, nơi viết, ngày viết
đơn, kí tên.
GV : Sự sắp đặt nội dung các phần trong văn
bản theo 1 trình tự hợp lí đợc gọi là bố cục .
?Em hiểu bố cục là gì ? Vì sao khi xây dựng
văn bản cần phải quan tâm đến bố cục?
Gv lu ý: Nếu không có bố cục thì văn bản chỉ
là tập hợp ngôn từ có ý nghĩa rời rạc, chắp vá
- HS đọc đoạn văn 1- SGK ( 29 )
- So sánh văn bản ếch ngồi đáy giếng ở SGK
Ngữ văn 6 với văn bản vừa đọc có gì giống và
khác nhau ?
Giống : cùng nội dung .
Khác :về hình thức diễn đạt Đoạn văn trong
sgk có bố cục 2 phần, các ý sắp xếp lộn xộn,
không ăn nhập với nhau nên rất khó hiểu .
Còn đoạn văn trong sgk- NV6 có bố cục 3
phần, các ý đợc sắp xếp 1 cách rõ ràng, mạch
lạc, dễ hiểu.
HS đọc đoạn văn 2 SGK ( 29 )
- So sánh văn bản Lợn cới áo mới ở sgk Ngữ
văn 6 với văn bản vừa đọc có gì giống và khác
nhau ?( Hstrả lời )
- Theo em nên sắp xếp bố cục 2 câu chuyện
trên nh thế nào ? ( sắp xếp bố cục 3 phần nh
trong sách NV6 )
- Mục đích giao tiếp của 2 câu chuyện trên là
gì ? ( Phê phán những thói h, tật xấu của con
ngời : thói kiêu căng, tự phụ và thói khoe của
1 cách lố bịch. )

- Theo em NHững văn bản nào ngời nghe dễ
tiếp nhận hơn?Vì sao?
- 2 VB trong sgk NV6. 2vb có bố cục rõ ràng
rành mạch còn hai văn bản trong sgk bố cục
cha hợp lí còn nhiều bất cập.
? Chỗ bất hợp lí của vb trong sgk ở chỗ nào?
Theo em nên sắp xếp ntn?
? Để bố cục của văn bản rành mạch, hợp lí thì
cần phải có những điều kiện gì ?
+ Nội dung các phần, các đọan phải thống
nhất chặt chẽ với nhau và phải có sự phân biệt
rạch ròi .
+ Trình tự sắp đặt phải đạt đợc mục đích giao
tiếp .
? Bố cục của vb thờng có mấy phần? Nêu
* Bố cục : Là sự bố trí , sắp xếp
các phần, các đoạn theo 1 trình tự,
1 hệ thống rành mạch và hợp lí .
2 - Những yêu cầu về bố cục
trong văn bản :
- Ví dụ : + Đoạn văn1 sgk ( 29 )
+ Đoạn văn 2 sgk
- Các điều kiện để có một bố cục
rành mạch, hợp lí :
-Nôi dung :Thống hất, chặt chẽ
-Hình thức: Trình tự sắp xếp các
phần các đoạn phải rõ ràng , phân
biệt rạch ròi , đáp ứng đợc mcj
đích gtiếp.
3 - Các phần của bố cục :

- Bố cục của văn bản: 3 phần :
+Mở bài
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
16

nhiệm vụ của từng phần trong văn bản miêu tả
và tự sự ?
- Văn bản miêu tả :
+ MB : GT khái quát về đối tợng mtả.
+ TB : Tả chi tiết
+ KB : Nêu cảm nghĩ chung về đối tợng
- Văn bản tự sự :
+ MB : Giới thiệu chung về nhân vật và sự
việc
+TB : Kể diễn biến sự việc theo trình tự .
+ KB : Kết cục của sự việc.
? Có cần phân biệt rõ ràng nhiệm vụ của từng
phần không?
?Nói MB chỉ là tóm tắt rút gọn phần TB, Kblà
lặp lại MB là đúng hay sai?Vì sao?
? Có ngời lại nói nd chính của mt và tsự đợc
dồn hết vào thân bài thì phần Mvà Kbài không
quan trọng và không cần thiết là đúng hay
sai?
HS đọc ghi nhớ
Hđộng2
Hs đọc yêu cầu BT1-sgk-30->Hãy xác định
yêu cầu của đề bài?
Hãy ghi lại bố cục của truyện Cuộc chia tay
của những con búp bê

