Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục công dân

Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục công dân.


Phần I: MỞ ĐẦU
I/. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Nghị quyết Trung ương II, khóa III của Đảng có xác định: “Mục tiêu cơ
bản của giáo dục là nhằm xây dựng những con người mới và thế hệ thiết
tha gắn bó với lí tưởng dân tộc và chủ nghĩa xã hội có đạo đức trong sáng,
có ý chí kiên cường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước…”. Như vậy mục tiêu của giáo dục nói chung và trong nhà
trường THCS nói riêng hiện nay là đào tạo con người toàn diện.
Để đạt được điều đó thì bên cạnh truyền thụ kiến thức cho các em, thì
cần phải ln ln giáo dục tư cách đạo đức cho các em. Như Bác Hồ đã nói
“Có đức mà khơng có tài, làm việc gì cũng khó – Có tài mà khơng có đức
là người vơ dụng.” Hay câu nói “Tiên học lễ, hậu học văn” ln được gắn
trên trường, trên lớp học. Tóm lại để thể hiện song song với việc dạy chữ thì
cần phải hết sức quan tâm đến việc dạy người.
Hiện nay, ở vào thời kì hội nhập nhiều em học sinh có ý thức vươn lên
trong học tập và rèn luyện đạo đức tác phong. Tuy nhiên, cũng dưới tác động
của nền kinh tế thị trường và cơ chế mở cửa do nhiều nguyên nhân khác nhau,
hành vi lệch chuẩn của thiếu niên có xu hướng ngày càng tăng. Một số hành vi
vi phạm của học sinh khiến gia đình và xã hội lo lắng như: nói tục, chửi thề,
gây gổ đánh nhau, quay cóp bài, trốn học chơi điện tử,… trong gia đình trẻ em
thiếu kính trên nhường dưới, khơng vâng lời cha mẹ, người lớn….Một số hành
vi lệch chuẩn khác về mặt đạo đức như: sống hưởng thụ, chạy theo đồng tiền,
xa hoa, lãng phí, lười lao động và học tập, thiếu ý thức rèn luyện, không dám
đấu tranh với cái sai, thờ ơ vô cảm, vị kỷ… cũng ngày càng nhiều hơn ở đối
tượng còn ngồi trên ghế nhà trường.
Những phẩm chất xấu ấy là kết quả sự giáo dục khơng đồng bộ giữa gia
đình, nhà trường và xã hội. Việc giáo dục đạo đức, lối sống trong nhà trường
thường chú trọng tới nề nếp kỷ cương với nội quy, những bài học giáo huấn,


Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kiề u
Trang: 1


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục công dân.


không chú ý đến hành vi ứng xử thực tế. Chương trình sách giáo khoa q ơm
đồm, nặng về lý thuyết, thiếu kỹ năng sống, không tạo được dấu ấn để hình
thành nhân cách cho học sinh. Trong khi đó, chương trình giáo dục đạo đức
xun suốt từ giáo dục lễ giáo ở bậc mầm non, đạo đức ở bậc tiểu học, Giáo
dục công dân ở bậc trung học, có đầy đủ tất cả những bài học về các giá trị đạo
đức. Nhưng chương trình học rất nhiều, rất khó nhớ, khó nhập tâm. Bên cạnh
đó giáo viên hiện nay chỉ lo truyền thụ kiến thức, học sinh thì cố gắng đạt điểm
cao trong học tập nhưng quan hệ thầy trò nhợt nhạt. Về nhà, cha mẹ bận lo
công việc, các em không được trang bị những kỹ năng tối thiểu cũng như cách
ứng xử trong cuộc sống. Lứa tuổi học trò là tuổi ước mơ và sống vì lý tưởng
nhưng hiện nay, họ khơng có một mẫu người lý tưởng. Chính vì thế, số lượng
trẻ vị thành niên nói chung và học sinh nói riêng phạm pháp đang gia tăng theo
xu hướng trẻ hóa và mức độ tội lỗi ngày càng nghiêm trọng. Có rất nhiều
nguyên nhân từ phía: Gia đình – Nhà trường – Xã hội ... đã xơ đẩy các em rơi
vào tình trạng chán học, hư hỏng. Trong đó, tình trạng tổ ấm gia đình bị tan
nát, cách ni dạy con phản khoa học, thiếu gương mẫu của các bậc cha mẹ là
nguyên nhân chủ yếu. Bên cạnh đó, hình ảnh người thầy ít nhiều bị lu mờ
trong nền kinh tế thị trường đầy biến động hết sức phức tạp cũng là một
nguyên nhân khiến học sinh không biết lấy đâu làm “gương” để phấn đấu, một
khi vai trị của người thầy khơng cịn được đề cao như trước thì việc giáo dục
đạo đức, lối sống trong bộ phận học sinh hiện nay cũng là vấn đề rất đáng
được quan tâm.

Từ sự suy tư trăn trở đó, tơi quyết định đem hết khả năng, nhiệt tình, sự
năng nổ phấn đấu của bản thân, tìm ra những phương pháp, những vấn đề để
nâng cao hoạt động giảng dạy nhằm rèn luyện đạo đức, lối sống cho tất cả các
em học sinh trong toàn trường nhất là các em học sinh khối 6 tôi đang trực tiếp
giảng dạy.


Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kiề u
Trang: 2


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục cơng dân.


Để hình thành các chuẩn mực hành vi đạo đức lối sống và có kĩ năng
vận dụng bài học, thực hiện các qui tắc hành vi trong một số tình huống phổ
biến của đời sống hàng ngày được tiến hành có kết quả thì u cầu người giáo
viên phải có phương pháp tốt tạo sự chú ý và gây hứng thú cho học sinh trong
quá trình học tập. Với những lí do trên mà tơi đã chọn đề tài “Một số biện
pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo
dục cơng dân”.


Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kiề u
Trang: 3


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục công dân.


Phần II: NỘI DUNG.
I/. Cơ sở lý luận của vấn đề:
Trong những năm gần đây, các bộ môn nói chung, mơn Giáo dục cơng
dân nói riêng có sự đổi mới tồn diện từ chương trình, nội dung sách giáo khoa.
Nội dung cần dạy cho các em học sinh những giá trị đạo đức, lối sống cơ bản
của con người và hình thành nên những thói quen đạo đức và kỹ năng sống đúng
đắn. Phương pháp giáo dục đạo đức, lối sống cho các em học sinh theo hướng
tích cực rất phù hợp và giúp các em xử lý tình huống thực tế. Giáo dục đạo đức,
lối sống trong nhà trường đã có sự kiên trì bồi đắp lịng nhân ái, tính trung thực,
lịng tự trọng, nếp nghĩ và lối sống lành mạnh, trọng đạo lý, sống có kỷ luật. Với
học sinh Trung học cơ sở cần giáo dục đạo đức, lối sống các em rèn luyện qua
lý thuyết và thực hành thường xuyên. Giúp các em có ý thức tập thể, chuyên
cần, thái độ với mọi người … Giáo viên ln phải tự tìm cho mình những
phương pháp dạy học tốt nhất nhằm giúp học sinh có kỹ năng ứng xử phù hợp
với chuẩn mực đạo đức. Cần phát huy thế mạnh của các phương pháp như sắm
vai (đóng kịch), thảo luận, tổ chức trị chơi, … “Thực tế cho thấy học sinh rất
thích học mơn Giáo dục cơng dân vì trong giờ học các em được bày tỏ ý kiến.
Điều quan trọng là thầy cô phải là gương sáng mọi lúc mọi nơi để học sinh noi
theo”.
Ở gia đình, các bậc phụ huynh nên dạy con cái biết cách đối nhân xử thế,
biết tơn trọng mình và tơn trọng người khác, dạy con lịng khoan dung, sự độ
lượng vị tha và những chuẩn mực, giá trị đạo đức mà con người phải sống theo,
dạy con điều hay lẽ phải. Nhưng để làm được điều đó, trước hết cha mẹ phải là
tấm gương cho con cái noi theo. Trong một thế giới đang đề cao sự thỏa mãn tức
thì những ham muốn bản năng, thì gia đình có vai trò rất quan trọng trong việc

Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kiề u
Trang: 4

Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục công dân.


khơi dậy ý thức về cái tốt và cái xấu, về cái đáng làm và không nên làm, nhưng
nếu các bậc cha mẹ đã không thể hiện đúng vai trị của mình thì đừng địi hỏi
những đứa con ở nhà sẽ trở thành một công dân tốt. “Môi trường tạo nên tính
cách”, vì thế nếu cha mẹ rượu chè, cờ bạc, vi phạm pháp luật thì hình ảnh của họ
sẽ như thế nào trong mắt con cái?
Ra ngoài xã hội, lớp trẻ mà cụ thể ở đây là học sinh cần được quan tâm
nhiều hơn nữa từ các ban ngành, đoàn thể trước nhất là Đoàn thanh niên, Đội
thiếu niên,... Các tổ chức Đoàn – Đội hiện nay cũng chưa có sự quan tâm đúng
mức đến vấn đề giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh. Các cấp đưa ra chưa
nhận thấy được diễn biến phức tạp trong tâm lý, đời sống lứa tuổi thiếu niên
hiện nay, khơng có nhiều chương trình và kế hoạch quan tâm đến việc giáo dục
đạo đức, lối sống cho thiếu niên, khơng có sự phối hợp chặt chẽ với gia đình và
nhà trường trong việc quản lý, rèn luyện đạo đức cho thế hệ trẻ. Lẽ nào những
hành vi, lối sống phi chuẩn của các em trong thời gian qua chưa đủ để xã hội
quan tâm ?
Do đó giáo viên dạy mơn Giáo dục cơng dân ở lớp 6 phải góp phần thực
hiện mục tiêu chung của bộ môn ở trường THCS và phù hợp với đối tượng học
sinh lớp 6. Nội dung môn Giáo dục công dân phải đảm bảo tính kế thừa và
phát triển kết quả dạy học mơn Đạo đức ở tiểu học và chuẩn bị cho các em học
lên lớp trên. Qua nội dung chương trình mơn Giáo dục cơng dân ở trường
THCS nói chung, lớp 6 nói riêng là những giá trị đạo đức thể hiện quan hệ của
chủ thể với bản thân, với mọi người, với công việc và môi trường sống xung
quanh các em hằng ngày. Yêu cầu của việc tổ chức dạy học mơn Giáo dục
cơng dân là phải hình thành ở học sinh xúc cảm, tình cảm, niềm tin đạo đức vì
đó là động cơ bên trong giúp các em tự hoàn thiện, tự điều chỉnh để vươn tới
cái chân, thiện, mĩ trong cuộc sống. Đây là u cầu có tính đặc trưng của môn
Giáo dục công dân so với các môn học khác và cũng là yêu cầu bức xúc trong

giai đoạn hiện nay.

Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kieà u
Trang: 5


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục công dân.


II/. Thực trạng của vấn đề:
1. Thuận lợi:
1.1 Đối với giáo viên:
Được sự quan tâm của Ban Giám Hiệu nhà trường, cùng các ban ngành
đoàn thể, nhất là được sự hỗ trợ của tổ chuyên môn.
Bản thân được tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về giáo dục
đạo đức lối sống và nâng cao nghiệp vụ sư phạm.
Bản thân khi lên lớp giảng dạy thường làm và sử dụng đồ dùng dạy học
sinh động và khoa học, vận dụng nhiều phương pháp dạy học mới để việc giảng
dạy có kết quả tốt.
Được học tập kinh nghiệm qua các tiết dự giờ, thao giảng, sự giúp đỡ tận
tình của các đồng nghiệp đã có nhiều năm kinh nghiệm giảng dạy từ đó tơi tự tin
và tích lũy được nhiều điều bổ ích trong cơng tác giảng dạy.
Giáo viên trẻ, khỏe, nhiệt tình, có năng lực sư phạm, sáng tạo trong nghiên
cứu giảng dạy nhằm tạo sự hứng thú, ham học hỏi của học sinh.
1.2 Đối với học sinh:
Đa số các em học sinh đều ngoan, linh hoạt, sáng tạo, ham học, thích tìm
tịi và học hỏi.
Các em có đầy đủ sách giáo khoa, học bài và làm bài tập đầy đủ trước khi
đến lớp, thực hiện tốt việc học đi đôi với hành.
Các em đa phần là con, em dân địa phương nên điều kiện đi học thuận lợi.

Được sự quan tâm lo lắng của gia đình nên việc học của các em được đảm bảo
giờ giấc đúng theo quy định nội quy của trường.
Bản thân các em cũng u thích mơn học, có ý thức cố gắng để vươn lên.
2. Khó khăn:
Một số em cịn lười học, chưa tích cực học tập, cịn nhút nhát rụt rè khi
tham gia đóng vai, tham gia trị chơi,...


Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kiề u
Trang: 6


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục công dân.


Một số em chưa thực hiện nghiêm túc nội qui nhà trường như: đi học trễ,
mang dép lê, áo không bỏ vào quần, không khăn quàng, phù hiệu..
Một số học sinh lưu ban còn vi phạm nhiều như khơng nghiêm túc trong
giờ học, chọc ghẹo bạn, nói chuyện…
Cịn có những em học sinh chưa được sự quan tâm của gia đình, đi học đơi
lúc khơng mang theo sách vở, không làm bài tập.
Đặc biệt các em học sinh lớp 6 vừa chuyển tiếp từ cấp tiểu học lên một
môi trường mới. Các em ở lứa tuổi này vốn có tính hiếu động, thích khám phá,
dễ bị kích động, lơi kéo, thích được tự khẳng định. Một số em do bị ảnh hưởng
bởi các phim ảnh bạo lực, thích được làm “người hùng” nhưng do nhiều gia đình
khơng thường xuyên tăng cường giáo dục, định hướng những hành vi giáo dục
đạo đức chuẩn mực cho các em trong quan hệ cư xử, nhận thức. Nhiều năm làm
công tác giảng dạy tôi thấy rằng đối tượng khối lớp 6 cần phải được giáo dục
đạo đức lối sống ngay từ ban đầu. Do đó, tơi thực thi triển khai ngay từ đầu năm.
III. Các biện pháp thực hiện:

