Dạy học theo chủ đề tích hợp Môn Lịch sử 6 Bài Nước Văn Lang (bài đạt giải nhì)

DỰ ÁN DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP

-
PHIẾU THÔNG TIN VỀ GIÁO VIÊN
- Họ tên: . Ngô Thượng Nam
- Sở Giáo dục và Đào tạo Thái Nguyên
- Phòng Giáo dục và Đào tạo Sông Công
- Trường THCS Bá Xuyên
- Số điên thoại: 0983 168 123
- Email:
PHIẾU MÔ TẢ DỰ ÁN DỰ THI
1. Tên dự án dạy học: LỊCH SỬ LỚP 6
BÀI 12 – TIẾT 13
NƯỚC VĂN LANG


2. Mục tiêu dạy học:
- Kiến thức:
+ Học sinh sơ bộ nắm được những nét cơ bản về điều kiện hình thành nhà
nước Văn Lang. Nhà nước Văn Lang tuy còn sơ khai nhưng đó là một tổ chức
quản lý đất nước bền vững đánh dấu giai đoạn mở đầu thời kỳ dựng nước. Bài dạy
tích hợp kiến thức môn Ngữ Văn và môn Địa Lý có liên quan.
+ Học sinh cần có năng lực vận dụng kiến thức môn Ngữ Văn và môn Địa
Lý để giải quyết các vấn đề đặt ra trong bài học.
- Kỹ năng: Phân tích sự kiện lịch sử. Vẽ, sử dụng lược đồ tổ chức Bộ máy Nhà
nước thời Hùng Vương.
- Thái độ: Bồi dưỡng lòng tự hào, ý thức đoàn kết dân tộc. Đề cao phẩm chất và
tài năng của con người trong việc xây dựng bảo vệ đất nước.

Lịch sử 6 - 1 - Trường THCS Bá Xuyên
DỰ ÁN DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP

-
3. Đối tượng dạy học của dự án:
Đối tượng dạy học của dự án là các em học sinh lớp 6.Trường THCS Bá Xuyên
Dự án thực hiện là một tiết dạy trong chương trình lịch sử lớp 6 nên các em học
sinh sẽ thuận lợi tiếp thu kiến thức bài học cũng như liên hệ với kiến thức cơ bản
của một số môn khác.
4. Ý nghĩa của dự án:
Việc vận dụng kiến thức liên môn trong một môn học, một giờ học là một
biện pháp rất hữu ích, nó không những giúp cho người thầy có thêm nhiều kiến
thức và phương pháp khác nhau trong một giờ dạy mà còn giúp cho các em học
sinh chủ động trong hoạt động học tập, giải quyết các vấn đề và tích hợp kiến
thức các môn học để thực hiện học tập tốt môn học đó và áp dụng giải quyết 1
vấn đề bất kỳ có hiệu quả, thông minh với nhiều cách giải quyết khác nhau.
Cụ thể:
- Tích hợp kiến thức địa lý, văn học và âm nhạc trong việc tìm hiểu kiến thức
liên quan ở mỗi bộ môn:
+ Vận dụng kiến thức về địa lý để trình bày hiểu biết về tỉnh Phú Thọ và vị trí
địa lí của nhà nước Văn Lang xưa.
+ Liên hệ những bài văn, thơ nói về nước Văn Lang.
+ Cảm nhận sâu sắc hơn lòng tự hào dân tộc và khắc sâu tình yêu đất nước, lịch
sử dân tộc qua âm nhạc với ca khúc “ Đất nước lời ru ”.
5. Thiết bị dạy học, học liệu:
Giáo viên:
- Máy tính, máy chiếu;
- Tranh ảnh, băng hình; Bản đồ VN, sơ đồ tổ chức nhà nước thời Hùng
Vương.
- Kiến thức từ các nguồn tư liệu SGK, STK,…
Học sinh:
- Soạn bài và tìm hiểu bài trước ở nhà;Tập vẽ sơ đồ nhà nước Văn Lang.

- Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu theo yêu cầu cuả giáo viên.
6. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học:
*Ổn định tổ chức:
Lớp 6A:……………………………………………
Lớp 6B:……………………………………………

* Kiểm tra bài cũ:
? Nêu những nét mới về kinh tế và xã hội của cư dân Lạc Việt.

