NGU N G C C A NHÀ N C VÀ PHÁPỒ Ố Ủ ƯỚ
LU TẬ
I.KHÁI NI M NHÀ N C:Ệ ƯỚ
_ các nhà t t ng th n h cư ưở ầ ọ : s hi n di n c a NN là m t l cự ệ ệ ủ ộ ự
l ng siêu t nhiên và c n thi t đ đ m b o tr t t xh; NN là spượ ự ầ ế ể ả ả ậ ự
c a th ng đ =ủ ượ ế con ng i có nghĩa v ph c tùng vô đk thườ ụ ụ ứ
quy n l c vô h nề ự ạ
_ thuy t gia tr ngế ưở : NN là s k t c ptr t nhiên c a t ch cự ế ụ ự ủ ổ ứ
g/đình; là hi n t ng KQ cùng t n t i vs con ng iệ ượ ồ ạ ườ
_ quan đi m b o l cể ạ ự : NN là kq cu c chtranh b o l c( vì xh là t pộ ạ ự ậ
h p cá nhân riêng l , lòng tham d n đ n xung đ t)ợ ẻ ẫ ế ộ
_ thuy t kh c xã h iế ế ướ ộ : m i công dân có quy n bày t ý ki n cáọ ề ỏ ế
nhân, n u NN ko gi đc vai trò cùa mình thì K. m t hi u l c =ế ữ Ư ấ ệ ự
có tính CM ti n b ,tr thành c s t t ng, lý lu n cho CMTS l tế ộ ở ơ ở ư ưở ậ ậ
đ ách thtri PKổ
_ t duy tri t h c duy tâm KQ:ư ế ọ NN là sp t duy do con ng i nghĩ raư ườ
và đ t tênặ
== s th p kém v nh n th c hay s chi ph i b i ph i b o vự ấ ề ậ ứ ự ố ở ả ả ệ
l i ích cho gc c m quy n nên đ a ra nh ng cách hi u thi u cs KHợ ầ ề ư ữ ể ế
và đ tin c y.ộ ậ
_ Quan đi m M-L:ể NN là công c qu n lý xh n m trong tay gccq; 1ụ ả ằ
thi t ch qluc gc dùng đ thtri xh; thi t l p qluc công c ng;banế ế ể ế ậ ộ
hành PL;t ch c h th ng cq ch c năng và ti n hành thu thuổ ứ ệ ố ứ ế ế
=== NN là t ch c đb c a ql chính tr , có BM chuyên làm nhi mổ ứ ủ ị ệ
v c ng ch và th c hi n các ch c năng qly xh nh m đ m b oụ ưỡ ế ự ệ ứ ằ ả ả
đ a v th ng tr c a gc, l c l ng c m quy n trong xh.ị ị ố ị ủ ự ượ ầ ề
II.NGU N G C C A NHÀ N C THEO QUAN ĐI M CN MÁC-Ồ Ố Ủ ƯỚ Ể
LÊNIN: NN là 1 hi n t ng xh,n y sinh b i nh ng nguyên nhân xh;ệ ượ ả ở ữ
có qtrinh phát sinh, phát tri n và tiêu vong ( xét trên c s kt)ể ơ ở
1. Ch đ cs nguyên th y và quy n l c xh trong ch đ nàyế ộ ủ ề ự ế ộ :
đây là t ch c xh đ u tiên trên c s con ng i ti n hóa t đ ngổ ứ ầ ơ ở ườ ế ừ ộ
v t b c cao thành ng i thông qua lao đ ng và ngôn ng =ậ ậ ườ ộ ữ
nghiên c u trên 2 phdien : c s kt và t ch c xh nguyên th yứ ơ ở ổ ứ ủ
* c s KTơ ở : n n kt t nhiên nguyên th y th p kém; ch đ sề ự ủ ấ ế ộ ở
h u chung v tlsx; ch a có y u t phân công l/đ; nguyên t c phânữ ề ư ế ố ắ
ph i s n ph m t ng ng ch a cóố ả ẩ ươ ứ ư
* t ch c xh nguyên th y:ổ ứ ủ th hi n tàn d c a l i s ng qu n c ,ể ệ ư ủ ố ố ầ ư
hoang dã, mông mu i; quan h gi a các thành viên b n v ng,bìnhộ ệ ữ ề ữ
đ ng m i m t; đã t n t i quy n l c và hê th ng qu n lý, ch aằ ọ ặ ồ ạ ề ự ố ả ư
mang tính gc.