Trước tiên là một giáo viên phải thực sự nhiệt tình và thật sự tha thiết với
các em, luôn say mê và mong muốn đưa các em thốt khỏi tình trạng thối hố
về đạo đức hiện nay. Bằng tất cả tâm huyết tôi phải đem hết khả năng, năng lực
để tổ chức giảng dạy nhằm giáo dục đạo đức lối sống cho các em với phương
pháp tích cực, sinh động. Bản thân phải ln vượt qua mọi cản trở, khó khăn
nhưng phải nhẫn nại, chịu khó hướng dẫn, chỉ dạy và thân thiện gần gũi với các
em, tổ chức nhiều phương pháp giảng dạy tích cực để cho các em có sự hứng thú
say mê học tập. Từ đó tơi đưa ra một số biện pháp nâng cao nhằm giáo dục đạo
đức lối sống cho các em như sau:
1. Tổ chức phối kết hợp:
Phối hợp với các ban ngành đoàn thể và nhất là giáo viên chủ nhiệm lớp,
các giáo viên bộ môn trong trường để đẩy mạnh công tác giáo dục đạo đức lối
sống cho các em, nhất là đối với một số em học sinh cá biệt.

Giáo viên thực hiện: Phan Thò Thú y Kiề u
Trang: 7


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục công dân.


2. Phân loại bài học:
Trên cơ sở nghiên cứu, tôi nắm chắc nội dung bài học và dựa vào u cầu
của từng loại bài chương trình mơn Giáo dục cơng dân ở trường THCS nói
chung, lớp 6 nói riêng gồm có hai phần: phần các chuẩn mực đạo đức và phần
các chuẩn mực pháp luật. Phần đạo đức 11 bài như sau:
Bài 1: Tự chăm sóc, rèn luyện thân thể.
Bài 2: Siêng năng, kiên trì.
Bài 3: Tiết kiệm.
Bài 4: Lễ độ.

Bài 5: Tôn trọng kỉ luật.
Bài 6: Biết ơn.
Bài 7: Yêu thiên nhiên, sống hòa hợp với thiên nhiên.
Bài 8: Sống chan hòa với mọi người.
Bài 9: Lịch sự, tế nhị.
Bài 10: Tích cực, tự giác trong hoạt động tập thể và trong hoạt động xã hội.
Bài 11: Mục đích học tập của học sinh.
Ở đây tơi chỉ giới hạn đề tài của mình ở phần đạo đức, lối sống cho các
em với những phương pháp tôi sử dụng trong 11 bài chuẩn mực đạo đức ở học kỳ I.
Để đi vào từng bài dạy cụ thể ứng dụng giáo dục đạo đức, lối sống cho
các em. Tuần đầu tiên của năm học, tôi đã tổ chức sinh hoạt cho học sinh nghe
và hiểu những qui định, nề nếp học tập ở trường và những quy định ở nhà để các
em hiểu, thực hiện tốt.
Ví dụ: Những quy định ở trường và nề nếp sinh hoạt ở gia đình:
- Đi học đúng giờ, nghỉ học phải xin phép.
- Nói lời hay, làm việc tốt, giúp đỡ bạn.
- Ngồi học đúng tư thế tránh cận thị, cong vẹo cột sống. Ngồi học đúng tư
thế cũng sẽ giúp chúng ta tiếp thu bài dễ hơn.


Giáo viên thực hiện: Phan Thò Thú y Kiề u
Trang: 8


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục công dân.


- Trang phục đúng qui định, nam nữ áo trắng, quần xanh bỏ áo vào quần
mang khăn quàng.
- Mang giày có quai hậu, đầu tóc gọn gàng, sạch sẽ.

- Giữ vệ sinh trường lớp: bỏ rác đúng nơi qui định, tiêu tiểu đúng chỗ.
- Giữ gìn tài sản của nhà trường: không viết, vẽ bậy lên bàn, ghế, tường.
- Tích cực tham gia các hoạt động do nhà trường, Đoàn, Đội tổ chức.
- Dậy đúng giờ, tập thể dục buổi sáng (khoảng 10 – 15 phút).
- Biết giữ gìn vệ sinh cá nhân.
- Biết lễ phép, kính trọng vâng lời ơng bà, cha mẹ, anh chị.
- Biết kính trên, nhường dưới (luôn luôn yêu thương em nhỏ).
- Biết nói lời cảm ơn, xin lỗi đối với mọi người.
Với nề nếp ở nhà và ở lớp đã nêu ở trên tất cả các em đã ghi nhớ và hứa
sẽ thực hiện tốt.
3. Một số phương pháp dạy học tích cực:
Khi giúp các em nắm vững và thực hiện các chuẩn mực hành vi đạo đức,
tôi thường sử dụng một số phương pháp tích cực để tạo hứng thú cho các em
trong tiết học môn Giáo dục công dân. Tôi thực sự mong sao các em thể hiện áp
dụng được học đi đôi với hành:
3.1. Phương pháp trực quan:
Đặc điểm của quá trình nhận thức là: “Từ trực quan sinh động đến tư duy
trừu tượng” nên tôi thường sử dụng tranh, ảnh. Tôi cho học sinh quan sát để
giúp các em hiểu ghi nhớ bài. Qua tranh tôi sẽ khai thác nội dung của bài rồi từ
đó tơi sẽ hình thành cho học sinh kĩ năng thực hành, biết nhận thức phân biệt
được hành vi đúng, sai.
Ví dụ: Bài 7: “Yêu thiên nhiên, sống hòa hợp với thiên nhiên”.
Để giới thiệu bài mới tôi cho học sinh quan sát một số tranh về cảnh
đẹp thiên nhiên.


Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kiề u
Trang: 9

Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục công dân.


Giáo viên đặt câu hỏi: Em hãy nêu cảm nhận của mình về những cảnh
đẹp mà em vừa quan sát?
Học sinh: Những cảnh này rất đẹp, có sơng, nước, cây cối,…

Thác nước

Động Phong Nha (Quảng Bình)

Vịnh Hạ Long

Đà Lạt (Lâm Đồng)

Giáo viên nhận xét và vào bài: “Đất nước ta có rất nhiều cảnh thiên
nhiên tươi đẹp. Chúng ta cần làm gì để gìn giữ được vẻ đẹp đó? Hơm nay cơ và
các em cùng tìm hiểu bài 7: “Yêu thiên nhiên, sống hòa hợp với thiên nhiên”.
Bài 7: “Yêu thiên nhiên, sống hòa hợp với thiên nhiên” các em sẽ tự
liên hệ được: bản thân không bẻ cây, ngắt hoa trong trường, công viên, không
xả rác bừa bãi trong lớp học, ln tưới nước và chăm sóc cây xanh trong phịng
học để giữ cho mơi trường ln xanh,sạch đẹp.
Khi nghe các em liên hệ bản thân, có được những việc làm thiết thực như:
đến tiết Giáo dục công dân tất cả các em rất hứng thú học và các em ln giữ

Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kiề u
Trang: 10


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục công dân.



