giáo án thi giáo viên dạy nghề trồng nấm linh chi

VỊ TRÍ BÀI GIẢNG TRONG CHƯƠNG TRÌNH
Bài giảng KỸ THUẬT TRỒNG NẤM LINH CHI. 4. Chọn và cấy giống là nội
dung thứ 4 trong bài học KỸ THUẬT TRỒNG NẤM LINH CHI. Bài giảng có thời
gian thực hiện 3 giờ, được thực hiện theo phương pháp dạy tích hợp.
CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN
TRỒNG NẤM ĂN VÀ NẤM DƯỢC LIỆU
Trình độ: Trung cấp nghề Lâm sinh- thời gian: 60 giờ
TT Nội dung Mô đun
Thời gian (giờ)
TS LT TH
1 Bài 1. Kỹ thuật trồng mộc nhĩ 15 3 12
2 Bài 2. Kỹ thuật trồng nấm sò 10 3 7
3 Bài 3. Kỹ thuật trồng nấm mỡ 15 3 12
4 Bài 4. Kỹ thuật trồng nấm rơm 10 3 7
5 Bài 5. Kỹ thuật trồng nấm linh chi 10 3 7
1. Nhà xưởng và dụng cụ
2
2. Đóng túi nguyên liệu
1
3. Hấp khử trùng nguyên liệu
1
4. Chọn và cấy giống
3
5. Chăm sóc và thu hái
2
6. Bảo quản và chế biến
1
Tổng 60 15 45
1
GIÁO ÁN SỐ: 28 Thời gian thực hiện: 3 giờ
Tên bài học trước: Bài 4. Kỹ thuật trồng nấm linh chi

3. Hấp khử trùng nguyên liệu
Thực hiện từ ngày đến ngày
TÊN BÀI: Bài 5. KỸ THUẬT TRỒNG NẤM LINH CHI
4. Chọn và cấy giống
MỤC TIÊU CỦA BÀI:
Sau khi học xong bài này người học có khả năng:
- Trình bày được quy trình chọn, cấy giống linh chi và nội dung ý nghĩa các bước thực hiện
trong quy trình
- Chọn được giống nấm đạt tiêu chuẩn, thao tác cấy giống nấm đúng theo quy trình kỹ thuật
đảm bảo định mức thời gian
- Tổ chức được nơi làm việc an toàn, hợp lý và hiệu quả.
ĐỒ DÙNG VÀ TRANG THIẾT BỊ DẠY HỌC
- Máy tính, máy chiếu
- Giáo án tích hợp
- Tài liệu phát tay
- Các dụng cụ thực hành
HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC:
- Học lý thuyết tập trung
- Học thực hành theo nhóm
I. ỔN ĐỊNH LỚP HỌC: Thời gian: 1 phút
- Điểm danh
- Kiểm tra đồ dùng dụng cụ thực hành
II. THỰC HIỆN BÀI HỌC:

TT
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
THỜI
GIAN
Hoạt động của giáo viên,

người dạy nghề
Hoạt động của học
viên
1 Dẫn nhập
(Gợi mở, trao đổi phương
pháp học, tạo tâm thế tích
- Trình bày, trình chiếu,
dùng hình ảnh trực quan
- Lắng nghe, quan
sát đồng thời tự xác
định kỹ năng cần
4 phút
2
cực của người học ) luyện tập trong bài
2 Giới thiêu chủ đề
(Giới thiệu nội dung chủ đề
cần giải quyết: yêu cầu kỹ
thuật, tiêu chuẩn kiến thức kỹ
năng)
1. Nội dung kiến thức 10 phút
1.1. Chọn giống
- Chọn giống không nhiễm
bệnh
- Giống không già, không non
- Trình bày, trình chiếu
minh họa, dùng hình ảnh
trực quan
- Phát vấn
- Lắng nghe, quan
sát, ghi chép, trả lời

