Bài giảng tổng quan về thuế quốc tế

THUẾ QUỐC TẾ
GV: Th.S Nguyễn Thị Kim Dung
Email: /
NỘI DUNG MÔN HỌC
Chương 1: Tổng quan về thuế quốc tế
Chương 2: Hiệp định tránh đánh thuế hai lần
Chương 3: Chuyển giá quốc tế và cạnh tranh thuế của các hệ thống
thuế
Chương 4: Thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp
Chương 5: Thuế một số nước thuộc ASEAN và thuế trong khuôn khổ
AFTA - CEFT
TÀI LIỆU MÔN HỌC
1. Mẫu hiệp định tránh đánh thuế 2 lần (OECD/UN)
2. Thông tư 66/2010/TT-BTC hướng dẫn thực hiện việc xác định giá
thị trường trong giao dịch kinh doanh giữa các bên có quan hệ
liên kết
3. Thông tư 133/2004/TT-BTC Hướng dẫn thực hiện các Hiệp định
tránh đánh thuế hai lần đối với các loại thuế đánh vào thu nhập
và tài sản giữa Việt Nam với các nước có hiệu lực thi hành tại
Việt Nam
4. Các website: www.gdt.gov.vn; www.chongbanphagia.vn
www.trungtamwto.vn
TỔNG QUAN VỀ THUẾ QUỐC TẾ
Chương 1
NỘI DUNG
1. Những vấn đề chung về thuế
2. Các khái niệm cơ bản trong thuế quốc tế
3. Mục tiêu thuế quốc tế
4. Các nguyên tắc thuế quốc tế
Những vấn đề chung về thuế
•Khái niệm

•Các yếu tố hình thành một loại thuế
•Phân loại thuế
•Vai trò của thuế
Khái niệm
•Thuế là hình thức đóng góp theo quy định của pháp luật mà Nhà
nước bắt buộc mọi tổ chức và cá nhân phải có nghĩa vụ nộp vào
cho Ngân sách Nhà nước
•Xét trên góc độ phân phối thu nhập: Thuế là hình thức phân phối
lại tổng sản phẩm xã hội và thu nhập quốc dân nhằm hình thành
nên quỹ tiền tệ tập trung lớn nhất của Nhà nước để đáp ứng nhu
cầu chi tiêu cho việc thực hiện các chức năng của Nhà nước
Các chính sách thuế hiện hành ở Việt Nam
•Thuế giá trị gia tăng
•Thuế tiêu thụ đặc biệt
•Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu
•Thuế thu nhập cá nhân
•Thuế thu nhập doanh nghiệp
•Thuế tài nguyên
•Thuế sử dụng đất nông nghiệp
•Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp
•Thuế bảo vệ môi trường
•Thuế môn bài
Đặc điểm của thuế
•Bắt buộc và có tính pháp lý cao
•Không được hoàn trả trực tiếp
Các yếu tố cấu thành một loại thuế
•Tên gọi của thuế
•Đối tượng nộp thuế
•Đối tượng chịu thuế
•Căn cứ tính thuế (cơ sở thuế và thuế suất)

•Các yếu tố khác
Phân loại thuế
•Căn cứ vào phương thức đánh thuế
•Căn cứ vào cơ sở đánh thuế
•Căn cứ theo phương thức sử dụng
•Căn cứ theo chế độ phân cấp và điều hành ngân sách Nhà nước
Vai trò của thuế
•Thuế là công cụ tập trung chủ yếu nguồn thu cho Ngân sách Nhà
nước
•Thuế tham gia điều tiết vĩ mô nền kinh tế
•Thuế là công cụ điều hòa thu nhập, thực hiện công bằng xã hội
trong phân phối (công bằng dọc, công bằng ngang)
•Thuế là công cụ kiểm tra giám sát các hoạt động sản xuất kinh
doanh
Các khái niệm cơ bản trong thuế quốc tế
• Thuế quốc tế - Các vấn đề về thuế mang tính quốc tế - được sử
dụng để phản ánh các khía cạnh quốc tế của luật thuế của các
quốc gia. Nhìn chung, luật thuế của mỗi quốc gia đều được xây
dựng trên cơ sở đặc quyền của quốc gia đó và phần lớn không
mang ý nghĩa quốc tế.
• Về mặt truyền thống, thuế quốc tế là khái niệm để chỉ các các qui
định của hiệp định thuế nhằm giảm bớt việc đánh thuế trùng
quốc tế. Trong một phạm vi rộng hơn, thuế quốc tế bao gồm các
qui định luật pháp của nội luật xử lí đối với thu nhập có nguồn
nước ngoài của đối tượng cư trú (thu nhập toàn cầu) và thu nhập
có nguồn trong nước của đối tượng không cư trú.
Các khái niệm cơ bản trong thuế quốc tế
• Nơi cư trú đối với cá nhân
• Cơ sở thường trú đối với các doanh nghiệp
Thành lập ở đâu? Trụ sở điều hành? Nơi ra quyết định?