lớp sạch sẽ, nếu ở chỗ bạn nào có rác các em sẽ tự giác nhặt bỏ vào sọt. Khi vào
đến lớp tơi rất vui vì các em đã vận dụng những điều đã học vào thực tế lớp,
trường ln giữ gìn trường, lớp sạch sẽ. Tơi nhớ rất rõ có một lần tơi đang đi từ
trên lớp xuống văn phịng trường, tơi nghe thấy một học sinh nam nhắc nhở một
bạn trong lớp: bạn đừng vứt rác bừa bãi như thế, chúng mình vừa học bài “ u
thiên nhiên, sống hịa hợp với thiên nhiên” chúng mình ăn bánh xong nên bỏ rác
vào sọt vì đó là việc nên làm, mỗi chúng ta ai cũng cần góp phần giữ gìn mơi
trường xanh, sạch, đẹp…bản thân tơi rất vui vì cách ứng xử của các em. Cách
ứng xử đó đáng khen, các em khác cần học hỏi và noi theo.
3.2 Phương pháp thảo luận nhóm:
Thảo luận là một dạng hoạt động mà trong đó các thành viên đều giải quyết
một vấn đề cùng quan tâm nhằm đạt tới một sự hiểu biết chung. Thảo luận giúp
các em kiểm chứng mình, có cơ hội để làm quen với nhau, để hiểu nhau hơn.
Đây là phương pháp được sử dụng rộng rãi nhằm giúp học sinh tham gia một
cách chủ động vào q trình học tập, học sinh có thể chia sẻ kinh nghiệm, ý kiến
hay để giải quyết một vấn đề, một tình huống đạo đức, pháp luật nào đó. Đầu
tiên tơi sẽ giới thiệu nội dung các em sẽ thảo luận trong bài học, chia học sinh
thành các nhóm, giao nhiệm vụ để các nhóm tiến hành thảo luận, sau đó để các
em báo cáo thảo luận bằng những hình thức:
- Một nhóm báo cáo, các nhóm khác bổ sung: Tơi u cầu một nhóm báo
cáo lại tồn bộ kết quả thảo luận của nhóm mình. Những nhóm cịn lại bổ sung
những điểm khác biệt của nhóm mình với nhóm vừa báo cáo.
- Tất cả các nhóm cùng báo cáo: Tơi cho từng nhóm một cử người báo cáo
lại kết quả làm việc của nhóm mình. Sau đó tơi tổng kết lại ý kiến chung của các
nhóm.
- Họp chợ: Tơi cho các nhóm dán kết quả làm việc của nhóm mình lên bảng
và cử một người đứng để thuyết trình. Những người cịn lại thì đọc kết quả của
nhóm khác nhau và đưa ra câu hỏi nếu có vấn đề cần làm rõ.


Giáo viên thực hiện: Phan Thò Thú y Kiề u
Trang: 11


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục công dân.


Để cho các em thực hiện tốt phương pháp này, tơi ln theo dõi và khích lệ
mọi học sinh cùng tham gia đóng góp ý kiến vào hoạt động nhóm. Mục đích của
việc thảo luận tơi mong muốn các em được mạnh dạn đóng góp ý kiến qua đó
tơi hiểu và nắm bắt được trình độ và hướng suy nghĩ để thuận tiện cho việc giáo
dục nếp nghĩ và việc làm, định hình cho học sinh hiểu việc cần làm và việc
không nên làm. Dưới đây là bài tơi tiến hành thảo luận nhóm thơng qua giáo
dục đạo đức cho học sinh.
Ví dụ: Bài 8: “Sống chan hịa với mọi người”.
Sau khi học sinh đã tìm hiểu “Thế nào là sống chan hịa với mọi người”,
tơi sẽ chia lớp thành 4 nhóm, hướng dẫn học sinh thảo luận các câu hỏi sau:
Nhóm 1 và 3: “Em hãy tìm các hành vi thể hiện em biết sống chan
hòa với mọi người.”
Nhóm 2 và 4: “Em hãy tìm các hành vi thể hiện chưa biết sống chan
hòa với mọi người.
Thời gian thảo luận : 4 phút.
Các nhóm cử nhóm trưởng quan sát nhóm và một bạn làm thư kí ghi kết
quả thảo luận.

Học sinh tích cực tham gia thảo luận nhóm

Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kiề u
Trang: 12

Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục cơng dân.


Kết quả thảo luận các nhóm như sau:
Nhóm 1 và 3:
- Luôn vui vẻ, giúp đỡ bạn.
- Chia sẻ với bạn khi bạn gặp khó khăn.
- Thường xuyên quan tâm các cơng việc của lớp.
- Tích cực tham gia mọi hoạt động do nhà trường phát động.
- Luôn nhường nhịn em nhỏ.
- Là lớp trưởng nhưng luôn lắng nghe ý kiến các bạn.
Nhóm 2 và 4:
- Gặp em bé bị lạc đường về nhà vẫn thản nhiên đi không giúp đỡ.
- Luôn ganh tị với bạn.
- Không đi sinh hoạt đội vì nghĩ sẽ mất thời gian.
- Khơng chơi với những bạn con nhà nghèo.
- Khơng góp ý bạn vì sợ bạn buồn.
Tơi u cầu các nhóm dán kết quả thảo luận lên bảng và đại diện nhóm 1
trình bày, tơi gọi các thành viên nhóm 1 có bổ sung thêm gì khơng. Sau đó tơi
gọi nhóm 3 trình bày ý kiến của nhóm, các thành viên nhóm 3 xem bạn trình bày
nếu thấy thiếu có thể bổ sung. Cuối cùng tôi nhận xét và bổ sung câu trả lời của
nhóm 1 và 3, tiếp theo cũng theo tương tự như thế tơi tiến hành cho nhóm 2 và 4
trình bày. Tơi nhận xét các nhóm làm việc, bổ sung cho nhau để được trọn vẹn
bài.
Tôi hướng các em cần phải sống chan hịa với nhau vì tất cả các em cùng
học chung với nhau trong một lớp, các em cần phải giúp đỡ, quan tâm, thông
cảm cho nhau,…không chỉ trong một lớp học mà ở trường và ngồi xã hội cũng
cần có sự hịa đồng, ln sống cởi mở, vui vẻ hòa nhã với tất cả mọi người.

Những biểu hiện biết sống chan hòa chúng ta cần xem đó là chuẩn mực để từ đó
ta có thể hiểu và vận dụng những điều đã học vào thực tế. Từ phần thảo luận tôi
hướng học sinh đến phần “Cơ sở để sống chan hòa với mọi người”.

Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kiề u
Trang: 13


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục cơng dân.