Lịch sử 6 - 2 - Trường THCS Bá Xuyên
DỰ ÁN DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP

-
- Thuật luyện kim được phát minh và nghề nông trồng lúa nước ra đời, con
người cần phải có một công việc nhất định.
- Có sự phân công trong lao động giữa phụ nữ và nam giới
- Hình thành các làng bản ( chiềng, chạ)
- Chế độ phụ hệ thay thế cho chế độ mẫu hệ.
*Bài mới:
Hoạt động 1. Giới thiệu bài:
GV tích hợp với nội dung tiết trước:
Những chuyển biến lớn trong sản xuất và xã hội dẫn đến sự kiện có ý
nghĩa hết sức quan trọng đối với người dân Việt Cổ: Sự ra đời của nhà nước Văn
Lang, mở đầu cho một thời đại của dân tộc. Nhà nước ra đời trong hoàn cảnh nào?
Tổ chức của nhà nước ra sao? Chúng ta tìm hiểu bài 12.
Hoạt động 2. Tìm hiểu nội dung bài học:


1/ Điều kiện ra đời của Nhà nước Văn Lang
Lược đồ Bắc và Bắc Trung Bộ Việt Nam

Lịch sử 6 - 3 - Trường THCS Bá Xuyên
DỰ ÁN DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP

-
GV: cho HS quan sát lược đồ, kết hợp kiến thức địa lí để phân tích
? Vào khoảng cuối TK VIII – đầu TK VII TCN, ở đồng bằng Bắc Bộ và Bắc Trung
Bộ đã có thay đổi gì lớn ?
- Khoảng cuối TK VIII – đầu TK VII TCN, ở đồng bằng Bắc Bộ và Bắc Trung đã
hình thành những bộ lạc lớn, gẫn gũi nhau về tiếng nói và phương thức hoạt động
kinh tế
- Sản xuất phát triển.
- Trong các chiềng, chạ có sự phân biệt giàu nghèo, mâu thuẫn giàu nghèo đã nảy
sinh.
? Theo em truyện " Sơn Tinh, Thủy Tinh" nói lên hoạt động gì của ND ta thời đó ?
( Tích hợp với ngữ văn 6)
SƠN TINH-THỦY TINH
-Nói về hoạt động chống lũ lụt, bảo vệ sản xuất nông nghiệp, còn thể hiện sự đoàn
kết của nhân dân chống thiên tai bảo vệ mùa màng.
? Qua đó ta thấynhân dân ta thời ấy gặp những khó khăn gì?
- Sản xuất nông nghiệp trồng lúa nước ở lưu vực các con sông lớn gặp nhiều khó
khăn: lũ, lụt.
? Để chống lại sự khắc nghiệt của thiên nhiên, người Việt cổ lúc đó đã làm gì ?

Lịch sử 6 - 4 - Trường THCS Bá Xuyên
DỰ ÁN DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP

-
- Các bộ lạc, chiềng, chạ đã liên kết với nhau và bầu ra người có uy tín để tập hợp
nhân dân các bộ lạc chống lũ lụt, bảo vệ mùa màng và cuộc sống.

? Em có suy nghĩ gì về vũ khí trong các hình 31, 32 ?

Hình 31 Hình 32
- Nói lên sự phát triển của săn bắt nhưng chủ yếu chứng tỏ trong xã hội đã có sự
tranh chấp xung đột giữa vùng này với vùng khác.
?Vũ khí của các hình trên nói lên điều gì? Hãy liên hệ các loại vũ khí trên với
truyện Thánh Gióng? (Tích hợp với ngữ văn 6)

Lịch sử 6 - 5 - Trường THCS Bá Xuyên
(31) Dao găm-Giáo đồng Đông Sơn (32)
DỰ ÁN DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP

-
- Dùng vũ khí để tự vệ khi có xung đột => Nhà nước Văn Lang ra đời
? Như vậy Nhà nước Văn Lang ra đời trong hoàn cảnh ntn?
GVKL: Như vậy nhà nước Văn Lang ra đời trong hoàn cảnh khá phức tạp: kinh tế
phát triển, cuộc sống ổn định, xã hội nảy sinh mâu thuẫn giàu, nghèo, dân cư luôn
phải đấu tranh chống lũ lụt, ngoại xâm, bảo vệ cuộc sống thanh bình…Trong hoàn
cảnh đó, các bộ lạc có nhu cầu thống nhất với nhau, muốn vậy cần có một người
chỉ huy có uy tín và tài năng => Nhà nước Văn Lang ra đời trong hoàn cảnh đó.
2/ Sơ lược về nước Văn Lang
HS: - Đọc 2 SGK - 36
- Quan sát trên bản đồ khu vực vùng sông Cả (Nghệ An), sông Mã (Thanh
Hoá) với Đông Sơn. ( Kết hợp với kiến thức địa lí)