? Bố cục ấy đã rành mạch và hợp lí cha?
- Có thể kể lại câu chuyện ấy theo 1 bố cục
khác đợc không? ( câu chuyện này có thể kể
theo 1 bố cục khác - Ôn tập ngữ văn 7 - 15 )
Hs đọc yêu cầu bài tập 3 - (sgk 30,31).
- Bố cục trên đây đã rành mạch và hợp lí cha ?
Vì sao ?
- Theo em có thể bổ sung thêm điều gì ?
+Thân bài
+Kết bài .
* Ghi nhớ : SGK ( 30 )
II- Luyện tập :
* Bài 1: HS nêu VD :Viết một bài
tập làm văn
- Biết sắp xếp các ý cho rành mạch
=>hiệu quả cao.
- Không biết sắp xếp cho hợp lí
=>không hiểu .
* Bài 2:
Bố cục văn bản Cuộc chia tay
của những con búp bê :
- MB: Giới thiệu nhân vật Tôi, em
tôi và việc chia tay.
- TB : + H/c gđ, t/c 2 anh em
+ Chia đồ chơi và chia búp
bê .
+ Chia tay cô giáo và các
bạn
+ Hai anh em chia tay
- KB : + Búp bê không chia tay

3 - Bài 3 :
Bố cục cha rành mạch, hợp lí
vì :
- Các điểm 1,2,3 ở TB mới chỉ kể
lại việc học tốt chứ cha phải là
trình bày khái niệm học tốt . Và
điểm 4 không phải nói về học tập .
=>TB : 1. KN học tập trên lớp
2. KN học tập ở nhà
3. KN học tập trong cuộc
sống và tham khảo tài liệu
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
17

4. Kết quả học tập đã đạt
đợc nhờ những KN trên .
5. Mong nhận đợc sự
đóng góp ý kiến của các bạn .

D/ Củng cố :GV khái quát toàn bộ bài học
E/ Dặn dò
- Học bài
-Chuẩn bị bài mới
* Rút kinh nghiệm :
.
.

Ngày soạn :1/9/2010
Ngày giảng : /9/2010
KT Bài 2 - Tiết 8 Tập làm văn

Mạch lạc trong văn bản
A - Mục tiêu bài học :
-Có những hiểu biết bớc đầu về mạch lạc trong văn bản và sự cần thiết phải làm
cho văn bản có tính mạch lạc.
-Vận dụng kiến thức về mạch lạc trong văn bản vào đọc hiểuvăn bản và thực hiện
tạo lập văn bản khi nói và viết.
B - Chuẩn bị :
- GV: Soạn giáo án+ Đồ dùng ,bảng phụ .
- HS: Chuẩn bị bài
C - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học :
I - ổn định tổ chức :7a 7b
II - Kiểm tra bài cũ :
- Bố cục là gì ? Bố cục gồm có những phần nào ? Nội dung từng phần ?
- Để bố cục của văn bản rành mạch, hợp lí thì cần phải có những điều kiện gì ?
* Yêu cầu : Trả lời dựa vào phần ghi nhớ
III - Bài mới :
Nói đến bố cục là nói đến sự sắp đặt, sự phân chia, nhng văn bản cần phải
đảm bảo tính liên kết . Vậy làm thế nào để văn bản vẫn đợc phân chia rành mạch mà
lại không mất đi sự liên kết chặt chẽ với nhau ? Để giải thích vấn đề này chúng ta
cùng nhau tìm hiểu bài : Mạch lạc
Hoạt động của thầy - trò Nội dung kiến thức
Hđộng 1
GV: Mạch lạc trong đông y vốn có nghĩa là mạch
máu trong cơ thể .
? Em hiểu mạch lạc trong văn bản có nghĩa nh thế
nào ?
-Trôi chảy thành dòng, thành mạch, làm cho các
I - Mạch lạc và những yêu
cầu về mạch lạc trong văn

bản:
1 - Mạch lạc trong văn bản :
a. Vdụ
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
18