3.3 Phương pháp đóng vai:
Phương pháp đóng vai được sử dụng nhiều để đạt mục tiêu thay đổi thái
độ của học sinh đối với một vấn đề hay đối tượng nào đó. Phương pháp đóng vai
cũng có tác dụng rất lớn trong việc rèn luyện về kỹ năng giao tiếp, ứng xử của
học sinh. Đóng vai là phương pháp giúp học sinh thực hành những cách ứng xử,
bày tỏ thái độ trong những tình huống giả định hoặc trên cơ sở óc tưởng tượng
và ý nghĩ sáng tạo của các em.
Khi sử dụng phương pháp đóng vai tơi thường chú ý:
- Ấn định thời gian.
- Lựa chọn tình huống đóng vai.
- Hướng dẫn thảo luận sau khi đóng vai.
Đóng vai là thể hiện thực hành “làm thử” một số cách ứng xử nào đó
trong một tình huống đạo đức, pháp luật giả định. Phương pháp này tôi hướng
dẫn học sinh thực hành những kĩ năng trong môi trường an tồn, được giám sát
trước khi xảy ra các tình huống thực, gây được sự hứng thú học sinh. Qua đó
khích lệ sự thay đổi thái độ, hành vi của học sinh khi có những vai phản diện,
học sinh có thể thấy ngay tác dụng và việc nói, việc làm của các vai diễn.
Để có thể thực hiện phương pháp đóng vai, đầu tiên học sinh sẽ giới thiệu
tình huống, xây dựng kịch bản và phân công sắm vai, các nhóm sẽ lên diễn, sau

khi xem các nhóm đóng vai tơi nhận xét và chốt lại.
Ví dụ: Bài 4: “Lễ độ”. Các em sẽ đóng vai trong khỏang thời gian 5 phút.
Tình huống:
Tiểu phẩm: “Chuyện của bạn Cường”.
Các vai: Bà Năm, Cường, Lan.
+ Nội dung:
Cả nhóm đang đùa nghịch ngồi sân thì bà Năm bước ra khuyên:
- Các con đừng làm ồn để mọi người nghỉ trưa.
Cường lên tiếng:

Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kiề u
Trang: 14


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục cơng dân.


- Có phải là sân của nhà bà đâu mà bà đuổi tụi tui.
Bà Năm nhẹ nhàng:
- Không phải là sân của bà nhưng bà thấy các cháu không nên làm phiền
mọi người vào giờ nghỉ trưa.
Lan đứng gần đó khun Cường:
- Mình nên nghe lời bà Năm. Trong lớp mình thấy Cường lễ phép với cơ
giáo lắm, sao ở đây Cường hỗn hào, xấc xược vậy.
Cường nói:
- Trong lớp khác, ở đây khác. Vả lại cô là cơ giáo của mình, cịn bà Năm
là hàng xóm, đâu có quan hệ gì với mình mà mình sợ.
Học sinh thảo luận khi xem tiểu phẩm. Giáo viên nêu các câu hỏi sau:
Giáo viên: Qua tiểu phẩm các bạn vừa diễn em có nhận xét gì về cách
cư xử của Cường?

Học sinh trả lời: Cường hỗn hào, xấc xược với bà Năm, không tôn trọng
bà Năm. Mặc dù không phải là sân nhà của bà Năm nhưng để mọi người nghỉ
trưa thì cả nhóm khơng được làm ồn.
Giáo viên: Những hành vi, việc làm của Cường thể hiện đức tính gì?
Học sinh trả lời: Cường vơ lễ với người lớn.
Giáo viên kết luận: Qua tiểu phẩm các em cần tránh việc làm như bạn
Cường vì đó là việc làm vơ lễ, thiếu tôn trọng người lớn tuổi. Các em phải biết
chào hỏi, tơn trọng người lớn, kính trọng người già, khơng nên nói xấc xược,
hỗn hào.
Với tiểu phẩm trên tơi động viên những em nhút nhát cùng tham gia tập cho
các em tính dạn dĩ trước tập thể.
Sau đó tơi cho học sinh tự liên hệ.
Giáo viên: Khi đi học về thấy nhà có khách, các em sẽ làm gì?
Học sinh trả lời: Khi đi học về, thấy nhà có khách em sẽ khoanh tay chào
cha, mẹ, chào khách con mới đi học về.

Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kieà u
Trang: 15


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục công dân.


Giáo viên: Khi ngồi trên xe buýt, xe ngừng lại đón khách em thấy có
một cụ già 60 tuổi bước lên loay hoay tìm ghế ngồi trong khi xe đã hết ghế,
em sẽ làm gì trong trường hợp này?
Học sinh trả lời: Em sẽ đứng lên mời cụ ngồi vào ghế em đang ngồi.
Tơi khen những em có những câu trả lời đúng, hay và nhắc nhở các em
học tập theo.
Tôi kết luận để các em hiểu được:

- Chúng ta cần phải lễ phép với người lớn.
- Biết chào hỏi, tôn trọng người lớn.
- Biết giúp đỡ người già, nhường nhịn em nhỏ.
Thơng qua đó tơi sẽ hướng dẫn học sinh nêu cách rèn luyện đức tính lễ
độ: Lễ độ thể hiện là một con người có văn hoá, đạo đức, lễ độ giúp cho quan hệ
giữa con người với con người trở nên tốt đẹp hơn, góp phần làm cho xã hội văn
minh, tiến bộ. Cách rèn luyện:
- Đức tính lễ độ cần phải thường xuyên rèn luyện
- Học hỏi các qui tắc và cách ứng xử có văn hóa, đối với người lớn tuổi,
đối với người nhỏ tuổi hơn chúng ta cần phải “Trên kính dưới nhường” hoặc
đối với những người lớn tuổi cần “Kính lão đắc thọ”.
- Luôn tự kiểm tra hành vi, thái độ của cá nhân để có thể kịp thời điều
chỉnh và sửa chữa.
- Cần tránh những hành vi thái độ vô lễ, xấc xược, đó là việc làm thật
đáng chê trách.
Học sinh hiểu được bài và từ đó sẽ cố gắng rèn luyện để thể hiện bản thân
là một học sinh ngoan, lễ phép, về nhà sẽ là một đứa con ngoan, vâng lời, lễ
phép…
3.4 Phương pháp trò chơi:
Hoạt động vui chơi có nhiều hình thức rất đa dạng, nhưng cốt lõi của nó là
các dạng trị chơi có nguồn gốc từ xã hội. Nó phản ánh các loại hình hoạt động

Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kiề u
Trang: 16


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục công dân.


khác nhau của các em và làm thay đổi hành vi của các em. Nó là một phương

tiện giáo dục hấp dẫn, đáp ứng nhu cầu thiết thực của các em, tác động toàn diện
đến tất cả mọi mặt khác nhau của nhân cách: về thể chất, tâm lý, đạo đức và xã
hội. Nó phát triển các phẩm chất nhân cách của các em như tính tập thể, tính hợp
tác, tính kỷ luật, tính sáng tạo, tính tự chủ, tính tích cực, sự nỗ lực ý chí, lịng
dũng cảm, tính linh hoạt, tính tự tin, sự thân thiện, lịng bao dung, những tình
cảm đạo đức, tình cảm thẩm mỹ lành mạnh.
Phương pháp trị chơi được tơi lồng ghép vào trong các tiết học, làm thay
đổi khơng khí căng thẳng của tiết học, thường thì tơi hay cho các em tổ chức
hoạt động vui chơi vào thời gian giữa tiết học. Tạo cho các em có một khơng khí
thân thiện giữa thầy và trò, giữa các em trong lớp với nhau. Để xây dựng mối
quan hệ thoải mái giúp các em hình thành kiến thức một cách mới.
Ví dụ: Bài 3: “Tiết kiệm”.
Trị chơi: “Tiếp sức”.
Tơi chia lớp thành hai đội: đội A( từ cửa lớp bước vào), đội B (dưới gần
bàn giáo viên).
Đội A tìm những việc làm thể hiện tiết kiệm. Đội B tìm những việc làm
thể hiện khơng tiết kiệm.
Hình thức chơi: các bạn trong đội tìm được một việc làm liền chạy lên
bảng ghi( chỉ được quyền ghi việc làm),một bạn khác lên…cứ thế tiến hành
trong thời gian 4 phút đội nào tìm được nhiều, đúng sẽ là đội thắng.
ĐỘI A

ĐỘI B

TIẾT KIỆM
- Khóa vịi nước.

