Sáng kiến kinh nghiệm một số phương pháp dạy học môn tin học THCS

 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS

 
Thực hiện Nghị quyết 40/2000/NQ-QH của Quốc hội và chỉ thị số 14/2001
CTTTG của thủ tướng chính phủ về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông. Đến nay
việc đổi mới giáo dục phổ thông đã trở thành nền nếp sâu rộng từ đổi mới nội dung
chương trình sách giáo khoa, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, phương pháp dạy học,
đặc biệt là chú trọng đến đối tượng dạy học. Phần lớn giáo viên đứng lớp đã thích nghi
với chương trình, phương pháp mới nhất là sử dụng, khai thác triệt để tác dụng thiết bị
thực hành, của trang thiết bị, phương tiện dạy học như bảng phụ, tranh ảnh, thiết bị thí
nghiệm - thực hành, máy chiếu qua đầu, máy chiếu đa chức năng.
Xuất phát từ cuộc vận động ứng dụng đẩy mạnh công nghệ thông tin vào dạy học
của BGD, SGD, PGD và ban lãnh đạo nhà trường nhằm nâng cao chất lượng dạy học.
Đặc biệt là bộ môn Tin học nói chung và bộ môn tin học ở bậc THCS nói riêng việc sử
dụng công nghệ thông tin là rất cần thiết
Do hạn chế về nhiều mặt cơ sở vật chất, trang thiết bị, trình độ giáo viên mà đôi
khi phương pháp dạy học đã không tận dụng hết những thành tựu khoa học công nghệ
hiện đại, để truyền tải nhiều thông tin cho người học một cách trực quan nên chất lượng
dạy và học có mặt hạn chế.
Sự thành công của một tiết dạy ngoài phương pháp dạy của giáo viên và cách học
của học sinh, còn cần sự có mặt của đồ dùng dạy học. Chính vì cậy mà bản thân tôi luôn
cố gắng tìm tòi, nghiên cứu, trao đổi với đồng nghiệp và ứng dụng. Trong qúa trình tìm
tòi, nghiên cứu, học hỏi và ứng dụng đó bản thân tôi đã tìm ra một số giải pháp hữu ích
góp phần rất lớn trong việc nâng cao chất lượng bộ môn Tin học ở các khối THCS
Sau đây tôi xin trình bày một số giải pháp về việc sử dụng phương pháp dạy học
trực quan với sự giúp đỡ của đồ dùng dạy học trực quan, đồ dùng dạy học ở đây là đèn
chiếu (Over head) hay máy chiếu(Projecter), là tranh ảnh, là biểu tượng mà bản thân tôi
đã tìm ra và áp dụng thành công tại đơn vị trường THCS Nam Ninh
!"#$%&'%(&'%()
1
 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS

*+!,-
Công nghệ thông tin là một trong các phương tiện quan trọng nhất của sự phát
triển, đang làm biến đổi sâu sắc đời sống kinh tế, văn hoá, xã hội, giáo dục của thế giới
hiện đại, trong đó có Việt Nam. Chúng ta đang ở thời đại thông tin kĩ thuật số, thời đại
Internet.
Đảng và Nhà nước đã có những chủ trương chính sách đầu tư và phát triển về ứng dụng
công nghệ thông tin như:
- Chỉ thị số 58-CT/TW của bộ chính trị về đẩy mạnh ứng dụng và phát triển CNTT trong
sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đã chỉ rõ: “Ứng dụng và phát triển CNTT là
một nhiệm vụ ưu tiên trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, là phương tiện chủ lực
để đi tắt đón đầu, rút ngắn khoảng cách phát triển so với các nước đi trước”.
- Chỉ thị số 29/2001/CT-BGD&ĐT của Bộ GD&ĐT về tăng cường giảng dạy, đào tạo và
ứng dụng CNTT trong ngành giáo dục đã chỉ rõ: Nâng cao nhận thức về vai trò của
CNTT; ứng dụng và phát triển CNTT trong giáo dục và đào tạo sẽ tạo một bước chuyển
cơ bản trong quá trình đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy, học tập
và quản lí giáo dục.
Phấn đấu thực hiện các mục tiêu cụ thể của ngành là: Tổ chức tốt việc dạy và học tin học
ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành học nhằm phổ cập tin học trong nhà trường,
./0!!,-
Học sinh khối lớp 6 trường THCS Nam Ninh
121!,-
1 Phạm vi về nội dung:
Các đơn vị kiến thức trong các bài học thuộc phần Tin lớp 6.
2 Phạm vi về khách thể:
- Học sinh khối lớp 6 trường THCS Nam Ninh
3 Phạm vi về phương pháp:
- Các phương pháp giảng dạy môn Tin học.
- Các hình thức tổ chức trong hoạt động dạy và hoạt động học tập của học sinh.
4 Phạm vi về tài liệu:
- SGK và SGV Tin học 6.