câu hỏi, ghi nhớ
1.2. Khử trùng tay
- Rửa tay bằng xà phòng
- Dùng khăn tẩm cồn 70 độ
lau sạch tay, từ khuỷu tay đến
các ngón tay.
1.3. Lau chai giống
- Dùng khăn tẩm cồn lau chai
giống trước khi cho vào tủ
cấy
1.4. Khử trùng que cấy
- Dùng bật lửa châm đèn cồn
- Hơ que cấy cháy trên ngọn
lửa đèn cồn
1.5. Cấy giống
- Mở nút chai giống và mở
nút bịch nguyên liệu
- Dùng que cấy lấy giống
trong lọ giống, gạt vào túi
nguyên liệu.
- Để nghiêng lọ giống, xoay
tay cho giống vào trong túi
nguyên liệu
- Đậy nút túi nguyên liệu và
chuyển ra bên cạnh, tiếp tục
cấy túi tiếp theo.
- Mỗi chai giống 300g cấy
cho khoảng 20 bịch nguyên
liệu
- Thao tác cấy giống được

thực hiện trong phòng cấy
giống
- Trình bày, trình chiếu
minh họa, dùng hình ảnh
trực quan
- Phát vấn
- Lắng nghe, quan
sát, ghi nhớ, trả lời
câu hỏi
3 Giải quyết vấn đề
(Hướng dẫn học sinh rèn
luyện để hình thành phát
triển năng lực trong sự phối
3
hợp của thầy)
2. Trình tự nội dung thực
hành
2.1. Các tiêu chí về kỹ năng
- Chọn được chai giống đạt
tiêu chuẩn để cấy
- Toàn bộ bề mặt từ khuỷu tay
đến các ngón tay được lau
bằng cồn 70 độ
- Toàn bộ bề mặt ngoài chai
giống được lau bằng cồn 70
độ, que cấy cháy trên ngọn
lửa đèn cồn
- Giống không được vãi ra
ngoài
- Lượng giống vừa đủ

- Ngồi cấy đúng tư thế
- Chiếu bảng tiêu chí kỹ
năng và giải thích
- Quan sát, lắng
nghe, ghi chép
5 phút
2.2. Quy trình thực hiện
Bước 1. Chuẩn bị
Bước 2. Chọn giống
Bước 3. Khử trùng tay
Bước 4. Lau chai giống
Bược 5. Khử trùng que cấy
Bước 6. Cấy giống
Bước 7. Kiểm tra sản phẩm
và xếp vào vị trí
- Trình bày, trình chiếu - Lắng nghe, quan
sát, ghi chép
5 phút
2.3. Làm mẫu và làm thử
- Giáo viên thao tác mẫu
nhanh lần một
- Giáo viên thao tác mẫu
chậm lần hai
- Gọi 1 học sinh lên làm thử
- Chỉnh sửa các thao tác sai
- Làm mẫu, giải thích
- Quan sát, chỉnh sửa
thao tác sai
- Nhận xét đánh giá
- Quan sát, nghe,

ghi nhớ, tự rút kinh
nghiệm
25 phút
2.4. Các dạng sai hỏng,
nguyên nhân và cách phòng
tránh
5 phút
2.4.1. Giống nhiễm bệnh,
già hoặc non
* Nguyên nhân: chưa có kinh
nghiệm trong chọn giống
* Cách phòng tránh:
- Chọn cơ sở bán giống tin
cậy
- Nhờ người có kinh nghiệm
đi chọn giúp một vài lần
- Trình bày, dùng hình
ảnh trực quan, giải thích
- Lắng nghe, quan
sát, ghi chép
4
2.4.2. Khử trùng không đảm
bảo
* Nguyên nhân:
- Thao tác nhanh, chưa chính
xác
- Chưa lau toàn bộ bề mặt cần
khử trùng
* Cách phòng tránh: thao tác
đúng thời gian và đúng cách