phần của văn bản thống nhất lại
?Vậy mạch lạc trong văn bản có tính chất gì ?
? Có ý kiến cho rằng mạch lạc là sự tiếp nối các
câu các đoạn theo một trình tự hợp lí .Em có tán
thành với ý kiến đó không? Vì sao?
- Có vì VB phải thông suốt không đứt đoạn.
?Chủ đề của truyện là gì ? Chủ đề ấy có xuyên
suốt các chi tiết, sự việc để trôi chảy thành dòng,
thành mạch qua các phần, các đoạn của truyện
không?
? Hãy cho biết toàn bộ sự việc trong văn bản đều
xoay quanh sự việc chính nào?
- Cuộc chia tay đau đớn đầy cảm động của hai anh
em Thành và Thuỷ .
? Sự chia tay và những con búp bê đóng vai trò gì
trong truyện? Hai anh em Thuỷ có vai trò nh thế
nào?
- Là ý chính xuyên suốt trong tác phẩm. Thành và
Thuỷ đống vai trò là 2 nhân vật chính thể hiện nội
dung và ý nghĩa, đề tài chính của tác phẩm.
? Các từ ngữ: chia tay, chia đồ chơivà những từ
ngữ biểu thi ý không muốn phân chia cũng lặp đi
lặp lại . Theo em đó có phải là chủ đề ( vđ chủ
yếu) liên kết các sự sự việc nêu trên thành một thể

thống nhất không? Đó có thể xem là mạch lạc
trong văn bản không?
- Có và đó là mạch lạc trong vă bản
? Trong cuộc chia tay của có đoạn kể về quá
khứ, độan kể ở nhà, đoạn kể ở trờng , hôm qua,
hôm nay, đợc nối với nhau theo mối liên hệ nào
(liên hệ tgian, không gian, tâm lí, lhệ ý nghĩa )
- Cả 4 mối liên hệ.
? Những mối liên hệ giữa các đoạn các ý ấy có tự
nhiên và hợp lí không?
- Có
? Vậy mạch lạc trong văn bản đòi hỏi phải có
những đkiện gì?
Hs trả lời =>Gv chốt kiến thức.
Hs đọc ghi nhớ
Hđộng 2
?Đọc và xác định yêu cầu của đề bài?
Đọc kĩ văn bản Mẹ tôi
? Xác định chủ đề của văn bản?
? Các từ ngữ, sự việc trong văn bản có phục vụ
cho chủ đề ấy không ?
b. Nxét: Là sự tiếp nối các câu,
các ý theo 1 trình tự hợp lí trên
1 ý chủ đạo thống nhất .
=> văn bản cần phải mạch lạc .
2 - Các điều kiện để văn bản
có tính mạch lạc :
a. VD
b. Nxét: + Chủ đề : Cuộc chia
tay của 2 anh em Thành

Thuỷ khi cha mẹ li hôn .=>
xuyên suốt
- Văn bản có tính mạch lạc là :
+ Các phần, các đoạn , các câu
trong văn bản đều nói về một
đề tài, biểu hiện 1 chủ đề chung
xuyên suốt.
+ Các phần, các đoạn, các câu
trong văn bản đợc tiếp nối theo
một trình tự rõ ràng, hợp lí làm
cho chủ đề liền mạch .
* Ghi nhớ : SGK ( 32 )
II - Luyện tập :
* Bài 1
a : Tính mạch lạc trong văn bản
Mẹ tôi
- Chủ đề: ca ngợi hình ảnh ngời
mẹ
- Các từ ngữ: mẹ, con, ngày
khai trờng, vở, bút, thớc
- Sự việc: En-Ri-Cô thiếu lễ độ
với mẹ, Bố viết th cảnh báo,
Hình ảnh ngời mẹ hi sinh vì
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
19