- Tài liệu về các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học hiệu quả.
!"#$%&'%(&'%()
2
 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS
34!!,-
561 78
&9:;<;=>
Việc đổi mới chương trình sách giáo khoa đặt trọng tâm vào việc đổi mới phương
pháp dạy học. Chỉ có đổi mới căn bản phương pháp dạy học và chúng ta có thể tạo được
sự đổi mới thực sự trong giáo dục, mới có thể đào tạo được lớp người năng động, sáng
tạo có tiềm năng cạnh tranh trí tuệ trong bối cảnh nhiều nước trên thế giới hướng tới nền
kinh tế tri thức.
Trong vài thập kỷ gần đây, đã có sự bùng nổ về thông tin hay gọi là thời đại thông
tin. Cùng với việc sáng tạo ra hệ thống công cụ mới, con người cũng đã tập trung trí tuệ
từng bước xây dựng ngành khoa học tương ứng để đáp ứng những yêu cầu khai thác tài
nguyên thông tin. Trong bối cảnh đó, ngành Tin học được hình thành và phát triển thành
một ngành khoa học độc lập với các nội dung, mục tiêu, phương pháp nghiên cứu riêng
và ngày càng có nhiều ứng dụng trong hầu hết các lĩnh vực hoạt động của xã hội loài
người.
Tin học được đưa vào nhà trường, vào giáo dục của nước ta nhằm giúp học sinh
chúng ta theo kịp với trình độ phát triển của khu vực và thế giới. Đưa Tin học vào nhà
trường nói chung và THCS nói riêng là một việc làm cần thiết để các em làm quen và tiếp
cận với công nghệ khoa học tiên tiến.
Hoạt động nhận thức của con người là từ trực quan sinh động đến tư duy trừu
tượng. Đối với học sinh lớp 6 khi học bộ môn Tin học này không thể làm trái với nguyên
lý nhận thức đó. Việc dạy tin học trong nhà trường hiện nay đối với nước ta không phải là
dễ, vì Tin học nó gắn liền với một công cụ riêng của môn học là máy tính. “Tin học là
ngành khoa học nghiên cứu các quá trình có tính chất thuật toán nhằm mô tả biến đổi
thông tin. Là khoa học dựa trên máy tính điện tử nghiên cứu cấu trúc, các tính chất
chung của thông tin, các quy luật và phương pháp thu thập, lưu trữ, tìm kiếm thông tin,

xử lý thông tin một cách tự động chính xác qua công cụ là máy tính điện tử”. Vậy làm thế
!"#$%&'%(&'%()
3
 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS
nào để cho học sinh dễ hiểu một cách nhanh chóng chính xác và có kỉ năng thực hành là
một nhiệm vụ rất quan trọng của người giáo viên dạy Tin học hiện nay.
Để giảng dạy tốt bộ môn Tin học có chất lượng, đạt kết cao thì người thầy giáo
ngoài tin thông về bộ môn Tin học, cần nắm chắc phương pháp dạy học trực quan.
Phương pháp dạy học trực quan là phương pháp dạy học mà từ các hình ảnh, hoạt động
trực quan đến tư duy trừu tượng hay còn gọi trực quan hoá thông tin thông qua các công
cụ trực quan.
3&9:?@A?B
Từ dạy và học thụ động sang dạy và học tích cực, giáo viên không còn đóng vai trò
đơn thuần là người truyền đạt kiến thức, giáo viên trở thành người thiết kế, tổ chức hướng
dẫn các hoạt động độc lập để học sinh tự chiếm lĩnh nội dung học tập, chủ động các mục
tiêu kiến thức, kĩ năng, thái độ theo yêu cầu chương trình. Trên lớp, học sinh hoạt động là
chính nhưng khi soạn giáo án, giáo viên phải đầu tư công sức, thời gian rất nhiều so với
kiểu dạy và học thụ động mới có thể thực hiện trên lớp với vai trò là người gợi mở, xúc
tác động viên, cố vấn, trọng tài trong các hoạt động tìm tòi hào hứng tranh luận sôi nổi
của học sinh. Để làm được điều này thì đòi hỏi người giáo viên phải có trình độ chuyên
môn sâu rộng, có trình độ sư phạm lành nghề mới tổ chức, hướng dẫn các hoạt động của
học sinh mà nhiều khi diễn biến ngoài tầm dự kiến của giáo viên.
Khó khăn lớn nhất hiện nay ở các trường học khi áp dụng phương pháp dạy học
trực quan vào giảng dạy vẫn là trang thiết bị nghe nhìn, phương tiện dạy học còn nhiều
thiếu thốn và bất cập. Để áp dụng phương pháp này vào dạy Tin học thì đòi hỏi phải có
đèn chiếu (máy chiếu qua đầu - Over head) hay đèn chiếu (Projecter), máy vi tính đó là
chưa kể đến việc nếu áp dụng đồng loạt thì mỗi lớp cũng đều phải được trang bị.
Đây là bộ môn đặc trưng muốn đạt chất lượng cao đòi hỏi các em phải tiếp xúc với
máy tính nhiều nhưng thời lượng mỗi tuần chỉ có 2 tiết trên lớp thì các em chưa thể thực
hành hết các kiến thức đã học mà nếu có thực hành hết thì sẽ chóng quên.