1
= t ch c th t c ra đ i là 1 b c ti n trong ls ptr of nhân lo i, nóổ ứ ị ộ ờ ướ ế ạ
đ t n n móng cho vi c hình thành hình thái kt-xh đ u tiên trong ls –ặ ề ệ ầ
hình thái kt-xh cs nguyên th yủ
_ tuy đã có quy n l c và h/th ng qu n lý nh ng q/l c xh đ cề ự ố ả ư ự ượ
t ch c và th c hi n trên c s nh ng ng/t c dân ch th c s ;ổ ứ ự ệ ơ ở ữ ắ ủ ự ự
q/l c xu t phát t xh và ph c v l i ích c a c c ng đ ng.ự ấ ừ ụ ụ ợ ủ ả ộ ồ
* Do nhu c u KQ c a xh c n có 1 tr t t , trong đó các thành viênầ ủ ầ ậ ự
of xh ph i tuân theo 1 chu n m c chung th ng nh t, phù h p vsả ẩ ự ố ấ ợ
nh ng đk c a xh và l i ích c a t p th , các t p quán đã xu t hi n 1ữ ủ ợ ủ ậ ể ậ ấ ệ
cách t phát, d n đc xh ch p nh n và tr thành quy t c s x chungự ầ ấ ậ ở ắ ử ự
mang tính đ o đ c và xh.ạ ứ
2.S tan rã c a ch đ CSNT và s ra đ i c a NNự ủ ế ộ ự ờ ủ : theo q/đ
tri t h c thì là do s v n đ ng và ptr c a l c l ng sx đem l i =ế ọ ự ậ ộ ủ ự ượ ạ
n n kttn thay b ng kt sx-xh-trao đ i.ề ằ ổ
* l n phân công l/đ 1ầ : chăn nuôi tách kh i tr ng tr t vs nguyênỏ ồ ọ
nhân là công c l/đ đc c i thi n, con ng i nuôi đ/v t làm th c ănụ ả ệ ườ ậ ứ
d trự ữ
* l n 2:ầ TCN tách kh i tr ng tr t vs nguyên nhân là c i ti nỏ ồ ọ ả ế
công c , tìm ra kim lo i…ụ ạ
* l n 3:ầ buôn bán đc coi là 1 ngh , hình thành th ng gia trao đ iề ươ ổ
sp đ h ng chênh l ch giá.ể ưở ệ
_ vi c xh ch đ t h u v tlsxệ ế ộ ư ữ ề bi n đ i căn b n n n kt t cung tế ổ ả ề ự ự
c p = v t r n n t 1ấ ế ạ ứ
st
; nh ng ng i có quy n chi m h u tlsx b tữ ườ ề ế ữ ắ
đ u chi ph i đ/s kt-xh; ph n l n nh ng ng i ko có tlsx làm thuê, bầ ố ầ ớ ữ ườ ị
bóc l t và b n cùng hóaộ ầ
== s V/Đ và ptr c a l c l ng sx làm phá v c s kt t nhiênự ủ ự ượ ỡ ơ ở ự
nguyên th y trên 3 ph ng di n : s h u, t ch c qly sx và phânủ ươ ệ ở ữ ổ ứ
ph i s n ph m xhố ả ẩ
_ v m t XHề ặ :+xu t hi n thêm g/đ theo ch đ gia tr ng = v tấ ệ ế ộ ưở ế
r n n t th 2ạ ứ ứ
+ xh giai c p, đ ng c p làm thay đ i toàn b đ/s xãấ ẳ ấ ổ ộ
h i, có s phân hóa đ a v sâu s c, mâu thu n đ i kháng ko th đi uộ ự ị ị ắ ẫ ố ể ề
hòa; đ u tranh c a t ng l p d i quy t li tấ ủ ầ ớ ướ ế ệ
_ v m t quy n l c XH: thu c v gc th ng tr , đ a ra quy đ nh thề ặ ề ự ộ ề ố ị ư ị ể
hi n ý chí of mình và áp đ tệ ặ
=== nhu c u KQ c a xh đ t ra là có 1 t ch c ms đ m nh đầ ủ ặ ổ ứ ủ ạ ể
đi u hành, qly xh đ m b o s ptr of con ng i. NN ch xu t hi nề ả ả ự ườ ỉ ấ ệ
khi c s kt-xh đ t đ n 1 trình đ nh t đ nhơ ở ạ ế ộ ấ ị