? Văn bản này đã có tính mạch lạc cha ?
HS đọc văn bản Lão nông và các con .
Em hãy xác định chủ đề của văn bản ?Chủ đề này
có xuyên suốt bài thơ không? Hãy chỉ ra sự xuyên

suốt đó ?
? Văn bản này có tính mạch lạc cha ?
-Văn bản có tính mạch lạc
con
-> Các từ ngữ, sự việc đều
phục vụ cho chủ đề .
=> Văn bản có tính mạch lạc
b : Vbản: Lão nông và các con
- Chủ đề : Lao động là vàng->
xuyên suốt bài thơ làm cho các
phần liền mạch với nhau :
+ 2 câu đầu - MB : nêu chủ đề
+Đoạn giữa( Kho vàng chôn d-
ới đất. Kho vàng do sức lđ của
con ngời làm nên : lúa tốt ) -
TB: p/triển ý ở chủ đề
+ 4 câu cuối - Kết bài : Nhấn
mạnh chủ đề để khắc sâu .
=> văn bản có tính mạch lạc
Btập 2.
ý chủ đạo của vb là xoay quanh
cuộc chia tay của hai đứa trẻ và
hai con búp bê. Việc thuật lại tỉ
mỉ nguyên nhân dẫn tới cuộc
chia của hai ngời lớn có thể làm
cho ý tứ chủ đạo trên bị phân
tán không giỡ đợc sự thống
nhất và do đó sẽ mất đi tính
mạch lạc của vb
D/ Củng cố :

- GV hệ thống lại kiến thức : Mạch lạc trong văn bản và các điều kiện để văn bản
có tính mạch lạc
E/ Dặn dò
- Học bài và làm bài tập vào vở bt
- Chuẩn bị bài mới
* Rút kinh nghiệm :



.

Soạn :5/9/2010
Dạy : 9/9/2010 Tuần 3 . Bài 3
Tiết 9 Văn học: Đọc Hiểu văn bản
KT Ca Dao
Những câu hát về tình cảm Gia đình
A- Mục tiêu bài học:
- Hiểu khái niệm ca dao - dân ca.
- Nắm đợc giá trị t tởng, nghệ thuật của những câu ca dao, dân ca về tình cảm gia
đình và biết thêm 1 số bài ca dao thuộc chủ đề này.
- Phát hiện và phân tích những hình ảnh so sánh, ẩn dụ trong những bài ca dao trữ
tình về tình cảm gđình.
B-Chuẩn bị:
- GV: Soạn giáo án+ su tầm thêm những câu, bài ca dao về tình cảm gia đình.
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
20

- HS: Chuẩn bị bài+ học bài cũ.
C- Tiến trình tổ chức Dạy - Học:
I- ổn định tổ chức:

7a 7b
II- Kiểm tra bài cũ:
? Văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê muốn gửi tới chúng ta điều gì?
(Ghi nhớ- SGK- 27 )
? NT kể chuyện của tác giả Khánh Hoài có gì đáng chú ý? (Dùng ngôi kể thứ
nhất chân thật, cảm động. Các sự việc kể theo trình tự thời gian kết hợp với không
gian và rất phù hợp với trẻ em. )
III- Bài mới:
Ca dao - dân ca là tiếng hát đi từ trái tim lên miệng là thơ ca trữ tình dân
gian. Ca dao-dân ca VN là cây đàn muôn điệu của tâm hồn nhân dân, nhất là những
ngời LĐ. Tâm hồn tình cảm con ngời bao giờ cũng bắt nguồn từ tình cảm ân nghĩa
đối với những ngời ruột thịt trong gia đình. Bài ca tình nghĩa trong kho tàng ca dao-
dân ca VN vô cùng phong phú. Trong đó 4 bài ca dao của văn bản Những câu hát về
tình cảm gia đình là tiêu biểu, vừa sâu sắc về nội dung, vừa sinh động, tinh tế về
ngôn ngữ NT. Để tìm hiểu cụ thể chúng ta cùng đi vào bài học hôm nay.
Hoạt động của Thầy-Trò Nội dung kiến thức
Hđộng 1
HS đọc khái niệm trong SGK.
Gv chốt kiến thức