KHÔNG TIẾT KIỆM
-Trời sáng vẫn bắt đèn.

- Tiết kiệm điện.

-Trời lạnh vẫn bắt quạt.

- Tắt đèn khi ra khỏi phòng.

- Xài tiền phung phí.

- Tiết kiệm giấy.

- Đi vệ sinh xả nước phung phí.

- Xài tiền tiết kiệm.

Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kiề u
Trang: 17


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục công dân.


- Tiết kiệm mực.
Sau khi hai đội tham gia chơi sôi nổi kết quả các đội như sau: Đội A tìm
được 6 việc làm thể hiện tiết kiệm, đội B tìm được 3 việc làm thể hiện khơng tiết
kiệm (ở việc làm thứ hai đội B ghi sai chính tả là “bắt” khơng phải là “bặt”). Kết
quả đội A thắng đội B và cả lớp tuyên dương đội A. Qua trị chơi tơi giúp học
sinh hiểu được việc làm tiết kiệm và việc làm không tiết kiệm từ đó giáo dục
học sinh bản thân mỗi em sẽ có một việc làm thiết thực thực hiện tiết kiệm như:
tiết kiệm giấy, viết, đồ dùng học tập, tiết kiệm thời gian…

Học sinh hăng hái tham gia trò chơi
3.5 Phương pháp giải quyết vấn đề:
Đây là phương pháp hướng dẫn học sinh phát hiện ra những vấn đề, xem
xét, phân tích những hiện tượng đạo đức, pháp luật đang tồn tại và xác định cách
thức giải quyết vấn đề đó.
Ví dụ: Bài 5: “Tôn trọng kỉ luật”
Tôi sẽ đưa ra một ý kiến sau: “Có ý kiến cho rằng việc tơn trọng kỉ luật
chung sẽ làm mất quyền tự do cá nhân. Em có đồng ý với ý kiến đó khơng? Tại
sao?.”Ở đây vấn đề đặt ra có hai ý học sinh cần lần lượt giải quyết từng vấn đề.
Trước tiên các em khẳng định được: “ý kiến này không đồng ý”, sau đó các em
lí giải vì sao: “vì kỉ luật là điều kiện đảm bảo cho mọi người có tự do và được

Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kieà u
Trang: 18


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục công dân.


phát triển. Nếu một tập thể làm nhiệm vụ khơng có tổ chức, kỉ luật, ai muốn làm
gì thì làm thì sẽ trở thành hỗn loạn. Trong tình huống ấy, mọi người không thể
sống yên ổn mà làm việc được. Nếu trong một tổ chức mọi người biết tơn trọng
kỉ luật thì sẽ n tâm và có tự do để làm việc”.
Sau khi học sinh đã tìm và hiểu được cách thức giải quyết vấn đề, tôi gọi
một học sinh cho ví dụ để chứng minh ý kiến vừa nêu, đó là: “Trong một lớp
học nếu các bạn không tuân theo nội quy của lớp, trường các bạn đi học không
mặc đồng phục mà mặc quần áo tự do, đi học không đúng giờ, vào lớp không
chú ý nghe giảng bài, nói chuyện riêng, giỡn,….thì lớp học sẽ ồn ào, mất trật
tự... Như vậy các bạn không thể nào học tập được tốt, nhưng ngược lại nếu một
tập thể lớp học tập tốt, luôn chấp hành nội qui nhà trường, các bạn vào lớp chú ý

nghe giảng,….lớp sẽ có thành tích tốt và các bạn trong sẽ đạt thành tích cao
trong học tập”….
Tơi giúp các em hiểu được rằng nếu mọi người tơn trọng kỉ luật thì cuộc
sống gia đình, nhà trường và xã hội sẽ có nề nếp kỉ cương, sẽ ổn định và phát
triển. Tôn trọng kỉ luật khơng những bảo vệ lợi ích của cộng đồng mà cịn bảo
đảm lợi ích của bản thân và giúp xã hội tiến bộ. Do đó, bản thân mỗi học sinh
cần thực hiện tốt việc tôn trọng kỉ luật như:
- Trong gia đình: ngủ dậy sớm, đi học về nhà đúng giờ không la cà, đồ
đạc để ngăn nắp, đúng nơi qui định, hồn thành cơng việc cha mẹ, anh chị giao
với tinh thần tự giác,…
- Trong nhà trường: ra vào lớp đúng qui định( xin phép thầy cô giáo), làm
đầy đủ bài tập, trật tự khi thầy cô giáo giảng bài, thực hiện đúng nội qui nhà
trường( nghỉ học phải có đơn xin phép, phải có chữ kí của cha mẹ), mặc đồng
phục, mang khăn quàng, mang giày có quai hậu, khơng vẽ bậy lên bàn, khơng
nói tục, chưởi thề, khơng gây gổ đánh nhau, khơng quay cóp khi làm bài kiểm
tra….


Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kieà u
Trang: 19


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục cơng dân.


- Ngồi xã hội: Giữ gìn, thực hiện nếp sống văn minh nơi công cộng:
không hút thuốc, không ồn ào gây mất trật tự, bảo vệ môi trường và bảo vệ của
cơng, thực hiện tốt luật an tồn giao thơng….
Đó là những việc làm thiết thực mà tơi nghĩ cần phải giáo dục cho học
sinh và giúp các em hiểu rõ từ đó các em có ý thức, tự giác thực hiện tốt.