Lịch sử 6 - 6 - Trường THCS Bá Xuyên
THÁNH GIÓNG
S
ô
n

g

H
ồ
n
g

S
ô
n
g

M
ã

S
ô
n
g

C
ả


DỰ ÁN DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP

-
? Địa bàn cư trú của bộ lạc Văn Lang ở đâu ?
- Địa bàn cư trú của bộ lạc Văn Lang ở ven sông Hồng, từ Ba Vì (Hà Tây) đến
Việt Trì (Phú Thọ).

? Trình độ phát triển của nhà nước Văn Lang ntn ?
- Văn Lang là bộ lạc hùng mạnh và giàu có nhất thời đó.
- Thủ lĩnh của bộ lạc Văn Lang thống nhất các bộ lạc ở đồng bằng Bắc Bộ, Bắc
Trung Bộ thành liên minh các bộ lạc. Đó là nước Văn Lang.
- Nhà nước Văn Lang ra đời khoảng thế kỷ VII TCN
GV: Di chỉ làng Cả (Việt Trì) cho ta biết, ở địa bàn cư trú của người Văn Lang có
nghề đúc đồng phát triển sớm, cư dân đông đúc => tù trưởng bộ lạc Văn Lang
được các tù trưởng các vùng khác tôn trọng và ủng hộ.
? Dựa vào thế mạnh của mình, thủ lĩnh bộ lạc VL đã làm gì ?
- Thủ lĩnh bộ lạc VL lên đứng đầu nhà nước, tự xưng là Hùng Vương, đóng đô ở
Bạch Hạc. Kinh đô đóng ở Văn Lang (Bạch Hạc thuộc tỉnh Phú Thọ ngày nay).
? Nhà nước VL ra đời vào thời gian nào? Do ai đứng đầu ? Đóng đô ở đâu?
- Nhà nước Văn Lang ra đời khoảng thế kỷ VII TCN.
-Đứng đầu nhà nước là Hùng Vương, đóng đô ở Bạch Hạc – Phú Thọ.

Lịch sử 6 - 7 - Trường THCS Bá Xuyên
DỰ ÁN DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP

-
? Sự tích Âu Cơ - Lạc Long Quân nói lên điều gì?(Tích hợp ngữ văn 6)

HS: Cộng đồng các dân tộc Việt Nam đều là anh em chung một bọc trăm trứng
=>Sự ủng hộ của mọi người và vị trí của nhà nước Văn Lang ở vùng cao.

3. Nhà nước Văn Lang được tổ chức như thế nào ?
HS: Đọc phần 3 –SGK
? Sau khi nhà nước VL ra đời, Hùng Vương đã tổ chức nhà nước ntn ?

Lịch sử 6 - 8 - Trường THCS Bá Xuyên
Sự tích Âu Cơ và Lạc Long quân

Sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước
Văn Lang
Hùng Vương
Lạc Hầu – Lạc tướng
(trung ương
Lạc tướng
(bộ)
Lạc tướng
(bộ)
Bồ chính
(chiềng, chạ)
Bồ chính
(chiềng, chạ)
Bồ chính
(chiềng, chạ)
Trung ương
Bộ
DỰ ÁN DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP

-
GV: Trình bày theo sơ đồ: Chính quyền trung ương (vua, lạc hầu, lạc tướng); ở địa
phương (chiềng, chạ); đơn vị hành chính: nước-bộ (chia nước làm 15 bộ, dưới bộ
là chiềng, chạ); Vua nắm mọi quyền hành trong nước, đời đời cha truyền con nối
và đề gọi là Hùng Vương).
? Nhận xét về tổ chức bộ máy nhà nước?
- Nhà nước Văn Lang chưa có quân đội, chưa có pháp luật nhưng đã là một tổ chức
chính quyền cai quản cả nước.
GVKL: Nhà nước Văn lang tuy còn đơn giản nhưng là tổ chức chính quyền cai
quản cả nước.