Hđộng 2
G :Hớng dẫn đọc: Giọng tha thiết, trìu mến, thể
hiện đợc niềm yêu thơng quí mến đối với ngời
thân.
GV đọc-> HS đọc và nhận xét.
GV giải nghĩa từ khó. .
HS đọc bài 1
? Đây là lời của ai nói với ai? Nói về điều gì? Vì
sao em lại khẳng định nh vậy?
-Là lời mẹ ru con, nói với con về công ơn to lớn

của cha mẹ Dựa vào ND và cách dùng từ : con
ơi
? Tìm và phân tích những hình ảnh nghệ thật mà
tác giả dân gian đã sử dụng trong bài ca dao
trên? Tác dụng của những hình ảnh nghệ thuật
ấy?
Công cha - Núi ngấtt trời
Nghĩa mẹ - Nớc biển đông
Hstrả lời:h/ảnh so sánh, biểu tợng
-G : Đây là hình ảnh của thiên nhiên, to lớn,
mênh mông vĩnh hằng đợc chọn làm biểu tợng
cho công cha, nghĩa mẹ. Nhng không phải là
giáo huấn khô khan mà rất cụ thể, sinh động.
? Cù lao chín chữ có ý nghĩa khái quát điều gì ?
- Cù lao chín chữ : Cụ thể hóa công cha nghĩa
mẹ và nhắc nhở tình cảm biết ơn của con cái
?Em có nhận xét gì về giọng điệu của bài ca
dao?
- Dùng ngôn ngữ có âm điệu của lời ru khiến
cho nd chải chuốt, ngọt ngào,ngời đọc nh thấy
đợc lời ru nh dòng sữa của mẹ truyền vào máu
I. Giới thiệu :
- Ca dao - dân ca: SGK (35 )
II. Đọc- chú thích bố cục:
* Đọc
* Chú thích : sgk
III/ Tìm hiểu văn bản :
1/ Bài1:
- Là lời mẹ ru con, nói với con
về công lao của cha mẹ.

ơi.
Công cha - Núi ngấtt trời
Nghĩa mẹ - Nớc biển đông
- Dùng hình ảnh so sánh, ví von
quen thuộc của ca dao vừa cụ
thể, vừa s/động.
-> Ca ngợi công lao to lớn của
cha mẹ và nhắc nhở kẻ làm con
phải biết ghi nhớ công ơn của
cha mẹ.
2-Bài 2:
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
21

thịt, cơ thể ngời con.
HS đọc bài 2.
?Bài này là lời của ai, nói với ai? (Đây có thể là
lời của ngời con gái đi lấy chồng xa, nhớ về mẹ
ở nơi quê nhà)
? Phân tích các hình ảnh thời gian, không gian,
hành động và nỗi niềm của nhân vật để thấy rõ
tâm trạng của nhân vật trữ tình?
G +Thời gian: chiều chiều (Thời gian ớc lệ )->
là thời gian gợi nhớ, gợi thơng đối với ngời ở xa
quê - vì đó là thời điểm trở về sum họp của gia
đình . Chim về tổ, con ngời về nhà
+ Không gian: ngõ sau-> nơi vắng lặng heo hút,
gợi cảnh ngộ cô đơn.
+Hành động: Ra đứng-> gợi nỗi niềm buồn nhớ.
Nỗi nhớ đợc khắc sâu qua cụm từ ruột đau chín

chiều-> cách nói ớc lệ đặc tả - nhóm từ
chuyển nỗi đau tình cảm thành nỗi đau thân
thể.)
G : Đó là nỗi buồn về thân phận của ngời con
gái khi lấy chồng xa quê : Sự bất bình đẳng
nam-nữ trong xã hội pk xa kia đó là hủ tục
Tam tòng,,
G : Giải thích Tam tòng,,
HS đọc bài 3
? Đây là lời của ai, nói với ai? (Là lời của cháu
con nói với ông bà)
? Nét độc đáo trong cách diễn tả là gì?
- Dùng hình ảnh so sánh: Nỗi nhớ - Nuộc lạt
-> Hình ảnh so sánh diễn tả tình cảm sâu lắng,
rộng lớn, da diết.
G : Hình ảnh Đơn sơ diễn tả tình cảm đối với
ông bà đợc ví nh những nuột lạt buộc trên mái
nhà, vừa nhiều, vừa bền chặt, vững chãi. Cụm từ
ngó lên thể hiện sự trân trọng, tôn kính của
cháu con đối với ông bà
?Lời ca bao nhiêu bấy nhiêu có sức diễn tả
nỗi nhớ ntn ? Hãy đọc những bài ca dao có hình
ảnh so sánh Bao nhiêu bấy nhiêu,,
Bao nhiêu bấy nhiêu,,-> Nôĩ nhớ thờng
xuyên, liên tục và bền chặt .
H : - Qua đình ngả nón trông đình
- Qua cầu dừng bớc trông cầu
Cầu bao nhiêu nhịp dạ em sầu bấy nhiêu
- Bài ca dao diễn tả nội dung gì ?
?Vậy những bp ngệ thuật ấy có tdụng ntn trong