Bên cạnh đó do hoàn cảnh kinh tế còn khó khăn gia đình không có điều kiện để
mua máy tính cho con em học, theo thống kê của giáo viên dạy thì mỗi lớp chỉ được 1
đến 2 em là gia đình có máy vi tính.
!"#$%&'%(&'%()
4
 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS
Một thực tế khác là ý thức học tập của một số học sinh không cao, không hứng thú
trong học tập, lười hoạt động, không tích cực tự giác, ý thức tự học, tự rèn luyện yếu.
Qua điều tra những tiết học đầu tiên về cả lí thuyết và thực hành tôi tiến hành đã
thu được kết quả như sau:
*Về khâu tiếp nhận lý thuyết:
* Về kĩ năng thực hành:
Lớp
Tổng
số
Thực hành
Tự thao tác sau khi có
hướng dẫn
Thao tác cần có hướng
dẫn thường xuyên
Chưa biết thao tác
SL % SL % SL %
6A1 25 7 28 10 40 8 32
6A2 26 8 30.8 11 42.3 7 26.9
Cộng 51 15 29.4 21 41.2 15 29.4

Qua kết quả trên thì đa phần các em nắm kiến thức lí thuyết còn yếu, các em hay
quên và chưa vận dụng vào thực hành được nếu không có sự hướng dẫn của giáo viên. Từ
thực tế trên và bản thân tôi là một giáo viên dạy bộ môn Tin học luôn suy nghĩa phải đưa
ra những giải pháp như thế nào để các em nắm lí thuyết chắc hơn nhớ lâu hơn và vận

dụng vào thực hành tốt hơn. Sau một thời gian suy nghĩ tiến hành thực nghiệm tôi đã thu
được những kết quả rất tốt sau đây tôi xin đề ra một số giải pháp sử dụng các dụng cụ
trực quan trong dạy học nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn Tin học lớp 6.
7C2!1 !D,E
@A?')
)=>;F
- Được sự quan tâm của Chi Bộ và của BGH nhà trường trong công cuộc đổi mới
phương pháp dạy học.
!"#$%&'%(&'%()
5
Lớp
Tổng
số
Giỏi Khá TB Yếu Kém
SL % SL % SL % SL % SL %
6A1 25 3 12 7 28 8 32 7 12 0 0
6A2 26 4 15.4 6 23.1 8 30.8 8 30.8 0 0
Cộng 51 7 13.7 13 25.5 16 31.4 15 29.4 0 0
 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS
- Giáo viên giảng dạy được đào tạo theo đúng chuyên ngành và được bồi dưỡng
chuyên đề hàng năm.
- Phần lớn các em học sinh có ý thức tự học cao, luôn tìm tòi học hỏi những kiến
thức mới trong học tập và rất hứng thú với môn Tin học.
- Được nhà trường tạo mọi điều kiện thuận lợi về CSVC trang thiết bị dạy học.
GHIJ
- Vẫn còn một số em học sinh tiếp thu kiến thức còn chậm, đặc biệt là kĩ năng thực
hành trên máy của học sinh còn yếu, thậm chí một số học sinh còn rất ngại khi sử dụng
máy để rèn luyện các kĩ năng, bởi đây là một môn học mới.
- Học sinh trên địa bàn chủ yếu là con em các gia đình làm công nhân, sự quan tâm
của phụ huynh đến việc học tập của con em còn nhiều hạn chế, điều kiện để các em có