- Trình bày, hình ảnh
trực quan, giải thích
- Lắng nghe, quan
sát, ghi chép
2.4.3. Giống quá nhiều hoặc
quá ít
* Nguyên nhân: không đếm
trước số túi nguyên liệu sẽ
cấy cho một chai giống
* Cách phòng tránh: chủ động
đếm số túi sẽ cấy tương ứng
với một chai giống
- Trình bày, giải thích - Lắng nghe, ghi
chép
2.4.4. Giống bị rơi ra ngoài
* Nguyên nhân: nghiêng chai
giống chưa chính xác
* Cách phòng tránh: nghiêng
chai giống vừa tầm giống có
thể chui ra.
- Trình bày, giải thích - Quan sát, lắng
nghe, ghi chép
2.4.5. Cháy vào tay
* Nguyên nhân: cầm ngược
que cấy khi hơ trên ngọn lửa
đèn cồn
* Cách phòng tránh: cầm
ngang que cấy
- Trình bày, giải thích - Lắng nghe, ghi
chép

2.5. Hướng dẫn chia nhóm
luyện tập
- Chia lớp thành 5 nhóm, mỗi
nhóm làm ở một bàn cấy, mỗi
học sinh thực hiện 2 lần.
- Hướng dẫn
- Phát bảng CÁC LỖI
THƯỜNG GẶP, TIÊU
CHÍ KỸ NĂNG
- Phát phiếu luyện tập và
hướng dẫn cách ghi
phiếu
- Lắng nghe, ghi
nhớ
- Nhận phiếu
5 phút
2.6. Học sinh luyện tập - Quan sát học sinh độc
lập thực hiện,
- Uốn nắn những thao
động tác sai, chưa chuẩn,
- Luyện tập và ghi
vào phiếu thực hành
110
phút
4 Kết thúc vấn đề 9 phút
- Củng cố kiến thức:
+ Trong cấy giống quan trọng
nhất là các thao tác khử trùng
- Trình bày, trình chiếu - Lắng nghe, ghi
chép, ghi nhớ

5
- Củng cố kỹ năng rèn luyện
(Nhận xét kết quả rèn luyện,
lưu ý các sai sót và cách khắc
phục, kế hoạch hoạt động tiếp
theo)
+ Đánh giá công bố kết quả
thực hành
+ Rút kinh nghiệm
+ Dọn vệ sinh nơi thực hành
+ Chuẩn bị cho bài học sau
- Đánh giá quá trình
luyện tập của các nhóm
- Nhấn mạnh các lỗi phổ
biến đã gặp ở các nhóm,
giải thích nguyên nhân
và đề xuất cách khắc
phục
- Nhắc nhở học sinh dọn
dẹp nơi thực hành và
chuẩn bị bài học sau
- Tự đánh giá thông
qua phiếu thực hành
và thông qua nhận
xét của giáo viên
- Tự xác định các
lỗi xảy ra
- Đối chiếu các
nguyên nhân đã
được phân tích

trước để củng cố
kiến thức và kỹ
năng.
- Lắng nghe, ghi
chép, ghi nhớ
- Đặt câu hỏi, phát
biểu ý kiến
5 Hướng dẫn tự học - Tự thực hành cách cấy giống.
- Đọc thêm về cấy giống trong sách Nấm ăn cơ
sở khoa học và công nghệ nuôi trồng, NXB
Nông Nghiệp
1 phút
VI. RÚT KINH NGHIỆM TỔ CHỨC THỰC
HIỆN:





THỦ TRƯỞNG CƠ SỞ DẠY NGHỀ
(ký tên, đóng dấu)
NGÀY 25 THÁNG 07 NĂM 2011
GIÁO VIÊN, NGƯỜI DẠY NGHỀ
Trần Thị Thắm Hồng
Ghi chú: Tổng thời gian thực hiện giáo án là 3 giờ bằng 180 phút, phần Học sinh luyện tập 110 phút
và phần Kết thúc vấn đề và hướng dẫn tự học 10 phút sẽ không được thể hiện trong bài giảng dự thi
6
ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG
Bài 5. KỸ THUẬT TRỒNG NẤM LINH CHI
4. Chọn và cấy giống