việc thể hiện nd ý nghĩa?
Đọc bài 4
- Đây là lời của ai, nói với ai?
H : Lời của ông bà, cô bác nói với con cháu -lời
của cha mẹ nói với con - lời của anh em ruột thịt
tâm sự với nhau
?Tình cảm anh em thân thơng trong bài 4 đợc
-> Cách nói ớc lệ đặc tả tâm
trạng thơng nhớ, xót xa và nỗi
buồn sâu lắng, âm thầm không
biết chia sẻ cùng ai khi nghĩ về
mẹ ở nơi quê nhà.(Và đó là tâm
trạng chung của những ngời con
xa quê nhớ về quê nhà.)
3 - Bài 3:
-Hình ảnh so sánh đơn sơ,giản dị
-> Diễn tả nỗi nhớ thơng và sự
tôn kính đối với ông bà, tổ tiên
4-Bài 4 :
- Thể thơ lục bát, ngôn ngữ mộc
mạc giản dị, hình ảnh so sánh
quen thuộc, gần gũi.
->diễn tả sự gắn bó,keo sơn,
không thể chia cắt
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
22

diễn tả nh thế nào?
G : 2 câu đầu nh 1 định nghĩa về anh em, phân
biệt anh em với ngời xa. Từ phân định nào

phải làm rõ nghĩa câu 1. Từ khẳng định cùng
trong cùng chung bác mẹ nêu rõ tình cảm ruột
thịt: cùng huyết thống, sống chung dới 1 mái
nhà, cùng vui buồn có nhau. Từ khẳng định
cùng trong cùng thân là kết quả của cụm từ
cùng chung bác mẹ.Là hình ảnh so sánh anh
em nh tay chân
? Qua đó bài ca dao nhắn nhủ chúng ta điều gì?
? 4 bài ca dao trên cùng hớng về chủ đề gì?
Những biện pháp nghệ thuật nào đợc cả 4 bài ca
dao sử dụng?
HS trả lời ->gv khái quát
HS đọc ghi nhớ.
Hđộng 5
- Công cha nh núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ nh nớc trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.
- Bài ca là tiếng hát tình cảm về
tình anh em yêu thơng gắn bó
đem lại hạnh phúc cho nhau và
cho cả những ngời thân.

IV. Tổng kết:
1. Nghệ thuật: - Âm điệu lời ru.
-Hình ảnh so sánh, ẩn dụ .
2.Nội dung:
-Là tiếng hát tâm tình .
-Nhắc nhở công ơn sinh thành,
tình mẫu tử, tình cảm anh em.

Ghi nhớ: sgk (36 )
V.Luyện tập:
- Su tầm những bài ca dao có
nội dung nói về tình cảm gđ ?
Nêu nd của những bài ca dao đó

D/ Củng cố : GV khía quát toàn bộ bài học
E/ Dặn dò:-Học bài cũ
- Chuẩn bị bài mới
* Rút kinh nghiệm:

.


Soạn: 6/9/2010 Tuần 3. Bài 3
Dạy 9/9/2010 Tiết 10 Văn học : Đọc Hiểu văn bản
KT Những câu hát về tình yêu
Quê hơng - đất nớc - con ngời
A- Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức: Nắm đợc giá trị t tởng và 1số hình thức nghệ thuạt tiêu biểu của những
bài ca dao về tình yêu quê hơng đất nớc, con ngời.
2. Rèn kĩ năng đọc hiểu , phân tích những h/ảnh nghệ thuật qun thuộc trong ca dảotữ
tình về tình yêu quê hơng, đất nớc.
3. T tởng: Giáo dục hsinh tình yêu quê hơng, đất nớc, con ngời.
B- Chuẩn bị:
GV: Soạn giáo án +Bảng phụ
HS : Soạn trớc bài+Học bài cũ
C- Tiến trình tổ chức:
I- ổn định tổ chức:Sĩ số
7a 7b