máy vi tính ở nhà là rất khó, hầu hết các em chỉ được tiếp xúc, làm quen với máy tính
trong giờ học dẫn đến việc sử dụng máy của học sinh còn lúng túng, chất lượng giờ thực
hành chưa cao. Một bộ phận học sinh chưa coi trọng môn học, xem đây là một môn phụ
nên chưa có sự đầu tư thời gian cho việc học.
3=K$L
)M#NOA9
- Đa số học sinh không có máy tính ở nhà nên việc thực hành lại bài học ở nhà gặp
nhiều khó khăn.
- Tính tự giác học tập chưa cao.
GM#N"#$
- Do thời gian giảng dạy còn ít, kinh nghiệm giảng dạy còn yếu.Nhà ở xa trường
nên việc đi lại gặp nhiều khó khăn.
P!QP
'@AR=)"?S?TUKOA
Trực quan hoá thông tin dạy học là một quá trình thông qua đó người học tri giác
các tài liệu học tập dưới dạng các biểu trưng hình ảnh, âm thanh, mô hình, vật thật, với
sự hỗ trợ của dụng cụ trực quan.
!"#$%&'%(&'%()
6
 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS
Dụng cụ trực quan được sử dụng trong môi trường học tập như trong dạy học, giáo
dục qua vệ tinh dựa trên cơ sở máy tính, dụng cụ trực quan có thể được sử dụng hiệu
quả để giảng dạy các sự kiện, các chỉ dẫn, các quá trình và các khái niệm trừu tượng mà
chúng thường khó nhớ, khó hiểu. Các mục tiêu dạy học có thể thực hiện tốt nếu biết phát
huy thông qua công cụ trực quan.
Có thể nói dụng cụ trực quan có nhiều thuận lợi hơn hẳn so với dạy học bằng ngôn
ngữ: Chứa nhiều thông tin và tổ chức thuận lợi các thông tin trong cùng một vị trí, làm
đơn giản các khái niệm, làm sáng tỏ các chi tiết của một khái niệm dựa trên ngôn ngữ
trừu tượng. Đặc biệt là tranh ảnh trực quan làm tăng sự nhớ trong học tập đây là một
trong những mục tiêu hàng đầu của giáo dục.

Từ những ưu điểm trên, tôi nhận thấy nếu áp dụng vào dạy học nhờ dụng cụ trực
quan là đèn chiếu, tranh ảnh, biểu tượng vào dạy Tin học có hiệu quả rất cao.
Trước khi sử dụng dụng cụ trực quan cho một bài học thì trước hết Giáo viên cần
xác định bài nào cần dụng cụ trực quan và những dụng cụ trực quan đó là gì phục vụ cho
những đơn vị kiến thức nào trong bài học.
Tiếp đến là công tác chuẩn bị với dụng cụ trực quan. Ví dụ dạy bài :Máy tính và
phần mềm máy tính” cần chuẩn bị những đồ dùng trực quan khi giới thiệu cấu trúc chung
của máy tính điển tử như: bộ xử lí trung tâm (con chíp), thanh RAM, các ổ đĩa các thiết
bị lưu giữ thông tin như USB, đĩa mềm, đĩa CD, DVD hay hình ảnh của một số loại máy
vi tính trong thực tế bằng cách chụp bởi tranh ảnh hoặc các dụng cụ trực quan thiết thực
như thế HS mới nhớ lâu và thấy trong thực tế có thể gọi tên dụng cụ trực quan chính xác.
Đèn chiếu tương đối dễ sử dụng và việc chuẩn bị cho việc dạy học với đèn chiếu
tương đối dễ dàng, ít tốn thời gian. Tuy nhiên để sử dụng đèn chiếu thì phải có sự chuẩn
bị kiến thức và các nội dung kiến thức cần trình chiếu. Nội dung đưa lên máy chiếu phải
rõ ràng chính xác và phải có máy vi tính.
Chẳng hạn: khi nói đến máy tính hoặc máy in thì ta đưa hình ảnh minh họa, bằng quan
sát trực quan như thế học sinh sẽ ghi nhớ kiết thức tốt nhất.
!"#$%&'%(&'%()
7
 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS
3U"V?ALWA?WA?'@AR=)?SR=)GX=?'%SVYGX=
?'%Z["UYGX=?'%?')\
Muốn sử dụng phương pháp dạy học này thành công thì việc đầu tiên người thầy
phải làm là thiết kế các thông điệp trực quan đòi hỏi nhiều sức lực và trí lực nhưng lại là
công việc đem lại nhiều lợi ích. Việc thiết kế các tài liệu dạy học trực quan mới có thể tạo
nên sự thay đổi, và khi người học chú ý sẽ cho nhiều điều bổ ích. Người thiết kế phải
quan tâm tới khía cạnh giảng dạy, tính trực giác và đặc biệt quan tâm tới những kĩ năng
học tập của học sinh trong nghiên cứu và thực hành. Người giáo viên phải biết phân tích
chọn lựa các loại hình trực quan sao cho phù hợp với nội dung bài học.
a. Dạy học trực quan bằng biểu trưng ngôn ngữ.