4. Tổ chức cho học sinh hát, vẽ tranh, kể chuyện.
Để tiết học không khô khan, nặng nề, mà ngược lại thu hút sự chú ý của
các em, tôi thường suy nghĩ và hướng cho các em cách học nhẹ nhàng.
Và tơi đã lựa chọn hình thức cho các em thi tìm và hát những bài hát có
liên quan đến chủ đề từng bài học.
Ví dụ: Bài 6: “Biết ơn”.
Khi dạy xong bài 5, tôi giao nhiệm vụ học sinh về nhà tìm bài hát nói về
lịng biết ơn mà em thích nhất, tiết sau khi dạy xong bài học tôi sẽ gọi một học
sinh hát cho cả lớp nghe.
Sau khi tôi cho học sinh làm bài tập củng cố, giúp các em thư giãn, thay
đổi khơng khí lớp học khắc sâu bài học, tơi mời một học sinh hát cho cả lớp
nghe một bài hát nói về lịng biết ơn mà em thích nhất. Em Lê Thị Hồng Trâm
lớp 6A3 đã xung phong hát cho cả lớp nghe.
Bài hát: “Lê Văn Tám”. Tác giả: Phong Nhã.
“Em nhớ nhất một chuyện năm xưa, ở miền Nam, một ngày kia bỗng
kho xăng giặc cháy tan tành. Ai đã ghi công đầu nơi đây thật liệt oanh. Tuổi
13 chính tên gọi Lê Văn Tám. Bó đuốc sống sáng ngời soi đường cho đội em
tiến nhanh. Hôm nay đây vây quanh lửa hồng, lửa bập bùng như gọi tên
anh”.
Em Hồng Trâm hát xong, tôi đặt câu hỏi: Qua bài hát ca ngợi anh hùng
Lê Văn Tám điều gì?
Học sinh trả lời: Bài hát ca ngợi sự hy sinh anh dũng của anh hùng Lê
Văn Tám, anh đã gan dạ tẩm xăng lên mình cầm bó đuốc lao vào kho xăng của giặc.

Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kieà u
Trang: 20


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục cơng dân.


Giáo viên hỏi: Em có suy nghĩ gì về việc làm của anh Tám?
Học sinh trả lời: Việc làm này đáng ca ngợi, sự hy sinh cao cả vì đất nước.
Giáo viên: Chúng ta cần phải làm gì đối với việc làm của anh Tám?
Học sinh trả lời: Chúng ta cần phải biết ơn anh.
Giáo viên kết luận: Lê Văn Tám là một thiếu niên anh hùng trong thời
kỳ kháng chiến chống Pháp của Việt Nam với chiến tích nổi bật là tự đốt mình
để lao vào phá hủy một kho xăng của quân địch với biểu tượng “ ngọn đuốc
sống Lê Văn Tám”. Sau chiến tranh câu chuyện được cơng nhận một cách chính
thức cho đến tận ngày nay trong sách giáo khoa để các em thiếu nhi học tập tấm
gương của một thiếu niên anh hùng dân tộc, đã xả thân vì nghiệp lớn giải phóng
dân tộc như một biểu tượng anh hùng cách mạng. Tên của Lê Văn Tám đã được
đặt cho một số trường tiểu học, quỹ học bổng, tượng đài, công viên, rạp chiếu
phim, đường phố hay các địa danh khác ở Việt Nam. Như vậy, chúng ta học
được từ tấm gương hy sinh anh dũng và cần phải biết ơn những anh hùng liệt sĩ
có cơng bảo vệ Tổ quốc, biết ơn Đảng cộng sản và Bác Hồ đã đem lại độc lập tự
do,…biết ơn những người đã hy sinh thân mình để bảo vệ nền độc lâp để thống
nhất đất nước.Tôi hướng dẫn học sinh cách rèn luyện lòng biết ơn bằng cách :
- Thường xuyên thăm hỏi, chăm sóc, vâng lời, giúp đỡ cha, mẹ.
- Tôn trọng người già, tham gia hoạt động đền ơn đáp nghĩa như: “Uống
nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”…
- Cần phê phán sự vô ơn, bạc bẽo, vô lễ diễn ra trong cuộc sống hàng
ngày như: “Ăn cháo đá bát” hay “Qua cầu rút ván”…
Tôi hy vọng rằng học sinh hiểu được bài sẽ cố gắng rèn luyện và có những
việc làm thiết thực để thể hiện lịng biết ơn của mình đối với ông bà, cha mẹ,
những thầy cô đã và đang trực tiếp giảng dạy, những người đã giúp đỡ mình
trong lúc gặp khó khăn hoạn nạn, những anh hùng liệt sĩ đã hy sinh thân mình,
Đảng cộng sản Việt Nam và Bác Hồ.
Vẽ tranh cũng là hình thức giúp cho các em thực hành để nắm vững bài.


Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kiề u
Trang: 21


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục cơng dân.


Ví dụ: Bài 1: “Tự chăm sóc, rèn luyện thân thể”.

Bức tranh của em Thái Thùy Trinh lớp 6A3
Mỗi buổi sáng khi thức dậy em đều tập thể dục buổi sáng.
Mỗi chúng ta ai cũng muốn có sức khỏe tốt vậy để có sức khỏe chúng ta
cần phải làm gì? Đó là các em cần lựa chọn cho mình một mơn thể thao phù hợp
với bản thân nhằm giúp cho cơ thể khỏe mạnh, cha ơng ta có câu: “Có sức khỏe
là có tất cả, sức khỏe quý hơn vàng”, thật đúng vậy khơng có gì bằng sức khỏe,
có sức khỏe chúng ta mới có thể hồn thành mọi công việc được giao, học tập
tốt, sống cảm thấy thoải mái, lạc quan,…“Thà vô sự mà ăn cơm hẩm cịn hơn
đeo bệnh mà uống sâm nhung.”
Tơi nhắc nhở các em cần rèn luyện sức khỏe nên ăn uống điều độ, đủ chất
dinh dưỡng, lựa chọn một môn thể thao thích hợp với bản thân để chơi. Cần
phịng bệnh hơn chữa bệnh, khi mắc bệnh tích cực chữa bệnh triệt để.
Ngồi hình thức cho học sinh hát, vẽ tranh, tơi tiến hành cho học sinh
sưu tầm những tấm gương có liên quan đến chủ đề từng bài học, có thể
trong tiết học tôi sẽ cho các em kể cho các bạn nghe và từ đó các em sẽ rút
ra được điều bổ ích, thiết thực cho bản thân.
Ví dụ: Bài 2: “Siêng năng, kiên trì”.
Khi giúp các em tìm hiểu truyện đọc “Bác Hồ tự học ngoại ngữ”, tôi đặt
câu hỏi: “Ngoài tấm gương của Bác Hồ, em hãy kể thêm những tấm gương có

Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kiề u

Trang: 22


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục cơng dân.