II- Kiểm tra bài cũ:
? Thế nào là ca dao - dân ca? Phân tích bài 1,4?
+ Bài 1: Có sử dụng hình ảnh so sánh ví von quen thuộc để nói lên công cha,
nghĩa mẹ thật vô cùng to lớn. Qua đó để nhắc nhở con cái phải có nghĩa vụ chăm sóc
và phụng dỡng cha mẹ.
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
23

+ Bài 4: Sử dụng hình ảnh so sánh để diễn tả sự gắn bó gần gũi của tình anh
em. Qua đó nhắc nhở anh em phải biết đoàn kết, nơng tựa vào nhau để cha mẹ vui
lòng.
III- Bài mới:
Cùng với tình cảm gia đình thì tình yêu quê hơng, đất nớc, con ngời cũng là chủ
đề lớn của ca dao - dân ca, xuyên thấm trong nhiều câu hát. Những bài ca thuộc chủ
đề này rất đa dạng, có những cách diễn đạt riêng, nhiều bài thể hiện rất rõ màu sắc
địa phơng. Tiết học này cô sẽ giới thiệu với các em 4 bài ca dao về tình yêu quê h-
ơng, đất nớc, con ngời
Hoạt động của thầy- trò Nội dung kiến thức
Hđộng 1
GV : Hớng dẫn đọc : giọng ấm áp, tơi vui, biểu
hiện tình cảm thiết tha, gắn bó.
GV đọc- HS đọc - nhận xét.
HS đọc chú thích.
Gv giới thiệu bố cục của văn bản
Hoạt động 2
Gọi 1hs nam, 1hs nữ đọc bài ca dao 1
?Nhận xét về bài 1, em đồng ý với ý kiến nào :
a,b,c,d sgk-39 ?
H : b- c
?Chàng trai và cô gái đã đối đáp nhaunh thế nào?

Những địa danh nào đợc nhắc tới trong lời đối
đáp ?
-Năm cửa ô Hà Nội, sông Lục Đầu, sông Thơng,
núi Tản Viên, đền Sòng, Lạng Sơn. Là nhỡng nơi
nổi tiếng nhiều thời, cảnh sắc đa dạng
?Vì sao, chàng trai, cô gái lại dùng những địa
danh với những đặc điểm từng địa danh nh vậy
để hỏi - đáp?
Vì những địa danh nà có những đặc điểm và cũng
có những đặc điểm riêng
+Chung đều là những địa danh nổi tiếng về lịch
sử văn hoá của miền Bắc nớc ta.
+Riêng: Gắn bó với mỗi địa phong.
G : Hỏi - đáp về là hình thức để đôi bên thử
sức, thử tài nhau về kiến thức địa lí, lịch sử của
đất nớc. Những địa danh mà câu đố đặt ra ở vùng
Bắc Bộ. Những địa danh đó vừa mang đặc điểm
địa lí tự nhiên vừa có dấu vết lịch sử, văn hoá tiêu
biểu.
? Vậy với những hình thức nghệ thuật đó có tác
dụng gì trong việc thể hiện nội dung của bài ca
dao?
Hs đọc bài ca dao 2
?Cảnh đợc nói tới trong bài ca dao thuộc địa danh
nào? ( HN )
?Hà Nội đựơc nhắc đến với những danh lam
thắng cảnh nào?
Rủ nhau xem cảnh Kiếm Hồ,
Xem cầu Thê Húc,
Đài Nghiên, Tháp Bút

Hỏi ai gây dựng nên non nớc này?
I. Giới thiệu
II- Đọc chú thích bố cục:
* Đọc :
* Chú thích :
*Bố cục: Theo bài
III/Tìm hiểu văn bản :
1- Bài 1:
-Nhắc đến các địa danh : Năm
cửa ô, sông Lục Đầu, sông Th-
ơng, núi Tản Viên => Gợi
truyền thống lịch sử, văn hóa
dtộc
-Hỏi - đáp để bày tỏ sự hiểu
biết về về kiến thức địa lí, lịch
sử về văn hoá-> Thể hiện niềm
tự hào, tình yêu đối với quê h-
ơng đất, nớc giàu đẹp.
2-Bài 2:
- Hồ Gơm, Thê Húc, chùa Ngọc
Sơn, Đài nghiên, Tháp bút
=>Kết hợp không gian thiên tạo
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
24