Biểu trưng ngôn ngữ được tạo ra từ chữ viết dưới dạng một từ đơn lẽ hoặc câu
hoàn chỉnh dùng đặt tên đối tượng, định nghĩa, mô tả đối tượng.
Thường khi dạy các bài học lý thuyết tôi thường sử dụng loại biểu trưng trực quan
bằng ngôn ngữ.
Ví dụ: Dạy bài “Máy tính và phần mềm máy tính” tôi chiếu sơ đồ cấu trúc chung của máy
tính điện tử lên màn hình rồi yêu cầu học sinh quan sát và cho biết máy tính điện tự gồm
những phần nào. Sau đó giáo viên chỉ vào từng đối tượng trên sơ đồ và giới thiệu lần lượt
các khái niệm của các thành phần trong cấu trúc máy tính.
!"#$%&'%(&'%()
8
 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS
Hay khi dạy bài “Định dạng văn bản”, thì đưa lên màn hình các bước thực hiện định dạng
Font như sau:
Bước 1. Chọn khối văn bản cần định dạng
Bước 2. Click Format \ Font
Bước 3. Hộp thoại Font xuất hiện chọn Font
+ Font: chọn phông chữ
+ Font Style: kiểu chữ
+ Size : cở chữ
+ Font color: màu chữ
+ Underline Style: đường gạch chân
+ Underline Color: màu đường gạch chân
+ Effects: các hiệu ứng
+ Preview: khung hiển thị
Bước 4. Click OK
Yêu cầu học sinh trả lời các câu hỏi liên quan:
? Nêu các bước để định dạng văn bản phông chữ, kiểu chữ, cỡ chữ bằng menu lệnh (HS
chỉ cần quan sát màn hình và nêu được các bước cần định dạng phông chữ…)
? Thao tác quan trọng nhất trong định dạng văn bản là gì (HS chọn phần văn bản cần
định dạng)

b. Dạy học trực quan bằng biểu trưng đồ hoạ.
Biểu trưng đồ hoạ được tạo ra bằng nhiều cách đồ họa liên quan với hình ảnh, đồ
hoạ liên quan với khái niệm, đồ hoạ tuỳ ý Việc dạy học trực quan bằng biểu trưng đồ
hoạ trong Tin học giúp người học có thể thao tác nhanh các bước thực hành - đây là yêu
cầu cần đạt của người học Tin học, dựa vào các biểu trưng đồ hoạ này học sinh có thể
phát hiện ra khái niệm, ý nghĩa của nó.
Chẳng hạn khi dạy bài “Làm quen với soạn thảo văn bản” giáo viên cần cho học
sinh làm quen với việc sao chép, di chuyển, cắt (xoá) nhanh qua các biểu tượng.
Giáo viên đưa các biểu tượng
!"#$%&'%(&'%()
9
 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS
Tương tự bài “Chỉnh sửa văn bản” giáo viên đưa các biểu tượng
? Hãy nêu tên các biểu tượng trên và tính năng của các biểu tượng
* Dạy bài “Định dạng văn bản” ngoài việc định dạng văn bản bằng menu lệnh giáo
viên cần cho học sinh định dạng văn bản thông qua các biểu tượng sau.
Hs nhìn vào biểu tượng và nêu chức năng của các biểu trượng từ đó các em nắm
chắc hơn kiến thức lí thuyết để vận dụng vào làm thực hành tốt hơn.
* Dạy bài “Trình bày trang văn bản và in” ngoài việc dùng lệnh in, xem văn bản
bằng menu lệnh thì có thể in, xem văn bản thông qua các biểu
tượng sau.
c. Dạy học trực quan bằng biểu trưng hình ảnh
Biểu trưng hình ảnh được tạo ra như ảnh chụp, tranh minh hoạ, tranh vẽ. Tất cả
đều phản ánh sự vật và ý nghĩa dưới dạng các biểu trưng cụ thể và mang tính hiện thực
cao, người học có khả năng phiên dịch các biểu trưng hình ảnh thành các vật tương tự
trong thế giới hiện thực.
Khi dạy bài “Máy tính điện tử” ta có thể sử dụng một số ảnh, ảnh minh hoạ về máy
tính, một số thiết bị của máy tính như đĩa mềm, USB ổ cứng, … để học sinh quan sát và
phân biệt.
!"#$%&'%(&'%()