Mở đầu
Sau khi nguyên liệu gỗ keo đã được đóng túi, hấp khử trùng, giai đoạn tiếp theo trong
công việc trồng nấm linh chi là cấy giống. Mục đích của cấy giống là để giống nấm ăn vào gỗ
và sau này phát triển thành quả thể nấm linh chi, vì vậy giai đoạn cấy giống mang tính quyết
định đến năng suất và đến việc thành công của việc trồng nấm linh chi.
1. Chọn giống
Khi mua giống về nếu không chọn được giống đảm bảo sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hiệu
quả trồng nấm linh chi, vì tất cả các giai đoạn trước đó đều tốn kém nhiều thời gian và tiền
của. đồng thời giá nấm linh chi lại đắt.
Giống nấm có thể mua tại các cơ sở sản xuất nấm, các cơ sở hoặc gia đình sản xuất lớn
có thể đầu tư tự sản xuất giống nấm.
Giống nấm được đựng trong các chai thuỷ tinh, chai nhựa hoặc trong túi nilon, giống
được nhân trên giá thể thóc, mùn cưa, vỏ trấu
Giống nấm đảm bảo chất lượng phải có các tiêu chuẩn sau đây:
a) Không nhiễm bệnh: tức là không nhiễm nấm, khuẩn. Quan sát ngoài bao bì thấy giống có
màu trắng đồng nhất đều từ trên xuống, không có đốm đen, đốm vàng, nắm nhẹ không tháy
nhão, mở chai giống thấy có mùi thơm dễ chịu. Bịch nguyên liệu chuẩn bị mất rất nhiều công
và tốn kém, khi giống bị nhiễm bệnh vào toàn bộ bịch nguyên liệu sẽ bị nhiễm khuẩn hoặc
nấm dại vì thế cần loại bỏ ngay giống nhiễm bệnh trước khi cấy.
b) Không già, không non: Nếu thấy có mô sẹo hoặc cây nấm mọc bên trong, chai nấm chuyển
sang màu vàng là nấm già. Giống chưa ăn kín đáy bao bì là giống non. Giống giá và giống non
khi cấy đều cho năng suất thấp, vì sức sống của sợi nấm già và nấm non rất kem. Sử dụng tốt
nhất ngay sau khi giống ăn kín đáy. Khi chưa cấy được ngay có thể bảo quản giống ở nhiệt độ
lạnh. Giống nấm linh chi bảo quản ở nhiệt độ 2-5
0
C có thể kéo dài 30-45 ngày
2. Chuẩn bị:
- Phòng cấy: phòng cấy giống phải sạch (được thanh trùng định kỳ bằng bột lưu huỳnh)
- Dụng cụ cấy giống: que cấy, panh kẹp, đèn cồn, bàn cấy, cồn sát trùng 70 độ, cồn đốt
- Nguyên liệu: đã được thanh trùng, để nguội. Chú ý không để nguyên liệu quá 24 giờ sau khi

đã khử trùng.
7
3. Khử trùng:
- Khử trùng tay: rửa tay bằng xà phòng trước khi cấy, dùng cồn 70 độ tẩm vào khăn lau tay từ
khuỷu đến các ngón tay, mục tiêu của khử trùng là đề tay ta sạch các bào tử và khuẩn.
- Khử trùng panh: châm đèn cồn, hơ panh đã nhúng cồn trên ngọn lửa đèn cồn, khi hơ để tay
nằm ngang tránh cháy vào tay
- Lau chai giống: dùng cồn 70 độ lau toàn bộ phía ngoài chai giống trước khi cho vào tủ cấy,
đề chai giống được vô trùng trước khi cho lên bàn cấy.
Chú ý: Sau mỗi lần cấy giống, phòng cấy luôn được dọn vệ sinh khử trùng sạch sẽ
4. Cấy giống:
- Thao tác cấy giống được thực hiện trên bàn cấy trong phòng cấy giống.
- Mở nắp chai giống, dùng que cấy khều nhẹ giống cho đều trên bề mặt túi nguyên liệu tránh
dập nát giống.
- Mở nắp túi nguyên liệu nhẹ nhàng khều giống vào bịch nguyên liệu, có thể lắc chai giống
cho rơi vào bịch, tránh để giống rơi ra ngoài tủ cấy, lượng giống cho mỗi túi khoảng 15g, mỗi
chai giống 300g cấy được khoảng 20 túi nguyên liệu.
- Túi nào cấy xong bỏ ra khỏi bàn cấy.
- Sau khi cấy giống đậy nút bông vận chuyển đến khu vực ươm.
8
MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HỌA
Giống nấm
Hình ảnh cấy giống
9
SƠ ĐỒ QUY TRÌNH THỰC HIỆN
10
1. Chuẩn bị
2. Chọn giống
3. Khử trùng
tay