• Nguồn thu nhập: các giao dịch phát sinh nguồn thu nhập tại vùng,
lãnh thổ thuộc chủ quyền của quốc gia đánh thuế là cơ sở đánh
thuế theo nguyên tắc “đánh thuế theo nguồn phát sinh thu nhập”
• Nơi xuất xứ: quốc gia vùng lãnh thổ đầu tư ra nước ngoài.
• Điểm đến
Mục tiêu thuế quốc tế
•Có sự phân chia công bằng giữa các quốc giá về nguồn phát sinh tư
các giao dịch qua biên giới
•Đảm bảo công bằng giữa những người nộp thuế:
- Tăng khả năng cạnh tranh của kinh tế trong nước. Hạn chế xuất
khẩu vốn và công ăn việc làm (chính sách làm nghèo hàng xóm)
- Trung lập đối với xuất khẩu, nhập khẩu vốn: Tránh gay thiệt hại cho
công ty đa quốc gia khi đầu tư ra nước ngoài và doanh nghiệp
trong nước.
Yêu cầu: Để đạt được mục tiêu cần có sự phối hợp giữa các quốc gia
Các nguyên tắc thuế quốc tế
•Nguyên tắc nguồn: Tránh các tranh chấp và khó khăn trong việc
quản lý nguồn thu nhập phát sinh
•Nguyên tắc cư trú: xung đột luon xảy ra: Có thể đánh theo quốc
tịch.
•Nguyên tắc kết hợp nguồn và và cư trú.
Ví dụ: Sống tại Trung Quốc làm việc tại Việt Nam?
Một số vùng lãnh thổ không thu thuế, không thu đủ thuế để theo
đuổi các lợi ích và mục đích khác.
•Nguyên tắc xuất xứ
•Nguyên tắc điểm đến
HIỆP ĐỊNH TRÁNH ĐÁNH THUẾ HAI LẦN
Chương 2
NỘI DUNG
•Đánh thuế trùng và biện pháp tránh đánh thuế trùng trong đầu tư

•Khái quát chung về hiệp định thuế
•Nội dung cơ bản của hiệp định thuế
Đánh thuế trùng và biện pháp tránh đánh thuế trùng
•Khái niệm
•Các trường hợp trùng thuế
•Ảnh hưởng của đánh thuế trùng
•Các biện pháp tránh đánh thuế trùng
Khái niệm đánh thuế trùng
•Đánh thuế trùng quốc tế là hiện tượng hai hoặc nhiều quốc gia
(vùng lãnh thổ) cùng áp dụng các loại thuế tương tự trên cùng một
khoản thu nhập chịu thuế hoặc tài sản chịu thuế của cùng một đối
tượng nộp thuế trong cùng một thời kỳ tính thuế.
Việc dùng thuật ngữ "đánh thuế trùng quốc tế " ở đây để phân biệt
với đánh thuế trùng xảy ra trong khi thiết kế luật thuế thu nhập tại
mỗi nước trong quan hệ giữa lợi nhuận, cổ tức và thu nhập của cổ
đông.
Các trường hợp trùng thuế
•Cư trú trùng: Hai quốc gia đều coi công dân hay tổ chức đó là đối
tượng nộp thuế.
•Trùng nguồn
•Cạnh tranh nguồn và nơi cư trú: Một nước coi là nguồn một nước
coi là cư trú
•Điều chỉnh lợi nhuận (thuế trùng về kinh tế): quy định về điều
chỉnh chi phí phát sinh nghĩa vụ thuế.
Ảnh hưởng của đánh thuế trùng
•Đối với nước đầu tư (nước phát triển)
- Nguồn lợi tức thu được từ hoạt động đầu tư nước ngoài phải chịu
một gánh nặng thuế cao hơn so với đầu tư trong nước
- Không khuyến khích nghiên cứu và phát triển kỹ thuật, công nghệ
mới

- Ảnh hưởng đến phân công lao động quốc tế
•Đối với nước tiếp nhận đầu tư (đang phát triển)
- Không thu hút được đầu tư nước ngoài
Các biện pháp tránh đánh thuế trùng
•Các phương thức tránh đánh thuế trùng
- Phương thức đơn phương
- Phương thức song phương (hơn 2000 hiệp định)
•Các biện pháp tránh đánh trùng thuế
- Miễn thuế
- Khấu trừ thuế
- Trừ chi phí (coi thuế như môt khoản phí)
- Khoán thuế
Khái quát chung về hiệp định thuế
•Khái niệm: Là văn bản ký kết giữa các quốc gia nhằm phân định
quyền và nghĩa vụ mỗi bên đối với thuế trực thu của các tổ chức,
cá nhân
•Bản chất của hiệp định thuế
+ Quan hệ hiệp định với nội luật: Tùy từng quốc gia mà được quy
định trong nội luật hay hiến pháp, hiệp định có giá trị pháp lý cao
hơn luật.
+ Phạm vi áp dụng: Tất cả các loại thu nhập và tùy thuộc vào nhà
nước 1 cấp hay 2 cấp
Khái quát chung về Hiệp định thuế
•Các mục tiêu của hiệp định:
- Tránh đánh trùng thuế
- Chống lại trốn lậu thuế
- Không phân biệt đối xử: Bình đẳng giữa đối tượng cư trú và không
cư trú
- Có cơ chế giải quyết tranh chấp: là Hiệp định
•Mẫu hiệp định và diễn giải hiệp định

•Giải thích hiệp định