10
 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS
Hoặc khi dạy bài “Hệ điều hành Windows” để giúp học sinh sớm hình thành kỉ
năng làm việc với máy tính như khởi động máy tính, tắt máy tính hay phân biệt các đối
tượng trên màn hình máy tính ta tiến hành đưa một số hình ảnh liên quan.
d. Kết hợp các loại hình trực quan.
Giữa các loại hình trực quan, người thiết kế có thể kết hợp đa dạng các loại biểu
trưng trực quan ngôn ngữ, hình ảnh, đồ hoạ với nhau. Đối với hầu hết học sinh ba loại
này bao gồm nhiều mức độ khác nhau rất có ích trong học tập.
Ví dụ: Khi dạy bài “Máy tính và phần mềm máy tính” ta có thể sử dụng kết hợp giữa biểu
trưng hình ảnh và biểu trưng ngôn ngữ.
!"#$K$=A]=:
- Quan sát hình ảnh và cho biết ở hình trên đâu là thiết bị xuất, nhập,.
* Dạy bài “Giới thiệu hệ soạn thảo văn bản”, “Quản lý tệp văn bản”, “Định dạng văn
bản” ta có thể sử dụng kết hợp cả ba hình thức trực quan
!"#$%&'%(&'%()
11
Các biểu tượng chương
trình
Thanh công việc
 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS
* Dạy bài “Định dạng văn bản” ta chiếu hình ảnh sau và kết hợp cho học sinh thực hiện
định dạng phông chữ, cỡ chữ, kiểu chữ trên máy tính thì học sinh dể tiếp thu bài và ghi
nhớ lâu hơn.
!"#$%&'%(&'%()
12
Thanh
Menu bar
Thanh
Tool bar

Thanh
Formating
T
h
a
n
h

c
u
ộ
n
T
h
a
n
h

D
r
a
w
i
n
g
Thanh
cuộn
dọc
Thướ
c dọc

Thước ngang
 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS
^_LKT@AA`JY?@Aa
)H`J>G??WJAA;"UGX=?%F
Sau một tiết học tôi thường củng cố lại cho học sinh những cái vừa học bằng các
dạng bài tập trắc nghiệm giúp học sinh nắm lại bài, học sinh có thể phân biệt được lệnh,
các biểu tượng và nắm ý nghĩa của các biểu tượng.
Ví dụ: Dạy bài “Làm quen với soạn thảo văn bản”,: Nối các ý của cột A, B, C, D sao cho
hợp lý.
b c  
Ctrl + O
Ctrl + N
Ctrl + S
Alt + F4
File \ Open
File \ Save
File \ Exit
File \ New
Tạo tập tin văn bản mới
Đóng tập tin văn bản
Mở văn bản đã có
Lưu văn bản
* Bài “Chỉnh sửa văn bản”: Dùng các từ, cụm từ điền vào chổ trống cho phù hợp.
(1) Edit \ Copy
(2) Edit \ Cut
(3) Edit \ Paste
(4) Delete
(5) Ctrl + V
(6) Ctrl + C
(7) Ctrl + X