NGUYÊN NHÂN C B N XH NHÀ N C:Ơ Ả ƯỚ S V N Đ NGỰ Ậ Ộ
PTR C A L C L NG SX, D N Đ N S XH T H U VỦ Ự ƯỢ Ẫ Ế Ự Ư Ữ Ề
TLSX,XH GIAI C P VÀ XH NHÀ N C.Ấ ƯỚ
2
( NN ko th đi u hòa mâu thu n mà ch xoa d u mâu thu n trongể ề ẫ ỉ ị ẫ
vòng tr t t có l i cho mình; SD 2 nhi m v : tr n áp b ng b o l cậ ự ợ ệ ụ ấ ằ ạ ự
và XD xã h i ms)ộ
3. Các hình th c xh NN đi n hìnhứ ể :
_ NN Aten: là NN xu t hi n ch y u và tr c ti p t s phân chia gcấ ệ ủ ế ự ế ừ ự
và phtrien mâu thu n gc trong n i b xã h i th t c=> đi n hình vàẫ ộ ộ ộ ị ộ ể
c nh tổ ấ
_ NN Rôma: ra đ i sau th ng l i c a cu c CM of gi i bình dânờ ắ ợ ủ ộ ớ
ch ng l i gi i quý t c th t c Rố ạ ớ ộ ị ộ
_ NN of ng i Giécmanh: ra đ i t kq xâm l c, chinh ph c đ t đaiườ ờ ừ ượ ụ ấ
r ng l n of th t c khácộ ớ ị ộ
III.NGU N G C C A PL: Ồ Ố Ủ theo quan đi m Mác-lênin thì “ PL làể
h th ng quy t c s x mang tính b t bu c chung do NN ban hànhệ ố ắ ử ự ắ ộ
ho c th a nh n nh m đi u ch nh các m i quan h xh theo nh ngặ ừ ậ ằ ề ỉ ố ệ ữ
m c tiêu, đ nh h ng c th ” ụ ị ướ ụ ể
1.S xu t hi n of PL theo quan đi m M-L:ự ấ ệ ể nh ng nguyên nhânữ
làm xu t hi n NN cũng chính là nguyên nhân làm xu t hi n PL =ấ ệ ấ ệ
đi t căn nguyên kt và xem xét 2 gđ là khi xh ch a có gc và PL và khiừ ư
xh có gc và PL
* quan h xh và các hình thệ c qu n lý xh trong xh ng/th yứ ả ủ : đ nơ
gi n, ph i h p các HĐ trong khi săn b n, hái l m, ch ng TN vàả ố ợ ắ ượ ế ự
b o v c ng đ ng th t c. Ph i h p = hình th cả ệ ộ ồ ị ộ ố ợ ứ
_ s ràng bu c of huy t th ngự ộ ế ố
_ s qu n lý of h i đ ng th t c, bào t c và b l cự ả ộ ồ ị ộ ộ ộ ạ
_ phong t c t p quánụ ậ
_ quy t c đ o đ cắ ạ ứ
_ các quan ni m tôn giáo nguyên th yệ ủ
_ uy tín các v tr ng lão, th lĩnh quân sị ưở ủ ự
* nguyên nhân và đi u ki n và các con đ ng hình thành PLề ệ ườ
trong l ch s : ị ử
_ nguyên nhân: vi c xu t hi n ch đ t h u v tlsx là nguyênệ ấ ệ ế ộ ư ữ ề
nhân chính
_ đi u ki n: PL ch xh khi nhu c u qu n lý xh th c s c n thi t vàề ệ ỉ ầ ả ự ự ầ ế
ch khi đi u ki n kt-xh đ t đ n 1 trình đ ptr nh t đ nhỉ ề ệ ạ ế ộ ấ ị
+ th nh t, v m t kt có s chuy n đ i t KTTN sang KT s nứ ấ ề ặ ự ể ổ ừ ả
xu t-xã h i-trao đ iấ ộ ổ
+ th hai, v m t xh có s phân chia xh thành nh ng c c đ i l pứ ề ặ ự ữ ự ố ậ
ko đi u hòa : PL kìm gi cho các xung đ t, mâu thu gc n m trongề ữ ộ ẫ ằ
1 vòg tr t tậ ự
_ các con đ ng hình thành: + t p quán phápườ ậ
+ ti n l phápề ệ
+ VBQPPL
3
4