tính siêng năng, kiên trì”. Em Nguyễn Văn Dũng kể: Ngoài tấm gương của Bác
Hồ em được biết thêm về tấm gương của thầy Nguyễn Ngọc Ký “Lên 4 tuổi,
Nguyễn Ngọc Ký bị liệt 2 tay, 7 tuổi tập viết bằng chân. Cả chặng đường tuổi
thơ của ông chỉ có một ước mơ duy nhất là quyết chí đi học để được như những
người bình thường. Và ơng đã vượt lên sự run rủi của số phận, trở thành một
nhà giáo ưu tú viết bằng chân. Cũng đôi chân ấy, ông đã viết sách, làm thơ, dạy
học, tư vấn để vẽ lên một huyền thoại, một tấm gương vượt khó như biểu tượng
cho nhiều thế hệ thanh thiếu niên Việt Nam noi theo”.
Giáo viên kết luận: Ngoài tấm gương vượt khó của Bác cịn có thầy
Nguyễn Ngọc Ký, đây là những tấm gương sáng cho cô và các em noi theo, khi
làm một việc gì đó chúng ta cần phải có lịng kiên trì và sự siêng năng, chăm chỉ
thì mới có thể gặt hái được thành cơng. Có câu “Có cơng mài sắt, có ngày nên
kim”, cần lấy đó làm chuẩn mực để thực hiện, sau đó tôi cho học sinh làm bài
tập trắc nghiệm và từ đó hướng dẫn học sinh tìm hiểu “thế nào là siêng năng”.
5. Người giáo viên trực tiếp giảng dạy môn Giáo dục công dân phải là tấm
gương về các mặt: phẩm chất, đạo đức, tác phong, tư cách để các em noi
theo:
Sẽ phản tác dụng nếu giáo viên trực tiếp giảng dạy môn Giáo dục công
dân không thực hiện những điều mình đã truyền đạt. Đặc điểm sự thành cơng
của mơn Giáo dục cơng dân là ở chỗ hình thành kỹ năng nhận xét, đánh giá hành
vi của bản thân và của những người xung quanh theo những chuẩn mực đã học,
kỹ năng lựa chọn và thực hiện các hành vi ứng xử phù hợp với chuẩn mực trong
các quan hệ và tình huống đơn giản, cụ thể của cuộc sống, biết nhắc nhở bạn bè
cùng thực hiện, biết yêu q cái thiện, cái đúng, cái tốt khơng đồng tình với cái

ác, cái sai, cái xấu. Muốn vậy người giáo viên phải gương mẫu thực hiện những
điều mình đã truyền đạt.
Là học sinh lớp 6, các em rất hiếu động, thơng minh, bắt chước. Trong
q trình giảng dạy tơi rất chuẩn mực từng lời ăn tiếng nói, từng cử chỉ, hành

Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kiề u
Trang: 23


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục công dân.


động. Tôi rất chuyên cần trong việc lên lớp, không đi trễ về sớm, giờ giấc luôn
đảm bảo. Nếu cơ khơng thực hiện đúng những gì cơ đã dạy các em thì các em sẽ
phân vân nghi ngờ.
Ví dụ: Cơ dạy các em phải biết giữ gìn vệ sinh mơi trường nhưng khi có
rác trên tay cơ lại không bỏ vào sọt mà vứt rác bừa bãi. Hoặc cô dạy các em khi
chào cờ phải đứng nghiêm trang, khơng quay qua, quay lại, khơng nói chuyện
riêng để tỏ lịng tơn kính Quốc kì, thể hiện tình u đối với Tổ quốc Việt Nam
nhưng cơ lại có những lần nói chuyện riêng trong khi chào cờ,…những biểu
hiện trên được học sinh chứng kiến các em sẽ thắc mắc: Những điều cô dạy các
em thực hiện sao cô lại không thực hiện? Và như vậy bài giảng của cô sẽ không
mang lại kết quả, không xây dựng niềm tin đạo đức cho các em.
Như vậy kết quả công tác giáo dục đạo đức cho học sinh phụ thuộc rất lớn
vào nhân cách của thầy cô giáo. Lời dạy của thầy cô dù hay đến đâu phương
pháp sư phạm dù khéo léo đến đâu cũng không thay thế được những ảnh hưởng
trực tiếp của nhân cách người thầy với học sinh. Lúc sinh thời Bác Hồ đã có lời
dạy chúng ta về rèn luyện đạo đức cách mạng, đạo đức công dân: “…Giáo viên
phải chú ý cả tài, cả đức, tài là văn hóa chun mơn, đức là chính trị. Muốn cho
học sinh có đức thì giáo viên phải có đức…Cho nên thầy giáo, cô giáo phải

gương mẫu, nhất là đối với trẻ con”. (trích các lời dạy của Bác về rèn luyện đạo
đức cách mạng, đạo đức công dân). Do đó giáo viên phải là tấm gương về các
mặt: phẩm chất, đạo đức, tác phong, tư cách để học sinh noi theo.
IV. Hiệu quả của việc thực hiện:
Trong quá trình nghiên cứu và ứng dụng đề tài tôi thấy các em có sự
chuyển biến rất rõ. Những em đầu năm mặc quần áo chưa gọn gàng, sạch sẽ,
thường xuyên không thuộc bài và không làm bài tập, rụt rè, nhút nhát, tự ý nghỉ
học khơng có đơn xin phép, vứt rác bừa bãi ở trong lớp, ngoài hành lang, khi
nhà trường phát động tham gia các phong trào các em thường xuyên trốn để đi
chơi điện tử,… thì giờ đây khơng cịn nữa, các em rất thích học mơn giáo dục

Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kiề u
Trang: 24


Một số biện pháp tích cực giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh lớp 6 qua môn Giáo dục cơng dân.


cơng dân vì qua các tiết học các em được tham gia nhiều trị chơi, được đóng
vai, được quan sát nhiều tranh, biết được nhiều bài hát… được cơ hướng dẫn tỉ
mỉ và giải thích ích lợi của từng hành vi và thực hiện tốt các nề nếp ở lớp cũng
như ở nhà. Chất lượng học tập đã được nâng lên rất nhiều ở tất cả các môn học.
Đây là một tín hiệu đáng mừng, là động lực để tơi tiếp tục tìm tịi và sáng tạo ra
những biện pháp nhằm mục đích giáo dục đạo đức cho học sinh được thành cơng.
CHẤT LƯỢNG MƠN GIÁO DỤC CƠNG DÂN KHỐI 6
NĂM HỌC 2007 – 2008.
Lớp

Sỉ số

Giỏi

Tỉ lệ

Khá

Tỉ lệ

TB

Tỉ lệ

Yếu

Tỉ lệ

6A1
6A2
6A3
6A4
Khối 6

41
41
42
37
161

9
9

6
27
51

22%
22%
14.3%
73%
31.7%

12
11
14
8
45

29.2%
26.8%
33.3%
21.6%
28.6%

17
18
19
2
56

41.5%
43.9%

45.2%
5.4%
34.8%

3
3
3
0
9

7.3%
7.3%
7.1%
0%
5.6%

CHẤT LƯỢNG MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN CỦA KHỐI 6
NĂM HỌC 2008 – 2009
Lớp
6A1

Sỉ số
42

Giỏi
11

6A2

43

6A3
6A4
Khối
6

Tỉ lệ Khá
26.2% 17

Tỉ lệ
40.5%

TB
14

Tỉ lệ
33.3%

Ghi chú
Khơng có

16

37.2%

20

46.5%

7

16.3%

học sinh yếu

42

12

28.6%

16

38.1%

14

33.3%

kém.

38

31

81.6%

7

18.4%

0

0%

165

70

42.4%

60

36.4%

35

21.2%

PHẦN III: KẾT LUẬN.
Giáo dục đạo đức, lối sống là q trình tác động có mục đích, có kế hoạch
đến học sinh nhằm giúp cho nhân cách mỗi học sinh được phát triển đúng đắn,
giúp học sinh có những hành vi cách ứng xử đúng mực trong các mối quan hệ

Giáo viên thực hiện: Phan Thị Thú y Kiề u
Trang: 25