?ở đây vẻ đẹp của Hà Nội dợc nhắc tới là vẻ đẹp
của truyền thống lịch sử hay vẻ đẹp của truyền
thống văn hoá? Vì sao?
H : Âm vang truyền thống lịch sử : Truyền thuyết
Hồ Gơm

?Khi nào ngời ta nói Rủ nhau,,?
H : Thân thiết, cùng chung mối quan tâm
?Cụm từ rủ nhau trong bài có ý nghĩa gì ? -
nêu nhận xét của em về cách tả cảnh của bài 2?
- Rủ nhau : Phản ánh không khí tấp nập,khách
tham quan HN
-> Bài ca gợi nhiều hơn tả
Gợi 1 cố đô Thăng Long đẹp, giàu về truyền
thống lịch sử, văn hoá.
G : Bài ca gợi nhiều hơn tả, đi vào chiêm ngỡng
cảnh vật với 1 thái độ trang trọng, tôn nghiêm. Tả
đợc nét đẹp của cảnh vật và cũng lấy ra đợc
những nét có ý nghĩa lịch sử.
?Em có suy nghĩ gì về câu hỏi cuối bài: Hỏi ai
gây dựng nên ?-Kđịnh công lao to lớn của cha
ông và ca ngơi bàn tay tài hoa của cha ông đã xây
dựng lên đất nớc này
?Bài ca dao gợi cho em tình cảm gì ?
? Bài 3 giới thiệu với chúng ta cảnh ở đâu?
-?Em có nhận xét gì về cảnh trí xứ Huế và nghệ
thuật tả cảnh bài CD3 ?
H :Tuy tả cảnh nhng gợi vẫn nhiều hơn tả. phác
hoạ đờng vào xứ Huế có cảnh sắc non xanh, nớc
biếc,đờng rộng, uốn lợn mềm mại . Cảnh trí ấy
đẹp nh tranh hoạ đồ. Đờng vô cụm từ gợi sự
chú ý cảnh đẹp vào xứ Huế. Đó là con đờng
quanh quanh nh 1 nét vẽ sống động đặc tả sự
quần tụ của núi sông đợc tạo hoá bao quanh.
? Em hãy tích từ Ai và chỉ ra những tình cảm
ẩn chứa trong lời mời, lời nhắn gửi: Ai vô xứ

Huế thì vô ?
-Đại từ phiếm chỉ ->niềm tự hào và tình yêu tha
thiết với xứ Huế và cũng là ty với quê hơng đất
nớc.
HS đọc 2 câu thơ đầu bài 4.
?Hai dòng thơ đầu có gì đặc biệt về từ ngữ ?
Những nét đặc biệt ấy có tác dụng và ý nghĩa gì ?
+ Phần đầu của 2 câu đầu, các điệp từ, đảo ngữ
ở đây nh muốn thể hiện, đứng ở phía nào nhìn,
ngắm cũng thấy cánh đồng rộng lớn mênh mông.
+ Phần cuối của 2 câu đầu, tác giả đảo lại nhóm
từ mênh mông bát ngát để thể hiện cảm
xúc dạt dào trớc không gian bao la trù phú .)
và nhân tạo trở thành một bức
tranh thơ mộng và thiêng liêng
của Hà Nội
- Câu hỏi tu từ - khẳng định
công lao xây dựng non nớc của
cha ông và nhắc nhở các thế hệ
con cháu phải biết tiếp tục giữ
gìn và phát huy.
=>Yêu mến, tự hào và muốn đ-
ợc đến thăm Hà Nội, thăm Hồ
Gơm.
3- Bài 3:
- Gợi nhiều hơn tả=>Vẻ đẹp tơi
mát, nên thơ, hữu tình của xứ
Huế.
> Đại từ phiếm chỉ ai ,, trong
lời mời, lời nhắn gửi. Ân chứa

niềm tự hào và thể hiện tình
yêu đối với cảnh đẹp xứ Huế.
4 - Bài 4:
-Với những điệp ngữ, đảo ngữ
và phép đối xứng ->Gợi sự rộng
lớn mênh mông và trù phú của
cánh đồng.

- Hình so sánh ->Gợi sự trẻ
Giáo án NGữ văn lớp 7 năm học 2011- 2012
25