!"#$%&'%(&'%()
13
 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS
Các bước sao chép khối
Bước1. Chọn khối
Bước2. Click vào. (hay bấm tổ hợp phím hoặc Click biểu tượng )
Bước3. Đưa con trỏ đến vị trí mới.
Bước4. Click vào. (hay bấm tổ hợp phím hoặc Click biểu tượng )
Các bước chuyển khối
Bước1. Chọn khối
Bước2. Click vào. (hay bấm tổ hợp phím hoặc Click biểu tượng )
Bước3. Đưa con trỏ đến vị trí mới.
Bước4. Click vào. (hay bấm tổ hợp phím hoặc Click biểu tượng )
Các bước xoá khối
Bước1. Chọn khối
Bước2. Click vào. (hay bấm phím hoặc Click biểu tượng )
GCd;=K`J?)"?A?'$K
Để việc học Tin học của học sinh đạt kết quả tốt, chất lượng cao, học sinh nắm
chắc bài, biết thao tác trên máy tính cần cho học sinh học tại phòng máy, học sinh vừa
nghe giáo viên giảng bài vừa ghi bài và thực hiện trên máy tính theo từng bước một. Với
cách tổ chức học như thế này kết quả cho thấy học sinh nắm chắc bài học, đa số các em
đều thực hiện được các thao tác thực hành.
eOAGfA&YA&aOA!\?'W?%\
Để cho học sinh có hứng thú học tập, tạo kích thích tìm tòi, đồng thời góp phần thư
giản cho các em thì trước khi kết thúc tiết học (5-6 phút) tôi thường tổ chức cho các em
giải trí bằng một số trò chơi như: Solitaire, Spider Solitaire, Freecell hay cho học sinh
vẽ hình tự do bằng chương trình Paint mà qua các chương trình này học sinh được hình
thành các kĩ năng sử dụng chuột, các thao tác với chuột.
Với các giải pháp thực hiện nói trên nên năm học 2010-2011 ba lớp 6A1, 6A2
trường THCS Bông Trang đã đạt được kết quả đáng khả quan.

1HghQ2/0
Qua một thời gian ngắn thực hiện ứng dụng các dụng cụ trực quan vào dạy học
tin học lớp 6 tôi nhận thấy:
!"#$%&'%(&'%()
14
 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS
- Việc ứng dụng giúp Giáo viên truyền thụ kiến thức cho học sinh một cách tích
cực và trực quan, tiết kiệm thời gian trong tiết dạy lí thuyết từ đó HS có thời gian thực
hành nhiều hơn và trong quá trình thực hành học sinh nhớ kiến thức lâu hơn
- Đối với học sinh tôi nhận thấy học sinh học tập tích cực hơn, hào hứng hơn, chú
ý hơn, tham gia xây dựng bài sôi nổi hơn. Đặc biệt các em ghi nhớ kiến thức lâu hơn,
chất lượng đi lên rõ rệt.
Sau khi áp dụng các biện pháp trên vào các tiết dạy thể hiện chất lượng các mứt
như sau.
Cụ thể: * Về mức độ tiếp thu lý thuyết:
Qua kết quả trên thể hiện rõ việc sử cải tiến phương pháp dạy học trong các bài
giảng tin học đã có hiệu quả, chất lượng mũi nhọn và đại trà khá vững chắc học sinh đã
chủ động trong các thao tác thực hành cụ thể là:
+ Số em hiểu bài biết vận dụng kiến thức kĩ năng trình bày bài lí thuyết đạt 51.1 %
+ Số em đạt điểm trên trung bình 92.2 %
+ Số em chưa hiểu bài chiếm tỉ lệ 7.8%
So sánh với khảo sát đầu năm
+ Số em hiểu bài biết vận dụng kiến thức kĩ năng trình bày bài lí thuyết tăng 20.3%
+ Số em đạt trên trung bình giảm 11.8 %
+ Số em chưa hiểu bài, vận dụng yếu giảm 21.6 %
+ Số lượng học sinh kém không còn
* Về kỉ năng thực hành:
Lớp
Tổng
số

