Sự hấp thu nước, muối khoáng

I – RỄ LÀ CƠ QUAN HẤP THỤ
NƯỚC VÀ ION KHOÁNG
II – CƠ CHẾ HẤP THỤ NƯỚC VÀ
ION KHOÁNG Ở RỄ CÂY
III – ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC TÁC
NHÂN MÔI TRƯỜNG ĐỐI VỚI QUÁ
TRÌNH HẤP THU NƯỚC VÀ ION
KHOÁNG Ở RỄ CÂY


Nước và muối
khoáng có vai trò gì
đối với tế bào?
Thực vật hấp thụ
nước và muối
khoáng bằng cách
nào?


I. Rễ là cơ quan
hấp thụ nước và
ion khoáng


Những đặc điểm nào
của hệ rễ giúp tăng

khả năng hút nước và
ion khoáng?


1.Hình thái của rễ
Cấu tạo rễ cây
-
Hệ rễ sinh trưởng
nhanh về chiều sâu, lan
rộng, hướng đến nguồn
nước trong đất
12. Rễ chính 13. Rễ con
14. chóp rễ


2. Rễ cây phát triển nhanh bề mặt
hấp thụ
Rễ cây tăng nhanh số
lượng lông hút giúp:
•
tăng bề mặt tiếp xúc
giữa rễ cây và đất
•
rễ cây hấp thụ nước
và các ion khoáng đạt
hiệu quả cao nhất.


Một số thực vật với hệ
rễ không có lông hút

chúng sẽ hấp nước và
các ion khoáng bằng
cách nào?
Cộng sinh với hệ nấm rễ.
Rễ cây phi lao


II. Cơ chế hấp thụ nước và các ion
khoáng ở rễ cây
2. Từ đất  mạch gỗ của rễ
1. Từ đất  tế bào lông hút


1. Hấp thụ nước và ion khoáng từ
đất vào tế bào lông hút
Các chất được vận
chuyển qua màng tế
bào theo những cơ chế
nào?
Nước đi từ đất vào tế bào
lông hút theo những cơ
chế nào?


a. Hấp thụ nước

Cơ chế thụ động:

Nước: môi trường nhược trương (đất) 
môi trường ưu trương (dịch tế bào lông hút

và các tế bào biểu bì còn non khác)



Quá trình thoát hơi nước ở lá làm giảm
lượng nước trong tế bào.

Nồng độ các chất tan (axit hữu cơ, đường
saccarozơ, các ion khoáng ) cao
Nguyên nhân làm cho
d
d
ịch tế bào lông
ịch tế bào lông
hút là ưu trương
hút là ưu trương
so v
so v
ớ
ớ
i dung d
i dung d
ị
ị
ch
ch
đấ
đấ
t
t?

b. Hấp thụ ion khoáng

Theo cơ chế thụ động
►

Theo cơ chế chủ động:
Theo cơ chế chủ động:
cây có nhu cầu cao
cây có nhu cầu cao


v
v
ề các ion khoáng
ề các ion khoáng
 Nơi có nồng độ ion cao
 nồng độ ion thấp
 Nơi có nồng độ ion thấp
 nồng độ ion cao +ATP


 Điểm khác biệt cơ bản giữa cơ chế hấp thụ nước và cơ chế
hấp thụ ion khoáng là gì ?
 Cơ chế hấp thụ nước: H
2
O đi từ nơi có nồng độ chất tan
thấp  nơi có nồng độ chất tan cao.
 Cơ chế hấp thụ ion khoáng: Ion khoáng đi từ nơi có nồng độ

chất tan cao  nơi có nồng độ thấp hơn. Ngoài ra, ion khoáng
còn được hấp thụ theo cơ chế chủ động


2. Dòng nước và các ion khoáng đi từ đất vào mạch gỗ của
rễ:
 Nước và các ion khoáng sau khi đi vào lông hút của rễ sẽ
được vận chuyển như thế nào ?
? Quan sát hình vẽ sau  điền các ghi chú cho phù hợp.
 Chú thích:
a) …………………………………
b) …………………………………
c) …………………………………
d) …………………………………
e) …………………………………
f) …………………………………
Lông hút
Biểu bì
Tế bào vỏ
Nội bì
Mạch gỗ
Đai Caspari


Nội bì
? Nêu những con đường di chuyển của nước và các ion khoáng từ
đất vào rễ ? Giải thích tên gọi của mỗi con đường đó ?
 Có 2 con đường vận chuyển nước:
1.+ Con đường gian bào bị
ngăn trở bởi đai Caspari không

thấm nước.
2.Con đường tế bào chất đi
xuyên qua tế bào chất của
các tế bào.


Nội bì
? Đai Caspari có vai trò gì ?
 Đai Caspari có vai trò điều
chỉnh dòng vận chuyển vào trung
trụ.


III. Ảnh hưởng của các tác nhân môi trường đối với quá trình hấp
thụ nước và muối khoáng ở rễ cây:
 Hãy kể các tác nhân ngoại cảnh ảnh hưởng đến lông hút và qua đó
giải thích ảnh hưởng của môi trường đối với quá trình hấp thụ nước
và các ion khoáng ở rễ cây ?
 Các nhân tố ngoại cảnh như astt của dd đất, độ pH, độ thoáng khí ảnh
hưởng đến sự hình thành và phát triển của lông hút  ảnh hưởng đến
quá trình hấp thụ nước và các ion khoáng ở rễ cây.


1. Vì sao cây trên cạn bị ngập úng lâu sẽ bị chết ?
 Ngập úng lâu, rễ cây thiếu O
2
 lông hút chết  cây không hấp thụ
được nước cân bằng nước trong cây bị phá hủy  cây bị chết.
2.Vì sao các loài cây trên cạn không sống được trên đất ngập mặn?
Dịch bào rễ cây trên cạn nhược trương so với môi trường đất ngập

mặn không hấp thụ được nước từ đất  cây chết .




1. Sự hút khoáng thụ động của tế bào
phụ thuộc vào:
a.Hoạt động trao đổi chất.
b.Chênh lệch nồng độ ion.
c.Cung cấp năng lượng.
d.Hoạt động thẩm thấu.


2.Sự xâm nhập chất khoáng chủ động
của tế bào phụ thuộc vào:
a.Gradien nồng độ chất tan.
b.Hiệu điện thế màng.
c.Trao đổi chất của tế bào.
d.Tham gia của năng lượng.