Lau chai giống
Khử trùng
dụng cụ
Cấy giống
Kiểm tra sản
phẩm và xếp
vào vị tri
BẢNG CÁC LỖI THƯỜNG GẶP
TT Các lỗi thường gặp Nguyên nhân Cách phòng tránh
1
Khử trùng không đảm
bảo
- Thao tác nhanh, chưa chính xác
- Chưa lau toàn bộ bề mặt cần khử
trùng
- Thao tác đúng thời gian và đúng
cách
2 Cháy vào tay
- Cầm ngược que cấy khi hơ trên
ngọn lửa đèn cồn
- Cầm ngang que cấy
3
Giống quá nhiều hoặc
quá ít
- Không đếm trước số túi nguyên
liệu sẽ cấy cho một chai giống
- Chủ động đếm số túi sẽ cấy tương
ứng với một chai giống
4 Giống bị rơi ra ngoài
- Nghiêng chai giống chưa chính

xác
- Nghiêng chai giống vừa tầm giống
có thể chui ra.
5
Sử dụng giống nhiễm
bệnh, già hoặc non để
cấy
- Chưa có kinh nghiệm trong chọn
giống
- Chọn cơ sở bán giống tin cậy
- Nhờ người có kinh nghiệm đi chọn
giúp
BẢNG TIÊU CHÍ VỀ KỸ NĂNG
STT Các tiêu chí kỹ năng
1 - Chọn được chai giống đạt tiêu chuẩn để cấy
2
- Toàn bộ bề mặt từ khủy tay đến cánh tay được lau bằng cồn 70 độ, que cấy cháy
trên ngọn lửa đèn cồn
3 - Toàn bộ bề mặt ngoài chai giống được lau bằng cồn 70 độ
4 - Giống không được vãi ra ngoài
5 - Lượng giống vừa đủ
6 - Ngồi cấy đúng tư thế
11
BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG NÔNG LÂM ĐÔNG BẮC
PHIẾU LUYỆN TẬP
Bài 5. KỸ THUẬT TRỒNG NẤM LINH CHI
4. Chọn và cấy giống
Họ và tên học sinh: Lớp: Khóa: Nhóm:
Nội dung thực hiện:

Lần 1: thời gian 10 phút
TT Nội dung công việc
Thời gian
thực hiện
Tiêu chí đánh giá
Chất lượng
sản phẩm
1 Chọn giống
0.5 phút - Giống không già, không non
- Không nhiễm bệnh
2 Khử trùng tay
2 phút - Rửa tay bằng xà phòng
- Lau bằng cồn 70 độ toàn bộ từ khuỷu
tay đến các ngón tay
3 Khử trùng que cấy
2 phút - Que phải được cháy trên ngọn lửa
đèn cồn
4
Lau chai giống trước
khi đặt lên bàn
0.5 phút - Lau toàn bộ chai giống trước khi cho
vào tủ
5 Cấy giống
5 phút - Lượng giống vừa đủ
- Giống không vãi ra ngoài
Lần 2: thời gian thực hiện 8 phút
TT Nội dung công việc
Thời gian
thực hiện
Tiêu chí đánh giá

Chất lượng
sản phẩm
1 Chọn giống
0.5 phút - Giống không già, không non
- Không nhiễm bệnh
2 Khử trùng tay
1 phút - Rửa tay bằng xà phòng
- Lau bằng cồn 70 độ toàn bộ từ
khuỷu tay đến các ngón tay
3 Khử trùng que cấy
1 phút - Que phải được cháy trên ngọn lửa
đèn cồn
4
Lau chai giống trước
khi đặt lên bàn
0.5 phút - Lau toàn bộ chai giống trước khi
cho vào tủ
5 Cấy giống
4 phút - Lượng giống vừa đủ
- Giống không vãi ra ngoài

- Tự đánh giá của học sinh:…………………………………………………………….
- Nhận xét của giáo viên: ……………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
12