Lịch sử 6 - 9 - Trường THCS Bá Xuyên
Sơ đồ tổ chức nhà nước Văn
Lang
Hùng Vương
Lạc Hầu – Lạc tướng
(trung ương)
Lạc tướng
(bộ)
Lạc tướng
(bộ)
Bồ chính
(chiềng, chạ)
Bồ chính
(chiềng, chạ)
Bồ chính
(chiềng, chạ)
Trung
ương
Bộ
Chiềng Chạ
DỰ ÁN DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP

-
GVCC toàn bài: ở thế kỷ VII TCN trên vùng đất Bắc Bộ và Bắc trung Bộ đã hình
thành các quốc gia của người Việt. Nước Văn Lang nhà nước do vua Hùng – Hùng
Vương đứng đầu có tổ chức từ trên xuống dưới, lấy làng chạ làm cơ sở. Như vậy
vua Hùng có công dung nước, nhà nước Văn Lang là nhà nước đầu tiên đặt nền
móng cho nhà nước XHCN Việt Nam bây giờ. Chính vì thế mà Bác Hồ của chúng
ta đã viết : “Các vua Hùng……”.
? Giải thích câu nói của Bác Hồ.

H/S thảo luận 3’
GV: Đây là trách nhiệm của thế hệ sau, đặc biệt là thế hệ trẻ…
Hoạt động 3: Củng cố, dặn dò:
- Những lí do ra đời của nhà nước Văn Lang thời Hùng Vương ?
- Em có nhận xét gì về tổ chức của nhà nước đầu tiên này ?
- Làm bài tập
- GV củng cố bài học bằng sơ đồ

Lịch sử 6 - 10 - Trường THCS Bá Xuyên
Lăng vua Hùng
DỰ ÁN DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP

-
GV: Cho học sinh nghe video clip bài hát “Đất nước lời ru” để khắc sâu lòng tự
hào dân tộc và củng cố tình yêu quê hương, đất nước, lịch sử dân tộc.

Dặn dò HS về nhà:
- Học thuộc bài cũ, làm bài tập và vẽ sơ đồ : “ Tổ chức nhà nước Văn Lang”.
- Chuẩn bị bài 13: Đời sống V/C và tinh thần của cư dân VL.
7. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập:
- Học sinh đã liên hệ và vận dụng những kiến thức địa lí, lịch sử, văn học.
- Có những hiểu biết sâu sắc hơn nội dung bài học và lịch sử dân tộc.
- Củng cố tình yêu quê hương đất nước, lòng tự hào về những trang sử của dân tộc
qua bài học, qua thực tiễn và qua âm nhạc.
- Biết vận dụng kiến thức hoàn thành bài tập lịch sử.
8. Các sản phẩm của học sinh
- Vẽ được sơ đồ khái quát.nội dung bài học

Lịch sử 6 - 11 - Trường THCS Bá Xuyên
DỰ ÁN DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP

-
- Nêu được sự ra đời của nhà nước Văn Lang cũng như tổ chức bộ máy nhà nước
lúc bấy giờ.
- Trình bày được những hiểu biết về Nhà nước Văn Lang cũng như vị trí địa lí của
Nhà nước Văn Lang trên lược đồ.
KẾT LUẬN
Việc áp dụng kiến thức liên môn là một nội dung phong phú, để sử dụng được
phương pháp này cho phù hợp với đặc điểm từng môn học đòi hỏi người giáo viên
cần có kiến thức và thời gian nghiên của bài dạy để phù hợp với nội dung của bài.
Với học sinh, các kiến thức liên môn áp dụng trong bài học sẽ tạo hứng thú cho
các em để các em vừa hiểu được nội dung bài học lại vừa hiểu thêm những kiến
thức của các môn học khác, đồng thời có thể vận dụng các kiến thức dó để giải
quyết các vấn đề trong thực tiễn, từ đó các em phát triển toàn diện hơn về mọi mặt:
đức- trí- thể- mĩ.
Việc vận dụng kiến thức liên môn trong hoạt động dạy học đã được được người
giáo viên thực hiện thường xuyên khi liên hệ và tích hợp bộ môn và đã đạt được
những kết quả rất khả quan, lôi cuốn được các em tham gia.
Sông Công, ngày 25 tháng 11 năm 2013
TM. Nhóm giáo viên thực hiện
Ngô Thượng Nam


Lịch sử 6 - 12 - Trường THCS Bá Xuyên