Thực hành
Tự thao tác sau khi có
hướng dẫn
Thao tác cần có hướng
dẫn thường xuyên
Chưa biết thao tác
SL % SL % SL %
6A1 25 15 60 10 40 0 0.0
!"#$%&'%(&'%()
15
Lớp
Tổng
số
Giỏi Khá TB Yếu Kém
SL % SL % SL % SL % SL %
6A1 25 6 24 12 48 5 20 2 8 0 0
6A2 26 6 23.1 13 50 5 19.2 2 7.7 0 0
Cộng 51 12 23.5 25 49.1 10 19.6 4 7.8 0 0
 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS
6A2 26 17 65.4 9 34.6 0 0.0
Cộng 51 32 62.7 19 37.2 0 0.0
+ Số lương học sinh tự thao tác sau khi có hướng dẫn tăng 33.3%
+ Thao tác cần có hướng dẫn thường xuyên giảm 4 %
+ Chưa biết thao tác không còn
1c H!i
Kinh nghiệm thực tiễn dạy học và kết quả nghiên cứu thực nghiệm cho thấy để
nâng cao chất lượng dạy học cần có các điều kiện sau:
- Tạo không khí học tập tích cực, giáo viên phải tạo ra mỗi giờ học là một niềm vui
niềm say mê trong học tập của học sinh. Giáo viên luôn tạo ra những thách thức vừa sức,
tổ chức những hoạt động tự lực của học sinh trong từng tiết học.

- Các thiết bị dạy học rất có ý nghĩa giáo viên phải luôn phát huy hết tác dụng của
các thiệt bị dạy học, đặc biệt là dụng cụ trực quan có như vậy mới gây được hứng thú học
tập của các em. Bên cạnh mỗi tiết dạy giáo viên luôn nổ lực chuẩn bị các đồ dùng trực
quan đầy đủ phù hợp với nội dung bài dạy từ đó vậy giáo viên mới tạo được sự hứng thú
bộ môn cho các em.
- Bên cạnh đó giáo viên phải biết vận dụng các kiến thức trong bài dạy vào các hoạt
động thực tế có liên quan và giải thích cụ thể từ đó các em có nhu cầu tìm hiểu về môn
học.
Hg61 Hg!j
Hg6
Dạy học là một nghệ thuật. Sử dụng tốt phương pháp dạy học trực quan là con
đường tốt nhất để đạt được mục đích yêu cầu tiết dạy trong đó phương tiện dùng công cụ
trực quan đặc biệt có hiệu quả tốt giúp người học hiểu và nắm chắc thông tin cần thiết.
Việc sử dụng dụng cụ trực quan vào quá trình dạy học là cần thiết đối với mỗi giáo viên
vì nó mang lại hiệu suất, hiệu quả của giáo dục cao.
Muốn học sinh học tốt các môn học nói chung và môn Tin học nói riêng thì điều
đầu tiên người giáo viên phải tạo được ở học sinh niềm say mê, hứng thú học tập bộ môn.
Giờ học phải thu hút sự chú ý ham học hỏi của học sinh, tạo cho các em lòng tin vào khả
!"#$%&'%(&'%()
16
 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS
năng của mình, nhiệt tình ham mê học tập. Trên đây là một số kinh nghiệm của tôi về
việc sử dụng phương pháp học dạy trực quan và sử dụng giáo cụ trực quan trong giảng
dạy Tin học. Rất mong ý kiến đóng góp của đồng nghiệp. Xin chân thành cám ơn.
Hg!jk
+ Đề nghị nhà trường trang bị thêm máy chiếu (projecter) tạo được phòng có trang
bị máy chiếu riêng để phục vụ cho việc dạy học bằng máy chiếu được thuận lợi hơn.
Trang bị thêm máy tính ở phòng thực hành đủ cơ số để cho học sinh học và thực hành.

Nam Ninh, ngày 04/10/2013

Người viết
Dương Trường Sơn
6_lP!P
mbnD,o







6_lP!P
mbc!





!"#$%&'%(&'%()
17
 Một số phương pháp dạy học môn Tin học THCS
MỤC LỤC
bp1q
WT"AOZr?a
U##a?()?@A
c4!
56
578
!QP
'@AR=)"?S?TUKOA

3U"V?ALWA?WA?'@AR=)?SR=)GX=?'%
SVYGX=?'%Z["UYGX=?'%?')\
a. Dạy học trực quan bằng biểu trưng ngôn ngữ.
b. Dạy học trực quan bằng biểu trưng đồ hoạ.
c. Dạy học trực quan bằng biểu trưng hình ảnh
d. Kết hợp các loại hình trực quan
^_LKT@AA`JY?@Aa
a. Kĩ năng nhận biết tính năng các loại biểu tượng.
b. Rèn luyện kĩ năng thao tác trên máy
eOAGfA&YA&aOA!\?'W?%\
1HghQ1 c H!i
Hg6
!"#$%&'%(&'%()
18